testu-antola tzaileak gazteriaren idazkerarako ... - Euskaltzaindia
testu-antola tzaileak gazteriaren idazkerarako ... - Euskaltzaindia
testu-antola tzaileak gazteriaren idazkerarako ... - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TESTUANTOLATZAILEAK GAZTERIAREN... Juan Luis Goikoetxea Arrieta 497<br />
direla aitor tzea besterik ez da geldi tzen, alegia, prosa argi bezain garbirako<br />
eredu gertatu direla.<br />
Haatik, guk defenda tzen dugun jokabidearen kontrabidetik ibilirik, alferrikako<br />
erlatiboak goiburuz izenda tzen du 3.7 puntuko atala:<br />
Gaztelaniaz, erlatibozko kate luzeak egiten ditugunean ez da arazo handirik<br />
egoten mezua uler tzeko, erlatibozko erdal partikulek (que, el cual, de quien, con<br />
el cual, a la que…) erlatibozko mendeko perpausaren aurrean kokatuta, iragarle<br />
lana egiten duelako. Baina, esaldi horiek hi tzez hi tz euskara tzen ditugunean arazo<br />
ugari izaten dugu, mezua behar bezala uler tzeko, euskal erlatiboaren egituragatik.<br />
25<br />
Baieztapen tinko honen ondoren, galdera zorro tz bi gera tzen dira erantzuteke:<br />
1. Gaztelaniaz –edo ingelesez– erdal partikulek iragarle lana bete tzen<br />
dutelako arazorik ez badute eta geuk ere –zein, non…– partikula iragarleak<br />
baditugu, nola izan liteke euskaraz idaztean ilun gerta tzea<br />
erdaraz argia denean? Berba baten, zergatik egiten zaie uko euskal<br />
partikulei?<br />
2. Alegia, ho ts, hain zuzen eta halako hi tz iragarleak erabil tzea onar tzen du<br />
IVAPeko estilo liburuak; aldiz, euskarazko erlatiboak –kasurako– ordezkatu<br />
egin behar direla dio ulergarri bihur tzeko. Euskal tzaindiko Jagon<br />
Sailak TestuAntola <strong>tzaileak</strong> deri tzan liburuan proposa tzen dituen<br />
<strong>testu</strong><strong>antola</strong> tzaile mul tzoetarik onar tzen ditu, <strong>testu</strong>marka <strong>tzaileak</strong> –horien<br />
barruan kokatuz lokailuak– baina ez juntagailuak eta menderagailuak.<br />
Azken finean, bidenabar, <strong>testu</strong>ak moztea gomenda tzen duen IVAP administrazioa<br />
euskaraz, kontraesanean eror tzen dela dirudi. Halaxe dakarkigu:<br />
Jakina da: Administrazioko <strong>testu</strong>ek ez dute helburu estetiko edo literariorik.<br />
Administrazioko <strong>testu</strong>en helburua modu objektiboan komunika tzea da; horretarako<br />
izan behar du, bada, mezuak argia, zeha tza eta zuzena.<br />
Hori horrela izanik ere, ahaleginak egin behar ditugu, gai lehorrena modu<br />
a tseginean emateko, eta horretan asko lagun tzen digu erritmoak. Idazten dugunean,<br />
konturatu barik gehienetan, tankera bereko esaldiak erabil tzen ditugu: an tzeko<br />
osagaiak, an tzeko egitura, an tzeko <strong>antola</strong>mendua… Ez gara kontura tzen gure esku<br />
dagoela <strong>testu</strong>ari erritmo bat edo beste bat ematea: guk erabaki tzen dugu nola<br />
egituratu eta osatu; guk para tzen ditugu hi tzak behar den tokian. Hori guztia da<br />
erritmoa. Ikusten duzunez, ideiak jar tzea baino gehiago: belarria goza tzea. 26<br />
Ene iri tzian, asmo jator hori ez dator bat euskararen ondareko diren juntagailuak<br />
eta menderagailuak <strong>testu</strong><strong>antola</strong> tzaileen sailetik, iragarle zereginetik<br />
bazter tzearekin. Ezen, argitasunaren ohoretan, erlatiboetatik «zeiñismoa» sai<br />
25 IVAP. Op, cit.<br />
26 IVAP. Op, cit.
Change language