06.05.2013 Views

swavlebisa da Sefasebis meTodebi profesiul ...

swavlebisa da Sefasebis meTodebi profesiul ...

swavlebisa da Sefasebis meTodebi profesiul ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

pasuxismgebeli<br />

re<strong>da</strong>qtori anastasia qitiaSvili<br />

wigni moamzades: lika Rlonti<br />

anastasia qitiaSvili<br />

nino labartyava<br />

cico gvaramaZe<br />

konsultanti lamara CikvaiZe<br />

mxatvari-dizaineri buba oCiauri<br />

<strong>da</strong>mkabadonebeli qeTevan gogava<br />

teqnikuri re<strong>da</strong>qtori nino balanCivaZe<br />

saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />

erovnuli saswavlo gegmebisa<br />

<strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> centri<br />

ISBN 978-9941-0-0535-0


sarCevi


winasityvaoba<br />

mocemuli saxelmZRvanelo gankuTvnilia saxelobo ganaTlebis maswav leblebisa<br />

<strong>da</strong> instruqtorebisaTvis. sa xelmZRvanelo SemuSavebulia avtorTa jgufis mier<br />

erovnuli saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> cent ris pro fesiuli ganaTlebis<br />

mimarTulebis farglebSi.<br />

saxelmZRvanelos <strong>da</strong>niSnulebaa, <strong>da</strong>exmaros saxelobo ganaTlebis maswavleblebsa<br />

<strong>da</strong> instruqtorebs swavlis procesis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong> ganxorcielebaSi. avtorebi<br />

mzad arian saxelmZRvanelosTan <strong>da</strong>kavSirebiT miiRon konstruqciuli SeniSvnebi<br />

<strong>da</strong> ga iTvaliswinon isini Semdeg gamocemaSi.<br />

avtorebi madlobas uxdian TanamSromlobisa <strong>da</strong> praqti kuli magaliTebis mowodebisaTvis<br />

<strong>profesiul</strong>i swavlebis centrebs:<br />

informaciuli teqnologiebis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Tbilisis m. ToiZis saxelobis samxatvro <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Tbilisis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri `speqtri~<br />

Tbilisis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Tbilisis politeqnikuri <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Tbilisis mravalprofiliani <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Tblisis mraval<strong>da</strong>rgovani <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Tbilisis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri `margi~<br />

foTis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

kaspis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

kaWreTis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

winamZRvrianTkaris winamZRvriSvilis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

N 1 quTaisis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

N 2 quTaisis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

didi jixaiSis nikolaZis saxelobis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

baTumis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

qobuleTis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

tyibulis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

zestafonis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Cxorowyus <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

mestiis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

xidisTavis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

kazreTis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

qarelis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri<br />

Telavis <strong>profesiul</strong>i swavlebis centri


Sesavali<br />

saxelmZRvanelos mizania saxelobo ganaTlebis maswavlebelebsa <strong>da</strong><br />

in st ruqtorebs <strong>da</strong>exmaros swavlebis procesis efeqturad <strong>da</strong>gegmvasa<br />

<strong>da</strong> warmarTvaSi. saqarTvelos kanonis `<strong>profesiul</strong>i ganaTlebis Sesaxeb~<br />

mixedviT profesul ganaTlebas axorcielebs maswavlebeli <strong>da</strong> instruqtori.<br />

maswavlebels ZiriTa<strong>da</strong>d evaleba Teoriuli codnis ga<strong>da</strong>cema,<br />

xolo instruqtori atarebs <strong>profesiul</strong> <strong>da</strong> praqtikul swavlebas, Tumca,<br />

xSir SemTxvevaSi, maswavlebels uxdeba instruqtoris movaleobis<br />

Sesrulebac <strong>da</strong> piriqiT. amitom, saxelmZRvaneloSi ar aris gamijnuli<br />

erTmaneTisagan maswavleblebisa <strong>da</strong> instruqtorebisaTvis gankuTvnili<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />

swavlebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT saxelobo ganaTlebis maswavleblebsa <strong>da</strong><br />

instruqtorebs sxva<strong>da</strong>sxva kompetenciis floba esaWiroebaT, rogoricaa<br />

<strong>da</strong>rgobrivi, pe<strong>da</strong>gogiuri, socialuri <strong>da</strong> personaluri. maT mxolod<br />

specialobis safuZvliani codna ki ar evalebaT, aramed codnis efeqtianad<br />

ga<strong>da</strong>cemac, saswavlo garemos mowyoba, studentebis motivireba,<br />

stimulireba, swavleba saklaso <strong>da</strong> samuSao adgilze, jgufebis marTva,<br />

xelmZRvaneloba, studentebis Sefaseba <strong>da</strong> a.S.<br />

winamdebare saxelmZRvanelo swavlebis yvela am aspeqts exeba <strong>da</strong> Seicavs<br />

konkretul rekomen<strong>da</strong>ciebs.<br />

saxelmZRvanelo iwyeba fsiqologiuri Teoriebis mokle mimoxilviT.<br />

am Tavis mizania, mkiTxvels warmodgena Seuqmnas im Teoriul mimar-<br />

Tulebebze, romelic safuZvlad udevs swavlebis meTodikas. ganxilulia<br />

bihevioristuli, kognituri <strong>da</strong> humanisturi Teoriebi, maT Soris<br />

msgavseba-gansxvaveba <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri rekomen<strong>da</strong>ciebi. am TavSive aris<br />

naCvenebi, rom <strong>swavlebisa</strong>s mxolod maswavlebeli ki ar un<strong>da</strong> gansaz-<br />

Rvravdes, ra <strong>da</strong> rogor aswavlos studentebs, aramed studentebTan er-<br />

Tad gegmavdes saswavlo process <strong>da</strong> studentis individualur SesaZleblobebs<br />

iTvaliswinebdes.<br />

Semdegi Tavi (Tavi 2) exeba swavlis procesSi individualur gansxvavebebs.<br />

am Tavis ZiriTadi mizania maswavlebelsa <strong>da</strong> instruqtors<br />

aC venos, rom yvela a<strong>da</strong>miani erTnairad ar swavlobs, rom a<strong>da</strong>miane bi<br />

gan sxavevbulad aRiqvamen movlenebs, imaxsovreben masalas, azrovneben<br />

<strong>da</strong> msjeloben. maT gansxvavebuli unarebi <strong>da</strong> SesaZleblobebi aqvT. am<br />

individualuri gansxvavebebis codnis gareSe SeuZlebelia efeqturi<br />

swavleba. amasTanave, am Tavis mizania gviCvenos swavlebis moqnili, mravalferovani<br />

midgomebis upiratesoba stan<strong>da</strong>rtul, xist midgomebTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

Tavi 3 eTmoba motivaciis sakiTxs: motivacia, rogorc swavlis pro-<br />

5


6<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

cesis erT-erTi mniSvnelovani maregulirebeli faqtori, mecnierTa <strong>da</strong><br />

fsiqologebis mxri<strong>da</strong>n yovelTvis did yuradRebas imsaxurebs. maswavleblisa<br />

<strong>da</strong> instruqtoris erT-erTi mniSvnelovani amocanaa studentebis <strong>da</strong>intereseba,<br />

maTi motivireba, swavlebis im<strong>da</strong>gvarad organizeba, rom swavlis<br />

procesi studentebisaTvis saintereso gaxdes. am TavSi ganxilulia motivaciis<br />

tipebi, motivaciasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi, rogoricaa a<strong>da</strong>mianis<br />

moTxovnileba, interesebi, pasuxismgebloba, pe<strong>da</strong>gogiuri rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

motivaciis marTvisa <strong>da</strong> SenarCunebisaTvis.<br />

Tavi 4 eTmoba komunikaciis process. am Tavis mizania mkiTxvels <strong>da</strong> anaxvos<br />

komunikaciis mniSvneloba swavlebis procesSi. kidev erTxel aris naCvenebi,<br />

rom xSir SemTxvevaSi swavlebis araerTi problema ukav Sirdeba komunikaciis<br />

process <strong>da</strong>, Tu codnis ga<strong>da</strong>cema Sesabamisi komunikaciis procesis TanxlebiT<br />

ar xdeba, maswavleblis mxri<strong>da</strong>n mxolod sagnis floba ar aris sakmarisi.<br />

aqve aris ganxiluli araverbaluri komunikacia, romlis Sesaxeb arc Tu ise<br />

bevrma maswavlebelma icis, Tumca saklaso garemoSi is umniSvnelovanes funqcias<br />

asrulebs.<br />

Tavi 5 <strong>da</strong> 6 eTmoba swavlebis miznis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong> swavlebis meTode bis<br />

SerCevas. am Tavebis mizania maswavlebels <strong>da</strong> instruqtors aCvenos, rom swavleba<br />

efeqturi ver iqneba, Tu yuradRebiT ar SevarCevT yoveli leqciisa<br />

Tu kursis mizans, zustad ar ganvsazRvravT swavlebis misaRwev Sedegebs,<br />

swavlebis konkretul meTods <strong>da</strong> zustad ar SevarCevT saswavlo masalas,<br />

romelic am Sedegis miRwevisaTvis aris saWiro. am Tav Sic aqcenti keTdeba<br />

swavlebis mrvalferovani <strong>meTodebi</strong>s gamoyenebis aucileblobaze.<br />

Tavi 7 <strong>da</strong> 8 eTmoba <strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> meTodebs. maTi mizania maswavleblebsa<br />

<strong>da</strong> instruqtorebs miawodos sistematizirebuli in formacia<br />

swav lebisa <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> Sesaxeb zoga<strong>da</strong>d <strong>da</strong> konkretul me Todeb Tan <strong>da</strong>kav-<br />

SirebiT. saxelmZRvaneloSi ganxilulia <strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong>s<br />

farTo speqtri, romelic rogorc jgufuri, ase ve individualuri <strong>swavlebisa</strong>s<br />

gamoiyeneba. swavlebis <strong>meTodebi</strong> ganxilulia Semdegi principebiT: meTodis<br />

arsi, misi gamoyenebis pirobebi, studentebis optimaluri raodenoba, meTodis<br />

pozitiuri <strong>da</strong> negatiuri mxareebi, saswavlo garemosa <strong>da</strong> swavlebis <strong>da</strong>mxmare<br />

saSualebebTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi, <strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi,<br />

praqtiki<strong>da</strong>n aRebuli magaliTebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodis SerCevasa <strong>da</strong><br />

gamoyenebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. meTodis arsis sworad gageba-gamoyenebaSi rogorc<br />

maswavlebels, ise instruqtors <strong>da</strong>exmareba praqtiki<strong>da</strong>n aRebuli magaliTebi<br />

<strong>da</strong> konkretuli rekomen<strong>da</strong>ciebi. <strong>da</strong>axloebiT amave formatiT aris<br />

ganxiluli <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong>c.<br />

saxelmZRvanelos Tan erTvis terminTa ganmarteba, romelSic Tavmoyrilia<br />

saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli terminebi <strong>da</strong> maTi mokle ganmartebebi.


swavlis fsiqologiuri<br />

Teoriebi<br />

fsiqologebis azriT, swavla aris axali informaciis, codnis, Cvevebis,<br />

<strong>da</strong>mokidebulebebisa <strong>da</strong> ganwyobebis SeZena. swavla gulisxmobs<br />

cvli lebas erT romelime zemoTCamoTvlil sferoSi, rac gamowveu lia<br />

gamocdilebis SeZeniT. aviRoT, mag.: zonrebis Sekvris magaliTi. es<br />

r Tuli Cveva ramdenime moqmedebas moiazrebs: zonris ga<strong>da</strong>kecva <strong>da</strong><br />

maryuJis gakeTebas. yovelive amas ki sWirdeba praqtika <strong>da</strong> gamocdi lebis<br />

SeZena.<br />

swavla sabolood gamocdilebis Sedegia – mas mohyveba a<strong>da</strong>mianis moqmedebis<br />

cvlileba. cvlileba SeiZleba iyos rogorc realuri (<strong>da</strong>kvirvebadi),<br />

mag.: students ar SeeZlo <strong>da</strong> axla SeuZlia Teqis moTel va, ise<br />

potenciuri (ara<strong>da</strong>kvirvebadi), mag.: studentma iswavla axali Te oria.<br />

yvela cvlilebaze <strong>da</strong>kvirveba SeuZlebelia, swavla nervul sistemaSi<br />

mimdinare araTvalsaCino procesia.<br />

sakmaod rTuli procesia swavla, romelsac saukuneebis manZilze<br />

ikvlevdnen fsiqologebi <strong>da</strong> filosofosebi; masze gavlenas axdens<br />

garemo faqtorebi, a<strong>da</strong>mianis inteleqtualuri SesaZleblobebi, ganwyobebi,<br />

motivacia, interesebi, sxva a<strong>da</strong>mianebTan urTierToba <strong>da</strong> a.S.<br />

amitom, arsebobs swavlis sxva<strong>da</strong>sxva Teoria, romlebic swavlis procesis<br />

sxva<strong>da</strong>sxva aspeqtze akeTeben aqcents. esenia:<br />

bihevioristuli Teoria, romlis mixedviT swavla aucileblad<br />

qcevaSi cvlilebas gulisxmobs, rasac SeiZleba <strong>da</strong>vakvirdeT <strong>da</strong> aRvricxoT.<br />

Teoria swavlis procesSi gansakuTrebul miSvnelobas garemo<br />

faqtorebsa <strong>da</strong> maswavlebels aniWebs; swavla gulisxmobs garemosTan<br />

urTierTobis procesSi gamocdilebis miRebasa <strong>da</strong> informaciis <strong>da</strong>grovebas.<br />

es Teoria efeqturia, rodesac swavleba mTlian klasze an<br />

studentTa jgufzea orientirebuli <strong>da</strong> ara konkretul individebze.<br />

kognituri Teoria, romlis mixedviT swavla a<strong>da</strong>mianis kognitur<br />

aqtivobas saWiroebs, rogoricaa informaciis gaazreba, ga<strong>da</strong>muSaveba,<br />

azris gamotana; Teoriis mixedviT swavla SesaZlebelia qcevaSi<br />

maSinve ki ar aisaxos, aramed kognitur cvlilebaSi gamoixatos. am<br />

Teoriis mixedviT swavlis procesis centrSi dgas moswavle, romelic<br />

garkveuli SesaZleblobebis, interesebisa <strong>da</strong> gamocdilebis matarebelia.<br />

a<strong>da</strong>miani codnas `pasiurad~ki ar iRebs, aramed agebs Tan<strong>da</strong>TanobiT,<br />

gamocdilebis safuZvelze.<br />

humanisturi Teoria, romelic swavlis procesSi gansakuTrebul<br />

mniSv nelobas pirovnul, individualur gansxvavebebs aniWebs. swavla<br />

7


8<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

ma Sinaa efeqturi, rodesac xdeba indvidualuri gansxvavebebis gaTvaliswineba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>kmayofileba.<br />

mniSvnelovania imis aRniSvna, rom es Teoriebi ar gamoricxaven, piriqiT<br />

_ avseben erTmaneTs.<br />

mokled mimovixiloT TiToeuli maTgani.<br />

1. 11.<br />

biheviorizmi<br />

biheviorizmi swavlis procesSi gansakuTrebul<br />

mniSvnelobas garemo faqtorebs<br />

aniWebs. biheviorizmis mixedviT<br />

swavlisaTvis stimuls garemo<br />

faqtorebi iZlevian; amitom bihevioristebi<br />

ikvleven garemo faqtorebs,<br />

anu stimulebsa <strong>da</strong> am stimulebze reaq<br />

ciebs. mocemul Teorias stimulreaqciis<br />

Teoriis saxeliTac moixsenieben.<br />

mag.: telefonis zari aris stimuli imisaTvis, rom telefonis<br />

yurmili aviRoT.<br />

bihevioristuli Teoria maswavlebelze koncentrirebuli Teoriaa,<br />

anu is direqtiuli swavlebis Teorias warmoadgens. am Teoriis<br />

mixedviT moswavle swavlis procesSi pasiuria, swavla <strong>da</strong>mokidebulia<br />

maswavlebelze <strong>da</strong> informaciis ga<strong>da</strong>cemis formaze. ZiriTadi aqcenti<br />

keTdeba swavlebaze <strong>da</strong> ara swavlaze. Tu maswavlebeli saswavlo<br />

garemos gaxdis pozitiurs <strong>da</strong> sasiamovnos, waaxalisebs studentebs,<br />

moswavleebi efeq turad iswavlian<br />

masalas <strong>da</strong> piriqiT.<br />

bihevioris tul Teorias ar<br />

ain teresebs swavlis pro cesSi<br />

a<strong>da</strong>mianis in dividualuri gan-<br />

sx vavebebi <strong>da</strong> SesaZleblobebi.<br />

misTvis mTavaria garemos<br />

im<strong>da</strong>gva rad organizeba, rom<br />

moswavleebma `wvrTnis~ safuZ<br />

velze ga mocdileba Sei-<br />

Zi non anu <strong>da</strong>iswavlon.<br />

metic, bihevioristebis mi-


xedviT arsebobs <strong>da</strong>swavlis forma, romelic sulac ar saWiroebs informaciis<br />

<strong>da</strong>muSavebas, gaanlizebas an<strong>da</strong> azris gamotanas; mas asociaciur<br />

<strong>da</strong>swavlas uwodeben.<br />

asociaciuri <strong>da</strong>swavlisas erTi movlena asociaciurad, gaucnobiereblad<br />

ukavSirdeba meores. mag.: maswavleblis mimarT <strong>da</strong>debiTi<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba SesaZlebelia gavrceldes sagnis mimarT <strong>da</strong>mokidebulebaze<br />

ise, rom moswavles ar hqondes gacnobierebuli, Tu ratom <strong>da</strong><br />

rogor xdeba <strong>da</strong>mokidebulebebis Camoyalibeba.<br />

asociaciur <strong>da</strong>swavlaSi Tavis mxriv or formas ganasxvaveben: klasikursa<br />

<strong>da</strong> operatiul ganpirobebulobas.<br />

klasikuri ganpirobebuloba – aseve moixsenieba rogorc `pirobiT_refleqsuri<br />

<strong>da</strong>swavla~, vinai<strong>da</strong>n moiazrebs pirobiTi refleqsis<br />

gamomuSavebas. is pirvelad rusma fiziologma ivane pavlovma (1849-<br />

1936) aRwera.<br />

ivane pavlovi, ikvlev<strong>da</strong> ra saWmlis monelebis procesebs ZaRleb-<br />

Si, Semdeg movlenas ga<strong>da</strong>awy<strong>da</strong>: eqsperimentis dros ZaRlebi nerwyvis<br />

gamoyofas iwyebdnen sakvebis miRebisas. es bunebrivi refleqsia. mocemulma<br />

movlenam pavlovs<br />

ubiZga Semdegi eqsperimentis<br />

<strong>da</strong>gegmvisaken. is rekav<strong>da</strong><br />

zars, romelic cxadia,<br />

ar iwvev<strong>da</strong> nerwyvis gamoyofas;<br />

Sem deg is rekav<strong>da</strong><br />

zars <strong>da</strong> amave dros ZaRls<br />

aZlev<strong>da</strong> sakvebs; mocemuli<br />

proceduris ramodenimejer<br />

gameorebis Semdeg zaris xma<br />

iwvev<strong>da</strong> nerwyvis gamoyofas. anu zaris xmaze, romelic ZaRlisTvis<br />

stimulia, ZaRli imave reaqciiT pasuxob<strong>da</strong>, rogoriTac sakvebis <strong>da</strong>naxvaze;<br />

amde nad, stimulebis (sakvebi <strong>da</strong> zaris xma) asociaciis gziT<br />

<strong>da</strong> ramodenimejer gameorebis Semdeg ZaRlma axali qceva <strong>da</strong>iswavla.<br />

pavlovis Teoriis gavleniT jon uoTsonma <strong>da</strong>swavlis Semdegi Teoria<br />

Camoayaliba: nebismieri <strong>da</strong>swavla xdeba klasikuri ganpirobebis<br />

gziT <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis Tan<strong>da</strong>yolil refleqsebs eyrdnoba.<br />

klasikuri ganpirobebulobis magaliTs xSirad vawydebiT swavlebis<br />

procesSi. swored klasikuri ganpirobebuloba aris mizezi imisa, rom<br />

zogierTi maswavlebeli, sagani mogvwons, zogi ki ara.<br />

magaliTad, aviRoT sagani masalaTmcodneoba; sanam studenti mas ar<br />

icnobs, is misTvis jer neitraluri stimulia, magram auditoria <strong>da</strong><br />

9<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


10<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

maswavlebeli, romlebic <strong>da</strong>kavSirebuli arian am saganTan, SeiZleba<br />

stimulad ga<strong>da</strong>iqcnen. es stimuli SeiZleba <strong>da</strong>ukavSirdes rogorc sasiamovno<br />

reaqcias, (mosaxerxebeli skami, keTilganwyobili maswavlebeli,)<br />

ise usiamovnos (mouxerxebeli skami, braziani maswavlebeli).<br />

sabolood, am stimulze SesaZlebelia emocia <strong>da</strong>ukavSirdes sagans,<br />

anu SesaZloa maswavlebeli aswavlides masalaTmcodneobis sagans <strong>da</strong><br />

iwvevdes mis mimarT negatiur <strong>da</strong>mokidebulebas. cxadia, sagnis swavla<br />

kognitur aqtiobas saWiroebs maSin, roca sagnisadmi negatiuri<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis Camoyalibeba xdeba uSualod klasikuri ganpirobebulobis<br />

gziT.<br />

arsebobs <strong>da</strong>swavlis kidev erTi forma: `<strong>da</strong>swavla cdisa <strong>da</strong> Secdomis<br />

meTodiT~. is Camoayaliba edvard Torn<strong>da</strong>ikma.<br />

mocemuli stilis <strong>da</strong>swavla Semdegnairad mimdinareobs: axal <strong>da</strong><br />

ucxo situaciaSi a<strong>da</strong>miani sxva<strong>da</strong>sxva qcevas mimarTavs manam, sanam misi<br />

qceva sasurvel Sedegs ar moitans. amis Semdeg xdeba warmatebuli<br />

qcevis gameoreba, rasac <strong>da</strong>swavla ganapirobebs. mag.: warmoidgineT,<br />

rom students axlad <strong>da</strong>wyebuli aqvs muSaoba kompiuterTan. is beW<strong>da</strong>vs<br />

dokuments, magram zustad ar axsovs, Tu rogor un<strong>da</strong> ganaxorcielos<br />

teqstis centrirebis operacia. is mimarTavs sxva<strong>da</strong>sxva qcevas (aWers<br />

sxva<strong>da</strong>sxva Rilaks) manam, sanam sasurvel Sedegs ar miaRwevs. amis<br />

Semdeg, rodesac is miujdeba kompiuters samuSaod, ufro iolad ganaxorcielebs<br />

sasurvel qcevas.<br />

Torn<strong>da</strong>ikis <strong>da</strong>swavlis kanonebi<br />

efeqtis kanoni: moxdeba im qcevis gameoreba, <strong>da</strong>swavla, romelsac<br />

Tan axlavs “kmayofilebis ganc<strong>da</strong>” <strong>da</strong> piriqiT, ar moxdeba im qcevis<br />

gameoreba, romelsac Tan ar axlavs “kmayofilebis ganc<strong>da</strong>”.<br />

mzaobis kanoni: nebismieri qmedebis <strong>da</strong>swavla-ar<strong>da</strong>swavla mzaobazea<br />

<strong>da</strong>mokidebuli. mzaobaSi igulisxmeba a<strong>da</strong>mianis ganviTarebis<br />

done <strong>da</strong> motivacia. mag.: studenti kompiuteris gamoyenebiT <strong>da</strong>valebis<br />

Sesrulebis dros <strong>da</strong>Svebuli Secdomebis gaTvaliswinebiT<br />

maSin aRwevs sasurvel Sedegs, Tu man ukve garkveul doneze icis<br />

kompiuterTan muSaoba.<br />

mravali reaqciis kanoni: rodesac a<strong>da</strong>miani ga<strong>da</strong>awydeba problemas,<br />

romlis ga<strong>da</strong>saWrela<strong>da</strong>c mas ara aqvs mza qceva, is mimarTavs<br />

mraval gansxvavebul qcevas manam, sanam erT-erT maTgans saWiro<br />

rezultati ar mohyveba.


ganwyobis anu <strong>da</strong>mokidebulebis kanonis Tanaxmad Cven mivmar-<br />

TavT garkveul qcevas Cveni cxovrebiseuli gamocdilebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>mokidebulebebis gaTvaliswinebiT. mocemuli kanoni aRiarebs<br />

kulturis <strong>da</strong> gamocdilebis zegavlenas. Cveni <strong>da</strong>mokidebulebebi<br />

kulturis zegavlenas ganicdis. mag.: zogierTi kulturisaTvis<br />

agresiuli qceva ufro <strong>da</strong>maxasiaTebelia, amitom mocemul kulturaSi<br />

mosalodnelia aseTi qcevis <strong>da</strong>swavla <strong>da</strong> ganmtkiceba.<br />

dominanturi elementebis kanonis Tanaxmad, problemur situaciaSi<br />

organizmi reagirebs gansakuTrebiT mniSvnelovan (dominantur)<br />

elementebze. studenti swori ga<strong>da</strong>wyvetilebis Ziebisas<br />

pirvel rigSi TvalSisacem detalebs afiqsirebs.<br />

analogiuri reaqciis kanoni gulisxmobs, rom, roca Cven vxvdebiT<br />

axal situaciaSi, pirvel rigSi mivmarTavT im qcevas,<br />

romelsac mivmarTavdiT msgavs situaciaSi. Cven reaqcia ga<strong>da</strong>gvaqvs<br />

erTi situacii<strong>da</strong>n meoreSi, rac aucilebelia a<strong>da</strong>ptaciisaTvis.<br />

XX saukunis erT-erTma cnobilma fsiqologma b.f. skinerma ganavrco<br />

ganmtkicebis Teoria <strong>da</strong> mas operantuli ganpirobebulobis Teoria<br />

uwo<strong>da</strong>.<br />

skineris mixedviT, a<strong>da</strong>mianis qcevaTa<br />

umravlesoba operantulia, mag.: saswavlebelSi<br />

wasvla, werilis <strong>da</strong>wera: es<br />

imas miSnavs, rom es qcevebi winaswaraa<br />

ganzraxuli, nebelobiTia <strong>da</strong> ara uSualod<br />

stimuliT gamowveuli, rogoricaa<br />

mag.: Tvalis xamxami, <strong>da</strong>cemineba.<br />

skineris Teoriis mixedviT <strong>da</strong>swavlisaTvis<br />

umniSvnelovanesia ganmtkicebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>sjis gamoyneba.<br />

ganmtkiceba SesaZlebelia iyos rogorc pozitiuri, aseve negatiuri.<br />

pozitiuri ganmtkiceba waxalisebas gulisxmobs; negatiuri ganmtkiceba<br />

ki aris usiamovno stimulis mocileba misaRebi qcevis ganxorcielebis<br />

Semdeg. is ganicdeba rogorc Sveba.<br />

pozitiuri ganmtkicebis magaliTebi saswavlo garemoSi imdenad<br />

mravalferovani <strong>da</strong> cnobilia, rom maTi CamoTvla banalurad mogeCvenebaT.<br />

yovelTvis, roca maswavlebeli uRimis students, eubneba raime<br />

sasiamovnos, aqebs, uwers maRal niSans, aRniSnavs TanatolebTan mis<br />

warmatebebs, is iyenebs pozitiur ganmtkicebas. moswavle gaimeorebs<br />

11<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


12<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

anu <strong>da</strong>iswavlis im qcevas, romelsac maswavleblis mxri<strong>da</strong>n amgvari qmedeba<br />

mosdevs. negatiuri ganmtkiceba mag.: maswavlebeli aRar aZ levs<br />

SeniSvnas students, aRar uwers cud niSans, mas Semdeg, rac man <strong>da</strong>valeba<br />

kargad Seasrula.<br />

arsebobs <strong>da</strong>sjis ori saxe: pozitiuri <strong>da</strong> negatiuri.<br />

<strong>da</strong>sjis tips, rodesac arasasiamovno zemoqmedebis RonisZiebebi<br />

gamoiyeneba arasasurveli qcevis aRkveTis mizniT, pozitiuri <strong>da</strong>sja<br />

ewodeba. mag.: <strong>da</strong>tuqsva an cudi niSnis <strong>da</strong>wera studentis cudi qcevis<br />

Sesabamisad.<br />

negatiuri <strong>da</strong>sja aris arasasurveli qcevis Sedegad gamoyenebuli<br />

garkveuli sasjeli, (anu jarima), romelic moiazrebs sasiamovno<br />

stimulis moSorebas. mag.: moswavlis <strong>da</strong>toveba skolaSi gakveTilebis<br />

Semdeg.<br />

cxrili 1.1. magaliTebi saswavlo garemo<strong>da</strong>n<br />

stimuli operantuli<br />

reaqcia<br />

gamocdis <strong>da</strong>niSvna<br />

ucxo enaSi<br />

maswavlebeli akritikebs<br />

studentebs<br />

araswori pasuxebis<br />

gamo<br />

maswavlebeli atarebs<br />

gakveTils<br />

studenti kargad<br />

swavlobs<br />

sagans<br />

studenti mxolod<br />

maSin pasuxobs,rodesac<br />

sakuTar<br />

sisworeSia<br />

<strong>da</strong>rwmunebuli<br />

studenti<br />

megobarTan<br />

saubrobs<br />

Sedegi<br />

(ganmtkiceba<br />

an <strong>da</strong>sja)<br />

<strong>da</strong>debiTi ganmtkiceba:<br />

studenti<br />

friads iRebs<br />

negatiuri ganmtkiceba:maswavlebeli<br />

ar akritikebs<br />

students<br />

pozitiuri <strong>da</strong>sja:<br />

maswavlebeli avalebs<br />

students<br />

klasis <strong>da</strong>lagebas<br />

gakveTilebis Semdeg<br />

rezultati<br />

mosalodnelia,<br />

rom studenti<br />

momavalSic<br />

kargad imecadinebs<br />

izrdeba imis<br />

albaToba, rom<br />

studenti mxolod<br />

maSin pasuxobs,rodesac<br />

sakuTar<br />

codnaSi iqneba<br />

<strong>da</strong>rwmunebuli<br />

mcirdeba imis<br />

albaToba,<br />

rom studenti<br />

SemdegSic<br />

ilaparakebs<br />

gakveTilebze.


maswavlebeli studentebs<br />

pirdeba,<br />

rom gamocdebis<br />

kargad Cabarebis<br />

SemTxvevaSi monawileobas<br />

miiReben<br />

gamofenaSi<br />

studentebi<br />

cu<strong>da</strong>d abareben<br />

gamocdebs<br />

negatiuri <strong>da</strong>sja:<br />

studentebi ar<br />

Rebuloben gamofenaSi<br />

monawileobas<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri rekomen<strong>da</strong>ciebi bihevioristuli<br />

Teoriis mixedviT<br />

mcirdeba alba-<br />

Toba imisa, rom<br />

studentebi<br />

SemdgomSic cu<strong>da</strong>d<br />

Caabareben<br />

gamocdebs<br />

bihevioristuli Teoriis mixedviT swavlebis procesSi maswavlebelma<br />

un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos Semdegi:<br />

gazardos <strong>da</strong>debiTi stimulebis raodenoba, sixSire <strong>da</strong><br />

intensioba;<br />

Seamciros negatiuri stimulebis raodenoba, sixSire <strong>da</strong><br />

intensioba;<br />

swavla kargia <strong>da</strong>debiTi ganwyobiT;<br />

swavlisaTvis saWiroa gameoreba <strong>da</strong> maswavleblisa <strong>da</strong> instruqtoris<br />

mxri<strong>da</strong>n ukukavSiri;<br />

mizanmimarTuli waxalisebisa <strong>da</strong> jarimebis gamoyenebiT<br />

SesaZlebelia qcevis garkveuli saxeobebis <strong>da</strong>swavla;<br />

maswavlebelma <strong>da</strong> saswavlebelma un<strong>da</strong> ubiZgos a<strong>da</strong>mians<br />

problemis ga<strong>da</strong>saWrelad mimarTos sxva<strong>da</strong>sxva qcevas,<br />

ris Semdegac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>jildovdes swori reaqcia;<br />

a<strong>da</strong>mianebi reagireben gansakuTrebiT mniSvnelovan <strong>da</strong><br />

uCveulo stimulebze (ix. dominanturi elementebis kanoni)<br />

<strong>da</strong> ara zoga<strong>da</strong>d mTel situaciaze. amitom swavlebis<br />

procesSi maswavlebelma yuradReba un<strong>da</strong> gaamaxvilos<br />

mniSvnelovan (dominantur), aspeqtebze. mag.: mniSvnelovani<br />

aspeqtebis gamoyofa didi SriftiT, feris gamoyeneba,<br />

xSiri gameoreba.<br />

13<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


14<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

1. 22.<br />

kognituri Teoriebi<br />

kognituri Toriebis mixedviT swavlis procesSi azrovnebis monawileoba<br />

swavlis process aadvilebs. swavla efeqturia, rac ufro safuZvlianad<br />

xdeba masalis gaazreba <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>muSaveba.<br />

kognituri Teoriebi warmoadgens konstruqtivistul midgomas.<br />

bihevioristuli Teoriisagan gansxvavebiT konstruqtivizmis TeoriiT<br />

swavlis procesSi aqcenti keTdeba moswavleze, studentze <strong>da</strong><br />

ara mas wavlebelze. moswavle an studenti avtomaturad ki ar pasuxobs<br />

garemo stimulebs <strong>da</strong> am gziT ki ar iZens codnas, aramed<br />

(termini kon struqtivizmi swored<br />

amas miuTiTebs) swavlobs kognituri<br />

aqtivobebis safuZvelze, ra-<br />

Sic igulisxmeba problemaTa ga<strong>da</strong>wyveta,<br />

analizi, sinTezi, Sefaseba,<br />

<strong>da</strong>maxsovreba. saswavlo garemoSi ZiriTadi<br />

aqcenti keTdeba ara swavlebaze,<br />

aramed swavlaze.<br />

konstruqtivizmi eyrdnoba J.pia-<br />

Jes, l. vigotski <strong>da</strong> j.bruneris Teoriebs.<br />

vinai<strong>da</strong>n, Cveni wigni <strong>profesiul</strong>i<br />

swavlebis maswavleblebisT visaa<br />

gankuTvnili, romelTa auditoriis asaki 15 wlis zeviTaa, amitom<br />

aRniSnul kognitur Teoriebs mokled mimovixilavT. mocemuli Teoriebi<br />

bavSvis ganviTarebis stadiebsa <strong>da</strong> azrovnebis Taviseburebebs<br />

moicavs. vrclad mxolod informaciul models SevexebiT.<br />

Sveicareli fsiqologi Jan piaJe (1896-1980) swavlis procesis mTavar<br />

figurad bavSvs, moswavles miiCnevs. piaJes mosazrebis Tanaxmad<br />

a<strong>da</strong>mianis ganviTareba aris a<strong>da</strong>ptaciis procesi. a<strong>da</strong>ptaciis umaRlesi<br />

forma ki aris Semecneba. piaJe a<strong>da</strong>ptaciis qveS 2 process moiazrebs:<br />

asimilaciasa <strong>da</strong> akomo<strong>da</strong>cias.<br />

piaJes Teoriis mixedviT, rodesac garemo<strong>da</strong>n miRebuli informacia<br />

bavSvis gamocdilebas Seesabameba, maSin bavSvi Tavisi gamocdilebis<br />

Sesabamisad agrZelebs qcevas anu xdeba asimilacia; aRniSnuli procesiT<br />

xdeba ukve arsebuli Cvevis ganmtkiceba <strong>da</strong> reaqciis avtomatizmamde<br />

<strong>da</strong>yvana; magram, rodesac garemo bavSvisTvis axalia <strong>da</strong> mis<br />

gamocdilebas ar Seesabameba, bavSvi garemo moTxovnebis Sesabamisad<br />

icvlis qcevas anu xdeba akomo<strong>da</strong>cia. ganviTarebis procesisaTvis mniSvelovani<br />

faqtoria balansi akomo<strong>da</strong>ciisa <strong>da</strong> asimilaciis procesebs


Soris. Tu a<strong>da</strong>miani yovel jerze moaxdens reaqciis asimilacias <strong>da</strong><br />

ga naxorcielebs erTsa <strong>da</strong> imave moqmedebas, ver moxdeba axlis <strong>da</strong>swavla.<br />

meore mxriv, Tu a<strong>da</strong>mians sul uwevs garemosTan Tavi<strong>da</strong>n Segueba,<br />

ver moxerxdeba naswavlis ganmtkiceba.<br />

rusi mecnieri lev vigotski (1896-1934) Tavis TeoriaSi ganviTarebis<br />

procesSi centralur rols kulturasa <strong>da</strong> socialur faqtorebs ani-<br />

Webs. sxva a<strong>da</strong>mianebTan urTierTobisas, socialur garemoSi swavlobs<br />

bavSvi imas, rasac sazogadoeba saukuneebis manZilze agrovebs. kulturis<br />

gavleniT viTardeba logikuri azrovneba, problemis ga<strong>da</strong>Wris<br />

unari, ena. swored kultura gansazRvravs, Tu ra un<strong>da</strong> viswavloT <strong>da</strong><br />

ganviTarebis ra dones un<strong>da</strong> mivaRwioT. socialurad misaRebi qceva<br />

Tan<strong>da</strong>Tan xdeba a<strong>da</strong>mianisTvisac misaRebi. vigotskis mixedviT swavla<br />

win uZRvis kognitur ganviTarebas anu Cven jer vswavlobT <strong>da</strong> Semdeg<br />

amis safuZvelze vviTardebiT.<br />

vigotski ganasxvavebs ganviTarebis aqtualur <strong>da</strong> uaxloes zonas:<br />

a<strong>da</strong>mians aqvs unari gaakeTos raime sxvisi <strong>da</strong>xmarebis gareSe – es aris<br />

misi ganviTarebis aqtualuri zona. mag.: a<strong>da</strong>mians SeuZlia TavisiT,<br />

<strong>da</strong>moukideblad ga<strong>da</strong>Wras garkveuli sirTulis amocana. uaxloesi ganviTarebis<br />

zona aris a<strong>da</strong>mianis unari gaakeTos raime sxvisi <strong>da</strong>xmarebiT.<br />

swored am etapze aris saWiro a<strong>da</strong>mianis sxva, ufro gamocdil<br />

a<strong>da</strong>mianebTan urTierToba; uaxloesi ganviTarebis zona aris potenciali,<br />

romelic stimulirebas saWiroebs, risi funqciac ojaxma <strong>da</strong><br />

maswavleblebma un<strong>da</strong> Seasrulon.<br />

jerom bruneris (1915 – ) Teorias `swavla aRmoCenis gziT~ uwodeben.<br />

gansakuTrebiT mniSvnelovani mocemul TeoriaSi aris is faqti,<br />

rom maswavlebeli naklebad gamodis xelmZRvanlis rolSi. a<strong>da</strong>miani<br />

aqtiura<strong>da</strong>a CarTuli swavlebis procesSi, Tavad amuSavebs informacias<br />

<strong>da</strong> arsebuli codnis safuZvelze ayalibebs axal koncefciebsa<br />

<strong>da</strong> ideebs.<br />

bruneris TeoriaSi a<strong>da</strong>miani TviTon ayalibebs realobis versiebs,<br />

iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas, gamoaqvs azri. amitom bruneris mosazrebiT<br />

saswavleblis funqcia aris pirobebis Seqmna, raTa a<strong>da</strong>mianma <strong>da</strong>moukideblad<br />

aRmoaCinos garemos kanonzomierebebi <strong>da</strong> mimarTebebi.<br />

Sesabamisad, maswavleblis funqcia SemdegSi gamoixateba: amocanisa<br />

<strong>da</strong> sakiTxis formulireba <strong>da</strong> axsna; magaliTebis moyvana; <strong>da</strong>kvirvebebze<br />

<strong>da</strong>yrdnobiT hipoTezebis Camoyalibeba; hipoTezebis <strong>da</strong>samtkiceblad<br />

an uarsayofad testebis, eqsperimentebis momzadeba <strong>da</strong> Catareba;<br />

axali informaciis ganzogadeba, misi gamoyenebis SesaZlo variantebis<br />

formulireba.<br />

15<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


16<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

warmogidgenT konstruqciuli swavlebis martiv magaliTs:<br />

situacia: studentebi swavloben mSeneblobisaTvis duRabis momzadebas<br />

maswavlebeli: iciT, duRabis <strong>da</strong>mzadebisas ratom iyeneben Semkvrel<br />

niv Tierebebs? ra kavSiri aqvs amas SenebasTan?<br />

ras fiqrobT, rogor un<strong>da</strong> vipovoT pasuxi kiTxvaze?<br />

studentebi: CavataroT c<strong>da</strong>, vawarmooT <strong>da</strong>kvirveba.<br />

maswavlebeli studentebs aZlevs mimarTulebas: mniSvnelovania is, rom<br />

duRabis <strong>da</strong>mzadebisas aucilebelia wylis gamoyenebac.<br />

studentebs eZlevaT <strong>da</strong>valeba ganaxorcielon praqtikuli <strong>da</strong>kvirvebebi<br />

<strong>da</strong> Seagrovon faqtebi. meore leqciaze studentebi ganazogadeben TavianT<br />

<strong>da</strong>kvirvebebs.<br />

sabolod studentebs gamoaqvT <strong>da</strong>skvna, rom duRabis <strong>da</strong>mzadebisas imitom<br />

iyeneben Semkvrel nivTierebebs, rom wyalTan Serevisas Semkvreli<br />

nivTierebebi fizikur-qimiuri procesebis zemoqmedebiT Txevadi mdgomareobi<strong>da</strong>n<br />

ga<strong>da</strong>dian myar mdgomareobaSi. amdenad, duRabis <strong>da</strong>mzadebisas<br />

swored Semkvreli nivTierebebis safuZvelze xdeba SesaZlebeli Seneba.<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri rekomen<strong>da</strong>ciebi kognituri Teoriebis mixedviT:<br />

maswavlebelma students un<strong>da</strong> Seuqmnas fizikuri <strong>da</strong> inteleqtualuri<br />

aqtivobis ganxorcielebis pirobebi;<br />

<strong>swavlebisa</strong>s <strong>da</strong>culi un<strong>da</strong> iyos balansi axal <strong>da</strong> Zvel masalas<br />

Soris. <strong>da</strong>valeba un<strong>da</strong> iyos studentebisaTvis gasagebi, Seesatyvisebodes<br />

misi codnis dones (asimilaciis procesi) <strong>da</strong> Tan<br />

moicavdes garkveul siaxles, risi <strong>da</strong>uflebac un<strong>da</strong> moxdes<br />

(akomo<strong>da</strong>ciis procesi);<br />

saswavlo programaSi un<strong>da</strong> moiazrebodes studentisa <strong>da</strong> maswavleblis<br />

aqtiuri urTierTobis aucilebloba;<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> icodes studentis codnis realuri done,<br />

raTa optimalurad <strong>da</strong>gegmos swavlebis procesi;<br />

swavlebis procesis efeqturobisaTvis saWiroa studentebis<br />

aqtivacia, is un<strong>da</strong> iyos swavlebis procesis aqtiuri monawile;<br />

studentis aqtivoba maswavlebelma un<strong>da</strong> mimarTos garkveuli<br />

mimarTulebiT. swavlebis procesi moicavs TanamSromlobas<br />

studentsa <strong>da</strong> maswavlebels Soris;<br />

aucilebelia studentebis individualuri Taviseburebebis<br />

gaTvaliswineba.


informaciuli modeli<br />

erT-erTi mniSvnelovani kognituri Teoria aris informaciuli mo<br />

-<br />

deli. mocemuli Teoriis warmomadgenlebi a<strong>da</strong>mianis SemecnebiTi pro -<br />

cesebis muSaobas kompiuteris funqcionirebas a<strong>da</strong>reben. a<strong>da</strong>mianis tvini<br />

kompiuteris msgavsad iRebs informacias, awesrigebs, inaxavs <strong>da</strong> sa-<br />

Wiro dros iyenebs mas. es modeli atkinsonisa <strong>da</strong> Sifrinis (Atkinson&<br />

Shiffrin, 1968) mier aris SemuSavebuli <strong>da</strong> mexsierebis mravalkomponentian<br />

modela<strong>da</strong>c moixsenieba.<br />

informaciuli modeli 3 komponentisagan Sedgeba.<br />

pirveli komponenti codnis sacavia. aq inaxeba garemo<strong>da</strong>n sxva<strong>da</strong>sxva<br />

dros miRebuli informacia <strong>da</strong> asociaciebi.<br />

meore komponentSi xdeba garemo<strong>da</strong>n miRebuli informaciis ga<strong>da</strong>muSaveba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>maxsovreba; xolo Semdeg saWiro dros misi amotana <strong>da</strong><br />

gamoyeneba.<br />

mesame komponenti aris a<strong>da</strong>mianis<br />

mier sakuTari Tavis ganc<strong>da</strong>, rogorc<br />

Semecnebis subieqtis. am komponents<br />

metaSemecneba ewodeba.<br />

mexsierebis mravalkomponentiani<br />

mo delis Tanaxmad arsebobs Semdegi<br />

tipis mexsiereba: sensoruli mexsiereba,<br />

xanmokle anu muSa mex siereba<br />

<strong>da</strong> xangrZlivi mexsiereba.<br />

sensoruli mexsiereba mexsie rebis<br />

pirveli etapia. sensorul mexsierebaSi<br />

inaxeba SegrZnebebi: mxedvelobiTi, smeniTi, Sexebis. aq Semosuli<br />

masala aracnobieria <strong>da</strong> xanmokle drois ganmavlobaSi rCeba<br />

mexsierebaSi.<br />

xanmokle mexsiereba aris mexsierebis tipi, romelic masalas ramodenime<br />

wamis ganmavlobaSi inaxavs. am etapze masala advilad ikargeba<br />

sxva<strong>da</strong>sxva faqtoris gavleniT. mag.: Tanakursels vTxovT telefonis<br />

nomers. sanam nomers viniSnavT, is gvaxsovs, magram mogvianebiT<br />

SeiZleba veRar gavixsenoT.<br />

xangrZlivi mexsiereba – mexsierebis tipia, sa<strong>da</strong>c masalis xSiri gameorebisa<br />

<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>muSavebis Semdeg xdeba informaciis Senaxva <strong>da</strong> aRdgena<br />

xangrZlivi drois manZilze – Tveebi, wlebi, kvirebi. mag.: Cven<br />

xangrZliv mexsierebaSi vinaxavT faqtebs, codnas, Teoriebs, <strong>da</strong> a.S.<br />

17<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


18<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

cxrili 1.2 mexsierebis tipebi<br />

moqmedebis<br />

xangrZlivoba<br />

sensoruli xanmokle xangrZlivi<br />

1 wamze<br />

naklebi<br />

20 wamamde SeuzRu<strong>da</strong>vi<br />

stabiluroba myisieri iolad ikargeba garemos<br />

zegavleniT<br />

mdgradi<br />

moculoba SezRuduli SezRuduli (7±2) SeuzRu<strong>da</strong>vi<br />

zogadi <strong>da</strong>xasiaTeba<br />

momentaluri,<br />

aracnobieri<br />

STabeWdileba<br />

aqtiuri, informaciis<br />

Senaxva SesaZlebelia<br />

gameorebis xarjze.<br />

codnis baza:<br />

asociaciuri,<br />

pasiuri, ga<strong>da</strong>muSavebisrezultati.<br />

xanmokle mexsierebis moculoba SezRudulia. ZiriTa<strong>da</strong>d mozardi <strong>da</strong><br />

mozrdili asakis a<strong>da</strong>mianebi imaxsovreben 6-<strong>da</strong>n 9 erTeulamde (sityvas,<br />

ricxvs) anu saSualod 7 erTeuls. am Taviseburebis gaTvaliswineba<br />

aucilebelia swavlebis procesSi. aris SemTxvevebi, roca students<br />

saTanadod ar aqvs ganviTarebuli xanmokle mexsiereba. aseT SemTxvevaSi<br />

maswavlebels SeuZlia Semdeg gzas mimarTos: an mcire moculobis<br />

informacia miawodos students, an didi moculobis masala ise<br />

ga<strong>da</strong>astruqturos, rom <strong>da</strong>axloebiT 6-9 erTeulis farglebSi Caetios,<br />

an izrunos misi mexsierebis ganviTarebaze. masalis xSiri gameorebiT<br />

SesaZlebelia xanmokle mexsierebis gavarjiSeba.<br />

xangrZlivi mexsiereba Seicavs informacias, romelic Cven gvaqvs<br />

samyaros Sesaxeb. informacia xangrZliv mexsierebaSi ufro <strong>da</strong>culia<br />

xanmokle mexsierebisagan gansxvavebiT, sa<strong>da</strong>c informacia garemos<br />

zegavleniT iolad SeiZleba <strong>da</strong>maxinjdes <strong>da</strong> <strong>da</strong>ikargos. Tu a<strong>da</strong>mians<br />

aqvs informacia, rom safrangeTis de<strong>da</strong>qalaqi parizia, mas es ecodineba<br />

meore dResac <strong>da</strong> mTeli wlis ganmavlobaSic. xanmokle mexsierebis<br />

sacavi<strong>da</strong>n informaciis xangrZlivi mexsierebis sacavSi ga<strong>da</strong>satanad<br />

saWiroa masalis gameoreba, informaciis ga<strong>da</strong>muSaveba, azris gamotana,<br />

Zvel naswavl masalasTan <strong>da</strong>kavSireba <strong>da</strong> a.S.


pe<strong>da</strong>gogiuri rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

vinai<strong>da</strong>n saswavleblis <strong>da</strong> maswavleblis funqcia aris studentisaTvis<br />

sakmaod didi moculobis codnis ga<strong>da</strong>cema, swavlebis<br />

procesi xangrZliv mexsierebaze un<strong>da</strong> iyos orientirebuli.<br />

xangrZliv mexsierebaSi rCeba is masala, romelic ufro efeqturad<br />

iyo <strong>da</strong>swavlili, amitom saswavlo masala un<strong>da</strong> iyos<br />

saintereso, TvalsaCino, cxovrebiseuli.<br />

SemogTavazebT or magaliTs saswavlo garemo<strong>da</strong>n.<br />

magaliTi<br />

maswavlebeli xsnis sadenebisa <strong>da</strong> kabelebis gayvanas foladisa <strong>da</strong><br />

plastmasis milebSi.<br />

maswavlebeli studentebs uxsnis, rom milebSi gahyavT aluminisa <strong>da</strong><br />

spilenZis ZarRviani sadenebi <strong>da</strong> kabelebi kveTiT 2,5kv.mm; is ixilavs<br />

sxva<strong>da</strong>sxva SemTxvevas: sadenebisa <strong>da</strong> kabelebis gayvana nestian SenobebSi,<br />

qimiurad aqtiur, feTqebad-saSiS garemoSi.<br />

maswavlebeli xsnis teqnologiuri operaciebis Tanamimdevrobas:<br />

1. saproeqto dokumentaciis Seswavla;<br />

2. instrumentebisa <strong>da</strong> masalebis SerCeva <strong>da</strong> momzadeba;<br />

3. sadenebisa <strong>da</strong> kabelebis momzadeba <strong>da</strong> gayvana.<br />

meore tipis gakveTili:<br />

maswavlebeli xsnis imave sakiTxs. maswavlebeli axdens demonstrirebas,<br />

rom milebSi gahyavT aluminisa <strong>da</strong> spilenZis ZarRviani sadene bi<br />

<strong>da</strong> kabelebi kveTiT 2,5kv.mm; yvela students uCvenebs sadenis formasa<br />

<strong>da</strong> zomas.<br />

maswavlebeli ganixilavs sxva<strong>da</strong>sxva SemTxvevas: sadenebis gayvana<br />

nes tian <strong>da</strong> gansakuTrebiT nestian SenobebSi. maswavlebeli studntebs<br />

sTxovs gaixsenon, rogor aris maT binaSi an saxlSi gayvanili sadenebi,<br />

ra masalisagan aris <strong>da</strong>mzadebuli, aris Tu ara <strong>da</strong>culi yvela<br />

usafr Txoebis zoma, gansakuTrebiT im adgilebSi, sa<strong>da</strong>c sineste maRalia,<br />

mag.: abazanaSi; studentebTan erTad ganixilavs, rogor SeiZleba<br />

maqsimaluri usafrTxobis zomebis <strong>da</strong>cva.<br />

Semdeg maTi yuradReba ga<strong>da</strong>aqvs ekranze sa<strong>da</strong>c sqematurad aris mo-<br />

19<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


20<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

cemuli teqnologiuri operaciebis Tanamimdvroba. sqemebs Tan axlavs<br />

mokle ganmartebebi.<br />

albaT <strong>da</strong>gveTanxmebiT, rom meore tipis leqciaze ufro efeqturad<br />

moxdeba masalis aTviseba. maswavleblis qceva iwvevs studentebis<br />

<strong>da</strong>interesebas. ganxiluli magaliTi cxovrebiseulia, gamoiyeneba<br />

TvalsaCino masala. aseT leqciaze studentebi ufro aqtiurebi iqnebian<br />

<strong>da</strong> ukeT <strong>da</strong>imaxsovreben masalas, vidre pirvel leqciaze.<br />

ratom viviwyebT? vinai<strong>da</strong>n swavlebis procesi xangrZliv mexsierebazea<br />

orientirebuli, maswavleblisTvis sasargeblo iqneba codna<br />

imis Sesaxeb, Tu ratom xdeba <strong>da</strong>viwyeba. amiT maswavlebels miecema<br />

sa Sualeba swavlebis <strong>meTodebi</strong> <strong>da</strong>gegmos ise, rom Seamciros saWiro<br />

masalis <strong>da</strong>viwyeba.<br />

rogorc wesi, iolad gvaviwydeba masala, romlis xSiri gamoyeneba<br />

<strong>da</strong> gaxsenebac ar xdeba. amas Caqrobas uwodeben; Tu me dRes movismine<br />

amindis prognozSi, rom Tovlis safarveli dReisaTvis 15 santimetria,<br />

<strong>da</strong> Semdeg es informacia aRaravin Semaxsena, namdvilad ar<br />

memaxsovreba erTi wlis Semdeg.<br />

<strong>da</strong>maxinjeba – masala, romlis xSiri gaxseneba ar xdeba, magram<br />

mTlianad ar gamqrala mexsierebi<strong>da</strong>n, SeiZleba <strong>da</strong>maxinjdes an airios<br />

sxva mogonebebTan. aseT SemTxvevaSi informacias arasworad, fragmentulad<br />

vixsenebT. amitom maswavlebelma axsnis dros xazi un<strong>da</strong> gausvas<br />

mniSvnelovan <strong>da</strong> gamokveTil aspeqtebs, romlis <strong>da</strong>maxsovreba <strong>da</strong><br />

aRdgena ufro advilia.<br />

gandevna – arsebobs mosazreba, rom a<strong>da</strong>miani iviwyebs TavisTvis usiamovno<br />

movlenebs. mocemuli fenomeni ganxilulia zigmund froidis<br />

(1856-1939) TeoriaSi, usiamovno <strong>da</strong> matravmirebeli mogonebebi idevneba<br />

cnobierebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> ileqeba fsiqikis aracnobier nawilSi.<br />

amasTanave, SeiZleba Zvelma naswavlma masalam axlad aTvisebuli<br />

<strong>da</strong>C rdilos. maswavlebels zogjer uWirs axali studentebis saxelebisa<br />

<strong>da</strong> gvarebis <strong>da</strong>maxsovreba <strong>da</strong> maT Zveli moswavlis saxeliT mimar-<br />

Tavs, gansakuTrebiT maSin, Tu msgavsebac saxezea. aseT SemTxvevas<br />

pro aqtiuri Seferxeba ewodeba. analogiurad, rodesac maswavlebeli<br />

<strong>da</strong>imaxsovrebs axali studentebis gvarebs, SesaZloa sirTule Zveli<br />

studentebis gvarebis gaxsenebisas Seeqmnas. am SemTxvevaSi saqme gvaqvs<br />

retroaqtiur SeferxebasTan.<br />

masalis axsnisas mniSvnelovania, rom xazi gaesvas axali masalis kavSirs<br />

adre aTvisebul masalasTan.


mniSvnelovani (mosaWidi) aspeqtebis amotanis problema – fsiqo<br />

logebi miiCneven, rom xSir SemTxvevaSi <strong>da</strong>viwyebulad migvaCnia is<br />

informacia, romlis amotanac gviWirs mexsierebi<strong>da</strong>n. zogjer miRebuli<br />

informacii<strong>da</strong>n SegviZlia mxolod warsuli gamocdilebis aRdgena.<br />

aseT SemTxvevaSi gaxseneba xdeba ara calkeuli detalebis, aramed ZiriTadi<br />

arsis. amitom swavlebis procesSi aqcenti un<strong>da</strong> gakeTdes mniSvnelovan,<br />

xelmosaWid detalebze, risi wyalobiTac moxdeba ara mxolod<br />

zogadi informaciis, aramed calkeuli detalebis gaxseneba.<br />

1. 33.<br />

socialur-kognituri Teoria<br />

Cven xSirad vswavlobT ara sakuTari gamocdilebis safuZvelze, aramed<br />

sxvebze <strong>da</strong>kvirvebisa <strong>da</strong> maTi mibaZvis gziT; mocemul process <strong>da</strong>kvirvebiT,<br />

mibaZvis gziT <strong>da</strong>swavlasac uwodeben. swored <strong>da</strong>kvirvebisa<br />

<strong>da</strong> mibaZvis gziT xdeba metyvelebis maneris, Cacmisa Tu varcxnilobis<br />

stilis, <strong>da</strong> a.S. <strong>da</strong>mkvidreba, mocemuli kulturisaTvis misaRebi qcevebis<br />

<strong>da</strong>swavla. es Teoria albert banduram (1925-1988) Camoayaliba;<br />

mas socialur – kognituri Teoria ewodeba, vinai<strong>da</strong>n is warmoadgens<br />

SemaerTebel rgols biheviorizmsa <strong>da</strong> kognitur midgomas Soris.<br />

a<strong>da</strong>mians, romelsac akvirdebian models uwodeben, xolo modelze<br />

<strong>da</strong>kvirvebis gziT garkveuli moqmedebebis an qcevis aTvisebis process<br />

modelirebas uwodeben. Tu qcevas, romelsac a<strong>da</strong>miani akvirdeba,<br />

<strong>da</strong>debiTi Sedegi mohyveba, <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mini moelis, rom mis SemTxvevaSic<br />

aseTi Sedegi iqneba, izrdeba am qcevis Sesrulebis albaToba <strong>da</strong> piriqiT.<br />

modeli SeiZleba iyos realuri a<strong>da</strong>miani, an filmis, nawarmoebis<br />

personaJi, istoriuli gmiri, warmosaxuli a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong> a.S.<br />

banduras Teoriis mixedviT <strong>da</strong>kvirvebis gziT <strong>da</strong>swavlaSi oTxi procesia<br />

CarTuli: yuradReba, Senaxva, motoruli reproduqcia (anu<br />

qcevis gameoreba) <strong>da</strong> motivaciuri procesebi.<br />

yuradReba – bunebrivia, rom gagviWirdeba raimis swavla, Tu yuradRebas<br />

ar mivaqcevT im qcevas, romlis aTvisebac gvin<strong>da</strong>. mag.: a<strong>da</strong>miani<br />

SeiZleba bevrjer Seswrebia xaWapuris cxobis process, magram<br />

SesaZloa <strong>da</strong>moukideblad ver gaakeTos, Tu qceva misTvis imdenad<br />

mniSvnelovani ar iyo, rom masze yuradReba gaemaxvilebina.<br />

Senaxvis procesi – Tu Cven gvin<strong>da</strong> raime qcevis <strong>da</strong>swavla, gar<strong>da</strong><br />

imisa, rom masze yuradReba un<strong>da</strong> gavamaxviloT, un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vimaxsovroT<br />

kidec is, rasac vakvirdebodiT.<br />

21<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


22<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

albert banduras Tanaxmad, swavla vizualurisa (rasac vxe<strong>da</strong>vT) <strong>da</strong><br />

verbaluris (rasac vismenT) aRqmis sinTezia. rTuli qcevis <strong>da</strong>uflebisas<br />

mniSvnelovania mocemul qcevaze ara mxolod <strong>da</strong>kvirveba <strong>da</strong> moqmedebaTa<br />

Tanmimdevrobis <strong>da</strong>maxsovreba, aramed instruqciisa Tu<br />

miTiTebebis kargad mosmena <strong>da</strong> gageba. simaRli<strong>da</strong>n xtomisa <strong>da</strong> curvis<br />

swavlisas Turme kargi rezultati miiRweva maSin, rodesac a<strong>da</strong>miani<br />

iTvaliswinebs instruqtoris instruqciebs <strong>da</strong> uSualod Sesrulebamde<br />

xdeba qcevis modelis warmodgena gonebaSi.<br />

motoruli reproduqcia (anu qcevis gameoreba) – gulisxmobs gonebaSi<br />

warmodgenili qcevis moqmedebaSi ga<strong>da</strong>tanas. moqmedebis warmatebiT<br />

Sesruleba <strong>da</strong>mokidebulia Tan<strong>da</strong>yolil unarsa <strong>da</strong> gavarjiSebaze.<br />

zog a<strong>da</strong>mians ufro metad exerxeba raimes keTeba, vidre sxvebs. aseve,<br />

rac ufro kargad aris a<strong>da</strong>miani gavarjiSebuli raimes keTebaSi, miT<br />

ufro zustia misi moqmedeba.<br />

motivacia – imisaTvis, rom a<strong>da</strong>mianma modelirebis gziT raime iswavlos,<br />

is motivirebuli un<strong>da</strong> iyos amisaTvis; misTvis raime mizezis gamo<br />

es qceva un<strong>da</strong> iyos sasurveli. motivacia ufro farTod ganxilulia<br />

me-3 TavSi.<br />

banduras Teoriis upiratesoba imaSi mdgomareobs, rom Teoria Si<br />

centraluri adgili ar ukavia asociaciur kavSirebsa <strong>da</strong> cdisa <strong>da</strong><br />

Secdomis meTods. mocemuli Teoriis Tanaxmad, aravin miandobs axalbe<strong>da</strong><br />

mZRols saWes <strong>da</strong> ar aswavlis marTvas cdisa <strong>da</strong> Secdomis<br />

me TodiT. avtomobilis tarebis <strong>swavlebisa</strong>s gamarTlebulia marTvis<br />

inst ruqciebis (nabeWdi <strong>da</strong> zepiri saxiT) miwodeba, magaliTze <strong>da</strong>kvirvebis<br />

gziT axsna.<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri rekomen<strong>da</strong>ciebi socialur-kognituri<br />

Teoriis mixedviT<br />

maswavlebelma swavlebis procesSi un<strong>da</strong> marTos studentebis<br />

yu radRebis, Senaxvis, motoruli reproduqciisa<br />

<strong>da</strong> motivaci is procesebi.


1. 44.<br />

humanisturi midgoma<br />

humanisturi fsiqologia swavlobs a<strong>da</strong>mianis unikalobasa <strong>da</strong> `me~-s<br />

formirebas. mocemuli Teoriis mniSvnelovani warmomadgenlebi arian<br />

karl rojersi (1902-1987) <strong>da</strong> abraam maslou (1908-1970).<br />

swavlebis humanisturi midgoma eyrdnoba konstruqtivizms <strong>da</strong> (koncentrirebulia<br />

moswavleze, studentze) swavlebis procesSi did mniSvnelobas<br />

aniWebs moswavlis individualur stils, pirovnebis harmoniul<br />

ganviTarebasa <strong>da</strong> faseulobaTa formirebas; es Teoria aqcents<br />

ake Tebs a<strong>da</strong>mianis warmatebebze <strong>da</strong> ara warumateblobaze.<br />

vinai<strong>da</strong>n Teoria swavlis procesSi pirovnul gansxvavebebs aniWebs<br />

mniSvnelovan rols, amitom Teoriis mimdevrebi maswavleblebs urCeven<br />

swavlebis procesSi sxva<strong>da</strong>sxva formis gamoyenebas: leqciis, diskusiis,<br />

proeqtebis prezentaciis, TamaSebis, distanciuri mecadineobebis.<br />

Semdeg TavebSi araerTxel SevxvdebiT individualuri gansxvavebebis<br />

gaTvaliswinebis, <strong>da</strong> amdenad, humanisturi midgomis mniSvnelobas swavlebis<br />

procesSi.<br />

aSS-Si Catar<strong>da</strong> kvleva skolebze, romlebic swavlebis humanistur<br />

formas iyenebdnen; aRmoCn<strong>da</strong>, rom aseTi skolebis moswavleebi gamoirCeodnen<br />

maRali TviTSefasebiT, SemoqmedebiTi azrovnebiTa <strong>da</strong><br />

TanamSromlobis unariT.<br />

23<br />

swavlis fsiqologiuri Teoriebi


24<br />

yvela a<strong>da</strong>miani erTnairad ar swavlobs; amas araerTi kvleva <strong>da</strong> mec -<br />

nieri amtkicebs. amasve a<strong>da</strong>sturebs maswavleblebisa <strong>da</strong> moswavleebis,<br />

studentebis yoveldRiuri gamocdileba; swavlaze gavlenas axdens<br />

a<strong>da</strong>mianis kognituri SesaZlebloba, gamocdileba <strong>da</strong> interesebi.<br />

a<strong>da</strong>mianebi gansxvavebulad aRiqvamen, ga<strong>da</strong>amuSaveben <strong>da</strong> imaxsovreben<br />

informacias; amas swavlis stils uwodeben; es imas ki ar niSnavs,<br />

rom a<strong>da</strong>mians mxolod am stiliT SeuZlia swavla, aramed imas, rom am<br />

stiliT swavla misTvis yvelaze advilia <strong>da</strong> mosaxerxebeli.<br />

swavlebis dros stan<strong>da</strong>rtuli midgoma yvela studentisadmi yvela<br />

situaciaSi sul ufro araefeqturi xdeba; Tanamedrove swavleba<br />

a<strong>da</strong>mianis individualur SesaZleblobebzea orientirebuli; swavlebis<br />

procesi im<strong>da</strong>gvarad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>igegmos, rom yvela students hqondes<br />

sak uTari potencialis ganviTarebis saSualeba.<br />

es fotoebi kargad gamoxataven a<strong>da</strong>mianebs Soris individualur gansxvavebas.<br />

miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sxva<strong>da</strong>sxva a<strong>da</strong>miani sxva<strong>da</strong>sxvanairad xe<strong>da</strong>vs<br />

am fotoebs yvela maTgani sworia.<br />

ras xe<strong>da</strong>vT am suraTze?<br />

individualuri gansxvavebebi<br />

swavlis procesSi<br />

profils Tu eskimoss? axalgazr<strong>da</strong> Tu xan<strong>da</strong>zmul a<strong>da</strong>mians?<br />

am TavSi ganvixilavT 3 mniSvnelovan sakiTxs, rac swavlis proces-<br />

Si individualuri gansxvavebebis gaTvaliswinebaSi <strong>da</strong>gvexmareba; esenia:<br />

swavlis sensoruli stili, informaciis ga<strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> mravalmxrivi<br />

inteleqti.


2. 11.<br />

swavlis sensoruli stili:<br />

vizualuri, audialuri <strong>da</strong> kinesTetikuri<br />

informacias samyaro<strong>da</strong>n aRqmiT viRebT. Cven vxe<strong>da</strong>vT sagnebs <strong>da</strong><br />

mov lenebs, gvesmis saubari <strong>da</strong> sityvebi, SevigrZnobT temperaturas <strong>da</strong><br />

a.S. saerTod, sxva<strong>da</strong>sxva situaciaSi gansxvavebuli tipis informaciis<br />

miRebaa saWiro, Tumca rogorc cnobilia, a<strong>da</strong>mianebi ukeT aRiqvamen<br />

<strong>da</strong> imaxsovreben erTi romelime tipis informacias anu a<strong>da</strong>mianTa<br />

umetesobas informaciis miRebis erTi dominanturi stili aqvs. gamoyofen<br />

vizualuri, audialuri <strong>da</strong> kinesTetikuri stilis a<strong>da</strong>mianebs.<br />

vizualuri stilis a<strong>da</strong>mianebs uadvildebaT axali informaciis vizualurad<br />

miReba – suraTebiT, diagramebiT, cxrilebiT; maT urCevniaT<br />

saswavlo masalas xe<strong>da</strong>vdnen, vidre ismendnen an raimes akeTebdnen.<br />

saklaso garemoSi maTTvis yvelaze efeqturi vizualuri masalebis<br />

gamoyenebaa.<br />

audialuri stilis a<strong>da</strong>mianebs urCevniaT masala moisminon; isini<br />

ukeT imaxsovreben saubars, diskusias, dialogebs; maT aseTi saxiT<br />

miRebuli masalis gaxsenebac uadvildebaT. aseTi a<strong>da</strong>mianebisaTvis<br />

yvelaze efeqturi swavlis procesSi leqciebis mosmena, diskusiebsa<br />

<strong>da</strong> seminarebSi monawileobis miRebaa.<br />

kinesTetikuri stilis a<strong>da</strong>mianebs uadvildebaT swavla, rodesac<br />

raimes akeTeben, Wrian, ageben, awyoben an asruleben rolebs. maT<br />

ur CevniaT informacia ga<strong>da</strong>amuSavon moZraobiTa <strong>da</strong> demonstrirebiT.<br />

aseTi a<strong>da</strong>mianebi saklaso garemoSi yvelaze advilad maSin swavloben,<br />

rodesac isini fizikurad aqtiurebi arian.<br />

kvlevebma aCvena, rom klasisa <strong>da</strong> saswavlo kursisagan <strong>da</strong>moukideblad<br />

(Rockville, Maryland) studentebis 29%-Si vizualuri stili dominirebs,<br />

34%-Si – audialuri, xolo 37%-Si – kinesTetikuri.<br />

cxadia, Znelia swavlis procesSi yvela students misTvis sasurveli<br />

saxiT mivawodoT informacia, Tumca maswavlebelma swavlis procesi<br />

ise un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmos, rom saswavlo masala yvelasaTvis advilad<br />

aRqmadi iyos. amis gamo rekomendebulia swavlebis mravalferovani,<br />

kombinirebuli <strong>meTodebi</strong>s gamoyeneba, rac yvela students met-naklebad<br />

aqtiurs gaxdis – saintereso vizualuri masalebis gamoyeneba,<br />

multimedia, gasagebi <strong>da</strong> saintereso argumentebi, studentebis CarTva<br />

diskusiaSi, demonstrirebis <strong>da</strong> simulaciebis gamoyeneba, roluri<br />

TamaSebi <strong>da</strong> a.S.<br />

25<br />

individualuri gansxvavebebi swavlis procesSi


26<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

2. 22.<br />

informaciis ga<strong>da</strong>muSaveba<br />

Cven ara mxolod informacias viRebT samyaro<strong>da</strong>n, aramed vawesrigebT,<br />

ga<strong>da</strong>vamuSavebT <strong>da</strong> vinaxavT mas, raTa SemdgomSi saWiro dros<br />

<strong>da</strong> adgilas gamoviyenoT; mecnierebis azriT, (Regorc, 1987) a<strong>da</strong>mianebi<br />

amas gansxvavebulad akeTeben; zogi ufro sistematurad <strong>da</strong> mowesrigebulad,<br />

zogi ki ufro araorgnizebulad, mouwesrigeblad.<br />

gamoyofen or ganzomilebas: aRqmisa <strong>da</strong> informaciis ga<strong>da</strong>muSavebis.<br />

aRqmis mixedviT ganasxvaveben konkretuli <strong>da</strong> abstraqtuli aRqmis<br />

stilis a<strong>da</strong>mianebs, xolo informaciis ga<strong>da</strong>muSavebis mixedviT – organizebuli<br />

<strong>da</strong> araorganizebuli stilis a<strong>da</strong>mianebs.<br />

konkretuli aRqmis a<strong>da</strong>mianebi metad koncentrirebulebi arian<br />

fizikur realobaze, rasac xe<strong>da</strong>ven, grZnoben, esmiT, ynosaven <strong>da</strong> exebian;<br />

aseTi a<strong>da</strong>mianebi obieqturebi arian, maT swavlisas sWirdebaT<br />

raime xelSesaxebi <strong>da</strong> realuri informacia, rasac SeigrZnoben <strong>da</strong> aRiqvamen.<br />

abstraqtuli aRqmis a<strong>da</strong>mianebisTvis, piriqiT, ufro mniSvnelovania<br />

ganzogadebuli azrebi, warmodgenebi, Teoriebi, principebi. isini<br />

metad subieqturebi arian, vidre obieqturebi. isini Teoriebisa <strong>da</strong><br />

koncefciebis samyaroSi cxovroben. maT swavlis procesSi Teoriebis,<br />

zogadi principebis codna esaWiroebaT.<br />

informaciis ga<strong>da</strong>muSaveba, rogorc sityva miuTiTebs, niSnavs informaciis<br />

mowesrigebas, ga<strong>da</strong>muSavebas <strong>da</strong> Senaxvas. organizebuli stilis<br />

a<strong>da</strong>mianebi informacias sistematiurad <strong>da</strong> Tanamimdevrulad awesrigeben;<br />

isini logikurebi <strong>da</strong> zustebi arian. maT axasiaTebT sworxazovani,<br />

kargad mowesrigebuli, logikuri azrovneba. swavlis procesSi maT<br />

uyvarT sizuste <strong>da</strong> garkveuloba.<br />

maTgan gansxvavebiT, araorganizebuli stilis a<strong>da</strong>mianebi mentalurad<br />

qaoturebi arian. isini ufro intuiturebi arian azrovnebaSi,<br />

ma salis <strong>da</strong>maxsovrebaSi, vidre logikurebi. maT ufro uadvildebaT<br />

mov lenis erTianobaSi warmodgena <strong>da</strong> <strong>da</strong>naxva, vidre movlenis Semadgeneli<br />

calkeuli nawilebis aRqma. swavlis procesSi maT ar uyvarT<br />

CarCoebi <strong>da</strong> wesebi.<br />

am ori ganzomilebis mixedviT gamoyofen 4 tipis a<strong>da</strong>mians: konkretuli<br />

araorganizebuli, konkretuli organizebuli, abstraqtuli<br />

araorganizebuli <strong>da</strong> abstraqtuli organizebuli.


yvela a<strong>da</strong>mians aqvs oTxive stili, Tumca a<strong>da</strong>mianebis umetesobas romelime<br />

maTgani ufro dominanturi aqvs.<br />

es modeli Zalian kargad gamoxatavs a<strong>da</strong>mianebs Soris gansxvavebas.<br />

mag, konkretuli <strong>da</strong> organizebuli tipis studentebs ufro uadvildebaT<br />

swavla, rodesac masala <strong>da</strong> swavlis procesi kargad aris struqturirebuli,<br />

aqvT detaluri instruqciebi, kargad gansazRvruli wesebi,<br />

mokle, magram mkafiod formulirebuli amocanebi; gamokveTili<br />

abstraqtuli <strong>da</strong> araorganizebuli tipis studentebs, mag.: swavla ur-<br />

CeviaT arastruqturirebul jgufur garemoSi, uyvarT saubari, msjeloba,<br />

go nebrivi ieriSiT axali ideebis Segroveba, Tavisufleba saswavlo<br />

situaciaSi.<br />

cxrilSi 2.1 mocemulia oTxive stilis mokle aRwera.<br />

cxrili 2.1. informaciis ga<strong>da</strong>muSavebis tipebi<br />

abstraqtuli organizebuli konkretuli organizebuli<br />

kiTxva, msjeloba,<br />

diskusiaSi CarTva,<br />

axali ideebi, codnis<br />

SeZena, logika,<br />

testebi, hipoTezebis<br />

Camoyalibeba,<br />

gonebrivi savarji-<br />

Soebi, kvleva<br />

analizi, Sefaseba<br />

leqciebis<br />

mosmena, akademiuri<br />

saqmianoba,<br />

kvleva, filosofia,obieqturoba,intleqtualurisaqmianoba,<br />

wesrigi<br />

magaliTebi, monacemebi<br />

<strong>da</strong> ricxvebi,<br />

diagramebi,<br />

kompiuteri, realuri<br />

gamocdileba,<br />

rukebi, mok le<br />

instruqciebi<br />

wesebi, gegmebi,<br />

meTodologia,<br />

savele gasvlebi,<br />

wesrigi, konkretika<br />

konkretuli araorganizebuli abstraqtuli araorganizebuli<br />

problemis ga<strong>da</strong>Wra,<br />

<strong>da</strong>moukidebloba,<br />

arCevanis gakeTeba,<br />

Ria-SekiTxvebi,<br />

suraTebi/ara detalebi,originaloba,<br />

naklebi<br />

SezRudvebi, riski,<br />

bevri resursebi<br />

sakuTari ganrigi,<br />

eqsperimentebi,<br />

SemoqmedebiToba,<br />

gamowvevebi, TamaSebi,moqniloba,<br />

jgufuri muSaoba,<br />

sakuTari mosazrebebis<br />

qona, vizualizacia,moZraoba,<br />

iumori, intuicia,<br />

emociebi<br />

TviTgamoxatva,<br />

TanamSromloba<br />

warmodgena, Ria-<br />

SekiTxvebi, ganxilvebi,<br />

drama,<br />

media, fantazia,<br />

poezia, arasworxazovneba,<br />

spontanuroba,<br />

subieqturoba,<br />

TanamSromloba<br />

27<br />

individualuri gansxvavebebi swavlis procesSi


28<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

2. 33.<br />

inteleqti<br />

inteleqtis Seswavlas xangrZlivi istoria aqvs; galtoni, bine,<br />

ster ni iyvnen is a<strong>da</strong>mianebi, romlebmac pirvelad scades inteleqtis<br />

ga zomva. inteleqti moiazrebo<strong>da</strong> rogorc a<strong>da</strong>mianis unari, ga<strong>da</strong>eWra<br />

axali amocana an Seeqmna produqti, romelic mocemuli kulturisaTvis<br />

Rirebuli iqnebo<strong>da</strong>. dReisaTvis inteleqtis Sesaxeb warmodgena<br />

Seicvala; inteleqti ganixileba ara rogorc unari, romlis `gazomva~<br />

SeiZleba, aramed potenciali, romelic SesaZlebelia ganviTardes imis<br />

mixedviT Tu ra aris mocemul kulturaSi miCneuli Rirebulad, ra<br />

SesaZleblobebi eZleva a<strong>da</strong>mians <strong>da</strong> rogori garemo aqvs. metic, dReisaTvis<br />

saubroben ara erTi saxis fiqsirebul inteleqtze, romelic<br />

a<strong>da</strong>mians aqvs an ara aqvs, aramed mravalmxriv inteleqtze, romelic<br />

sxva<strong>da</strong>sxva sferoSi vlindeba; hovard gardneris mixedviT (Howard<br />

Gardner, 1983) arsebobs 8 saxis gansxvavebuli inteleqti; yvela a<strong>da</strong>miani<br />

flobs rvave saxis inteleqts, Tumca gansxvavebuli xarisxiT; rogorc<br />

wesi, a<strong>da</strong>mians erTi saxis dominanturi (yvelaze ganviTarebuli)<br />

inteleqti aqvs. cxrilSi mocemulia rvave saxis inteleqti <strong>da</strong> maT<br />

Soris gansxvavebebi.<br />

cxrili 3.2 inteleqtis tipebi<br />

lingvisturi<br />

inteleqti<br />

logikuri <strong>da</strong><br />

maTematikuri<br />

inteleqti<br />

sivrciTi<br />

inteleqti<br />

musikaluri<br />

inteleqti<br />

aqvs kargad ganviTarebuli sityvaTa maragi, advilad imaxsovrebs<br />

saxelebs, TariRebs, axal sityvebs, moswons wera<br />

<strong>da</strong> kiTxva, literatura, uyvars sityvebiT TamaSi.<br />

advilad xe<strong>da</strong>vs tendencias, kargad aqvs ganviTarebuli<br />

abstraqtuli azrovneba, SeuZlia kategoriebsa <strong>da</strong> ideebs<br />

Soris mimarTebis <strong>da</strong>myareba, advilad angariSobs, xmarobs<br />

kompiuters, uyvars Tavsatexebis, logikuri amocanebis<br />

amoxsna.<br />

advilad imaxsovrebs sagnebis sivrceSi ganlagebas, Seu-<br />

Zlia zustad aRidginos gamosaxuleba <strong>da</strong> misi sivrciTi<br />

mdebareoba, uyvars xatva, dizaini, Seneba, kargad erkveva<br />

rukebsa <strong>da</strong> diagramebSi.<br />

advilad imaxsovrebs melodias, aqvs kargad ganviTarebuli<br />

ritmis SegrZneba, xSirad mReris, mgrZnobiarea bgerebisa<br />

<strong>da</strong> xmebis mimarT.


kinesTetikuriinteleqti<br />

interpersonaluriinteleqti<br />

intrapersonaluriinteleqti<br />

naturalisturi<br />

inteleqti<br />

advilad swavlobs sxeulis SegrZnebebiT, simulaciiT, roluri<br />

TamaSebiT, uWirs didxans erT adgilze gaunZrevlad<br />

jdoma, exerxeba sportuli TamaSebi, cekva, warmodgenebi,<br />

aqvs kargi koordinacia, advilad urTierTobs a<strong>da</strong>mianebTan,<br />

esmis <strong>da</strong> gamoxatavs <strong>da</strong>mokidebulebas JestebiT, mimikebiT.<br />

kargad esmis a<strong>da</strong>mianebis, advilad swavlobs sxvebTan urTierTobis<br />

procesSi, exerxeba organizeba <strong>da</strong> xelmZRvaneloba,<br />

kargad esmis sxva a<strong>da</strong>mianebis emocia, SeuZlia mosmena;<br />

SeuZlia a<strong>da</strong>mianebs Soris mediacia, uyvars socialuri<br />

TamaSebi.<br />

uyvars marto muSaoba, aris <strong>da</strong>moukidebeli, aqvs Zlieri<br />

nebisyofa, kargad ganviTarebuli intuicia, sakuTar TavSi<br />

<strong>da</strong>rwmunebulia, kargad icis sakuTari Zlieri <strong>da</strong> susti<br />

mxareebi.<br />

kargad erkveva samyaroSi – florasa <strong>da</strong> faunaSi, exerxeba<br />

mosavlis moyvana, konservacia.<br />

mravalmxrivi inteleqtis Teoria tradiciuli Teoriebisagan gansxvavebiT<br />

mravalferovania; is a<strong>da</strong>mianis SesaZleblobebis farTo speqtrs<br />

asaxavs, <strong>da</strong>wyebuli lingvisturi unarebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>mTavrebuli naturalisturi<br />

inteleqtiT. tradiciuli swavleba ZiriTa<strong>da</strong>d lingvistur<br />

<strong>da</strong> logikur unarebs scnob<strong>da</strong>, <strong>da</strong> Sesabamisad, a<strong>da</strong>mianebi, romlebic<br />

metad logikurebi <strong>da</strong> zustebi iyvnen metad inteleqtualebad iTvlebodnen.<br />

samagierod, TiTqmis SeumCneveli rCebo<strong>da</strong> bavSvebis inteleqti<br />

musikis, xelovnebis, dizainis <strong>da</strong> a.S. ganxriT.<br />

dReisaTvis ganaTlebis sferoSi mravalmxrivi inteleqtis Teorias<br />

did yuradRebas aqceven. am Teoriis mixedviT, swavlebis procesSi<br />

maswavlebeli yovelTvis un<strong>da</strong> iTvaliswinebdes individualur<br />

gansxvavebs; man im<strong>da</strong>gvarad un<strong>da</strong> warmarTos swavlebis procesi, rom<br />

saSualeba misces students, erTi mxriv, warmatebiT gamoiyenos dominanturi<br />

inteleqtis tipi <strong>da</strong>, meore mxriv, ganaviTaros `susti~ tipis<br />

inteleqti.<br />

mravalmxrivi inteleqtis Teoria, swavlebis sul mcire 8 gansxvavebul<br />

stils gulisxmobs; swavlebis procesSi verbaluri informaciis,<br />

cifrebis, suraTebisa <strong>da</strong> musikis gamoyeneba, TviTrefleqsia, fizikuri<br />

varjiSebis, interpersonaluri urTierTobebis <strong>da</strong> naturalisturi gamocdilebis<br />

gamoyenebas. es imas ar niSnavs, rom maswavlebelma rvave<br />

stili erTi leqciaze un<strong>da</strong> gamoiyenos, aramed SearCios saswavlo<br />

miznebTan yvelaze Sesatyvisi ramodenime maTgani.<br />

29<br />

individualuri gansxvavebebi swavlis procesSi


30<br />

swavlis procesis erT-erTi mniSvnelovani<br />

faqtori motivaciaa. swored<br />

motivacia aris mizezi imisa, rom zogierTi<br />

studenti mondomebulia, ar<br />

ac dens leqciebs, swavlobs, cdilobs<br />

kargi Sedegis miRwevas, zogi ki ara.<br />

swavlebis motivacia gavlenas axdens<br />

swavlebis procesze <strong>da</strong> xarisxze.<br />

a<strong>da</strong>mianebi erTsa <strong>da</strong> imve situaciaSic ki SesaZlebelia gansxvavebuli<br />

motivebis gavleniT swavlobdnen.<br />

motivacia <strong>da</strong>mokidebulia a<strong>da</strong>mianis moTxovnilebebze. amerikelma<br />

fsiqologma abraam masloum (1954 weli) Seqmna motivaciis ierarqiuli<br />

modeli, sa<strong>da</strong>c Camoayaliba a<strong>da</strong>mianur moTxovnilebaTa ierarqia.<br />

is ganasxvaveb<strong>da</strong> ZiriTad moTxovnilebebsa <strong>da</strong> metamoTxovnilebebs.<br />

ZiriTadi moTxovnilebebi Seicavs:<br />

motivacia<br />

fiziologiur moTxovnilebebs (sakvebis, wylis miReba);<br />

usafrTxoebis moTxovnilebebs (komfortis, usafrTxo pirobeb-<br />

Si yofnis survili);<br />

siyvarulisa <strong>da</strong> mikuTvnebulobis moTxovnilebebs (urTierTobis,<br />

urTierTmijaWulobis, jgufTan mikuTvnebuloba);<br />

TviTpativiscemis moTxovnilebebs (maRali TviT<strong>Sefasebis</strong> qonis,<br />

pativiscemisa <strong>da</strong> aRiarebis miReba).<br />

mocemuli moTxovnilebebi ierarqiula<strong>da</strong>a ganlagebuli. maRali<br />

moTxovnilebebis <strong>da</strong>kmayofileba SesaZlebelia mxolod ufro <strong>da</strong>bali<br />

donis moTxovnilebebis <strong>da</strong>kmayofilebis Semdeg. rodesac a<strong>da</strong>mians Sia<br />

an sciva, im momentSi naklebad fiqrobs aRiarebaze an pativiscemaze.<br />

ZiriTad moTxovnilebebs deficitur moTxovnilebebsac uwodeben.<br />

metamoTxovnilebebi Seicavs esTetiur, kognitur, TviTrealizaciis<br />

moTxovnilebebs. am moTxovnilebebs zrdis moTxovnilebebsac uwodeben.<br />

maswavlebelma aucileblad un<strong>da</strong> icodes studentebis moTxovnilebebis<br />

Sesaxeb <strong>da</strong> swavlebis procesis efeqturobisaTvis scados maTi<br />

fsiqologiuri moTxovnilebebis <strong>da</strong>kmayofileba: mijaWvulobis, kuTvnilebis,<br />

aRiarebisa <strong>da</strong> TviTpativiscemis.


TviTaqtualizaciis<br />

pativiscemis<br />

socialuri<br />

usafrTxoebis<br />

fiziologiuri<br />

nax. 3.1 motivaciis ierarqiuli modeli<br />

ansxvaveben ori saxis motivacias: garegans <strong>da</strong> Sinagans.<br />

garegani motivaciis SemTxvevaSi a<strong>da</strong>miani ZiriTa<strong>da</strong>d saqmianobs<br />

garegani jildos misaRebad: Seqebis, fuladi jildos, maRali<br />

niSnis, serTifikatis <strong>da</strong> a.S.<br />

Sinagani motivaciisas ki a<strong>da</strong>mians Tavad siamovnebs <strong>da</strong> surs moqmedeba,<br />

imis miuxe<strong>da</strong>vad miiRebs jildos Tu ara. es motivacia<br />

TviT pirovnebi<strong>da</strong>n gamomdinareobs. mag.: samuSaos <strong>da</strong>srulebis<br />

Semdeg kmayofilebis ganc<strong>da</strong>.<br />

garegan motivacias did yuradRebas uTmobs bihevioristuli midgoma,<br />

gansakuTrebiT Seqebasa <strong>da</strong> waxalisebas. pozitiur <strong>da</strong> negatiur<br />

ganmtkicebas adgili aqvs nebismier saswavlo garemoSi. maswavleblebi<br />

aqeben <strong>da</strong> SeniSvnas aZleven studentebs, uweren <strong>da</strong>bal an maRal niSnebs.<br />

rodesac ganmtkiceba sistematurad gamoiyeneba, is aucileblad<br />

axdens qcevaze zegavlenas.<br />

rodis un<strong>da</strong> Seaqos maswavlebelma studenti?<br />

Seqeba maSin aris gansakuTrebiT efeqturi, Tu is iwvevs studentis<br />

TviTpativiscemis gazr<strong>da</strong>s. mag.: Tu Seqebas Tan axlavs konstruqciuli<br />

rCevebi, maSin mas ufro xangrZlivi <strong>da</strong> mniSvnelovani<br />

efeqti mohyveba, vidre mxolod sityvas “kargia”. amasTanave, rCeva<br />

un<strong>da</strong> iyos Zalian konkretuli <strong>da</strong> araviTar SemTxvevaSi ar un<strong>da</strong> Seicavdes<br />

studentebis Se<strong>da</strong>rebas.<br />

31<br />

motivacia


32<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

zogi mecnieris azriT, Seqebisas xazi un<strong>da</strong> gaesvas a<strong>da</strong>mianis mondomebas<br />

<strong>da</strong> ara inteleqtsa <strong>da</strong> niWs. rodesac xazi esmeba a<strong>da</strong>mianis<br />

mondomebas, maSin is miiCnevs, rom swavliTa <strong>da</strong> mondomebiT SesaZlebelia<br />

gonierebis (inteleqtis) formireba <strong>da</strong> ganviTareba. xolo,<br />

rodesac Seqebisas xazi esmeba mxolod inteleqtualur SesaZleblobebsa<br />

<strong>da</strong> niWierebas, maSin Cndeba ganc<strong>da</strong>, rom inteleqti mudmivi<br />

mocemulobaa <strong>da</strong>, rodesac moswavle saTanadod ver asrulebs <strong>da</strong>valebas,<br />

mas eqmneba STabeWdileba, rom saamisod “unari”ar gaaCnia <strong>da</strong><br />

kargavs motivacias.<br />

Sinagan motivacias gansakuTrebul mniSvnelobas humanisturi midgoma<br />

aniWebs. a<strong>da</strong>mianisaTvis mniSvnelovania swrafva TviTrealizaciisa<br />

<strong>da</strong> kompetenturobisaken. yvela a<strong>da</strong>mians aqvs survili, iyos<br />

<strong>da</strong>rw mu nebuli sakuTar TavSi <strong>da</strong> kompetenturad gamoiyurebodes sxvebis<br />

TvalSi. swored es ubiZgebs students <strong>da</strong>euflos meore enas,<br />

ganviTardes, didi dro <strong>da</strong>uTmos fizikur varjiSs an romelime instrumentze<br />

<strong>da</strong>kvras.<br />

zogi studentisaTvis garegani motivacia ufro mniSvnelovania, vidre<br />

Sinagani. amitom, maswavlebelma motivaciis orive formas un<strong>da</strong><br />

mimarTos <strong>da</strong> maTi kombinirebiT miaRwios sasurvel Sedegs. fsiqologebis<br />

azriT, is a<strong>da</strong>mianebi, romelTa qcevasac Sinagani motivebi gansazRvravs,<br />

ufro <strong>da</strong>rwmunebuli arian sakuTar TavSi, ufro metad<br />

Re buloben kmayofilebas saqmianobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> ufro iolad itanen warumateblobas,<br />

vidre garegani motivirebis a<strong>da</strong>mianebi. xSirad xdeba ise,<br />

rom garegani motivacii<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>vdivarT Sinagan motivaciaze, mag.: asakis<br />

matebasTan erTad.<br />

motivTan mWidro kavSirSia interesi. saswavlo <strong>da</strong>wesebulebebis umniSvnelovanesi<br />

mizani aris interesis gamowveva, rogorc konkretuli<br />

sagnis, ise mTeli swavlebis procesis mimarT. saWiroa gvaxsovdes, rom<br />

miznisken swrafvisTvis Zalian mniSvnelovania gare ganmamtkiceblebi.<br />

gare ganmamtkicebels mimarTavs yvela maswavlebeli, Tumca arsebobs<br />

sawinaaRmdego azric, rom mu<strong>da</strong>m gare<strong>da</strong>n micemulma ganmamtkicebelma<br />

SeiZleba gamoiwvios studentebis maTze <strong>da</strong>mokidebuleba <strong>da</strong> Sesabamisad<br />

motivaciis Semcireba. iTvleba, rom isini, vinc Sinagani motivebi<strong>da</strong>n<br />

gamomdinare moqmedeben, ufro metad arian <strong>da</strong>interesebuli sakuTari<br />

saqmianobiT.


motivacia gavlenas axdens a<strong>da</strong>mianis warmatebasa <strong>da</strong> warumateblobaze.<br />

sainteresoa is faqti, rom a<strong>da</strong>mianebi gansxvavebulad xsnian<br />

sakuTar warmateba-warumateblobas. mag.: zogi studenti maRali niSnis<br />

miRebas sakuTar niWierebas miawers, zogi ki iRbalsa <strong>da</strong> gamarTlebas.<br />

a<strong>da</strong>mianebi, romlebic warmatebas sakuTar Tavs miaweren ufro kompetenturad<br />

grZnoben Tavs, vidre is a<strong>da</strong>mianebi, vinc warmatebul qcevas<br />

gamarTlebiTa <strong>da</strong> bedisweriT xsnian.<br />

maswavleblisTvis mniSvnelovania imis codna, Tu rogor xsnis a<strong>da</strong>miani<br />

sakuTar warmatebas Tu warumateblobas. <strong>da</strong>saxuli miznis miRweva<br />

im SemTvevaSia advili, Tu studentebs mivaxvedrebT, rom warmateba<br />

maT mondomebazea <strong>da</strong>mokidebuli, rom maT SeuZliaT akontrolon swavlis<br />

procesi <strong>da</strong> miaRwion sasurvel Sedegs.<br />

maswavlebelma saswavlo garemo im<strong>da</strong>gvarad<br />

un<strong>da</strong> moawyos, rom stu den tebis<br />

motivaciis aqtivacias axden des.<br />

rodesac saklaso garemoSi aqtivaciis<br />

done Zalian <strong>da</strong>balia, maSin studenti<br />

mowyenilia, misi yuradReba gafantulia,<br />

is ar aris CarTuli gakveTilis<br />

procesSi. xolo Tu aqtivacia Zalian<br />

maRalia, maSin studenti grZnobs SiSsa<br />

<strong>da</strong> Zlier SfoTvas. amitom maswavlebelma studentTa aqtivaciis kontroli<br />

un<strong>da</strong> moaxdinos. saklaso garemosTvis idealuria aqtivaciis<br />

saSualo done. bunebrivia, rom studentebi, ro melTac ar ainteresebT<br />

gakveTili, ver grZnoben Tavs komfortulad, ver iTviseben efeqturad<br />

masalas <strong>da</strong> verc Zlieri SfoTvis SemTxvevaSi iqnebian CarTuli<br />

gakveTilSi.<br />

maswavlebels SeuZlia akontrolos studentebze moqmedi stimulebis<br />

umravlesoba. is, Tu rogor gamoiyurebian maswavleblebi, ras<br />

<strong>da</strong> rogor amboben, did zegavlenas axdens studentTa yuradRebis xarisxze.<br />

mag.: Tu maswavlebeli azviadebs gamocdis mniSvnelovanebas,<br />

test Si Seaqvs Zalian rTuli <strong>da</strong>valebebi, emuqreba an mkacrad eqceva<br />

studentebs – iwvevs Zlier SfoTvas, rac iwvevs maTi yuradRebis gafantvas.<br />

aseve, Tu maswavlebeli Zalian monotonurad, nela, qaoturad<br />

awvdis masalas, esec iwvevs yuradRebis gafantvasa <strong>da</strong> mowyenilobas.<br />

33<br />

motivacia


34<br />

komunikacia<br />

komunikacia aris a<strong>da</strong>mianebs Soris urTierTobis procesi, romlis<br />

mizania informaciis ga<strong>da</strong>cema. komunikaciis procesSi erTi mxare, anu<br />

informaciis wyaro, informacias ga<strong>da</strong>scems meore mxares, anu informaciis<br />

mimRebs, romelime sakomunikacio arxis saSualebiT. informaciis<br />

wyaro <strong>da</strong> mimRebi SeiZleba erTi an meti a<strong>da</strong>miani iyos. mag.:<br />

leqciis axsnis procesSi maswavlebeli aris informaciis wyaro, xolo<br />

studentebi – informaciis mimRebebi.<br />

informacia, romelic komunikaciis procesSi ga<strong>da</strong>icema, SeiZleba<br />

iyos verbaluri (sityvieri) an araverbaluri (usityvo). amis mixedviT<br />

komunikacia iyofa verbalur anu sityvier <strong>da</strong> araverbalur, anu<br />

usityvo komunikaciad. komunikaciis procesSi ZiriTa<strong>da</strong>d gulisxmoben<br />

mosazrebebis, ideebis, Sexedulebebis gacvlas, rac sityvierad<br />

xdeba, Tumca aranakleb mniSvnelovania komunikacia JestebiT, mimikebiT,<br />

poziT <strong>da</strong> a.S.<br />

sakomunikacio arxi, romelic<br />

informaciis ga<strong>da</strong>cemisas<br />

gamoiyeneba, SesaZlebelia<br />

iyos sxva<strong>da</strong>sxva; mag.:<br />

vizualuri, rodesac maswavlebeli<br />

iyenebs TvalsaCino ebebs<br />

<strong>da</strong> studentebi xe<strong>da</strong>ven<br />

masalas;<br />

audialuri, rodesac maswavlebeli<br />

saubrobs <strong>da</strong> studentebi<br />

ismenen informacias;<br />

taqtiluri, rodesac studenti xeliT exeba mag.: Tixas <strong>da</strong> xvdeba,<br />

rom is sveli <strong>da</strong> rbili aris;<br />

komunikaciisas SesaZlebelia erTdroulad erTi an ramdenime arxis<br />

gamoyeneba. rac ufro meti arxi gamoiyeneba informaciis ga<strong>da</strong>sacemad,<br />

miT ufro advilia masalis gageba <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxsovreba.<br />

erTi SexedviT komunikacia ar un<strong>da</strong> iyos rTuli, Tumca bevri socialuri<br />

Tu politikuri problema araswori, <strong>da</strong>maxinjebuli komunikaciiT<br />

aris gamowveuli. igive iTqmis swavlebis procesze. Zalian<br />

xSirad swavlebis problemebi, sxva mizezebTan erTad, araswori komunikaciiT<br />

aris gamowveuli.<br />

komunikacia SesaZlebelia Seferxdes sxva<strong>da</strong>sxva faqtoris gavleniT,


maT sxvanairad barierebs uwodeben. barierebi xels uSlis informaciis<br />

ga<strong>da</strong>cemasa <strong>da</strong> gagebas. es SesaZlebelia iyos:<br />

enobrivi barierebi, rogoricaa msmenelisaTvis gaugebeli Jargonis<br />

gamoyeneba, specialuri terminologia, ucxo ena;<br />

fizikuri barierebi, rogoricaa xmauri, maRali an <strong>da</strong>bali temperatura,<br />

arakeTilmowyobili saklaso garemo;<br />

fsiqologiuri barierebi, rogoricaa interesis arqona, uyuradReboba;<br />

meorexarisxovani barierebi, rogoricaa mosaubreebs Soris<br />

gansxvavebuli gamocdileba, kulturuli gansxvavebebi.<br />

am barierebis kontroli <strong>da</strong> komunikaciis procesSi maTi Semcireba<br />

mniSvnelovnad aumjobesebs komunikacias.<br />

4. 11.<br />

verbaluri komunikacia<br />

verbaluri komunikacia aris sityvieri komunikacia anu komunikacia<br />

enis gamoyenebiT.<br />

verbaluri komunikaciis mizani aris sityvieri informaciis ga<strong>da</strong>cema.<br />

verbalur komunikacias didi mniSvneloba aqvs saklaso garemoSi;<br />

leqciis, seminaris, diskusiis, jgufuri muSaobis didi nawili verbalur<br />

komunikacias eTmoba.<br />

informacia maqsimalurad gasagebi <strong>da</strong> advilad ga<strong>da</strong>samuSavebeli rom<br />

iyos, sxva<strong>da</strong>sxva faqtoris gaTvaliswinebaa saWiro. es faqtorebia:<br />

terminologia;<br />

informaciis Sinaarsi;<br />

informaciis sidide;<br />

organizeba;<br />

analizi;<br />

informaciis ga<strong>da</strong>cemis dro.<br />

es maxasiaTeblebi icvleba konteqstisa <strong>da</strong> komunikaciis miznis mixedviT;<br />

amasTanave, informaciis miReba <strong>da</strong> misi ga<strong>da</strong>muSaveba di<strong>da</strong>d<br />

aris <strong>da</strong>mokidebuli kulturaze; rac erTi auditoriisTvis gasagebia,<br />

Se saZlebelia gaugebari <strong>da</strong> miuRebeli iyos sxvasTan.<br />

35<br />

komunikacia


36<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

informacia rom gasagebi iyos, saWiroa:<br />

terminologia, romelsac komunikaciisas viyenebT, auditoriisaTvis<br />

gasagebi iyos; specterminologiis gamoyenebisas <strong>da</strong>rwmunebuli<br />

un<strong>da</strong> viyoT, rom studentebs terminologia esmiT;<br />

Sinaarsi un<strong>da</strong> iyos naTlad Camoyalibebuli; yovelTvis un<strong>da</strong><br />

SevecadoT, rom yvelaferi, risi Tqmac gvsurs, iyos mkafiod<br />

formulirebuli <strong>da</strong> naklebad nagulisxmevi. aseve, un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT<br />

auditoriis gamocdileba, rogorc individualuri,<br />

ise kulturuli.<br />

informaciis sidide <strong>da</strong>mokidebulia Temasa <strong>da</strong> auditoriaze,<br />

Tumca is ar un<strong>da</strong> iyos Zalian grZeli <strong>da</strong> mosabezrebeli <strong>da</strong><br />

aseve – Zalian mokle <strong>da</strong> gaugebari;<br />

masala un<strong>da</strong> iyos kargad struqturirebuli <strong>da</strong> logikurad organizebuli;<br />

gamokveTili un<strong>da</strong> iyos mniSvnelovani momentebi;<br />

aseve, sasurvelia informaciaSi igrZnobodes movlenebis qronologia:<br />

movlenis <strong>da</strong>wyeba, ganviTareba <strong>da</strong> <strong>da</strong>sasruli;<br />

informacia un<strong>da</strong> Seicavdes logikur analizs;<br />

informaciis ga<strong>da</strong>cemis dro Zalian mniSvnelovania komunikaciis<br />

efeqturobisaTvis; komunikaciisaTvis saWiroa ara marto<br />

informaciis kargad Camoyalibeba, aramed saWiro dros ga<strong>da</strong>cemac.<br />

klasSi didi dro ixarjeba maswavleblis mier masalis axsnaze. rac<br />

ufro naTlad, martivad, logikurad <strong>da</strong> gasagebad Camoayalibebs maswavlebeli<br />

asaxsnel masalas <strong>da</strong> rac ufro metad <strong>da</strong>ukavSirebs mas auditoriis<br />

gamocdilebas, miT ufro advilad gasagebi gaxdeba masala<br />

studentebisaTvis.<br />

4.1.1. mosmena<br />

erTi SexedviT mosmena ar un<strong>da</strong> iyos problema, Tumca a<strong>da</strong>mianebs<br />

xSirad uWirT informaciis zusti gageba.<br />

arsebobs termini aqtiuri mosmena, rac mianiSnebs, rom mosmena<br />

ar aris pasiuri procesi <strong>da</strong> mxolod informaciis gagebas ar niSnavs.<br />

aqtiuri mosmena niSnavs ara mxolod imis gagebas, Tu ras ambobs a<strong>da</strong>miani,<br />

aramed rogor <strong>da</strong> ra emociiT. aqtiuri mosmenis dros msmeneli<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d mosaubrezea koncentrirebuli. kargi mosmena niSnavs ara<br />

mosaubrisaTvis sakuTari mosazrebebis <strong>da</strong> emociebis Tavsmoxvevas, aramed<br />

mosaubris informaciisa <strong>da</strong> emociis zust gagebas.


aqtiuri mosmena sizustes saWiroebs, amitom, sasurvelia informaciis<br />

mosmenisa <strong>da</strong> gagebis Semdeg yovelTvis ga<strong>da</strong>vamowmoT, ramdenad<br />

zustad gvesmis mosaubris.<br />

aqtiuri mosmenisas msmeneli yuradRebas<br />

gamoxatavs rogorc araverbalurad,<br />

mag.: TvaliT kontaqti, Tavis<br />

<strong>da</strong>qneva, Ria Jestebi, ase ve verbalurad,<br />

mag.: `ra mox<strong>da</strong> Semdeg~, `Sen rogorc<br />

miTxari... iqneb <strong>da</strong> akonkreto~ <strong>da</strong><br />

a.S.<br />

aqtiur mosmenasTan mWidro kavSir-<br />

Sia ukukavSiri, rac niSnavs imas, rom<br />

msmeneli mosaubres atyobinebs, rom<br />

man moismina <strong>da</strong> zustad gaigo mosaubris azri <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebuleba. Sesa-<br />

Zlebelia iTqvas, rom ukukavSiri aqtiuri mosmenis Sedegia. ukukavSiri<br />

SesaZlebelia iyos rogorc zepiri, aseve werilobiTi. ukukavSiris <strong>da</strong>niSnulebaa<br />

a<strong>da</strong>mians Seatyobinos, rogor gaaumjobesos Sedegi.<br />

arsebobs ukukavSiris ram denime saxe:<br />

pozitiuri, romlis mi zania studentis waxalise ba; mag.: `Sen zustad<br />

gaiangariSe ra moculobis sa Seni masala <strong>da</strong>gWirdeba ked lis amosayvanad;<br />

ase ga agrZele!~<br />

uarofiTi, romlis mizania<br />

mosaub ris <strong>da</strong>blokva; magaliTad,<br />

`rogorc Cans, Sen<br />

uyuradRebod mousmine am<br />

instruq cias, amitom, ara sworad<br />

Se asrule <strong>da</strong>valeba~.<br />

neitraluri, romelic<br />

arc waaxalisebs <strong>da</strong> arc<br />

aferxebs mosaubres; mag.:<br />

`gasagebia, mesmis~<br />

informatiuli, romlis<br />

mizania msmenelisaTvis informaciis<br />

miwodeba; mag.:<br />

`rasac axla Tqven akeTebT,<br />

amas formatirebis process<br />

uwodeben~.<br />

Semajamebeli – romlis mizania mosaubris naTqvamis, qcevis <strong>da</strong> a.S.<br />

Sejameba; mag.: `Seni naTqvami<strong>da</strong>n gamomdinare SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT, rom<br />

37<br />

komunikacia


38<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

SenTvis ufro mosaxerxebeli individualuri muSaobaa~.<br />

pe<strong>da</strong>gogikaSi, ufro meti aqcenti pozitiur ukukavSirze un<strong>da</strong> keTdebodes;<br />

saWiroa aRiniSnos is, rasac miaRwia studentma <strong>da</strong> ara mxolod<br />

is, rasac ver miaRwia.<br />

4.1.2. SekiTxvis <strong>da</strong>sma<br />

mniSvnelovania SekiTxvis sworad <strong>da</strong>sma. imis mixedviT, Tu ra sakiTxze<br />

<strong>da</strong> ra informaciis misaRebad vekiTxebiT, icvleba SekiTxvis forma,<br />

Sinaarsi <strong>da</strong> miRebuli pasuxic.<br />

SekiTxva Sedgeba Sinaarsisa <strong>da</strong> formisagan; cxadia yoveli kiTxva<br />

garkveuli Sinaarsis matarebelia. formis mixedviT ki arsebobs <strong>da</strong>xuruli<br />

<strong>da</strong> Ria SekiTxvebi.<br />

<strong>da</strong>xurulia SekiTxva Tu misi pasuxebi winaswar gansazRvrulia. <strong>da</strong>xurul<br />

SekiTxvaze pasuxs didi dro ar sWirdeba; <strong>da</strong>xuruli SekiTxvebiT<br />

mowmdeba ramdenad zustad axsovs a<strong>da</strong>mians informacia. <strong>da</strong>xuruli<br />

SekiTxvebi xSirad Sedis testebSi.<br />

<strong>da</strong>xurul SekiTxvas SeiZleba 2 pasuxi hqondes `diax/ara~ an ramdenime<br />

pasuxi <strong>da</strong> maTgan swori pasuxis SerCeva iyos saWiro; <strong>da</strong>xurul<br />

kiTxvebSi Sedis <strong>da</strong>Tanxmebis xarisxic~ srulad veTanxmebi, nawilobriv<br />

veTanxmebi, neitraluri, sakmaod veTanxmebi, saerTod ar veTanxmebi~,<br />

romli<strong>da</strong>nac respondenti erT pasuxs irCevs.<br />

<strong>da</strong>xuruli kiTxvebis magaliTebi<br />

1. `<strong>da</strong>saSvebi aris Tu ara mcire zomis minis <strong>da</strong>Wra Targis gamoynebiT,<br />

romelic imave mini<strong>da</strong>naa gamoWrili?<br />

1 diax 2 ara<br />

2. `ra manZiliT un<strong>da</strong> iyos saWrebi erTi meorisagan <strong>da</strong>Sorebuli<br />

minebis <strong>da</strong>magrebisas?<br />

1 10-15 mm 2 25-50 mm 3 30-35 mm<br />

3. `almasis minisaWrelis SerCevis dros upirvelesad gaTvaliswinebuli<br />

un<strong>da</strong> iyos minis sisqe?~<br />

1 veTanxmebi 2 nawilobriv veTanxmebi<br />

3 ar veTanxmebi


Ria SekiTxvas winaswar gansazRvruli pasuxebi ar aqvs. mas SeiZleba<br />

mravali pasuxi hqondes; aseTi kiTxvebiT SesaZlebelia ga<strong>da</strong>mowmeba,<br />

Tu rogor aRiqvams studenti movlenas, ra mosazrebebi aqvs <strong>da</strong> a.S.<br />

Ria SekiTxvis mizani SesaZlebelia iyos pasuxis <strong>da</strong>konkreteba, pasuxis<br />

kidev ufro gavrcoba, meti axsna-ganmartebis micema <strong>da</strong> a.S. aseT<br />

SekiTxvaze pasuxis gasacemad students sWirdeba masalis gaxseneba,<br />

ga<strong>da</strong>muSaveba, Sefaseba, argumentireba. Ria SekiTxvebze pasuxs ufro<br />

meti dro sWirdeba, vidre <strong>da</strong>xurulze.<br />

mag.: `rogor gavzardoT marcvleuli kulturebis mosavlianoba<br />

1 ha-ze?~<br />

an `ras gulisxmobs soflis meurneobis produqtebis pirveladi<br />

ga<strong>da</strong>muSaveba?~<br />

maswavlebeli ZiriTa<strong>da</strong>d imisaTvis ekiTxeba studentebs, rom gai gos,<br />

ramdenad kargad esmiT maT masala. Tumca, maswavlebelma SesaZlebelia<br />

arasworad <strong>da</strong>svas SekiTxvebi <strong>da</strong> Sesabamisad, studentebs azris<br />

srulyofilad gamoTqmis saSualeba ar misces; sasurvelia SekiTxvebi<br />

<strong>da</strong>isvas cal-calke <strong>da</strong> ara ramodenime erTad; students mosafiqreblad<br />

saWiro dro un<strong>da</strong> hqondes; SekiTxvis <strong>da</strong>smis dros maswavlebeli<br />

un<strong>da</strong> iTvaliswinebdes studentebis codnasa <strong>da</strong> individualuri gansxvavebebs;<br />

aseve, mas winaswar ar un<strong>da</strong> hqondes gaazrebuli kiTxvaze<br />

pasuxi <strong>da</strong> studentebs am pasuxisaken ar un<strong>da</strong> ubiZgos; SekiTxva un<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>isvas mTeli jgufisTvis <strong>da</strong> ara jgufis nawilisaTvis.<br />

4. 22.<br />

araverbaluri komunikacia<br />

araverbaluri komunikacia aris komunikacia sityvebis gareSe, anu<br />

a<strong>da</strong> mianis fizikuri maxasiaTeblebiTa <strong>da</strong> qceviT.<br />

urTierTobisas informaciis udidesi nawili 90% araverbalurad<br />

(sxeuli <strong>da</strong> xmis to ni/tembri) ga<strong>da</strong>icema;<br />

araverbaluri komunikaciiT gamo ixateba emociebi, <strong>da</strong>mokidebuleba,<br />

moZraobis mimarTuleba, sagnebis forma, rac zog jer<br />

Znelad gamoiTqmis sityvebiT;<br />

araverbaluri komunikacia ufro Zvelia, vidre verbaluri; a<strong>da</strong>mianebi<br />

metyvelebis <strong>da</strong>wyebamde urTierTobisaTvis araverbalur<br />

komunikacias iyenebdnen; bavSvebic jer swavloben araverbalur<br />

39<br />

komunikacia


40<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

komunikacias, Semdeg verbalurs;<br />

verbaluri komunikaciis siswore<br />

<strong>da</strong> sandooba mtkicdeba araverbaluriT,<br />

Tu maT Soris Seusabamobaa,<br />

mag.: a<strong>da</strong>miani pozitiurad<br />

afa sebs movlenas, magram misi<br />

sa xis gamometyveleba amis sawinaaRmdegos<br />

a<strong>da</strong>sturebs, a<strong>da</strong>mianebi<br />

uf ro metad araverbalur<br />

informa cias endobian;<br />

araverbaluri komunikacia ufro<br />

xmis maxasiaTblebi<br />

40%<br />

sityvebi<br />

10%<br />

sxeulis ena 50%<br />

sandod <strong>da</strong> gulwrfelad aris miCneuli, vidre verbaluri,<br />

radgan ufro Znelia araverbaluri maniSneblebis kontroli,<br />

vidre sityvebis;<br />

verbaluri komunikacia wydeba, rodesac wyaro wyvets informaciis<br />

miwodebas; araverbalurad informacia yovelTvis ga<strong>da</strong>icema<br />

sxeulis poziT, CacmulobiT <strong>da</strong> qceviT;<br />

a<strong>da</strong>mianebi xSirad cdiloben realuri emociebis <strong>da</strong>farvas. rogorc<br />

wesi, yalbi, arabunebrivi emocia droSi Zalian gaxangrZlivebulia<br />

an piriqiT, Sekvecili. gamocdili a<strong>da</strong>mianisaTvis<br />

advili <strong>da</strong>sanaxia a<strong>da</strong>mianebis realuri emocia sxeulis pozis,<br />

Jestebisa <strong>da</strong> sxva aravebaluri maniSneblebis mixedviT.<br />

kvlevebi aCvenebs, rom saklaso garemoSi informaciis udidesi nawili<br />

araverbalurad ga<strong>da</strong>icema. amasTanave, rodesac studentebi maswavlebels<br />

zoga<strong>da</strong>d an mis kompetenturobas afaseben, umetes SemTxvevaSi<br />

araverbalur informaciaze miuTiTeben. mag.: sasiamovno xma<br />

aqvs, gamaRizianebeli manerebi aqvs, momwons misi xmis tembri <strong>da</strong> a.S.<br />

amis sawinaaRmdegod, aRmoCn<strong>da</strong>, rom maswavleblebi nakleb yuradRebas<br />

aqceven studentebis araverbalur maniSneblebs <strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d masalis<br />

ga<strong>da</strong>cemiT arian <strong>da</strong>kavebuli.<br />

saklaso garemoSi mniSvnelovania Semdegi araverbaluri maniSneb lebis<br />

gaTvaliswineba <strong>da</strong> kontroli: sxeulis poza, Jestebi, saxis gamometyveleba,<br />

xmis maxasiaTeblebi, Cacmuloba <strong>da</strong> manZili; aseve<br />

fi zikuri garemo <strong>da</strong> dro.<br />

sxeulis poziT iseTi mniSvnelovani informaciis miReba SeiZleba<br />

a<strong>da</strong>mianis Sesaxeb, rogoricaa misi statusi, <strong>da</strong>mokidebuleba, emociebi<br />

<strong>da</strong> a.S. mag.: rodesac studenti leqciaze zis modunebuli, maswavleb


els ar uyurebs, es SesaZlebelia niSnavdes, rom mas ar aintersebs<br />

leqcia; xolo win wamoweuli studenti, romelic iniSnavs masalas,<br />

gamoxatavs interess.<br />

Jestebi warmoadgens xelebis moZraobas; arsebobs Caketili <strong>da</strong> Ria<br />

Jestebi, agresiuli <strong>da</strong> keTilganwyobili; mag.: ga<strong>da</strong>jvaredinebuli xelebi<br />

Caketili pozaa, muStis <strong>da</strong>rtyma magi<strong>da</strong>ze an saweri kalmiT an<br />

joxiT miTiTeba agresiulad aRiqmeba. maRali statusis, maRali TviT-<br />

<strong>Sefasebis</strong>, sakuTar TavSi <strong>da</strong>rwmunebul a<strong>da</strong>mianebs ufro farTo Jestebi<br />

aqvT, vidre <strong>da</strong>bali statusis <strong>da</strong> morcxv a<strong>da</strong>mianebs, romlebic<br />

sakuTar TavSi ar arian <strong>da</strong>rwmunebuli; saklaso garemoSi sasurvelia<br />

maswavleblis Jestebi iyos Ria <strong>da</strong> araagresiuli.<br />

yvelaze mniSvnelovani sakomunikacio saSualeba saxis gamometyvelebaa.<br />

saxis gamometyvelebaSi Sedis Rimili, TvalebiT kontaqti<br />

<strong>da</strong> mimikebi; maswavlebeli studentebis saxis gamometyvelebiT SesaZlebelia<br />

mixvdes, esmiT <strong>da</strong> ainteresebT Tu ara sakiTxi, ician Tu<br />

ara masala <strong>da</strong> a.S. aseve, maswavleblis saxis gamometyveleba studentebisaTvis<br />

SeiZleba mniSvnelovani ganmamtikicebeli iyos; rodesac<br />

studentis pasuxze maswavlebeli iRimis <strong>da</strong> Tavs aqnevs, studentisaTvis<br />

es niSnavs, rom misi pasuxi sworia; SeWmuxnili Subli, moRuSuli<br />

saxe uaryofiT stimulad aRiqmeba. igive iTqmis TvalebiT kontaqtze;<br />

rodesac studentebma pasuxi ician maswavleblis kiTxvaze, isini cdiloben<br />

maswavlebels TvalebSi uyuron; maswavlebeli Tvalebis kontaqtiT<br />

cdilobs moswavlis mxri<strong>da</strong>n yuradRebis miqcevas <strong>da</strong> SenarCunebas.<br />

aseve gagebas, Tu ramdenad ainteresebT studentebs Tema.<br />

xmis maxasiaTeblebSi Sedis xmis toni <strong>da</strong> tembri; tembris kontroli<br />

ufro Znelia, vidre tonis. sasurvelia xmis toni iyos ga<strong>da</strong>sacemi<br />

masalis Sesatyvisi; Zalian maRali toni agresiulad aRiqmeba. xmis<br />

toniT advili misaxvedria a<strong>da</strong>mianis emociuri mdgomareoba; nawyeni,<br />

gabrazebuli, <strong>da</strong>bneuli an bednieri a<strong>da</strong>mianis xmis toni mkveTrad gansxvavebulia<br />

erTmaneTisagan.<br />

a<strong>da</strong>mianebis Sefasebaze did gavlenas axdens Cacmuloba. Cacmulobis<br />

mixedviT <strong>da</strong>skvnas akeTeben a<strong>da</strong>mianebis gemovnebaze, energiulobaze,<br />

rolze, guneba-ganwyobaze, statusze <strong>da</strong> a.S. xSirad Cacmulobis<br />

mixedviT msjeloben a<strong>da</strong>mianebis kompetenturobaze, mimzidvelobasa<br />

<strong>da</strong> sandoobaze.<br />

arsebobs garkveuli molodini rogor un<strong>da</strong> icvamdes maswavlebeli;<br />

es <strong>da</strong>mokidebulia kulturaze, saswavleblis tipze. Tu maswavlebeli<br />

41<br />

komunikacia


42<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

met-naklebad ar jdeba mosalodnel stilSi, SesaZlebelia mis mimarT<br />

Zalian <strong>da</strong>debiTi an uaryofiTi <strong>da</strong>mokidebuleba Camoyalibdes. mag.:<br />

Tanamedrovea <strong>da</strong> misabaZia an Zvelmoduria <strong>da</strong> yuradRebis miqceva ar<br />

Rirs.<br />

nax. 4.1 sxva<strong>da</strong>sxva tipis urTierTobisas <strong>da</strong>kavebuli manZili<br />

a<strong>da</strong>mianebs Soris manZili icvleba urTierTobis tipisa <strong>da</strong> kulturis<br />

mixedviT; rac ufro axlo urTierToba aqvT a<strong>da</strong>mianebs, miT mcirea<br />

urTierTobisas manZili; megobrebi ufro axlo manZilze urTier-<br />

Toben, vidre maswavlebeli <strong>da</strong> studenti an ucnobi a<strong>da</strong>mianebi. aseve,<br />

aRmosavluri kultura ufro mcire manZils irCevs urTierTobisas,<br />

vidre evropuli. rodesac urTierTobisas bunebrivi manZili irRveva,<br />

a<strong>da</strong>mianebi iwyeben SfoTvas, uxerxulad grZnoben Tavs <strong>da</strong> cdiloben<br />

maTTvis komfortuli manZilis aRdgenas. did jgufebSi ufro didia<br />

maswavlebelsa <strong>da</strong> students Soris manZili, vidre mcire jgufebSi.<br />

fizikuri garemo mniSvnelovnad gansazRvravs komunikaciis efeqturobas;<br />

rogoraa ganlagebuli aveji, ra eqspoziciebia kedlebze gan-<br />

Tavsebuli, mniSvnelovani informaciis momcemia, Tu vin swavlobs am<br />

oTaxSi, ras saqmianoben isini, <strong>da</strong> a.S. garemo gavlenas axdens a<strong>da</strong>mianebs<br />

Soris urTierTobaze. swored amitom didi yuradReba eqceva sak-


laso garemos mowyobas; kvlevebi aCvenebs, rom naTel, keTilmowyobil<br />

saswavlo oTaxSi ufro pozitiuria studentebs Soris urTierToba,<br />

vidre bnel <strong>da</strong> arakeTilmowyobil garemoSi.<br />

gakveTilis formatis mixedviT icvleba saklaso garemoc. klasikuri<br />

leqciis dros studentebi merxebTan sxe<strong>da</strong>n, xolo maswavlebeli<br />

Tavis magi<strong>da</strong>sTan an <strong>da</strong>fasTan dgas <strong>da</strong> ise xsnis masalas; maswavleblis<br />

magi<strong>da</strong> <strong>da</strong> skami gansxvavdeba studentebis merxebisagan <strong>da</strong> skamebisagan<br />

zomiTa <strong>da</strong> formiT; aseTi komunikaciisas maswavlebeli <strong>da</strong> studentebi<br />

araTanabar situaciaSi arian; treiningebisas, mcire jgufebSi muSaobisas<br />

studentebi sxe<strong>da</strong>n wreSi. aseTi garemo urTierTobas metad Rias<br />

<strong>da</strong> komfortuls xdis. saerTod, pozitiuri saswavlo garemo naklebad<br />

Seicavs barierebs <strong>da</strong> naklebad usvams xazs maswavleblisa <strong>da</strong> studentis<br />

statuss Soris gansxvavebas.<br />

dro mniSvnelovani faqtoria komunikaciis procesSi; komunikaciis<br />

efeqturoba <strong>da</strong>mokidebulia drosa <strong>da</strong> drois marTvaze. mag.: kvlevebi<br />

aCvenebs, rom axali masalis gacnoba umjobesia gakveTilis <strong>da</strong>sawyisSi<br />

an bolos, rodesac sxva masalaSi Sereva aRar xdeba. studentebi<br />

yvelaze pasiurebi masalis ga<strong>da</strong>muSavebis TvalsazrisiT gakveTilis<br />

SuaSi arian, amitom am dros axali masaliT ga<strong>da</strong>tvirTva aramizanSewonilia.<br />

droSi Sedis pauzebi <strong>da</strong> saubris tempi; drois udidesi nawili midis<br />

SekiTxvebis <strong>da</strong>smasa <strong>da</strong> pasuxebSi; maswavlebelma un<strong>da</strong> icodes, ra<br />

dro SeiZleba <strong>da</strong>sWirdeT studentebs pasuxis gasacemad an sakiTxis<br />

ga<strong>da</strong>saWrelad <strong>da</strong> ra xangrZlivobisa SeiZleba iyos pauzebi. a<strong>da</strong>mianebi<br />

gansxvavdebian informaciis ga<strong>da</strong>muSavebis siCqaris mixedviT, amitom<br />

sxva<strong>da</strong>sxva a<strong>da</strong>mians erTsa <strong>da</strong> imave kiTxvaze pasuxis gasacemad <strong>da</strong> erTi<br />

<strong>da</strong> imave masalis ga<strong>da</strong>samuSaveblad SeiZleba met-naklebad gansxvavebuli<br />

dro <strong>da</strong>sWirdes. kvlevebi aCvenebs, rom maswavleblebi 5 wamze<br />

mets ar elodebian studentis pasuxs. amasTanave, maswavlebelma un<strong>da</strong><br />

SearCios saubris adekvaturi tempi; saubris Zalian swrafi tempis<br />

SemTxvevaSi studentebs uWirT masalis gageba <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>muSaveba; xolo<br />

saubris Zalian neli tempi SesaZlebelia studentebisaTvis mosawyeni<br />

gaxdes.<br />

droSi Sedis punqtualobac; swavlebis procesSi Zalian mniSvnelovania<br />

maswavleblis mxri<strong>da</strong>n punqtualobis <strong>da</strong>cva; maswavlebeli ara mxolod<br />

zustad un<strong>da</strong> gamocxaddes leqciaze, aramed zustad <strong>da</strong>gegmos<br />

aqtivobebi <strong>da</strong> gansazRvrul dros <strong>da</strong>amTavros leqcia.<br />

43<br />

komunikacia


44<br />

saswavlo miznebi<br />

saswavlo mizani aris swavlebis procesis aucilebeli komponenti.<br />

saswavlo mizani gansazRvravs Tu ra un<strong>da</strong> viswavloT <strong>da</strong> Semdeg, ra<br />

un<strong>da</strong> SevafasoT. SeuZlebelia swavlebis procesis efeqturobis <strong>da</strong>dgena<br />

Tu winaswar ar gvecodineba risi miRweva gvin<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> ra<br />

proceduras gamoviyenebT.<br />

saswavlo miznebi SeiZleba CamovayaliboT<br />

Zalian zoga<strong>da</strong>d, mag.: moswavleTa<br />

potencialis gamovlena,<br />

srul fasovani moqalaqeebis aRzr<strong>da</strong>.<br />

zogadi mizani asaxavs moswavleTa<br />

efeq turi ganviTarebis mimarTulebas,<br />

magram mocemuli mi zani maswavleblisaTvis<br />

yoveldRiur cxovreba-<br />

Si sakmarisi ar aris. misTvis aucilebelia konkretuli, yoveldRiuri,<br />

specifikuri miznebis <strong>da</strong>saxva.<br />

arsebobs saswavlo miznebis sami farTo sfero: miznebi kognitur,<br />

afeqtur <strong>da</strong> fsiqometrul sferoebSi.<br />

benJamen blumma <strong>da</strong> misma kolegebma Camoayalibes swavlebis procesis<br />

kognituri <strong>da</strong> afeqturi miznebi; Teoria cnobilia pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

miznebis taqsonomiis saxelwodebiT.<br />

taqsonomia anu miznebis ierarqia aRwers konkretul miznebs, romlebic<br />

mizanTa ufro zogad klasSi erTiandebian. mocemuli Teo riis<br />

gamoyeneba SeiZleba nebismieri profilis saswavleblis konkretuli<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri miznebis SemuSavebisaTvis.<br />

kognituri miznebis taqsonomiaSi (ierarqia) 6 klasi gamoiyofa.<br />

esenia:<br />

• codna; • analizi;<br />

• gageba; • sinTezi;<br />

• gamoyeneba; • Sefaseba.<br />

kognituri miznebis ierarqia mocemulia cxrilSi 5.1.<br />

maswavlebelma saswavlo procesis ganmavlobaSi Semdeg mizans un<strong>da</strong><br />

miaRwios: studentebs un<strong>da</strong> hqondeT mocemul saganSi codna, un<strong>da</strong><br />

hqondeT gaazrebuli miRebuli informaciis arsi, SeeZloT codnis<br />

gamoyeneba, informaciis gaanalizeba, sinTezireba <strong>da</strong> Sefaseba.


cxrili 5.1. blumis kognituri miznebis taqsonomia<br />

1. codna<br />

2. gageba<br />

3. gamoyeneba<br />

4. analizi<br />

5. sinTezi<br />

6. Sefaseba<br />

• obieqtebis, faqtebis, TariRebis, terminebis, wesebis,<br />

principebis, procesebis codna;<br />

• arsebuli klasifikaciebisa <strong>da</strong> kategoriebis codna;<br />

• kriteriumebis codna;<br />

• <strong>meTodebi</strong>s codna;<br />

• smeniTi, werilobiTi <strong>da</strong> grafikuli informaciis<br />

<strong>da</strong>mxsovreba <strong>da</strong> aRdgena zusti an msgavsi formiT.<br />

• faqtebis, wesebis, principebis, procesebisa <strong>da</strong> Teoriebis<br />

sakuTari sityvebiT gadmocemis unari;<br />

• teqsti<strong>da</strong>n ZiriTadi azris gamotana;<br />

• werilobiTi, smeniTi <strong>da</strong> grafikuli informaciis erTi<br />

formi<strong>da</strong>n meoreze ga<strong>da</strong>tana;<br />

• Sesabamisi magaliTebis moyvanis SesaZlebloba.<br />

• miRebuli informaciis gamoyeneba praqtikaSi;<br />

• nimuSisa <strong>da</strong> principebis mixedviT <strong>da</strong>valebisa Tu samuSaos<br />

Sesrulebis SesaZlebloba;<br />

• arsebuli kanonzomierebis gavrcelebis farglebis<br />

gansazRvra.<br />

• masalis <strong>da</strong>nawevreba misi ukeT gagebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxsovrebis<br />

mizniT;<br />

• movlenis, Sinaarsis <strong>da</strong>faruli azris aRmoCena <strong>da</strong> axsna;<br />

• procesTa Soris kanonzomierebebis gamovlena;<br />

• movlenebs Soris mizez-Sedegobrivi kavSirebis <strong>da</strong>dgena;<br />

• sakuTari poziciis axsna, <strong>da</strong>sabuTeba;<br />

• calke mocemuli elementebis gaerTianeba.<br />

• axali produqtis Seqmna;<br />

• hipoTezebis Camoyalibeba, kvlevis <strong>da</strong>gegmva;<br />

• problemis ga<strong>da</strong>Wris alternatiuli gzebis Camoyalibeba;<br />

• problemis ga<strong>da</strong>WrisTvis saWiro moqmedebebis <strong>da</strong>gegmva;<br />

• sakuTari poziciis argumentirebuli <strong>da</strong>sabuTeba;<br />

• garkveul kriteriumebsa <strong>da</strong> stan<strong>da</strong>rtebze <strong>da</strong>yrdnobiT<br />

<strong>da</strong>skvnebis gakeTeba;<br />

• problemis ga<strong>da</strong>Wris ramodenime gzi<strong>da</strong>n erT-erTis<br />

arCevis<br />

marTebulobis <strong>da</strong>sabuTeba;<br />

• modelis (sistemis) moqmedebis Sefaseba;<br />

• mosazrebebis, Teoriebis, Rirebulebis <strong>da</strong>sabuTeba;<br />

• monacemebisa <strong>da</strong> masze <strong>da</strong>yrdnobiT gakeTebuli <strong>da</strong>skvnebis<br />

Sesabamisobis <strong>da</strong>dgena.<br />

45<br />

saswavlo miznebi


46<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

afeqturi miznebi moiazrebs swavlebis procesTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />

emociur reaqciebs:<br />

motivaciur sferos;<br />

interesebs;<br />

Tanxmobas;<br />

movlenisadmi pozitiur an negatiur <strong>da</strong>mokidebulebas;<br />

procesSi CarTulobas.<br />

<strong>profesiul</strong>i ganaTlebis sferoSi aseve didi yuradReba eqceva iseT<br />

afeqtur miznebs, rogoricaa Sromis usafrTxoeba <strong>da</strong> SromisaTvis<br />

momzadeba.<br />

saswavlo miznebis fsiqometruli sfero unar-Cvevebis SeZenazea<br />

orientirebuli; aq Sedis iseTi moqmedebebi, rogoricaa instrumentebis<br />

gamoyeneba, motoruli moZraobebi, moZraobis <strong>da</strong>xvewa. maswavlebelma<br />

saswavlo procesis ganmavlobaSi Semdegs un<strong>da</strong> miaRwios: students<br />

un<strong>da</strong> SeeZlos <strong>da</strong>xazva, detalebis awyoba, <strong>da</strong>Sla, <strong>da</strong>montaJeba, <strong>da</strong>proeqteba<br />

<strong>da</strong> a.S.<br />

saswavlo miznebi fsiqometrul sferoSi SeiZleba <strong>da</strong>vyoT martiv<br />

(qve<strong>da</strong> done), saSualo sirTulisa <strong>da</strong> kompleqsur (ze<strong>da</strong> done) moqmedebebad.<br />

cxrilSi 5.2 mocemulia fsiqometrul sferoSi saswavlo<br />

miznebis klasifikacia.<br />

cxrili 5.2. saswavlo miznebi fsiqometrul sferoSi.<br />

done maxasiaTeblebi<br />

qve<strong>da</strong> done <strong>da</strong>xazva, <strong>da</strong>kavSireba-gacalkeveba, gameoreba, imitireba<br />

saSualo done Secdomis aRmoCena, <strong>da</strong>montaJeba, garemonteba, <strong>da</strong>yeneba<br />

ze<strong>da</strong> done Seqmna, simulireba, gamokvleva, <strong>da</strong>proeqteba, konstruireba<br />

rac ufro ze<strong>da</strong> safexuris fsiqometrul mizans isaxavs maswavlebeli,<br />

miT rTulia <strong>da</strong> did Zalisxmevas moiTxovs unar-Cvevis <strong>da</strong>swavla.<br />

maswavlebels sWirdeba yoveli gakveTilis yuradRebiT <strong>da</strong>gegmva.<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> icodes ara mxolod ra mizans emsaxureba yoveli<br />

mecadineoba Tu leqcia, aramed ra Sedegs un<strong>da</strong> miaRwios; swavlebis<br />

procesi Sedegze un<strong>da</strong> iyos orientirebuli.


swavlis Sedegi es aris swavlis procesSi SeZenili axali codna <strong>da</strong><br />

unarebi. ganasxvaveben SeZenili unarebis 5 ZiriTad tips:<br />

inteleqtualur unarebs;<br />

verbalur informacias;<br />

<strong>da</strong>mokidebulebebs;<br />

motorul Cvevebs;<br />

kognitur strategiebs.<br />

taqsonomiis msgavsad pe<strong>da</strong>gogiuri miznebis orientirad SegviZlia<br />

gamoviyenoT swavlis Sedegi. SemogTavazebT e. ganies mier SemuSavebul<br />

swavlis Sedegebs <strong>da</strong> masze <strong>da</strong>fuZnebul pe<strong>da</strong>gogiur rekomen<strong>da</strong>ciebs,<br />

ro melic saWiroa mocemuli Sedegis misaRwevad.<br />

cxrili 5.3 swavlis Sedegis kavSiri pe<strong>da</strong>gogiur miznebTan<br />

<strong>da</strong> <strong>swavlebisa</strong>Tvis saWiro pirobebTan.<br />

swavlis Sedegi mizani<br />

inteleqtualuri unarebi<br />

zogadi wesebis codna<br />

wesebis, kanonzomierebebis<br />

codna<br />

cnebebis codna<br />

gansxvavebis codna<br />

students un<strong>da</strong> See-<br />

Zlos awonis meTodiT,<br />

eleqtrotengamzomis<br />

gamoyenebiT merqnis<br />

tenianobis gansazRvra<br />

studentma un<strong>da</strong><br />

icodes merqnis mikroskopuli<br />

<strong>da</strong> makroskopuli<br />

agebuleba<br />

studentma un<strong>da</strong> Se-<br />

Zlos merqnis saxeebis<br />

CamoTvla<br />

studentma un<strong>da</strong> Se-<br />

Zlos sxva<strong>da</strong>sxva detalis<br />

an xelsawyos gansxvaveba<br />

<strong>swavlebisa</strong>Tvis<br />

saWiro pirobebi<br />

saWiroa wesebis axsna;<br />

wesebis <strong>da</strong>swavlisa<br />

<strong>da</strong> gagebisaTvis<br />

verbaluri<br />

instruqciebis miwodeba<br />

aucilebelia ZiriTadi<br />

cnebebis, konkretuli<br />

magaliTebis<br />

ganxilva <strong>da</strong> ganmtkiceba<br />

----------------------------<br />

----------------------------<br />

un<strong>da</strong> moxdes masalis<br />

mravaljeradi<br />

ganmeoreba <strong>da</strong> ganmtkiceba<br />

47<br />

saswavlo miznebi


48<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

swavlebis martivi tipi<br />

(stimul reaqcia)<br />

verbaluri informacia<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba<br />

motoruli Cvevebi<br />

kognituri strategiebi<br />

sasurvelia, students<br />

hqondes swavlebis<br />

procesis, saswavleblisadmi<br />

pozitiuri<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba<br />

studentma un<strong>da</strong> Se-<br />

Zlos merqnis saxeebis<br />

CamoTvla<br />

students urCevnia Seminvis<br />

samuSaoebis Catareba,<br />

iatakis filebiT<br />

mopirkeTebas.<br />

students <strong>da</strong>xmarebis<br />

gareSe un<strong>da</strong> SeeZlos<br />

Seminvis samuSaoebis<br />

Catareba: Targis gamoyenebiT<br />

minis <strong>da</strong>Wra,<br />

Casma, <strong>da</strong>magreba, sagozavis<br />

wasma.<br />

studentma un<strong>da</strong><br />

mimarTos sakuTar<br />

strategias masalis<br />

<strong>da</strong>maxsovrebisaTvis<br />

<strong>da</strong>debiTi ganmtkiceba:<br />

pozitiuri gamocdileba<br />

miwodebisas informacia<br />

Sinaarsis mixedviT<br />

kargad un<strong>da</strong><br />

iyos organizebuli,<br />

aucilebelia arsisTvis<br />

xazis gasma, studentTa<br />

motivireba<br />

informaciis miwodeba<br />

saqmianobis<br />

sxva<strong>da</strong>sxva sferoebis<br />

Sesaxeb<br />

verbaluri instruqcia,<br />

ganmtkiceba,<br />

praqtikuli mecadineoba<br />

<strong>da</strong>maxsovrebis efeqturi<br />

strategiebis<br />

ganxilva <strong>da</strong> swavleba


ogor SevarCioT swavlebis<br />

<strong>meTodebi</strong><br />

saswavlo kursis momzadebis dros erT-erTi umTavresi kiTxva,<br />

romelze<strong>da</strong>c maswavlebeli pasuxs saWiroebs, aris: rogor avarCio<br />

Cemi kursis <strong>swavlebisa</strong>Tvis yvelaze ufro Sesaferisi meTodi?<br />

dResdReisobiT swavlebis uamravi sxva<strong>da</strong>sxva meTodia cnobili, maT<br />

Soris saxelobo ganaTlebaSic. yvela maswavlebelma un<strong>da</strong> SearCios<br />

swavlebis saTanado strategia <strong>da</strong> meTodika, romelic uzrunvelyofs<br />

studentebis mier masalis optimalur aTvisebas. pe<strong>da</strong>gogiuri midgomebis<br />

arsebul simravleSi garkvevisaTvis gTavazobT ramdenime<br />

rekomen<strong>da</strong>cias:<br />

swavlebis meTodis SerCevisaTvis, pirvel rigSi, mkafiod un<strong>da</strong> iyos<br />

gansazRvruli swavlis Sedegebi: ra un<strong>da</strong> icodes <strong>da</strong> risi gakeTeba<br />

un<strong>da</strong> SeZlos studentma mocemuli saswavlo kursis <strong>da</strong>srulebis Semdeg?<br />

swavlis SedegebiT ganisazRvreba rogorc kursis Sinaarsi, aseve<br />

swavlebis meTodika <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> formatic.<br />

swavlis Sedegebis Camoyalibebis dros gaiTvaliswineT rogorc<br />

<strong>da</strong>rgobrivi codnis, aseve zogadi unarebis gamomuSavebis aucilebloba.<br />

anu studentma Tqveni kursis farglebSi un<strong>da</strong> SeiZinos ara<br />

marto <strong>da</strong>rgobrivi kompetencia, mag.: veb-gverdis dizaini, metalis<br />

detalebis gamoCarxva, eleqtroaparaturis SekeTeba <strong>da</strong> a.S., aramed<br />

iseTi zogadi unarebic, rogoricaa, mag.: komunikacia, jgufSi an <strong>da</strong>moukideblad<br />

muSaoba, drois menejmenti <strong>da</strong> a.S. swavlis Sedegebis<br />

gansazRvrisas isic un<strong>da</strong> gaiTvaliswinoT, rom misaRwevi Sedegebi realisturi<br />

un<strong>da</strong> iyos, anu <strong>da</strong>saxeT iseTi miznebi, romelTa miRwevac<br />

arsebuli resursebis pirobebSi SesaZlebeli iqneba.<br />

swavlis Sedegebi<strong>da</strong>n gamomdinare, ufro martivi iqneba Sesabamisi<br />

swavlebis meTodis SerCeva. Tu kursi Teoriuli xasiaTisaa <strong>da</strong> ar<br />

gulisxmobs praqtikuli unarebis gamomuSavebas, maSin mizanSewonili<br />

iqneba leqciis, seminarebisa <strong>da</strong> /an diskusiis meTodis gamoyeneba. Tu<br />

kursis farglebSi studenti garkveul praqtikul unarebs un<strong>da</strong> <strong>da</strong>euflos,<br />

maSin optimaluria demonstrirebis <strong>da</strong>/an proeqtebis meTodis<br />

gamoyeneba.<br />

aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos saintereso momenti: kvlevebiT <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia,<br />

rom swavlebis meTodikis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebas SemTxvevaTa<br />

90%-Si gansazRvravs saxelmZRvanelo. saxelobo ganaTlebis SemTxvevaSi<br />

<strong>da</strong> saqarTveloSi dResdReisobiT arsebuli realobis gaTval-<br />

49


50<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

iswinebiT saxelmZRvaneloze <strong>da</strong>yrdnoba (misi praqtikulad ararsebobis<br />

gamo) namdvilad ar SeiZleba. ganmsazRvreli un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>gegmili<br />

swavlis Sedegebis miRweva.<br />

erTi kursis farglebSi SesaZloa swavlebis sxva<strong>da</strong>sxva meTodis gamoyeneba:<br />

mag.: <strong>da</strong>sawyisSi leqcia, mere ki seminari <strong>da</strong> diskusia; an <strong>da</strong>sawyisSi<br />

demonstrireba, mere ki proeqtebi <strong>da</strong> a.S.<br />

swavlebis meTodis gansazRvrisaTvis mniSvnelovania yvela detali:<br />

ramdeni saaTia gamoyofili am kursis <strong>swavlebisa</strong>Tvis;<br />

ramdeni studenti iqneba jgufSi;<br />

kursi/sagani savaldebuloa Tu arCeviTi;<br />

ra tipis saswavlo masalaa am kursis farglebSi gaTvaliswinebuli<br />

(saxelmZRvanelo, maswavleblis konspeqti Tu sxva);<br />

ra sagnebi <strong>da</strong> ra meTodiT aqvT studentebs ukve naswavli;<br />

ra sagnebs <strong>da</strong> am sagnis paralelurad ra meTodiT swavloben<br />

studentebi;<br />

rogori resursebia xelmisawvdomi <strong>swavlebisa</strong>Tvis (eleqtronuli<br />

media, laboratoria, saxelosno, Cveulebrivi saklaso<br />

oTaxi <strong>da</strong> a.S.)<br />

yvela saswavlo kurss misTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli swavlebis meTodika<br />

Seesabameba, Tumca uSualod swavlebis procesSi sruliad <strong>da</strong>saSvebia<br />

<strong>da</strong>gegmili meTodikis Secvla; Tu maswavlebels miaCnia, rom student-<br />

Ta am konkretul jgufTan umjobesia sxvagvarad muSaoba <strong>da</strong> a.S.


7. 11.<br />

leqcia<br />

ra aris es?<br />

klasikuri ganmartebiT, leqcia aris garkveuli informaciis momcveli<br />

momzadebuli sityva auditoriis winaSe.<br />

leqcia warmoadgens studentTa didi raodenobisaTvis informaciis<br />

ga<strong>da</strong>cemis efeqtur meTods. leqciis dros studentebs miewodebaT<br />

sistematizebuli codna, Sesaswavli sferos ZiriTadi koncefciebi <strong>da</strong><br />

Teoriebi. acnobs ra msmenels sabazo Teoriul informacias, leqcia<br />

sagnis SemdgomSi <strong>da</strong>moukideblad Seswavlis winapirobas qmnis.<br />

rodis viyenebT?<br />

ramdena<strong>da</strong>c leqcia studentebisaTvis informaciis didi raodenobiT<br />

miwodebas uzrunvelyofs, amgvari swavlebis meTodis gamoyeneba<br />

mizanSewonilia Sesavali kursebisa <strong>da</strong> sagnebis Teoriuli nawilis<br />

Seswavlisas. <strong>profesiul</strong>i ganaTlebis specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare, erTi<br />

sagnis farglebSi xSirad mogviwevs saleqcio swavlebis Sexameba swavlebis<br />

sxva meTodebTan, ase mag.:<br />

leqcia + praqtikuli mecadineoba;<br />

leqcia + seminari;<br />

leqcia + seminari + praqtikuli mecadineoba <strong>da</strong> a.S.<br />

studentebis raodenoba<br />

swavlebis <strong>meTodebi</strong><br />

rogorc ukve aRiniSna, leqciis meSveobiT SesaZlebelia student-<br />

Ta did jgufTan muSaoba. ramdena<strong>da</strong>c leqciis dros ZiriTa<strong>da</strong>d maswavlebeli<br />

aris aqtiuri (is kiTxulobs leqcias) rTulia calsaxad<br />

ganisazRvros leqciaze <strong>da</strong>mswreb studentTa optimaluri raodenoba,<br />

es ZiriTad auditoriis//saklaso oTaxis tevadobazea <strong>da</strong>mokidebuli.<br />

sauniversiteto tradicia icnobs ramdenime aseuli studentisaTvis<br />

leqciis wakiTxvis SemTxvevebs. saqarTveloSi <strong>profesiul</strong>i ganaTlebis<br />

sferoSi am etapze aseTi mravalricxovani auditoriis winaSe leqciis<br />

wakiTxva naklebad savaraudoa, Tumca sruliad SesaZlebelia, studentTa<br />

raodenoba ramdenime aTeuliT ganisazRvros.<br />

51


52<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

Pros & Contras<br />

swavlebis saleqcio meTods mTeli rigi upiratesobebi aqvs: moicavs<br />

ra erTdroulad studentebis did raodenobas, leqcia swavlebis<br />

yvelaze ufro ekonomiuri meTodia, rodesac saqme exeba saswavlo ma -<br />

salis didi moculobis ga<strong>da</strong>cemas gansazRvrul droSi. logikurad organizebuli<br />

faqtebi <strong>da</strong> ideebi Tanamimdevrulad <strong>da</strong> swrafad miewodeba<br />

studentebs. saswavlo masala, romelic SesaZloa sxva<strong>da</strong>sxva saxelmZRvaneloSi<br />

iyos gabneuli <strong>da</strong> romlis moZiebaze studentebs bevri dro<br />

<strong>da</strong>exarjebo<strong>da</strong>T, leqciaze maT kompaqturad miewodebaT. leqcia avsebs<br />

swavlebis sxva meTodebs <strong>da</strong>, rogorc wesi, win uZRvis mag.: demonstrirebas<br />

an diskusias.<br />

bevri <strong>da</strong>debiTi mxaris miuxe<strong>da</strong>vad, swavlebis saleqcio meTods ramdenime<br />

uaryofiTi aspeqtic axasiaTebs: leqcia xels ar uwyobs studentTa<br />

aqtiur monawileobas. swavla aqtiuri procesia, maSin rodesac<br />

leqcia studentebs pasiur msmenelad moiazrebs <strong>da</strong> maswavleblis<br />

aqtiurobas efuZneba. leqcia ver uzrunvelyofs swavlis Sedegebis<br />

sruli speqtris <strong>da</strong>farvas. ase mag.: praqtikuli an jgufSi muSaobis<br />

unarebi leqciaze namdvilad ver gamomuSavdeba. gar<strong>da</strong> amisa, leqciaze<br />

rTulia imis <strong>da</strong>dgena, ramdenad kargad gaiges studentebma miwodebuli<br />

masala. maswavlebelma SesaZloa imaze meti informacia miawodos<br />

studentebs, vidre maT aTviseba SeuZliaT.<br />

sakmaod rTulia studentebis didi raodenobis yuradRebis mobilizeba<br />

<strong>da</strong> SenarCuneba leqciis ganmavlobaSi. maswavlebeli kargi oratori<br />

un<strong>da</strong> iyos, rom SeZlos <strong>da</strong>gegmili informaciis efeqturi ga<strong>da</strong>cema<br />

studentebisaTvis. rogorc cnobilia, studentebis yuradReba leqciis<br />

<strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n pirveli 10-15 wuTis Semdeg mniSvnelovnad mcirdeba <strong>da</strong> izrdeba<br />

leqciis <strong>da</strong>sasruls. Sesabamisad, sasurvelia, rom maswavlebelma<br />

leqciis mimdinareobis dros gazardos studentTa monawileoba Car-<br />

Tuloba maTi mxri<strong>da</strong>n yuradRebis amaRlebis mizniT. gar<strong>da</strong> amisa, leqciaze<br />

miRebuli codnis SenarCunebis xarisxi swavlebis aqtiur meTodebTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT bevrad ufro <strong>da</strong>balia; cnobilia, rom Cven wakiTxuli<br />

<strong>da</strong>/an mosmenili informaciis <strong>da</strong>axloebiT 10-20% vimaxsovrebT, maSin<br />

rodesac masalis moyolis an weris dros vimaxsovrebT mis 70%-mde,<br />

xolo yvelaze ufro efeqturia (90%-mde) aqtiurad Sesrulebuli samuSaos<br />

dros miRebuli codnis <strong>da</strong>maxsovrebis done.<br />

mokled leqciis <strong>da</strong>debiTi <strong>da</strong> uaryofiTi mxareebi ase SegviZlia<br />

<strong>da</strong>vajamoT:


<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

Teoriuli informaciis miwodebis efeqturi meTodi;<br />

maswavleblis mier advilad kontrolirebadi saswavlo garemo<br />

ar saWiroebs specialur aRWurvilobas;<br />

variaciulobis didi potenciali.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

meTodi gamouyenebelia praqtikuli unarebis <strong>swavlebisa</strong>Tvis;<br />

maswavlebelsa <strong>da</strong> studentebs Soris komunikaciis nakleboba;<br />

rTulia auditoriis yuradRebis SenarCuneba;<br />

leqciis momzadebas mniSvnelovani dro sWirdeba;<br />

Sefaseba leqciis procesSi garTulebulia;<br />

leqcia swavlebis formaluri teqnikaa <strong>da</strong> students<br />

pasiurs xdis.<br />

saswavlo garemo<br />

leqcia maqsimalurad gasagebi rom iyos, yuradReba un<strong>da</strong> mieqces<br />

auditoriaSi/saklaso oTaxSi msmenelTa ganTavsebas. tradiciulad<br />

gamoiyeneba auditoriis e.w. frontaluri stili – anu maswavlebeli<br />

dgas studentebis winaSe, rogorc wesi, <strong>da</strong>fasTan, xolo studentebi<br />

mwkrivebad arian ganlagebuli (ix. naxazi 7.1). maswavleblis xma yvelas<br />

kargad un<strong>da</strong> esmodes. Tu gaTvaliswinebulia TvalsaCinoebis gamoyeneba,<br />

maSin <strong>da</strong>fa/ekrani oTaxis nebismieri wertili<strong>da</strong>n kargad un<strong>da</strong><br />

Candes. maswavlebeli aseve kargad un<strong>da</strong> xe<strong>da</strong>vdes auditorias, raTa<br />

masTan kontaqti ar <strong>da</strong>kargos <strong>da</strong> SeamCnios msmenelTa reaqcia. mniSvnelovania,<br />

rom msmenelebs hqondeT weris saSualeba leqciis dros<br />

informaciis CaniSvnis mizniT.<br />

auditoriis frontaluri stiliT ganawileba xazs usvams maswavleblis<br />

aqtiur <strong>da</strong> msmenelTa erTgvarad pasiur rols, Tumca leqcia<br />

araviTar SemTxvevaSi ar gamoricxavs msmenelTa CarTulobas <strong>da</strong> aqtiur<br />

diskusias – leqciis msvlelobisas studentebs un<strong>da</strong> SeeZloT<br />

SekiTxvebis <strong>da</strong>sma. cxadia, SekiTxvebi maswavlebelmac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svas,<br />

magram ara ganvlili masalis codnis Semowmebis mizniT, aramed imis<br />

<strong>da</strong>sadgenad, Tu ramdenad gasagebia mimdinare leqcia, raTa saWiroebis<br />

SemTxvevaSi droulad moxdes koreqtireba/<strong>da</strong>mateba.<br />

Tu msmenelTa auditoria mcirericxvovania (ar aRemateba 15 students),<br />

sasurvelia maTi ganTavseba ise, rom xeli Seewyos yoveli studentis<br />

aqtiur monawileobasa <strong>da</strong> CarTulobas leqciaSi. Sesabamisad<br />

gamoiyeneba ara frontaluri, aramed sadiskusio stili e.w.`U for-<br />

53<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


54<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

mati~ (ix. nax.: 7.2) studentebi <strong>da</strong> maswavlebeli ganlagebuli arian U<br />

formis magidis irgvliv ise, rom yvela erTmaneTs kargad xe<strong>da</strong>vs <strong>da</strong><br />

maswavlebels aqvs saSualeba, miuaxlovdes nebismier students.<br />

nax. 7.1 nax. 7.2<br />

leqciis frontaluri stili leqciis sadiskusio stili<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

radganac leqcia gulisxmobs sabazo informaciis miwodebas msmenelebisaTvis,<br />

romelic maTTvis gasagebi <strong>da</strong> advilad ga<strong>da</strong>samuSavebeli<br />

un<strong>da</strong> iyos, didi mniSvneloba eniWeba TvalsaCino masalis gamoyenebas.<br />

TvalsaCinoeba SesaZloa Semoifarglos mxolod teqstiT – leqtori<br />

saubris paralelurad informaciis ZiriTad punqtebs <strong>da</strong>faze/ekranze<br />

warmoadgens (rogorc wesi, winaswar momzadebuli prezentaciis saxiT<br />

ppt formatSi). es uadvilebs msmenelebs gaigon leqciis arsi <strong>da</strong> CainiSnon<br />

ZiriTadi momentebi. imave formatSi SesaZlebelia arateqsturi<br />

masalis, mag.: ruqebis, sqemebis, diagramebis, cxrilebis <strong>da</strong> a.S. prezentacia.<br />

Tu ama Tu im mizezis gamo SeuZlebelia prezentaciis momzadeba,<br />

maSin SesaZloa didi zomis tabulebis gamoyeneba – am SemTxvevaSi<br />

garkveul sirTules warmoadgens am TvalsaCinoebis ganTavseba <strong>da</strong>faze,<br />

misi moxsna <strong>da</strong> a.S. – es procesi xSirad asistirebas saWiroebs; asistentad<br />

SeiZleba studenti gamoviyenoT. TvalsaCinoebis gamoyeneba<br />

ar un<strong>da</strong> iqces TviTmiznad – TvalsaCinoeba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>exmaros msmenels,<br />

ukeT gaigos leqciis farglebSi ga<strong>da</strong>sacemi informacia <strong>da</strong> gauadvilos<br />

mas momavalSi am masalis Seswavla. TvalsaCinoeba gansakuTrebiT<br />

mniSvnelovania vizualuri tipis studentebisaTvis, visac mxedvelobiTi<br />

mexsiereba ukeT aqvs ganviTarebuli.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

Tu saswavlo kursi mxolod leqciis formatiT iswavleba (anu araa


kombinirebuli swavlebis sxva meTodebTan), maSin leqciis dros miwodebuli<br />

masalis codnis Sesamowmeblad SesaZlebelia gamoviyenoT<br />

<strong>Sefasebis</strong> rogorc weriTi, aseve zepiri formebi:<br />

weriTi Sefaseba zepiri Sefaseba<br />

• testi • kiTxva-pasuxi<br />

• Ria kiTxvebze pasuxi<br />

• Txzuleba/ese<br />

• prezentacia<br />

radganac leqcia ZiriTa<strong>da</strong>d Teoriuli masalis asaTvisebla<strong>da</strong>a gankuTvnili,<br />

<strong>Sefasebis</strong>as ver gamoviyenebT praqtikuli unarebis demonstrirebas<br />

– mowmdeba Teoriuli codna.<br />

Tu leqcia sagnis swavlebis mxolod erT-erTi komponentia (mag.:<br />

praqtikul mecadineobasTan erTad), maSin SesaZlebelia <strong>Sefasebis</strong> sxva<br />

formebis gamoyenebac.<br />

magaliTebi<br />

mag.: N1<br />

Tema: saqarTveloSi gavrcelebuli Taflovani mcenareebi <strong>da</strong> maTi<br />

mniSvneloba mefutkreobaSi<br />

mizani: studentebs gaacnos<br />

saqarTveloSi gavrcelebuli Taflovani mcenareebi, maTi <strong>da</strong>xasiaTeba,<br />

yvavilobis kalen<strong>da</strong>ruli vadebi;<br />

mcenareTa saneqtre produqtiuloba; mcenareebi<strong>da</strong>n miRebuli<br />

Taflis maxasiaTeblebi (feri, gemo, aromati, <strong>da</strong>kristaleba<br />

<strong>da</strong> a.S).<br />

Taflovani mcenareebis mniSvneloba futkris sakvebi bazis mowyobasa<br />

<strong>da</strong> gaumjobesebaSi.<br />

maswavlebeli studentebs acnobs Taflovan mcenareebs Semdegi<br />

klasifikaciiT:<br />

mindvris (mzesumzira, esparceti, samyura, ZiZo <strong>da</strong> a.S.),<br />

mdelos;<br />

tyis (wabli, cacxvi, akacia, suro, <strong>da</strong> aS);<br />

baRis (vaSli, msxali, qliavi, atami <strong>da</strong> a.S.);<br />

subtropikuli mcenareebi (man<strong>da</strong>rini, forToxali, limoni<br />

<strong>da</strong> a.S).<br />

55<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


56<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

maswavlebeli proeqtoriT uCvenebs studentebs mindvris jgufis<br />

Taflovan mcenareebs; uxsnis maTi yvavlobis kalen<strong>da</strong>rul vadebsa <strong>da</strong><br />

maTgan yvavilis mtvris aRebis vadebs; cxrilis saxiT uCvenebs Ti-<br />

Toeuli mcenaris saneqtre produqtiulobas, romelic sxva<strong>da</strong>sxva mcenarisaTvis<br />

gansxvavebulia, magaliTad 1 ha-ze 40 kg, 100 kg, 200 kg <strong>da</strong><br />

a.S maswavlebeli studentebs uxsnis TiToeuli tipis mcenarisagan<br />

miRebuli Taflis upiratesobasa <strong>da</strong> nakls; uxsnis futkris sakvebi<br />

bazis gaumjobesebis meTodebs.<br />

mag.: N2<br />

Tema: sanitarul-teqnikur sistemaSi gamoyenebuli armatura<br />

mizani: studentebs avuxsnaT<br />

ra SemTxvevaSi gamoiyeneba is;<br />

aris Tu ara armaturis konstruqcia <strong>da</strong>mokidebuli misi muSaobis<br />

pirobebze, <strong>da</strong>niSnulebasa <strong>da</strong> sxva faqtorebze.<br />

maswavlebeli studentebs uxsnis, rom armaturis detalebis <strong>da</strong>samzadeblad<br />

gamoyenebuli masala un<strong>da</strong> akmayofilebdes mTel rig moTxovnebs,<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d, eqspluataciis pirobebs. uxsnis ra saxisaa sakvalTebi,<br />

rogor arian isini milsadenTan SeerTebuli, rogor iketeba<br />

sakvalTis gasasvleli, an rogor iReba igi.<br />

studentma aseTi teqnikuri saxis sakiTxebi kargad un<strong>da</strong> gaigos <strong>da</strong><br />

praqtikaSi <strong>da</strong>moukideblad SeZlos maTi gamoyeneba; maswavlebeli axsnisas<br />

iyenebs TvalsaCinoebebsa <strong>da</strong> naxazebs; axsenebs studentebs, rogor<br />

aris maT saxlebSi gayvanili gaTboba <strong>da</strong> wyalmomarageba. is saSualebas<br />

aZlevs studentebs leqciis drosac xeliT Seexon paralelur<br />

sakvalTs moZravi SpindeliT, romelic gaTbobis sistemaSi gamoiyeneba;<br />

solur sakvalTs uZravi SpindeliT, romelic wyalmomaragebaSi<br />

gamoiyeneba. xazgasmiT uxsnis im masalebs, romlisganac <strong>da</strong>mzadebulia<br />

sxva<strong>da</strong>sxva detali.<br />

rekome<strong>da</strong>ciebi:<br />

winaswar <strong>da</strong>gegmeT leqcia – leqciaze studentebs un<strong>da</strong> miawodoT<br />

ZiriTadi informacia, romelic mTeli masalis sruli<br />

aTvisebis winapirobas qmnis;<br />

saleqcio masala logikuri TanamimdevrobT un<strong>da</strong> iyos organizebuli<br />

(martivi<strong>da</strong>n rTulisaken) <strong>da</strong> advilad gasagebi auditoriisaTvis;


nu ga<strong>da</strong>tvirTavT erT leqcias bevri gansxvavebuli tipis informaciiT<br />

– SeecadeT TiTo leqcia TiTo Temis ganxilvas<br />

<strong>da</strong>uTmoT;<br />

`gaamdidreT~ Teoriuli leqcia konkretuli magaliTebiT;<br />

leqciis bolos <strong>da</strong>skvnis saxiT SeajameT ZiriTadi punqtebi;<br />

saleqcio kursis momzadebisas sasurvelia konsultacia gaiaroT<br />

Tqvens kolegebTan <strong>da</strong> SeaTanxmoT maTTan Tematika –<br />

momdevno saseminaro Tu praqtikuli mecadineobebi saleqcio<br />

kurss un<strong>da</strong> exmianebodes;<br />

SeamowmeT auditoria leqciis Catarebamde – <strong>da</strong>rwmundiT, rom<br />

leqciis mimdinareoba uzrunvelyofilia saWiro <strong>da</strong>mxmare sa-<br />

SualebebiT;<br />

kargad moamzadeT saleqcio masala – nu waikiTxavT wigni<strong>da</strong>n<br />

an konspeqti<strong>da</strong>n – moyeviT;<br />

waaxaliseT studentebis mxri<strong>da</strong>n kiTxvebis <strong>da</strong>sma;<br />

mudmivad iqonieT mxedvelobiTi kontaqti auditoriasTan;<br />

periodulad SeamowmeT, ramdenad `mogyvebaT~ auditoria <strong>da</strong><br />

mieciT Sesabamisi ukukavSiri.<br />

7. 22.<br />

seminari<br />

ra aris es?<br />

seminari warmoadgens swavlebis formas, romelic, rogorc wesi,<br />

studentTa mcirericxvovan jgufebSi mimdinareobs <strong>da</strong> studentebis<br />

aqtiur monawileobas gulisxmobs, rac, Tavis mxriv, xSirad jgufis<br />

winaSe samecniero statiis an Sesrulebuli proeqtis prezentaciiT<br />

gamoixateba. Cveulebriv seminaris monawileebi <strong>da</strong>mwyebebi ar un<strong>da</strong><br />

iyvnen. seminaris <strong>da</strong>niSnulebaa aswavlos studentebs maT mier arCeuli<br />

disciplinis meTodologiis gamoyeneba <strong>da</strong> praqtikuli problemebis<br />

ga<strong>da</strong>Wra. xSirad seminari diskusiis an debatebis formas iRebs.<br />

rodis viyenebT?<br />

ganmartebis Tanaxmad, seminari aris ama Tu im proeqtze momuSave<br />

57<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


58<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

studentTa jgufis Sexvedra, yvelasaTvis saintereso problemebis<br />

gan xilvis mizniT. Sesabamisad, seminaris gamoyeneba SeiZleba maSin,<br />

rodesac studentebs ukve <strong>da</strong>grovili aqvT garkveuli Teoriuli <strong>da</strong><br />

praqtikuli codna <strong>da</strong> SeuZliaT <strong>da</strong>moukideblad monacemebis, faqtebis<br />

wardgena-ganxilva. seminari, rogorc swavlebis <strong>da</strong>moukidebeli forma,<br />

iSviaTad gamoiyeneba; Zalian xSiria seminarebis kombinireba leqciebTan<br />

<strong>da</strong>/an praqtikul mecadineobebTan, rodesac seminari leqciaze an<br />

praqtikumze SeZenili codnis ganmtkicebisaTvis gamoiyeneba.<br />

seminarze studentebi monacvleobiT warmoadgenen garkveul masalas,<br />

romelic SemdgomSi yvela monawilis mier ganixileba. <strong>profesiul</strong>i<br />

ganaTlebis SemTxvevaSi es SeiZleba iyos konkretuli praqtikuli<br />

<strong>da</strong>valebis Teoriuli aspeqtebi: leqciaze mosmenili masala, maswavleblis<br />

mier micemuli <strong>da</strong>valeba <strong>da</strong> a.S.<br />

seminarze moxsenebiT SeiZleba rogorc erTi studenti, aseve studentTa<br />

jgufi warsdges – es maswavleblis ga<strong>da</strong>sawyvetia <strong>da</strong> cxadia,<br />

<strong>da</strong>mokidebulia warsadgeni masalis specifikaze. seminarze studentis<br />

moxsenebis xangrZlivobas, momdevno kiTxva-pasuxis, sesiisa <strong>da</strong> diskusiis<br />

formats maswavlebeli gansazRvravs. studentebi aucileblad winaswar<br />

un<strong>da</strong> iyvnen informirebuli `TamaSis wesebis~ Sesaxeb.<br />

kiTxva-pasuxi <strong>da</strong> diskusia seminaris yvelaze ufro mniSvnelovani<br />

nawilia <strong>da</strong> kargad gaZRolis pirobebSi is studentTa swavlebis yvelaze<br />

ufro efeqturi meTodia. Tumca, Tu diskusia kargad ar aris<br />

momzadebuli, studentebi SeiZleba <strong>da</strong>ibnen <strong>da</strong> diskusiis mTeli tvir-<br />

Ti maswavlebels <strong>da</strong>awves. SekiTxvebi momxsenebels, pirvel rigSi, Tavad<br />

studentebma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>usvan – seminaris <strong>da</strong>niSnulebaa studentebSi,<br />

prezentirebis gar<strong>da</strong>, ganxilvis, debatebis kulturis gamomuSaveba.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

studentebis <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> jgufuri muSaobis xelSewyoba;<br />

studentebSi kamaTis unaris gamomuSaveba;<br />

komunikacia;<br />

saseminaro masalis moZieba, referireba <strong>da</strong> analizi.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

diskusiis marTvis problema;<br />

studentebis SesaZlo pasiuroba;


studentebis raodenoba<br />

rac ufro mcirericxvovania jgufi, miT ufro efeqturi iqneba yvela<br />

studentis monawileoba, ramdena<strong>da</strong>c seminari garkveuli sakiTxebis<br />

ganxilvas gulisxmobs. seminarze studentTa maqsimaluri raodenoba,<br />

Sesabamisad, ocs ar un<strong>da</strong> aRematebodes, xolo optimaluria maqsimum<br />

aTkacian jgufebSi Catarebuli seminari.<br />

saswavlo garemo<br />

seminaris dros gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba studentebis<br />

ganTavsebas klasSi/auditoriaSi – studentebis ganawileba xels un<strong>da</strong><br />

uwyobdes TiToeuli maTganis monawileobas ganxilvaSi. optimaluri<br />

Sedegi miiRweva, rodesac seminaris monawileebi, maswavleblis CaTvliT,<br />

`mrgvali~ magidis irgvliv iyrian Tavs (naxazi 7.3a, 7.3b. cxadia,<br />

<strong>da</strong>saSvebia nebismieri formis magidis gamoyeneba). didi zomis magidis<br />

ararsebobis SemTxvevaSi ubralod SesaZlebelia skamebi wriulad ganvalagoT<br />

(naxazi 7.4). gar<strong>da</strong> imisa, rom aseTi ganTavsebisas seminaris<br />

monawileebi erTmaneTs kargad xe<strong>da</strong>ven, maT Tanabrad SeuZliaT ganxilvaSi<br />

monawileoba; <strong>da</strong>, rac Zalian mniSvnelovania, SeuZliaT erTmaneTTan,<br />

<strong>da</strong> ara mxolod maswavlebelTan, saubari.<br />

nax.: 7.3a, 7.3b – seminari magi<strong>da</strong>sTan.<br />

nax.: 7.4 – seminari wriulad ganlagebuli skamebiT.<br />

59<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


60<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

seminaris Catareba ar saWiroebs gansakuTrebul <strong>da</strong>mxmare saSualebebs<br />

– momxsenebels SeiZleba tradiciuli <strong>da</strong>fa/ekrani <strong>da</strong> prezentaciis<br />

gamSvebi aparatura <strong>da</strong>sWirdes; anu seminari <strong>da</strong> leqcia erTnair<br />

teqnikur uzrunvelyofas moiTxovs.<br />

sasurvelia seminaris win studentebs <strong>da</strong>urigdeT gansaxilveli masala.<br />

studentebs un<strong>da</strong> SeeZloT Tavad seminaris mimdinareobis dros<br />

saintereso momentebis CaniSvna.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

seminarze fasdeba rogorc momxsenebeli, ise diskusiaSi monawile<br />

yvela studenti. Sefaseba emyareba studentebis zepir gamosvlebs.<br />

momxseneblis SemTxvevaSi maswavlebelma un<strong>da</strong> Seafasos iseTi aspeqtebi,<br />

rogoricaa:<br />

moxsenebis struqtura – ramdenad mkafiod aris Camoyalibebuli<br />

masala, arsebobs Tu ara logikuri urTierTkavSiri wardgenil<br />

faqtebs Soris, gaakeTa Tu ara studentma Sesavali mimoxilva,<br />

axsna Tu ara meTodika, gamoitana Tu ara <strong>da</strong>skvnebi <strong>da</strong> a.S.<br />

gamoyenebuli masalis/wyaroebis sisrule;<br />

drois menejmenti – ramdenad eteva momxsenebeli gansazRvrul<br />

droSi;<br />

<strong>da</strong>smul kiTxvebze argumentirebuli pasuxebis gacemis unari<br />

<strong>da</strong> a.S.<br />

studentis diskusiaSi monawileoba fasdeba Semdegi aspeqtebiT:<br />

yuradReba;<br />

adekvaturi kiTxvebis <strong>da</strong>smis unari;<br />

diskusiis unari.<br />

sasurvelia, seminaris <strong>Sefasebis</strong>aTvis SeimuSavoT speciluri skala,<br />

sa<strong>da</strong>c mkafiod iqneba gansazRvruli, romeli kompetenciebi rogor<br />

fasdeba <strong>da</strong>, rac mTavaria, studentebs winaswar un<strong>da</strong> gaacnoT <strong>Sefasebis</strong><br />

kriteriumebi.<br />

gTavazobT seminaris <strong>Sefasebis</strong> magaliTs momxseneblis SemTxvevaSi;<br />

magaliTi gansazRvrulia 100 quliani <strong>Sefasebis</strong>aTvis.


struqtura kvleva gamoyenebuli<br />

literatura<br />

drois<br />

menejmenti<br />

diskusiis<br />

unari<br />

10% 35% 15% 5% 35%<br />

magaliTebi<br />

Tema: avtomobilis samuxruWe sistema<br />

mizani: studentebma gaanalizon Tanamedrove avtomobilebze <strong>da</strong>montaJebuli<br />

Tvlebis blokirebis sawinaaRmdego (ABC) sistemis upiratesoba<br />

hidravlikur <strong>da</strong> pnevmatur samuxruWe sistemasTan mimarTebaSi.<br />

seminaris mosamzadeblad gamoyenebuli masalebi: sxva<strong>da</strong>sxva tipisa<br />

<strong>da</strong> konstruqciis avtomobilis samuxruWe meqanizmebi, samuxruWe<br />

meqanizmebis amZravebi; internetSi mopovebuli masalebi.<br />

studentebi seminarisaTvis amzadeben prezentacias Tanamedrove avtomobilebze<br />

<strong>da</strong>montaJebuli Tvlebis blokirebis sawinaaRmdego (ABC)<br />

sistemis upiretesobis Sesaxeb.<br />

amisaTvis isini akeTeben arsebuli klasikuri tipis meqanizmebis analizs,<br />

swavloben muxruWebis amZravebis muSaobis princips, sagzao pirobebs<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>muxruWebis efeqturobas. analizis safuZvelze miRebuli<br />

<strong>da</strong>skvnebis safuZvelze axdenen arsebuli konstruqciebisa <strong>da</strong> Tanamedrove<br />

antimablokirebeli sistemebis Se<strong>da</strong>rebas, ganixilaven avtomobilis<br />

<strong>da</strong>muxruWebis process <strong>da</strong> am procesis Semadgenel nawilebs.<br />

sistemis upiratesobis Cvenebis mizniT studentebi ganixilaven eqstremalur<br />

situacias: `avtomobilis <strong>da</strong>muxruWeba molipul gzaze~.<br />

studentebi xsnian, rom hidravlikuri <strong>da</strong> pnevmaturi samuxruWe sistemis<br />

SemTxvevaSi manqana curavs molipul gzaze, samuxruWe manZili<br />

izrdeba, rac iwvevs Sejaxebas.<br />

Semdeg aRweren Tanamedrove samuxruWe sistemis agebulebas. imave<br />

pirobebisaTvis Tanamedrove avtomobilebSi samuxruWe sistema Sedgeba<br />

Tvlebis siCqaris ga<strong>da</strong>mwodisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>mrTveliani samuxruWe mowyobilobisagan,<br />

romlebic erTmaneTTan kompiuteriT aris <strong>da</strong>kavSirebuli.<br />

muxruWze <strong>da</strong>wolisas Tvlebis siCqaris ga<strong>da</strong>mwodi afiqsirebs moments,<br />

romelic uaxlovdeba avtomanqanis gaCerebas. Tu avtomobili agrZelebs<br />

moZraobas, kompiuteri iZleva signals rogorc gamorTvis, ise<br />

61<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


62<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

muxruWis CarTvis Sesaxeb, sanam avtomanqana mTlianad ar gaCerdeba.<br />

(ABC) iZleva saSualebas gamoricxos mocureba, amcirebs samuxruWe<br />

manZils <strong>da</strong> aCerebs avtomanqanas molipul gzaze.<br />

seminarze SesaZlebelia studentebis mxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>matebiTi sakiTxebi<br />

wamoiWras; mag.:<br />

1. ra RonisZiebebis gatarebaa saWiro, rom (ABC) sistemam normalurad<br />

ifunqcioniros?<br />

2. ra konkretul situaciebSia efeqturi (ABC) sistemebi?<br />

3. rogor aris SesaZlebeli efeqturi <strong>da</strong>muxruWeba? <strong>da</strong> a.S.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

seminaris Catarebamde auxseniT studentebs, rogor un<strong>da</strong><br />

seminaris momzadeba: prezentaciisa <strong>da</strong> ganxilvisaTvis masalis<br />

moZieba, Semdeg ki referireba;<br />

Tu seminars studentTa jgufi amzadebs, <strong>da</strong>exmareT maT funqciebis<br />

ganawilebaSi, winaaRmdeg SemTxvevaSi seminaris efeqturoba<br />

<strong>da</strong>bali iqneba;<br />

swored SearCieT saseminaro Temebi – Tematika un<strong>da</strong> exmianebodes<br />

<strong>da</strong> xels uwyobdes mocemuli disciplinis ukeT Seswavlas;<br />

auxseniT studentebs seminaris dros SekiTxvebis <strong>da</strong>smis wesebi;<br />

seminaris bolos aucileblad SeajameT ZiriTadi punqtebi.<br />

7. 33.<br />

diskusia<br />

ra aris es?<br />

diskusia warmoadgens swavlebis meTods, rodesac (rogorc wesi)<br />

mas wavleblis xelmZRvanelobiT mimdinareobs sxva<strong>da</strong>sxva wina<strong>da</strong>debis,<br />

midgomis, ideis problemebis ga<strong>da</strong>Wris, <strong>meTodebi</strong>s jgufuri ganxilva.<br />

diskusia niSnavs sawinaaRmdego poziciebis polemikas, sxva<strong>da</strong>sxva azris<br />

zepir (iSviaTad weriT) gamoxatvas.<br />

diskusia mimdinareobs maswavlebelsa <strong>da</strong> studentebs, an ufro iSviaTad,<br />

studentTa or jgufs Soris.


diskusiis warmatebuli warmarTvisaTvis maswavlebelma sworad un<strong>da</strong><br />

SearCios sadiskusio Tema <strong>da</strong> efeqturad gauZRves diskusias.<br />

rogor un<strong>da</strong> SevarCioT sadiskusio Tema? sadiskusiod SeiZleba gamoviyenoT<br />

nebismieri Tema, romlis Sesaxebac gansxvavebuli azri arsebobs.<br />

nebismier SemTxvevaSi studentebs sadiskusio Temaze sakmarisi<br />

codna un<strong>da</strong> hqondeT, rom SeeZloT sakuTari azris gamoTqma <strong>da</strong> misi<br />

gamarTleba an sxvisi azris gakritikeba – winaaRmdeg SemTxvevaSi diskusia<br />

azrs kargavs.<br />

diskusia Tavisi xasiaTiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnulebiT leqciis sruli antipodia<br />

– Tu leqciis dros maswavlebeli awvdis studentebs informacias,<br />

diskusiis dros studentebi arian aqtiuri <strong>da</strong> maswavlebeli iRebs<br />

maTgan informacias. rac ufro intensiuria diskusia, miT ufro efeqturia<br />

swavleba.<br />

diskusiisas mniSvnelovania kiTxvebis swori gamoyeneba. kiTxvebi<br />

Tavisi <strong>da</strong>niSnulebiT gansxvavdeba: diskusia iwyeba e.w. mTavari kiTxviT,<br />

romelic gansazRvravs diskusiis arss, warmoadgens sadiskusio<br />

sakiTxs. Semdeg maswavlebelma SeiZleba <strong>da</strong>svas <strong>da</strong>mazustebeli kiTxvebi,<br />

rom misces <strong>da</strong>/an Secvalos diskusiis mimarTuleba. <strong>da</strong>saSvebia<br />

studentis mier maswavleblisadmi <strong>da</strong>smuli kiTxvis ga<strong>da</strong>misamarTeba<br />

sxva studentisaTvis, raTa diskusiaSi yvela CaerTos.<br />

rodis viyenebT?<br />

diskusia ar/ver warmoiqmneba cariel adgilas – saWiroa sadiskusio<br />

Tema. aseTi Tema SesaZloa SeirCes ukve garkveuli saswavlo masalis<br />

gavlis Semdeg – amdenad diskusia ar warmoadgens <strong>da</strong>moukidebeli<br />

saswavlo kursis swavlebis erTaderT formats <strong>da</strong> is, rogorc wesi,<br />

swavlebis kombinirebuli formebis dros gamoiyeneba, mag.: leqciasTan<br />

an seminarTan erTad; an diskusia SeiZleba leqciis <strong>da</strong>/an seminaris<br />

Semadgeneli nawili gaxdes.<br />

Sesabamisad diskusias viyenebT leqciaze <strong>da</strong>/an praqtikul mecadineobaze<br />

garkveuli formaluri codnis miRebis Semdeg misi ganmtkicebis<br />

mizniT.<br />

Pros & Contras<br />

diskusia argumentirebul oponirebas gulisxmobs. studentebis monawileoba<br />

polemikaSi maT mier axali codnis swraf aTvisebas uzrunvelyofs.<br />

gar<strong>da</strong> amisa, diskusia xels uwyobs iseTi zogadi unarebis<br />

ganviTarebas, rogoricaa kritikuli azrovneba, komunikacia, jgufSi<br />

muSaoba, konfliqturi situaciebis regulireba, prezentacia.<br />

63<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


64<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

diskusiis dros ganxilul sakiTxebs studentebi yvelaze ufro<br />

kargad imaxsovreben;<br />

maSinac ki, Tu studentebs formaluri con<strong>da</strong> akliaT, diskusia<br />

kargi meTodia maTSi kritikuli azrovnebis gamomuSavebisa-<br />

Tvis;<br />

diskusia SeiZleba kargi motivatori iyos studentebisaTvis,<br />

<strong>da</strong> moukideblad moiZion informacia sadiskusio Temaze, rom<br />

uSualod diskusiis dros saTanado informacia hqondeT misi<br />

warmatebuli warmarTvisaTvis;<br />

diskusia leqciis msvlelobis dros kargi meTodia imis Sesamowmeblad,<br />

ramdenad gaiges studentebma miwodebuli informacia,<br />

ra aris Sesacvleli/<strong>da</strong>samatebeli <strong>da</strong> a.S.;<br />

studentebis monawileobis maRali xarisxi (CarTuloba).<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

Zalian rTulia sajarod gamoTqmul azrze uaris Tqma. diskusiis<br />

Sedegad, is mc<strong>da</strong>ric rom aRmoCndes, zog a<strong>da</strong>mians SeiZleba<br />

gauWirdes amis aRiareba;<br />

raodenobrivi SezRudva – efeqturi rom iyos, diskusiaSi 12<br />

kacze meti ar un<strong>da</strong> monawileobdes;<br />

cu<strong>da</strong>d <strong>da</strong>gegmilma diskusiam SeiZleba bevri dro moiTxovos <strong>da</strong><br />

arasasurvel Sedegze gagviyvanos;<br />

SezRudul droSi nakleb savaraudoa sadiskusio Temis yvela<br />

sa<strong>da</strong>vo aspeqtis sruli ganxilva;<br />

diskusia, rogorc wesi, Semoifargleba ori sawinaaRmdego azris//poziciis<br />

ganxilviT, maSin rodesac SesaZlebelia arsebobdes<br />

orze meti azri.<br />

studentebis raodenoba<br />

diskusia ver warimarTeba studentTa Zalian did jgufSi – TiToeul<br />

mxareze sasurvelia monawileobdes ara umetes 5-6 studentisa. mniSvnelovania,<br />

rom mxareebSi studentTa Tanabari raodenoba iyos warmodgenili.<br />

saswavlo garemo<br />

seminarisgan gansxvavebiT, sasurvelia `mowinaaRmdege~ mxareebi erTmaneTis<br />

pir<strong>da</strong>pir ganTavsdnen (ix. naxazi 7.5), xolo maswavlebels,


ogorc diskusiis fasilitators, un<strong>da</strong> SeeZlos orive jgufTan Tavisufali<br />

urTierToba.<br />

nax.:7.5 diskusiis dros studentTa ori jgufis<br />

ganawilebis sqema<br />

studentebs un<strong>da</strong> SeeZloT diskusiis dros saintereso momentebis<br />

CaniSvna an, saWiroebis SemTxvevaSi, <strong>da</strong>fis/ekranis gamoyeneba sakuTari<br />

poziciis wardgenisaTvis.<br />

Sesabamisad, diskusiisaTvis optimaluri saswavlo garemo principulad<br />

ar gansxvavdeba seminarisa <strong>da</strong> leqciis CatarebisaTvis aucilebeli<br />

garemosagan.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

diskusiis Catareba, rogorc wesi, ar saWiroebs gansakuTrebul garemos<br />

an <strong>da</strong>mxmare saSualebebs, Tumca sasurvelia tradiciuli <strong>da</strong>fis<br />

arseboba, diskusiaSi monawile mxareebs rom mieceT sakuTari azrebis<br />

vizualizaciis saSualeba.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

iseve, rogorc seminaris <strong>Sefasebis</strong>as, aqac SegiZliaT winaswar <strong>da</strong>amuSavoT<br />

diskusiis <strong>Sefasebis</strong> principebi <strong>da</strong> gaacnoT is studentebs.<br />

rogorc wesi, fasdeba studentebis momzadebis done, aqtivoba, adekvaturi<br />

kiTxvebis <strong>da</strong>smisa <strong>da</strong> kiTxvebze argumentirebuli pasuxis gacemis<br />

unari. <strong>da</strong>matebiT SeZleba Sefasdes jgufSi muSaobis unari, drois<br />

menejmenti, koreqtuloba <strong>da</strong> a.S.<br />

magaliTebi<br />

sfero: eleqtro-samontaJo samuSaoebi<br />

Tema: oTxma studentma miiRo <strong>da</strong>valeba, gaiyvanon arastan<strong>da</strong>rtu-<br />

65<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


66<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

li formis sadurglo saxelosnoSi eleqtro-gayvaniloba <strong>da</strong> gaakeTon<br />

ganaTeba, sa<strong>da</strong>c erTdroulad 12-15 studenti SeZlebs mecadineobas.<br />

mTavari amocanaa rogor <strong>da</strong>vamontaJoT ganaTeba, rom yvela students<br />

Tanabrad gaunawildes sinaTle.<br />

studentebs gansazRvruli aqvT gamosayenebeli masala, CamrTvelebisa<br />

<strong>da</strong> ganaTebis naTurebis raodenoba.<br />

studentebs Soris diskusia warmoiSoba imasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, Tu<br />

rogor, ra adgilebSi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>montaJdes ganaTeba. erTi centralu ri<br />

ganaTeba Werze Tu individualuri ganaTebebi samuSao adgilebis mixedviT.<br />

diskusiaSi oTxive studenti iRebs monawileobas.<br />

sabolood, diskusiis Sedegad problema ga<strong>da</strong>iWra oTxive studentis<br />

azris gaTvaliswinebiT; miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom Tav<strong>da</strong>pirvelad maT gansxvavebuli<br />

mosazrebebi hqon<strong>da</strong>T, ga<strong>da</strong>wyvites, ganaTeba <strong>da</strong>emontaJebinaT<br />

fanjrebis mdebareobis, saxelosnos saerTo farTobis, Weris<br />

simaRlisa <strong>da</strong> samuSao adgilebis ganlagebis mixedviT.<br />

diskusiis SejamebaSi moderatoris rols asruleb<strong>da</strong> maswavlebeli.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

SearCieT Tema, romelic saintereso iqneba studentebisaTvis<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>rwmundiT, rom maT am Temaze sakmarisi codna gaaCniaT;<br />

SegiZliaT studentebs winaswar miuTiToT Sesabamisi literatura<br />

sadiskusio Temis <strong>da</strong>muSavebisaTvis;<br />

mkafiod gansazRvreT diskusiis Catarebis formati: vin <strong>da</strong><br />

ramdens laparakobs? ra TanamimdevrobiT? rogor un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vsvaT<br />

SekiTxvebi? <strong>da</strong> a.S.;<br />

gansazRvreT ZiriTadi wesebi, mag.:<br />

studentebma erTdroulad ar un<strong>da</strong> ilaparakon;<br />

un<strong>da</strong> moxdes poziciebis <strong>da</strong> ara pirovnebebis ganxilva;<br />

mkafiod gansazRvreT Tqveni roli: pirvel diskusiaze maswavlebeli<br />

un<strong>da</strong> iyos moderatoric <strong>da</strong> fasilitatoric, momdevno<br />

diskusiebSi es roli SesaZloa studentebma monacvleobiT<br />

Seasrulon;<br />

nu iqnebiT dominanturi!;<br />

kargi meTodia, diskusiaSi monawile mxareebs misceT kiTxvaze<br />

pasuxis momzadebis saSualeba, romelic mere jgufis warmomadgenelma<br />

un<strong>da</strong> gaaxmovanos;<br />

aucileblad SeajameT boloSi diskusiis Sedegebi am meTodiT


naswavli masalis ganmtkicebis mizniT. <strong>da</strong>sawyisSi es maswavleblis<br />

funqciaa, xolo garkveuli gamocdilebis <strong>da</strong>grovebis<br />

Semdeg es studentebs <strong>da</strong>avaleT;<br />

uzrunvelyaviT diskusiaSi yvela studentis monawileoba,<br />

waaxaliseT kiTxvebiT Se<strong>da</strong>rebiT pasiuri studentebi;<br />

rogorc diskusiis wamyvani, nu gamoxatavT Tqvens pirad simpaTiasa<br />

Tu antipaTias mokamaTe mxareebis mier gamoTqmuli<br />

azrebisadmi – Tqveni amocanaa, iyoT neitraluri <strong>da</strong> yvelas-<br />

Tan erTnairi <strong>da</strong>mokidebuleba gqondeT;<br />

gaxsovdeT, rom, upirveles yovlisa, mniSvnelovania diskusiis<br />

unaris gamomuSaveba <strong>da</strong> mxolod Semdeg kiTxvebze swori<br />

pasuxebis miReba – studentebis faqtobriv codnas ubralo<br />

tradiciuli gamokiTxviTac SeamowmebT;<br />

Sesabamisad, sadiskusio kiTxvebi un<strong>da</strong> iwyebodes iseTi kiTxviTi<br />

sityvebiT, rogoricaa `ratom?~ <strong>da</strong> `rogor?~, vidre sityvebiT<br />

`vin?~, `ra?~, `rodis?~;<br />

iyaviT momTmeni, mieciT studentebs sakmarisi dro, argumentebis<br />

mosafiqreblad. gaxsovdeT, rom SekiTxvaze reaqciis<br />

dro <strong>da</strong> mo kidebulia kiTxvis sirTuleze; SesaZlebelia<br />

mosafiqrebeli drois gansazRvra diskusiis <strong>da</strong>wyebamde<br />

– esec TamaSis wesebSi un<strong>da</strong> iyos gawerili <strong>da</strong> studentebs Tavi<strong>da</strong>nve<br />

un<strong>da</strong> ecnobos.<br />

7. 44.<br />

problemaze orientirebuli swavleba<br />

ra aris es?<br />

<strong>da</strong>savleTis wamyvan saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi bolo 25 wlis<br />

ganmavlobaSi warmatebiT gamoiyeneba <strong>swavlebisa</strong>dmi gansxvavebuli<br />

midgoma, e.w. Problem Based Learning (PBL) – problemaze orientirebuli<br />

swavleba, romlis arsi SemdegSi mdgomareobs: ZiriTadi saleqcio<br />

kursis paralelurad tardeba garkveuli problemisadmi miZRvnili interdisciplinaruli<br />

seminarebi, rac idealur pirobebs qmnis studentebis<br />

erToblivi muSaobisaTvis <strong>da</strong> ufro metad uwyobs xels farTo<br />

Tvalsawieris mqone maRalkvalificiuri kadrebis momzadebas. Teoriuli<br />

seminarebis Semdeg mcire jgufebad gaerTianebul studentebs<br />

67<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


68<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

eZlevaT saSualeba <strong>da</strong>moukideblad ga<strong>da</strong>Wran imave problematikisadmi<br />

miZRvnili amocanebi. saswavlo garemo maqsimalurad <strong>da</strong>axloebulia<br />

maT momaval samuSao pirobebTan. icvleba maswavleblisa <strong>da</strong> studentis<br />

tradiciuli rolebi: maswavlebeli ar `aswavlis~, am sityvis pir<strong>da</strong>piri<br />

mniSvnelobiT, is studentebs muSaobis mimarTulebas aZlevs, iwvevs<br />

diskusiebis `provocirebas~, exmareba xelsawyoebis gamoyenebaSi, magram<br />

muSaobis procesSi aqtiurad ar ereva <strong>da</strong> ZiriTa<strong>da</strong>d meTvalyuris<br />

rolSia. PBL qmnis iseT garemos, sa<strong>da</strong>c swavleba ufro didi enTuziazmiT<br />

mimdinareobs, vidre saleqcio sistemis dros. es programa<br />

gamoricxavs masalis pasiur miwodebas, aqcentirebulia TviTon aqtiuri<br />

swavlis procesi <strong>da</strong> ara faqtobrivi informaciis <strong>da</strong>zepireba. gar<strong>da</strong><br />

amisa, jgufebad muSaoba xels uwyobs studentebSi kolegialobis<br />

grZnobis Camoyalibebas; studenti swavlobs pasuxismgeblobas jgufis<br />

sxva wevrebis mimarT. PBL xels uwyobs problemebis ga<strong>da</strong>WrisTvis<br />

aucilebeli moqnili strategiebis ganviTarebas, aCvevs studentebs<br />

analizs <strong>da</strong> <strong>da</strong>moukidebel azrovnebas.<br />

rodis viyenebT?<br />

problemaze orientirebuli swavleba, rogorc wesi, gamoiyeneba saganmanaTleblo<br />

programis bolos, rodesac studentebs ukve sakmarisi<br />

Teoriuli <strong>da</strong> praqtikuli <strong>da</strong>rgobrivi codna gaaCniaT imisaTvis,<br />

rom <strong>da</strong>moukideblad ganaxorcielon konkretuli proeqti <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>Wran<br />

<strong>da</strong>saxuli problema.<br />

Pros & Contras<br />

swavlebis aqamde arsebuli sistemis paralelurad problemaze orientirebuli<br />

swavlebis Semotanam ara marto studentTa <strong>da</strong>intereseba<br />

un<strong>da</strong> gazardos, aramed leqtorTa momzadebis donec – mudmivad ganaxlebadi<br />

informaciis miwodeba gulisxmobs internetSi muSaobas <strong>da</strong><br />

axali masalebis gacnobas, ukve arsebul monacemebTan maT integrirebas<br />

<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>rgobriv sferos Soris kavSirebis <strong>da</strong>myarebas.<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

studentebi <strong>da</strong>moukideblad muSaoben;<br />

anviTarebs jgufSi muSaobis unars;<br />

xels uwyobs manamde sxva<strong>da</strong>sxva sagnis farglebSi miRebuli<br />

codnis konsoli<strong>da</strong>cias;<br />

anviTarebs <strong>profesiul</strong> unarebs.


uaryofiTi mxareebi:<br />

swavlebis Se<strong>da</strong>rebiT Zviri meTodia – saWiroebs specialur aR-<br />

Wurvilobas, masalebs.<br />

studentebis raodenoba<br />

problemaze orientirebuli swavleba jgufuri proeqtebis ganxorcielebas<br />

gulisxmobs. <strong>da</strong>rgis specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare, erT proeqtze<br />

momuSave studentebis raodenoba jgufSi SeiZleba ori<strong>da</strong>n xuTamde<br />

meryeobdes.<br />

saswavlo garemo<br />

realur samuSao pirobebTan maqsimalurad <strong>da</strong>axloebuli garemo xels<br />

uwyobs <strong>profesiul</strong>i Tvisebebis Camoyalibebas. Tu saswavlebels ar<br />

aqvs saTanado saxelosnoebi, sasurvelia problemaze orientirebuli<br />

swavleba praqtikis gavlis dros ganxorcieldes uSualod praqtikis<br />

gavlis adgilze, samuSao pirobebSi. cxadia, problemis ga<strong>da</strong>WrisaTvis<br />

saWiro samuSaos nawili (mag. Teoriuli) SesaZlebelia saswavlebelSic<br />

ganxorcieldes.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

ramdena<strong>da</strong>c problemaze orientirebuli swavleba maqsimalurad realistur<br />

garemoSi un<strong>da</strong> mimdinareobdes, PBL warmatebuli ganxorcielebisTvis<br />

aucilebeli winapirobaa kargi materialur-teqnikuri<br />

bazisa <strong>da</strong> saTanado saswavlo resursebis arseboba. saswavlo resursebi<br />

gulisxmobs wignebs, samecniero Jurnalebs, kompiuterul programebs,<br />

internets, audio-vizualur masalasa <strong>da</strong> laboratoriul/ saxelosnos<br />

aRWurvilobas.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

cxadia, swavlebis am meTodis <strong>da</strong>nergva studentTa codnis <strong>Sefasebis</strong><br />

sistemis Secvlasac gulisxmobs: aqamde arsebuli gamokiTxvis wesisa <strong>da</strong><br />

sakurso naSromebis praqtikis paralelurad aucilebelia SemuSavdes<br />

specialuri sistema Problem Based Learning-is procesSi studentTa muSaobis<br />

<strong>Sefasebis</strong>aTvis.<br />

saerTaSoriso praqtiki<strong>da</strong>n gamomdinare, studentis <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi<br />

un<strong>da</strong> iyos:<br />

69<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


70<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

jgufis muSaobaSi studentis monawileoba <strong>da</strong> aqtivoba;<br />

studentis wvlili problemis amoxsnaSi;<br />

literaturis <strong>da</strong>muSavebis xarisxi;<br />

praqtikuli samuSaoebis Sesrulebis dros <strong>profesiul</strong>i unar-<br />

Cvevebi.<br />

Teoriuli codnis <strong>Sefasebis</strong>as ki ukve <strong>da</strong>mkvidrebuli <strong>Sefasebis</strong> sistema<br />

gamoiyeneba: mravlobiTi arCevnis pasuxebi, praqtikuli kiTxvebi,<br />

interaqtiuli viqtorinebi (kompiuteruli programebis umravlesobas<br />

TviT<strong>Sefasebis</strong> sistema gaaCnia) <strong>da</strong> a.S.<br />

magaliTebi<br />

mag.: N1<br />

studentebs eZlevaT amocana: un<strong>da</strong> aigos erTsarTuliani, or oTaxiani<br />

binis centraluri fasadi, romlis reliefi sworia, simaRle 60<br />

sm-ia, sarTulis simaRle 1,80 m-ia, saxuravi 2 m-ia,saxuravis kexis simaRle<br />

ki 2,6 m-ia. studentebma sakiTxis ga<strong>da</strong>sawyvetad un<strong>da</strong> gamoiyenon<br />

naswavli masala, gamoTvalon kibis safexurebis raodenoba, fanjrebis<br />

ganlageba, <strong>da</strong>gegmon fasadi <strong>da</strong> a.S.<br />

mag.: N2<br />

studentebs eZlevT Semdegi sakiTxi gansaxilvelad: avtomobilis<br />

<strong>da</strong>qoqvisas starteri brunavs, magram Zravi ar iqoqeba. studentebma<br />

un<strong>da</strong> <strong>da</strong>adginon problemis gamomwvevi mizezebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmon problemis<br />

aRmosafxvrelad saWiro moqmedebebi.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

SearCieT iseTi problema, romlis ga<strong>da</strong>Wris teqnikuri saSualebebis<br />

uzrunvelyofac SesaZlebelia;<br />

iyaviT momTmeni, mieciT studentebs <strong>da</strong>moukideblad muSaobis<br />

saSualeba, CaerieT mxolod ukidures SemTxvevaSi.


7. 55.<br />

demonstrirebiT swavleba<br />

ra aris es?<br />

demonstrireba warmoadgens praqtikuli swavlebis formas <strong>da</strong> gulisxmobs<br />

<strong>da</strong>valebis, proceduris uSualo Sesrulebas, rasac Tan maswavleblis/instruqtoris<br />

axsna-ganmarteba axlavs.<br />

demonstracia aris swavlebis teqnika, romelic moicavs zepir axsna-ganmartebas<br />

(instruqutaJs) <strong>da</strong> konkretuli <strong>da</strong>valebis, amocanis<br />

keTebas faqtebis, procesebisa <strong>da</strong> koncefciebis axsnis mizniT. is gansakuTrebiT<br />

mniSvnelovania praqtikuli unarebis <strong>swavlebisa</strong>s.<br />

demonstraciis dros auditoria pasiuria, magram SemdgomSi studentebs<br />

uwevT nanaxis <strong>da</strong>moukideblad Sesruleba. gar<strong>da</strong> amisa, studentebs<br />

un<strong>da</strong> SeeZloT demonstraciis procesSi SekiTxvebis <strong>da</strong>sma.<br />

rodis viyenebT?<br />

demonstrirebis meTods mimarTaven praqtikuli unarebis <strong>swavlebisa</strong>s.<br />

is SeiZleba gamoviyenoT leqciasTan kombinaciaSi, magram ufro<br />

upriania demonstraciis Catareba praqtikuli mecadineobis win.<br />

demonstrireba aris studentebis mier praqtikuli unarebis aTvisebis<br />

winapiroba: studentebi xe<strong>da</strong>ven gamocdili maswavleblis/instruqtoris<br />

mier Sesrulebul samuSao proceduras <strong>da</strong> eZlevaT saSualeba,<br />

praqtikaze gaimeoron nanaxi.<br />

demonstrirebisas mniSvnelovania gameorebaTa raodenoba. optimaluria<br />

samjeradi demonstracia.<br />

pirveli demonstraciis dros studentebs movlenasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

sxva<strong>da</strong>sxva emocia uCndebaT, es xels uSlis masalis aTvisebasa <strong>da</strong><br />

detalebze yuradRebis gamaxvilebaSi.<br />

gameorebiTi demonstraciis dros studentebi ukve aqceven yuradRebas<br />

mniSvnelovan detalebs, masalis <strong>da</strong>xsomebisaTvis saWiro niuansebs.<br />

mag.: qimiis leqciaze maswavlebeli atarebs c<strong>da</strong>s. cdis <strong>da</strong>srulebis<br />

Semdeg erT-erTi studenti kiTxulobs, Tu ra Sedegi miiRes<br />

cdis Sedegad. amitom racionaluria, moqmedebis kargad swavlebis<br />

mizniT cdis ramodenimejer gameoreba, raTa, individualuri gansxvavebebis<br />

miuxe<strong>da</strong>vad, yvela studentma gaamaxvilos yuradReba mniSvnelovan<br />

detalebze.<br />

Tu demonstraciis Semdeg studentebs ar miecemaT saSualeba,<br />

gaimeoron nanaxi procesi <strong>da</strong>moukideblad praqtikuli mecadineobis<br />

dros, es midgoma azrs kargavs. demonstrirebis gameorebaTa raode-<br />

71<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


72<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

noba <strong>da</strong>mokidebulia procesis Semadgeneli etapebis, kvanZebis, meqanizmebis<br />

raodenobasa <strong>da</strong> sakiTxis sirTuleze.<br />

mag.: instruqtori sportul <strong>da</strong>rbazSi axdens rgolebze aWimvis demonstrirebas;<br />

pirvel Cvenebaze studentebSi emocia sWarbobs, magram<br />

misi meored <strong>da</strong> mesamed Senelebul tempSi gameorebisa <strong>da</strong> axsna-ganmartebis<br />

Semdeg studentebi ukve amCneven ZiriTad niuansebs.<br />

demonstrirebis Semdeg studentebi un<strong>da</strong> wavaxalisoT, Tava<strong>da</strong>c scadon<br />

nanaxis gameoreba Sesabamisi instruqtaJis TanxlebiT.<br />

an mag.: lilvi<strong>da</strong>n saxsnelis saSualebiT, Skivis an kbilana Tvlis<br />

moxsnis xerxs studentebs uCvenebT Cveulebriv samuSao tempSi, Semdeg<br />

am xerxis calkeuli elementebis saxsnelis momzadebasa <strong>da</strong> <strong>da</strong>yenebas,<br />

saval-xraxniani saxeluris mobrunebas saxsnelsa <strong>da</strong> TviT Skivis<br />

moxsnas – Senelebul tempSi. es studentebs exmareba yvela detalis<br />

<strong>da</strong>fiqsirebaSi. amasTanave, ganvmartavT, Tu ratom Zvreba xan<strong>da</strong>xan saxsneli,<br />

uCvenebT Skivis pirmodebis adgils <strong>da</strong> a.S. muSaobis xerxis<br />

gamtkicebis mizniT, <strong>da</strong>moukidebeli savarjiSos <strong>da</strong>wyebamde SegiZliaT<br />

ramodenime students SesTavazoT naCvenebi xerxebis gameoreba.<br />

demonstrireba swavlebis e.w 4-etapiani meTodis mniSvnelovani<br />

komponentia; is unar-Cvevebis asaTviseblad gamoiyeneba. mag.: sazeinklo<br />

saqmeSi.<br />

es meTodi eyrdnoba bihevioristul Teorias, romlis mixedviT<br />

<strong>swavlebisa</strong>Tvis umniSvnelovanesia varjiSi <strong>da</strong> swori ukukavSiri;<br />

4-etapiani meTodis gamoyenebisas praqtikuli unar-Cvevebis swavleba<br />

warmoebs Semdeg oTx etapad: axsna, demonstrireba-Cveneba, imitireba<br />

<strong>da</strong> varjiSi.<br />

I etapze instruqtori studentebs uxsnis, ganumartavs, ra un<strong>da</strong><br />

gakeTdes. is studntebs ga<strong>da</strong>scems detalur informacias Sesasrulebeli<br />

samuSaos Sesaxeb;<br />

II etapze ostati studentebs aCvenebs, demonstrirebas axdens,<br />

rogor un<strong>da</strong> Sesruldes konkretuli samuSao. ostati demonstrirebasTan<br />

erTad akeTebs komentarebsac;


III etapze moswavleebi cal-calke axdenen demonstrirebuli moqmedebis<br />

imitirebas. ostati studentebs aZlevs ukukavSirs Sesrulebaze;<br />

IV etapze, mas Semdeg, rac TiTeuli studenti gaigebs Sesrulebis<br />

wesebs <strong>da</strong> aseve Seasrulebs konkretul samuSaos, axdens am samuSaos<br />

mravaljerad gamoeabas, varjiSs. instruqtori afasebs Sesrulebas.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

Se<strong>da</strong>rebiT advilia studentebis yuradRebis mobilizeba <strong>da</strong><br />

SenarCuneba;<br />

demonstracia xels uwyobs gamocdilebis SeZenas;<br />

xels uwyobs manamde aTvisebuli Teoriuli codnis ganmtkicebas,<br />

ramdena<strong>da</strong>c ideebisa <strong>da</strong> koncefciebis TvalsaCino ilustracias<br />

warmoadgens.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

cu<strong>da</strong>d momzadebis pirobebSi demonstracia SeiZleba Cavardes;<br />

demonstracia SeuZlebelia//garTulebulia mravalricxovani<br />

auditoriis pirobebSi;<br />

mcirea auditoriis Tanamonawileoba.<br />

studentebis raodenoba<br />

studentebis raodenoba <strong>da</strong>mokidebulia demonstraciis specifikaze.<br />

aucilebelia ZiriTadi principis <strong>da</strong>cva – demonstracias yvela kargad<br />

un<strong>da</strong> xe<strong>da</strong>vdes, yvelas kargad un<strong>da</strong> esmodes maswavleblisa Tu<br />

instruqtoris axsna-ganmarteba.<br />

cxadia, SesaZlebelia specialuri video aparaturis gamoyeneba, romelic<br />

did ekranze gamoitans demonstraciis process <strong>da</strong> amiT mniSvnelovnad<br />

gazrdis auditoriis interess.<br />

sasurvelia demonstraciis dros studentebis raodenoba ar aRematebodes<br />

aTs, raTa TiToeul students mieces procesis maqsimalurad<br />

kargad naxva-gagebis saSualeba.<br />

73<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


74<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

saswavlo garemo<br />

garemo maqsimalurad un<strong>da</strong> iyos miaxloebuli mocemuli proceduris//moqmedebis<br />

ganxorcielebis realur pirobebTan – anu mag.: kerZebis<br />

momzadebis demonstrireba un<strong>da</strong> xdebodes samzareuloSi, liTonis<br />

detalebis gamoCarxva – saamqroSi an specialur saxelosnoSi <strong>da</strong> a.S.<br />

Tumca SesaZlebelia mTeli rigi procesebis demonstrireba Cveulebriv<br />

saklaso oTaxSi moxdes, Tu es procedura ar saWiroebs usafrTxoebis<br />

gansakuTrebuli wesebis <strong>da</strong>cvas. magram mainc sasurvelia realurTan<br />

maqsimalurad miaxloebul pirobebSi muSaoba. Tu gaviTvaliswinebT<br />

imasac, rom demonstraciis Semdeg sasurvelia studentebma Tavad<br />

praqtikulad Seasrulon//gaimeoron nanaxi procedura, maSin realur-<br />

Tan miaxloebuli saswavlo garemos mniSvneloba gasagebi xdeba.<br />

demonstraciis dros maswavlebeli//instruqtori muSaobs Sesabamisi<br />

aRWurvilobiT, xolo studentebi mis irgvliv arian ganTavsebuli<br />

ise, rom kargad xe<strong>da</strong>vdnen process <strong>da</strong> kargad esmodeT maswavleblis<br />

axsna-ganmarteba (nax. 7.6).<br />

nax.: 7.6 demonstraciis dros maswavleblisa<br />

<strong>da</strong> studentebis ganawilebis sqema.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

demonstracia leqciasTan, seminarsa <strong>da</strong> diskusiaTan Se<strong>da</strong>rebiT<br />

swavlebis Zviri meTodia, ramdena<strong>da</strong>c realur samuSao garemos <strong>da</strong> Sesabamis<br />

masalebs moiTxovs.<br />

warmatebuli demonstraciisaTvis maswavlebels//instruqtors xelT<br />

un<strong>da</strong> hqondes yvelaferi, rac saWiroa mocemuli proceduris CvenebisaTvis<br />

– masalis/ingredientebis siZviris an xelmiuwvdomlobis Sem-<br />

TxvevaSi <strong>da</strong>saSvebia modelebis gamoyeneba. aseve teqnikuri naxazebi an<br />

eleqtrosqemebi, samuSao gegmebi naxazebis saxiT, rukebi; xSirad gansakuTrebiT<br />

ZviradRirebul an iSviTad gamoyenebad samuSao process


iReben videoze <strong>da</strong> studentebs video-masalas warudgenen – cxadia,<br />

es saSualebas iZleva studentebs ramdenjerme gavumeoroT Cveneba<br />

zedmeti <strong>da</strong>naxarjebis gareSe, magram saWiroebs sawyiss investicias<br />

video-aparaturis SeZenisaTvis. gasaTvaliswinebelia filmis, video<br />

masalis Cvenebis xangrZlivoba. sakmarisia 5-10 wuTi, raTa studentebi<br />

ar ga<strong>da</strong>iRalon <strong>da</strong> ZiriTadi momentebi mxedvelobi<strong>da</strong>n ar gamorCeT.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

demonstracia swavlebis meTodia, romlis drosac aqtiuria maswavlebeli//instruqtori<br />

– studentebi am SemTxvevaSi pasiuri <strong>da</strong>mkvirveblebi<br />

arian. studentebis Sefaseba SesaZlebelia mxolod maSin,<br />

rodesac isini praqtikul <strong>da</strong>valebas asruleben – anu imeoreben demonstraciaze<br />

nanax samuSao process maswavleblis ze<strong>da</strong>mxedvelobis qveS.<br />

Sesabamisad, vafasebT ara demonstracias, aramed studentebis praqtikul<br />

unarebs, romelTa gamomuSavebasac demonstraciam xeli un<strong>da</strong><br />

Seuwyos. studentis mier praqtiuli samuSao fasdeba Sesrulebis sizustis<br />

mixedviT. <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebia:<br />

instruqciis <strong>da</strong>cva;<br />

samuSao procesis usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cva;<br />

masalis sworad SerCeva <strong>da</strong> gamoyeneba;<br />

samuSao procesis droSi swori ganawileba.<br />

magaliTebi<br />

mag.: N1<br />

Tema: saxeloze manJetis mikereba<br />

maswavlebeli studentebs uxsnis saxeloze manJetis mikerebas, risTvisac<br />

axdens demonstrirebas Semdegi TanamimdevrobiT: manJetis <strong>da</strong>muSaveba,<br />

misi ze<strong>da</strong> nawilis mikereba saxelos bolo ganaWer napirze<br />

<strong>da</strong> qve<strong>da</strong> Cakecili nawilis <strong>da</strong>gviristeba; maswavlebeli studentebs<br />

uCvenebs, rom <strong>da</strong>muSaveba xdeba ori gviristiT. demonstrirebis Semdeg<br />

studentebi <strong>da</strong>valebas <strong>da</strong>moukideblad asrulben.<br />

aseve, instruqtori axdens imave sakiTxis ufro gamartivebuli proceduris<br />

demonstrirebas: manJetis ze<strong>da</strong> <strong>da</strong> qve<strong>da</strong> mxareebs kecavs<br />

uTos saSualebiT, maT Soris aTavsebs saxelos bolo ganaWer napirs<br />

<strong>da</strong> amuSavebs mxolod erTi gviristiT, rac ufro ekonomiuria droisa<br />

<strong>da</strong> resursebis TvalsazrisiT.<br />

75<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


76<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

mag.: N2<br />

maswavlebeli studentebTan atarebs urTierTobis kulturis gakveTils.<br />

demonstrirebis Tema – organizaciaSi mowveul stumrebTan mdivan-<br />

TanaSemwis pirveli kontaqti.<br />

maswavlebeli uxsnis studentebs, aseT SemTxvevaSi ras eqceva, pirvel<br />

rigSi, yuradReba – saxis gamometyvelebas, Rimils, metyvelebas.<br />

aRniSnulis demonstrirebas maswavlebeli axdens orjer <strong>da</strong> TiToeuli<br />

studenti Semdeg imeorebs mas.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

mkafiod gansazRvreT demonstraciis amocana/<strong>da</strong>niSnuleba<br />

– ra un<strong>da</strong> iswavlos//risi gakeTeba un<strong>da</strong> SeZlos studentma<br />

Tqveni demonstraciis Semdeg?;<br />

zustad un<strong>da</strong> icodeT Tqveni studentebis momzadebis done<br />

– vis utarebT demonstracias? ra sabazo codna gaaCniaT maT<br />

ukve?;<br />

SearCieT demonstraciisaTvis sakiTxi, romelic:<br />

sainteresoa auditoriisaTvis;<br />

exmaureba saswavlo programas;<br />

Seesabameba maswavleblis kompetencias;<br />

sagul<strong>da</strong>gulod moamzadeT demonstracia: xelT gqondeT yvela<br />

saWiro masala <strong>da</strong> ingredienti (gamoiyeneT is masala, romelic<br />

praqtikaSi ixmareba); gamoscadeT teqnika <strong>da</strong> aRWurviloba<br />

demonstraciis <strong>da</strong>wyebamde; moamzadeT <strong>da</strong>sarigebeli masala,<br />

romelic demonstraciis Sesaxeb axsna-ganmartebas moicavs;<br />

CaicviT saTanado tansacmeli, gamoiyeneT usafrTxoebisaTvis<br />

saWiro <strong>da</strong>matebiTi saSualebebi. mag.: usafrTxoebis saTvaleebi<br />

an xelTaTmanebi <strong>da</strong> a. S.<br />

demonstraciis <strong>da</strong>wyebamde gaakeTeT mokle Sesavali – ris<br />

Cvenebas apirebT, romel Teoriul masalas exmaureba demonstracia;<br />

mihyeviT demonstracias nabij-nabij, axseniT yoveli etapi/


nabiji, procesi Tu faqti;<br />

moqmedebebi gaimeoreT ramdenjerme;<br />

ilaparakeT garkveviT, rom yvelas kargad esmodes. SeinarCuneT<br />

auditoriasTan mxedvelobiTi kontaqti;<br />

Tu demonstracia amis saSualebas iZleva, CarTeT studentebic<br />

demonstraciis garkveul etapze, mag.: kerZis momzadebisas<br />

andeT maT produqtebis <strong>da</strong>Wra <strong>da</strong> a.S.;<br />

demonstraciis <strong>da</strong>srulebisas SeajameT Sesrulebuli<br />

samuSao.<br />

7. 66.<br />

muSaobis dros instruqtaJis miReba<br />

ra aris es?<br />

instruqtaJi aris praqtikuli swavlebis Semadgeneli nawili, romelic<br />

gulisxmobs sxa<strong>da</strong>sxva saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT zusti informaciisa<br />

<strong>da</strong> samoqmedo gegmis miwodebas instruqtoris an maswavleblis<br />

mier. instruqtaJi Cveulebriv win uswrebs praqtikuli savarjiSoebis<br />

Sesrulebas. instruqtaJis mizania codnis ga<strong>da</strong>cema, romelic samuSao<br />

<strong>da</strong>valebis Sesasruleblad aris saWiro.<br />

rodis viyenebT?<br />

instruqtaJs viyenebT maSin, rodesac gvin<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva praqtikuli<br />

unar-Cvevis Camoyalibeba. instruqtaJi aseve moicavs Teoriuli masalis<br />

im nawils, romelic mocemuli Cvevis <strong>da</strong>uflebisTvisaa aucilebeli.<br />

instruqtaJi Cvulebriv 20-30 wuTi grZeldeba. amitom instruqta-<br />

Jis efeqturad CatarebisaTvis saWiroa miznebis zustad <strong>da</strong>gegmva <strong>da</strong><br />

organizeba.<br />

instruqtaJi praqtikuli swavlebis sxva<strong>da</strong>sxva meTodis Serwymis<br />

specifikuri formaa. mag.: Tu specsagnis pe<strong>da</strong>gogi xsnis teqnologiuri<br />

procesebis proeqtirebas, maSin mas SeuZlia, rom aCvenos stu-<br />

77<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


78<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

dentebs teqnologiuri ruka, romelic am SemTxvevaSi warmoadgens<br />

TavlsaCinoebas, anu maswavlebeli iyenebs demonstrirebis meTods.<br />

magram igive ruka amave studentebisaTvis praqtikul mecadineobaze<br />

saswavlo-sawarmoo <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad sruliad sxva rols<br />

iTamaSebs. es iqneba ara TvalsaCinoeba, aramed sainstruqcio ruka,<br />

romelSic SesaZlebelia mocemuli iyos sqemebi, naxazebi, suraTebi;<br />

mTlianobaSi igi SeiZleba gamoviyenoT rogorc instruqtaJis erTerTi<br />

forma; instruqtaJi SeiZleba ganvixiloT rogorc mecadineobebis<br />

struqturuli elementi.<br />

asxvaveben Sesaval, mimdinare <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniT instruqtaJs. isini tardeba<br />

samuSaos <strong>da</strong>wyebamde, muSaobis dros <strong>da</strong> muSaobis <strong>da</strong>mTavrebis<br />

Semdeg.<br />

Sesavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi instruqtaJi jgufurad tardeba, xolo mimdinare<br />

instruqtaJi ufro metad individualurad mimdinareobs.<br />

instruqtaJi mimdinare gegmas hgavs. studentisaTvis aucilebelia<br />

saqmianobis zusti axsna <strong>da</strong> demonstracia.<br />

Sesavali instruqtaJi yovelTvis erTi moculobis ar aris. studentis<br />

<strong>da</strong>moukideblad muSaobis <strong>da</strong>wyebamde saWiroa yvela punqtis<br />

<strong>da</strong>zusteba.<br />

Sesavali instruqtaJi un<strong>da</strong> moicavdes Zveli masalis ganmeorebasa <strong>da</strong><br />

axlis axsna-<strong>da</strong>zustebas, gansaxorcielebeli qcevis demonstracias.<br />

Sromis <strong>da</strong>cvis instruqtaJis dros yuradReba eqceva pirad usafrTxoebas,<br />

aseve qmedebebs, romlebic Tavi<strong>da</strong>n agvacilebs sawarmoo<br />

procesis <strong>da</strong>rRvevas, xanZars. aucilebelia ga<strong>da</strong>udebeli <strong>da</strong>xmarebis<br />

yuTi. Sromis <strong>da</strong>cvis instruqtaJi aucileblad un<strong>da</strong> Catardes TiToeuli<br />

studentisaTvis. Sromis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> usafrTxoebis teqnikis yovelgvari<br />

normebis <strong>da</strong>rRveva isjeba kanonis mixedviT. amitom, studentebi<br />

Tavi<strong>da</strong>nve saWiroeben Sromis procesSi <strong>da</strong>kvirvebiT muSaobas.<br />

Sesavali instruqtaJis dros studentebs un<strong>da</strong> gavacnoT:<br />

Sesasrulebeli samuSaos Sinaarsi;<br />

samuSaos SesrulebisaTvis saWiro iaraR-samarjvebi,<br />

<strong>da</strong>nadgarebi;<br />

teqnikuri dokumentacia;<br />

samuSao adgilis organizacia;<br />

samuSaos Sesrulebis wesebi <strong>da</strong> Tanamimdevroba;<br />

samuSaos Sesrulebis xerxebi;<br />

yvelaze gavrcelebuli Secdomebi;<br />

usafrTxoebis teqnika;


mimdinare instruqtaJi individualurad miewodebaT studentebs,<br />

amitom is yovelTvis gansxvavebulia. mimdinare instruqtaJis dros<br />

igive <strong>meTodebi</strong> gamoiyeneba, rac Sesavali instruqtaJis dros. mag.:<br />

axsna-demonstracia, zepiri instruqcia. mimdinare instruqtaJi ufro<br />

lakonuria <strong>da</strong> did dros ar un<strong>da</strong> saWiroebdes.<br />

mxolod studentis Sromaze sistemuri <strong>da</strong>kvirvebis saSualebiT aris<br />

SesaZlebeli studentTa Secdomebis <strong>da</strong>fiqsireba, Sefaseba, mizezebis<br />

<strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> <strong>da</strong>xmarebis gzebis ganxorcieleba.<br />

<strong>da</strong>skvniTi instruqtaJi aucilebelia Sesrulebuli samuSaos Semdeg.<br />

am dros xdeba ganxilva muSaobis dros <strong>da</strong>Svebuli Secdomebisa <strong>da</strong><br />

miTiTebebis micema Semdgomi mecadineobisaTvis.<br />

mag.: transportze momuSave pirs aucileblad un<strong>da</strong> hqondes gavlili<br />

usafrTxoebis teqnikisa <strong>da</strong> xanZarsawinaaRmdego RonisZiebebis,<br />

moZraobis wesebis <strong>da</strong>cvis, eqspluataciis, mgzavrTa ga<strong>da</strong>yvanis instruqtaJi.<br />

aseve mniSvnelovania usafrTxoebis teqnika sawvavisa <strong>da</strong><br />

antifrizis xmarebis, akumulatorTa batariebze muSaobis SemTxvevaSi,<br />

TviTmcleli avtomobilebis amwevi meqanizmiT muSaobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>satvirT-ganmtvirTavi<br />

samuSaoebis dros.<br />

studentTa <strong>da</strong>moukidebelad muSaobisa <strong>da</strong> mimdinare instruqtaJis<br />

dros un<strong>da</strong> CamovuaroT TiToeul students <strong>da</strong> SevamowmoT, sworad<br />

aris Tu ara SerCeuli samuSao iaraRebi, <strong>da</strong>culia Tu ara usafrTxoebis<br />

zomebi.<br />

<strong>da</strong>skvniTi instruqtaJis dros saWiroa SevajamoT eleqtro drelze<br />

<strong>da</strong> saburR Carxze studentTa muSaobis Sedegebi, Sesrulebuli samuSaos<br />

xarisxi.<br />

studentebis raodenoba<br />

Sesavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi instruqtaJi tardeba mcire zomis jgufebSi;<br />

mimdinare instruqtaJi rekomendebulia, rom yvela studentTan individualurad<br />

Catardes.<br />

saswavlo garemo<br />

instrutaJi tardeba saswavlo SenobaSi samuSao adgilze an praqtikis<br />

adgilas saqmianobisaTvis Sesaferisi saSualebebis gamoyenebiT.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

TvalsaCinoeba SesaZloa warmodgenili iyos prezentaciebiT, ro-<br />

79<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


80<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

melic moicavs instruqtaJis ZiriTad punqtebs. imave formatSi Sesa-<br />

Zlebelia mag.: ruqebis, sqemebis, diagramebis, cxrilebis <strong>da</strong> a.S. prezentacia.<br />

aseve SesaZloa didi zomis tabulebis gamoyeneba. sasurvelia<br />

studentebisaTvis <strong>da</strong>mzaddes <strong>da</strong>sarigebeli masalebi.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

instruqtaJis efeqturoba fasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad gaiTvaliswina<br />

studentma miRebuli informacia praqtikuli amocanis<br />

Sesrulebisas anu fasdeba praqtikuli samuSao.<br />

magaliTi<br />

ganvixiloT zeinklebisaTvis gaTvaliswinebuli instruqtaJi.<br />

Tema: meqanizebuli <strong>da</strong> xeliT burRva.<br />

mecadineobis mizani: studentebisaTvis xelis eleqtro dreliTa<br />

<strong>da</strong> saburRi CarxebiT muSaobis xerxebis swavleba.<br />

mecadineobisTvis saWiro aRWurviloba: eleqtro dreli, sxva<strong>da</strong>sxva<br />

diametris burRi, gasaburRi masala, burRis gasaciebeli siTxe, saburRi<br />

Carxi.<br />

samuSaos obieqti: sxva<strong>da</strong>sxva masalisa <strong>da</strong> sisqis namzadi.<br />

Sesavali instruqtaJi: gavlili masalis gameorebis Semdeg studentebs<br />

vawvdiT informacias burRis gamoyenebis wesebis Sesaxeb: vukonkretebT<br />

Tu rogori SeiZleba iyos spiraluri burRi, rogor xdeba<br />

burRis SerCeva kuTxis sididisa <strong>da</strong> masalis sisalis mixedviT. (mag:<br />

saSualo sisalis foladi <strong>da</strong> Tuji, TiTberi, brinjao, spilenZi, alumini,<br />

magniumis Senadnobi, marmarilo, plastmasi)<br />

saWiroa avuxsnaT studentebs Tu rogor magrdeba namzadi giragSi<br />

xolo burRi vaznaSi, rogori burbuSela miiReba sxva<strong>da</strong>sxva masalis<br />

burRvis dros. ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvaviwydes usafrTxoebis wesebis Sexseneba:<br />

rezinis xelTaTmanis, saTvaliT muSaobis aucileblobis, eleqtro gayvanilobebis<br />

izolaciis, Zabvis Semowmebis Sesaxeb. vakonkretebT, rom<br />

eleqtro burRi mxolod maSin un<strong>da</strong> CairTos, rodesac naxvreti<strong>da</strong>n<br />

aris amoRebuli. amis Semdeg kargi iqneba Tu instruqtori TviTonve<br />

moaxdens demonstrirebas.


7. 77.<br />

konsultireba<br />

ra aris es?<br />

konsultireba es aris studentebisaTvis mniSvnelovan sakiTxebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>matebiTi informaciis miwodeba. konsultacia Sesa-<br />

Zlebelia iyos rogorc individualuri, ise jgufuri.<br />

rodis viyenebT?<br />

konsultirebas SegviZlia mivmarToT Semdeg SemTxvevebSi:<br />

rodesac calkeuli studentebis codna arasakmarisia <strong>da</strong> isini<br />

CamorCebian jgufelebs;<br />

problemis ga<strong>da</strong>wyvetis gza Zalian rTulia an <strong>da</strong>valeba Zalian<br />

mniSvnelovania;<br />

prezentaciebisa <strong>da</strong> gamocdebis win;<br />

studentebisaTvis konsultirebis <strong>da</strong>niSvna SesaZlebelia im Sem-<br />

TxvevaSic, rodesac Tema did interess iwvevs <strong>da</strong> <strong>da</strong>smul SekiTxvebze<br />

pasuxis gacema erTi mecadineobis farglebSi Seu-<br />

Zlebelia.<br />

individualuri konsultaciis Catareba umjobesia sawarmoo praqtikis<br />

gavlis Semdeg, rodesac praqtikuli mecadineobebis Semdeg studentebs<br />

uamravi SekiTxva ugrovdebaT. yvelaferi es gaanalizebasa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>zustebas moiTxovs. amasTan individualuri gansxvavebebis gamo<br />

studentebi erTnairad ver iTviseben masalas.<br />

jgufuri konsultaciis Catareba sasurvelia gamocdebis, prezentaciebis<br />

win.<br />

konsultirebis Catareba gansakuTrebiT mniSvnelovania spec. teqnologiis<br />

sagnebSi, sa<strong>da</strong>c srulyofilad un<strong>da</strong> moxdes praqtikuli<br />

samuSaos yoveli operaciis <strong>da</strong>ufleba. operaciebi ki mniSvnelovani<br />

elementebisagan Sedgeba.<br />

konsultaciebis Tema <strong>da</strong> sixSire mTlianad maswavlebelzea <strong>da</strong>mokidebuli.<br />

kargi iqneba, Tu konsultacia Secdomebisa <strong>da</strong> xarvezebis gamosworebasa<br />

<strong>da</strong> miwodebuli literaturis garCevas <strong>da</strong>eTmoba.<br />

mniSvnelovania drois faqtoric; Tu konsultireba mecadineobis<br />

Semdeg tardeba (aseT dros studentebi ukve ga<strong>da</strong>Rlili arian), maSin<br />

mxolod mniSvnelovani sakiTxebis ganxilva un<strong>da</strong> moxdes.<br />

81<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


82<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

magaliTi<br />

Tema: iatakis mopirkeTeba<br />

mizani: mSeneblebis specialobis studentebs SevaswavloT iatakis<br />

mopirkeTebis ZiriTad elementebi.<br />

es Tema moicavs mTeli rigi sakiTxebis Seswavlas – iatakis saxeobis,<br />

eqsploataciis pirobebis, esTetikis moTxovnebis Sesaxeb. eqsploataciis<br />

sakiTxebi TavisTavad kidev iTvaliswinebs meqanikur <strong>da</strong> Tbo<strong>da</strong>tvirTvebs,<br />

siTxeebis moqmedebas. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom mocemuli<br />

sakiTxebi aucileblad un<strong>da</strong> iyos ganxiluli leqciaze, aseTi mniSvnelovani<br />

sakiTxi mainc moiTxovs <strong>da</strong>matebiT konsultaciebs. saWiroa<br />

<strong>da</strong>matebiTi informaciis miwodeba, Tu rogor un<strong>da</strong> Catardes samuSaoebi<br />

sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>niSnulebis SenobebSi (sacxovrebel, sazogadoebriv<br />

Tu saamqro <strong>da</strong>wesebulebebSi). mocemul SenobebSi filebis eqspluataciis<br />

piroba sxva<strong>da</strong>sxvaa. studentebs muSaoba mouwevT saTavsoebSi,<br />

vestibiulebSi, saSxapeebSi, derefnebSi, kibis ujredSi, saamqroebSi,<br />

sa<strong>da</strong>c mosalodnelia wylisa <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva qimiuri nivTierebis (mJavebi,<br />

tuteebi) aqtiuri zemoqmedeba. aseTi rTuli <strong>da</strong> rigi sxva sam-<br />

Seneblo Temebis srulyofilad asaTviseblad sasurvelia <strong>da</strong>matebiTi<br />

konsultaciebis <strong>da</strong>niSvna.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

konsultirebis dros ganixileT is sakiTxebi, romelTa<br />

ar codna xels SeuSlis studentebs axali masalis aTvisebaSi;<br />

konsultirebisas SeecadeT ar SeexoT sakiTxebs, romelTac<br />

leqciebisa <strong>da</strong> praqtikuli mecadineobebis dros<br />

saerTod ar SexebixarT;<br />

sasurvelia gamocdebisa <strong>da</strong> prezentaciebis win konsultaciebi<br />

<strong>da</strong>niSnoT mTeli jgufisaTvis; sxva SemTxvevaSi<br />

ki individualurad.


7. 88.<br />

praqtikuli savarjiSo<br />

ra aris es?<br />

praqtikuli savarjiSo aris swavlebis erT-erTi xerxi, mimarTuli<br />

praqtikuli unar-Cvevebis <strong>da</strong>uflebisaken. praqtikuli unar-Cvevebis<br />

<strong>da</strong>ufleba mravaljeradi gameorebiTa <strong>da</strong> sistemuri varjiSiT miiRweva.<br />

mniSvnelovania TiToeuli savarjiSos Semdeg ukukavSiri intruqtoris//maswavleblis<br />

mxri<strong>da</strong>n.<br />

rodis viyenebT?<br />

praqtikuli savarjiSoebis <strong>da</strong>gegmva <strong>da</strong> gamoyeneba SesaZlebelia swavlebis<br />

yvela etapze. mTavaria misi gonivruli <strong>da</strong>gegmva. swavlebis sawyis<br />

etapze varjiSebis raodenoba bevri un<strong>da</strong> iyos.<br />

Semdgomi savarjiSoebi ki qmedebebis xarisxian Sesrulebaze un<strong>da</strong><br />

iyos orientirebuli. aucilebelia savarjiSoebi, romlebic orientirebuli<br />

iqneba moZraobis koordinaciis, Zalis cvlilebebis, moZraobis<br />

traeqtoriis unarebis gavarjiSebisaken. mocemuli unarebi aucilebelia<br />

sazeinklo operaciebis: qlibvis, burRvis, moniSvnis dros.<br />

savarjiSoebis mravaljeradi gameoreba <strong>da</strong>debiTad moqmedebs codnis<br />

donis amaRlebasa <strong>da</strong> unar-Cvevebis ukeT aTvisebaze. erTi <strong>da</strong> imave<br />

Temis garSemo sasurvelia sxva<strong>da</strong>sxva tipis savarjiSoebis Sedgena.<br />

mag.: studenti eufleba gazomviT samuSaoebs. es Zalian sapasuxismgeblo<br />

unaria, vinai<strong>da</strong>n mocemuli moqmedebis gamoyeneba xdeba sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saqmianobasa <strong>da</strong> specialobaSi. mocemuli saqmianobis zusti Sesrulebis<br />

unarzea <strong>da</strong>mokidebuli sxva Semdgomi qmedeba. mag.: sadurglo<br />

saqmeSi.<br />

rodesac students <strong>da</strong>valebuli aqvs monacemTa CaniSvna, Se<strong>da</strong>reba,<br />

gansxvavebebisa <strong>da</strong> Secdomebis gamovlena, maSin is gazomvis Semdeg<br />

axorcielebs kvlevas <strong>da</strong> analizs (es ukve laboratoriul-praqtikuli<br />

savarjiSoa.) am ufro rTuli qmedebebis Sesrulebis siswore<br />

<strong>da</strong>mokidebulia pirvelad gazomvis operaciaze.<br />

praqtikuli savarjiSoebis sistemis Sedgenisas un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT<br />

Semdegi faqtorebi: Sromis organizaciuli struqtura, <strong>da</strong>sauflebeli<br />

Cvevebis saxeoba <strong>da</strong> sirTule, saswavleblis materialur-teqnikur<br />

baza, swavlebis forma <strong>da</strong> instruqtoris kvalifikacia. savarjiSoebi<br />

un<strong>da</strong> Seesabamebodes sawarmoo praqtikas.<br />

mag.: masalaTmcodneobis saganSi liTonTa Termuli <strong>da</strong>muSaveba gark-<br />

83<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


84<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

veulwilad pirobiT xasiaTs atarebs, magram sawarmoo praqtikis dros<br />

is miaxloebulia sawarmoo saqmesTan. aseve, rodesac mSenebels vaswavliT<br />

kedlis awyobas, aqcents vakeTebT calkeul detalebze, (aguris<br />

<strong>da</strong>debaze, duRabis <strong>da</strong>sxmaze, kedlis sisworeze), magram TviTon saqmianoba<br />

sawarmoo saqmis elements warmoadgens.<br />

praqtikis dros xdeba <strong>da</strong>ufleba jer elementaruli unar-Cvvevebis<br />

<strong>da</strong> Semdeg maTi nel-nela garTuleba.<br />

mag.:<br />

sazeinklo saqmeSi Tav<strong>da</strong>pirvelad <strong>da</strong>sauflebeli unari aris liTonis<br />

Cexva <strong>da</strong> qlibva. mogvianebiT, igive qmedebebi gansazRvruli nake-<br />

Tobis <strong>da</strong>mzadebis dros xdeba sxva ufro rTuli amocanis nawili. e.i.<br />

calkeuli <strong>da</strong>uflebuli unar-Cvevebi warmoadgens saSualebebs ufro<br />

rTuli qmedebebis aTvisebisaTvis anu Tan<strong>da</strong>Tan qmedebebi operaciis<br />

nawili xdeba.<br />

TiTqos<strong>da</strong>, erTi SexedviT, ioli, praqtikuli unar-Cvevebis formireba<br />

<strong>da</strong> avtomatizmamde <strong>da</strong>yvana sakmaod rTulia. mxolod swori instruqciis,<br />

demonstrirebisa <strong>da</strong> xSiri gavarjiSebis Semdeg aris Sesa-<br />

Zlebeli unar-Cvevebis <strong>da</strong>ufleba. maT <strong>da</strong>uflebas Semdegi faqtorebi<br />

uwyobs xels:<br />

studentTa asakobrivi <strong>da</strong> individualuri Taviseburebani;<br />

studentis <strong>da</strong>intereseba;<br />

codnis done;<br />

ukve aTvisebuli unar-Cvevebi;<br />

savarjiSos win Catarebuli instruqtaJis efeqturoba;<br />

swavlebis sxva<strong>da</strong>sxva meTodis gamoyeneba studentTa gasaaqtiureblad;<br />

savarjiSoebis raodenoba.<br />

praqtikuli savarjiSoebis SerCevisas aucileblad un<strong>da</strong> moxdes<br />

mo cemuli faqtorebis gaTvaliswineba. pirvel rigSi, mniSvnelovania<br />

swori <strong>da</strong> kargad formulirebuli instruqtaJi, sa<strong>da</strong>c naTlad iqneba<br />

Ca moyalibebuli praqtikuli qmedebis mizani <strong>da</strong> amocana. aseT SemTxvevaSi<br />

studenti ufro Tavisuflad anxorcielebs <strong>da</strong>valebas.<br />

praqtikul savarjiSoebs win aucileblad un<strong>da</strong> uswrebdes sabazo<br />

anu Teoriuli codna. rodesac studenti kargad flobs Teoriul<br />

sakiTxebs, maSin praqtikaSi sakmaod gaazrebulad moqmedebs. man icis<br />

qmedebis romeli elementia ZiriTadi <strong>da</strong> romeli <strong>da</strong>mxmare. kargad aqvs<br />

gaazrebuli saqmianobis mTeli Sinaarsi.<br />

Teoriis miwodebis Semdeg aucilebelia instruqtorma moaxdinos<br />

asa Tvisebeli moqmedebis demonstracia. aqcenti un<strong>da</strong> gakeTdes moq-


medebis arsze, mniSvnelovan detalebze.<br />

praqtikuli savarjiSo sam etaps moicavs:<br />

1. codnis SeZena<br />

2. Cvevebis gavarjiSeba.<br />

3. unarebis <strong>da</strong>ufleba.<br />

praqtikuli savarjiSoebis Sesrulebisas pirvel etapze studentis<br />

moqmedebebi aris mouxerxebeli; meore etapze studenti zogierT<br />

elements ukeTesad asrulebs <strong>da</strong> sakuTar qmedebebs a<strong>da</strong>rebs sxva<br />

studentebis moqmedebas; mesame etapze ki studenti xe<strong>da</strong>vs Sedegs <strong>da</strong><br />

Secdomebic minimumamdea <strong>da</strong>yvanili.<br />

aseT dros SegviZlia <strong>da</strong>vaskvnaT, rom mizani miRweulia <strong>da</strong> studentma<br />

konkretuli operacia <strong>da</strong>iswavla.<br />

praqtikuli mecadineobisTvis I etapis saWiro savarjiSoebi:<br />

1. savarjiSoebi mimarTuli naxazebis, sqemebis, cxrilebisa <strong>da</strong><br />

grafikebis wakiTxva-garCevaze;<br />

2. savarjiSoebi grafikul samuSaoTa unar-Cvevebis gamomu SavebisaTvis.<br />

3. sa varjiSoebi teqnikur literaturaze muSaobisaTvis.<br />

II etapis savarjiSoebi:<br />

1. savarjiSoebi Sesaswavli masalis sistematizaciaze;<br />

2. savarjiSoebi teqnologiuri procesis SemuSavebisaTvis;<br />

3. savarjiSoebi xelsawyo-iaraRebisa <strong>da</strong> masalebis SerCevis,<br />

<strong>da</strong>mu Savebis, wesebis SesarCevad;<br />

4. savarjiSoebi spec. teqnologiis gakveTilebisaTvis teqnikuri<br />

movlenebisa <strong>da</strong> procesebis axsnisaTvis;<br />

5. grafikuli amocanebi;<br />

6. diagnostikuri savarjiSoebi;<br />

7. savarjiSoebi sxva<strong>da</strong>sxva sawarmoo situaciaSi ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

misaRebad,<br />

SemogTavazebT kidev erT magaliTs sazeinklo saqmianobi<strong>da</strong>n, raTa<br />

gavarkvioT, rogor aris <strong>da</strong>mokidebuli masalis Tvisebaze burbuSelis<br />

saxe.<br />

85<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


86<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

TiToeul students un<strong>da</strong> mivceT sxva<strong>da</strong>sxva masalis sami erTnairi<br />

zomis namzadi (rbili foladi, mtkice foladi <strong>da</strong> Tuji), vaZlevT<br />

saWrisis formas <strong>da</strong> Wris namzads. studenti un<strong>da</strong> <strong>da</strong>akvirdes Tu rogori<br />

burbuSelaa yoveli namzadis wamaxvilebis dros <strong>da</strong> rogor gavlenas<br />

axdens <strong>da</strong>samuSavebeli masala burbuSelis saxeobaze, Tu qmedeba<br />

mimdinareobs Wris ucvleli reJimiT. am savarjiSoebis gameoreba<br />

SesaZlebelia sxva<strong>da</strong>sxva pirobebSi <strong>da</strong> gansxvavebuli masaliT.<br />

sasurvelia yvelafris cxrilSi Setana.<br />

cxrilis nimuSi<br />

namzadis masala saWrisis geometriuli<br />

forma<br />

ukana kuTxe wina kuTxe wamaxvilebis<br />

kuTxe<br />

Wris reJimi<br />

Wris kuTxe<br />

am tipis savarjiSoebisa <strong>da</strong> cxrilebis gamoyeneba SesaZlebelia sxva<strong>da</strong>sxva<br />

TemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />

praqtikuli mecadineobebis Catareba SesaZlebelia saklaso oTaxSi,<br />

laboratoriasa <strong>da</strong> saxelosnoSi.<br />

magaliTi<br />

Tema: mSenebloba – svetis wyobis momzadeba<br />

mizani: mSeneblebis specialobis studentebis gavarjiSeba svetis<br />

wyobis mosamzadebel samuSaoebze.<br />

svetisa <strong>da</strong> boZebis aguriT aSenebamde studenti gadis mosamzadebel<br />

samuSaoebs. pirveli etapi iwyeba mSrali wyobiT, rodesac studenti<br />

eufleba samarjvebisa <strong>da</strong> Sveulis xmarebis wesebs. erTdroulad muSaobs<br />

sami-oTxi studenti, anu Sendeba oTxi sveti. <strong>da</strong>axloebiT erTi<br />

saaTis Semdeg icvleba momdevno oTxiT <strong>da</strong> ase grZeldeba erTi kviris


ganmavlobaSi. erTi kviris Semdeg viwyebT <strong>da</strong>bal markiani cementis<br />

xsna riT muSaobas. studentebi aSeneben sxva<strong>da</strong>sxva saxis svets, aSeneben<br />

1,5×1,5-ze aguri 2×2-ze <strong>da</strong> a.S. aseve aSeneben mrgval svetebs. es<br />

sveti Sendeba natexi aguriT, romelsac samtvrevi CaquCiT amuSaveben,<br />

ise rom gareTa kuTxeebi erTmaneTTan iyos mibjenili. yoveli mwkrivi<br />

aguris <strong>da</strong>debisas studentebi SveuliT amowmebs maT siswores. samuSao<br />

dRis, anu saswavlo dRis <strong>da</strong>mTavrebis Semdeg, am svetebsa <strong>da</strong> saerTod<br />

namuSevars Slian, asufTaveben cementis xsnarisgan <strong>da</strong> agurs awyoben<br />

Stapelebad.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

praqtikuli savarjiSoebi <strong>da</strong>gegmeT imgvarad, rom mas yovelTvis<br />

win uswrebdes sabazo anu Teoriuli codna;<br />

moamzadeT instruqcia, romelSic naTlad iqneba Camoyalibebuli<br />

saqmianobis miznebi <strong>da</strong> amocanebi;<br />

moaxdineT gansaxorcielebeli moqmedebis demonstrireba;<br />

moqmedeba gaimeoreT mravaljer, sanam srulyofilad ar<br />

moxdeba misi <strong>da</strong>ufleba.<br />

7. 99.<br />

eqskursia<br />

ra aris es?<br />

saswavlo eqskursia warmoadgens studentTa jgufis mier sawarmos,<br />

<strong>da</strong>wesebulebisa Tu sxva organizaciis monaxulebas misi saqmianobis<br />

gacnobis mizniT. eqskursiis dros studentebs saSualeba eZlevaT realur<br />

garemoSi <strong>da</strong>akvirdnen samuSao situacias <strong>da</strong> gaecnon mocemuli<br />

profesiisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel Taviseburebebs.<br />

saswavlo eqskursias swavlebis <strong>da</strong>moukidebel meTo<strong>da</strong>d ver ganvixilavT,<br />

mas ufro metad <strong>da</strong>mxmare, sailustracio funqcia aqvs.<br />

rodis viyenebT?<br />

eqskursiis, rogorc saswavlo RonisZiebis, gamoyenebis Taobaze ori<br />

mosazreba arsebobs:<br />

87<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


88<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

1. eqskursiaze studentebi midian saswavlo kursis <strong>da</strong>wyebisTanave;<br />

eqskursia xels uwyobs arCeuli profesiis ukeT gacnobas,<br />

samuSaos pirobebSi orientacias, aRvivebs interess <strong>da</strong> zrdis<br />

swavlis motivacias. studentebs eZlevaT saSualeba, <strong>da</strong>rwmundnen<br />

an xelaxla gaiazron sakuTari arCevanis siswore;<br />

2. eqskursiaze studentebi midian saswavlo kursis <strong>da</strong>srulebisas,<br />

rodesac isini ukve saTanado codnasa <strong>da</strong> unar-Cvevebs floben<br />

<strong>da</strong> SeuZliaT, realur samuSao garemoSi <strong>da</strong>akvirdnen profesiis<br />

Taviseburebebs.<br />

eqskursiis Catarebis vadebis SerCeva <strong>da</strong>mokidebulia kursis specifikaze,<br />

saswavleblis politikaze <strong>da</strong>, xSir SemTxvevaSi, iseT subieqtur<br />

pirobebzec, rogoricaa eqskursiis maspinZeli organizaciis mzaoba,<br />

miiRos studentTa jgufi.<br />

nebismier SemTxvevaSi un<strong>da</strong> gvaxsovdes, rom eqskursia swavlebis<br />

<strong>da</strong>moukidebeli meTodi araa, mas viyenebT swavlebis sxva, ZiriTadi<br />

<strong>meTodebi</strong>s paralelurad.<br />

saswavleblis farglebs gareT swavlebas garkveuli problemebi axlavs.<br />

Sesabamisad aucilebelia eqskursiis detaluri <strong>da</strong>gegmva, raTa<br />

Tavi<strong>da</strong>n aviciloT gaugebrobebi <strong>da</strong> maqsimalurad maRal efeqts mivaRwioT.<br />

eqskursiis SemTxvevSi es gansakuTrebiT aqtualuria, radganac<br />

is rutinul xasiaTs ar atarebs <strong>da</strong>, rogorc wesi, semestris ganmavlobaSi<br />

erTjera<strong>da</strong>d tardeba.<br />

aucilebelia maspinZel organizaciasTan winaswari SeTanxmeba eqskursiis<br />

Catarebis Taobaze:<br />

gansazRvroT eqskursiis zusti dro;<br />

studentebis <strong>da</strong>saSvebi raodenoba;<br />

usafrTxoebis moTxovnebi;<br />

specialuri tansacmlis aucilebloba;<br />

adgilze Tanmxlebi piri (saWiroebis SemTxvevaSi) <strong>da</strong> a.S.<br />

gaiTvaliswineT eqskursiasTan <strong>da</strong>kavSirebuli xarjebi – rogorc<br />

wesi, es ZiriTa<strong>da</strong>d saswavlebli<strong>da</strong>n eqskursiis adgilze transportirebasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli Tanxebia. nebismier SemTxvevaSi, studentebi<br />

winaswar un<strong>da</strong> iyvnen informirebuli eqskursiis pirobebis Sesaxeb.<br />

studentebis raodenoba<br />

saeqskursio jgufSi studentTa raodenoba <strong>da</strong>mokidebulia im organizaciis<br />

specifikaze, sa<strong>da</strong>c eqskursia imarTeba. garkveul adgilebSi,<br />

mag.: qarxnebis saamqroebSi an laboratoriebSi, sa<strong>da</strong>c usafrTxoebis


gansakuTrebuli wesebis <strong>da</strong>cvaa aucilebeli, rekomendebulia studentebis<br />

mcire, 5-6 kaciani jgufebis eqskursia. zoga<strong>da</strong>d, jgufSi studentebis<br />

optimaluri raodenoba 10-12 a<strong>da</strong>miania. rig SemTxvevebSi SesaZlebelia<br />

am raodenobis gazr<strong>da</strong>, mag.: Tu eqskursia mxolod mza<br />

na muSevrebis eqspoziciis <strong>da</strong>Tvalierebas gulisxmobs (eqskursia muzeumSi,<br />

gamofenaze <strong>da</strong> a.S.) <strong>da</strong> ara samuSao procesze <strong>da</strong>kvirvebas.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

profesiis gacnobis TvalsaCino meTodia – studenti realur<br />

viTarebaSi akvirdeba samuSao process;<br />

saswavlo praqtikis SesaniSnavi winapirobaa;<br />

xels uwyobs studentebis urTierTobas potenciur <strong>da</strong>msaqmeblebTan.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

maswavlebeli mTlianad <strong>da</strong>mokidebulia maspinZel organizaciaze,<br />

Tanmxlebi piris kompetenturobaze, ver (an naklebad) akontrolebs<br />

garemos;<br />

eqskursia erTjeradi RonisZiebaa, Sesabamisad, arasworad <strong>da</strong>gegmvis<br />

SemTxvevaSi an gauTvalisiwnebeli xelisSemSleli pirobebis<br />

gamo misi efeturoba SeiZleba sakmaod <strong>da</strong>bali iyos.<br />

saswavlo garemo<br />

eqskursiis saswavlo garemo mTlianad ganisazRvreba im organizaciiT,<br />

sa<strong>da</strong>c eqskursia tardeba. es SeiZleba iyos qarxana, mSenebloba,<br />

ferma, laboratoria, saxelosno, sagamofeno <strong>da</strong>rbazi <strong>da</strong> sxva. sasurvelia<br />

studentebis winaswar informireba imis Taobaze, Tu ra pirobebi<br />

<strong>da</strong>xvdebaT maT eqskursiis adgilas, radgan maswavlebels ar SeuZlia<br />

garemos kontroli. Sesabamisad, mniSvnelovania saTanado qcevisa <strong>da</strong><br />

usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cva. eqskursiis <strong>da</strong>gegmvisas gaiTvaliswineT,<br />

saWiroa Tu ara studentebisaTvis specialuri <strong>da</strong>mcavi tansacmeli,<br />

uzrunvelyofs Tu ara maspinZeli organizacia am <strong>da</strong>matebiT pirobebs,<br />

Tu es saswavleblis pasuxismgeblobaa <strong>da</strong> a.S.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

eqskursiaze nanaxi <strong>da</strong> mosmenili infomaciis ukeT <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong><br />

89<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


90<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

mogvianebiT, miRebuli informaciis gaanalizebis mizniT sasurvelia<br />

mokle CaniSvnebis gakeTeba. Sesabamisad, studentebs SeiZleba <strong>da</strong>sWirdeT<br />

Casaweri saSualebebi (qaRaldi, kalami), an, ukeTes SemTxvevaSi<br />

(Tu saswavleblis resursebi amis saSualebas iZleva), foto- <strong>da</strong> videoaparatura<br />

eqskursiis msvlelobis ga<strong>da</strong>RebisaTvis.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

ramdena<strong>da</strong>c eqskursia swavlebis ara ZiriTadi, aramed <strong>da</strong>mxmare<br />

meTodia, gacnobiT xasiaTs atarebs <strong>da</strong>, rogorc wesi, erTjeradia,<br />

misi Sedegebis calke Sefaseba mizanSewonili ar aris.<br />

magaliTi<br />

studentebi qalisa <strong>da</strong> mamakacis stilistis programis pirvel leqciaze<br />

midian eqskursiaze salonSi;<br />

studentebi eqskursiis dros naxuloben:<br />

salonis mowyobas;<br />

saWiro inventarebsa <strong>da</strong> masalebs;<br />

akvirdebian sxva<strong>da</strong>sxva proceduris Catarebas: Tmis <strong>da</strong>varcxna,<br />

<strong>da</strong>yeneba, Sroba, Rebva <strong>da</strong> a.S.<br />

rekome<strong>da</strong>ciebi:<br />

winaswar <strong>da</strong>gegmeT eqskursia – moelaparakeT maspinZel organizacias,<br />

idelaur SemTxvevaSi sasurvelia winaswari mosamzadebeli<br />

viziti, raTa maswavlebelma icodes, ra garemoSi mouwevs<br />

studentebTan erTad yofna;<br />

eqskursiis momzadebisas gaiTvaliswineT:<br />

eqskuriis xangrZlivoba;<br />

transportirebis pirobebi <strong>da</strong> xarjebi saswavlebli<strong>da</strong>n<br />

eqskursiis adgilamde, Tu studentebis jgufi organizebulad<br />

migyavT; Tu studentebi <strong>da</strong>moukideblad un<strong>da</strong> mividnen<br />

eqskursiis adgilze, winaswar miawodeT maT maspinZeli<br />

organizaciis zusti misamarTi;<br />

maspinZel organizaciaSi usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cva,<br />

saWiroebis SemTxvevaSi uzrunvelyaviT studentebisaT-


vis <strong>da</strong>mcavi tansacmeli an sxva saSualebebi (mag. saTvaleebi,<br />

xelTaTmanebi <strong>da</strong> a.S.);<br />

winaswar miawodeT informacia studentebs eqskursiis gegmis<br />

Sesaxeb – ra un<strong>da</strong> naxoT, ras un<strong>da</strong> mieqces gansakuTrebuli yuradReba;<br />

gansazRvreT, vin uZRveba eqskursias – maswavlebeli Tu<br />

maspinZeli organizaciis warmomadgeneli? SeaTanxmeT maspinZelTan<br />

studentebisaTvis misawodebeli informaciis moculoba<br />

<strong>da</strong> speci fika;<br />

waaxaliseT eqskursiis dros studentebis mxri<strong>da</strong>n SekiTxve -<br />

bis <strong>da</strong>sma;<br />

eqskursiis <strong>da</strong>srulebis Semdeg aucileblad ganixileT misi<br />

Sedegebi – gamohkiTxeT studentebi nanaxi <strong>da</strong> mosmenili infomaciis<br />

Sesaxeb, <strong>da</strong>rwmundiT, rom maT gaiTavises miRebuli<br />

informacia.<br />

7. 10 10. swavlebis jgufuri <strong>meTodebi</strong><br />

jgufuri <strong>meTodebi</strong> aqtiurad gamoiyeneba swavlebis yvela safexurze.<br />

kvlevebi aCvenebs, rom studentebi ufro advilad swavloben <strong>da</strong><br />

ufro kmayofilebi arian swavlis procesiT, rodesac CarTulebi arian<br />

jgufuri muSaobis procesSi, vidre individualurad.<br />

swavlebis procesSi jgufuri <strong>meTodebi</strong> im SemTxvevaSi gamoiyeneba,<br />

rodesac saWiroa sakiTxis sxva<strong>da</strong>sxva perspeqtivi<strong>da</strong>n Seswavla, axali<br />

ideebisa <strong>da</strong> midgomebis moZebna, rodesac aravin icis sakiTxze swori<br />

pasuxi. aseve, rodesac saWiroa jgufuri muSaobisa <strong>da</strong> komunikaciis<br />

unarebis gamomuSaveba. jgufuri muSaoba gansakuTrebiT sasargeblo<br />

maSinaa, rodesac problema aqtualuria <strong>da</strong> studentebisaTvis saintereso.<br />

jgufuri muSaoba ara mxolod konkretul sakiTxze muSaobas gulisxmobs<br />

aramed jgufis wevrebs Soris urTierTobas – interaqcias. jgufuri<br />

muSaobisas swored interaqciaa wamyvani mniSvnelobis mqone.<br />

91<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


92<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

jgufuri muSaobis ZiriTadi Tavisebureba SemdegSi mdgomareobs:<br />

klasi iyofa mcire jgufebad;<br />

<strong>da</strong>valeba eZleva mTlianad jgufs <strong>da</strong> ara mis calkeul wevrebs;<br />

jgufi erTianad wyvets <strong>da</strong> ganixilavs <strong>da</strong>valebas;<br />

sakiTxis ganxilvis procesSi yvela wevri erTnairad aris Car-<br />

Tuli;<br />

jgufi fasdeba rogorc erTi mTliani, Tumca, aseve SesaZlebelia<br />

wevrebi individualurad Sefasdnen.<br />

jgufur muSaobas swavleba/gamocdileba sWirdeba; SesaZlebelia a<strong>da</strong>miani<br />

individualurad efeqturad xsnides amocanas, magram jgufSi muSaoba<br />

uZneldebodes; jgufuri muSaoba specialur unarebs saWiroebs;<br />

esaa mosmena, instruqciis <strong>da</strong>cva, ukukavSiri, TanamSromloba, azris<br />

gaziareba.<br />

<strong>profesiul</strong>i ganaTlebis mizania iseTi specialistis momzadeba, romelsac,<br />

profesiisaTvis saWiro codnis gar<strong>da</strong>, sazogadoebaSi muSaobisa<br />

<strong>da</strong> a<strong>da</strong>ptaciisaTvis saWiro unarebi eqneba; amitom mniSvnelovania<br />

swavlebis jgufuri <strong>meTodebi</strong>s aqtiuri gamoyeneba.<br />

vinai<strong>da</strong>n jgufi ramdenime a<strong>da</strong>mians aerTianebs, jgufuri muSaobis<br />

<strong>da</strong>wyebisas saWiroa jgufis muSaobis wesebis <strong>da</strong> normebis Camoyalibeba,<br />

romelsac jgufis wevrebi <strong>da</strong>icaven; es normebi un<strong>da</strong> aregulirebdes<br />

jgufis wevrebs Soris urTierTobas <strong>da</strong> yvela wevrs Tanabari monawileobis<br />

saSualebas un<strong>da</strong> aZlevdes; mag.: jgufis yvela wevrs vaZlevT<br />

azris gamoTqmis saSualebas, yuradRebiT vusmenT erTmaneTs, azrs<br />

gamovTqvamT mokled <strong>da</strong> naTlad <strong>da</strong> a.S.<br />

jgufur muSaobas sWirdeba kontroli, romelsac jgufis moderatori<br />

anu fasilitatori axorcielebs; moderatori an fasilitatori<br />

SeiZleba nebismieri a<strong>da</strong>miani iyos, visac aqvs jgufTan muSaobis gamocdileba.<br />

saklaso garemoSi am funqcias maswavlebeli an studentebi<br />

asruleben. moderatoris funqciaa xeli Seuwyos jgufis muSaobas<br />

<strong>da</strong> amocanis ga<strong>da</strong>Wras; moderatori/fasilitatori ar aris saWiro<br />

sakiTxis eqsperti iyos.<br />

jgufuri muSaoba SeiZleba <strong>da</strong>vyoT 3 etapad: mosamzadebeli etapi,<br />

jgufuri muSaobis etapi <strong>da</strong> Semajamebeli etapi.<br />

mosamzadebl etapze maswavlebeli arCevs sakiTxs, SeimuSavebs gegmas,<br />

amzadebs instruqcias, saWiro masalas.<br />

maswavlebeli acnobs jgufs instruqciebs, ra evalebaT studentebs,<br />

ra aris muSaobis mosalodneli Sedegi <strong>da</strong> rodis un<strong>da</strong> Sewyviton<br />

muSaoba.


jgufuri muSaobis etapze jgufi muSaobs konkretul sakiTxze <strong>da</strong><br />

ganixilavs problemas; am dros maswavlebeli ufro pasiuria <strong>da</strong> <strong>da</strong>mkvirveblis<br />

rols asrulebs. jgufis wevrebi SeimuSaveben <strong>da</strong> icaven jgufuri<br />

muSaobis wesebs. dro imdeni un<strong>da</strong> iyos micemuli, rom sakiTxis<br />

amowurva SesaZlebeli iyos; Zalian didi dro mosabezrebeli xdeba,<br />

xolo Zalian mcire dro studentebis ukmayofilebas iwvevs, radgan<br />

ver xerxdeba sakiTxis ganxilva.<br />

Semajamebeli etapi: am etapzeve xdeba jgufuri muSaobis Sedegebis<br />

gacnoba, jgufuri muSaobis warmatebebisa <strong>da</strong> warumateblobis gaanalizeba,<br />

miRweuli Sedegebisa <strong>da</strong> jgufuri muSaobis procesis Sefaseba.<br />

jgufuri muSaobis Sedegebis gacnoba SesaZlebelia sxva<strong>da</strong>sxva saxiT.<br />

mag.: kiTxva-pasuxis formatiT, prezentaciebis saxiT; Semajamebel<br />

etapze jgufi iRebs ukukavSirs jgufis sxva wevrebisa <strong>da</strong> maswavleblisagan,<br />

rac sasurvelia <strong>da</strong>debiTi saxiT gakeTdes.<br />

jgufuri muSaobis <strong>meTodebi</strong><strong>da</strong>n am TavSi ganvixilavT: rolur TamaSebs,<br />

gonebriv ieriSsa <strong>da</strong> treinings.<br />

7.10.1.roluri TamaSebi<br />

ra aris es?<br />

roluri TamaSebi jgufuri muSaobis erT-erTi formaa; is farTod<br />

gamoiyeneba ganaTlebis sferos yvela safexurze <strong>da</strong>wyebuli <strong>da</strong>wyebiTi<br />

ganaTlebiT <strong>da</strong> umaRlesiT <strong>da</strong>mTavrebuli. am dros studentebi axdenen<br />

<strong>da</strong>valebis simulacias, asruleben garkveul rols <strong>da</strong> am gziT iZenen<br />

Teoriul codnasa <strong>da</strong> praqtikul gamocdilebas.<br />

roluri TamaSebi swavlebis aqtiuri formaa; am dros SesaZlebelia<br />

studentebi ara mxolod gonebrivad, aramed fizikura<strong>da</strong>c aqtiurebi<br />

iyvnen; sakiTxis ganxilvis gar<strong>da</strong> maT saSualeba aqvT gamoxaton TavianTi<br />

<strong>da</strong>mokidebulebebi, emociebi, rac aadvilebs swavlis process<br />

<strong>da</strong> masalis aTvisebas. swavlebis aqtiuri <strong>meTodebi</strong>s gamoyenebiT studentebi<br />

ufro advilad swavloben, vidre mxolod masalis wakiTxviT,<br />

mosmeniT an raimeze <strong>da</strong>kvirvebiT.<br />

rodis viyenebT?<br />

roluri TamaSebi im SemTxvevaSi gamoiyeneba, Tu saWiroa sakiTxis<br />

Sesaxeb ara mxolod Teoriuli codnis SeZena, aramed realuri<br />

93<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


94<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

cxovrebiseuli gamocdilebis SeZena, unar-Cvevebis gamomuSaveba. mag.:<br />

roluri TamaSebi efeqturi iqneba im SemTxvevaSi, rodesac gvsurs<br />

mimtanebs, barmenebs an gamyidvlebs gavacnobierebinoT momsaxurebis<br />

sferoSi komunikaciis mniSvneloba <strong>da</strong> vaswavloT klientebTan urTierToba.<br />

roluri TamaSebi aseve Zalian efeqturia socialuri kompetenciebis<br />

gasaviTareblad, mag.: gunduri muSaoba, komunikacia, Tanam-<br />

Sromloba <strong>da</strong> a.S. roluri TamaSebi safuZvlian <strong>da</strong>gegmvas saWiroebs,<br />

raTa konkretuli samuSaos Sesrulebis gziT zustad miviRoT sasurveli<br />

Sedegi.<br />

roluri TamaSi-procesi<br />

roluri TamaSebisaTvis <strong>da</strong>valeba imgvarad un<strong>da</strong> iyos Sedgenili,<br />

rom studentebi mxolod procesiT ki ar <strong>da</strong>interesdnen, aramed SeiZinon<br />

kidec axali gamocdileba; xSirad studentebi Tavi<strong>da</strong>nve ver acnobiereben<br />

roluri TamaSebis aucileblobas <strong>da</strong> mniSvnelobas. roluri<br />

TamaSebis <strong>da</strong>srulebis Semdeg maTTvis naTeli un<strong>da</strong> iyos, Tu ras<br />

emsaxurebo<strong>da</strong> is.<br />

roluri TamaSebis <strong>da</strong>wyebamde maswavlebelma studentebs un<strong>da</strong> gaacnos<br />

Sesaswavli Tema <strong>da</strong> mokle Sesavali gaakeTos. mag.: `es TamaSi Seexeba<br />

TanamSromlobas; is gagrZeldeba 20 wT-s, ris Semdegac ganvi xilavT <strong>da</strong><br />

SevajamebT Sedegebs; Cven <strong>da</strong>gvWirdeba monawileebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>mkvirveblebi;<br />

vis surs monawileoba miiRos TamaSSi <strong>da</strong> vis surs <strong>da</strong>mkvirvebeli<br />

iyos?~<br />

Semdeg saWiroa klasi <strong>da</strong>vyoT jgufebad, risTvisac SesaZlebelia<br />

sxva <strong>da</strong>sxva meTodis gamoyeneba.<br />

monawileebis jgufebSi ganawilebis xerxebi<br />

arsebobs jgufebSi monawileTa ga<strong>da</strong>nawilebis sxva<strong>da</strong>sxva xerxi.<br />

SesaZlebelia jgufi <strong>da</strong>vyoT winaswar Sedgenili siis mixedviT; aseT<br />

SemTxvevaSi maswavlebeli akontrolebs jgufis Semadgenlobas.<br />

SesaZlebelia monawileebs vTxovoT <strong>da</strong>iyon survilisamebr<br />

jgufebad.<br />

Se<strong>da</strong>rebiT martivia SemTxveviT ganawilebis xerxi. aseT SemTxvevaSi<br />

jgufebis raodenobis mixedviT vTxovoT monawileebs gaiTvalon.<br />

gaTvlis Semdeg pirveli nomrebi warmoqmnian pirvel jgufs,<br />

meore nomrebi _ meores <strong>da</strong> a.S.<br />

<strong>da</strong>Wrili baraTebis meSveobiT ganawileba. viRebT imdeni feris


patara baraTs, ramdeni jgufis Seqmnac gvsurs; Semdeg TiToeuli<br />

feris imden baraTs vWriT, ramdeni a<strong>da</strong>mianic aris jgufSi; <strong>da</strong>Wrili<br />

baraTebi patara kalaTaSi iyreba. monawileebi kalaTi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>Wrili<br />

baraTis TiTo naWers iReben <strong>da</strong> erT jgufSi erTi feris mflobelebi<br />

jgufdebian. feradi baraTebis nacvlad SeiZleba safosto baraTebis<br />

gamoyeneba. aseve SesaZlebelia monawileebi <strong>da</strong>vyoT weliwadis droebis,<br />

qveynebis, <strong>da</strong>badebis dReebisa <strong>da</strong> a.S mixedviT.<br />

amis Semdeg monawileebs vacnobT instruqcias, Tumca SesaZlebelia<br />

jer instruqcia gavacnoT studentebs <strong>da</strong> Semdeg <strong>da</strong>vyoT jgufebad,<br />

gansakuTrebiT Tu monawileebi TavianTi surviliT irCeven jgufis<br />

wevrebs.<br />

instruqcia sasurvelia iyos werilobiTi. instruqcia detalurad<br />

aRwers TamaSis mizans, Sesrulebis dros, rac SezRuduli aris xolme,<br />

TamaSis ganmavlobaSi Sesasrulebel rols, TamaSis wess, saWiro masalebis<br />

gamoyenebiT un<strong>da</strong> iyos martivi eniT <strong>da</strong>werili, gasagebi <strong>da</strong><br />

konkretuli.<br />

rogorc wesi, maswavlebeli jgufuri muSaobis procesSi neitraluria;<br />

is asrulebs <strong>da</strong>mkvirveblis rols. Tu maswavlebels surs studentebs<br />

<strong>da</strong>kvirvebis unari ganuviTaros, SesaZlebelia jgufis wevrebs<br />

Soris gamoyos <strong>da</strong>mkvirveblebi. <strong>da</strong>kvirvebis Sedegebs studentebi iweren<br />

winaswar SemuSavebul oqmSi. <strong>da</strong>kvirvebisas SeuZlebelia yvelafers <strong>da</strong>vakvirdeT;<br />

<strong>da</strong>kvirvebis sagani un<strong>da</strong> iyos konkretuli qceva. <strong>da</strong>kvirveba<br />

un<strong>da</strong> Caiweros <strong>da</strong>mkvirveblis oqmSi.<br />

Semdegi etapi uSualod TamaSis msvleloba aris; studentebi asruleben<br />

rolebs instruqciis Sesabamisad. roluri TamaSebis Sedegi<br />

pir<strong>da</strong>pir ukavSirdeba jgufis wevrebis procesSi CarTulobasa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>debiTi atmosferos SenarCunebas. amitom, jgufis pasiuri wevrebi<br />

un<strong>da</strong> wavaxalisoT, raTa monawileoba miiRon procesSi.<br />

roluri TamaSebis <strong>da</strong>srulebis Semdeg monawileebi asruleben moqmedebas<br />

<strong>da</strong> gamodian roli<strong>da</strong>n; isini gamoTqvamen mosazrebebs, ra SeiZines/iswavles<br />

<strong>da</strong> gamoxataven emociebs, Tu rogor grZnoben Tavs.<br />

monawileebi afaseben jgufis muSaobis Sedegebs, imis mixedviT Tu ra<br />

iswavles, ra iyo pozitiuri <strong>da</strong> negatiuri muSaobis procesSi; ganxilva<br />

un<strong>da</strong> iyos pozitiuri <strong>da</strong> mxolod Sinaarssa <strong>da</strong> process un<strong>da</strong> Seexebodes<br />

<strong>da</strong> ara pirovnebebs, monawileebs, maT Tvisebebs <strong>da</strong> a.S.<br />

amis Semdeg <strong>da</strong>mkvirveblebi gamoTqvamen TavianT komentarebs jgufis<br />

muSaobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />

95<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


96<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

bolo etapze xdeba Sedegebis Sejameba <strong>da</strong> jgufis muSaobis <strong>da</strong>kav-<br />

Sireba TamaSis miznebTan.<br />

studentebis raodenoba<br />

roluri TamaSebis dros sasurvelia jgufi Sedgebodes 6-8 wevrisagan;<br />

ufro naklebi raodenobis SemTxvevaSi jgufis wevrebs SesaZlebelia<br />

jgufis ganc<strong>da</strong> ar hqondeT; xolo Tu raodenoba 8-10 wevrs aRemateba,<br />

SesaZlebelia jgufi <strong>da</strong>iSalos mcire jgufebad. mag.: Seiqmnas<br />

mcire zomis, 2-3 kaciani jgufebi imis gamo, rom am a<strong>da</strong>mianebs aqvT<br />

msgavsi interesebi, moswonT erTmaneTi <strong>da</strong> a.S.<br />

Pros & Contras<br />

roluri TamaSebis <strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

swavlebis procesSi roluri TamaSebis gamoyenebas mTeli rigi pozitiuri<br />

mxareebi aqvs. <strong>da</strong>debiTi mxareebi ZiriTa<strong>da</strong>d swavlebis procesSi<br />

jgufurad muSaobas ukavSirdeba.<br />

roluri TamaSebi xels uwyobs monawileebs Soris informaciis<br />

gacvlas, studentis CarTulobas swavlis procesSi;<br />

roluri TamaSebi xels uwyobs sakiTxis Rrma Seswavlas sxva<strong>da</strong>sxva<br />

perspeqtivi<strong>da</strong>n, sxva<strong>da</strong>sxva monawilis xedvi<strong>da</strong>n;<br />

roluri TamaSis dros xdeba unar-Cvevebis ganviTareba; <strong>da</strong> mokidebulebebis<br />

Secvla;<br />

roluri TamaSi realuri situaciis simulaciaa; monawile ebs<br />

saSualeba aqvT sxvebis Tan<strong>da</strong>swrebiT gamoxaton TavianTi <strong>da</strong>mokidebuleba:<br />

xels uwyobs SemoqmedebiTobis ganviTarebas; zrdis motivacias;<br />

saxalisoa;<br />

xels uwyobs masalis safuZvlianad <strong>da</strong>maxsovrebas, radgan am<br />

dros xdeba ara mxolod informaciis ga<strong>da</strong>muSaveba, aramed emociuri<br />

ganc<strong>da</strong>c;<br />

monawileebi Secdomis <strong>da</strong>Svebisas mkacr kritikas ar iReben.<br />

roluri TamaSebis uaryofiT mxareebi :<br />

bevri pozitiuri mxaris gar<strong>da</strong> rolur TamaSebs Tavisi uaryofi-<br />

Ti mxareebic aqvs: <strong>da</strong>debiTi mxareebis msgavsad roluri TamaSebis<br />

uaryofiTi mxarec kvlav ZiriTa<strong>da</strong>d jgufis fenomens ukavSirdeba.<br />

esenia:


jgufis yvela wevri jgufSi SeiZleba ver grZnobdes Tavs komfortulad;<br />

a<strong>da</strong>mianebs zogjer uWirT <strong>da</strong>valebis simulacia,<br />

emociebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebebis sxvebis Tan<strong>da</strong>swrebiT Tavisuflad<br />

gamoxatva.<br />

roluri TamaSisas SesaZlebelia TamaSSi mxolod nawili Caer-<br />

Tos;<br />

rolur TamaSebs sWirdeba dro; gansakuTrebiT didi dro sWirdeba<br />

Sejamebis etaps, rom yvela monawilem gamoxatos Tavisi<br />

<strong>da</strong> mokidebuleba; (jgufuri muSaobis Semdeg yvela monawiles<br />

un<strong>da</strong> hqondes kmayofilebis ganc<strong>da</strong>);<br />

vinai<strong>da</strong>n roluri TamaSis dros gansxvavebuli azrebi warmoiSoba,<br />

SeiZleba jgufis wevrebma erTmaneTs ver gaugon <strong>da</strong> jgufis<br />

wevrebs Soris negatiuro urTierTganwyoba warmoiSvas;<br />

SesaZlebelia jgufis wevrebs gauWirdeT roli<strong>da</strong>n gamosvla;<br />

roluri TamaSebi ar gamodgeba didi jgufebisaTvis swavlebis<br />

meTo<strong>da</strong>d;<br />

rTulia yvela wevrze <strong>da</strong>kvirveba <strong>da</strong> Sefaseba.<br />

saswavlo garemo<br />

radganac roluri TamaSis ZiriTadi <strong>da</strong>niSnulebaa realuri situaciis<br />

simulaciis gziT <strong>profesiul</strong>i unarebis gamomuSaveba, amitom<br />

TamaSis garemoc maqsimalurad un<strong>da</strong> iyos miaxloebuli realur situaciasTan.<br />

mag.: Tu studentebma un<strong>da</strong> ganasaxieron sastumroSi klientebis<br />

registraciis procesi, sasurvelia, rom saklaso oTaxSi aveji<br />

ise ga<strong>da</strong>vawyoT, rom is sastumros registracias <strong>da</strong>emsgavsos.<br />

roluri TamaSebis dros sasurvelia jgufis wevrebi im<strong>da</strong>gvarad<br />

iyvnen ganlagebuli, rom yvela maTgani Tavisuflad monawileobdes<br />

procesSi.<br />

instruqciebis ga<strong>da</strong>cemisas sasurvelia monawileebi isxdnen wreSi<br />

<strong>da</strong> yvelas hqondes jgufis <strong>da</strong>narCen wevrebTan urTierTobisa <strong>da</strong> informaciis<br />

<strong>da</strong>zustebis saSualeba. rolebis gansaxierebis procesSi<br />

studentebs un<strong>da</strong> hqondeT Tavisuflad ga<strong>da</strong>adgilebis saSualeba.<br />

maswavlebels un<strong>da</strong> hqondes SeumCneveli pozicia.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

roluri TamaSebisas SesaZlebelia gamoviyenoT teqnikuri saSualebebi:<br />

diagramebi, plakatebi, video/audio saSualebebi.<br />

aseve monawileebs SesaZlebelia <strong>da</strong>sWirdeT feradi baraTebi <strong>da</strong><br />

markerebi CaniSvnebis gasakeTeblad.<br />

97<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


98<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

SesaZlebelia roluri TamaSis procesi CaviweroT video kameriT<br />

<strong>da</strong> jgufuri muSaobis <strong>da</strong>srulebis Semdeg gamoviyenoT jgufis Sesafaseblad,<br />

an rolis Sesrulebis <strong>da</strong>saxvewad; aseT SemTxvevaSi roluri<br />

TamaSebis Casatareblad <strong>da</strong>gvWirdeba <strong>da</strong>matebiTi <strong>da</strong>mxmare saSualebebi:<br />

multimedia, proeqtori, videokamera.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

jgufuri muSaobisas SesaZlebelia gamoviyenoT jgufis wevrebis rogorc<br />

individualuri, aseve jgufis, rogorc mTlianis, Sefaseba.<br />

individualuri Sefaseba xdeba <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebisa <strong>da</strong> am kriteriumebis<br />

Sesrulebis xarisxis mixedviT.<br />

jgufuri muSaobis <strong>da</strong>srulebis Semdeg monawileebs SesaZlebelia<br />

vTxovoT TviT<strong>Sefasebis</strong> gakeTeba mokle esses saxiT, romelSic asaxuli<br />

iqneba misi, rogorc monawilis Zlieri <strong>da</strong> susti mxareebi, misi<br />

procesSi CarTuloba, miRebuli gamocdilebis analizi. <strong>Sefasebis</strong> es<br />

meTodi ufro akademiuri sferosaTvis gamodgeba.<br />

SesaZlebelia roluri TamaSis <strong>da</strong>srulebis Semdeg monawileebs vTxovoT<br />

ara esses <strong>da</strong>wera, aramed sakuTari Tavisa <strong>da</strong> monawileebis Sefaseba<br />

mokle kiTxvaris mixedviT.<br />

SesaZlebelia aseve gamoviyenoT <strong>da</strong>kvirvebis meTodi; <strong>da</strong>kvirvebis<br />

sagani, mizani winaswar un<strong>da</strong> iyos gansazRvruli; SesaZlebelia <strong>da</strong>vakvirdeT<br />

monawileebis procesSi CarTulobas, sxva wevrebTan urTier-<br />

Tobas, <strong>da</strong>saxuli amocanis Sesrulebis xarisxs <strong>da</strong> a.S.<br />

sasurvelia Tu <strong>da</strong>kvirvebis Cawera jgufis muSaobis dros moxdeba.<br />

<strong>Sefasebis</strong> mizniT aseve rekomendebulia komentarebis gakeTebac.<br />

magaliTebi<br />

roluri TamaSis dros SesaZlebelia gamoviyenoT Semdegi saxis<br />

situaciebi:<br />

sastumroSi Camovi<strong>da</strong> turistebis 15 kaciani jgufi, <strong>da</strong>javSnis<br />

programa ar muSaobs <strong>da</strong> registrators uwevs samuSaos eqstremalur<br />

pirobebSi Sesruleba; turistebi moiTxoven <strong>da</strong>uyonebliv<br />

momsaxurebas <strong>da</strong> sasurvel nomrebSi ganTavsebas.<br />

stilistTan mosul klients un<strong>da</strong> originaluri, magram araeqstravagantuli<br />

varcxnilobis gakeTeba SezRudul droSi.<br />

myidveli sTxovs konsultants <strong>da</strong>xmarebas tansacmlis sazafxulo<br />

koleqciis SerCevaSi, Tumca zustad ar icis risi yidva<br />

un<strong>da</strong>.


miRebaze winaswar Caweris gareSe modis a<strong>da</strong>miani menejerTan <strong>da</strong><br />

mdivans sTxovs masTan SeSvebas, Tumca menejeri <strong>da</strong>kavebulia;<br />

ofisis wesebis mixedviT, menejerTan Sexvedramde saWiroa winaswar<br />

SeTanxmeba.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

roluri TamaSisaTvis winaswar moamzadeT konkretuli Tema<br />

Tu problema;<br />

Temis Sesabamisad moamzadeT detaluri werilobiTi//zepiri<br />

instruqcia;<br />

TiToeuli etapisaTvis gansazRvreT saWiro dro;<br />

moamzadeT garemo roluri TamaSebisaTvis;<br />

moamzadeT saWiro masalebi;<br />

SeimuSaveT <strong>da</strong>kvirvebis sqema <strong>da</strong> forma;<br />

moamzadeT monawileebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>mkvirveblebi – auxseniT maT sakuTari<br />

roli <strong>da</strong> situacia;<br />

jgufs mieciT Tavisuflad muSaobis saSualeba; amave dros<br />

SeecadeT jgufi <strong>da</strong>rCes sakiTxze koncentrirebuli;<br />

yuradRebiT <strong>da</strong>akvirdiT monawileebs; SesaZlebelia gamoiyenoT<br />

rogorc formaluri, aseve araformaluri <strong>da</strong>kvirveba;<br />

samuSaos <strong>da</strong>srulebis Semdeg yvela wevrs mieciT azrisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatvis saSualeba;<br />

<strong>da</strong>rwmundiT, rom monawileebi `gamovidnen~ rolebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong><br />

`<strong>da</strong>ub rundnen~ realobas;<br />

<strong>da</strong>mkvirveblebs sTxoveT Seafason procesi;<br />

hkiTxeT monawileebs, Tu ra iswavles roluri TamaSi<strong>da</strong>n;<br />

monawileebTan erTad SeajameT jgufis muSaoba;<br />

jgufis wevrebs mieciT konkretuli <strong>da</strong> gasagebi ukukavSiri.<br />

7.10.2. gonebrivi ieriSi<br />

ra aris es?<br />

gonebrivi ieriSi warmoadgens jgufuri SemoqmedebiTi muSaobis<br />

meTods, romlis mizania konkretuli problemis ga<strong>da</strong>saWrelad maqsi-<br />

99<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


100<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

maluri raodenobis ideebis generireba <strong>da</strong> ganxilva.<br />

rodis viyenebT?<br />

gonebrivi ieriSi gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac gvin<strong>da</strong> gansaxilvel<br />

sakiTxze rac SesaZlebelia bevri ideisa <strong>da</strong> mosazrebis Segroveba<br />

<strong>da</strong> jgufTan konsensusis safuZvelze sasurveli raodenobis<br />

ideebis gamoyofa. gonebriv ieriSs maSin viyenebT, rodesac aravin<br />

icis sakvlev Temaze swori pasuxi; yoveli gonebrivi ieriSis Sedegi<br />

unikaluria.<br />

gonebrivi ieriSis yvela idea, cxadia, rom saboloo SedegisaTvis<br />

ar aris mniSvnelovani; ideebis Segrovebis Semdeg xdeba am ideebis<br />

<strong>da</strong>jgufeba prioritetebis mixedviT <strong>da</strong> ramodenime yvelaze Rirebuli<br />

ideis gamokveTa.<br />

gonebrivi ieriSi SeiZleba gamoviyenoT sxva meTodebTan kombinirebuli<br />

saxiT. mag.: rodesac gvin<strong>da</strong> diskusiis Temis SerCeva an jgufis<br />

Sekvra.<br />

gonebrivi ieriSis procesi<br />

gonebrivi ieriSis procesi<br />

sak maod martivi aris:<br />

Tav<strong>da</strong>pirvelad xdeba gonebrivi<br />

ieriSis miznis<br />

mok led gacnoba;<br />

monawileebis gacnoba;<br />

klasis SemTxvevaSi, rodesac<br />

yvela erTmaneTs<br />

icnobs, gacnoba saWiro<br />

ar aris;<br />

jgufis wesebis Camoyalibeba;<br />

SeTanxmeba jgufTan,<br />

rom muSaobis procesSi<br />

jgufi <strong>da</strong>icavs am wesebs;<br />

rolebis ganawileba. gonebrivi ieriSis Casatareblad saWiroa sami<br />

tipis rolis ganawileba:<br />

wamyvani,romelsac moderators/fasilitators uwodeben;<br />

Camweri;<br />

jgufis wevrebi.


gonebrivi ieriSi mihyavs moderators an fasilitators;<br />

aseT a<strong>da</strong>mians un<strong>da</strong> esmodes jgufis dinamika <strong>da</strong> un<strong>da</strong> hqondes<br />

jgufTan muSaobis gamocdileba. mas un<strong>da</strong> SeeZlos kargi<br />

mosmena, ukukavSiris micema <strong>da</strong> monawileebis waxali seba<br />

ideebis misawodeblad. man xeli un<strong>da</strong> Seuwyos procesis mimdinareobas,<br />

rom rac SeiZleba meti idea <strong>da</strong> mosazreba Seagrovos.<br />

Camweris rols xSirad Tavad moderatori asrulebs; mas<br />

evaleba yvela ideisa <strong>da</strong> mosazrebis ga<strong>da</strong>tana TvalsaCinod,<br />

formatze. mas yvela monawile un<strong>da</strong> xe<strong>da</strong>vdes.<br />

monawileebs gonebriv ieriSSi monawileobis misaRebad specialuri<br />

momzadeba ar sWirdebaT; maT un<strong>da</strong> esmodeT gansaxilveli<br />

sakiTxi.<br />

ideebis Segroveba; gonebrivi ieriSis dros drois mokle SualedSi<br />

didi raodenobis ideebi un<strong>da</strong> SevkriboT. drois limiti<br />

winaswarvea gansazRvruli – <strong>da</strong>vuSvaT 20-25 wT; SesaZlebelia<br />

drois gasvlis Semdeg 5 wuTis kidev <strong>da</strong>mateba.<br />

idebis wakiTxva, ise rom jgufis yvela wevrisaTvis gasagebi<br />

iyos;<br />

ideebis <strong>da</strong>jgufeba msgavsebis mixedviT;<br />

SeTanxmeba ideebis gaerTianebasa <strong>da</strong> gacxrilvaze. jgufis wevrebi<br />

aZleven xmas TiToeul ideas, rom sabolood sasurvel raodenobamde<br />

<strong>da</strong>videT; <strong>da</strong>vuSvaT 10 idei<strong>da</strong>n Tav<strong>da</strong>pirvelad vtovebT<br />

5 ideas, Semdeg – sams <strong>da</strong> bolos – ors;<br />

moderatoris mier saboloo prioritetebis gacnoba;<br />

gonebrivi ieriSis procesisa <strong>da</strong> Sedegis Sefaseba.<br />

studentebis raodenoba<br />

jgufis zoma aris 6-10 a<strong>da</strong>miani; Tu jgufi Zalian pataraa, monawileebi<br />

kargaven msjelobis motivacias <strong>da</strong> Tu Zalian didia, maSin iqmneba<br />

qvejgufebi <strong>da</strong> monawileebi erTmaneTs aRar usmenen.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

gonebrivi ieriSis meTods mTeli rigi <strong>da</strong>debiTi mxareebi aqvs;<br />

esaa:<br />

gonebrivi ieriSi efeqturi meTodia, radgan grovdeba rac Sei-<br />

101<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


102<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

Zleba bevri idea <strong>da</strong> mosazreba;<br />

monawileebs exmareba, <strong>da</strong>inaxon problema sxva perspeqtivi<strong>da</strong>n;<br />

SemoqmedebiTia;<br />

xels uSlis konfliqts, radgan ar xdeba ideebis Segrovebis<br />

procesSi mosazrebebis Sefaseba <strong>da</strong> ganxilva;<br />

monawileebi kmayofili arian, radgan yvelas aqvs erTi<strong>da</strong>igive<br />

statusi <strong>da</strong> uflebebi;<br />

iafia; cota masala sWirdeba;<br />

SesaZlebelia sxva meTodebTan kombinirebulad gamoyeneba.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

SeiZleba jgufis yvela wevrma ar miiRos monawileoba<br />

procesSi;<br />

didi droa saWiro, gansakuTrebiT ideebis gacxrilvis dros.<br />

saswavlo garemo<br />

saswavlo garemo di<strong>da</strong>d ar gansxvavdeba diskusiisa <strong>da</strong> seminaris<br />

dros gamosayenebeli garemosagan; monawileebi sxe<strong>da</strong>n wreSi, SesaZlebelia<br />

magidis irgvliv, moderatori dgas jgufis win ise, rom yvela<br />

mxri<strong>da</strong>n kargad Cans. is an Camweri Canawers akeTebs <strong>da</strong>faze.<br />

garemo un<strong>da</strong> iyos maqsimalurad komfortuli <strong>da</strong> ar Seicavdes barierebs.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

aucilebelia flirCarti (an <strong>da</strong>fa flirCartis ararsebobis SemTxvevaSi),<br />

romelze<strong>da</strong>c gakruli gveqneba jgufis muSaobis wesebi; aseve<br />

saWiroa meore flirCarti, romelze<strong>da</strong>c feradi fanqrebiT CamovwerT<br />

ideebs; an feradi baraTebi, romelsac gavakravT <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> TiToeulze<br />

<strong>da</strong>vwerT TiTo ideas.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

gonebrivi ieriSis Sesafaseblad SesaZlebelia gamoviyenoT <strong>da</strong>kvirvebis<br />

meTodi; formaluri <strong>da</strong>kvirvebisas Canawerebs vakeTebT winaswar<br />

Sedgenili oqmis mixedviT. araformaluri <strong>da</strong>kvirveba amgvari oqmis<br />

Sedgenas ar saWiroebs.


magaliTi<br />

axlad<strong>da</strong>arsebuli organizacia studentebs ukveTavs originaluri<br />

veb-gverdis gakeTebas;<br />

studentebi mimarTaven gonebriv ieriSs.<br />

gonebriv ieriSSi monawileobs 5 studenti;<br />

gonebrivi ieriSi 40 wT. ganmavlobaSi grZeldeba;<br />

gonebrivi ieriSis Temebia: veb-gverdis sqemebi, forma, dinamika<br />

<strong>da</strong> a.S.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

SearCieT gansaxilveli Tema;<br />

<strong>da</strong>gegmeT, vin iqnebian monawileebi;<br />

gansazRvreT procedura <strong>da</strong> samuSao gegma;<br />

gansazRvreT mosalodneli Sedegi;<br />

Sedegi gaacaniT monawileebs;<br />

momzadeT garemo;<br />

moamzadeT yvela saWiro masala;<br />

yvela monawiles mieciT saSualeba monawileoba miiRos procesSi;<br />

<strong>da</strong>rCiT maqsimalurad neitraluri <strong>da</strong> jgufis wevrebis mimarT<br />

pozitiuri.<br />

7.10.3. treningi<br />

ra aris es?<br />

treningi aris garkveuli sakiTxis irgvliv codnis, unar-Cvevebisa<br />

<strong>da</strong> kompetenciebis SeZenis jgufuri procesi, romelic efuZneba<br />

sistemur wvrTnisa <strong>da</strong> ukukavSiris miRebas.<br />

treningi aris swavlebis interaqtiuli meTodi, romlis dros a<strong>da</strong>miani<br />

treningis sxva monawileebTan erTad afasebs sagnebsa <strong>da</strong> movlenebs,<br />

ayalibebs mosazrebebs, Sexedulebebs <strong>da</strong> iviTarebs garkveul<br />

unar-Cvevebsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebebs.<br />

rodis viyenebT?<br />

treningi gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac saWiroa unar-Cvevebis<br />

103<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


104<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

gamomuSaveba. trenings SesaZlebelia win uZRodes leqcia, saubrebi,<br />

diskusia, axsna-ganmarteba <strong>da</strong> a.S.<br />

unarebis ganviTareba sistematur wvrTnas saWiroebs, amitom mniSvnelovania<br />

garkveuli operaciebis gameoreba <strong>da</strong> Tan<strong>da</strong>TanobiT <strong>da</strong>xvewa.<br />

unarebis SeZena sam etaps moicavs: codnis SeZena, wvrTna <strong>da</strong> unar_<br />

Cvevebis SeZena; rodesac studenti ukve uSecdomod asrulebs <strong>da</strong>valebas<br />

<strong>da</strong> aRar akontrolebs sakuTar moqmedebas, es niSnavs, rom man<br />

ukve SeiZina es konkretuli unari.<br />

treningis msvlelobisas sxva<strong>da</strong>sxva meTodi gamoiyeneba, rac xels<br />

uwyobs monawileebis <strong>da</strong>iteresebas <strong>da</strong> yuradRebis koncentrirebas;<br />

mag.: ganxilvebi, saubari, prezetaciebi, TvalsaCinoebebis gamoyeneba<br />

<strong>da</strong> a.S.<br />

treningis procesi<br />

treningis procesi gulisxmobs jgufis wamyvans anu mwvrTnelisa<br />

<strong>da</strong> treningis monawileebs Soris urTierTobas – urTierTTanamSromlobas.<br />

mwvrTneli warmarTavs <strong>da</strong> akontrolebs jgufis muSaobas; umetes<br />

SemTxvevebSi, treningi mwvrTnels mihyavs. saklaso garemoSi mwvrTnelis<br />

funqcias maswavlebeli asrulebs.<br />

yovel trenings aqvs konkretuli mizani –raimis Sesrulebis, keTebis<br />

unarisa <strong>da</strong> kompetenciis gaumjobeseba, romelsac mwvrTneli ayalibebs.<br />

mizani formulirdeba imis mixedviT, Tu visTvis <strong>da</strong> ra Sedegebis<br />

misaRebad tardeba treningi.<br />

mwvrTneli miznis Sesabamisad SeimuSavebs satreningo gegmas; gegmaSi<br />

Sedis treningis SinaarsTan <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>da</strong> Tematur-Sinaarsobrivi<br />

sakiTxebi.<br />

treningis SinaarsTan <strong>da</strong>kavSirebul gegmaSi kargad un<strong>da</strong> gamoikve-<br />

Tos is sakiTxebi <strong>da</strong> prioritetebi, romlis miRwevasac mwvrTneli<br />

cdilobs. gegma un<strong>da</strong> iyos realuri <strong>da</strong> miRwevadi. zogjer SesaZlebelia<br />

treningis msvlelobisas gegmis cvlileba gaxdes saWiro.<br />

treningis organizaciul – teqnikuri gegma gulisxmobs Tu sad <strong>da</strong><br />

rodis Catardeba treningi.<br />

trenerma winaswar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmos treningisaTvis saWiro resursebi:<br />

<strong>da</strong>wyeba-<strong>da</strong>mTavrebis dro, Sesvenebebis raodenoba <strong>da</strong> xangrZlivoba,<br />

treningis CatarebisaTvis saWiro auditoria, treningisaTvis saWiro<br />

aRWurviloba, monawileebisaTvis <strong>da</strong>sarigebeli masalebi <strong>da</strong> msmenelTa<br />

raodenoba.


mas Semdeg, rac mwvrTnels kargad aqvs Camoyalibebuli mizani <strong>da</strong><br />

gegma, man un<strong>da</strong> izrunos procesis efeqtur Catarebaze.<br />

mwvrTnelma un<strong>da</strong> Seqmnas Ria <strong>da</strong> pozitiuri garemo. is pozitiurad<br />

un<strong>da</strong> iyos ganwyobili monawileebis mimarT <strong>da</strong> monawileebs urTierTmxar<strong>da</strong>Werisa<br />

<strong>da</strong> pativiscemis magaliTi un<strong>da</strong> misces.<br />

treningis <strong>da</strong>wyebisas mwvrTnelma un<strong>da</strong> gaarkvios monawileebis<br />

molodini <strong>da</strong> izrunos am molodinis <strong>da</strong>sakmayofileblad. vinai<strong>da</strong>n<br />

treningi sakmaod xangrZlivi procesia, xSirad is 6 sT grZeldeba,<br />

amitom treningi iyofa sesiebad; sesiebs Soris saWiroa Sesvenebebis<br />

sworad <strong>da</strong>gegmva <strong>da</strong> ganawileba; rogorc wesi, erTi Sesveneba aris<br />

xolme 45 wT, an erTi saaTi; <strong>da</strong>narCeni Sesvenebebi ufro xanmoklea,<br />

15-30 wT. mcire Sesvenebebis nacvlad SesaZlelia gamoviyenoT mokle<br />

savarjiSoebi, romelic monawileebs gantvirTvaSi <strong>da</strong>exmareba.<br />

treningis <strong>da</strong>srulebis Semdeg xdeba Sefaseba. <strong>Sefasebis</strong> Sedegebma<br />

un<strong>da</strong> gaCvenoT, Tu ramdenad iqna miRweuli treningis Sedegebi <strong>da</strong> Tu<br />

ara, ratom.<br />

amis Semdeg, SeiZleba gakeTdes <strong>da</strong>skvnebi, aris Tu ara saWiro treningis<br />

modifikacia. Sedegebis mixedviT SeiZleba miiRoT ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

Semdegi treningebis Sesaxeb.<br />

studentebis raodenoba<br />

treningis Casatareblad studentebis optimaluri raodenobaa 12-15<br />

monawile.<br />

Pros & Contras<br />

trenings mTeli rigi <strong>da</strong>debiTi mxareebi aqvs:<br />

advilia swavla keTebis procesSi;<br />

xels uwyobs sakiTxis safuZvlian Seswavlas <strong>da</strong> unar-Cvevebis<br />

gamomuSavebas;<br />

zrdis motivacias;<br />

saxalisoa;<br />

xels uwyobs socialuri unarebis ganviTarebasa <strong>da</strong> Camoyalibebas;<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

SesaZlebelia yvela wevri ver grZnobdes Tavs komfortulad<br />

jgufSi;<br />

105<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


106<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

SesaZlebelia gamoikveTos lideri (liderebi), romelic warmar-<br />

Tavs process, rac jgufis sxva wevrebs pasiurs xdis;<br />

ar gamodgeba didi zomis jgufebisaTvis swavlebis meTo<strong>da</strong>d;<br />

sWirdeba didi dro;<br />

rTulia <strong>Sefasebis</strong> procesi.<br />

saswavlo garemo<br />

treningis dros monawileebi sxe<strong>da</strong>n wreSi, mwvrTnels aqvs Tavisuflad<br />

ga<strong>da</strong>adgilebis saSualeba. monawileebs ki erTmaneTTan Tavisuflad<br />

urTierTobis; mwvrTnels yvela kargad un<strong>da</strong> xe<strong>da</strong>vdes <strong>da</strong> misi<br />

saubari yvelas un<strong>da</strong> esmodes; amasTanave yvela kargad un<strong>da</strong> xe<strong>da</strong>vdes<br />

vizualur masalebs, ekrans.<br />

Tu treningis msvlelobisas saWiroa mcire jgufebad <strong>da</strong>yofa, un<strong>da</strong><br />

uzrunvelvyoT yvela jgufisaTvis saWiro adgili <strong>da</strong> aRWurviloba.<br />

swavlebis <strong>da</strong>mxmare saSualebebi<br />

sasurvelia satreningo masala power point-is formatSi momzaddes;<br />

treningis Temi<strong>da</strong>n gamomdinare, SesaZlebelia saWiro gaxdes videomasalis,<br />

mokle rgolebis Cvenebac; aseT SemTxvevaSi <strong>da</strong>gvWirdeba proeqtori,<br />

ekrani <strong>da</strong> leptopi.<br />

SesaZlebelia treningi ga<strong>da</strong>viRoT video kameraze <strong>da</strong> Semdeg gamoviyenoT<br />

monawileTa Sesafaseblad an Sesrulebis <strong>da</strong>saxvewad. aseT Sem-<br />

TxvevaSi <strong>da</strong>gvWirdeba video kamera.<br />

treningis msvlelobisas aseve saWiroa <strong>da</strong>fa, flirCarti, didi formatis<br />

qaRaldebi, feradi fanqrebi.<br />

sasurvelia monawileebs winaswar <strong>da</strong>vurigoT treningis msvlelobisas<br />

saWiro masalebi- e.w hen<strong>da</strong>uTebi. aseve, qaRaldebi, saweri kalami,<br />

bloknoti, saqaRalde.<br />

<strong>Sefasebis</strong> adekvaturi formebi<br />

Sefaseba SesaZlebelia Catardes rogorc treningis msvlelobisas,<br />

aseve <strong>da</strong>srulebis Semdegac.<br />

<strong>Sefasebis</strong> ZiriTadi saxeebia:<br />

TviTSefaseba: SegviZlia monawileebs vTxovoT Seafason treningis<br />

Sedegi, procesisa <strong>da</strong> miRebuli gamocdilebis mixedviT. TviTSefaseba<br />

SesaZlebelia vawarmooT sesiis an treningis mimdinareobis dros <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>srulebis Semdeg;


testireba: imis gazomva, mox<strong>da</strong> Tu ara monawileebis mier treningis<br />

dros <strong>da</strong>gegmilis Seswavla. codnisa <strong>da</strong> unar-Cvevebis SeZenis Sefaseba<br />

Se<strong>da</strong>rebiT advilia. gacilebiT rTulia <strong>da</strong>mokidebulebebis cvlilebebis<br />

gazomva.<br />

<strong>da</strong>kvirveba: SesaZlebelia monawileTa Sefaseba <strong>da</strong>kvirvebis gziTac.<br />

magaliTi<br />

jgufis zoma – 15-20 monawile<br />

dro – 75-90 wT<br />

masala: yoveli jgufisaTvis 4 wyvili sxva<strong>da</strong>sxva feris asawyobi<br />

konstruqciebi, 1 saxazavi, sufTa furclebi <strong>da</strong> fanqrebi;<br />

trenerisTvis ki markerebi <strong>da</strong> flipCarti.<br />

mizani: <strong>da</strong>gegmvis <strong>da</strong> jgufSi TanamSromlobis unarebis ganvi-<br />

Tareba.<br />

etapebi:<br />

1. jgufs vyofT 5-6 wevrian mcire jgufebad. yoveli jgufisaTvis<br />

SevarCevT 1 <strong>da</strong>mkvirvebels.<br />

2. 2-3 a<strong>da</strong>mians varCevT JiurisaTvis, romlebic <strong>da</strong>akvirdebian<br />

jgufis muSaobis process.<br />

jgufs vaZlevT Semdeg instruqcias `Tqven geZlevaT 40 wT,<br />

aagoT Tqveni xelT arsebuli masalebiT koSkis maketi, romelic<br />

un<strong>da</strong> iyos maRali, originaluri <strong>da</strong> myari; samuSaos <strong>da</strong>s rulebis<br />

Semdeg Tqvens namuSevars Seafasebs Jiuri. Jiuri iqneba obieqturi.<br />

Tqveni namuSevari Sefasdeba Semdegi kriteriumis mixedviT:<br />

ramdenad myaria koSki, maRali <strong>da</strong> originaluri~.<br />

3. jgufis wevrebs eZlevaT mcire dro <strong>da</strong>svan SekiTxvebi, magram<br />

ar eZlevaT araviTari <strong>da</strong>matebiTi miniSneba, rogor aagon koSki;<br />

4. <strong>da</strong>mkvirveblebs eZlevaT Semdegi instruqcia: CaiwereT procesi<br />

Semdegi maniSneblebis mixedviT:<br />

ra dro <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmvas?<br />

ra dro <strong>da</strong>axarjes monawileebma maketis aSenebas?<br />

ra dro <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong> saboloo samuSaos Sesrulebas?<br />

aseve jgufis dinamikis Sesaxeb monacemebi: vin gamoxatav<strong>da</strong><br />

iniciativas, rogor ganawil<strong>da</strong> samuSao, yvela monawileob<strong>da</strong><br />

procesSi Tu mxolod nawili ?<br />

5. rodesac instruqcia gasagebia, fasilitatori niSnavs dros <strong>da</strong><br />

107<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


108<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaT lebaSi<br />

jgufebs sxva<strong>da</strong>sxva oTaxSi agzavnis samuSaod.<br />

6. sanam monawileebi asruleben samuSaos, Jiuri adgens cxrils,<br />

romelic ase gamoiyureba<br />

kriteriumi<br />

simaRle<br />

simyare<br />

originaloba<br />

saerTo jami<br />

jgufi<br />

1<br />

jgufi<br />

2<br />

jgufi<br />

3<br />

qulebis miniWeba moxdeba 10 qulian skalaze, sa<strong>da</strong>c 1 yvelaze<br />

cudi Sefasebaa <strong>da</strong> 10 saukeTeso. qulebis minimaluri odenobaa<br />

10 <strong>da</strong> maqsimaluri 30.<br />

yovel ga<strong>da</strong>cilebul wuTze jgufi kargavs 1 qulas.<br />

8. jgufebis samuSaos <strong>da</strong>srulebis Semdeg Jiuri afasebs namuSevars<br />

kriteriumis mixedviT.<br />

9. treneri yvela monawiles abrunebs jgufSi – <strong>da</strong>mkvirveblebsac<br />

<strong>da</strong> Jiurisac. ganixilaven Sejibris, jgufis dinamikasa <strong>da</strong> Jiuris<br />

mier momzadebul saboloo angariSs.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

yuradRebiT SearCieT satreningo Tema <strong>da</strong> zustad gansazRvreT<br />

treningis mizani;<br />

CamoayalibeT gegma: Tematuri <strong>da</strong> materialur-teqnikuri;<br />

SeadgineT sesiis detaluri gegma <strong>da</strong> miuTiTeT treningis meTodologia<br />

<strong>da</strong> resursebi;<br />

<strong>da</strong>gegmeT kursis Sinaarsi (saswavlo programa);<br />

gansazRvreT samuSao dro <strong>da</strong> saWiro resursebi; maqsimalurad


gamoiyeneT xelT arsebuli wyaroebi <strong>da</strong> resursebi;<br />

gaiTvaliswineT Semdegi faqtorebi: drois resursi; monawile-<br />

Ta (codnis) done; jgufis zoma;<br />

moamzadeT monawileebisaTvis saWiro masalebi;<br />

SeimuSaveT <strong>Sefasebis</strong> sqema;<br />

jgufSi SeecadeT, imuSaoT mravalferovnad;<br />

SeecadeT, rom Tqveni programa iyos moqnili;<br />

gamoiyeneT jgufTan muSaobis <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> sxva<strong>da</strong>sxva meTodi;<br />

<strong>da</strong>aintereseT monawileebi;<br />

akontroleT rom jgufSi ramdenime wevri ar gaxdes dominanturi;<br />

jgufSi SeqmeniT <strong>da</strong>debiTi atmosfero; aqcenti gaakeTeT imaze<br />

ra <strong>da</strong> rogor un<strong>da</strong> gaakeTon monawileebma <strong>da</strong> ara imaze, ra ar<br />

un<strong>da</strong> gaakeTon maT;<br />

treningi <strong>da</strong>asruleT <strong>da</strong>debiTi ganwyobiT;<br />

<strong>da</strong>srulebis Semdeg yvela monawiles mieciT azris gamoTqmis<br />

saSualeba.<br />

109<br />

swavlis <strong>meTodebi</strong>


110<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

Sefaseba<br />

Sefaseba swavlebis procesis mniSvnelovani nawilia. Sefaseba niSnavs<br />

rogorc <strong>da</strong>kvirvebas studentis miRwevaze, ise <strong>da</strong>skvnis gakeTebas<br />

misi Teoriuli <strong>da</strong> praqtikuli momzadebis Sesaxeb. Sefaseba rTuli<br />

procesia, gansakuTrebiT maSin, rodesac es codnis Sefasebas exeba.<br />

maswavlebeli akvirdeba students <strong>da</strong> akeTebs <strong>da</strong>skvnebs, ramdenad kargad<br />

Tu cu<strong>da</strong>d icis man Tema//sagani. amasTanave, sagulisxmoa is, rom<br />

maswavlebeli yvelafers verc <strong>da</strong>akvirdeba <strong>da</strong> verc gamoikiTxavs,<br />

amitom studentis momzadebis doneze swori <strong>da</strong>skvnis gakeTeba rom<br />

SeZlos, sworad un<strong>da</strong> SearCios ras, rodis <strong>da</strong> rogor (ra meTodis<br />

gamoyenebiT) <strong>da</strong>akvirdes.<br />

ganmaviTarebeli <strong>da</strong> ganmsazRvreli Sefaseba<br />

arsebobs <strong>Sefasebis</strong> ori forma: ganmaviTarebeli <strong>da</strong> ganmsazRvreli.<br />

ganmaviTarebeli Sefaseba swavlis proceszea orientirebuli, ganmsazRvreli<br />

ki – Sedegze.<br />

ganmaviTarebeli Sefaseba, rogorc termini miuTiTebs, studentis<br />

ganviTarebazea mimarTuli. ganmaviTarebeli Sefaseba maswavlebels exmareba<br />

saswavlo procesis <strong>da</strong>gegmvaSi, xolo students miRwevebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT ukukavSiris miRebaSi.<br />

ganmaviTarebeli <strong>Sefasebis</strong>as savaldebulo ar aris qulis <strong>da</strong>wera;<br />

ganmaviTarebeli <strong>Sefasebis</strong> tipiuri formaa studentis mier Catarebuli<br />

samuSaos Sesrulebaze komentaris gakeTeba, romelSic asaxuli<br />

un<strong>da</strong> iyos mis mier samuSaos Sesrulebis done <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi swavlis<br />

gaumjobesebis mizniT.<br />

ganmsazRvreli <strong>Sefasebis</strong> mizania studentis miRwevis zusti Sefaseba.<br />

maSin, rodesac ganmaviTarebeli Sefaseba SesaZlebelia `araformaluri~<br />

iyos, ganmsazRvreli Sefaseba yovelTvis `formaluria~ <strong>da</strong><br />

qulis <strong>da</strong>weras saWiroebs. ganmsazRvreli Sefaseba tardeba testis,<br />

prezentaciis, proeqtebis safuZvelze.<br />

orive tipis Sefaseba SesaZlebelia iyos mimdinare (swavlebis procesSi<br />

mimdinareobdes) an Semajamebeli (semestris an saswavlo wlis<br />

<strong>da</strong>srulebis Semdeg xdebodes); rekomendirebulia mimdinare <strong>Sefasebis</strong><br />

gamoyeneba Semajamebel SefasebasTan erTad.<br />

orive tipis Sefaseba SesaZlebelia iyos mimdinare (swavlebis procesSi<br />

mimdinareobdes) an Semajamebeli (semestris an saswavlo wlis <strong>da</strong>s-


ulebis Semdeg xdebodes); rekomendirebulia mimdinare <strong>Sefasebis</strong> gamoyeneba<br />

Semajamebel SefasebasTan erTad.<br />

cxrili 8.1. ganmaviTarebeli <strong>da</strong> ganmsazRvreli Sefaseba<br />

mimdinare<br />

Semajamebeli<br />

ganmaviTarebeli ganmsazRvreli<br />

yoveldRiuri <strong>da</strong>valebebis Sesruleba,<br />

gakveTilSi CarTuloba,<br />

proeqtis romelime etapi an sxv.<br />

am SemTxvevaSi vuxsniT studentebs<br />

rogor gaaumjobeson Sedegi.<br />

raime Temis, drois monakveTis,<br />

proeqtis bolos miRebuli sityvieri<br />

Sefaseba, komentari.<br />

wyaro: erovnuli saswavlo gegma (gv. 15; 2008)<br />

yoveldRiuri <strong>da</strong>valebebis<br />

Sesruleba,<br />

gakveTilSi CarTuloba,<br />

proeqtis romelime etapi<br />

raime Temis, drois monakveTis,<br />

proeqtis bolos<br />

miRebuli niSani.<br />

mniSvnelovania, rom maswavlebeli sistematurad iyenebdes orive tipis<br />

Sefasebas: ganmsazRvrels <strong>da</strong> ganmaviTarebels. Tumca, sasurvelia,<br />

rom ganmaviTarebeli <strong>Sefasebis</strong> wili ufro meti iyos, vidre ganmsazRvrelis.<br />

semestris manZilze studenti SesaZlebelia Sefasdes sxva<strong>da</strong>sxva meTodis<br />

gamoyenebiT, rogoricaa<br />

a) <strong>da</strong>swreba; e) proeqtebi;<br />

b) saSinao <strong>da</strong>valebebis momzadeba; v) prezentaciebi <strong>da</strong> a.S.<br />

g) gamoc<strong>da</strong>//testireba;<br />

TiToeul komponents gansazRvruli xvedriTi wili aqvs saerTo SefasebaSi.<br />

mag.: <strong>da</strong>swrebas SeiZleba saerTo <strong>Sefasebis</strong> 10% mivaniWoT, przentacias<br />

15% <strong>da</strong> a.S.<br />

amJamad <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi rekomendebulia 100 quliani <strong>Sefasebis</strong><br />

sistemis gamoyeneba. <strong>Sefasebis</strong> savaldebulo komponentia <strong>da</strong>swreba,<br />

romelsac saerTo <strong>Sefasebis</strong> 10-20% eTmoba <strong>da</strong> saboloo gamoc<strong>da</strong>,<br />

romelsac 30-40% eTmoba; <strong>da</strong>rCenili nawili gansazRvrulia Sualeduri<br />

(mimdinare) <strong>Sefasebis</strong>aTvis, romelic SesaZlebelia nebismieri formiT<br />

Catardes; Sualeduri <strong>Sefasebis</strong> SerCeva <strong>da</strong>mokidebulia sagnis mizansa <strong>da</strong><br />

specifikaze.<br />

ar arsebobs <strong>Sefasebis</strong> erTi stan<strong>da</strong>rtuli sqema; Sefaseba <strong>da</strong>mokide-<br />

111<br />

Sefaseba


112<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

bulia misaRwev mizanze, <strong>Sefasebis</strong> obieqtze, Tumca mniSvnelovania,<br />

rom nebismieri Sefaseba akmayofilebdes Semdeg pirobebs:<br />

• sandooba;<br />

• validuroba;<br />

• stan<strong>da</strong>rtuloba;<br />

• praqtikuloba;<br />

• gamWvirvaloba.<br />

Sefaseba sandoa im SemTxvevaSi, rodesac <strong>Sefasebis</strong> Sedegebi erTi<strong>da</strong>igivea,<br />

miuxe<strong>da</strong>vad imisa, Tu vin rodis afasebs studentis codnasa<br />

<strong>da</strong> unarebs. mag.: Sefaseba sando iqneba, Tu sxva<strong>da</strong>sxva maswavlebeli<br />

studentis erTsa<strong>da</strong>imave pasuxs an raimes Sesrulebul <strong>da</strong>valebas erTnairad<br />

Seafasebs an erTi maswavlebeli erTsa<strong>da</strong>imave pasuxs sxva<strong>da</strong>sxva<br />

dros erTnairad Seafasebs.<br />

cxadia, Znelia absoluturad sando <strong>Sefasebis</strong> sistemis uzrunvelyofa;<br />

<strong>Sefasebis</strong> sandoobaze gavlenas axdens sxva<strong>da</strong>sxva faqtori: studentis<br />

ganwyobebi, motivacia, fizikur garemoSi cvlilebebi (temperatura,<br />

ganaTeba), <strong>Sefasebis</strong> proceduris cvlileba (dro, instruqciebi,<br />

<strong>da</strong>valebis formulireba), maswavleblis subieqturi faqtorebi; rodesac<br />

maswavlebeli studentis codnasa <strong>da</strong> Sesrulebas afasebs, <strong>da</strong>rwmunebuli<br />

un<strong>da</strong> iyos, rom masala swora<strong>da</strong>a SerCeuli, meTodi adekvaturia,<br />

sandooba ki maRali.<br />

strategiebi, romelic zrdis <strong>Sefasebis</strong> sandoobas:<br />

Sesafasebeli <strong>da</strong>valeba formulirebuli un<strong>da</strong> iyos naTlad <strong>da</strong><br />

gasagebad;<br />

<strong>Sefasebis</strong>as gamoyenebuli un<strong>da</strong> iyos sxva<strong>da</strong>sxva instrumenti,<br />

romlebic erTmaneTs avseben;<br />

<strong>Sefasebis</strong> sqema un<strong>da</strong> iyo konkretuli <strong>da</strong> specifikuri;<br />

un<strong>da</strong> gakontroldes yvela faqtori, romelic <strong>Sefasebis</strong> sandoobas<br />

amcirebs;<br />

studentebi un<strong>da</strong> Sefasdnen msgavs pirobebsa <strong>da</strong> situaciaSi;<br />

maswavlebeli un<strong>da</strong> iyos maqsimalurad miukerZoebeli.<br />

<strong>Sefasebis</strong> validurobas sxvanairad <strong>Sefasebis</strong> mizanTan Sesabamisobas<br />

uwodeben; es gulisxmobs: <strong>Sefasebis</strong> instrumentiT ramdenad zustad<br />

<strong>da</strong> adekvaturad fasdeba is codna <strong>da</strong> unarebi, romelsac Sefaseba<br />

isaxavs miznad. rodesac SefasebiT studentis codna <strong>da</strong> unarebi araz-


ustad izomeba, niSnavs imas, rom Sefasebas validobis problema aqvs.<br />

mag.: Tu <strong>Sefasebis</strong> amocanaa inteleqtis gazomva, xolo realurad Cven<br />

studentis mxolod faqtobriv codnas vzomavT, maSin Sefaseba aravaliduri<br />

anu mizanTan Seusabamobaa; Tu <strong>da</strong>mamTavrebel gamoc<strong>da</strong>ze<br />

SerCeuli teqsti an <strong>da</strong>valeba ufro rTulia, vidre studentma semestris<br />

ganmavlobaSi SeiZina, maSin Sefaseba kvlav validobis problemaze<br />

mianiSnebs. an <strong>da</strong>vuSvaT students vTxovT raimes gakeTebas, imis<br />

nacvlad, rom werilobiTi <strong>da</strong>valeba SevasrulebinoT, an piriqiT.<br />

strategiebi, romelic zrdis <strong>Sefasebis</strong> validobas:<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> SearCios studentis SesaZleblobebis<br />

maqsimalurad adekvaturi <strong>da</strong>valebebi (rac man kursis ganmavlobaSi<br />

iswavla);<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> SearCios codnisa <strong>da</strong> unarebis maqsimalurad<br />

adekvaturi <strong>Sefasebis</strong> forma.<br />

<strong>Sefasebis</strong> stan<strong>da</strong>rtizacia miuTiTebs Sefaseba ramdenad msgavs Si naarssa<br />

<strong>da</strong> formats gulisxmobs <strong>da</strong> ramdenad msgavsia qulebis miniWebis<br />

principi yvela studentisaTvis. praqtikaSi xSirad gamoiyeneba stan<strong>da</strong>rtizebuli<br />

testebi, rac imas niSnavs, rom yvela studenti fasdeba<br />

erTi<strong>da</strong>imave formatiT, proceduriTa <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> sqemiT. Tumca,<br />

zogjer saWiroa gaviTvaliswinoT studentebis individualuri Sesa-<br />

Zleblobebi <strong>da</strong> maTi fiziuri Tu fsiqiuri janmrTelobis donec; mag.:<br />

unarSezRuduli, problemuri studentebis <strong>Sefasebis</strong>as SesaZlebelia<br />

saWiro gaxdes <strong>Sefasebis</strong> sqemis an proceduris Secvla.<br />

<strong>Sefasebis</strong> praqtikuloba gviCvenebs, ramdenad mosaxerxebeli <strong>da</strong> iafia<br />

<strong>Sefasebis</strong> instrumentisa <strong>da</strong> procedurebis gamoyeneba.<br />

praqtikuloba moicavs Semdeg sakiTxebs: ramdeni droa saWiro instrumentis<br />

Sesaqmnelad; ramdenad SesaZlebelia drois mocemul momentSi<br />

sxva<strong>da</strong>sxva studentebis Sefaseba; ramdenad Zviria <strong>Sefasebis</strong> masala;<br />

ramdenad advilia studentebis Sefaseba <strong>da</strong>valebebis Sesrulebis<br />

Semdeg <strong>da</strong> a.S.<br />

Sefaseba gamWvirvale anu Riaa im SemTxvevaSi, rodesac <strong>Sefasebis</strong><br />

meqanizmebi <strong>da</strong> kriteriumebi winaswar aris studentebisaTvis cnobili;<br />

SesaZlebelia, rom studentebma Tava<strong>da</strong>c miiRon monawileoba <strong>Sefasebis</strong><br />

kriteriumebis SemuSavebaSi; saswavlo kursis <strong>da</strong>wyebisas maswavlebelma<br />

studentebs un<strong>da</strong> gaacnos <strong>Sefasebis</strong> sqema, romlis gamoyenebasac is<br />

apirebs.<br />

113<br />

Sefaseba


114<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

8. 11.<br />

<strong>Sefasebis</strong> sqemebi<br />

yovelTvis, rodesac studentis Sefasebas vapirebT, dgeba problema,<br />

rogor gavigoT, ra kriteriumis gamoyenebiT SevafasoT studentis<br />

codnis done.<br />

Sefaseba konkretuli sqemis safuZvelze un<strong>da</strong> xdebodes; sqema asaxavs<br />

im kriteriums, romlis safuZvelze<strong>da</strong>c students vafasebT; mag.:<br />

sakiTxis codna, analizi, Sesrulebis xarisxi, <strong>da</strong> a.S. <strong>Sefasebis</strong> kriteriumis<br />

SerCevisas un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT swavlebis mizani <strong>da</strong> <strong>da</strong>valebis<br />

forma.<br />

SesaZlebelia ganvasxvavoT ori tipis Sefaseba: Sefaseba, romelic<br />

<strong>da</strong>xuruli pasuxebis SerCevas gulisxmobs <strong>da</strong> Ria forma, romelic pasuxis<br />

Seqmnas gulisxmobs; cxadia pirveli maTgani werilobiTia, xolo<br />

meore SesaZlebelia iyos rogorc werilobiTi, aseve zepiri an raime<br />

qmedebis Sesrulebas saWiroebdes.<br />

pasuxebis SerCeva pasuxebis Seqmna<br />

• mravlobiTi<br />

arCevani<br />

• swori/mc<strong>da</strong>ri<br />

• Sevseba<br />

• esse<br />

• portfolio<br />

• proeqti<br />

• kvleva<br />

• zepiri prezentacia<br />

• demonstrireba<br />

• debatebi<br />

• diskusia<br />

• proeqti<br />

magaliTebi<br />

1. ra raodenobis nimuSia saWiro yurZnis Saqar-mJavianobis analizisaTvis<br />

erT nakveTSi? (SearCieT erTi pasuxi)<br />

1 100 kg; 3 2 kg;<br />

2 500 kg; 4 10 kg.<br />

2. rTvelis <strong>da</strong>wyebis va<strong>da</strong> ganisazRvreba yurZnis Saqrianoba-mJavianobiT.<br />

1 diax 2 ara<br />

3. aqroladi mJavebis raodenoba matulobs --------- gradusze du-<br />

Rilis dros (CasviT Sesabamisi pasuxi).<br />

1 15 3 25<br />

2 20 4 30<br />

cxrili 8.2. <strong>Sefasebis</strong> sqemebi


8.1.1. <strong>Sefasebis</strong> sqemebi <strong>da</strong>xuruli kiTxvebisaTvis<br />

yvelaze martivi saxis <strong>Sefasebis</strong> sqema <strong>da</strong>xuruli kiTxvebisas gamoiyeneba;<br />

es faqtobrivad pasuxebis CamonaTvalia, romelTagan studenti<br />

arCevs kiTxvis adeqvatur pasuxebs. SesaZlebelia saWiro iyos arsebuli<br />

variantebi<strong>da</strong>n erTi an ramdenime pasuxis SerCeva, swori <strong>da</strong> mc<strong>da</strong>ri<br />

pasuxebis gamoyofa, pasuxebis SeTanxmeba, pasuxebis <strong>da</strong>lageba raime<br />

principiT <strong>da</strong> gamotovebuli adgilebis Sevseba.<br />

umetes SemTxvevaSi swor pasuxs erTi qula miewereba, Tumca, xSirad<br />

maswavlebeli gansazRvravs, ramdeni qula miakuTvnos swor pasuxs;<br />

aseTi <strong>da</strong>valebebi advili <strong>da</strong> swrafi Sesafasebelia. <strong>Sefasebis</strong> es sqema<br />

tipuria testebis dros (ixileT testebi, Tavi 8.2.1).<br />

8.1.2 <strong>Sefasebis</strong> sqemebi Ria <strong>da</strong>valebebisTvis<br />

Ria <strong>Sefasebis</strong> sqema gamoiyeneba maSin, rodesac winaswar ar aris<br />

gansazRvruli kiTxvaze pasuxebi. kerZod, jgufuri muSaobis, Temis,<br />

zepiri pasuxis, prezentaciis Sesafaseblad. gamocdileba aCvenebs, rom<br />

Ria <strong>da</strong>valebebis Sefaseba ufro rTulia, vidre <strong>da</strong>xurulis; aseT Sefasebaze<br />

SesaZlebelia gavlenas axdendes maswavleblis gamocdileba,<br />

gemovneba, sakiTxis sirTule <strong>da</strong> a.S.<br />

sasurvelia Ria saxis <strong>da</strong>valebebi im<strong>da</strong>gvarad iyos Sedgenili, rom<br />

pasuxis gacemisas students uxdebodes ara mxolod informaciis gaxseneba,<br />

aramed Sefaseba, analizi, sinTezi.<br />

Ria saxis <strong>da</strong>valebebis Sesafaseblad sqemebis Sedgena sakmaod rTuli<br />

<strong>da</strong> Sromatevadia.<br />

1. werilobiTi sqemebi<br />

werilobiTi sqemebi gamoiyeneba im SemTxvevaSi, rodesac saWiroa<br />

gamosaTvleli samuSaos Catareba. mag.: sxva<strong>da</strong>sxva sazeinklo operaciis<br />

Sesruleba, naxazebis kiTxva, sabuRaltro aRricxva, elteqnika<br />

<strong>da</strong> a.S. aseve argumentireba, <strong>da</strong>sabuTeba <strong>da</strong> a.S.<br />

mag.: kombinirebul sakvebSi antibotikebis raodenobis (mg/kg) gansaz-<br />

Rvra; Teslbrunvis sqemis Sedgena; memcenareobis calkeul <strong>da</strong>rgebze<br />

marJinaluri mogebebis gaangariSeba.<br />

`werilobiTi sqemebis~ sandoobisa <strong>da</strong> stan<strong>da</strong>rtizaciis miRweva ufro<br />

advilia, vidre `Sesrulebis sqemebis~, amitom ufro praqtikulic<br />

115<br />

Sefaseba


116<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

aris; Tumca, <strong>da</strong>valebis mixedviT, xSirad `Sesrulebis sqema~ ufro<br />

validuria, vidre `werilobiTi~.<br />

2. zepiri sqemebi<br />

zepiri Semowmeba SeiZleba gamoviyenoT maSin, rodesac Sesaswavli<br />

masalis ZiriTad Sinaarss Seadgens Teoriuli sakiTxebi; aucilebelia<br />

gamoavlinoT studentTa codna kursis ZiriTadi sakiTxebis mixedviT.<br />

aseT SemTxvevaSi, cxadia Ria kiTxvebi gamoiyeneba.<br />

mag.: macivrebisa <strong>da</strong> kondicionerebis SemkeTebeli specialobis studentTaTvis<br />

gansakuTrebiT mniSvnelovania ozon<strong>da</strong>mSleli nivTiere -<br />

bebis codna <strong>da</strong> maTi atmosferoSi gafrqvevis Sedegebis codna.<br />

maswavlebeli svams aseT Ria SekiTxvas – `SegiZliaT <strong>da</strong>asabuToT,<br />

ratom aris saWiro garemosaTvis saSiSi qimikatebis xmarebi<strong>da</strong>n amo-<br />

Reba?~<br />

studentis pasuxi am kiTxvaze SesaZloa iyos: `imitom, rom es niv-<br />

Tierebebi iwveven ultraiisferi radiaciis gazr<strong>da</strong>s, ramac SeiZleba<br />

uaryofiTad imoqmedos mcenareebze, zRvis florasa <strong>da</strong> faunaze, zogierTi<br />

kulturis mosavlinobaze. mag.: lifsitebi, romlebic okeanis<br />

ze <strong>da</strong>piri<strong>da</strong>n ramdenime metriT qveviT ikvebebian, SeiZleba ultraiisferi<br />

gamosxivebisadmi mgrZnobiareni aRmoCndnen. metic, qimikatebma SeiZ<br />

leba gamoiwvios ultraiisferi gamosxivebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>mcavi fenis gaqro ba,<br />

rac cocxali organizmebisaTvis <strong>da</strong>mRupveli aRmoCndeba~.<br />

es Ria kiTxvaa, magram igive kiTxva SeiZleba iyos <strong>da</strong>xuruli <strong>da</strong> studentma<br />

upasuxos `diax~ an `ara~, rac cxadia, studentis msjelobaze<br />

ver mogvawvdis informacias <strong>da</strong> aseT SemTxvevaSi ararekomendebulia.<br />

es <strong>da</strong>valeba aseve SeiZleba gamoviyenoT werilobiTi <strong>da</strong>valebisaTvis.<br />

3. Sesrulebis sqemebi<br />

im SemTxvevaSia mizanSewonili, rodesac vafasebT studentis ganvi-<br />

Tarebis dones im unar-Cvevebis mixedviT, romelsac igi flobs: kompleqsur<br />

unarebs, maRali donis kognitur unarebs, rogoricaa problemis<br />

ga<strong>da</strong>Wra, kreatuloba (SemoqmedebiToba), kritikuloba.<br />

mag.: gvsurs SevafasoT studentis mier tansacmlis kvanZis <strong>da</strong>mu-<br />

Saveba; <strong>da</strong>vuSvaT jibis an sayelos. cxadia, <strong>Sefasebis</strong>aTvis un<strong>da</strong> ga moviyenoT<br />

`Sesrulebis sqema.~<br />

Sesrulebis <strong>Sefasebis</strong>as maswavlebelma SesaZlebelia Seafasos rogorc<br />

saboloo Sedegi, aseve Sesrulebis procesi;<br />

saboloo Sedegi un<strong>da</strong> asaxavdes studentis codnisa <strong>da</strong> momzadebis


dones. procesze <strong>da</strong>kvirvebis gziT maswavlebelma SesaZlebelia <strong>da</strong>skvna<br />

gaakeTos studentis maRali donis kognitur unarebze, rac zemoT<br />

aris miTiTebuli.<br />

4. kombinirebuli Sefaseba<br />

xSirad <strong>Sefasebis</strong>aTvis gamoiyeneba ara erTi romelime sqema, ara med<br />

kombinirebuli sqemebi. <strong>Sefasebis</strong> kombinirebuli meTodi gansakuTrebiT<br />

praqtikuli unar-Cvevebis Sesrulebis dros aris mniSvnelovani; am<br />

dros studenti zepirad CamoTvlis yvela gansaxorcielebel qmedebas,<br />

maT Tanamimdevrobas, gamosayenebel iaraR-samarjveebs, gansazRvravs<br />

SesaZlo Sedegs <strong>da</strong> Semdeg konkretuli unarebis demonstrirebas axdens.<br />

mag.: kervis specialobis Seswavla moiTxovs rogorc Teoriul,<br />

ise praqtikul codnas. amitom Teoriuli gamokiTxvis dros rekomendebulia,<br />

rom studentma praqtikula<strong>da</strong>c ganaxorcielos sakeravi manqanis<br />

meSveobiT garkveuli operaciebi.<br />

kombinirebuli Semajamebeli Semowmeba mag.: mebaTqaSeebisaTvis Sei-<br />

Zleba gamoviyenoT aseTi saxiT.<br />

studentebs vTxovT samuSaos Sesrulebamde saWiro iaraR-samarjveebis<br />

<strong>da</strong>saxelebasa <strong>da</strong> SerCevas, maTi <strong>da</strong>niSnulebis axsnas, saWiro masalebis<br />

SerCevas, baTqaSis tipis SerCevasa <strong>da</strong> axsnas, ratom irCeven am<br />

tips <strong>da</strong> ra moculoba <strong>da</strong>sWirdebaT konkretuli samuSaos SesrulebisaTvis;<br />

mxolod amis Semdeg vTxovT studentebs Seudgnen muSaobas.<br />

Tu zepiri gamokiTxvisas Cven studentebis codnas vafasebT, samuSaos<br />

Sesrulebisas vafasebT unar-Cvevevebs. mag.: iaraR-samarjveebis moxmareba<br />

(sabaTqaSe niCabi, aqan<strong>da</strong>z-niCabi, CamCa, saxexela, kuTxe saniSebi,<br />

xis sagluvebi, funji, momxvewi, liTonisa <strong>da</strong> xis niSnulebi, kuTxis<br />

Targi <strong>da</strong> sxva), baTqaSis momzadeba, baTqaSis miznobrivad gamoyeneba,<br />

samuSaos Sesrulebis xarisxi.<br />

8. 22.<br />

<strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong><br />

swavlebis procesSi sxva<strong>da</strong>sxva <strong>Sefasebis</strong> meTodi gamoiyeneba. <strong>Sefasebis</strong><br />

yvela meTods saerTo mizani aqvs – maTi saSualebiT grovdeba<br />

informacia studentebis miRwevebis Sesaxeb <strong>da</strong>, aqe<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

igegmeba swavlebis Semdgomi etapi. meores mxriv, TiToeuli maTgani<br />

gansazRvrul situaciaSi ufro efeqturia, vidre sxva meTodi. ganvixiloT<br />

TiToeuli maTgani.<br />

117<br />

Sefaseba


118<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

8.2.1 testi<br />

ra aris es?<br />

testi c<strong>da</strong>s, gamoc<strong>da</strong>s niSnavs. is farTod gamoiyeneba ganaTlebis<br />

yvela safexurze rogorc <strong>Sefasebis</strong> erT-erTi obieqturi <strong>da</strong> swrafi<br />

meTodi.<br />

rodis viyenebT?<br />

testireba gamoiyeneba pirovnuli Taviseburebebis, inteleqtis koeficientis<br />

an codnis donis Sesamowmeblad. <strong>profesiul</strong>i ganaTlebis<br />

sferoSi testi ZiriTa<strong>da</strong>d codnis Sesamowmeblad gamoiyeneba.<br />

arsebobs stan<strong>da</strong>rtizebuli <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogis mier Sedgenili testebi.<br />

stan<strong>da</strong>rtizebuli testebi profesionalebis mieraa Sedgenili. mocemuli<br />

testi eyrdnoba normas, stan<strong>da</strong>rts, anu garkveuli jgufisaTvis<br />

saSualo maCvenebels. TiToeuli a<strong>da</strong>mianis mier miRebuli rezultatis<br />

Se<strong>da</strong>reba xdeba <strong>da</strong>dgenil normasTan, stan<strong>da</strong>rtTan.<br />

stan<strong>da</strong>rtizebuli testi Sedgeba testuri <strong>da</strong>valebebisa <strong>da</strong> instruqciisagan,<br />

romelSic miTiTebulia testis mizani (ras zomavs es testi),<br />

norma – garkveuli asakobrivi Tu sxva tipis jgufisaTvis, cxrilisagan,<br />

ris mixedviTac xdeba konkretuli a<strong>da</strong>mianis rezultatis Se<strong>da</strong>reba<br />

testis normasTan.<br />

stan<strong>da</strong>rtizebuli testebi gamoiyeneba a<strong>da</strong>mianis inteleqtis, pirovnuli<br />

Taviseburebebis, profesionalTa kompetenturobis (mag.: pe<strong>da</strong>gogebis<br />

an iuristebis), studentebisa <strong>da</strong> moswavleebis miRwevebis gasazomad<br />

arsebobs testebi, romlebic gamoiyeneba garkveuli saswavlo<br />

kursis <strong>da</strong>wyebis win <strong>da</strong> <strong>da</strong>srulebis Semdeg, raTa ganisazRvros ramdenad<br />

warmatebulad mox<strong>da</strong> kursis <strong>da</strong>Zleva.<br />

pe<strong>da</strong>gogebis mier Sedgenili testebi aris <strong>da</strong>valebaTa erToblioba,<br />

romlis meSveobiTac mowmdeba studentTa codnis done, maT mier<br />

<strong>profesiul</strong>i unarebis floba.<br />

arsebobs Semdegi tipis pe<strong>da</strong>gogiuri testebi:<br />

1. normaze orientirebuli <strong>da</strong> kriteriumze orientirebuli;<br />

2. homogenuri <strong>da</strong> heterogenuli;<br />

3. mimdinare, Semajamebeli, misaRebi <strong>da</strong> sakvalifikacio;<br />

normaze orientirebuli pe<strong>da</strong>gogiuri testi SesaZleblobas iZleva<br />

Seva<strong>da</strong>roT erTi studentis monacemebi sxva studentebis monacemebs,<br />

xolo kriteriumze orientirebuli pe<strong>da</strong>gogiuri testi ki SesaZle-


lobas iZleva SevafasoT Tu ra doneze aqvT studentebs aTvisebuli<br />

programiT gaTvaliswinebuli masala.<br />

homogenuri pe<strong>da</strong>gogiuri testi mxolod erTi sagnis <strong>da</strong>valebebisagan<br />

Sedgeba. homogenuri pe<strong>da</strong>gogiuri testi SeiZleba iyos rogorc<br />

normaze, ise kriteriumze orientirebuli. saswavlo procesSi yvelaze<br />

xSirad swored homogenuri testi gamoiyeneba.<br />

heterogenuri pe<strong>da</strong>gogiuri testi ramdenime sagnis <strong>da</strong>valebebs<br />

moicavs. amitom, mis SigniT SesaZloa Sediodes ramodenime homogenuri<br />

testi (am tipis pe<strong>da</strong>gogiuri testis gamoyeneba SesaZloa misaRebi<br />

an sakvalifikacio gamocdis, testirebis dros).<br />

mimdinare testirebas mimarTaven saswavlo procesis mimdinareobis<br />

dros. mimdinare testi SeiZleba Sedgenili iyos erTi an meti pe<strong>da</strong><br />

gogis mier. am saxis testi Zalze mniSvnelovania. misi meSveobiT<br />

SesaZlebelia studentTa codnis donis sistematuri gakontroleba,<br />

studentebSi swavlis motivaciis, <strong>da</strong>moukideblad muSaobis unaris gamomuSaveba.<br />

Semajamebeli testi gamoiyeneba Se<strong>da</strong>rebiT didi moculobis codnis<br />

Sesamowmeblad, garkveuli Temis, an drois monakveTis (semestris,<br />

saswavlo wlis) <strong>da</strong>srulebisas.<br />

aseTi tipis testis Sedgena Zalzed mniSvnelovania. am tipis testi<br />

un<strong>da</strong> gamoirCeodes maRali validobiTa <strong>da</strong> sandoobiT (ix. testis<br />

validoba <strong>da</strong> sandooba) mis SedgenaSi un<strong>da</strong> monawileobdnen sakmaod gamocdili<br />

pe<strong>da</strong>gogebi. umjobesia, rom am tipis testebi erTi disciplinis<br />

farglebSi iyos centralizebuli <strong>da</strong> stan<strong>da</strong>rtuli. Semajamebeli<br />

testebi ZiriTa<strong>da</strong>d homogenuri <strong>da</strong> kriteriumze orientirebulia.<br />

misaRebi testireba –gamoiyeneba studentebis sawavlebelSi Caricxvis<br />

dros. testireba SesaZloa erT an ramodenime saganSi tardebodes.<br />

misaRebi testirebis dros ZiriTa<strong>da</strong>d gamoiyeneba homogenuri, normaze<br />

orientirebuli an heterogenuli, normaze orientirebuli testi<br />

(mag.: unar-Cvevis testi).<br />

sakvalifikacio testireba tardeba swavlis garkveuli etapis <strong>da</strong>srulebis<br />

Semdeg. am tipis testis meSveobiT xdeba imis gansazRvra,<br />

Tu ramdenad Seesatyviseba TiToeuli studentis codnis done specialistis<br />

kvalifikaciis miniWebis stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvrul dones.<br />

testirebis mizani un<strong>da</strong> iyos specialistebis momzadebis donis ama-<br />

Rleba. es testi SemuSavebuli un<strong>da</strong> iyos pe<strong>da</strong>gogebis, meTodistebis,<br />

fsiqometrikosebis mier. aseTi tipis testirebac umjobesia centralizebuli<br />

iyos.<br />

119<br />

Sefaseba


120<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

sakvalifikacio testi un<strong>da</strong> gansazRvravdes studentis profesiu li<br />

codnis donesa <strong>da</strong> <strong>profesiul</strong>i unarebis flobas.<br />

vinai<strong>da</strong>n testis mizani codnis donis gansazRvraa, amitom testirebisas<br />

studenti garkveul qulas agrovebs. swored miRebuli qulis<br />

mixedviT xdeba studentisaTvis niSnis <strong>da</strong>wera.<br />

testi ZiriTa<strong>da</strong>d werilobiTi saxisaa, Tumca arsebobs araverbaluri<br />

saxis testic. mag: xelovnebis, saxelobo an sportis sferoSi.<br />

aseT SemTxvevaSi a<strong>da</strong>mianma praqtikulad un<strong>da</strong> Seasrulos garkveuli<br />

moqmedeba. mag.: moqsovos gobeleni an ganaxorcielos rTuli ileTi.<br />

werilobiTi testis ori saxe arsebobs: obieqturi testi <strong>da</strong> esse<br />

obieqturi testi Sedgeba SekiTxvebisagan, romelic martiv pasuxs<br />

moiTxovs: ~ki~ an `ara~, an alternatuli mtkicebulebebisagan.<br />

magaliTi<br />

1. megabaiti aris informaciis sazomi umciresi erTeuli?<br />

1 ki 2 ara<br />

2. ra principiT beW<strong>da</strong>vs lazeruli printeri?<br />

1 kartrijis saSualebiT;<br />

2 specialuri nemsebiani detalis <strong>da</strong>xmarebiT;<br />

3 specialuri melniT;<br />

4 rkinaze amotvifruli mza asoebis <strong>da</strong>xmarebiT.<br />

esse ki aris testis saxe, romelic vrcel pasuxs moiTxovs (un<strong>da</strong> Caiweros<br />

msjeloba, sazepiro, an sulac mokle Sinaarsi). esses meSveobiT<br />

SesaZlebelia azrovnebis procesebis (analizis, sinTezis, <strong>Sefasebis</strong><br />

unaris), warmosaxvisa <strong>da</strong> fantaziis unaris gamovlena <strong>da</strong> ganviTareba.<br />

magaliTad, prezentaciis kompiuteruli sistemis (Microsoft Power-<br />

Point) <strong>da</strong>niSnuleba <strong>da</strong> SesaZleblobebi<br />

testuri <strong>da</strong>valebebis Sedgena<br />

testuri <strong>da</strong>valebebis Sedgenisas<br />

aucilebelia testuri proeq tis Sedgena.<br />

testuri proeqti mo icavs testirebis<br />

Temebs, SekiTxvebis arss,<br />

SekiTxvebis raodenobas calkeuli<br />

TemisaTvis. aucileblad gasaTvaliswinebelia<br />

sagnis specifika.<br />

kargia, roca testuri proeqti<br />

testuri proeqti aris testis<br />

Sedgenisas aucileblad gasaTvaliswinebeli<br />

punqtebis Ca-<br />

monaTvali. kargi testuri<br />

proeqti un<strong>da</strong> iZleodes informacias<br />

testirebis Temis,<br />

SekiTxvebis tipisa <strong>da</strong> swavlebis<br />

miznis Sesaxeb.


eyrdnoba benJamen blumis taqsonomiis Teorias. SemogTavazebT testuri<br />

proeqtis martiv formas, romelic am Teorias eyrdnoba. (magaliTad,<br />

TemisaTvis operaciuli sistema Windows, 4 <strong>da</strong>valeba exeba<br />

codnis Semowmebas, 3 <strong>da</strong>valeba gagebas, Tu ramdena<strong>da</strong>a masala gaazrebuli,<br />

3 <strong>da</strong>valeba ki praqtikuli amocanaa <strong>da</strong> a.S)<br />

<strong>da</strong>valebaTa raodenoba TiToeuli mizanTa klasisaTvis<br />

<strong>da</strong>valebebi codna gageba gamoyeneba<br />

operaciuli sistema<br />

Windows<br />

saWiro informaciis<br />

moZieba Internet Explorer-is<br />

gamoyenebiT<br />

eleqtronuli fostiT<br />

sargebloba<br />

Outlook express<br />

analizi sinTezi Sefaseba<br />

4 3 3 2 2 1<br />

3 3 2 2 2 1<br />

3 3 2 2 2 1<br />

sul 10 9 7 6 6 3<br />

kargi testi un<strong>da</strong> iyos validuri <strong>da</strong> sando.<br />

validuria testi im SemTvevaSi, Tu is zomavs im movlenas, ris gasazoma<strong>da</strong>c<br />

viyenebT mas. mag.: informaciuli teqnologiebis testSi ar<br />

un<strong>da</strong> Sediodes SekiTxva sadurglo nakeTobebis <strong>da</strong>muSavebis Sesaxeb.<br />

Tu saswavlo kursis 40% eTmobo<strong>da</strong> garkveuli informaciis ga<strong>da</strong>cemas,<br />

<strong>da</strong> 60% praqtikuli <strong>da</strong>valebebis Sesrulebas, testi ise un<strong>da</strong> iyos Sedgenili,<br />

rom misi 40% amowmebdes mocemuli informaciis codnas.<br />

meore aucilebeli faqtori aris sandooba. sandooba mdgomareobs<br />

testis rezultatebis mudmivobaSi. mag: Tu inteleqtis testSi 170<br />

studentma saSualod 95 qula <strong>da</strong>agrova <strong>da</strong> erTi kviris Semdeg 85, ma-<br />

Sin mocemuli testi sando ar yofila.<br />

Tu gvin<strong>da</strong>, rom Cven mier Sedgenili testi iyos sando, Semdegi faqtorebi<br />

un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT:<br />

I faqtori – gasazomi obieqtis arastabiluroba. swavlebis procesSi<br />

igulisxmeba, rom moswavleebi ukeT iswavlian masalas, <strong>da</strong>euflebian<br />

romelime disciplinas. amitom sando testSi aucileblad un<strong>da</strong><br />

iyos gaTvaliswinebuli mosalodneli cvlilebebi.<br />

121<br />

Sefaseba


122<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

II faqtori – SemTxveviToba. warmoidgineT testi, romelic 20 kiTxvisagan<br />

Sedgeba, <strong>da</strong> masze SesaZlo pasuxi aris `ki~ an `ara~. masalis<br />

ar codnis SemTvevaSic sworad gacemuli pasuxebis albaToba aris 1:2;<br />

anu SeiZleba a<strong>da</strong>mianm, sworad upasuxos 50%-s, Tu is SemTxveviTad<br />

Semoxazavs pasuxebs. magram, aseve SesaZloa fortunam ar gagiRimoT<br />

<strong>da</strong> mxolod 3 SekiTxvaze gasceT swori pasuxi. testis sandoobis gazr<strong>da</strong><br />

SesaZlebelia mxolod SekiTvebis raodenobis gazrdiT. did Ser-<br />

Cevaze fortunis gavlena mcirdeba.<br />

III faqtori <strong>da</strong>valebaTa sirTule. saSualo sirTulis <strong>da</strong>valebebisagan<br />

Semdgari testi ufro sandoa, vidre testi, romelSic sxva<strong>da</strong>sxva<br />

sirTulis, araerTgvarovani <strong>da</strong>valebebia mocemuli.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

testi iZleva SesaZleblobas sistematurad vakontroloT <strong>da</strong><br />

SevamowmoT TiToeuli studentis codnis done;<br />

testiT SegviZlia SevafasoT rogorc Teoriuli codna, ise inteleqtualuri<br />

SesaZleblobebi <strong>da</strong> praqtikuli unarebi;<br />

testi ufro obieqturia, vidre zepiri gamokiTxva, vinai<strong>da</strong>n<br />

Tavisufalia pe<strong>da</strong>gogis mxri<strong>da</strong>n romelime studentis mimarT<br />

subieqturi <strong>da</strong>mokidebulebi<strong>da</strong>n;<br />

testirebis Catareba SegviZlia erTdroulad did SerCevaze,<br />

droSi ekonomiuria;<br />

testirebis dros yvela studenti Tanabar pirobebSia, yvelas<br />

erTnairi moTxovna aqvs wayenebuli.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

testi informacias gvaZlevs arsebuli codnis Sesaxeb, magram<br />

ar gvaZlevs srul suraTs a<strong>da</strong>mianis SesaZleblobebis, potencialis<br />

Sesaxeb. amitom kargi iqneba testis Sevseba informaciis<br />

sxva wyaro<strong>da</strong>n: kerZod zepiri gamokiTxvis, prezentaciisa<br />

an qce vaze <strong>da</strong>kvirvebis meSveobiT.<br />

aucileblad gasaTvaliswinebelia is faqti, rom testis Sedegze<br />

avlena SeiZleba moaxdinos studentis motivaciam an mis ma<br />

emociurma mdgomareobam.


ekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

testis Sedgenamde aucileblad SeimuSaveT testuri proeqti;<br />

testis sirTule un<strong>da</strong> Seesatyvisebodes studentT codnisdones;<br />

testis <strong>da</strong>valebebi un<strong>da</strong> iyos Zalian konkretuli. Tu testis<br />

mizani aris xatvis unaris Sefaseba, maSin <strong>da</strong>valeba un<strong>da</strong> iyos<br />

raimes <strong>da</strong> xatva;<br />

testi-esse mimarTuli un<strong>da</strong> iyos azrovnebis rTuli procesebis<br />

(analizis, sinTezisa <strong>da</strong> Sinaarsis <strong>Sefasebis</strong> unaris) gamosavlenad;<br />

esse un<strong>da</strong> Seesatyvisebodes gavlil masalas;<br />

alternatiuli mtkicebulebebis miwodebis SemTvevaSi swori<br />

un<strong>da</strong> iyos mxolod erTi mtkicebuleba;<br />

mtkicebulebebi un<strong>da</strong> iyos mokled, mkafiod Camoyalibebuli;<br />

sasurvelia testis SekiTxva ar iyos mtkicebulebis formiT<br />

Camoyalibebuli, es arTulebs swori pasuxis SerCevas;<br />

alternatiuli mtkicebulebebis SemTxvevaSi araswori pasuxebi<br />

erTnairad un<strong>da</strong> hgavdes swor pasuxs;<br />

aucilebelia testirebis Semdeg studentebTan erTad swori<br />

<strong>da</strong> araswori pasuxebis garCeva;<br />

Tu testi bevri <strong>da</strong>valebisagan Sedgeba, mis <strong>da</strong>sawerad didi dro<br />

un<strong>da</strong> iyos gamoyofili;<br />

studentebs weris <strong>da</strong>wyebis win un<strong>da</strong> miewodoT sruli informacia<br />

testis Sevsebis wesisa <strong>da</strong> gamoyofili drois Sesaxeb.<br />

8.2.2. zepiri gamokiTxva<br />

ra aris es?<br />

zepiri gamokiTxva tradiciulad yvelaze ufro xSirad gamoiyeneba<br />

codnis Sesamowmeblad <strong>da</strong> gulisxmobs maswavleblis mier <strong>da</strong>smul<br />

SekiTxvebze studentis pasuxs.<br />

zepiri gamokiTxvis mizania studentis azrovnebis stimulacia. saxelobo<br />

ganaTlebis doneze sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>rgis specialistebma un<strong>da</strong><br />

Seasrulon samuSao, romelic moiTxovs faqtebis, monacemebisa <strong>da</strong><br />

<strong>meTodebi</strong>s analizsa <strong>da</strong> interpretacias, rac Tavis mxriv azrovnebis,<br />

gansjis gareSe warmoudgenelia.<br />

123<br />

Sefaseba


124<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

rodis viyenebT?<br />

zepiri gamokiTxvis gamoyeneba SeiZleba rogorc semestris ganmavlobaSi<br />

Sualeduri <strong>Sefasebis</strong>as, aseve saboloo semestruli <strong>Sefasebis</strong>as,<br />

Tumca yvelaze ufro xSirad <strong>Sefasebis</strong> es forma yoveldRiur<br />

saswavlo procesSi gamoiyeneba.<br />

ase magaliTad, zepir gamokiTxvas viyenebT, rodesac:<br />

gvin<strong>da</strong> SevamowmoT, Tu ramdenad gaigo studentma leqciaze/<br />

praqtikumze axsnili masala;<br />

rodesac praqtikuli samuSaos Sesrulebisas gvin<strong>da</strong> gavigoT, Tu<br />

ramdenad esmis students mis mier Sesrulebuli moqmedebebi,<br />

Tu gvin<strong>da</strong> movisminoT konkretuli qmedebebis axsna-ganmarteba;<br />

zepiri gamokiTxva SeiZleba gamoviyenoT seminaris <strong>da</strong> diskusiis<br />

stimulaciisaTvis;<br />

zepiri gamokiTxva xSirad <strong>Sefasebis</strong> Tanmxlebi formaa mag.:<br />

prezentaciis an <strong>da</strong>kvirvebis dros, rodesac Semfasebeli <strong>da</strong>matebiTi<br />

kiTxvebis <strong>da</strong>smiT cdilobs <strong>da</strong>azustos studentis pasuxi;<br />

zepiri gamokiTxva kargi meTodia studentebis donis gansaz-<br />

RvrisaTvis – jgufSi studentebi SeiZleba Zalian gansxvavdebodnen<br />

erTmaneTisgan gamocdilebiTa <strong>da</strong> saganmanaTleblo statusiT.<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>adginos studentebis codnis<br />

do ne mecadineobis <strong>da</strong>wyebamde <strong>da</strong> amisaTvis zepiri gamokiTxva<br />

yvelaze ufro swrafi <strong>da</strong> iafi meTodia, mag.: weriT testTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

zepiri gamokiTxva efeqturia, Tu kiTxvebi kargad aris gaazrebuli<br />

<strong>da</strong> momzadebuli <strong>da</strong> swored Camoyalibebuli. zepiri gamokiTxviT<br />

SeiZleba rogorc faqtobrivi codnis, aseve studentis azrovnebis<br />

Semowmeba.<br />

zepiri gamoc<strong>da</strong>, rogorc codnis semestruli <strong>Sefasebis</strong> forma. <strong>profesiul</strong>i<br />

ganaTlebis specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare, cotaa iseTi sagani,<br />

romlis codnis Semowmebis saboloo formad mxolod zepiri gamoc<strong>da</strong><br />

SeiZleba CaiTvalos. am dros, rogorc wesi, zepiri gamokiTxva SeiZleba<br />

kombinirebuli iyos <strong>Sefasebis</strong> sxva formebTan.<br />

saboloo gamocdis dros zepiri gamokiTxva SeiZleba niSnavdes bileTSi<br />

mocemul kiTxvebze pasuxis gacemas. maswavlebelma winaswar<br />

un<strong>da</strong> moamzados bileTebi. bileTSi kiTxvebis raodenoba <strong>da</strong>mokidebulia<br />

sagnis specifikaze.


Tu studenti erTi sakiTxis irgvliv un<strong>da</strong> saubrobdes, maSin am Sem-<br />

TxvevaSi zepiri gamokiTxva prezentacias emsgavseba, im gansxvavebiT,<br />

rom studenti winaswar konkretulad am kiTxvaze pasuxis gacemisaTvis<br />

ar momzadebula. am dros studentma SeiZleba <strong>da</strong>mxmare saSualebebic<br />

gamoiyenos, rogoricaa <strong>da</strong>faze naxazis Sesruleba <strong>da</strong> a.S. Sesabamisad,<br />

es `sufTa~ saxis zepiri gamokiTxva veRar iqneba.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

zepiri gamokiTxva <strong>Sefasebis</strong> erT-erTi yvelaze ufro iafi me-<br />

Todia;<br />

zepiri gamokiTxva marTalia moiTxovs maswavleblis mxri<strong>da</strong>n<br />

drois xarjvas kiTxvebis momzadebisaTvis, magram Tavad <strong>Sefasebis</strong><br />

procesi SesaZloa Se<strong>da</strong>rebiT mokle droSi ganxorcieldes<br />

– mag.: weriTi gamocdisgan gansxvavebiT, studentis<br />

pasuxebi iqve fasdeba;<br />

zepiri gamoc<strong>da</strong> studentebs Tanabar pirobebSi ayenebs <strong>da</strong> amdenad,<br />

codnis Semowmebis yvelaze ufro `demokratiuli~ meTodia,<br />

gamomdinare iqi<strong>da</strong>n, rom zepiri komunikaciis unari yvelas<br />

aqvs: anu zepiri gamokiTxvis dros students ar sWirdeba sxva<br />

gansakuTrebuli unarebi, rogoric SeiZleba <strong>da</strong>sWirdes mag.:<br />

demonstrirebis an jgufuri proeqtis dros;<br />

zepiri gamokiTxva xels uwyobs verbaluri komunikaciis ganvi-<br />

Tarebas;<br />

zepiri gamokiTxva <strong>da</strong>gexmarebaT gauRviZoT studentebs interesi<br />

<strong>da</strong> motivacia, Seiswavlon Tqveni sagani;<br />

zepir kiTxvebze studentebis pasuxebi kargi indikatoria imisa,<br />

Tu ramdenad sworad iyo saswavlo procesi <strong>da</strong>gegmili Tqven<br />

mier, ramdenad sworad iyo miwodebuli masala. Sesabamisad, zepiri<br />

gamokiTxva leqciasa Tu praqtikumze <strong>da</strong>gexmarebaT gansaz-<br />

RvroT momdevno mecadineobis Sinaarsi <strong>da</strong> sirTule.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

zepiri gamokiTxva SesaZloa sakmaod subieqturad CaiTvalos,<br />

radganac <strong>Sefasebis</strong> procesSi <strong>da</strong> mis Sedegad garkveuli `produqti~<br />

ar iqmneba. anu sxva Semfasebels ar SeeZleba mogvianebiT<br />

gamocdis Sedegebis/miRebuli <strong>Sefasebis</strong> obieqturobis ga<strong>da</strong>mowmeba,<br />

ise rogorc es SeiZleba moxdes weriTi gamocdis<br />

125<br />

Sefaseba


126<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

magaliTebi<br />

an portfoliosa <strong>da</strong> proeqtis SemTxvevaSi. Sesabamisad zepiri<br />

gamokiTxvis sandooba Se<strong>da</strong>rebiT <strong>da</strong>balia.<br />

Tema: svetebis mopirkeTeba.<br />

zepiri gamokiTxvis gamoyeneba mizanSewonilia Teoriuli codnis Sesamowmeblad,<br />

konkretuli samuSaos <strong>da</strong>wyebis win; amisaTvis SesaZlebelia<br />

SekiTxvebis momzadeba TiToeuli Sesasrulebeli elementisaTvis.<br />

kiTxvebi:<br />

rogor ganisazRvreba waxnagebis adgilmdebareoba?<br />

rogor magrdeba filebi Senobis oTxive mxares <strong>da</strong> svetebis<br />

saerTo rigTan? ra xelsawyoebi <strong>da</strong> samarjvebi gamoiyeneba<br />

am dros?<br />

rogor xdeba TabaSir-duRabis Suquris <strong>da</strong>yeneba?<br />

rogoria cement-qviSis duRabis Tanafardoba?<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

Tavi aarideT erTi tipis kiTxvebis <strong>da</strong>smas – SeecadeT zepiri<br />

gamokiTxviT SeamowmoT rogorc faqtobrivi codna, aseve<br />

azrovnebis unari;<br />

konkretuli codnis Sesamowmeblad <strong>da</strong>sviT konkretuli<br />

kiTxvebi;<br />

Zalian <strong>da</strong>konkretebuli kiTxvebis gar<strong>da</strong> <strong>da</strong>sviT iseTi kiTxvebic,<br />

romlebic studentis mier sagnis zogad codnasa <strong>da</strong> gaazrebas<br />

giCvenebT;<br />

nu SeamowmebT mxolod faqtebis codnas, SeecadeT mosTxovoT<br />

students faqtebisa <strong>da</strong> movlenebis axsna. faqtebis <strong>da</strong>maxsovreba<br />

jer kidev ar niSnavs maT gaazrebas. <strong>da</strong>sviT kiTxvebi,<br />

romlebic students aiZuleben, iazrovnos;<br />

saswavlo kursis <strong>da</strong>sawyisSi ufro martivi kiTxvebiT un<strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyoT<br />

gamokiTxva, xolo semestris ganmavlobaSi kiTxvebi ukve<br />

SeiZleba <strong>da</strong>itvirTos” Sesabamisi terminologiiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>rgis<br />

specifikuri `JargoniT~.


8.2.3. prezentacia<br />

ra aris es?<br />

prezentacia ewodeba Sesrulebuli praqtikuli an Teoriuli proeqtis<br />

Sedegebis wardgenis process.<br />

prezentacia xSirad sajaro gamosvlis formatiT tardeba <strong>da</strong> mas<br />

SesaZloa uSualod Semfaseblebis gar<strong>da</strong> farTo auditoriac <strong>da</strong>eswros.<br />

rodis viyenebT?<br />

ramdena<strong>da</strong>c prezentacia Sesrulebuli proeqtis wardgenas gulisxmobs,<br />

misi gamoyeneba studentis codnisa <strong>da</strong> unarebis <strong>Sefasebis</strong>aTvis<br />

SesaZlebelia mxolod mas Semdeg, rac students sakmarisi gamocdileba<br />

eqneba <strong>da</strong>grovili proeqtis ganxorcielebisaTvis. Sesabamisad praqtikuli<br />

proeqtis prezentacia sasurvelia semestris an saganmanaTleblo<br />

programis bolos, maSin rodesac Teoriuli proeqtis prezentacia<br />

Teoriuli/Sesavali kursebis <strong>da</strong>srulebis Semdegac <strong>Sefasebis</strong> adekvatur<br />

formas warmoadgens. TavisTavad Teoriuli proeqtis prezentacia<br />

SinaarsiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnulebiT praqtikulad ar gansxvavdeba studentis<br />

mier seminarisaTvis momzadebuli masalisgan, Tu ar CavTvliT am masalis<br />

moculobas. praqtikuli proeqtis SemTxvevaSi ki studenti (an<br />

studentTa jgufi) gansazRvravs <strong>da</strong> gegmavs Sesasrulebel samuSaos,<br />

Tavad axorcielebs mas – anu asrulebs praqtikul qmedebebs, qmnis<br />

garkveul produqts, aanalizebs <strong>da</strong> ganazogadebs monacemebs <strong>da</strong> mxolod<br />

amis Semdeg waradgens miRebul Sedegebs prezentaciis saxiT.<br />

mTavari sakiTxi, romelic gaTvalisiwnebuli un<strong>da</strong> iyos prezentaciis<br />

gamoyenebisas: ras vafasebT – Sesrulebul proeqts Tu prezentaciis<br />

teqnikas? cxadia, fasdeba orive aspeqti, rogorc Sinaarsobrivi<br />

(Sesrulebuli proeqti; detalebi ix. `Tavi 8.2.7: jgufuri <strong>da</strong> individualuri<br />

proeqti~), aseve uSualod prezentaciis unarebi. saswavlo<br />

kursis <strong>da</strong>niSnulebi<strong>da</strong>n gamomdinare, maswavlebelma un<strong>da</strong> gansazRvros<br />

prioritetebi <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi.<br />

rodesac maswavlebeli prezentacias Tavisi sagnis <strong>Sefasebis</strong> formad<br />

gansazRvravs, man, gar<strong>da</strong> amisa, sxva sakiTxebic un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos:<br />

prezentaciis Sinaarsi un<strong>da</strong> asaxavdes saswavlo kursis Sinaarss<br />

<strong>da</strong> Seesabamebodes swavlis Sedegebs; Sesabamisad azri ar aqvs<br />

prezentaciis gamoyenebas maSin, Tu saswavlo kursis SinaarsiT<br />

127<br />

Sefaseba


128<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

ar aris gaTvaliswinebuli prezentaciis unarebis gamomuSaveba,<br />

an kursis masala ar Seesabameba prezentacias.<br />

prezentaciis pe<strong>da</strong>gogiuri efeqti izrdeba maSin, Tu auditoriac<br />

<strong>da</strong>interesebulia prezentaciis SinaarsiT <strong>da</strong> mza<strong>da</strong>a, yuradRebiT<br />

moisminos <strong>da</strong> miiRos axali informacia.<br />

Tanamedrove prezentacia, rogorc wesi, mzaddeba eleqtronul<br />

formatSi (power point) <strong>da</strong> saWiroebs <strong>da</strong>mxmare teqnikur saSualebebs:<br />

kompiuters, proeqtors, ekrans <strong>da</strong> a.S. Sesabamisad,<br />

Tu studentebs ar aqvT sainformacio teqnologiebis gamoyenebis<br />

gamocdileba, an saswavlebels ar gaaCnia saTanado aR-<br />

Wurviloba, prezentaciis Catareba azrs moklebulia. rig Sem-<br />

TxvevebSi <strong>da</strong>saSvebia kompiuteruli teqnikis magier sxva saxis<br />

sademonstracio masalebis gamoyeneba, rogoricaa tabulebi<br />

<strong>da</strong> naxazebi.<br />

rogor movamzadoT prezentacia<br />

prezentaciis organizeba<br />

prezentacia sami nawilisagan Sedgeba:<br />

1. Sesavali – es nawili prezentaciaze gankuTvnili saerTo<br />

drois <strong>da</strong>axloebiT 20%-s Seadgens;<br />

2. ZiriTadi nawili - es nawili prezentaciaze gankuTvnili saer-<br />

To drois <strong>da</strong>axloebiT 70%-s Seadgens;<br />

3. <strong>da</strong>skvna - es nawili prezentaciaze gankuTvnili saerTo drois<br />

<strong>da</strong>axloebiT 10%-s Seadgens;<br />

Sesavali prezentaciis aucilebeli nawilia. am nawilis mizania<br />

auditoriis interesisa <strong>da</strong> yuradRebis miqceva, pirveladi kontaqtis<br />

<strong>da</strong>myareba. momxsenebelma Sesavali nawiliT un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ainteresos<br />

msmeneli <strong>da</strong> ganawyos mosmenisaTvis.<br />

Sesaval nawilSi un<strong>da</strong> Sediodes Semdegi sakiTxebi:<br />

vin aris momxsenebeli;<br />

prezentaciis tipi – sainformacio, instruqciuli, problemis<br />

ga<strong>da</strong>Wraze mimarTuli <strong>da</strong> a.S.;<br />

ZiriTadi saprezentacio Temebis CamonaTvali;<br />

prezentaciis gegma;<br />

ZiriTadi nawili prezentaciis yvelaze sapasuxismgeblo nawilia.<br />

sasurvelia, rom prezentaciis Temebis raodenoba Zalian bevri


ar iyos; rekomendirebulia maqsimum sami Temis gamoyeneba. gamoiyeneT<br />

sailustracio magaliTebi im debulebebis <strong>da</strong>samtkiceblad,<br />

romlebic gansakuTrebiT rTulad aRsaqmelia auditoriisaTvis.<br />

grafikuli ilustraciebi, saubris toni, qcevis manera – yovelive<br />

es mniSvnelovan gavlenas axdens auditoriaze.<br />

<strong>da</strong>skvniT nawilSi xdeba prezentaciis Sejameba, Tu ras emsaxurebo<strong>da</strong><br />

prezentacia; SesaZlebelia am nawilSi Sediodes rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

Tu es prezentaciis mizania;<br />

gamoiyeneT Semdegi principi, samjer gaimeoreT saTqmeli, anu auditorias<br />

uTxariT, ris Tqmas apirebT; uTxariT saTqmeli; SeajameT<br />

rac ukve uTxariT.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

prezentacia uviTarebs studentebs iseT zogad unarebs, rogoricaa<br />

komunikacia, sakuTari azris/poziciis wardgena, argumentireba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>cva, diskusiis warmarTva <strong>da</strong> a.S.;<br />

prezentaciis Sefaseba <strong>da</strong>matebiT dros ar saWiroebs <strong>da</strong> prezentaciis<br />

<strong>da</strong>srulebisTanavea SesaZlebeli;<br />

prezentaciis dros <strong>da</strong>matebiTi kiTxvebis <strong>da</strong>smis saSualeba aqvs<br />

ara marto maswavlebels <strong>da</strong> formalur Semfasebels, aramed Tavad<br />

auditorias.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

prezentacia saWiroebs specialur teqnikur aRWurvilobas, Sesabamisad<br />

<strong>Sefasebis</strong> Se<strong>da</strong>rebiT Zviri meTodia;<br />

maswavlebelma/instruqtorma studentebs winaswar un<strong>da</strong> Seaswavlos<br />

prezentaciis teqnika <strong>da</strong> misces praqtikis saSualeba<br />

– es meTodi seriozul momzadebas saWiroebs <strong>da</strong> Sesabamisad<br />

<strong>da</strong>matebiT dros iTxovs.<br />

magaliTebi<br />

prezentacia SesaZlebelia momzaddes Semdegi saxis sakiTxebze:<br />

Tanamedrove morwyvis sistemis <strong>da</strong>debiTi <strong>da</strong> uaryofiTi mxareebi<br />

sademonstracio nakveTis magaliTze;<br />

tixruli minanqris istoria <strong>da</strong> tradiciebi saqarTveloSi;<br />

TeTri Rvinomasalebis warmoebis evropuli teqnologiis upiratesoba<br />

<strong>da</strong> nakli tradiciul teqnologiasTan Se<strong>da</strong>rebiT <strong>da</strong><br />

a.S.<br />

129<br />

Sefaseba


130<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

sakmarisi dro <strong>da</strong>uTmeT prezentaciis teqnikis swavlebas, vidre<br />

mas <strong>Sefasebis</strong> formad gamoiyenebT;<br />

mieciT studentebs seminarze prezentaciis praqtikis saSualeba;<br />

winaswar SeqmeniT prezentaciis <strong>Sefasebis</strong> skala <strong>da</strong> gaacaniT is<br />

studentebs: prezentaciis romeli aspeqti (mag.: gamoyenebuli<br />

wya roebi, wardgenili masalis sisrule, diskusiis unari, saubris<br />

manera, prezentaciis vizualuri mxare <strong>da</strong> a.S.) ramdeni quliT iqneba<br />

Sefasebuli – es <strong>da</strong>zogavs Tqven dros <strong>da</strong>, amasTanave, uzrunvelyofs<br />

<strong>Sefasebis</strong> obieqturobas.<br />

8.2.4. <strong>da</strong>kvirveba <strong>da</strong> demonstrireba<br />

ra aris es?<br />

demonstrireba gulisxmobs auditoriis winaSe praqtikuli samuSaos<br />

Sesrulebas <strong>Sefasebis</strong> mizniT1. demonstrirebis dros warmoCenili<br />

codnisa <strong>da</strong> unarebis Sefaseba gulisxmobs Semfaseblis mxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>kvirvebas.<br />

<strong>da</strong>kvirveba gamoiyeneba rogorc mimdinare, ise Semajamebeli <strong>Sefasebis</strong><br />

forma. <strong>da</strong>kvirvebas, gar<strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>da</strong>niSnulebisa, didi pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

mniSvnelobac aqvs: yoveldRiur saswavlo reJimSi gamocdili<br />

maswavlebeli <strong>da</strong> instruqtori mudmivad akvirdeba students ise, rom<br />

arc erTi mxare am process Sefasebad ar aRiqvams. <strong>da</strong>kvirvebis meSveobiT<br />

maswavlebeli adgens studentis Tvisebebs, mis <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

swavlisadmi, specialur saWiroebebs, rac mas SemdgomSi individualuri<br />

midgomis gansazRvraSi exmareba.<br />

<strong>da</strong>kvirvebamde aucilebelia students SevuqmnaT samuSao garemo.<br />

<strong>da</strong>valebis micemis dros un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT Tu ra masala <strong>da</strong> iaraR<br />

-samarjveebi mogvepoveba saxelosnoSi. aseve aucilebelia winaswar<br />

kvalificirebuli instruqtaJis miwodeba <strong>da</strong> saqmianobisaTvis sakmarisi<br />

drois gamoyofa.<br />

1. demonstrireba aseve swavlebis meTods warmoadgens, ix. `demonstrirebiT swavleba~.


arsebobs ori saxis <strong>da</strong>kvirveba; formaluri <strong>da</strong> araformaluri;<br />

formalur <strong>da</strong>kvirvebas winaswar SemuSavebuli kriteriumebi sWirdeba;<br />

maswavlebeli students akvirdeba kriteriumebis mixedviT <strong>da</strong><br />

afasebs TiToeuli kriteriumis Sesrulebis xarisxs.<br />

araformalur <strong>da</strong>kvirvebas amgvari gegma ar sWirdeba; maswavlebeli<br />

aseT <strong>da</strong>kvirvebas yovelTvis awarmoebs klasSi; mag.: araformaluri <strong>da</strong>kvirvebiT<br />

maswavlebeli igebs, rom erT students uadvildeba minanqris<br />

tixrebis <strong>da</strong>mzadeba <strong>da</strong> muSaobs sufTad, maSin rodesac meore<br />

studenti kargad arCevs ferebs, mesame studenti nakleb yuradRebas<br />

aqcevs usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cvas <strong>da</strong> a.S..<br />

winamdebare TavSi <strong>da</strong>kvirvebas ganvixilavT rogorc formalur Sefasebas.<br />

rodis viyenebT?<br />

saxelobo ganaTlebaSi studentis mier praqtikulad Sesrulebul<br />

samuSaoze <strong>da</strong>kvirveba studentis <strong>profesiul</strong>i kompetenciis <strong>Sefasebis</strong><br />

yvelaze ufro adekvaturi meTodia: instruqtori uyurebs, ramdenad<br />

swored asrulebs studenti samuSaos. Tavis mxriv studenti, asrulebs<br />

ra samuSaos, axdens programis farglebSi SeZenili codnisa <strong>da</strong><br />

unarebis demonstrirebas.<br />

<strong>da</strong>kvirveba ZiriTa<strong>da</strong>d gamoiyeneba praqtikuli unarebis <strong>Sefasebis</strong>aTvis,<br />

Tumca cxadia, rom studenti praqtikul unarebs ver SeiZens<br />

garkveuli Teoriuli safuZvlis gareSe, anu <strong>da</strong>kvirveba Teoriuli<br />

sabazo codnis <strong>Sefasebis</strong> iribi, arapir<strong>da</strong>piri formac aris.<br />

mag.: sanam studenti Seasrulebs kompleqsur samuSaos kedlis filebiT<br />

mopirkeTebaSi, man winaswar un<strong>da</strong> gansazRvros kedlis simaRle,<br />

filebis xarisxi, rogori garemosTvis aris gankuTvnili es filebi,<br />

SearCios <strong>da</strong>mxmare masala. <strong>da</strong>kvirveba un<strong>da</strong> moxdes rogorc TiToeul<br />

am elementze, ise mTeli muSaobis procesze.<br />

praqtikuli unarebis demonstrireba students SeuZlia mxolod mas<br />

Semdeg, rac is am codnas SeiZens Sesabamisi saswavlo procesis farglebSi.<br />

rogorc wesi, demonstrirebisaTvis saWiro unarebis gamomuSaveba<br />

praqtikuli mecadineobis dros xdeba.<br />

arian studentebi, romlebsac uWirT Teoriuli codnis ga<strong>da</strong>tana<br />

praqtikaSi. mag.: studentma SeiZleba uproblemod <strong>da</strong>xazos paraleluri<br />

SeerTebis eleqtruli wredi, magram gauWirdes samontaJo <strong>da</strong>faze<br />

gamzadebuli detalebis pirobebSi sqemis awyoba. amitom praqtikuli<br />

muSaobis dros studenti mudmivad saWiroebs <strong>da</strong>kvirvebas;<br />

131<br />

Sefaseba


132<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

<strong>da</strong>kvirvebiT gamovlenili Secdomebis analizi aucilebelia moxdes<br />

instruqtaJTan SesabamisobaSi.<br />

praqtikuli saqmianobis dros didi mniSvneloba aqvs Sromis struqturis<br />

Tanamimdevrobas. mTavaria studenti am Tanamimdevrobas mihyvebodes.<br />

studentTa muSaobaSi Tanamimdevrobis <strong>da</strong>rRveva xSirad<br />

seriozul sirTuleebs iwvevs. Tu gavaanalizebT Secdomebs saswavlo<br />

praqtikis mimdinareobisas, rac instruqciiT gaTvaliswinebuli Tanamimdevrobis<br />

<strong>da</strong>rRveviT aris gamowveuli, zogierT studentTan Sesa-<br />

Zlebelia weriTi instruqciis micema <strong>da</strong>gvWirdes.<br />

gansakuTrebiT Znelad midis praqtikuli saqmianoba saswavlo praqtikis<br />

pirvel periodSi, radganac studentebs xSirad aviwydebaT an<br />

saerTod ar asruleben <strong>da</strong>mxmare operaciebs. mag.: ar iTvaliswineben<br />

Carxebze brunTa ricxvis gansazRvras, uzustod asruleben moniSvnis<br />

operaciebs, zustad ar sazRvraven Wris siRrmes, ver akontroleben<br />

zomebs <strong>da</strong> a.S. maTi yuradReba ga<strong>da</strong>tanilia mTlianad im qmedebebis<br />

ganxorcielebaze, romlebic aucilebelia Sedegis misaRwevad. am Sem-<br />

TxvevaSi instruqtors ar un<strong>da</strong> gamorCes msgavsi uzustobebi <strong>da</strong> un<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>arwmunos studenti, rom sawarmoo procesi mxolod ZiriTadi operaciebisagan<br />

ar Sedgeba. <strong>da</strong>kvirvebi<strong>da</strong>n gamomdinare, zogierT SemTxvevaSi<br />

SesaZlebelia gamoviyenoT trenaJori. mag.: avtomobilis Zravis<br />

Seswavlis dros.<br />

im sferoebSi, sa<strong>da</strong>c mxolod <strong>da</strong>kvirveba araa sakmarisi <strong>Sefasebis</strong>aTvis,<br />

SeiZleba misi kombinireba <strong>Sefasebis</strong> sxva meTodebTan, mag.<br />

zepir gamokiTxvasTan, raTa maswavlebeli <strong>da</strong>rwmundes, rom students<br />

kargad esmis mis mier Sesrulebuli samuSaos arsi, usafrTxoebis<br />

wesebi <strong>da</strong> a.S.<br />

iseve, rogorc <strong>Sefasebis</strong> nebismieri sxva formis dros, <strong>da</strong>kvirvebisaTvisac<br />

aucilebelia <strong>Sefasebis</strong> mkafio kriteriumebis arseboba, vinai<strong>da</strong>n<br />

studentebma SesaZlebelia mTavar sakiTxad an elementad CaTvalon<br />

sul sxva ram <strong>da</strong> ZiriTadi ki gamotovon. sandooba miiRweva<br />

ma Sin, Tu yvelasaTvis gasagebia, ras akvirdebian, ra fasdeba <strong>da</strong> rogor,<br />

ra <strong>da</strong> rogor un<strong>da</strong> Seasrulos studentma, rom gamomcdeli mis<br />

kompetenturobaSi <strong>da</strong>rwmundes.<br />

rekomendebulia <strong>da</strong>kvirvebis oqmis SemuSaveba <strong>da</strong> Sevseba <strong>Sefasebis</strong><br />

procesSi. sasurvelia studentis demonstraciis <strong>da</strong>fiqsireba videoze,<br />

Tumca es dResdReisobiT naklebad realurad migvaCnia. magram sasargebloa<br />

demonstrirebis Semdeg studentTan erTad Canaweris naxva<br />

<strong>da</strong> masTan erTad <strong>da</strong>Svebuli Secdomebis (aseTis arsebobis SemTxvevaSi)<br />

garCeva.


isi demonstrireba SeuZlia students <strong>da</strong> ras SeiZleba <strong>da</strong>vakvirdeT?<br />

rogor muSaobs studenti, ramdenad swrafad <strong>da</strong> swored, Tanamimdevrulad,<br />

usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cviT asrulebs is konkretul samuSaos,<br />

ramdenad swored arCevs konkretuli samuSaosaTvis saWiro<br />

masalas, ekonomiurad xarjavs Tu ara mas, <strong>da</strong> a.S.<br />

SesaZlebelia gamoviyenoT martivi <strong>Sefasebis</strong> sqema, sa<strong>da</strong>c kriteriumis<br />

Sesruleba/ ar Sesruleba iqneba aRniSnuli, an ufro rTuli,<br />

rac Sesrulebis xarisxis Sefasebas gulisxmobs. mag.: pirvel SemTxvevaSi<br />

studenti agebs an ver agebs filebs kedelze; meore SemTxveva-<br />

Si ki vafasebT ramdenad kargad an cu<strong>da</strong>d agebs studenti filebs.<br />

kriteriumi studenti<br />

A<br />

studenti<br />

B<br />

muSaobs swrafad V V<br />

studenti<br />

C<br />

muSaobs sworad V V<br />

icavs samuSaos Tanamimdevrobas V V<br />

samuSao masalas arCevs sworad V V V<br />

masalas xarjavs ekonomiurad V<br />

icavs usafrTxoebis wesebs V<br />

qulaTa maqsimaluri raodenobaa 6<br />

an xarisxis Sefaseba, sa<strong>da</strong>c 1 niSnavs yvelaze <strong>da</strong>bal, uaryofiT Sefasebas,<br />

xolo 5 yvelaze maRals.<br />

kriteriumi studenti<br />

D<br />

studenti<br />

E<br />

studenti<br />

F<br />

muSaobis tempi 5 3 4<br />

muSaobs siswore 5 2 4<br />

samuSaos Tanamimdevrobis <strong>da</strong>cva 5 2 4<br />

samuSao masalis arCeva 4 3 4<br />

masalis ekonomiurad xarjva 4 3 4<br />

usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cva 5 3 4<br />

sul 28 16 24<br />

qulaTa minimaluri raodenobaa 6, maqsimaluri 30<br />

133<br />

Sefaseba


134<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

jgufuri mecadineobis dros rTulia TiToeul studentze <strong>da</strong>kvirvebis<br />

ganxorcieleba, magram mTavaria ar <strong>da</strong>kargoT maTze vizualuri<br />

kontaqti.<br />

jgufuri <strong>da</strong>kvirvebis SemTxvevaSi yuradReba eqceva muSaobis temps,<br />

romelic saSualebas gvaZlevs gamovavlinoT calkeuli Seferxebebi <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>vexmaroT maT aRmofxvraSi. sasurvelia mecadineobis <strong>da</strong>mTavrebis<br />

Semdeg studentebs gavacnoT <strong>da</strong>kvirvebis Sedegebi, romlebsac ufro<br />

ganzogadebiTi xasiaTi eqneba. analizi keTdeba mTlianobaSi jgufis<br />

muSaobi<strong>da</strong>n gamomdinare <strong>da</strong>, aseve, <strong>da</strong>Svebul Secdomebze<strong>da</strong>c.<br />

jgufuri muSaobis dros <strong>da</strong>kvirvebas ufro xSirad mimarTvaven yvela<br />

studentisaTvis erTsa<strong>da</strong>imave Temaze. es iqneba sxva<strong>da</strong>sxva sazeinklo<br />

operaciebi (qlibva, burRva, miCrCilva <strong>da</strong> a.S.), <strong>da</strong>Sla-awyobiTi samuSaoebi,<br />

saamSeneblo Tu sxva Temebi. aranakleb sainteresoa <strong>da</strong>kvirveba<br />

jgufur muSaobaze, rodesac ramodenime studenti CarTulia jgufur<br />

muSaobaSi <strong>da</strong> garkveul <strong>da</strong>valebas asrulebs. mag.: saamSeneblo TaRis<br />

Sesruleba. am <strong>da</strong>valebis calkeuli elementebi studentebs gavlili<br />

aqvT wina mecadineobebze <strong>da</strong> maswavlebeli/instruqtori awarmoebs<br />

Semajamebel <strong>da</strong>kvirvebas Seswavlili masalis erTobliobisa, sa<strong>da</strong>c <strong>da</strong>kvirveba<br />

mimdinareobs saamSeneblo masalebis SerCevaze, yalibis <strong>da</strong>dgmaze<br />

<strong>da</strong> TaRis zust gaangariSebebze.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

yvelaze efeqturad afasebs studentis praqtikul unarebs;<br />

mimdinare <strong>Sefasebis</strong> yvelaze martivi formaa, ar moiTxovs <strong>da</strong>matebiT<br />

dros;<br />

efeqturia saswavlo kursis swavlebis meTodikis <strong>da</strong>xvewisaTvis;<br />

<strong>da</strong>kvirvebisas mowmdeba studentis ara marto praqtikuli unarebi,<br />

aramed mis mier manamde aTvisebuli Teoriuli codnac<br />

– Teoriis codnisa <strong>da</strong> gaazrebis gareSe studenti praqtikul<br />

samuSaos sworad ver Seasrulebs.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

sakmaod Zviri meTodia, radgan did dros saWiroebs <strong>da</strong> resurss<br />

demonstrirebisaTvis:<br />

sakmaod rTulia jgufSi yvela studentze erTdrouli <strong>da</strong>kvirveba<br />

– maswavlebelis mxri<strong>da</strong>n <strong>Sefasebis</strong> es meTodi garkveul<br />

praqtikas/ gamocdilebas saWiroebs.


magaliTebi<br />

mag.: N1<br />

studentebi amzadeben keramikul larnaks; <strong>da</strong>mzadebis dros studentze<br />

<strong>da</strong>kvirveba warmoebs Semdegi mimarTulebiT:<br />

ra niSniT SearCevs studenti Tixas;<br />

rogor masas moamzadebs;<br />

rogoria misi xelis mtevnisa <strong>da</strong> TiTebis moZraoba <strong>da</strong> mdebareoba;<br />

gamowvis temperaturis SerCeva <strong>da</strong> xangrZlivoba;<br />

namzadis saboloo saxismicema <strong>da</strong> moxatva;<br />

yuradRebiT <strong>da</strong>kvirvebis safuZvelze instruqtors eqmneba warmodgena<br />

studentis momzadebis Sesaxeb.<br />

mag.: N2<br />

sadurglo specialobis jgufSi instruqtori akvirdeba rogor aiTvisa<br />

jgufma `kuTxuri SeerTeba erTmagi kodiT~.<br />

am samuSaos Sesrulebis dros studentma un<strong>da</strong> gamoiyenos moniSvnis<br />

xerxebi, kodebisa <strong>da</strong> budeebis Caxerxva, amotexva.<br />

instruqtoris <strong>da</strong>kvirvebis mizania: ramdenad sworia moniSvnis xerxebi,<br />

xerxvisa <strong>da</strong> amotexvis ileTebi, xerxebis sworad Sesruleba.<br />

Sesrulebuli samuSaos xarisxi Semowmdeba kuTxedis gamoyenebiT.<br />

<strong>da</strong>kvirvebis Sedegad SesaZlebelia aRiniSnos Semdegi Secdomebi: moniSvna<br />

SecdomiTaa Sesrulebuli, budeebi araswora<strong>da</strong>a Caxerxili an amotexili<br />

<strong>da</strong> a.S. aseT SemTxvevaSi SeerTeba sizustes moklebuli <strong>da</strong><br />

uxarisxo iqneba.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

CainiSneT <strong>da</strong>kvirvebis dros yvela mniSvnelovani sakiTxi, nu<br />

endobiT Tqvens mexsierebas!<br />

winaswar SeimuSaveT <strong>da</strong>kvirvebis oqmi – es gagiadvilebT muSaobas<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>zogavs Tqvens dros! yovel studentze SegiZliaT<br />

individualuri oqmi awarmooT, sa<strong>da</strong>c winaswar geqnebaT<br />

gansazRvruli <strong>da</strong>kvirvebis dros Sesafasebeli maxasiaTeblebi,<br />

rogoricaa mag.: masalis gamoyeneba, drois menejmenti,<br />

usafrTxoebis wesebis <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> a.S.<br />

gaacaniT studentebs winaswar <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi <strong>da</strong> aux-<br />

135<br />

Sefaseba


136<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

seniT <strong>da</strong>kvirvebis arsi;<br />

studentTa muSaobis dros yovelTvis iyaviT maTi mxedvelobis<br />

areSi;<br />

saqmianobis Seferxebis dros mieciT students swori mimarTuleba.<br />

8.2.5. saSinao <strong>da</strong>valeba komentarebi<br />

ra aris es?<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba warmoadgens saswavleblis farglebs gareT maswavleblis<br />

miTiTebiT studentis mier <strong>da</strong>moukideblad Sesrulebul<br />

samuSaos. saSinao <strong>da</strong>valeba, rogorc wesi, ufro xSirad Teoriul xasiaTs<br />

atarebs, gulisxmobs ra garkveuli masalis zepir an weriT<br />

momzadebas, <strong>da</strong> Se<strong>da</strong>rebiT iSviaTad gamoiyeneba praqtikuli samuSaoebis<br />

Sesasruleblad (ix. qvemoT). saSinao <strong>da</strong>valebis Semowmeba mimdinare<br />

<strong>Sefasebis</strong> klasikuri formaa.<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba zogadsaganmanaTleblo skolaSi <strong>Sefasebis</strong> tradiciuli<br />

<strong>da</strong> albaT yvelaze ufro farTod gavrcelebuli meTodia, magram<br />

mas aseve iyeneben saxelobo ganaTlebaSi, <strong>da</strong> ara marto Teoriuli sagnebis<br />

<strong>Sefasebis</strong>aTvis.<br />

SeiZleba gamovyoT saSinao <strong>da</strong>valebis sami ZiriTadi tipi:<br />

praqtika – saswavlebelSi naswavli masalis gameoreba <strong>da</strong> ganmtkiceba;<br />

momzadeba – saswavlebelSi Sesasrulebeli samuSaosaTvis (rogorc<br />

Teoriuli, aseve praqtikuli) masalebis Segroveba;<br />

proeqt(eb)i2 – didi moculobis praqtikuli samuSao, romelic<br />

xels uwyobs studentis <strong>profesiul</strong> <strong>da</strong>ostatebas.<br />

rodis viyenebT?<br />

rogorc ukve aRiniSna, saSinao <strong>da</strong>valeba SeiZleba gamoviyenoT nebismieri<br />

Teoriuli sagnis <strong>Sefasebis</strong>aTvis. praqtikuli sagnebis SemTxvevaSi<br />

saSinao <strong>da</strong>valebis gamoyeneba aseve <strong>da</strong>saSvebia, magram cxadia,<br />

2 proeqtebi <strong>da</strong>wvrilebiT aris ganxiluli am wignis 9.2.7 TavSi.


om aucilebeli winapiroba, rom iyos saswavleblis gareT (maT Soris<br />

studentis saxlSi) am praqtikuli samuSaos SesrulebisaTvis saWiro<br />

pirobebis arseboba. garkveuli tipis praqtikuli samuSaos SemTxveva-<br />

Si es warmoudgenelia – studentebs saxlSi ver eqnebaT saTanado<br />

Carxebi, <strong>da</strong>zgebi <strong>da</strong> sxva specifikuri aRWurviloba, maSin rodesac rig<br />

SemTxvevebSi – mag.: qsova, kerva <strong>da</strong> a.S. praqtikuli saSinao <strong>da</strong>valebis<br />

Sesruleba saxlis pirobebSic SesaZlebelia. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom<br />

Teoriuli sagnebis SemTxvevaSic saSinao <strong>da</strong>valebas ver gamoviyenebT,<br />

Tu studentebs ar aqvT saxelmZRvaneloebi <strong>da</strong> saswavlo masala, an<br />

xeli ar miuwvdebaT saTanado informaciaze.<br />

ra un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT<br />

saSinao <strong>da</strong>valebis Sinaarsi <strong>da</strong> forma mkafiod un<strong>da</strong> iyos gansaz-<br />

Rvruli maswavleblis mier. arsebobs bevri gansxvavebuli mosazreba<br />

imis Sesaxeb, Tu rogori <strong>da</strong> ra moculobis saSinao <strong>da</strong>valeba un<strong>da</strong> Seasrulos<br />

studentma swavlis procesSi.<br />

ra saxis samuSao un<strong>da</strong> Seasrulos studentma <strong>da</strong>moukideblad? waikiTxos<br />

sxva<strong>da</strong>sxva saxis literatura <strong>da</strong> Semdeg zepiri gamokiTxvis<br />

formatSi `Caabaros~ maswavlebels gakveTili? Seasrulos weriTi samuSao<br />

Txzulebis an testis saxiT? yvela individualur SemTxveva-<br />

Si maswavlebelma un<strong>da</strong> gansazRvros saSinao <strong>da</strong>valebis saxe, sagnis<br />

specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare. saSinao <strong>da</strong>valeba un<strong>da</strong> emsaxurebodes studentSi<br />

konkretuli tipis codnisa <strong>da</strong> unar-Cvevebis ganviTarebas, mag.:<br />

sxva<strong>da</strong>sxva wyaroSi saWiro informaciis moZieba <strong>da</strong> referireba, terminologiis<br />

<strong>da</strong>swavla <strong>da</strong> a.S. erTi sagnis farglebSi SesaZloa semestris<br />

ganmavlobaSi maswavlebelma sxva<strong>da</strong>sxva tipis saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

gamoiyenos.<br />

aseve mkafiod un<strong>da</strong> iyos Camoyalibebuli saSinao <strong>da</strong>valebis <strong>Sefasebis</strong><br />

kriteriumebi. ras vafasebT, mag.: weriTi <strong>da</strong>valebis SemTxvevaSi?<br />

naSromis moculobas, informaciis gamoyenebuli wyaroebis mravalferovnebas<br />

Tu pasuxebis sisrules? studentebma winaswar un<strong>da</strong> icodnen<br />

<strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi, rac maT <strong>da</strong>exmarebaT saSinao <strong>da</strong>valebis<br />

adekvaturad momzadebaSi.<br />

saSiano <strong>da</strong>valeba <strong>da</strong>kargavs Tavis pe<strong>da</strong>gogiur mniSvnelobas, Tu<br />

maswavleblma is ar ganixila studentTan erTad. student(eb)is mier<br />

momzadebuli <strong>da</strong>valebis Semowmeba SeiZleba moxdes maTTan erTad an<br />

marto, magram nebismier SemTxvevebSi studentebma un<strong>da</strong> icodnen, ratom<br />

miiRes esa Tu is Sefaseba mocemuli <strong>da</strong>valebis SesrulebisaTvis<br />

– anu maswavlebelma maT un<strong>da</strong> detaluri komentarebi miawodos, sad <strong>da</strong><br />

137<br />

Sefaseba


138<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

ra tipis Secdoma iyo <strong>da</strong>Svebuli, rogoria swori pasuxi, risi gakeTeba<br />

SeiZlebo<strong>da</strong> ukeT <strong>da</strong> a.S. SesaZloa es gakeTdes sxva<strong>da</strong>sxva studentis<br />

namuSevrebis Se<strong>da</strong>rebis meSveobiTac. maswavleblis mier komentarebi<br />

SeiZleba Sesruldes werilobiT an zepirad. kvlevebiT <strong>da</strong>sturdeba,<br />

rom maswavleblis mxri<strong>da</strong>n detaluri komentarebis miwodeba studentebis<br />

akademiur miRwevebs mniSvnelovnad zrdis im SemTxvevebTan Se<strong>da</strong>rebiT,<br />

rodesac maswavlebeli mxolod amowmebs, magram ar `arCevs~<br />

saSinao <strong>da</strong>valebas.<br />

saSinao <strong>da</strong>valebis moculoba gaTvaliswinebuli un<strong>da</strong> iyos saganmanaTleblo<br />

programis <strong>da</strong>gegmvis dros, kerZod semestris ganmavloba-<br />

Si. saswavlo kursebis raodenoba <strong>da</strong>mokidebuli un<strong>da</strong> iyos imaze, Tu<br />

ramden dros <strong>da</strong>xarjavs studenti saSinao <strong>da</strong>valebis Sesrulebaze. anu<br />

maswavleblebs un<strong>da</strong> esmodeT, rom saSinao <strong>da</strong>valebis Sesruleba iseve<br />

warmoadgens studentis saswavlo <strong>da</strong>tvirTvas, rogorc misi <strong>da</strong>swreba<br />

formalur mecadineobebze.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

xels uwyobs studentebis <strong>da</strong>moukidebel muSaobas;<br />

xels uwyobs studentebSi iseTi zogadi unarebis gamomuSavebas,<br />

rogoricaa TviTdisciplina, samuSaos <strong>da</strong>gegmva, drois ganawileba,<br />

informaciis moZieba, analizi <strong>da</strong> sinTezi <strong>da</strong> a.S.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

maswavlebeli uSualod ver akontrolebs saSinao <strong>da</strong>valebis<br />

Sesrulebas – anu fasdeba produqti <strong>da</strong> ara samuSao procesi;<br />

saSiano <strong>da</strong>valebis Sesrulebisas arsebobs garkveuli riski, rom<br />

studenti arakeTilsindisierad moiqceva – anu samuSaos sxvas<br />

gaakeTebinebs an ga<strong>da</strong>wers (plagiatoba);<br />

saSinao <strong>da</strong>valebis Semowmeba did dros moiTxovs – maswavlebeli<br />

yuradRebiT un<strong>da</strong> gaecnos jgufSi yoveli studentis <strong>da</strong>valebas<br />

<strong>da</strong> saTanado (weriTi an zepiri) komentarebi <strong>da</strong>urTos.<br />

magaliTebi<br />

kompoziciis Seqmna minanqris nakeTobis <strong>da</strong>samzadeblad;<br />

samSeneblo naxazebze pirobiTi grafikuli aRniSvnebis swavla;


ekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

<strong>da</strong>valeba un<strong>da</strong> Seesabamebos studentis mier naswavl masalas;<br />

miawodeT studentebs saSinao <strong>da</strong>valebis Sesrulebis mkafio<br />

instruqcia;<br />

winaswar gaacaniT studentebs <strong>da</strong>valebis <strong>Sefasebis</strong> krite -<br />

riu mebi;<br />

gauwieT konsultacia studentebs saWiroebis mixedviT <strong>da</strong>valebis<br />

Sesrulebamde <strong>da</strong> aseve Sesrulebis procesSi;<br />

SeaCvieT studentebi pasuxismgeblobiT moekidon saSinao<br />

<strong>da</strong>valebas – mudmivad SeamowmeT is <strong>da</strong> miawodeT studentebs<br />

saTanado komentarebi;<br />

gansakuTrebiT weriTi <strong>da</strong>valebis dros yuradReba un<strong>da</strong> mieqces<br />

plagiatobas – Tavi<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> iqnes acilebuli studentis<br />

mier wigni<strong>da</strong>n an interneti<strong>da</strong>n masalis gadmowera;<br />

nurasdros gamoiyenebT saSinao <strong>da</strong>valebas, rogorc <strong>da</strong>sjis<br />

saSualebas.<br />

8.2.6. portfolio<br />

ra aris es?<br />

klasikuri ganmartebiT portfolio warmoadgens Semsruleblis namuSevarTa<br />

erTobliobas.<br />

saganmanaTleblo praqtikaSi portfolio aris studentis namu-<br />

Sevrebis (nimuSebi, proeqtebi <strong>da</strong> a.S.) Tematuri nakrebi, romelic asaxavs<br />

mis <strong>profesiul</strong> ganviTarebas drois garkveuli periodis ganmavlobaSi.<br />

portfolioSi warmodgenili studentis namuSevrebi saganmanaTleblo<br />

programasa <strong>da</strong> Sesabamisi profesiis specifikas asaxavs. portfolioSi<br />

SeiZleba moTavsdes rogorc uSualod namuSevari, aseve misi<br />

foto- an video-gamosaxuleba eleqtronul formatSi. mag. : portfolioSi<br />

SeiZleba Sediodes studentis mier moqsovili gobeleni,<br />

Sekerili tansacmeli, xis an metalis nakeTobebi, aseve studentis<br />

mier SemuSavebuli veb-gverdebi an sxva saxis eleqtronuli produqcia,<br />

dekorirebuli kerZebis nimuSebi <strong>da</strong> a.S. portfolio SeiZleba<br />

139<br />

Sefaseba


140<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

moicavdes informacias yvela im proeqtis Sesaxeb, romelSic students<br />

monawiloeba miuRia <strong>da</strong>moukideblad an jgufis SemadgenlobaSi,<br />

maT Soris sawarmoo praqtikis dros <strong>da</strong> a.S.<br />

rodis viyenebT?<br />

ramdena<strong>da</strong>c portfolio ganmsazRvreli <strong>Sefasebis</strong> erT-erTi formaa,<br />

misi gamoyeneba mizanSewonilia maSin, rodesac studenti ukve<br />

garkveulad <strong>da</strong>xelovndeba praqtikuli samuSaoebis SesrulebaSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>moukideblad<br />

asrulebs saganmanaTleblo programiT gaTvaliswinebul<br />

<strong>da</strong>valebebs. portfolios meSveobiT fasdeba studentis codna <strong>da</strong> unarebi,<br />

SeZenili ara erTi romelime konkretuli saswavlo kursis,<br />

aramed mTeli saganmanaTleblo programis farglebSi. Sesabamisad<br />

portfolios gamoiyeneba programis <strong>da</strong>srulebisas ufro efeqturia.<br />

Tu saganmanaTleblo programis struqtura <strong>profesiul</strong>i unar-Cvevebis<br />

gamomuSavebas etapobrivad iTvaliswinebs, maSin SesaZlebelia portfolios<br />

gamoyeneba yoveli etapis <strong>da</strong>srulebisas – am SemTxvevaSi namuSevrebis<br />

Se<strong>da</strong>reba saSualebas mogvcems SevafasoT studentis <strong>da</strong>xelovnebis/<strong>da</strong>ostatebis<br />

progresi programis ganmavlobaSi.<br />

aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom portfolioSi moTavsebuli namuSevrebis<br />

<strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi Zalian mkafiod un<strong>da</strong> ganisazRvros subieqturobis<br />

Tavi<strong>da</strong>n acilebis mizniT. nebismier SemTxvevaSi portfolio<br />

ar warmoadgens <strong>Sefasebis</strong> erTaderT saboloo formas – rogorc wesi,<br />

portfolio gamoiyeneba <strong>Sefasebis</strong> sxva formebTan erTad.<br />

rogor movamzadoT portfolio<br />

portfolio, rogorc <strong>Sefasebis</strong> meTodi, saqarTvelos <strong>profesiul</strong>i<br />

ganaTlebisaTvis Se<strong>da</strong>rebiT axali realobaa. viTvaliswinebT ra am<br />

sferoSi gamocdilebis naklebobas, gTavazobT portfolios momzadebis<br />

ZiriTadi etapebisa <strong>da</strong> Taviseburebebis mokle mimoxilvas.<br />

portfolios momzadebis etapebi:<br />

I etapi – <strong>da</strong>gegmva<br />

maswavlebelma sakuTari sagnis/saswavlo kursis silabusis Sedgenisas<br />

kargad un<strong>da</strong> gaiazros, ramdenad adekvaturi iqneba portfolios<br />

gamoyeneba sagnis farglebSi naswavli codnisa <strong>da</strong> unar-Cvevebis <strong>Sefasebis</strong>aTvis.<br />

Tu portfolios viyenebT ara erTi konkretuli kursis,<br />

aramed mTeli saganmanaTleblo programis Sedegebis <strong>Sefasebis</strong>aTvis,<br />

maSin programis koordinatorma yvela monawile maswavlebelTan


erTad un<strong>da</strong> SeaTanxmos portfolios gamoyenebis sakiTxi. ZiriTadi<br />

kiTxva, romelsac un<strong>da</strong> mivaqcioT am dros yuradReba, aris: saswavlo<br />

kursis/programis farglebSi miRebuli codnisa <strong>da</strong> unar-Cvevebis romeli<br />

aspeqtis <strong>Sefasebis</strong>aTvis gvaklia adekvaturi <strong>meTodebi</strong>? ramdena<strong>da</strong>a<br />

SesaZlebeli portfolios meSveobiT am naklis Sevseba?<br />

Tu ga<strong>da</strong>wy<strong>da</strong>, rom mocemuli kursis/saganmanaTleblo programis swavlis<br />

Sedegebis <strong>Sefasebis</strong>aTvis portfolio adekvaturi formaa, maSin<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> izrunos imaze, rom studentebs aswavlos portfolios<br />

Sedgena.<br />

maswavlebelma un<strong>da</strong> auxsnas studentebs mkafiod <strong>da</strong> detalurad,<br />

ras niSnavs portfolio, romeli <strong>da</strong> ra raodenobiT namuSevrebi un<strong>da</strong><br />

iqnes SerCeuli, ra <strong>da</strong> rogori kriteriumebiT Sefasdeba <strong>da</strong> a.S.<br />

sakvanZo kiTxvebia:<br />

rogor un<strong>da</strong> SearCios studentma namuSevrebi;<br />

rogor (rogori TanamimdevrobiT, ra struqturiT) un<strong>da</strong> warmoadginos<br />

isini studentma<br />

II etapi – portfolios Seqmna<br />

es etapi gulisxmobs Sesrulebuli Tematuri namuSevrebis Tavmoyras,<br />

romlebic adekvaturad asaxaven studentis mier SeZenil codnasa<br />

<strong>da</strong> gamomuSavebul <strong>profesiul</strong> unarebs, maT mier <strong>da</strong>saxuli swavlis<br />

Sedegebis miRwevis dones. portfoliosaTvis namuSevrebis Segrovebisas<br />

un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT Semdegi aspeqtebi:<br />

risTvis iqmneba portfolio? ras un<strong>da</strong> asaxavdes portfolio:<br />

studentis saboloo <strong>profesiul</strong> kompetencias? maSin portfolioSi<br />

mxolod saukeTeso namuSevrebi un<strong>da</strong> Sevides. Tu portfolio<br />

studentis <strong>profesiul</strong> zr<strong>da</strong>s un<strong>da</strong> asaxavdes, maSin is<br />

na muSevrebi un<strong>da</strong> SeirCes, romlebic qronologiurad gviCvenebs<br />

studentis mier gamocdilebis SeZenas, <strong>da</strong>ostatebis xarisxis<br />

matebas.<br />

studenti marto adgens portfolios, Tu maswavleblis ze <strong>da</strong>mxedvelobiT?<br />

ramdenad didia maswavleblis monawileobis xarisxi<br />

<strong>da</strong> rogor aisaxeba es portfolios Sefasebaze? am Sem-<br />

TxvevaSi sxva<strong>da</strong>sxva midgomebi arsebobs – Tu portfolios<br />

vi yenebT saganmanaTleblo programis <strong>da</strong>sasruls <strong>da</strong> is erTgvarad<br />

`sadiplomo naSromis~ rols asrulebs, maSin sasurvelia<br />

studentma maqsimalurad <strong>da</strong>moukideblad imuSavos. xolo<br />

Tu portfolios viyenebT programis mimdinareobisas, maSin<br />

141<br />

Sefaseba


142<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

<strong>da</strong>saSvebia maswavleblis ufro aqtiuri Careva portfolios<br />

Sedgenis procesSi.<br />

vin aris auditoria, vinc un<strong>da</strong> Seafasos portfolioSi warmodgenili<br />

namuSevrebi? SefasebaSi monawileobas mxolod maswavleblebi<br />

iReben, Tu gareSe mowveuli eqspertebi (mag. potenciuri<br />

<strong>da</strong>msaqmeblebi) an farTo auditoria (mag. xalxuri rewvis<br />

programebis SemTxvevaSi)?<br />

III etapi – portfolios Sefaseba<br />

portfolioSi yvela namuSevari un<strong>da</strong> eqvemdebarebodes winaswar<br />

gan sazRvruli <strong>da</strong> SeTanxmebuli kriteriumebiT Sefasebas. <strong>Sefasebis</strong><br />

kriteriumebi cnobili un<strong>da</strong> iyos studentebisaTvis, rac maT portfolios<br />

Sedgenas gauadvilebs.<br />

sasurvelia, winaswar SemuSavdes <strong>Sefasebis</strong> skala, sa<strong>da</strong>c konkretulad<br />

iqneba gawerili, Sesrulebuli samuSaos romeli komponenti<br />

ram deni quliT fasdeba. isic un<strong>da</strong> ganisazRvros, Sefaseba mxolod<br />

na muSevrebis <strong>da</strong>TvalierebiT Semoifargleba, Tu saWiro iqneba studentis<br />

mxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>matebiTi axsna-ganmartebebi, rom Semfasebelma sruli<br />

suraTi Seqmnas mocemul produqtze. rogorc wesi, portfolios<br />

<strong>Sefasebis</strong>as students uwevs Tavisi namuSevrebis Sesaxeb informaciis<br />

miwodeba zepiri gamokiTxvis formatSi. gamokiTxvis Sedegebi aisaxeba<br />

<strong>Sefasebis</strong> saboloo qulaze.<br />

<strong>Sefasebis</strong> erT-erTi forma SesaZloa iyos namuSevrebis gamofena –<br />

am meTods xSirad mimarTaven iseTi programebis farglebSi, rogoricaa<br />

dizaini, xalxuri rewva <strong>da</strong> a.S. gamofenaSi monawileoba students<br />

SesZens sazogadoebasTan, klientebTan urTierTobis gamocdilebas,<br />

rac mas momavalSi <strong>profesiul</strong> saqmianobasa <strong>da</strong> karierul winsvla-<br />

Si un<strong>da</strong> <strong>da</strong>exmaros. <strong>Sefasebis</strong>aTvis <strong>da</strong>saSvebia gamofenis kombinireba<br />

prezentaciasTan – anu studentebs un<strong>da</strong> SeeZloT sakuTari naSromebisa<br />

<strong>da</strong> maTi Seqmnis istoriis wardgena. gamofena SesaZloa Ria iyos<br />

yvela <strong>da</strong>interesebuli pirisTvis, magram formaluri Sefaseba Si<strong>da</strong> Tu<br />

gare specialistebis mier un<strong>da</strong> ganxorcieldes SeTanxmebuli kriteriumebis<br />

mixedviT.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

portfolioSi warmodgenili namuSevrebi uSualod asaxavs studentis<br />

<strong>profesiul</strong> kompetencias;


portfolio <strong>Sefasebis</strong> holisturi meTodia – anu fasdeba mTeli<br />

swavlis Sedegi, studentis codna <strong>da</strong> unarebi;<br />

portfolio gviCvenebs studentis winsvlas/progress swavlis<br />

procesSi, Tu mas programis mTeli xangrZlivobis manZilze<br />

viyenebT;<br />

portfolios Sedgena ukve TavisTavad swavla <strong>da</strong> gamocdilebaa<br />

– am dros studentma un<strong>da</strong> gaiazros naswavli masala, SearCios<br />

Sesabamisi namuSevari – anu Seafasos sakuTari naSromi <strong>da</strong><br />

saukeTeso/adekvaturi aarCios; amiT portfolio xels uwyobs<br />

studentebSi TviT-refleqsiis ganviTarebas, ramdena<strong>da</strong>c<br />

studenti Tavad arCevs Sesabamis namuSevars, anu aqvs adgili<br />

TviTSefasebas;<br />

portfolio exmareba students momaval <strong>da</strong>saqmebaSi, samsaxuris<br />

moZebnaSi – portfolioSi mocemuli masala SeiZleba gaxdes<br />

studentis/kurs<strong>da</strong>mTavrebulis savizito baraTi, misi kompetenciis<br />

ilustracia, garkveulwilad misi reklamac, riTac<br />

<strong>da</strong>mkveTs/ potenciur <strong>da</strong>msaqmebels gauadvildeba Sefaseba;<br />

portfolio kargi instrumentia saswavlo programis/procesis<br />

SesaZlo naklovanebebis <strong>da</strong>sadgenad – Tu studentebis<br />

na muSevrebSi msgavsi tipis xarvezebi iqneba aRmoCenili, es<br />

naT lad miuTiTebs programis an swavlebis meTodikis arasrulyofilebaze;<br />

portfolio amavdroulad maswavleblebis ganviTarebis saSualebac<br />

aris. portfolioSi Semavali namuSevrebis specifika,<br />

raodenoba, Tanamimdevroba; <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>dgindes<br />

saganmanaTleblo programaSi CarTuli yvela pe<strong>da</strong>gogis<br />

mier, ramdena<strong>da</strong>c portfolio mTeli programis ganmavlobaSi<br />

SeZenili kompetenciis Sesafaseblad gamoiyeneba – Sesabamisad<br />

is xels uwyobs pe<strong>da</strong>gogiuri personalis erTobliv, gundur<br />

muSaobas.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

arsebobs garkveuli riski, rom portfolios meTodiT Sefaseba<br />

araobieqturi iyos – Sefaseba niSnavs <strong>da</strong>dgenil stan<strong>da</strong>rtTan<br />

Se<strong>da</strong>rebas <strong>da</strong> gazomvadi kriteriumebis meSveobiT un<strong>da</strong> xorcieldebodes.<br />

portfolioSi moTavsebuli namuSevrebis <strong>Sefasebis</strong>as<br />

fasdeba ara marto teqnikuri maxasiaTeblebi, aramed<br />

studentis kreatiuloba (SemoqmedebiToba) <strong>da</strong> niWi, rac subieqturobis<br />

saSiSroebas qmnis; mag.: studentis mier moqsovili<br />

143<br />

Sefaseba


144<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

gobelenis <strong>Sefasebis</strong>as obieqturad SeiZleba Sefasdes qsovis<br />

teqnika, qsovaze <strong>da</strong>xarjuli dro, is, Tu ramdenad ekonomiurad<br />

iqna gamoyenebuli masala, <strong>da</strong> a.S. maSin rodesac gobelen<br />

ze gamosaxuli siuJeti <strong>da</strong> ferTa SerCeva ukve rTulad<br />

eqvemdebareba obieqtur Sefasebas. portfolio xarisxobrivi<br />

Sefasebaa, amitom rTuli <strong>da</strong> xSirad sa<strong>da</strong>voa qulebis meSveobiT<br />

studentis mier Sesrulebuli namuSevris Sefaseba. radganac<br />

saganmanaTleblo praqtikaSi ufro xSirad raodenobriv midgomas<br />

iyeneben, sasurvelia portfoliosTan erTad yovelTvis<br />

<strong>Sefasebis</strong> sxva <strong>meTodebi</strong>c gamoviyenoT.<br />

portfolios momzadeba did dros moiTxovs <strong>da</strong> detalurad<br />

gaweril mosamzadebel instruqcias saWiroebs – studentma<br />

un<strong>da</strong> icodes, ra tipis namuSevari, ra raodenobiT un<strong>da</strong> moaTavsos<br />

portfolioSi <strong>da</strong> a.S.<br />

portfolios Sefaseba aseve did dros moiTxovs;<br />

xSirad problemuria portfolios sakuTrebis sakiTxi – vin<br />

flobs portfolioSi warmodgenil namuSevrebs: studenti Tu<br />

<strong>profesiul</strong>i swavlebis centri? am sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebulia<br />

meore, wmin<strong>da</strong> teqnikuri saxis problema – sad <strong>da</strong> ramden xans<br />

un<strong>da</strong> Seinaxos saswavlebelma studentebis namuSevrebi, Tu isini<br />

mas ekuTvnis? es sakiTxebi, rogorc wesi, saswavleblis Si<strong>da</strong><br />

politikiT ganisazRvreba.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

mkafiod gansazRvreT portfolios <strong>da</strong>niSnuleba;<br />

aswavleT studentebs portfolios Sedgena - ra <strong>da</strong> ra raodenobiT<br />

un<strong>da</strong> iqnes moTavsebuli portfolioSi, rogor un<strong>da</strong><br />

SeirCes adekvaturi namuSevrebi, ra drois ganmavlobaSi un<strong>da</strong><br />

Seiqmnas portfolio <strong>da</strong> a.S.<br />

gamoiyeneT portfolio <strong>Sefasebis</strong> sxva formebTan erTad;<br />

SezRudeT portfolioSi moTavsebul namuSevarTa raodenoba;<br />

portfolioSi mocemuli yvela namuSevari un<strong>da</strong> eqvemdebarebo-des<br />

winaswar gansazRvruli <strong>da</strong> SeTanxmebuli kriteriumebiT<br />

Sefasebas.


8.2.7. jgufuri <strong>da</strong> individualuri proeqti<br />

ra aris es?<br />

proeqti gulisxmobs originaluri produqtis Sesaqmnelad an konkretuli<br />

Sedegis misaRwevad gaweul samuSaos, romelic Tavis mxriv<br />

moicavs <strong>da</strong>gegmvas, xSirad kvlevas, uSualod Sesrulebasa <strong>da</strong> wardgenas.<br />

saganmanaTleblo praqtikaSi proeqti niSnavs student(eb)is mier<br />

Sesrulebul samuSaos, romelic erTi mxriv uzrunvelyofs Teoriulad<br />

miRebuli codnis praqtikaSi gamoyenebas <strong>da</strong> Sesabamisi unarebis<br />

ganviTarebas, xolo meore mxriv, gamoiyeneba rogorc kompetenciis<br />

<strong>Sefasebis</strong> meTodi.<br />

proeqtSi monawile pirTa raodenobis mixedviT ganasxvaveben individualur<br />

(erTi Semsrulebeli) – <strong>da</strong> jgufur (ramdenime Semsrulebeli)<br />

proeqtebs.<br />

studenturi proeqtebis SemTxvevebSi garkveul pirobebSi proeqtebis<br />

Sesruleba <strong>da</strong>saSvebia xelmZRvanelis ze<strong>da</strong>mxedvelobis qveS.<br />

jgufuri proeqtis dros mniSvnelovania Sesasrulebeli samuSaos<br />

ganawileba jgufis wevrebs Soris; individualuri proeqtis SemTxveva-<br />

Si samuSaos mTeli speqtri sruldeba mxolod erTi studentis mier.<br />

rodis viyenebT?<br />

proeqti, rogorc wesi, Semajamebeli <strong>Sefasebis</strong> formas warmoadgens<br />

<strong>da</strong> uCvenebs, Tu ramdenad <strong>da</strong>eufla studenti saswavlo kursiT an mTeli<br />

saganmanaTleblo programiT gaTvaliswinebul codnasa <strong>da</strong> unar-<br />

Cvevebs. amitom proeqti gamoiyeneba kursis an programis <strong>da</strong>srulebisas,<br />

rogorc saboloo Sefaseba. radganac proeqtSi Sesasrulebeli<br />

samuSaoebi sxva<strong>da</strong>sxva tipis codnasa <strong>da</strong> unarebs moiTxovs, rogorc<br />

wesi, proeqtiT fasdeba ara calkeuli saswavlo kursi, aramed mTeli<br />

saganmanaTleblo programa – anu praqtikuli proeqtis SesrulebisaTvis<br />

studentma un<strong>da</strong> gamoiyenos programis farglebSi sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saswavlo kursebSi SeZenili codna <strong>da</strong> gamocdileba. cxadia, proeqtis<br />

gamoyenebis aucilebeli winapirobaa student(eb)is uzrunvelyofa<br />

saWiro masalebiTa <strong>da</strong> Sesabamisi samuSao adgiliT.<br />

Tavisi <strong>da</strong>niSnulebiT <strong>da</strong> masStabiT proeqti, rogorc <strong>Sefasebis</strong> forma,<br />

uaxlovdeba portfolios – orive SemTxvevaSi studentma un<strong>da</strong><br />

war moadginos <strong>da</strong>srulebuli namuSevari. ganmartebi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

portfolio swored sxva<strong>da</strong>sxva proeqtis nakrebs warmoadgens.<br />

145<br />

Sefaseba


146<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

jgufuri proeqtis Taviseburebani<br />

gansakuTrebuli yuradReba gvmarTebs, rodesac <strong>Sefasebis</strong> formad<br />

jgufur proeqts viyenebT, imitom rom misi warmatebuli ganxorcieleba,<br />

gar<strong>da</strong> studentebis profesionalizmisa, maTgan garkveul<br />

socialur simwifesac moiTxovs.<br />

jgufur proeqts viyenebT, rodesac:<br />

proeqtis moculoba imdenad didia, rom erTi studenti mas ver<br />

gaswvdeba;<br />

Tu saswavlebelSi praqtikuli samuSaos Sesasruleblad saWiro<br />

resursebi mwiria <strong>da</strong> yovel individualur students ver vuzrunvelyofT<br />

saTanado masalebiT;<br />

Tu gvin<strong>da</strong>, rom studentebma erTmaneTisganac iswavlon;<br />

Tu mocemuli profesia ise<strong>da</strong>c moiTxovs jgufur muSaobas<br />

– maSin programis farglebSi aucilebelia jgufSi muSaobis<br />

ara marto praqtikuli, aramed socialuri unarebis ganviTarebac<br />

<strong>da</strong> proeqti mniSvnelovania realuri <strong>profesiul</strong>i praqtikis<br />

momzadebisaTvis.<br />

jgufur proeqts iSviaTad an saerTod ar iyeneben, Tu studentebi<br />

erTmaneTs jer kargad ar icnoben; rogorc ukve aRiniSna, jgufur<br />

proeqtSi muSaoba socialuri unarebis arsebobas gulisxmobs. Tumca<br />

saswavleblis saganmanaTleblo politika SeiZleba swored proeqtis<br />

farglebSi iTvaliswinebdes studentebisaTvis iseTi zogadi unarebis<br />

gamomuSavebas, rogoricaa pasuxismgebloba, komunikacia jgufis wevrebTan,<br />

lideroba, drois menejmenti <strong>da</strong> a.S.<br />

maswavlebeli yuradRebiT un<strong>da</strong> moekidos jgufis formirebas. arsebobs<br />

sxva<strong>da</strong>sxva pe<strong>da</strong>gogiuri midgoma, romelTagan TiToeuls Tavisi<br />

<strong>da</strong>debiTi <strong>da</strong> uaryofiiTi mxareebi aqvs:<br />

1. jgufSi sxva<strong>da</strong>sxva unarebisa <strong>da</strong> kompetenciis studentebis<br />

ga erTianeba – idealur SemTxvevaSi, sustma <strong>da</strong> CamorCenilma<br />

studentebma Zlieri <strong>da</strong> warmatebuli studentebis gverdiT mu-<br />

Saobis procesSi bevri ram SeiZleba iswavlon praqtikulad<br />

araformalur garemoSi;<br />

2. Se<strong>da</strong>rebiT susti studentebis gaerTianeba erT jgufSi, raTa<br />

ze<strong>da</strong>mxedvelma meti dro <strong>da</strong>uTmos maTTan muSaobas;<br />

3. studentebis mier jgufis <strong>da</strong>moukidebeli formireba – am dros<br />

jgufSi erTiandebian megobrebi <strong>da</strong> es garkeveulwilad amartivebs<br />

jgufis muSaobas.<br />

jgufur proeqtze muSaobis mTavari sirTule mdgomareobs jgufis<br />

wevrebis SefasebaSi: xSirad proeqtis Sesruleba erTi-ori studentis


`zurgze ga<strong>da</strong>dis~, maSin rodesac <strong>da</strong>narCenebi ubralod sargebloben<br />

miRebuli SedegiT. an SesaZlebelia, rom jgufis mxolod erTi wevris<br />

pasiurobam <strong>da</strong>azaralos <strong>da</strong>narCenebis muSaoba. SemfaseblisaTvis Zalian<br />

rTulia imis garkveva, Tu vin ra wvlili Seitana jgufis muSaobaSi,<br />

Tu process mudmivad ar akvirdebo<strong>da</strong>. Sesabamisad, upriania<br />

Tavi<strong>da</strong>nve maswavlebelTan erTad ganisazRvros jgufis yoveli wevris<br />

funqcia mocemuli proeqtis ganxorcielebaSi <strong>da</strong> rogorc mTeli jgufis,<br />

aseve misi yoveli individualuri wevris muSaobis <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebic.<br />

jgufuri proeqtis <strong>Sefasebis</strong> savaraudo pirobebi:<br />

Tu proeqti amis saSualebas iZleva, SeiZleba jgufis yvela<br />

wevrs erTi <strong>da</strong> igive tipis samuSao gaunawildes – maSin aRar<br />

<strong>da</strong>gvWirdeba <strong>Sefasebis</strong> gansxvavebuli kriteriumebis gamoyeneba.<br />

jgufi iRebs saerTo Sefasebas, romelic, amavdroulad, misi<br />

yoveli wevris Sefasebacaa.<br />

yvelaze ufro radikaluri SemTxvevaa, rodesac jgufi iRebs<br />

saerTo Sefasebas, <strong>da</strong> mere misma wevrebma un<strong>da</strong> gansazRvron,<br />

vis ramdeni qula ekuTvnis. es SeiZleba sakmaod konfliqturi<br />

meTodi gamodges <strong>da</strong> amitom misi gamoyenebisas maswavlebelma es<br />

safrTxe un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos. SesaZloa es meTodi ar Seesabamebodes<br />

<strong>profesiul</strong>i swavlebis centris <strong>Sefasebis</strong> politikas.<br />

samuSaos <strong>da</strong>srulebis Semdeg jgufi waradgens angariSs, romlis<br />

safuZvelzec iwereba saerTo Sefaseba, romelic yvela wevris<br />

individualuri <strong>Sefasebis</strong> vTqvaT 60%-s Seadgens. saboloo<br />

niSnis <strong>da</strong>rCenili 40% ki <strong>da</strong>mokidebulia ukve individualur<br />

gamokiTxvaze, studentis mier miwodebul axsna-ganmartebaze<br />

<strong>da</strong> a.S.<br />

nebismier SemTxvevaSi <strong>Sefasebis</strong> wesi <strong>da</strong> pirobebi winaswar un<strong>da</strong> ecnobos<br />

studentebs.<br />

jgufuri proeqtis <strong>da</strong>wyebisas aucilebelia saerTo Sexvedris mowyoba<br />

an werilobiTi detaluri instruqciebis momzadeba <strong>da</strong> studentebisaTvis<br />

gacnoba. Tu proeqti xangrZlivi an mravaletapiania, upriania,<br />

dro<strong>da</strong>dro sakoordinacio Sexvedrebis mowyoba, sa<strong>da</strong>c studentebs<br />

eqnebaT saSualeba gaiazron Catarebuli samuSao, <strong>da</strong>saxon samomavlo<br />

etapebis Sesrulebis gegma, <strong>da</strong>ekiTxon xelmZRvanels/maswavlebels <strong>da</strong><br />

a.S. igive midgoma SeiZleba ganxorcieldes individualuri proeqtis<br />

SemTxvevaSic.<br />

147<br />

Sefaseba


148<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

ra un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT<br />

TavisTavad proeqtis SesrulebisaTvis garkveuli dro un<strong>da</strong> iyos<br />

gamoyofili – saswavlebelma Tavad un<strong>da</strong> gansazRvros, saganmanaTleblo<br />

programis ra nawils <strong>da</strong>uTmobs student(eb)is mier proeqtis Sesrulebas.<br />

Tavi<strong>da</strong>nve gasarkvevia xelmZRvanelis roli, misi monawileobis saz-<br />

Rvrebi, ramdenad aqvs ufleba Caerios procesSi <strong>da</strong> a.S.<br />

<strong>Sefasebis</strong>as un<strong>da</strong> winaswar iyos cnobili, ra fasdeba:<br />

<strong>da</strong>srulebuli samuSaos Sesaxeb warmodgenili angariSi?<br />

proeqtis Sedegebis prezentacia?<br />

Seqmnili produqti (Tu amas proeqtis specifika iTvalisiwnebs)?<br />

samuSaos msvleloba <strong>da</strong>kvirvebis gziT Tu yvelaferi erTad?<br />

aqac sxva<strong>da</strong>sxva midgoma arsebobs <strong>da</strong> saswavlebelma Tavad un<strong>da</strong><br />

gansazRvros proeqtebis <strong>Sefasebis</strong> sakuTari strategia.<br />

Pros & Contras<br />

<strong>da</strong>debiTi mxareebi:<br />

saxelobo ganaTlebaSi proeqti Semajamebeli <strong>Sefasebis</strong> yvelaze<br />

ufro adekvaturi meTodia;<br />

saukeTesod amzadebs students realuri <strong>profesiul</strong>i saqmianobisaTvis;<br />

<strong>profesiul</strong>i unar-Cvevebis gar<strong>da</strong>, xels uwyobs zogadi unarebis<br />

ganviTarebas.<br />

uaryofiTi mxareebi:<br />

<strong>Sefasebis</strong> sakmaod ZviradRirebuli meTodia;<br />

saWiroebs did dros rogorc Sesrulebis aseve <strong>Sefasebis</strong>aTvis.<br />

magaliTi<br />

sfero: eleqtroSeduReba<br />

mizani: eleqtroSeduRebis sferoSi armaturis SeduRebis <strong>meTodebi</strong>s<br />

praqtikulad gamoyeneba.<br />

<strong>da</strong>valeba: eleqtrorkaluri SeduReba<br />

<strong>da</strong>valeba sruldeba studentTa 4 kaciani jgufis mier saamqroSi an<br />

saamSeneblo moe<strong>da</strong>nze.


samuSaos SesrulebisaTvis saWiro aqtivobebi:<br />

samuSaos tipis gansazRvra;<br />

eleqtrodebis SerCeva SesaduRebeli konstruqciebis <strong>da</strong>niSnulebisa<br />

<strong>da</strong> foladis tipis mixedviT;<br />

saSemduReblo-teqnologiuri Tvisebebis gaTvaliswineba arsebuli<br />

pasportis mixedviT;<br />

SeerTebis tipisa <strong>da</strong> nakeris mdebareobis gaTvaliswinebiT;<br />

eleqtrodis SerCeva (foladis simtkicisa <strong>da</strong> plastikurobis,<br />

bzaris warmoqmnisadmi mdgradobis mixedviT).<br />

<strong>Sefasebis</strong> kriteriumi:<br />

aqtivoba;<br />

miRweuli Sedegi;<br />

Sesrulebuli samuSaos xarisxi;<br />

muSaobis koordinirebuloba.<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi:<br />

yuradRebiT SearCieT saproeqto Temebi – Tema saganmanaTleblo<br />

programis Sinaars un<strong>da</strong> Seesabamebodes <strong>da</strong> students un<strong>da</strong><br />

gaaCndes am Temis SesrulebisaTvis saWiro codna <strong>da</strong> unarebi.<br />

mkafiod gansazRvreT proeqtis <strong>Sefasebis</strong> kriteriumebi.<br />

Tu studentebi proeqts Tqveni saswavleblis farglebs gareT<br />

asruleben (mag. praqtikis gavlis adgilas, sxva<strong>da</strong>sxva partniorebis<br />

sawarmoSi <strong>da</strong> a.S.), gaxsovdeT, rom isini Tqvens saswavlebels<br />

warmoadgenen. moamzadeT studentebi amisaTvis, radganac<br />

maT saswavleblisaTvis kargi an cudi reklamis gakeTeba SeuZliaT.<br />

149<br />

Sefaseba


150<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> ganaTlebaSi<br />

terminTa ganmarteba<br />

akomo<strong>da</strong>cia _ ganviTarebis procesi, romlis dros garemos zegavleniT<br />

xdeba a<strong>da</strong>mianis qcevis Secvla.<br />

analogiuri reaqciis kanoni _ Torn<strong>da</strong>ikis kanoni, romlis mixedviT<br />

roca a<strong>da</strong>miani xvdeba axal situaciaSi, pirvel rigSi mimarTavs<br />

im qcevas, romelsac mimarTav<strong>da</strong> msgavs situaciaSi.<br />

aqtiuri mosmena _ procesi, romelic niSnavs ara mxolod informaciis<br />

gagebas, aramed imis gagebasac, Tu rogor <strong>da</strong> ra emociiT ambobs<br />

informacias a<strong>da</strong>miani.<br />

araverbaluri komunikacia _ komunikacia sityvebis gareSe, fizikuri<br />

maxasiaTeblebiTa <strong>da</strong> qceviT.<br />

aRqmis audialuri stili _ aRqmis stili, rodesac a<strong>da</strong>mians uadvildeba<br />

axali informaciis miReba audialaruli saxiT (rodesac masalas<br />

ismens) – saubrebiT, diskusiiT, dialogebiT.<br />

aRqmis kinesTetikuri stili _ aRqmis stili rodesac a<strong>da</strong>mians uadvildeba<br />

axali informaciis miReba Sexebis gziT, rodesac raimes<br />

akeTebs, Wris, agebs, awyobs an asrulebs rols.<br />

aRqmis vizualuri stili _ aRqmis stili, rodesac a<strong>da</strong>mians uadvildeba<br />

axali informaciis miReba vizualuri saxiT (rodesac xe<strong>da</strong>vs) _<br />

suraTebiT, diagramebiT, cxrilebiT.<br />

asimilacia – ganviTarebis procesi, romlis dros bavSvi Tavisi gamocdilebis<br />

Sesabamisad agrZelebs qcevas.<br />

asociaciuri <strong>da</strong>swavla – <strong>da</strong>swavlis umartivesi forma, rodesac warsuli<br />

gamocdilebis gavleniT erTi movlena asiciaciurad, gaucnobierebad,<br />

ukavSirdeba meores.<br />

biheviorizmi – qcevaTmecniereba, romelic swavlis procesSi a<strong>da</strong>mianis<br />

qcevaSi cvlilebas Seiswavlis.<br />

gandevna _ a<strong>da</strong>mianisaTvis usiamovno, matramvirebeli mogonebebisa <strong>da</strong><br />

movlenebis <strong>da</strong>viwyeba.<br />

ganpirobeba _ <strong>da</strong>swavlis tipi, rodesac kavSiri myardeba stimulsa <strong>da</strong><br />

reaqcias Soris.<br />

ganwyobis, anu <strong>da</strong>mokidebulebis kanoni _ Tor<strong>da</strong>ikis kanoni, romlis<br />

mixedviT a<strong>da</strong>miani iqceva misi cxovrebiseuli gamocdilebisa <strong>da</strong><br />

Camoyalibebuli <strong>da</strong>mokidebulebebis gaTvaliswinebiT.<br />

garegani motivacia _ motivaciis tipi, rodesac a<strong>da</strong>miani ZiriTa<strong>da</strong>d saqmi


anobs garegani jildos misaRebad: Seqeba, fuladi jildo, ser-<br />

Tifikati <strong>da</strong> a.S.<br />

<strong>da</strong>maxinjeba _ <strong>da</strong>viwyebis forma, rodesac informaci ar aris gamqrali<br />

mexsierebi<strong>da</strong>n, Tumca SeiZleba <strong>da</strong>maxinjdes an airios sxva mogonebebTan.<br />

<strong>da</strong>xuruli SekiTxva – SekiTxvis tipi, romlis pasuxebi winaswar gansaz-<br />

Rvrulia.<br />

dominanturi elementebis kanoni _ Tor<strong>da</strong>ikis kanoni, romlis mixedviT<br />

problemur situaciaSi organizmi reagirebs gansakuTrebiT mniSvnelovan<br />

(dominantur) elementebze.<br />

efeqtis kanoni _ Tor<strong>da</strong>ikis kanoni, romlis mixedviT xdeba im qcevis<br />

gameoreba, <strong>da</strong>swavla, romelsac Tan axlavs `kmayofilebis mdgomareoba~.<br />

verbaluri komunikacia – komunikacia sityvebis gamoyenebiT.<br />

vizualuri stili – aRqmis stili, rodesac a<strong>da</strong>mians uadvildeba axali<br />

informaciis vizualuri saxiT miReba _ suraTebiT, diagramebiT,<br />

cxrilebiT <strong>da</strong> a.S.<br />

informaciis wyaro – komunikaciis procesSi informaciis gamcemi<br />

mxare.<br />

informaciuli modeli – kognituri Teoria, romelic a<strong>da</strong>mianis SemecnebiT<br />

procesebs kompiuteris funqcionirebas a<strong>da</strong>rebs.<br />

klasikuri ganpirobebuloba _ <strong>da</strong>swavlis tipi, romlis dros Tav<strong>da</strong>pirvelad<br />

neitraluri stimuli avtomaturad reaqciis gamomwvev<br />

stimulTan <strong>da</strong>wyvilebis Semdeg organizmis analogiur reaqcias<br />

iwvevs.<br />

kognicia _ Semecneba, informaciis ga<strong>da</strong>muSavebis operaciaTa nairsaxeoba.<br />

kognitivizmi _ midgomaa, romelic SemecnebisaTvis saWiro procesebs aRqmas,<br />

mexsierebas, yuradRebas, azrovnebas Seiswavlis.<br />

kognituri Teoria – swavlis Teoria, romelic swavlis procesSi kognituri<br />

procesebis gavlenas Seiswavlis.<br />

komunikacia _ a<strong>da</strong>mianebs Soris urTerTobis procesi, romlis mizania<br />

informaciis ga<strong>da</strong>cema.<br />

konstruqtivizmi – midgoma, romelic swavlis procesSi aqcents ake-<br />

Tebs moswavleze, studentze <strong>da</strong> ara maswavlebelze.<br />

metaSemecneba _ zr<strong>da</strong>sruli a<strong>da</strong>mianis unari, akontrolos sakuTari SemecnebiTi<br />

procesebi.<br />

151


152<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong> <strong>meTodebi</strong> <strong>profesiul</strong> gana TlebaSi<br />

modeli _ a<strong>da</strong>miani, romelsac socialuri qcevis <strong>da</strong>saswavlad akvirdebian.<br />

modelireba _ modelze <strong>da</strong>kvirvebis gziT garkveuli moqmedebebis an qcevis<br />

aTvisebis procesi.<br />

motivacia _ impulsi, romelic ubiZgebs a<strong>da</strong>mians garkveuli miznis misaRwevad<br />

ganaxorcielos mizanmimarTuli qceva.<br />

motivaciis aqtivacia _ gare stimulebis saSualebiT pirovnebaze zegavlenis<br />

moxdena, rac mas ubiZgebs garkveuli qmedebebisaken.<br />

motoruli reproduqcia _ gonebaSi warmodgenili qcevis moqmedebaSi<br />

ga<strong>da</strong>tana.<br />

mravali reaqciis kanoni _ Tor<strong>da</strong>ikis kanoni, romlis mixedviT, rodesac<br />

a<strong>da</strong>miani ga<strong>da</strong>awydeba problemas, romlis ga<strong>da</strong>saWrela<strong>da</strong>c mas<br />

ara aqvs mza qceva, is mimarTavs mraval gansxvavebul qcevas manam,<br />

sanam erT_erT maTgans saWiro Sedegi ar mohyveba.<br />

mravalmxrivi inteleqtis Teora _ Teoria, romlis mixedviT a<strong>da</strong>mians<br />

8 saxis gansxvavebuli inteleqti aqvs: lingvisturi, logikuri<br />

<strong>da</strong> maTematikuri, sivrciTi, musikaluri, kinesTetikuri, interpersonaluri,<br />

intrapersonaluri, naturalisturi; rogorc wesi,<br />

a<strong>da</strong>mians erTi maTgani yvelaze ganviTarebuli (dominanturi)<br />

aqvs.<br />

mzaobis kanoni _ Tor<strong>da</strong>ikis kanoni, romlis mixedviT nebismieri reaqciis<br />

<strong>da</strong>swavla ar<strong>da</strong>swavla a<strong>da</strong>mianis mzaobazea <strong>da</strong>mokidebuli.<br />

negatiuri <strong>da</strong>sja _ pozitiuri stimulis moSoreba arasasurveli qcevis<br />

Semdeg.<br />

negatiuri ganmtkiceba _ ganmtkiceba, romelic arasasiamovno stimulis<br />

mocilebas gulisxmobs.<br />

operantuli ganpirobeba _ <strong>da</strong>swavlis tipi, romlis dros qcevis ganmeoreba<br />

anu <strong>da</strong>swavla <strong>da</strong>mokidebulia qcevis Sedegze.<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri mizani _ gegma studentebis mosalodnel miRwevebis Sesaxeb<br />

(gakveTilis, kviris, semestrisa an wlis ganmavlobaSi).<br />

pozitiuri <strong>da</strong>sja _ <strong>da</strong>sjis tipi, rodesac usiamovno stimuli gamoiyeneba<br />

arasasurveli qcevis aRkveTis mizniT.<br />

pozitiuri ganmtkiceba_ ganmtkiceba, romelic <strong>da</strong>debiTi stimulebis<br />

gazr<strong>da</strong>s, <strong>da</strong>matebas gulisxmobs.<br />

proaqtiuri Seferxeba – <strong>da</strong>viwyeba, rodesac Zvelad naswavli masala axlad<br />

aTvisebulis gaxsenebas uSlis xels.


eaqcia _ fsiqikuri an organuli procesi, qceva, romelic stimuliTaa<br />

gamowveuli.<br />

retroaqtiuri Seferxeba – <strong>da</strong>viwyeba, rodesac axlad naswavli masala<br />

Zvelad aTvisebulis gaxsenebas uSlis xels.<br />

Ria SekiTxva _ SekiTxvis tipi, romlis pasuxebi winaswar gansazRvruli<br />

ar aris.<br />

sensoruli mexsiereba – mexsierebis sacavi, romelSic SegrZnebebi inaxeba:<br />

mxedvelobiTi, smeniTi, taqtiluri;<br />

Sinagani motivacia _ motivaciis tipi, rodesac a<strong>da</strong>mians Tavad siamovnebs<br />

moqmedeba garegani jildos miRebis<strong>da</strong> miuxe<strong>da</strong>vad.<br />

stimuli _ nebismieri garemo faqtori, romelic SeiZleba aRqmuli iqnes<br />

grZnobis organoebiT.<br />

swavla _ axali informaciis, codnis, Cvevebis, <strong>da</strong>mokidebulebebisa <strong>da</strong> ganwyobebis<br />

SeZena.<br />

swavlis Sedegi – ganacxadi imis Sesaxeb Tu ra icis <strong>da</strong> risi gakeTeba Seu-<br />

Zlia students mocemuli saswavlo kursis <strong>da</strong>srulebis Semdeg.<br />

taqsonomia _ klasifikacia, romelic obieqts Tu movlenas aRwers martivi<br />

kategorii<strong>da</strong>n rTulisaken.<br />

yuradReba – garemoSi garkveuli stimulebisa <strong>da</strong> movlenebis SemCnevis<br />

<strong>da</strong> sxvebis ugulvelyofis unari.<br />

xangrZlivi mexsiereba _ mexsierebis tipi, romelic informacias xangrZlivi<br />

drois manZilze inaxavs – kvirebi, Tveebi, wlebi.<br />

xanmokle mexsiereba anu muSa mexsiereba_ mexsierebis tipi, romelic<br />

masalas ramodenime wamis ganmavlobaSi inaxavs.<br />

humanisturi fsiqologia – fsiqologiis mimarTuleba, romelic swavlobs<br />

a<strong>da</strong>mianis unikalobasa <strong>da</strong> `me~_s formirebas.<br />

humanisturi Teoria _ Teoria, romelic swavlis procesSi gansakuTrebul<br />

mniSvnelobas pirovnul, individualur gansxvavebebs ani-<br />

Webs<br />

153


154<br />

gamoyenebuli literatura<br />

erovnuli saswavlo gegma. (2008). erovnuli saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> <strong>Sefasebis</strong><br />

centri. Tbilisi.<br />

`<strong>profesiul</strong>i ganaTlebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoni. (2007). saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro. Tbilisi.<br />

sawarmoo swavlebis ostatebisa <strong>da</strong> spedisciplinebis pe<strong>da</strong>gogebis <strong>swavlebisa</strong><br />

<strong>da</strong> kvalifikaciis amaRlebis seminaris programa. (2002). personalis<br />

kvalifikacia specialobiT `<strong>profesiul</strong>i pe<strong>da</strong>gogika~; teqnikuri<br />

TanamSromlobis proeqtis farglebSi. berlini<br />

<strong>swavlebisa</strong> <strong>da</strong> swavlis axali midgomebi. saxelmZRvanelo maswavleblebisaTvis<br />

(I etapi). (2003). saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

Tbilisi.<br />

saxelobo sagnmanaTleblo stan<strong>da</strong>rti. (2008). saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministro. Tbilisi.<br />

Ги Лефрансуа.(2003). Психология для Учителя. Москва, Олма-Пресс.<br />

Зайцева, Ж. Н., & Солдатин, В.И.(1998). Информатизация образования: состояние<br />

проблемы и перспективы М.; ИЦПКПС.<br />

Краиг, Г.,& Бокум, Д. (2004). Психология Развития 9-ое издание. Питер<br />

Маслоу, А. (1999). Мотивация и личность. СПБ.:Евразия.<br />

Под редакцией Борисовой Г.Б., Аветовой Т.Ю. и Косовой Л.К. (2002) Современные технологии<br />

обучения. Санкт-Петербург: Издательство «Полиграф»<br />

Салумаа, Т., & Тальвик, М. (2004). Дидактические основы методов обучения. Таллин:<br />

Merlecons ja Ko OÜ<br />

Хегенхан, Б., & Олсон, М.(2004). Теории научения. 6- е изд. Питер.<br />

Христовский,С.А.(1998). Методические основы проектирования электронного учебника,<br />

Проектирование образовательных информационных ресурсов, систем и технологий. Сб.<br />

докладов и сообщений. М., ИЦПКПС.<br />

Amsel, A. (1989). Behaviorism Neobehaviorism and Cogni-tivism in Learning Theory: Historical<br />

and Contemporerary Perspectives. Hillsale,NJ: Eribaum.


Angelo, Th., & Cross, K. P. (1993). Classroom Assessment Techniques. San-Francisco: Jossey-Bass<br />

Publishers<br />

Backley, R., & Caple, J. (2002). The Theory and Practice of Training. London: Kogan Page.<br />

Bandura, A.,& Walters, R.(1963). Social Learning and Personality Development. New<br />

York: Holtrinechart&Winston.<br />

Ginnis, P. ( 2002). The Teacher’s Toolkit: Raise Classroom Achievement with Strategies for Every<br />

Learner.Cambridge University Press.<br />

Jeanne Ellis Ormrod. (2006). Essentials of Educationals Psychology. Merrill Prentice Hall<br />

Knapp, M., & Daly, E. (2002). Handbook of Interpersonal Communication. London: Sage<br />

Kozma, R. B., Belle, L. W., & Williams, G. W. (1978). Methods of Teaching. Schooling, Teaching<br />

and Learning American Education. St. Louis, Missouri: C.V. Mosby Co.<br />

Mackeracher, D. (2006). Making Sense of Adult Learning. Toronto: University of Toronto Press.<br />

Newby, T.J., Stepich, D. A., Lehman, J. D., & Russell, J. D., (1996). Introduction to Instructional<br />

Technology, Instructional Technology for Teaching and Learning. Englewood Cliffs, New Jersey:<br />

Educational Technology Publications.<br />

Ryan, K., & Cooper J. (2004). Those who can, Teach. Boston: Houghton Miffl in CompanySt.<br />

Louis, Missouri: C.V. Mosby Co.<br />

Butler. S.M, & McMunn. N.D. (2006). A teacher’s Guide to Classroom Assessment. Jossey-Bass<br />

A Wiley Imprint.<br />

Fenwick.T., & Parsons, J. (2000). The Art of Evaluation. Toronto: Thompson<br />

Educational Publishing.<br />

155


156<br />

veb-gverdebi<br />

http:\\ourworld.compuserve.com\homepages\A_Littlejohn<br />

http://www.pgcps.pg.k12.md.us/~elc/portfolio.html<br />

http://edweb.sdsu.edu/triton/guides/Brainstorming.html<br />

http://www.teachervision.fen.com/assessment/teaching-methods/20153.html<br />

http://www.funderstanding.com/portfolio_assessment.cfm<br />

http://www.learningandteaching.info/teaching/assessment_oral.htm<br />

http://www.tpub.com/content/administration/134t/css/134t_55.htm<br />

http://images.rbs.org/assessment/observation.shtml<br />

http://fcit.usf.edu/assessment/classroom/interactb.html<br />

http://timss.bc.edu/timss1999b/mathbench_report/t99bmath_chap_6_6.html<br />

http://www.hwcdsb.edu.on.ca/ps_resources/pstr_pdfs/Homework-Guide%20and%20Evaluation.<br />

pdf<br />

http://www.clayfi eld.qld.edu.au/index.cfm?action=dsp_content&contentID=45<br />

http://honolulu.hawaii.edu/intranet/committees/FacDevCom/guidebk/teachtip/teachtip.<br />

htm#lessonplan<br />

http://www.mhhe.com/socscience/education/methods/resources.html<br />

http://www.criticalthinking.org/resources/HE/an-overview-to-design.cfm<br />

http://4h.unl.edu/volunteers/toolkit/method1.htm<br />

http://www.tpub.com/content/advancement/14504/css/14504_27.htm<br />

http://www.ibe.unesco.org/publications/Thesaurus/00002665.htm<br />

http://teaching.berkeley.edu/bgd/largelecture.html


157


158


159

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!