qarTuli ena da literatura 11
qarTuli ena da literatura 11
qarTuli ena da literatura 11
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nugzar muzaSvili<br />
nikoloz CubiniZe<br />
nino SaraSeniZe<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> <strong>11</strong><br />
maswavleblis wigni<br />
saxelmZRvanelo grifirebulia ganaTlebis xarisxis<br />
ganviTarebis erovnuli centris mier<br />
(brZ. #375, 18. 05. 2012 weli)
nugzar muzaSvili, nikoloz CubiniZe, nino SaraSeniZe<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> <strong>11</strong><br />
maswavleblis wigni<br />
re<strong>da</strong>qtorebi solomon nozaZe, lali baqraZe<br />
© gamomcemloba `diogene~, 2012<br />
yvela ufleba <strong>da</strong>culia.<br />
Nugzar Muzashvili, Nikoloz Chubinidze, Nino Sharashenidze<br />
georgiaN laNguage & literature <strong>11</strong><br />
Teachers book<br />
Editors Solomon Nozadze, Lali Bakradze<br />
© Diogene Publishers, 2012<br />
All rights reserved.<br />
ISBN 978-9941-<strong>11</strong>-316-1<br />
gamomcemloba `diogene~, Tbilisi, afaqiZis q. 9, tel.: 221 33 21<br />
www.diogene.ge
sarCevi<br />
Sesavali ............................................................................................................................5<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> stan<strong>da</strong>rti ......................................................................7<br />
sagakveTilo miznebisa <strong>da</strong> Sinaarsis ruka .....................................................................13<br />
erovnuli saswavlo gegma <strong>da</strong> sagakveTilo procesi ....................................................15<br />
<strong>da</strong>valebaTa <strong>da</strong> savarjiSoebis pasuxebi .........................................................................23<br />
Sefaseba qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si ....................................................................27
Sesavali<br />
rogorc iciT, is saswavlo miznebi, romelTa ganxorcielebasac un<strong>da</strong> eswrafodes pe<strong>da</strong>gogi mTeli<br />
saswavlo wlis manZilze, warmodgenili gaxlavT erovnul saswavlo gegmaSi.<br />
gakveTilis gegmis an sagakveTilo sc<strong>ena</strong>ris Seqmnisas pe<strong>da</strong> gogma un<strong>da</strong> gansazRvros, ramd<strong>ena</strong>d<br />
Seesabameba gakveTilis sas wavlo mizani sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis ama Tu im mimarTulebis saswavlo<br />
Sedegebis moTxovnebs. Tuki maswavlebeli SeZlebs, sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis TiToeuli mimarTulebis<br />
moTxovnaTa mixedviT saswavlo procesi wlis <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>nve <strong>da</strong>gegmos, mas ar gauWirdeba sagakveTilo<br />
<strong>da</strong> saswavlo procesis efeqtianad warmarTva.<br />
pe<strong>da</strong>gogs SeuZlia gakveTilis <strong>da</strong>gegmvisas gamoiyenos <strong>da</strong> <strong>da</strong>eyrdnos sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis<br />
samive mimarTulebiT gan sazRvrul Sedegebs. kerZod, Tu <strong>da</strong>akvirdebiT Cven mier war modgenil<br />
sc<strong>ena</strong>rebs, advilad SeamCnevT, rom yvela aqtivoba, romelsac moswavleebi gakveTilze axorcieleben,<br />
iTvaliswinebs sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis samive mimarTulebaSi (zepirimetyveleba; kiTxva; wera) mocemuli<br />
indikatorebis (aqtivobebis, saazrovno operaciebis) Tanmimdevrul realizebas sagak veTilo<br />
procesSi.<br />
gvin<strong>da</strong> SevniSnoT, rom aucilebeli ar aris TiToeuli gakve Tilis <strong>da</strong>gegmva sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis<br />
samive mimarTulebaSi moce muli wlis bolos misaRwevi Sedegebis mixedviT. maswavle bels<br />
SeuZlia gakveTilis saswavlo miznis Sesabamisad gansazRvros sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis mxolod erTi<br />
mimarTulebis ama Tu im Sedegis prioritetuloba TiToeul gakveTilze. magaliTad, pe<strong>da</strong>gogs SeuZlia<br />
gakveTili mTlianad miuZRvnas mxolod er Ti konkretuli sakiTxis analizs. sakiTxis analizisTvis<br />
ki gamo iyenos diskusiis xerxi, rac imas niSnavs, rom am gakveTilze ganxorcieldeba sagnobrivi<br />
stan<strong>da</strong>rtis erTi konkretuli mimar Tulebis, erTi konkretuli Sedegis moTxovna. kerZod, klasSi<br />
gamar Tuli diskusia, romelic maswavlebelma winaswar <strong>da</strong>gegma, niSnavs imas, rom sagakveTilo procesSi,<br />
rogorc maswavleblis, ise moswavlis mxri<strong>da</strong>n (erTi konkretuli aqtivobiT _ diskusiiT)<br />
xorcieldeba sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis konkretuli Sedegis (mimar Tuleba _ kiTxva) moTxovna: qarT. XI 5.<br />
moswavle kiTxulobs <strong>da</strong> aanalizebs sxva<strong>da</strong>sxva periodis teqstebs maTSi asaxuli informaciis, Temebis,<br />
ideebisa <strong>da</strong> problematikis TvalsazrisiT.<br />
ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvaviwydes, rom am Sedegis miRweva SeuZlebelia erT gakveTilze. `saswavlo Sedegis~<br />
realizeba gulisxmobs imas, rom pe<strong>da</strong>gogma Tanamimdevrulad mTeli saswavlo wlis ganmavlobaSi<br />
un<strong>da</strong> izrunos sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis TiToeuli mimarTulebiT gansazRvruli konkretuli Sedegis<br />
miRwevisaTvis.<br />
rogor SevamowmoT, xorcieldeba Tu ara saswavlo wlis man Zilze misaRwevi sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis<br />
TiToeuli Sedegi. mi vu brundeT zemoT warmodgenili mimarTulebis _ kiTxvis Sedegs: (qarT. XI. 5)<br />
imisaTvis, rom <strong>da</strong>vakvirdeT, ramd<strong>ena</strong>d realuria konkretuli saswavlo Sedegis wlis bolos miRweva,<br />
yuradReba un<strong>da</strong> gavamaxviloT im `indikatorebze~ (moswavleTa mier gansa xorcielebel aqtivobebze),<br />
romlebic gvexmareba TiToeuli Sede gis realurad ganxorcielebis gansa zRvraSi. indikatorebi is<br />
saazrovno operaciebia, romlebsac moswavleebi ama Tu im tipis <strong>da</strong>valebis Sesrulebisas iyeneben<br />
sagakveTilo procesSi. ese igi, swored klasSi ganxorcielebuli ama Tu im aqtivobis xarisxi, misi<br />
gamoyenebis sixSire, efeqturoba <strong>da</strong> maswavleblis mier am <strong>da</strong>va le b is Sesasruleblad micemuli<br />
instruqciis meTodikuri gamarTu lo ba gansazRvravs saswavlo Sedegis miRwevis realurobas. kerZod,<br />
Cvens SemTxvevaSi, Tuki moswavle msjelobis dros, rogorc es stan<strong>da</strong>rtis erTi mimarTulebis<br />
saswavlo Sedegis Sesamowmebel indikatorebSia (qarT. XI.5. 1,2) miTiTebuli: 1. msjelobs imaze, Tu<br />
rogor gan sa zRvravs konkretuli epoqa literaturul Temebs, ideebs, pro blematikas <strong>da</strong> informaciis<br />
specifikurobas; 2. aanalizebs konkretuli epoqis <strong>da</strong>maxasiaTebel niSnebs <strong>da</strong> maTs gavl<strong>ena</strong>s literaturul<br />
nawarmoebSi asaxuli problemis ga<strong>da</strong>Wris gzaze <strong>da</strong> am konkretul saazrovno operaciebs (aqtivobebs) igi<br />
dikusiisas, kiTxvaze pasuxisas, prezentaciisas, zoga<strong>da</strong>d mTeli saswavlo wlis manZilze <strong>da</strong>valeba Ta<br />
Sesrulebisas axorcielebs, maswavlebels eZleva saSualeba, moswavle swored sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis<br />
am konkretul mimarTulebaSi (kiTxva) warmodgenili saswavlo Sedegis indikatorebis Sesabamisad<br />
Seafasos.<br />
Tuki moswavleebi mTeli saswavlo wlis manZilze axorcieleben im tipis aqtivobebs (saazrovno<br />
operaciebs), romlebic sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis kiTxvis mimarTulebaSia warmodgenili, pe<strong>da</strong>gogs<br />
5
SeuZlia CaTvalos, rom am konkretul mimarTulebaSi (kiTxva) mocemuli wlis bolos misaRwev SedegTa<br />
realizebas man Tavis moswavleebTan erTad warmatebiT gaarTva Tavi.<br />
saxelmZRvaneloSi warmodgenili <strong>da</strong>valebebi <strong>da</strong> savarjiSoebi orientirebulia moswavleze <strong>da</strong><br />
xels uwyobs rogorc konkretuli codnis aTvisebas, ise moswavlis TviTaqtualizaciis pro cessac.<br />
moswavles eZleva saSualeba, sakuTari piradi gamocdilebis gaaqtiurebisa <strong>da</strong> swavlisas mi-<br />
Rebuli codnis gamoyenebiT Tavad wamoWras is aqtualuri problemebi, romlebic misi, rogorc<br />
TviT Semmecnebeli individis, sasicocxlo interesebs warmoadgens.<br />
6
wlis bolos misaRwevi Sedegebi<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong><br />
stan<strong>da</strong>rti<br />
mimarTuleba:<br />
zepirmetyveleba kiTxva wera<br />
qarT. XI. 1. moswavles<br />
SeuZlia sajaro moxsenebis<br />
warmodg<strong>ena</strong> (zepiri<br />
gamosvla) konkretuli<br />
auditoriis winaSe<br />
konkretuli mizniT.<br />
qarT. XI. 2. moswavles SeuZlia<br />
sajaro gamosvlebis mosm<strong>ena</strong><br />
<strong>da</strong> kritikulad Sefaseba.<br />
qarT. XI. 3. moswavles<br />
SeuZlia amoicnos <strong>da</strong><br />
gamoiyenos sajaro<br />
gamosvlis efeqtianobis<br />
gasaZlierebeli saSualebebi.<br />
qarT. XI. 4. moswavles<br />
SeuZlia zepiri komunikaciis<br />
strategiebis gamoyeneba<br />
sajaro gamosvlis<br />
momzadebis dros.<br />
qarT. XI. 5. moswavles SeuZlia<br />
sxva<strong>da</strong>sxva epoqis teqstebis<br />
gaanalizeba maTSi asaxuli<br />
informaciis, Temebis,<br />
ideebisa <strong>da</strong> problematikis<br />
TvalsazrisiT.<br />
qarT. XI. 6. moswavles SeuZlia<br />
gaaanalizos, rogor gamoiyeneba<br />
mxatvruli <strong>da</strong> aramxatvruli<br />
teqstis elementebi misi<br />
interpretaciis dros.<br />
qarT. XI. 7. moswavles SeuZ lia<br />
mxatvruli nawarmo ebis enob rivi<br />
saSualebebis gaanalizeba ma Ti<br />
funqcionirebis Tvalsaz risiT.<br />
qarT. XI. 8. moswavles SeuZlia<br />
kiTxvis efeqturi strategiebis<br />
arCeva <strong>da</strong> gamoyeneba.<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi <strong>da</strong> maTi indikatorebi<br />
mimarTuleba: zepirmetyveleba<br />
qarT. XI. 9. moswavles SeuZlia<br />
mxatvruli nawarmoebis<br />
werilobiT gaanalizeba.<br />
qarT. XI. 10. moswavles SeuZlia<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saxis eseis <strong>da</strong>wera.<br />
qarT. XI. <strong>11</strong>. moswavles SeuZlia<br />
recenziis <strong>da</strong>wera wakiTxul<br />
wignze an mxatvrul nawarmoebze.<br />
qarT. XI. 12. moswavles SeuZlia<br />
sxva<strong>da</strong>sxva xasiaTis aramxatvruli<br />
teqstebis SeTxzva.<br />
qarT. XI. 13. moswavles SeuZlia<br />
adekvaturad gamoiyenos<br />
saTanado enobriv-gramatikuli<br />
saSualebebi sxva<strong>da</strong>sxva saxis<br />
teqstebis Sesaqmnelad.<br />
qarT. XI. 14. moswavles SeuZlia<br />
weris strategiebis gamoyeneba<br />
naweris organizebisaTvis.<br />
qarT. XI. 1. moswavles SeuZlia sajaro moxsenebis warmodg<strong>ena</strong> (zepiri gamosvla) konkretuli auditoriis<br />
winaSe konkretuli mizniT.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• winaswar gansazRvravs sajaro gamosvlis mizans (auditoriis informireba/<strong>da</strong>in tereseba/<br />
ga<strong>da</strong>rwmuneba/provocireba...), arCevs teqstis tips, <strong>ena</strong>s <strong>da</strong> agebs zepiri gamosvlis teqsts<br />
konkretuli amocanis mixedviT;<br />
• iTvaliswinebs auditorias (vin aris msmeneli, ra socialur-kulturuli interesebi <strong>da</strong> codnis<br />
done aqvs auditorias, ramd<strong>ena</strong>d icnobs igi gansaxilvel sakiTxs <strong>da</strong> a.S.);<br />
• winaswar mofiqrebuli gegmis mixedviT (Sesavali, ZiriTadi nawili, <strong>da</strong>skvnebi) gad moscems<br />
saTqmels;<br />
• mkafiod, cxa<strong>da</strong>d <strong>da</strong> gasagebad ayalibebs gansaxilveli sakiTxis arss, problemis ganmsazRvrel<br />
aspeqtebs <strong>da</strong> sakuTar mosazrebas;<br />
• saubrobs konkretuli Temis specifikis Sesabamisi cnebebiT, terminebiT, frazebiT, romlebic<br />
Tava<strong>da</strong>c kargad aqvs gaazrebuli <strong>da</strong> sxvebsac agebinebs (azustebs, ganmartavs, paralels avlebs<br />
<strong>da</strong> a. S.);<br />
• sakuTari mosazrebis gasamyareblad iyenebs citatebs mxatvruli nawarmoebebi<strong>da</strong>n, samecniero<br />
literaturi<strong>da</strong>n, literaturuli kritiki<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva sainformacio resurss (faqtebs,<br />
fragmentebs interviu<strong>da</strong>n, statistikur monacemebs, biblioTekas, internets, audio <strong>da</strong><br />
vizualur masalas <strong>da</strong> a. S.), riTac xels uwyobs mTavari ideis gamokveTas;<br />
• iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva saxis saorganizacio modelebs (Se<strong>da</strong>reba-Sepirispirebas, qrono lo giur<br />
Tanamimdevrobas, sivrcul ganlagebas, mizez-Sedegobriobas, gansazRvrebas, mniS_vnelobis<br />
xarisxs, problemas <strong>da</strong> mis ga<strong>da</strong>wyvetas);<br />
7
8<br />
• asrulebs sakomunikacio <strong>da</strong>valebas imitirebul situaciebSi (roluri TamaSebi, Teat ralurimprovizaciuli<br />
warmodgenebi, intervius aReba <strong>da</strong> sxv.).<br />
qarT. XI. 2. moswavles SeuZlia sajaro gamosvlebis mosm<strong>ena</strong> <strong>da</strong> kritikulad Sefaseba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• ismens gamosvlebs, maTSi gamoTqmul mosazrebebs, axal informacias, dokumentur masalas <strong>da</strong><br />
gamoTqvams sakuTar Sexedulebas, Tu ramd<strong>ena</strong>d <strong>da</strong>majerebelia maTSi gamoTqmuli hipoTezebi<br />
<strong>da</strong> varaudebi;<br />
• gamoaqvs <strong>da</strong>skvna rogorc sakuTari, ise sxvebis msjelobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> SeniSnavs msgavseba-gansxvavebas;<br />
• msjelobs imaze, ramd<strong>ena</strong>d lakoniurad, mkafiod <strong>da</strong> efeqturad aris gamokveTili Sesaval<br />
nawilSi teqstis ZiriTadi idea, gansaxilveli sakiTxebi, problematika;<br />
• saubrobs imis Sesaxeb, ramd<strong>ena</strong>d „amarTlebs“ teqstis ZiriTadi nawili im molodins, romelic<br />
msmenels uCndeba Sesavali nawilis mixedviT (mag., SesavalSi <strong>da</strong>smuli romeli sakiTxi ganixila<br />
mosaubrem srulad, ra iyo bundovani <strong>da</strong> fragmentuli, ra sakiTxi <strong>da</strong>rCa mosaubris yuradRebis<br />
miRma <strong>da</strong> a.S.);<br />
• aanalizebs zepir teqstSi warmodgenil <strong>da</strong>skvnebs teqstis ZiriTad nawilTan Sesa bamisobis<br />
TvalsazrisiT (mag., ramd<strong>ena</strong>d logikuri Cans <strong>da</strong>skvnebi moxsenebis Ziri Tad nawilSi moyvanili<br />
faqtebis, magaliTebis, citatebis, mosazrebebis fonze).<br />
qarT. XI. 3. moswavles SeuZlia amoicnos <strong>da</strong> gamoiyenos sajaro gamosvlis efeqtianobis gasaZlierebeli<br />
saSualebebi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• amoicnobs <strong>da</strong> iyenebs zepiri enis ritorikul saSualebebs: ama Tu im pirovnebis an faqtis<br />
STambeW<strong>da</strong>vad <strong>da</strong>xasiaTeba, <strong>da</strong>majerebeli argumentaciiT msmenelis <strong>da</strong>rwmuneba, konkretuli<br />
movlenis an pirovnebis gansja (gamarTleba/gamtyuneba, gamamarTlebeli/gamamtyunebeli<br />
argumentis an sabuTis moZieba <strong>da</strong> warmodg<strong>ena</strong>, mosmenili teqstis far glebSi tyuilis <strong>da</strong>dg<strong>ena</strong><br />
<strong>da</strong> gamoaSkaraveba);<br />
• msmenelis <strong>da</strong>interesebisa <strong>da</strong> procesSi CarTvis mizniT mimarTavs dialogur metyvelebas (rTavs<br />
msmenels msjelobis procesSi, mimarTavs auditorias SekiTxvebiT, maT Soris _ ritorikuliT,<br />
auditorias gamoiwvevs SekiTxvebis <strong>da</strong>sasmelad <strong>da</strong> a. S.);<br />
• amoicnobs <strong>da</strong> marTebulad iyenebs auditoriaze zemoqmedebis sxva<strong>da</strong>sxva xerxs: gulwrfelobisa<br />
<strong>da</strong> pir<strong>da</strong>pirobis efeqtis Seqmna (`me Tu mkiTxavT...”, „simarTle rom Tqvas kacma...“, „rac<br />
marTalia, marTalia...“), faqtebiTa <strong>da</strong> argumentebiT ieriSi, faqtebis <strong>da</strong> argumentebis<br />
marjved/efeqturad gamoyeneba <strong>da</strong> a. S.;<br />
• ar aris zedmetad kategoriuli <strong>da</strong> sakuTari mosazrebebis gamoxatvisas iyenebs iseT frazebs,<br />
romlebic mravalmxrivi interpretaciis SesaZleblobaze mianiSnebs: „meore mxriv...“,<br />
„TumcaRa...“, „SesaZloa...“, „<strong>da</strong>geTanxmebiT, magram...“, „miuxe<strong>da</strong>vad amisa...“;<br />
• auditoriaze zemoqmedebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>majereblobis misaRwevad cdilobs Tavisi gamosvlis bolos<br />
kidev erTxel xatovnad <strong>da</strong> efeqturad gaimeoros mTavari saTqmeli.<br />
qarT. XI. 4. moswavles SeuZlia zepiri komunikaciis strategiebis gamoyeneba sajaro gamosvlis momzadebis<br />
dros.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• a<strong>da</strong>rebs erTmaneTs gamoyenebul sainformacio wyaroebs(mag.,CD-ROM, interneti,<br />
saenciklopedio statia <strong>da</strong> sagazeTo werili), Seafasebs TiToeuls mocemuli miznis,<br />
sandoobisa <strong>da</strong> a.S. TvalsazrisiT;<br />
• amzadebs teqsts winaswar, auditoriis winaSe gamosvlamde gadis repeticias <strong>da</strong> mo ipovebs<br />
<strong>da</strong>mxmare (magaliTad, vizualur) masalas saprezentaciod;<br />
• ZiriTadi ideisa Tu informaciis analizisTvis moipovebs saWiro masalas sxva<strong>da</strong>sxva saSualebis<br />
(mag., Tvalis ga<strong>da</strong>vlebis, xelaxali wakiTxvis, amonawerebis <strong>da</strong> SeniSvnebis amokrebis <strong>da</strong> sxv.)<br />
gamoyenebiT;<br />
• zepiri gamosvlis mosmenisas iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva strategias (mag., CainiSnavs sayrden sityvebsa
<strong>da</strong> frazebs, Seadgens gamosvlis mokle gegmas <strong>da</strong> sxv.) mtkicebulebaTa bunebis gansazRvrisa<br />
<strong>da</strong> msjelobis Tanmimdevrulobis Sefasebis mizniT;<br />
• iyenebs Canawerebs (anotaciebs) ZiriTadi <strong>da</strong> periferiuli ideebisa <strong>da</strong> informaciis sxva<strong>da</strong>sxva<br />
kriteriumis mixedviT <strong>da</strong>saxarisxeblad <strong>da</strong> TanamimdevrobiT <strong>da</strong>salageblad;<br />
• auditoriis yuradRebis misapyrobad, saWiroebis SemTxvevaSi, Caanacvlebs winaswar momzadebul<br />
teqsts improvizebuliT.<br />
mimarTuleba:kiTxva<br />
qarT. XI. 5. moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva epoqis teqstebis gaanalizeba maTSi asaxuli infor maciis,<br />
Temebis, ideebisa <strong>da</strong> problematikis TvalsazrisiT.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• msjelobs imaze, Tu rogor gansazRvravs konkretuli epoqa literaturul Temebs, ideebs,<br />
problematikas <strong>da</strong> informaciis specifikurobas;<br />
• aanalizebs konkretuli epoqis <strong>da</strong>maxasiaTebel niSnebs <strong>da</strong> maTs gavl<strong>ena</strong>s literaturul<br />
nawarmoebSi asaxuli problemis ga<strong>da</strong>Wris gzebze;<br />
• aanalizebs erTi epoqis teqstebSi asaxul problemebs, Temebs, ideebs msgavseba-gansxvavebis<br />
TvalsazrisiT;<br />
• a<strong>da</strong>rebs erTi <strong>da</strong> imave Temebis, ideebis, problemebis interpretacias sxva<strong>da</strong>sxva epo qis<br />
teqstebSi <strong>da</strong> msjelobs msgavseba-gansxvavebaze;<br />
• Seafasebs epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel Temebs, ideebsa <strong>da</strong> problemebs amave epoqis so cialurkulturuli<br />
konteqstis gaTvaliswinebiT;<br />
• amoicnobs konkretuli epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel Temebs, ideebsa <strong>da</strong> problemebs sxva <strong>da</strong>sxva<br />
nawarmoebSi <strong>da</strong> Seafasebs amave epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli Rirebulebebisa <strong>da</strong> faseulobebis<br />
konteqstSi.<br />
qarT. XI. 6. moswavles SeuZlia gaaanalizos, rogor gamoiyeneba mxatvruli <strong>da</strong> aramxatvruli teqstis<br />
elementebi misi interpretaciis dros.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• msjelobs teqstis organizebis Taviseburebebze;<br />
• literaturuli Janrebis specifikuri niSnebis amocnobis safuZvelze gansazRvravs nawarmoebis<br />
Janrs;<br />
• poliJanrul nawarmoebSi amoicnobs sxva<strong>da</strong>sxva Janris niSnebs;<br />
• ganasxvavebs epikur <strong>da</strong> scenur Txrobas, msjelobs maTs Taviseburebebze;<br />
• gamoyofs teqstSi mxatvruli konfliqtis ganviTarebis safexurebs (kvanZis Sekvra, moqmedebis<br />
ganviTareba, kulminacia, kvanZis gaxsna);<br />
• msjelobs nawarmoebis struqturuli elementebis (eqspozicia, prologi, epilogi, ret -<br />
rospeqcia) <strong>da</strong>niSnulebaze.<br />
qarT. XI. 7. moswavles SeuZlia mxatvruli nawarmoebis enobrivi saSualebebis gaanalizeba maTi fun qcionirebis<br />
TvalsazrisiT.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• msjelobs mxatvruli nawarmoebis stilis ganmsazRvreli enobrivi figurebis funqciis Sesaxeb:<br />
fonologiuri figurebi (aliteracia, asonansi), semantikuri figurebi (meta fora, evfemizmi,<br />
metonimia), sintaqsuri figurebi;<br />
• akavSirebs leqsis ritmul formas emociur intonaciasTan;<br />
• amoicnobs riTmisa <strong>da</strong> ritmis funqcias bgerweriTi efeqtisa <strong>da</strong> leqsis ganwyobis Sesaq mnelad;<br />
• poulobs leqsSi evfoniis Seqmnis saSualebebs;<br />
• msjelobs mxatvrul teqstSi Sinaarsis gadmocemis sxva<strong>da</strong>sxva enobriv <strong>da</strong> mxatvrul saSualebaze;<br />
• aanalizebs mxatvruli Sinaarsis mqone frazebs, romlebic enobrivad gaugebaria <strong>da</strong> „gaSinaarseba“<br />
9
10<br />
xdeba im asociaciebiTa Tu reminiscenciebiT, romelTac qmnis leqsis bger weriTi <strong>da</strong> sxva<br />
efeqtebi(mag., am tipisa: „mieTovos, moeTovos kedlebs far Savangebi“...);<br />
• msjelobs mxatvruli Sinaarsis im formaze, romelic enobrivi nonsensis meSveobiT miiReba<br />
(mag. am tipisa: „disaganca ufro desi“...).<br />
qarT. XI. 8. moswavles SeuZlia kiTxvis efeqturi strategiebis arCeva <strong>da</strong> gamoyeneba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• gansazRvravs kiTxvis mizans <strong>da</strong> iyenebs Sesabamis strategiebs: moiniSnavs sakiTxebs, romelTa<br />
<strong>da</strong>zustebas, ukeT gacnobas isurveb<strong>da</strong> momavalSi, ganixilavs epoqis Sesaxeb misTvis nacnob<br />
informacias;<br />
• moniSnavs nawarmoebSi epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel leqsikas <strong>da</strong> istoriul-eTnog rafiuli<br />
yofisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel pasaJebs;<br />
• iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva strategias SeswavliTi kiTxvis dros ucnobi sityvis mniSvnelobis<br />
gasagebad (konteqsti, sityvaTa agebulebis codna, leqsikoni);<br />
• adgens leqsikons <strong>da</strong> ganmartavs ucnobi sityvebis mniSvnelobas.<br />
mimarTuleba:wera<br />
qarT. XI. 9. moswavles SeuZlia mxatvruli nawarmoebis werilobiT gaanalizeba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• gansazRvravs nawarmoebis Temas <strong>da</strong> ideas;<br />
• msjelobs mis kompoziciur Taviseburebaze <strong>da</strong> struq turuli elementebis (eqspo zi ciis,<br />
prologis, epilogis) <strong>da</strong>niSnulebaze; saTanadod iyenebs weris procesSi Tavis codnas;<br />
• aanalizebs personaJTa saxeebs, ajgufebs konfliqtTan mimarTebiT <strong>da</strong> gansazRvravs maTs<br />
rols siuJetis ganviTarebaSi;<br />
• msjelobs avtoris poziciisa <strong>da</strong> imis Sesaxeb, rogor gamoixateba es pozicia nawar moebSi;<br />
• aanalizebs teqsts mxatvrul-gamomsaxvelobiTi TvalsazrisiT (rogor qmnis avtori TxrobaSi<br />
ganwyobas, personaJTa saxeebs; ramd<strong>ena</strong>d efeqturia nawarmoebis stili <strong>da</strong> <strong>ena</strong>; msjelobs leqsis<br />
ritmis, riTmisa <strong>da</strong> bgerweruli efeqtebis Sesaxeb);<br />
• akavSirebs mxatvrul nawarmoebs istoriul konteqstTan.<br />
qarT. XI. 10. moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva saxis eseis <strong>da</strong>wera.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• wers eseis, romelSic pirad an literaturul gamocdilebaze <strong>da</strong>yrdnobiT msjelobs<br />
mocemuli Temis, problemebis Sesaxeb (amtkicebs/uaryofs, gamoTqvams varauds, a<strong>da</strong> rebs,<br />
avlebs paralelebs);<br />
• werisas iyenebs mxatvrul-gamomsaxvelobiT xerxebs, romelTa saSualebiTac ukeT warmoaCens<br />
Tavis SemoqmedebiT, esTetikur <strong>da</strong>mokidebulebas teqstisadmi;<br />
• mocemuli Temis Sesaxeb moiZiebs, afasebs <strong>da</strong> SearCevs Sesabamis wyaroebs, literaturul<br />
paralelebs, ixsenebs cxovrebiseul faqtebs <strong>da</strong> sxv.;<br />
• ganixilavs personaJis xasiaTs, qcevis motivs, Rirebulebebsa <strong>da</strong> faseulobebs (fsi qologiuri<br />
portreti);<br />
• wers literaturul eseis, romelSic axasiaTebs personaJs an ganixilavs nawarmoebSi asaxul<br />
problemas;<br />
• ganixilavs nawarmoebSi asaxul problemas, risTvisac iyenebs literaturul an cxov rebiseul<br />
paralelebs;<br />
• wers eseis SemoqmedebiTi TviTgamoxatvisTvis, ganwyobilebebis, STabeWdilebebis, emo ciebis <strong>da</strong> a.<br />
S. gadmosacemad.<br />
qarT. XI. <strong>11</strong>. moswavles SeuZlia recenziis <strong>da</strong>wera wakiTxul wig nze an mxatvrul nawarmoebze.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• ganixilavs wakiTxul teqsts piradi <strong>da</strong> literaturuli gamocdilebis konteqstSi;
• warmoadgens nawarmoebSi asaxul problemas <strong>da</strong> ayalibebs sakuTar Sexedulebebs prob lemis<br />
ga<strong>da</strong>Wris avtoriseul variantze;<br />
• akritikebs an iziarebs avtoris Tvalsazriss saTanado argumentebis moSveliebiT;<br />
• aanalizebs misTvis mniSvnelovan <strong>da</strong> saintereso sakiTxebs, risTvisac iyenebs sxva <strong>da</strong>sxva<br />
resurss: citatebs literaturul-kritikuli Txzulebebi<strong>da</strong>n, epizodebs ana logiuri an<br />
msgavsi problemis Semcveli nawarmoebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sxv.<br />
qarT. XI. 12. moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva xasiaTis aramxatvruli teqstebis SeTxzva.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• wers pirad <strong>da</strong> oficialur werilebs saTanado modelebis gamoyenebiT <strong>da</strong> iyenebs Sesa bamisi<br />
<strong>da</strong>rgis profesiul terminologias;<br />
• wers Catarebuli samuSaos (magaliTad, proeqtis, RonisZiebis, prezentaciis <strong>da</strong> sxv.) angariSs;<br />
• wers saswavlo RonisZiebebis oqmebs saTanado sqemisa <strong>da</strong> stan<strong>da</strong>rtis gamoyenebiT;<br />
• wers sainformacio xasiaTis mimoxilvas sxva<strong>da</strong>sxva asakis, interesebis, codnis donisa <strong>da</strong> a. S.<br />
auditoriisaTvis;<br />
• wers e. w. CV-s.<br />
qarT. XI. 13. moswavles SeuZlia adekvaturad gamoiyenos saTanado enobriv-gramatikuli saSualebebi<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saxis teqstebis Sesaqmnelad.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• adekvaturad iyenebs TxrobiTi, msjelobiTi <strong>da</strong> aRweriTi xasiaTis teqstisTvis <strong>da</strong> maxasiaTebel<br />
zmna-Semasmenlis formebs, avtoriseuli poziciis gamomxatvel <strong>da</strong>mxmare zmnebs, gaiazrebs<br />
<strong>da</strong> agebs TxrobiTi (aRweriTi, msjelobiTi) xasiaTis teqstisTvis <strong>da</strong> maxasiaTebel sintaqsur<br />
konstruqciebs <strong>da</strong> am konstruqciebis kavSirebs, zmna-Se masmenlis dro-kiloTa formebs,<br />
CarTul sityvebsa <strong>da</strong> gamonaTqvamebs, anaforul nacvalsaxelebsa <strong>da</strong> zmnizedebs, sityvis<br />
leqsikur <strong>da</strong> semantikur ganmeorebebs, sino nimur <strong>da</strong> antonimur Canacvlebebs;<br />
• saTanadod iyenebs funqciur stilTa SesaZlo monacvleobas kontaminaciuri teqstis<br />
farglebSi, roca erTmaneTs <strong>ena</strong>cvleba Txroba, msjeloba, aRwera;<br />
• enobrivi <strong>da</strong> stiluri saSualebebis gaTvaliswinebiT, gansxvavebuli formiT gad moscems<br />
mTavar saTqmels (mag. roluri teqstis saxiT Cawers TxrobiT teqsts an piriqiT, rolur<br />
teqsts ga<strong>da</strong>akeTebs TxrobiT teqstad);<br />
• ganarCevs <strong>da</strong> Sesabamisi enobriv-gramatikuli saSualebebis gamoyenebiT werilobiT teqstSi<br />
warmoadgens informacias, komentars, prognozs, varauds, eWvs <strong>da</strong> a.S.<br />
qarT. XI. 14. moswavles SeuZlia weris strategiebis gamoyeneba naweris organizebisaTvis.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• gansazRvravs mizans, auditorias <strong>da</strong> amis Sesabamisad irCevs strategias;<br />
• gegmavs <strong>da</strong> wers Sav variants;<br />
• werilobiTi teqstis Sesaqmnelad winaswar moipovebs <strong>da</strong>mxmare masalas;<br />
• ayalibebs saTqmels TanmimdevrobiT;<br />
• iyenebs Canawerebs ZiriTadi <strong>da</strong> periferiuli ideebis/informaciis sxva<strong>da</strong>sxva kri te riumis<br />
mixedviT <strong>da</strong>saxarisxeblad <strong>da</strong> TanmimdevrobiT <strong>da</strong>salageblad;<br />
• Savad Sesrulebis Semdeg ga<strong>da</strong>amuSavebs nawers (ga<strong>da</strong>xe<strong>da</strong>vs kritikuli TvaliT; amoiRebs, Caamatebs,<br />
ga<strong>da</strong>aadgilebs monakveTebs imis mixedviT, aris Tu ara saTqmeli logikurad <strong>da</strong>lagebuli; aris<br />
Tu ara Sesavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvna efeqturi; aris Tu ara kavSiri wina<strong>da</strong>debebsa <strong>da</strong> abzacebs, teqstis<br />
calkeul nawilebs Soris; miesa<strong>da</strong>geba Tu ara teqsti saTaurs);<br />
• saboloo variantis re<strong>da</strong>qtirebis dros asworebs gramatikul, punqtuaciur <strong>da</strong> orTografiul<br />
Secdomebs.<br />
<strong>11</strong>
12<br />
programis Sinaarsi<br />
Sedegebis miRweva SesaZlebelia mocemuli Sinaarsis safuZvelze:<br />
1. informaciis gageba, analizi <strong>da</strong> Sefaseba<br />
leqsikologiuri aspeqtebi: profesiuli/<strong>da</strong>rgobrivi leqsika; dialeqtizmebi, arqa iz me bi, neologizmebi.<br />
gramatikuli aspeqtebi: droSi Tanamimdevrobisa (Semdeg, mere, manam...sanam, mas Semdeg, rac...)<br />
<strong>da</strong> sivrculi ganlagebis gamomxatveli zmnizedebi, sityvaTSexamebani <strong>da</strong> sityva-kavSirebi;<br />
mizez-Sedegobrivi urTierTobis amsaxveli enobriv-gramatikuli (leqsikuri, morfologiuri,<br />
sintaqsuri) saSualebani; mravalmxrivi interpretaciis SesaZleblobis gamomxatveli mo<strong>da</strong>luri<br />
sityvebi, kavSirebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debis wyoba; epikuri <strong>da</strong> scenuri TxrobisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli<br />
sintaqsuri konstruqciebi; mxatvruli nawarmoebis stilis ganmsazRvreli fonologiuri (aliteracia,<br />
asonansi) <strong>da</strong> semantikuri figurebi (metafora, evfemizmi, metonimia), sintaqsuri<br />
figurebi; TxrobiTi, msjelobiTi <strong>da</strong> aRweriTi xasiaTis teqstisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli sintaqsuri<br />
konstruqciebi <strong>da</strong> am konstruqciebis kavSirebi, zmna-Semasmenlis dro-kiloTa formebi, CarTuli<br />
sityvebi <strong>da</strong> gamonaTqvamebi, anaforuli nacvalsaxelebi <strong>da</strong> zmnizedebi, sityvis leqsikuri <strong>da</strong><br />
se mantikuri ganmeorebebi, sinonimuri <strong>da</strong> antonimuri Canacvlebebi, avtoriseuli poziciis<br />
gamomxatveli <strong>da</strong>mxmare zmnebis struqtura <strong>da</strong> funqciebi.<br />
2. enis komunikaciuri aspeqtebi<br />
zepiri moxseneba (sajaro gamosvla). moxsenebis miznis gansazRvra, <strong>da</strong>gegmva <strong>da</strong> mom zadeba.<br />
ZiriTadi Tvalsazrisebi, argumentebi, <strong>da</strong>skvnebi. zepiri gamosvlis auditoria, misi codnis done<br />
<strong>da</strong> interesebi. zepiri gamosvlis efeqtis gamaZlierebeli strategiebi.<br />
teqstis tipebi: sxva<strong>da</strong>sxva xasiaTis recenzia, piradi <strong>da</strong> oficialuri werilebi, oqmi,<br />
sainformacio angariSi.<br />
3. mxatvruli teqstis gageba <strong>da</strong> TviTgamoxatva<br />
swavlebis am etapze SeirCeva sxva<strong>da</strong>sxva periodis Se<strong>da</strong>rebiT rTuli <strong>da</strong> mraval fe rovani<br />
literaturuli masala, raTa moswavlem SeZlos sxva<strong>da</strong>sxva periodis teq ste bis gaanalizeba <strong>da</strong><br />
Se<strong>da</strong>reba maTSi asaxuli informaciis, Temebis, ideebisa <strong>da</strong> prob lematikis TvalsazrisiT, agreTve,<br />
gaacnobieros, Tu ra Temebi, ideebi <strong>da</strong> prob leme bia <strong>da</strong>maxasiaTebeli ama Tu im epoqisaTvis,<br />
ra gavl<strong>ena</strong>s axdens konkretuli epoqa li tera turul nawarmoebSi asaxuli problemis ga<strong>da</strong>Wris<br />
gzebze, ra Rirebulebebisa <strong>da</strong> fase ulobebis konteqstSi un<strong>da</strong> ganixilebodes es problemebi.<br />
SerCeuli teqstebi Jan robriva<strong>da</strong>c mravalferovani un<strong>da</strong> iyos: poeziis saukeTeso nimuSebTan<br />
erTad un<strong>da</strong> is wavlebodes epikuri <strong>da</strong> dramatuli Janris nawarmoebebi, publicistika, memuaruli<br />
<strong>da</strong> avtobiografiuli Txzulebebi, literaturuli eseebi; SesaZlebelia poliJanruli nawarmoebebis<br />
Setanac.<br />
qarTul literaturul nawarmoebebTan erTad sasurvelia ucxouri literaturis (rogorc<br />
poeziis, ise prozis) im nimuSebis warmodg<strong>ena</strong>c, romlebic imave epoqaSia Seqmnili <strong>da</strong> tipologiisa<br />
<strong>da</strong> problematikis TvalsazrisiT axlos dgas swavlebis am etapisaTvis SerCeul mxatvrul<br />
nawarmoebebTan.
ekomen<strong>da</strong>cia<br />
sagakveTilo miznebisa <strong>da</strong> Sinaarsis ruka<br />
qvemoT warmodgenil cxrilSi mocemuli aqtivobebi mos wavleebma un<strong>da</strong> gamoiyenon saxelmZRvanelos<br />
sxva<strong>da</strong>sxva parag rafSi warmodgenili <strong>da</strong>valebebis Sesasruleblad. es aqtivobebi miesa<strong>da</strong>geba TiToeuli<br />
paragrafis sxva<strong>da</strong>sxva rubrikaSi moce muli <strong>da</strong>valebebis Tanmimdevrobas. am sqemis gamoyeneba pe<strong>da</strong>gogs<br />
<strong>da</strong>exmareba sagakveTilo procesis sworad warmarTvasa <strong>da</strong> organizebaSi.<br />
I Tavi zepirme tyveleba kiTxva wera dro<br />
§. I<br />
saubari<br />
§. II<br />
saubari (gagrZeleba)<br />
§. III<br />
romanti kosTa Taoba<br />
§. IV<br />
aleqsandre WavWavaZe<br />
§. V<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong> teqsti<br />
§. VI<br />
grigol orbeliani<br />
§. VII<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong> teqsti<br />
§. VIII<br />
nikoloz baraTa Svili<br />
§. IX<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong> teqsti<br />
II Tavi<br />
Terg<strong>da</strong>le ulebi<br />
§. I<br />
saubari<br />
§. II<br />
saubari (gagrZeleba)<br />
§. III<br />
ilia WavWavaZe<br />
XI. 1. 1, 2. XI. 5. 1, 2, 5 XI. <strong>11</strong>. 1 2<br />
XI. 1. 1, 2. XI.5. 5 XI.<strong>11</strong>. 5 2<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.5. 1. XI. 9. 6 2<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.5.1, 2, 5<br />
XI.7. 2, 3<br />
XI.9. 1, 4, 6. 3<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.7. 1, 3, 6 XI.13. 4.<br />
XI.14. 2, 4, 5, 7<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.6. 1, 2<br />
XI.7. 1, 2, 3, 5<br />
XI.8. 3<br />
XI.5. 3, 5<br />
XI.9. 4, 5, 6<br />
XI.10. 1<br />
XI. <strong>11</strong>. 1<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.7. 1, 2, 3, 6 XI.9. 1, 2, 4, 5, 6<br />
XI.<strong>11</strong>. 1, 2, 3,<br />
XI.13. 4<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.5. 2, 3, 5<br />
XI.8. 2, 4<br />
XI.6. 1<br />
XI.7. 1, 2<br />
XI.5. 4<br />
XI.7. 3, 6<br />
XI.5. 3, 4<br />
XI.5. 1, 2, 6<br />
XI.6. 1<br />
XI.7. 2<br />
XI.5. 6<br />
XI. <strong>11</strong>. 1, 3, 6<br />
XI. <strong>11</strong>. 1<br />
XI.14. 4, 6, 7<br />
XI.10. 1, 2, 3, 6<br />
XI.9. 6<br />
XI.10. 1, 3, 6<br />
XI.13. 1, 4<br />
zepirme tyveleba kiTxva wera dro<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI. 5. 1, 2, 6 3<br />
XI. 5. 1, 2, 6 XI. <strong>11</strong>. 5 3<br />
3<br />
5<br />
3<br />
12<br />
4<br />
3<br />
13
§. IV<br />
Semoqmedeba<br />
14<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI. 5. 1, 2<br />
XI. 6. 1, 2<br />
XI. 7. 1, 2<br />
XI. 6. 1, 2<br />
§. V XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.5.1, 2, 3<br />
XII.6.1<br />
XI. 7. 6<br />
XI. 5. 3, 4<br />
XI. 7. 5<br />
XI. 6. 1<br />
XI. 8. 2, 4<br />
XI. 6. 1<br />
XI. 7. 6<br />
XI. 6. 1, 4, 5<br />
§. VI<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong> teqsti<br />
§. VII<br />
akaki wereTeli<br />
§. VIII<br />
aleqsandre yazbegi<br />
§. IX<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong> teqsti<br />
XI. 9. 6<br />
XI. <strong>11</strong>. 1<br />
XI. 13. 2<br />
XI. <strong>11</strong>. 2, 4<br />
XI. 9. 4<br />
XI. <strong>11</strong>. 3. 4, 5<br />
XI. 13. 1<br />
XI. 14. 2, 4, 5, 6, 7<br />
XI. 10. 4, 5, 6<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI. 7. 1 XI.10. 4 4<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI. 6. 1, 2<br />
XI. 7. 1, 2, 3, 5, 6<br />
XI. 5. 4, 5, 6<br />
XI. 6. 5<br />
XI. 7. 1, 2, 3, 5, 6<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.5. 1, 3<br />
XI.6. 1, 2<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.6. 5<br />
XI.7. 1, 2, 6<br />
XI. 10. 4<br />
XI. 1. 2, 3, 4, 5, 6<br />
XI. 9.1, 3, 4, 5<br />
XI. 9. 1, 3, 4, 5<br />
XI. 10. 4, 5, 6<br />
XI. <strong>11</strong>. 3, 4, 5<br />
XII.14. 1, 2, 3,<br />
4, 5, 6, 7<br />
III Tavi zepirme tyveleba kiTxva wera dro<br />
§. I XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7 XI.5.6<br />
XI.6.1<br />
§. II<br />
alu<strong>da</strong> qeTelauri<br />
§. III<br />
stumar-maspinZeli<br />
§. IV<br />
gvelis mWameli<br />
§. V<br />
baxtrioni<br />
XI.1.1, 2, 3, 5, 7 XI.6.1, 4, 5<br />
XI.7.1, 2<br />
XI.7.3, 5, 6<br />
XI.8.3, 4<br />
XI.1.1, 2, 3, 5, 7 XI.7.1, 2, 6<br />
XI.6.1, 4, 5<br />
XI.1.1, 2, 3, 5, 7 XI.6.1, 4, 5<br />
XI.5.6<br />
XI.8.2, 3, 4<br />
XI.1.1, 2, 3, 5, 7 XI.6.1, 4, 5<br />
XI.7.1, 7<br />
XI.8.2, 3, 4<br />
§. VI XI.5.1<br />
XI.6.1, 5<br />
XI.7.1, 2<br />
§. VII<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong> teqsti<br />
XI.1.1, 2, 3, 5, 7 XI.6.1<br />
XI.8.3, 4, 5<br />
XI.1.1 4<br />
XI.10.1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 10<br />
XI.10.1, 4, 5, 6<br />
XI.10.1, 2, 3, 4, 5, 6, 7<br />
XI.10.4, 5, 6<br />
XI.9.1, 2, 3, 4<br />
XI.9.1, 2, 3, 4<br />
XI.<strong>11</strong>.1, 2, 3<br />
XI.9.4<br />
XI.<strong>11</strong>.1, 2, 3<br />
10<br />
10<br />
10<br />
6<br />
XI.14.2, 3, 4, 5, 6, 7 4<br />
§. VIII XI.5.1 XI.<strong>11</strong>.1, 2, 3 2<br />
8<br />
24<br />
14<br />
10<br />
4
erovnuli saswavlo gegma <strong>da</strong> sagakveTilo procesi<br />
(rekomen<strong>da</strong>ciebi, miTiTebebi, instruqciebi)<br />
gakveTilebis sc<strong>ena</strong>rebis tipuri nimuSebi<br />
gakveTilis sc<strong>ena</strong>ris tipur nimuSebs Tan erTvis sarekomen<strong>da</strong>cio xasiTis SeniSvnebi, komentarebi<br />
<strong>da</strong> instruqciebi, romlebsac maswavleblisTvis erTgvari gzamkvlevis funqcia akisria <strong>da</strong> xels uwyobs<br />
maT mier saswavlo procesis sworad warmarTvasa <strong>da</strong> organizebas.<br />
mogexsenebaT, gakveTili cocxali procesia <strong>da</strong> winaswar SeuZlebelia gakveTilis yoveli detalisa<br />
Tu niuansis zustad gansazRvra. Tanamedrove pe<strong>da</strong>gogika <strong>da</strong> meTodika did yuradRebas<br />
uTmobs sagakveTilo sc<strong>ena</strong>rs, mas ganixilavs, rogorc aucilebel meTodur saSualebas, romelic<br />
xels uwyobs maswavleblis winaSe <strong>da</strong>saxuli konkretuli saswavlo miznebis realizebas.<br />
cxadia, amgvari midgoma ar niSnavs imas, rom pe<strong>da</strong>gogma calsa xad <strong>da</strong> sworxazovnad ganaxorcielos<br />
sc<strong>ena</strong>rSi Camoyalibebuli samoqmedo gegma. XI klasis saxelmZRvanelos Sinaarsisa <strong>da</strong> speci fikis,<br />
moswavleTa saswavlo <strong>da</strong> piradi gamocdilebis, gakve Tilze gamoyenebuli interaqtiuri meTodebis<br />
gaTvaliswineba <strong>da</strong> gamoyeneba swored imas gulisxmobs, rom maswavlebeli Sinaganad yovelTvis mzad<br />
un<strong>da</strong> iyos imisaTvis, rom saWiroebis SemTxvevaSi SeZlos sagakveTilo sc<strong>ena</strong>ris mixedviT <strong>da</strong>gegmili<br />
amocanis _ gakveTilis miznisa <strong>da</strong> aqtivobebis konkretuli saswavlo situaciis mixedviT Secvla.<br />
yoveli gakveTilis win SeZlebis<strong>da</strong>gvarad un<strong>da</strong> gaviTvalis winoT moswavleebis codnis done <strong>da</strong><br />
saazrovno-SemecnebiTi unarebi; <strong>da</strong>valebis Sesrulebisas _ maT mier gansaxorcielebeli aqtivobebis<br />
Sesabamisoba moswavleTa saswavlo <strong>da</strong> pirad gamoc dilebasTan <strong>da</strong> amis mixedviT <strong>da</strong>vgegmoT gakveTili.<br />
gakveTilis<br />
Tema<br />
saswavlo<br />
mizani<br />
al. WavWavaZisa <strong>da</strong> d. guramiSvilis ori teqsti<br />
• literaturuli teqstebis Se<strong>da</strong>reba mxat vrul-gamomsaxvelobiTi <strong>da</strong> Sina arso brivi Tval sazrisiT.<br />
teqstebs Soris am Tvalsazri siT arsebul gansxva vebebze argumentirebuli mosazrebebis<br />
gamoTqma.*<br />
aqtivobebi<br />
1. monawileobs mTeli klasi _ 25 wT.<br />
• maswavlebeli moswavleebs minileqciis saxiT awvdis zogad informacias literaturuli mimdi nareobebis<br />
warmoSobisa <strong>da</strong> maTi msofl mxedvelobrivi Taviseburebebis Sesaxeb (10 wT.), amis Semdeg ki sTxovs<br />
maT, waikiTxon rubrika `mcire eqskursi~ <strong>da</strong> klasSive Seasrulon am rubrikaSi mocemuli <strong>da</strong>valeba.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 13 wT.<br />
• Sesrulebuli <strong>da</strong>valebis Semdeg maswavleblis TxovniT ramdenime moswavle klasis winaSe gamoTqvams<br />
Tavis mosazrebas imis Sesaxeb, Tu ra arsebiTi niSan-Tvisebebi ganasxvavebs ori poetis leqss<br />
erTmaneTisagan. maTi mosazrebebisgan gansxvavebul yvela Tvalsazriss, romelsac sxva moswavleebi<br />
gamoTqvamen, maswavlebeli <strong>da</strong>faze Camowers <strong>da</strong> moswavleebTan erTad kidev erTxel azustebs maT.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 2 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs bavSvebs, meore dRisTvis waikiTxon rubrika `saubari~, klasSi <strong>da</strong>faze<br />
Camowerili mosazrebebi SeZlebis<strong>da</strong>gvarad <strong>da</strong>ukavSiron `saubarSi~ warmodgenil informaciasa<br />
<strong>da</strong> debulebebs <strong>da</strong> ise Seasrulon rubrika `teq sti <strong>da</strong> mkiTxvelSi~ mocemuli <strong>da</strong>valebebi. **<br />
resursebi<br />
Sefasebis<br />
forma _ ganma<br />
viTa rebeli<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
zepiri komentarebi. Sefasdeba moswavlis mier informaciis gaazrebisa <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
msjelobis unari.<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan: XI. 6. 1. XI. 7. 6. XI. 9. 5<br />
15
gakveTilis<br />
Tema<br />
saswavlo<br />
mizani<br />
16<br />
romantizmi<br />
• romantizmis, rogorc literaturuli mimdina reobis, warmoSobis mizezebsa <strong>da</strong><br />
msofl mxe d ve lobriv principebze argumen tirebuli varau de bisa <strong>da</strong> mosazrebebis g amoTqma;<br />
• epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli kulturuli kon teqstis zogadi gaazreba.<br />
aqtivobebi<br />
1. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT.<br />
• maswavleblis TxovniT moswavleebi warmo adge nen saSinao <strong>da</strong>va lebas. maswavlebeli sTava zobs maT,<br />
`teqsti <strong>da</strong> mkiTxvelSi~ mocemuli me-5 <strong>da</strong> me-6 sakiTxis Sesaxeb gamoTqvan TavianTi mosazrebebi<br />
<strong>da</strong> erTob livad warmarTon kamaTi am sakiTxebis Sesaxeb. kamaTis Semdeg msurvelebma TavianTi<br />
sityvebiT un<strong>da</strong> ganmarton, rogor esmiT <strong>da</strong> ra Sinaarss deben romantizmSi, rogorc epoqaluri<br />
mniSvnelobis msoflganc<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> msofl mxedvelobaSi.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, klasSi Seasrulon rubrika `varaudSi~ mocemuli <strong>da</strong>valeba <strong>da</strong><br />
TavianTi argumentirebuli varaudi warmoadginon klasis winaSe.<br />
• maswavlebeli ajamebs moswavleTa mier gamoTqmul mosazrebebs, kidev erTxel Seaxsenebs maT vaxtang<br />
kotetiSvilis Tvalsazriss gansaxilvel sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong> klass sTxovs, Camoayalibon<br />
TavianTi mosazrebebi <strong>qarTuli</strong> romantikuli msoflgancdis warmoSobis mizezebis Sesaxeb.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 5 wT.<br />
• meore dRisTvis moswavleebma un<strong>da</strong> Seasrulon rubrika `analitikur komentarSi~ warmodgenili<br />
weriTi <strong>da</strong>valeba. maswavlebeli aseve Seaxsenebs maT, rom pirveli Tavis <strong>da</strong>srulebis Semdeg un<strong>da</strong><br />
warmoadginon sajaro moxseneba Temaze: `qarTveli romantikosebi <strong>da</strong> saqarTvelos politikuri<br />
bedi XIX saukunis I naxevarSi~.***<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis zepiri komentarebi. Sefasdeba moswavlis mier informaciis gaazrebisa <strong>da</strong> argumen-<br />
forma _ gan matirebuli msjelobis unari.<br />
viTa rebeli<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan XI. 5. 1, 5, 6. XI. 9. 6<br />
rekomen<strong>da</strong>cia<br />
* zemoT warmodgenili pirveli gakveTilisa <strong>da</strong> sagakveTilo <strong>da</strong>valebis mizania, moswavleebma<br />
<strong>da</strong>moukideblad, varaudis doneze gamoTqvan TavianTi Sexeduleba <strong>da</strong> Tvalsazrisi im gansxvavebis Sesaxeb,<br />
romelic <strong>da</strong>valebaSi warmodgenil or leqss Soris arsebobs. isini TviTon, konkretuli argumentebis<br />
<strong>da</strong>saxelebiT un<strong>da</strong> mividnen im <strong>da</strong>skvnamde, rom al. WavWavaZis leqsi mxatvrul-gamomsaxvelobiTi<br />
<strong>da</strong> Sinaarsobrivi TvalsazrisiT Tvisebrivad gansxvavdeba guramiSvilis leqsis poetikisagan. mag.,<br />
konkretuli geografiuli garemo al. WavWavaZesTan mkveTrad aqcentirebulia, <strong>da</strong>viT guramiSvilTan<br />
ki araviTari mxatvruli funqcia ar eniWeba; al. WavWavaZe konkretul geografiul garemos sakuTari<br />
individualuri, pesimisturi ganwyobis gadmosacemad iyenebs; <strong>da</strong>viT guramiSvilisTvis ki religiuri<br />
gancdisa <strong>da</strong> ganwyobis gadmosacemad saTaurSi moxseniebuli geografiuli garemo moklebulia yovelgvar<br />
mxatvrul <strong>da</strong>niSnulebas. moswavleebi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>akvirdnen, ra mxatvruli formebiTaa gamoxatuli poet Ta<br />
gancdebi, ganwyobileba, ris Tqma surs sakuTari gancdis gadmo cemiT TiToeul poets. <strong>da</strong>valebisa <strong>da</strong><br />
Sesabamisad gakveTilis mizania, moswavlem gaacnobieros im msoflgancdis Tavisebureba <strong>da</strong> mniSvneloba,<br />
romelic gamoxatulia al. WavWavaZis leqsSi.<br />
is, rac dRevandeli mkiTxvelisaTvis Cveulebriv poetur for mad aRiqmeba, maSin, XIX saukunis<br />
<strong>da</strong>sawyisSi, <strong>qarTuli</strong> literatu raSi ucxo, axal poetur esTetikasa <strong>da</strong> msoflmxedvelobas aya libeb <strong>da</strong>.<br />
moswavleebma es movl<strong>ena</strong> Tan<strong>da</strong>Tan, konkretuli lite raturu li teqstebis analiziT un<strong>da</strong> gaacnobieron.<br />
`mcire eqskursSi~ mocemuli <strong>da</strong>valeba am gzaze ga<strong>da</strong>gmuli pirveli nabiji un<strong>da</strong> iyos.<br />
sagnobrivi meTodika<br />
** pe<strong>da</strong>gogma saswavlo procesSi yovelTvis un<strong>da</strong> gaiTvalis winos moswavleTa codnis done nebismier<br />
gansaxilvel sakiTxTan mimarTebaSi <strong>da</strong> amis Sesabamisad warmarTos gakveTili. am SemTxveva Sic (sc<strong>ena</strong>ri
#2) `mcire eqskursSi~ warmodgenili <strong>da</strong>valebis Sesrulebis Semdeg maswavlebels eZleva SesaZlebloba,<br />
garkveuli warmodg<strong>ena</strong> Seiqmnas moswavleTa codnis donis Sesa xeb. man un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvitos, ra saswavlo<br />
xerxebiT iqneba umjobesi saxelmZRvaneloSi warmodgenili _ romantizmTan <strong>da</strong>kav Sire bu li _ samecniero<br />
xasiaTis informaciisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>valebebis moswav lee bisaTvis miwodeba.<br />
rogorc iciT, pirvel TavSi warmodgenili sagakveTilo Te me bis safuZvliani analizis gareSe<br />
SeuZlebelia qarTvel romantikosTa Semoqmedebis ramd<strong>ena</strong>dme srulyofili gaazreba.<br />
romantizmis Tema pirvel TavSi mocemuli sagakveTilo masalis Seswavlis paralelurad un<strong>da</strong><br />
ganixilebodes, amitom zemoT warmodgenili ori gakveTilis sc<strong>ena</strong>ric erTgvar mosamzadebel periods<br />
gulisxmobs. imisaTvis, rom epoqis kulturuli kon teqsti <strong>da</strong> romantizmis msoflmxedvelobrivi<br />
Taviseburebebi safuZvlianiad iqnes gaanalizebuli, Tqven mier SerCeulma sas wavlo xerxebma <strong>da</strong><br />
meTodebma etapobrivad <strong>da</strong> Tanmimdevrulad un<strong>da</strong> miiyvanos moswavle romantizmis msoflmxedvelobrivi<br />
sa fu Zvlebis gacnobierebamde.<br />
am konkretul SemTxvevaSi aucilebelia `saubarSi~ warmod genili samecniero xasiaTis informaciis,<br />
konkretuli mosaz rebebis, debulebebis Tanmimdevruli ganxilva-analizi. sakiTxebis gansaxilvelad<br />
SegviZlia gamoviyenoT, rogorc tradiciuli saswavlo xerxebi, ise swavlebis Tanamedrove meTodebic.<br />
maga liTad, moswavleebs ucnobi Temis Sesaxeb informacia SeiZleba ramdenimewuTiani mcire leqciis<br />
saxiT mivawodoT. Semdeg ki vTxovoT maT, wyvilebSi gaiazron, gaaanalizon <strong>da</strong> erTmaneTs gauziaron<br />
mosazrebebi gansaxilveli sakiTxebis Sesaxeb. amis Semdeg ki mTelma klasma erToblivad imsjelos<br />
`saubarSi~ war mod genil Temebze.<br />
rekomen<strong>da</strong>cia<br />
*** pirveli Tavis bolos warmosadgeni sajaro moxsene bis Sesa xeb moswavle am TavSi mocemuli<br />
sagakveTilo masalebis paralelurad detalur informacias iRebs. kerZod, mas mieTiTeba, saxelmZRvanelos<br />
<strong>da</strong>valebaTa korpusSi mocemuli romeli konkretuli sakiTxisa Tu Temis <strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong>exmareba<br />
sajaro moxsenebis srulyofilad warmodg<strong>ena</strong>Si. pe<strong>da</strong>gogma, Tavis mxriv, periodulad un<strong>da</strong><br />
gaakontrolos moswavleebis mier <strong>da</strong>muSavebuli sakiTxebi <strong>da</strong> misces maT SeniSvnebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />
Temis kvalificiurad <strong>da</strong>muSavebisaTvis. sajaro moxsenebis Tema uSualo kavSirSia pirveli Tavis<br />
saswavlo masalasTan <strong>da</strong> amitomac masze aqcentireba xels Seuwyobs moswavleebSi swavlis procesis<br />
intensivobisa <strong>da</strong> motivaciis amaRlebas. Tavis mxriv, moswavleebisa <strong>da</strong> maswavleblis aseTma urTierT-<br />
TanamSromlobam `romantizmis Temaze muSaobisas~ moswavleTa motivaciis amaRlebas un<strong>da</strong> Seuwyos<br />
xeli <strong>da</strong> saswavlo procesi saintereso <strong>da</strong> saswavlo Sedegze orientirebuli un<strong>da</strong> gaxados.<br />
gakveTilis Tema<br />
saswavlo mizani<br />
al. WavWavaZe `vah droni droni~<br />
teqstis literaturul-analitikuri analizi<br />
aqtivobebi<br />
1. individualuri samuSao _ 20 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, waikiTxon rubrika `inter pretaciaSi~ warmodgenili mkvlevris<br />
Tvalsazrisi <strong>da</strong> klasSive werilobiTi pasuxi gascen am rubrikaSi mocemul <strong>da</strong>valebas.<br />
2. diskusia _ 20 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs ramdenime moswavles, romlebsac gansa xilvel sakiTxze gansxvavebuli<br />
Sexedulebebi aqvT, xmamaRla waikiTxon TavianTi argumentirebuli mosazrebebi.<br />
• amis Semdeg ki sTxovs mTel klass, gamoTqvan TavianTi <strong>da</strong>sa buTebuli Tvalsazrisi leqsis mTavari<br />
saTqmelis Sesaxeb.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 5 wT.<br />
• maswavlebeli rubrika `analitikur komentarSi~ warmodgenil <strong>da</strong>valebas mcire Sesavals ukeTebs. igi<br />
uTiTebs moswavleebs, raze un<strong>da</strong> gaamaxvilon gansakuTrebiT yuradReba <strong>da</strong>valebis Sesrulebisas.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma _ zepiri komentarebi. fasdeba analitikuri <strong>da</strong> argumentirebuli msjelobis unari.<br />
ganmaviTa re be li<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan: XI.5. 1, 2, 5. XI. 9. 4, 5<br />
17
ekomen<strong>da</strong>cia<br />
* moswavleebis mier Sesasrulebeli es saSinao <strong>da</strong>valeba sakiTxis Se<strong>da</strong>rebiTi sirTulisa <strong>da</strong> moculobis<br />
gamo moswavleebisaTvis winaswar instruqciis micemas moiTxovs, raTa moswavles ar gamorCes is arsebiTi<br />
sakiTxebi, romelTa gareSec mis mier Serulebuli <strong>da</strong>valeba SeiZleba arasrulyofili aRmoCndes.<br />
weriTi <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad moswavleebs eZlevaT rCevebi <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad. swored<br />
am rCevebze un<strong>da</strong> gaama xvilebinos pe<strong>da</strong>gogma yuradReba moswavleebs, raTa maT ar gauZneldeT gansaxilvel<br />
sakiTxebze muSaoba.<br />
gakveTilis Tema gr. orbeliani `iaralis~<br />
saswavlo mizani grigol orbelianis Semoqmedebis msofl mxe dvelobrivi principis zogadi analizi<br />
konkre tuli teqstis (iaralis) mixedviT.<br />
aqtivobebi<br />
1. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT.<br />
• pe<strong>da</strong>gogi klass yofs or nawilad, or jgu fad. jgufebs gan saxilvelad eZlevaT `ana litikur komentarsa~<br />
<strong>da</strong> `vara ud Si~ warmo d genili weriTi <strong>da</strong>valebebi. es aqti voba jgu fur mecadineobaSi ar<br />
un<strong>da</strong> agverios. am SemTxvevaSi moswavleTa or nawils gansxvavebuli tipis <strong>da</strong>valeba eZleva erTi<br />
sakiTxis Sesaxeb. kerZod, moswav leebma un<strong>da</strong> gaarkvion, SeiZleba Tu ara gr. orbelianis SemoqmedebaSi<br />
vipovoT im msoflgancdis ni S ne bi, romlebic <strong>da</strong>maxasiaTebeli iyo evropuli romantizmisaTvis.<br />
2. diskusia _ 20 wT.<br />
• <strong>da</strong>valebis Sesrulebis Semdeg orive jgufi <strong>da</strong>n TiTo moswavle kiTxulobs Tavis argu men ti rebul<br />
mosazrebas. klasSi msjelo ben imis Sesaxeb, ra gansxvaveba <strong>da</strong> msgavsebaa mos wav leTa mier gamoTqmul<br />
mosazrebebSi. ra argumentebiT <strong>da</strong> ramd<strong>ena</strong>d marTebulad asabuTeben an uaryofen isini<br />
gr. orbelianis SermoqmedebaSi romantikuli msoflgancdis arsebobas.*<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 5 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, meore dRisTvis waikiTxon gr. orbelianis leqsi: `Tamar<br />
mefis saxe beTaniis eklesiaSi~ <strong>da</strong> Seasrulon `analitikur komentarSi~ warmodgenili <strong>da</strong>valeba.<br />
yuradReba miaqcion axla ukve am leqsSi romantizmisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli msoflgancdis<br />
arsebobis an ararsebobis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel magaliTebs.<br />
resursebi<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTa re be li<br />
18<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
zepiri komentarebi <strong>da</strong> SeniSvnebi. fasdeba sa di s kusio <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
mosazrebebis gamo Tqmis unari<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan: XI.6. 1, 2. XI.7. 5. XI.9. 5, 6<br />
sagnobrivi meTodika<br />
* diskusiis procesSi mniSvnelovania, moswavleebs mieceT sa Su aleba, ar Semoifarglon mxolod<br />
<strong>da</strong>valebaSi mocemuli versiebis interpretaciiT. SeiZleba, isini leqsis ideis interpretaciis sruliad<br />
gansxvavebuli versiazec fiqrobdnen. SesaZloa maTi gansxvavebuli interpretacia garkveulwilad<br />
scdebodes teqstis realur mizan<strong>da</strong>saxulobas, magram Tu moswavle Tavis mosazrebas <strong>da</strong>asabuTebs,<br />
gamoTqmuli Tvalsazrisi ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vuwunoT.<br />
diskusiisas yuradReba un<strong>da</strong> mieqces moswavleebis mier sxvisi azris pativiscemasa <strong>da</strong> koreqtuli<br />
oponirebis kulturis <strong>da</strong>mkvidrebas, rac ZiriTa<strong>da</strong>d gulisxmobs gansxvavebuli mo sa zrebis ara<br />
emociur, aramed argumentirebul uaryofas. un<strong>da</strong> waxalisdes spontanuri azrovneba, ganzogadebisken<br />
swrafva <strong>da</strong> Tavisufali, magram argumentirebuli interpretaciis unari.<br />
am gakveTilis SemTxvevaSi, uSualod konkretuli teqstis literaturuli analizis gar<strong>da</strong>, am<br />
aqtivobis ganxorcielebisas mniSvnelovania, rom moswavlem SeZlos Tavisi poziciis mkafiod <strong>da</strong><br />
argumentirebulad warmoC<strong>ena</strong>. maswavlebelma xeli un<strong>da</strong> Seuwyos moswavlis sadiskusio <strong>da</strong> SemecnebiTi<br />
unarebis ganviTarebas.<br />
diskusiisas aseve mniSvnelovania, pe<strong>da</strong>gogma yuradReba gaamax vilos im faqtorze, Tu ramd<strong>ena</strong>d<br />
logikurad <strong>da</strong> konkretul teqs tu alur masalaze <strong>da</strong>yrdnobiT asabuTeben moswavleebi TavianT mosaz rebebs.<br />
romantizmis, rogorc literaturuli mimdinareobisa <strong>da</strong> msofl gancdis, srulyofilad gaazreba<br />
maT am SemTxvevaSi ar moeTxovebaT. sc<strong>ena</strong>rSi warmodgenili konkretuli aqtivobis mizania<br />
literaturuli teqstis analizisa <strong>da</strong> logikuri azrov nebis unaris ganviTarebisTvis xelSewyoba.
gakveTilis Tema reziume, rogorc teqstis tipi<br />
saswavlo mizani<br />
reziumes Seqmna nimuSis mixedviT<br />
aqtivobebi<br />
1. jgufuri mecadineoba _ 27 wT.<br />
• maswavlebeli klass yofs sam jgufad. sami ve jgufs erTi <strong>da</strong> imave tipis <strong>da</strong>va lebas aZlevs: maT un<strong>da</strong><br />
waikiTxon guram asaTianis teqsti <strong>da</strong> am teqsts Tan<strong>da</strong>r Tuli reziumes nimuSi. swored nimuSi un<strong>da</strong> gaxdes<br />
gzamkvlevi moswav leebisaTvis, raTa SeZlon axal teqstze _ `romantikosTa Taoba~ _ reziumes <strong>da</strong>wera.*<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 15 wT.<br />
• moswavleebi ismenen TiToeuli jgufi <strong>da</strong>n warmodgenil reziumeebs, akeTeben CaniSvnebs <strong>da</strong><br />
emzadebian meore dRisaT vis, raTa detalurad ganixilon warmo dgenili reziumeebis ZiriTadi<br />
teqstis mTavar ideasTan Sesabamisoba.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 3 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, meo re dRisTvis TavianT SeniSvnebTan er Tad warmoadginon<br />
individualurad Sesru le bu li reziumeebi g. qiqoZis eses Sesaxeb.<br />
resursebi<br />
Sefasebis<br />
forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan:<br />
XI. 13. 4<br />
XI. 14. 2, 5, 7<br />
zepiri komentarebi. Sefasdeba sagakveTilo <strong>da</strong> jgufuri muSaobis procesSi Car-<br />
Tuloba; maswavlebeli moswavleebs aZlevs im tipis SeniSvnebsa <strong>da</strong> miTiTebebs, romlebic<br />
gaaumjobesebs moswavlis mier konkretuli saxis <strong>da</strong>valebis Sesrulebis xarisxs.<br />
rekomen<strong>da</strong>cia<br />
* jgufuri muSaoba, rogorc mogexsenebaT, specifikuri saswavlo xerxia <strong>da</strong> misi xelovnurad gamoyeneba<br />
aferxebs saswavlo miznis miRwevas. jgufisaTvis micemuli <strong>da</strong>valeba yovelTvis un<strong>da</strong> iTvaliswinebdes <strong>da</strong><br />
gulisxmobdes <strong>da</strong>valebis masStaburobasa <strong>da</strong> sirTules. kerZod imas, rom erTi moswavle ver SeZlebs am<br />
tipis <strong>da</strong>valebis srulyofilad Sesrulebas. amitom <strong>da</strong>valebis saswavlo miznis specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />
umjobesia, man TanaklaselTa <strong>da</strong>xmareba gamoiyenos. amasTanave ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvaviwydes, rom jgufuri <strong>da</strong>valeba<br />
xels un<strong>da</strong> uwyobdes moswavleebSi komunikaciisa <strong>da</strong> sadiskusio unar-Cvevebis ganviTarebas.<br />
reziumes weris specifikis swrafad <strong>da</strong> safuZvlianad asaTviseblad moswavleTa TanamSromloba<br />
saSualebas iZleva, moswavleebisTvis naTeli gaxdes am tipis weriTi teqstis Sesa qmnelad saWiro<br />
unar-CvevaTa gamomuSavebis aucilebloba. amas gar<strong>da</strong>, isini SeZlebis<strong>da</strong>gvarad, klasSive praqtikulad<br />
ganaxorcieleben reziumes Sesaqnelad aucilebel yvela tipis samuSaos.<br />
instruqcia<br />
am konkretul SemTxvevaSi maswavlebels SeuZlia, jgufis wevrebs <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad<br />
funqciebi gaunawilos. kerZod:<br />
1. reziumes nimuSis wakiTxva-analizi;<br />
2. axali teqstis wakiTxva;<br />
3. teqstis abzacebSi warmodgenili ZiriTadi azris Tezisebis saxiT Camowera;<br />
4. reziumes <strong>da</strong>wera.<br />
5. <strong>da</strong>werili reziumesa <strong>da</strong> ZiriTadi teqstis kvlav Se<strong>da</strong>reba <strong>da</strong> re<strong>da</strong>qtireba.<br />
6. reziumes wardg<strong>ena</strong> klasis winaSe.<br />
• sakuTari rolisa <strong>da</strong> funqciis Sesruleba TiToeuli (an ramdenime) moswavlis mxri<strong>da</strong>n jgufis<br />
mier saerTo miznis swrafad <strong>da</strong> xarisxianad ganxorcielebas un<strong>da</strong> emsaxurebodes, rac imas gulisxmobs,<br />
rom moswavlem jgufSi miniWebuli funqciis Sesrulebisa <strong>da</strong> individualuri <strong>da</strong>valebis<br />
ganxorcielebis Semdeg miRebuli gamocdileba jgufis saerTo <strong>da</strong>valebis organizebulad<br />
<strong>da</strong> srulyofilad Sesrulebisaken un<strong>da</strong> mimarTos.<br />
19
20<br />
• moswavleTa raodenobis gaTvaliswinebiT pe<strong>da</strong>gogs SeuZlia jgufSi es funqciebi ga<strong>da</strong>anawilos<br />
rogorc erT, ise ramdenime (or) moswavleze.<br />
gakveTilis<br />
Tema<br />
saswavlo<br />
mizani<br />
al. WavWavaZe. teqstis literaturuli analizi<br />
teqstis recefcia. teqstis calkeul epizo debSi Riad an farulad mocemuli qveteqsturi<br />
infor maciis analizi komentirebuli kiTxvis gziT <strong>da</strong> am saswavlo meTodze<br />
<strong>da</strong>yr dno biT weriTi teqstis Seqmna.<br />
aqtivobebi<br />
1. individualuri samuSao _ 30 wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, waikiTxon V paragrafSi war mod genili III qveTavi `teqstis analizi~,<br />
romelic kon kre tul rCevebs iZle va weris procesis sworad <strong>da</strong>gegmvisTvis. maswav lebeli Seaxsenebs<br />
moswavleebs, rom maT saxelmZRvaneloSi mocemuli komentirebuli kiTxvis nimuSze <strong>da</strong>yrdnobiT<br />
weriTi teqstis Seqmna mouwevT. maswavlebeli uxsnis moswav leebs, rom weriTi teqstis Seqmnamde gamowvlilviT,<br />
komentirebuli kiTxvis meTodiT un<strong>da</strong> waikiTxon gasaanilizebeli teqsti, raTa ar gauWirdeT<br />
gansaxilveli teqstis ideuri <strong>da</strong> mxatv rul-enobrivi Taviseburebebis analizi (komentirebuli ki Tx vis<br />
nimuSi mocemulia saxelmZRvaneloSi). moswavleebma yurad RebiT un<strong>da</strong> waikiTxon leqsis analizis gegmis<br />
nimuSic, romelic <strong>da</strong>moukidebeli weriTi samuSaos Sesrulebisas un<strong>da</strong> gamoiyenon.<br />
• maswavlebeli miuTiTebs moswavleebs, rom maT klasSi mxo lod komentarebis Cawera evalebaT.<br />
mTlianad leqsis (mas wavlebeli maT al. WavWavaZis nebismier leqss SeurCevs) li te raturuli analizi<br />
klasSi Sesrulebul komentarebze <strong>da</strong>yrdnobiT ki saSinao <strong>da</strong>valebad mxolod meore dRisaTvis<br />
miecemaT.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 15 wT.<br />
• maswavlebeli zepiri komentarebiT klasTan erTad afasebs ram denime moswavlis mier Caweril komentarebs<br />
al. WavWavaZis leqsze.<br />
resursi maswavleblis mier SerCeuli teqsti<br />
Sefasebis zepiri komentarebi. fasdeba wakiTxuli teqstis gaazrebis unari.<br />
forma _ ganmavi-<br />
Tarebeli<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan: XI. 14. 1, 2, 5<br />
gakveTilis Tema n. baraTaSvili, `ar ukiJino satrfoo~<br />
sawavlo mizani argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong> analiti kuri azrovnebis unaris ganviTarebisTvis<br />
xelSewyoba. teqstis literaturul-ana li ti kuri analizi.<br />
aqtivobebi<br />
1. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT.<br />
• maswavlebeli afrTxilebs moswavleebs, rom maT diskusia un<strong>da</strong> gamarTon. disku siis gamarTvamde ki<br />
sTxovs, zepi rad upasuxon rubrika `analitikur komentarSi~ moce mul SekiTxvebs.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 23 wT.<br />
• sadiskusio Temebi ukavSirdeba rogorc gakve Tilis <strong>da</strong>sawyisSi gamarTul saubris Temebs, ise poetis mTel<br />
Semoqmedebas, mis mier ganvlil cxovrebis gzas. maswavlebeli mianiSnebs moswavleebs, rom poetis xvedrze<br />
saubrisas gaiTvaliswinon Seswavlili teqstebi, poetis piradi cxovrebis rea liebi, epoqis kulturulsocialuri<br />
konte qsti <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>yrdnobiT gamoTqvan TavianTi argumentebi <strong>da</strong> mosazrebebi.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 2 wT.<br />
• moswavleebma meore dRisTvis diskusiaze ganxiluli problamatikis gaTvaliswinebiT un<strong>da</strong><br />
warmoadginon ese: `poeti <strong>da</strong> sazogadoeba~.<br />
resursi<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
• fasdeba sagakveTilo procesSi CarTu loba, argumentirebuli azrovnebisa<br />
<strong>da</strong> ko reqtuli oponirebis unari. gakveTilis bolos maswavlebeli qmnis weri<br />
lobiT komentarebs moswavleTa Sesafaseblad.<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan: XI. 5. 1, 2, 6
ekomen<strong>da</strong>cia<br />
`analitikur komentarSi~ warmodgenili <strong>da</strong>valebebi sa di s ku sio sakiTxebs ukavSirdeba. diskusiis dros<br />
moswavleebi savaraudod TviTon, maswavleblis <strong>da</strong>uxmareblad SeZleben klasSi ganxilululi sakiTxebis<br />
sadiskusio TemebTan <strong>da</strong>kavSirebas. Tumca SeiZleba erTi SexedviT erTmaneTisagan gansxvavebuli _ ukve<br />
gakveTilis <strong>da</strong>sawyisSi ganxiluli <strong>da</strong> diskusiisas gansaxilveli _ sakiTxebi moswavleebma erTmaneTTan<br />
ver <strong>da</strong>akavSiron. am SemTxvevaSi mas wavlebeli Seaxsenebs maT gakveTilis <strong>da</strong>sawyisSi gamarTuli saubris<br />
Temebs. kerZod, imisaTvis, rom maT srulyofili pasuxi gascen sadiskusio SekiTxvebs, mniSvnelova nia<br />
gaiTvaliswinon poetis Sinagani samyaros uCveuloba, poetis ganc<strong>da</strong>Ta <strong>da</strong> grZnobaTa gamorCeuloba,<br />
misi mkveTrad individualuri <strong>da</strong>mokidebuleba samyarosTan, romelic swored `ar ukiJino satrfooSi~<br />
ikveTeba.<br />
gakveTlis Tema `saqarTvelos politikuri bedi XIX saukunis meore naxevarSi~<br />
saswavlo mizani sajaro moxsenebis wardg<strong>ena</strong> <strong>da</strong> Sefaseba<br />
aqtivobebi<br />
1. monawileobs mTeli klasi _ 25 wT.<br />
maswavlebeli sTxovs erT moswavles, Tavisi namuSevari klasis winaSe warmoadginos. amavdroulad<br />
moswavleebs <strong>da</strong>rigebuli aqvT sajaro moxsenebis Sefasebis krite riumebi, romlis mixedviTac un<strong>da</strong><br />
Seafason Tanaklaselis moxseneba. moxsenebis reg la menti oc-oc<strong>da</strong>xuT wuTs ar un<strong>da</strong> aRemate bodes.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 22 wT.<br />
warmodgenili moxsenebis mosmenis Semdeg moswavleebi mxolod zogad mosazrebebs gamoTqvamen.<br />
amis Semdeg maswavlebeli sTxovs or moswav les sajaro moxsenebis Sefasebas maT mier erToblivad<br />
SemuSavebuli <strong>da</strong> erTmaneTTan winaswar SeTanxmebuli kriteriumebis mixedviT.<br />
3. maswavleblis instruqcia _ 3 wT.<br />
ori moswavlis mier gamoTqmuli Sefasebebis Semdeg maswavlebeli kvlav sTxovs klass, CainiSnon<br />
konkretuli SeniSvnebi <strong>da</strong> meo re dRisaTvis warudginon klass. aseve SesaZ leblobas aZlevs maT,<br />
przentaciaze moxsenebis Sesaxeb gamoTqmuli SeniSvnebi Tava<strong>da</strong>c gaiTvaliswinon moxsenebis wardge nisas.<br />
resursi<br />
Sefasebis forma<br />
_ ganmsazRvreli<br />
Sefasebis kriteriumebi<br />
maswavlebeli meore dRisaTvis warudgens moswavles naSromis Sefasebas _<br />
konkretul qulas, romelic man Sesabamisi kriteriumebis mixedviT <strong>da</strong>imsaxura.<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan:<br />
XI. 1. 1, 2, 3, 5, 7<br />
XI.2. 1, 2, 3, 4, 5<br />
XI.3. 1, 2, 3, 4, 5<br />
XI.4. 1, 2, 3, 4, 5, 6<br />
rekomen<strong>da</strong>cia<br />
samive romantikosi mwerlis Semoqmedebis Seswavla sruldeba Semajamebeli gakveTiliT. Semajamebel<br />
gakveTilze moswavleebma weriTi <strong>da</strong>valeba un<strong>da</strong> Seasrulon. maswavlebels eZleva saSualeba,<br />
safuZvlianad Seamowmos moswavleTa namuSevrebi <strong>da</strong> gansazRvros <strong>da</strong>valebis Sesrulebis xarisxi<br />
Sesabamisi SefasebiT. Semajamebeli weriTi <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebs moswavleebi winaswar<br />
un<strong>da</strong> un<strong>da</strong> icnobdnen. Sefasebis kriteriumebis SerCevisas un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT <strong>da</strong>sawerad SerCeuli<br />
<strong>da</strong>valebis sirTulis xarisxi <strong>da</strong> moswavleTa realuri SesaZleblobebi. sanimuSod gTavazobT weriTi<br />
<strong>da</strong>valebis Sefasebis iseT kriteriumebs, romlebic meTerTmeteklaselTa savaraudo codnis dones<br />
mie sa<strong>da</strong>geba <strong>da</strong> sarekomen<strong>da</strong>cio xasiaTisaa.<br />
• gramatikul-stilisturi gamarTuloba;<br />
• Sinaarsobriv-logikuri gamarTuloba;<br />
• mosazrebaTa argumentirebuloba;<br />
• gansaxilveli an gasaanalizebeli sakiTxis originaluri, ara stereo tipuri gaazreba.<br />
Sefasebis TiToeuli kriteriumis doneebi erTi<strong>da</strong>n aT qulam de aseve winaswar un<strong>da</strong> iyos gansaz-<br />
21
Rvruli. magaliTad, Sesabamisi qula ganisazRvreba <strong>da</strong>valebaSi <strong>da</strong>Svebuli garkveuli raodenobis<br />
gramatikuli SecdomebisaTvis.<br />
rac Seexeba sajaro (zepir) moxsenebas, igi xangrZlivi drois ganmavlobaSi mzaddeba <strong>da</strong> Sesabamisad<br />
moswavlis codnisa <strong>da</strong> azrovnebis donec aq ufro srulyofilad warmoCndeba. sajaro moxsenebebi<br />
SeiZleba momzaddes rogorc individualurad, ise sami-oTxi moswavlis mierac. sajaro moxseneba<br />
am SemTxvevaSi srulad warmogviCens, ramd<strong>ena</strong>d SeZlo moswavlem moxsenebis Temis safuZvlianad <strong>da</strong><br />
srulyofilad <strong>da</strong>muSaveba. mniSvnelovania, rom Tanaklaselebi afaseben erTmaneTis namuSevrebs <strong>da</strong><br />
msjeloben moxsenebis <strong>da</strong>debiT <strong>da</strong> uaryofiT mxareebze. aqve gTavazobT sajaro moxsenebis Sefasebis<br />
im kriteriumebs, romliTac moswav leebma erTmaneTis moxsenebebi un<strong>da</strong> Seafason:<br />
• efeqturi Sesavali nawili;<br />
• ZiriTadi ideis gamokveTa;<br />
• gansaxilveli sakiTxebis argumentirebuli analizi;<br />
• saintereso varaudebis gamoTqma;<br />
• axali informacia;<br />
• ucnobi dokumenturi informacia;<br />
• mosazrebebis mkafiooba <strong>da</strong> sicxade;<br />
• <strong>da</strong>skvnebis, teqstSi warmodgenil mosazrebebTan <strong>da</strong> debu le be bTan Seabamisoba;<br />
• Temis specifikis Sesabamisi cnebebisa <strong>da</strong> terminebis gaazre bu li gamoyeneba;<br />
• ritorikuli saSualebebis gamoyeneba.<br />
22<br />
gakveTilis Tema<br />
realizmi<br />
saswavlo mizani realizmis rogorc literaturuli mim di nare obis, warmoSobis mizezebsa <strong>da</strong><br />
msofl mxedvelobriv principebze argumenti rebuli varaudebisa <strong>da</strong> mosazrebebis<br />
gamoTqma;<br />
aqtivobebi<br />
1. individualuri samuSao _ 20 wT.<br />
maswavlebeli sTxovs moswavleebs yuradRebiT waikiTxon rubrika `saubris~ meore nawili<br />
(gagrZeleba) <strong>da</strong> analitikuri teqsti<strong>da</strong>n amoiweron is debulebebi, romlebic maTi azriT yvelaze<br />
ukeT gamoxataven, realizmis, rogorc literaturuli mimdinareobisa <strong>da</strong> msoflmxedvelobis arss.<br />
2. maswavleblis instruqcia _ 2 wT.<br />
maswavlebeli Seaxsenebs moswavleebs, rom maT teqstze <strong>da</strong>yr dno biT un<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTon TavianTi<br />
varaudis an mosazrebis marTe bu loba.<br />
3. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT.<br />
moswavleebi maswavlebels ukiTxaven TavianT gansxvavebul ver siebs, romelsac pe<strong>da</strong>gogi <strong>da</strong>faze<br />
Camowers. moswavleebi msjeloben, ajereben erTmaneTTan TanaklaselTa debulebebs <strong>da</strong> Tanxmdebian<br />
saboloo variantze.<br />
4. maswavleblis instruqcia _ 3 wT.<br />
saSinao <strong>da</strong>valeba<br />
meore dRisTvis moswavleebi warmoadgenen weriT <strong>da</strong>valebas, romelic rubrika `analitikur<br />
komentarSia warmodgenili~<br />
resursi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma<br />
_ ganmaviTa rebe<br />
li<br />
zepiri komentarebi <strong>da</strong> SeniSvnebi. fasdeba wakiTxuli teqstis recefciis unari.<br />
kavSiri erovnul saswavlo gegmasTan: XI. 5. 1. XI. 8. 1, 4. XI. <strong>11</strong>. 5
§5. TorRvas cixe<br />
<strong>da</strong>valebaTa <strong>da</strong> savarjiSoebis pasuxebi<br />
I Tavi<br />
axalgaz<strong>da</strong> (axalgazr<strong>da</strong>) guladi vaSkaci (vaJkaci) TorRva av batons gaqcevia (gahqcevia) <strong>da</strong> ymawvil<br />
colsa <strong>da</strong> Cvil bavSTan (bavSvTan) erTaT (erTad) Tavi pankisis tyeSi gamoqvabulisTvis Seufarebia.<br />
TorRva dro-<strong>da</strong>-dro (dro<strong>da</strong>dro) Tavs esxmo<strong>da</strong> batonis saxlkars (saxl-kars). ise imalebo<strong>da</strong>, ro<br />
(rom) mis kvals veravin miagno Turme. batonma Teli (mTeli) soflis rCeul vaJkacebs mouyara Tavi,<br />
SeaiaraRa <strong>da</strong> gaswies TorRvas saZebraT (saZebrad).<br />
TorRvas es ambavi gaugia, moemza<strong>da</strong> sabrZolvelad <strong>da</strong> momxdurT mSvildisriT (mSvild-isriT)<br />
musri gaavlo.<br />
batonma kidev bevrjel (bevrjer) sca<strong>da</strong> TorRvas xelSi Cagdeba, magram gamoqvabuli miuval<br />
adgilas iyo, TorRva mamaci vaSkaci (vaJkaci) gaxl<strong>da</strong>T <strong>da</strong> verafeli (veraferi) <strong>da</strong>aklo.<br />
<strong>da</strong>Ronebul batons rCeva ukiTxavs axloblebisTvis. erT mwyemss uTqvams, _ me mogaklevineb<br />
TorRvas, Tu Cems rCevas mihyvebio. erTi viri vaSimSiloT, mere ga<strong>da</strong>vacvaT irmis tyavi <strong>da</strong> im tyeSi<br />
SevuSvaT, sa<strong>da</strong>c TorRva nadirobso.<br />
asec moqceulan.<br />
diliT gamosula TorRva gamoqvabuli<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>unaxavs, Sori axlo (Soriaxlo) `iremi~ Zov<strong>da</strong>.<br />
mSvild isari (mSvild-isari) moimarjva, mozi<strong>da</strong>...<br />
amasobaSi xes amofarebulma moRalate mwyemsma gangmira.<br />
TorRvas cxe<strong>da</strong>ri kteze (kldeze) ga<strong>da</strong>var<strong>da</strong>.<br />
misma colma yvelaferi <strong>da</strong>inaxa. TorRvas gareSe sicocxle raT (rad) min<strong>da</strong>o, Tqva. Sevi<strong>da</strong><br />
gamoqvabulSi, Cvilis akvani zurgze miiba TokiT <strong>da</strong> kdi<strong>da</strong>n (kldi<strong>da</strong>n) ga<strong>da</strong>eSva...<br />
SemdegSi im adgilas, sa<strong>da</strong>c TorRva <strong>da</strong>iRupa Tavisi colSviliT (col-SviliT), auSenebiaT cixe <strong>da</strong><br />
xalxs misTvis TorRvas cixe uwodebia.<br />
§7. artanuji<br />
erT dros qarTul (qarTvel) mefeTa sataxto qalaqi iyo artanuji. is me-V (V) saukuneSi <strong>da</strong>uarsebia<br />
vax tang gorgasals. kldeze <strong>da</strong>Senebuli mkvidri cixesimagre iolaT (iolad) umklavdebo<strong>da</strong> momxvdurs<br />
(momxdurs).<br />
es cixe qalaqi (cixe-qalaqi) strategiulaT (strategiulad) xel-sayrel (xelsayrel) adgilas<br />
mdebareob<strong>da</strong>. aq un<strong>da</strong> gaevlo trapizonis gzas, romelsac mgzavri bizantiis imperiis de<strong>da</strong>-qalaqSi<br />
(de<strong>da</strong>qalaqSi), konstantinepolSi, miyav<strong>da</strong> (mihyav<strong>da</strong>).<br />
me-VI-VIII (VI-VIII) saukunebSi (saukuneebSi) arabTa Semosevebma <strong>da</strong>aqcien (<strong>da</strong>aqcies) saqarTvelos<br />
samefo, de<strong>da</strong>qalaq TbiliSi (TbilisSi) arabTa amira isx<strong>da</strong> (ij<strong>da</strong>).<br />
aSoti (aSot) kurapalatma saxleuliTa <strong>da</strong> erdguli (erTguli) karis-kacebiT (kariskacebiT)<br />
samxreT saqarTvelos miaSura <strong>da</strong> artanujs <strong>da</strong>emkvidra. aqauri xevebi <strong>da</strong> viwro xeobebi mteris (mtris)<br />
Semosevebis dros xalxis SesaxiznaT (Sesaxiznad) marjve iyo.<br />
aSot I (aSot I-ma) saTave <strong>da</strong>udo bagratovanTa dinastias, romelic 1000 weli ij<strong>da</strong> saqarTvelos<br />
samefo taxtze.<br />
aSotis (aSots) mxars uWer<strong>da</strong> bizantia <strong>da</strong> man nelnela (nel-nela) iwyo saqarTvelos aRorZinebamoSeneba,<br />
gaanaxla (ganaaxla) cixeqalaqi (cixe-qalaqi), aRaS<strong>ena</strong> <strong>da</strong> gaaZliera.<br />
soflis meurneobis aRorZinebam, xelosnobis ganviTarebam <strong>da</strong> aReb-micemobis (aRebmicemobis)<br />
gafarToebam gaanmtkica (ganamtkica) qveyanac.<br />
erTiani saqarTvelos dros artanuji klarjeTis saerisTaos (saerisTavos) centri iyo.<br />
dRes naklebaT (naklebad) etyoba <strong>qarTuli</strong> ieri aqaurobas. saqaravno gzis niSatic TiTqmis<br />
gamqrala. me-IX-e (IX) saukunis <strong>qarTuli</strong> gumbaTiani eklesiis nangrevebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>qceuli cixis kedelebSi<br />
(kedlebSi) alagalag (alag-alag) CarCenili CuqurTmiani qvebi gvaxseneben, visi miwaa es, vin iyo maTi<br />
23
maSenebeli <strong>da</strong> patroni.<br />
ara<strong>da</strong>, aqe<strong>da</strong>n marTav<strong>da</strong> qveyanas didi aSoti (aSot) kurapalati, aq <strong>da</strong>abijebden (<strong>da</strong>abijebdnen) <strong>qarTuli</strong><br />
sulis amaRorZinebelaRmaSenebeli (amaRorZinebel-aRmaSenebeli) gri gol xanZTeli, guaram mamfali...<br />
axla TurqeTis patara provinciuli qalaqia artanuji.<br />
24<br />
§10. gelaTi<br />
gelaTi warmoadgens feo<strong>da</strong>luri xanis erTerT (erT-erT) saukeTeso Zegls saqarTveloSi. gelaTis<br />
mTavari taZari aSenebulia <strong>da</strong>viT aRmaSenebelis (aRmaSeneblis) dros. am taZaris (taZris) Seneba <strong>da</strong>iwyes<br />
<strong>11</strong>06 wels, magram <strong>da</strong>viTis sikvdilis dros, <strong>11</strong>25 wels, jer kidev mTlaT (mTlad) <strong>da</strong>mTavrebuli ar<br />
iyo. is <strong>da</strong>am Tavra <strong>da</strong>viTis Svilma dimitrim <strong>11</strong>30 wels. am mTavari taZaris (taZris) gar<strong>da</strong> gelaTSi<br />
aris kidev ori eklesia _ erTi wmin<strong>da</strong> giorgis saxelze, xolo meore _ nikolozis saxelze.<br />
rogorc mTavari taZari, ise wmin<strong>da</strong> giorgis eklesia, mTlaT (mTlad) moxatulia: mTavari taZris<br />
sakurTxevelis (sakurTxevlis) TaRs amSvenebs iSviaTi xelobis mozaikuri mxatvroba, romelsac<br />
msoflio mniSvneloba aq (aqvs). is me-XII (XII) saukunisaa. gar<strong>da</strong> amisa, am mTavar taZarSi kedlebze<br />
ari (aris) moTavsebuli sxva-<strong>da</strong>-sxva (sxva<strong>da</strong>sxva) saukunis mxatvroba, <strong>da</strong>wyebuli XII-e (XII) saukuni<strong>da</strong>m<br />
(saukuni<strong>da</strong>n) vidre XVIII-e (XVIII) saukunemdis (saukunemde).<br />
am saeklesio Senobebis <strong>da</strong>savleTiT moTavsebulia egredwodebuli (egreT wodebuli) satrapezo,<br />
romelic axla nangrevebis saxiT aris warmodgenili. es satrapezo aris vrceli <strong>da</strong>rbazi, romelsac<br />
yvela kedlis gaswvriv aqvs qvitkiris amaRlebuli farTo <strong>da</strong>sajdomi.<br />
es Senoba Tav<strong>da</strong>pirvelaT (Tav<strong>da</strong>pirvelad) gankuTvnili iyo gelaTSi arsebuli safilosofoso<br />
skolisaTvis, romelic igive (imave) <strong>da</strong>viTma <strong>da</strong>arsa (<strong>da</strong>aarsa). am skolis xelmZRvanelaT (xelmZRvanelad)<br />
mowveuli yofila ganTqmuli filosofosi ioane petriwi.<br />
gelaTSi bolo dromdis (dromde) iyo Zveli <strong>qarTuli</strong> xelnawerebis kargi koleqcia, romelic<br />
quTaisis muzeumSia moTavsebuli.<br />
amJamaT (amJamad) gelaTis siZveleTa es Zegli gamocxadebulia quTa i sis muzeumis ganyofilebaT<br />
(ganyofilebad). gelaTs yavs (hyavs) specialuri mcvelebi <strong>da</strong> eqskursia-mZRoli (eqskur sia mZRoli).<br />
§6.<br />
II Tavi<br />
rogorc sxvebis gakritikebis, ise sakuTar Tavze kritikuli azris mosmenis unari bevr a<strong>da</strong>mians<br />
ar gaaCnia.<br />
SegviZlia vTqvaT, rom kritikis ori saxeoba arsebobs: kritika, romelic gansjis <strong>da</strong> kritika, romelic<br />
a<strong>da</strong>naSaulebs. kritika SeiZleba gulisxmobdes sxvebisTvis rCevis micemas, moralis kiTxvas,<br />
<strong>da</strong>moZRvras, an gamoirCeodes mentoruli toniT, brZanebisa <strong>da</strong> ultimatumis formiT. mimarTvis es<br />
ukanaskneli forma kritikis obieqts Tav<strong>da</strong>cvisaken ubiZgebs <strong>da</strong> xels uSlis, obieqturad Seafasos<br />
misi misamarTiT gamoTqmuli kritikuli mosazrebani. swored amgvari kritikis formam Caafiqra sa-<br />
Sualo skolis maswavlebeli batoni gurni. batoni gurni skolisa <strong>da</strong> kolejis kalaTburTis gundis<br />
mwvrTnelicaa <strong>da</strong> igi kalaTburTis sazafxulo banaks xelmZRvanelob<strong>da</strong>. man aRmoaCina, rom gakritikebis<br />
saukeTeso gza is ki araa, moTamaSes uTxra, ra gaakeTa cu<strong>da</strong>d, aramed sTxovo, ga aana lizos,<br />
ris gakeTeba SeeZlo mas ukeT konkretul situaciaSi.<br />
gakritikebisas aucilebelia pirovnebis aRzrdis stilis gaTvaliswineba, _ Tqva batonma gurnim,<br />
_ pirovnebis temperamenti sa <strong>da</strong> im garemos gaTvaliswineba, romelSic pirovneba izrdebo<strong>da</strong>.<br />
Sinobu kitaiama, miCiganis universitetis fsiqologiis profesori, <strong>da</strong>akvir<strong>da</strong> kritikisadmi<br />
aSkarad gansxvavebul <strong>da</strong>mokidebulebas amerikul <strong>da</strong> iaponur kulturaSi: `zoga<strong>da</strong>d Cans, TiTqos<br />
Tanamedrove amerikul kulturaSi Znelia kritikis miReba, _ Tqva profesorma kitaiamam, _ es aRiqmeba,<br />
rogorc pirovnebis Rirsebis eWvqveS <strong>da</strong>yeneba. iaponur kulturaSi ki, marTalia, TviTSefaseba Zalian<br />
mniSvnelovania, magram ufro didi yuradReba sakuTari Tavis gaumjobesebas eTmoba.~<br />
eqspertebi amboben, rom kritikuli saubris dros arasdros ar un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>xvideT Tav<strong>da</strong>cvaze,<br />
magram arc is un<strong>da</strong> CaTvaloT, rom kritikosi upirobod marTalia. Tumca es arc ise iolia. a<strong>da</strong>miani<br />
un<strong>da</strong> ecados gaaanalizos, romeli informaciaa misTvis Rirebuli <strong>da</strong> misaRebi <strong>da</strong> romeli _ ara.
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom Sinagani instinqti a<strong>da</strong>mians SeiZleba kamaTisaken an bodiSis moxdisa <strong>da</strong><br />
kritikisagan Tavis swrafad <strong>da</strong>Rwevisaken ubiZgebdes, aucilebelia kritikuli azris mSvi<strong>da</strong>d mosm<strong>ena</strong><br />
<strong>da</strong> aseve mSvi<strong>da</strong>d SekiTxvebis <strong>da</strong>sma situaciis gasaanalizeblad.<br />
§8.<br />
akakis pirvelsave leqss `saidumlo baraTi~, rac (romelic) gamoqveyn<strong>da</strong> 1960 wlis `ciskris~<br />
ianvris nomerSi, mwvaved gamoexmaura (gamoexmaurnen) `<strong>da</strong>rbaisluri enis~ momxreni. axal gazr<strong>da</strong><br />
poets ukiJinebdnen `m<strong>da</strong>bio <strong>ena</strong>ze~ weras <strong>da</strong> tradiciul poetur metyvelebis (tradiciuli poeturi<br />
metyvelebis) ugulebelyofas.<br />
cxadia, RvarWnil <strong>qarTuli</strong>s (RvarWnili <strong>qarTuli</strong>s) enis xelovnur konstruqciebis (xelovnuri<br />
konstruqciebis) ukugdeba odnava<strong>da</strong>c ar niSnav<strong>da</strong> klasikuri <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis saRi<br />
formebis ugulebelyofas axali <strong>qarTuli</strong> samwerlobo enis Senebis procesSi. akaki urCev<strong>da</strong> mwerlebs,<br />
rom enis gamdid rebisaTvis Zveli wignebi ga<strong>da</strong>ekiTxaT, radgan (raTa) iqi<strong>da</strong>n amoekrifaT Sesaferisi,<br />
<strong>qarTuli</strong> enis bunebisa <strong>da</strong> Tvisebis mqone sityvebi, frazeologizmebi <strong>da</strong> leqsikuri masala. marTlac,<br />
akakis <strong>ena</strong>Si igrZnoba, rom poeti Cinebulad flobs Zvel saliteraturo <strong>ena</strong>s <strong>da</strong> zomierad iyenebs<br />
brwyinvale enobriv Zeglebs, romelic (romlebic) <strong>da</strong>gvitoves Zveli saqarTvelos gamoCenilma sityvis<br />
ostatebma.<br />
axali saliteraturo <strong>qarTuli</strong>s SedgenilobaSi <strong>da</strong>mkvidr<strong>da</strong> is tradiciuli enobrivi onstruqciebi<br />
<strong>da</strong> sityvobrivi elementebi, rac (romlebic) samu<strong>da</strong>mod <strong>da</strong>inerga <strong>ena</strong>Si klasikuri, mwerlebis ukv<strong>da</strong>vi<br />
mxatvruli qmnilebebis gziT.<br />
ga<strong>da</strong>wereT teqsti <strong>da</strong> gaasworeT orTografiul-morfo logiuri, sintaqsuri, punqtuaciuri <strong>da</strong><br />
stilisturi Secdomebi, aRniSneT SecdomaTa tipi:<br />
saliteraturo enis normebis <strong>da</strong>dgenisas akakis azriT un<strong>da</strong> xelvmZRvanelobdeT enis sazogado<br />
principebiTa <strong>da</strong> kanonebiT. enis xalxuroba ar niSnavs literaturul metyvelebis struq tu ris <strong>da</strong>yvanas<br />
dialeqtur metyvelebis struqturamdis samwerlobo <strong>ena</strong> xalxuri metyvelebis ga<strong>da</strong>muSaebis<br />
Sedegia igi xalxuri enis yvelaze umaRlesi formaa <strong>da</strong> es ga<strong>da</strong>muSaveba Tu stilisturi <strong>da</strong>xvewa<br />
gulisxmobs enis gramatikul aRnagobis niSan-doblivi Tvisebebis gaTvaliswinebas saerTo-erovnuli<br />
enis struqturuli Taviseburebebis analizs. aqi<strong>da</strong>n gasagebia ro akaki uar-yof<strong>da</strong> enobrivi naturalizmis<br />
gamovl<strong>ena</strong>s axal qarTul mwerlobaSi <strong>da</strong> moiTxov<strong>da</strong> xalxuri enis SerCeuli <strong>da</strong> de<strong>da</strong>-enis<br />
bunebis Sesabamisi formebis <strong>da</strong>mkvidrebas <strong>literatura</strong>Si. akaki aRniSnav<strong>da</strong> rom aucilebelia sityvis<br />
ostatebis `enis xasiaTs <strong>da</strong>ukvirdnen, misi gramatikuli kanonebi Seiswavlon~.<br />
gar<strong>da</strong> mxatvrul mwrlobisa <strong>qarTuli</strong> enis ganviTarebas xeli Seuwyo mecnierul <strong>da</strong> publicistur<br />
literaturis farglebis gafarToebam gansakuTrebiT me-XIX-e s. meore naxevri<strong>da</strong>m moyolebuli. jer<br />
kide 70iani wleebis presaSi uxvaT gvxvdeba citatebi im-droindeli evropis mowinave moazrovneTa<br />
naSromebi<strong>da</strong>n. es Tan-<strong>da</strong>-Tan safuZvels uyris publicistur stilis Camoyalibebas.<br />
aqve ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvaviwydes wvlili <strong>qarTuli</strong> Teatrisa. erovnuli dramaturgiis SeqmnaganviTarebam<br />
<strong>qarTuli</strong> sasceno metyvelebis <strong>da</strong>xvewam u<strong>da</strong>od didi roli Seasrula saliteraturo enis ganviTarebaSi.<br />
uaRresaT mniSvnelovani iyo mraval-saukunovani <strong>qarTuli</strong> mTargmnelobiTi tradiciis aRorZineba.<br />
sazogadoebas saSvaleba eZleo<strong>da</strong> mSobliur <strong>ena</strong>ze gacnobo<strong>da</strong> msoflio mwerlobis yvelaze saukeTeso<br />
nimuSefs. sakmarisia Tun<strong>da</strong>c Seqspiris tragediebis maCabliseuli Targmanebis <strong>da</strong>saxeleba.<br />
swori varianti:<br />
saliteraturo enis normebis <strong>da</strong>dgenisas, akakis azriT, un<strong>da</strong> vxelmZRvanelobdeT enis sazogado<br />
principebiTa <strong>da</strong> kanonebiT. enis xalxuroba ar niSnavs literaturuli metyvelebis struqturis<br />
<strong>da</strong>yvanas dialeqturi metyvelebis struqturamde, samwerlobo <strong>ena</strong> xalxuri metyvelebis ga<strong>da</strong>muSavebis<br />
Sedegia, igi xalxuri enis umaRlesi formaa, <strong>da</strong> es ga<strong>da</strong>muSaveba Tu stilisturi <strong>da</strong>xvewa gulisxmobs<br />
enis gramatikuli aRnagobis niSandoblivi Tvisebebis gaTvaliswinebas, saerTo-erovnuli enis<br />
struqturuli Taviseburebebis analizs. aqe<strong>da</strong>n gasagebia, rom akaki uaryof<strong>da</strong> enobrivi naturalizmis<br />
25
gamovl<strong>ena</strong>s axal qarTul mwerlobaSi <strong>da</strong> moiTxov<strong>da</strong> xalxuri enis SerCeuli <strong>da</strong> de<strong>da</strong>enis bunebis<br />
Sesabamisi formebis <strong>da</strong>mkvidrebas <strong>literatura</strong>Si. akaki aRniSnav<strong>da</strong>, rom aucilebelia, sityvis ostatebis<br />
`enis xasiaTs <strong>da</strong>ukvirdnen, misi gramatikuli kanonebi Seiswavlon.~<br />
gar<strong>da</strong> mxatvruli mwrlobisa, <strong>qarTuli</strong> enis ganviTarebas xeli Seuwyo mecnieruli <strong>da</strong> publicisturi<br />
literaturis farglebis gafarToebam, gansakuTrebiT XIX s. meore naxevri<strong>da</strong>n moyolebuli. jer<br />
kidev 70-iani wlebis presaSi uxvad gvxvdeba citatebi imdroindeli evropis mowinave moazrovneTa<br />
naSro mebi<strong>da</strong>n. es Tan<strong>da</strong>Tan safuZvels uyris publicisturi stilis Camoyalibebas.<br />
aqve ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvaviwydes wvlili <strong>qarTuli</strong> Teatrisa. erovnuli dramaturgiis SeqmnaganviTarebam,<br />
<strong>qarTuli</strong> sasceno metyvelebis <strong>da</strong>xvewam, u<strong>da</strong>vod, didi roli Seasrula saliteraturo<br />
enis ganviTarebaSi.<br />
uaRresad mniSvnelovani iyo mravalsaukunovani <strong>qarTuli</strong> mTargmnelobiTi tradiciis aRorZineba.<br />
sazogadoebas saSualeba eZleo<strong>da</strong>, mSobliur <strong>ena</strong>ze gascnobo<strong>da</strong> msoflio mwerlobis saukeTeso<br />
nimuSebs. sakmarisia Tun<strong>da</strong>c Seqspiris tragediebis maCabliseuli Targmanebis <strong>da</strong>saxeleba.<br />
26
Sefaseba qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si<br />
Sefasebis komponentebi qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si<br />
saSinao <strong>da</strong> saklaso <strong>da</strong>valebaTa komponentebi<br />
SeiZleba Sefasdes Semdegi codna <strong>da</strong> unar-Cvevebi:<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva saxis mxatvruli <strong>da</strong> aramxatvruli teqstebis mravalmxrivi gaazreba-gaanalizeba<br />
<strong>da</strong> Sefaseba;<br />
• teqstebis interpretireba;<br />
• teqstebis Se<strong>da</strong>rebiTi analizi;<br />
• Txroba;<br />
• msjeloba;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva saxis teqstebis Sedg<strong>ena</strong>-SeTxzva;<br />
• zepiri gamosvla/prezentacia;<br />
• gamomxatvelobiTi kiTxva;<br />
• gramatikuli <strong>da</strong> leqsikuri codna;<br />
• marTlwera;<br />
• SemoqmedebiToba;<br />
• saswavlostrategiebis (kiTxvis, weris, mosmenis, zepirmetyvelebis) gaazrebu lad gamoyeneba;<br />
• mxatvruli xerxebis codna;<br />
• enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebis amocnoba <strong>da</strong> gaanalizeba;<br />
• ZiriTadi literaturuli mimdinareobebis maxasiaTeblebi <strong>da</strong> sxva.<br />
sasicocxlo unar-Cvevebi:<br />
• SemoqmedebiToba;<br />
• TanamSromloba (mewyvilesTan, jgufis wevrebTan);<br />
• strategiebis gaazrebulad gamoyeneba saswavlo saqmianobis xelSewyobis mizniT;<br />
• saswavlo aqtivobebSi monawileobis xarisxi.<br />
unar-Cvevebi fasdeba Semdegi <strong>da</strong>valebebiT:<br />
• <strong>da</strong>smul kiTxvebze pasuxis gacema;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis gramatikuli <strong>da</strong> leqsikuri savarjiSoebi;<br />
• diskusiis mowyoba problemur sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
• Txzulebis, eseis, referatis Sedg<strong>ena</strong>;<br />
• individualuri an jgufuri prezentaciis momzadeba;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis sakiTxavi <strong>da</strong> mosasmeni amocanebis ga<strong>da</strong>Wra;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis zepiri aqtivobis Sesruleba <strong>da</strong>moukideblad, mewyvilesTan erTad an jgufurad;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis teqstis Seqmna <strong>da</strong>moukideblad, mewyvilesTan erTad an jgu furad;<br />
• proeqtis ganxorcieleba.<br />
Semajamebeli <strong>da</strong>valebebis komponenti<br />
Semajamebeli <strong>da</strong>valebis komponenti ukavSirdeba swavla-swavlebis Sedegs. am komponentSi<br />
un<strong>da</strong> Sefasdes erTi saswavlo monakveTis (Tema, Tavi, paragrafi, sakiTxi) Seswavla-<strong>da</strong>muSavebis Sedegad<br />
miRweuli Sedegebi. konkretuli saswavlo erTeulis <strong>da</strong>srulebisas moswavlem un<strong>da</strong> SeZlos<br />
<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvruli codnisa <strong>da</strong> unar-Cvevebis warmoC<strong>ena</strong>.<br />
27
Sesabamisad, Sema jamebeli <strong>da</strong>valebebi un<strong>da</strong> amowmebdes <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis stan<strong>da</strong>rtiT<br />
gansazRvrul Sedegebs.<br />
Semajamebel <strong>da</strong>valebaTa tipebi:<br />
stan<strong>da</strong>rtis moTxovnaTa Sesasruleblad rekomendebulia Semajamebel <strong>da</strong>va lebaTa mravali<br />
formis gamoyeneba. qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si SesaZlebelia Semdegi tipis Semajamebeli <strong>da</strong>valebebis<br />
gamoyeneba:<br />
• mxatvruli/aramxatvruli teqstis gageba-gaazreba;<br />
• stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvruli sxva<strong>da</strong>sxva saxis teqstebis Sedg<strong>ena</strong>;<br />
• argumentirebuli msjeloba konkretuli sakiTxis/Temis Sesaxeb;<br />
• zepiri moxsenebis warmodg<strong>ena</strong>;<br />
• eseis Sedg<strong>ena</strong>;<br />
• problemuri sakiTxis warmodg<strong>ena</strong> imitirebuli situaciis (minispeqtaklis, roluri TamaSis <strong>da</strong><br />
sxv.) saSualebiT;<br />
• gamometyvelebiTi kiTxva (individualuri an gunduri);<br />
• literaturuli saloni;<br />
• zepiri gamosvlis audio an audiovizualuri Canaweris mosm<strong>ena</strong> <strong>da</strong> Sefaseba;<br />
• sxva.<br />
moTxovnebi, romlebsac un<strong>da</strong> akmayofilebdes Semajamebeli <strong>da</strong>valebebi:<br />
• <strong>da</strong>valebis TiToeul tips un<strong>da</strong> axldes Sefasebis zogadi rubrika (Tu recefciuli /gagebagaazreba/<br />
<strong>da</strong>valebaa, maSin Sefasebis sqema un<strong>da</strong> axldes TiToeul testur kiTxvas);<br />
• zogadi rubrika un<strong>da</strong> <strong>da</strong>zustdes konkretuli <strong>da</strong>valebis, pirobisa <strong>da</strong> ganvlili masalis gaTvaliswinebiT;<br />
• 10 qula un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>nawildes rubrikaSi Semaval kriteriumebze;<br />
• miTiTebuli un<strong>da</strong> iyos stan<strong>da</strong>rtis is Sedegebi, romelTa Semowmebasac emsa xureba Semajamebeli<br />
<strong>da</strong>valeba.<br />
28<br />
zogadi rubrikis nimuSi<br />
Sefasebis zogadi rubrika zepiri Semajamebeli <strong>da</strong>valebebisaTvis:<br />
• pirobasTan Sesabamisoba;<br />
• komunikaciuri unar-Cvevebi;<br />
• enobrivi unar-Cvevebi;<br />
• SemoqmedebiTi unar-Cvevebi.<br />
nimuSi 1. Semajamebeli <strong>da</strong>valeba zepirmetyvelebaSi<br />
konkretuli rubrikis nimuSi<br />
<strong>da</strong>valebis piroba:<br />
gaecaniT mocemul Tvalsazriss <strong>da</strong> moamzadeT zepiri gamosvla, romelSic:<br />
a) warmoadgenT Tqvens mosazrebas am TvalsazrisTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
b) moiyvanT argumentebsa <strong>da</strong> magaliTebs Tqveni mosazrebis <strong>da</strong>samtkiceblad;<br />
g) gamoitanT <strong>da</strong>skvnas/<strong>da</strong>skvnebs.<br />
zepiri moxsenebis maqsimaluri droa 5 wuTi.
pirobasTan Sesabamisoba<br />
qulebi<br />
icavs drois limits 0-1<br />
icavs pirobis Sinaarsobriv moTxovnebs (mosazreba, argumentebi, <strong>da</strong>skvna) 0-0,5-1<br />
komunikaciuri unar-Cvevebi<br />
gasagebad ayalibebs mosazrebas <strong>da</strong> Tanamimdevrulad aviTarebs mas 0-1-2<br />
mohyavs adekvaturi argumentebi <strong>da</strong> magaliTebi 0-1-2<br />
gamoaqvs adekvaturi <strong>da</strong>skvna 0-1<br />
enobrivi unar-Cvevebi<br />
adekvaturad iyenebs zepiri msjelobisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel araverbalur<br />
saSualebebs (mag., Jestikulacias, intervals saubarSi, xmis sxva<strong>da</strong>sxva dones<br />
<strong>da</strong> a.S.)<br />
iyenebs msjelobiTi teqstisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel enobriv-gramatikul<br />
formebsa <strong>da</strong> enobriv konstruqciebs (mag. gankerZoebul sityvebs, gamoTqmebs,<br />
CarTuls, pirobiT-SedegobiT konstruqcias <strong>da</strong> a.S.)<br />
SemoqmedebiTi unar-Cvevebi<br />
aqvs saintereso mosazrebebi, mohyavs originaluri argumentebi, magaliTebi 0-1<br />
qulaTa maqsimaluri raodenobaa 10<br />
(qulebi mrgvaldeba mTelis sizustiT)<br />
Semajamebeli <strong>da</strong>valebis stan<strong>da</strong>rtTan Sesabamisoba:<br />
qarT. VIII. 1. moswavles SeuZlia konkretul sakiTxebze msjelobis mosm<strong>ena</strong> <strong>da</strong> sakuTari Tvalsazrisis<br />
warmodg<strong>ena</strong> auditoriis winaSe.<br />
qarT. VIII. 3. moswavles SeuZlia msjelobis ZiriTadi enobrivi maxasiaTeblebis amoc noba <strong>da</strong> gamoyeneba.<br />
0-1<br />
0-1<br />
29