inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
100<br />
XVII<br />
«ERBESTE»-KO BIZIA<br />
AUÑEMENDIKO LOREA<br />
Riktrudis Adalbaldoren etxadian prankotar emakumeai onekandu<br />
guztiak erakusten bizi zan.<br />
Euskaldunak bere kontra artu zituen neurriak, eta Auñemendiko<br />
aideak esaten zituen gauza okerrak min andia emoten eutsen biotzaren<br />
erdian.<br />
Ez zan gitxiagotarako bere. Maite eban euskal mendia. Ai, zenbateraino<br />
eban maite! Bertatik urrinean bizi zanean ezagutu eban obeto<br />
Mendiolarentzat eukan maitetasuna zeiñ andia zan. Ango intxaurdiak!<br />
ango arizti luzeak! Ango pagodi zabalak! Ango soloak! Ango zelaiak!<br />
Ango artaldeak! Ango errekak! ango etxetxoak! Ango bide ziorrak! Ango<br />
arriak eurak! Ango eresi gozo-gozoak! Irudimenean eukazan beti, eta<br />
ezin zituan burutik iñundik iñora kendu. Bere egotordu guztietan euskal<br />
mendirantz begira geldituten zan, mendietatik pozgarrizko oiarzun eta<br />
albisteak itxarongo balitu legez... eta mendietatik noizean beiñ etorkozan<br />
oiarzun eta albisteak, negarrezko deadar eta garrasiak izaten ziran.<br />
Riktrudisek bialtzen zituan Euskal-Errira bere begiradarik bigun, gozo<br />
eta eztitsuenak... eta Euskal-Erritik biurtuten iakozan Riktrudisi arao eta<br />
birao donga eta ikaragarrizkoak. Riktrudisen biotzak: «maitea! neure<br />
maitea!» esaten eutsan Auñemendiri... eta Auñemendiko basoetatik erantzuten<br />
iakon: «madarikatua zu, eta madarikatuak zureak!»<br />
Alan gurako eban Iaungoikoak. Eta Iaungokoak gura ebanean, arimarako<br />
ona izango zan, mingarria izan arren. Zein gurasok ez dau nai<br />
bere seme-alaben ona? Eta ez da Iaungoikoa asko dakian eta asko daikean<br />
Gurasoa? Zeiñek bada gugaitik Berak baiño obeto begiratuko dau?<br />
Bagenki ziartu adiskide batek guztiz gaituala maite, ziartu iakingo genduke<br />
berak lagunduko leuskigula, eta bere eskuetan gure zoriona ipiñi<br />
ezkero, zorionduko gendukezala. Bada guztiok daukagu gure zoriona<br />
egin leikean adiskide bat, adiskiderik onena, iakintsuena, beste iñok<br />
baiño askoz geiago maite gaituan adiskidea. Berak darabilz zeruak eta<br />
lurra; Bere mendean daukaz aingeruak, gizonak eta inpernutar guztiak,<br />
Bere agindupean bizi dira aizea eta trumoia, ekaitz, euri, txingor eta edurtza<br />
zuri-zuria; Berak esaten deutsa eguzkiari argi egin daigula, eta eguzkiak<br />
argi egiten deusku; Bere esku altsuetan daukaz zoriontasun guztie-<br />
Txomin Agirre<br />
tarako giltzak: dana daki, guztia al daike, maite gaitu; zeren bildur izan<br />
bear gara?<br />
Olango gogarteakaz bereganduten zan Riktrudis, eta ume batek<br />
aitagan legez, Iaungoikoagan itxaropen guztiak ipiñirik, erakidara bizi<br />
zan inguruan eukazan euskaldun guztiai erakidara bizi eragiñaz.<br />
«Datorrena datorrela —ziñoan sarri— Iaunaren eskuetatik dator, eta<br />
eziñ leike gure arimarako lakterik ekarri. Egin bedi beti Bere naigura<br />
donea, gure onerako da eta».<br />
Riktrudisek, bere atsakabeak errezago eruateagaitik, eta biotzak<br />
alan eskatuten eutsalako, Euskal-Erri txiki bat egin eban Ostrabenton.<br />
«Erbeste» ipiñi eutsan etxeari izena, zerren, lurra gizonentzat erbestea<br />
dan legez, erbestea zan riktrudisentzat prankotarren erria. Baiña guztiz<br />
ondo tga Euskaldun bizi zan. Euskeraz itz egiten zan beti Erbesten, euskeraz<br />
arren, euskeraz ereztu, Euskal-Erriko ipuiñak esan, euskaldunen<br />
ekanduakaz bizi, euskaldunen gisara iantzi... Arkaitz eta mendiak ez ziran<br />
agiri eze, beste gauza guztiak euskaldunak ziran Erbesten.<br />
Gizon bat baeukan barriz Auñemendiko Loreak, gizona baiño geiago<br />
aingeura zirudiana. Ume-umetan bere amama done Jertrudisegandik<br />
ikasi ebazan ontasun eta zuzen ibiltea beiñ bere ez zituan aztu. Lenagotik<br />
dakigun legez., iakituna zan, etxadirik andienean iaiorikoa, fedetsua,<br />
gauza artezen zalea, egiaren eskudataria, lurreko gauza guztiak gaitik<br />
okertuko ez zana; eta orregaitik erregeren iauregiko gizon gaiztoak bere<br />
bildur izaten ziran, eta zuzen-bidetik ebiltzazan danak, guztiz eben adiskide<br />
eta lagun. Ebillen tokian ebillela bere bizitza on eta garbia erakusgarri<br />
andikoa izaten zan, baiña batez bere etxadi barruan. an erakusten<br />
eban zan aiña andi bere biotz lieñargi eta ederra, an agertuten zituan bere<br />
gurari zindo eta iaungoikozkoak. Senar maitalea, Lurreko senarren<br />
artean maitalerik bazan, bere emazteari poz bat emoteagaitik zer egin ez<br />
ekian, eta ez eban iñoiz etxetik urtengo bere erregearen deiak nai baño<br />
sarritxuago atera izan ez baleu. Etxeko guztiai, morroietatik asi eta<br />
gorengoraiño, gauza on eta osasungarriak erakusten iardun oi eban askotan.<br />
«Ondu daiguzan bakotxak geure etxadiak, ekian esaten, eta Lurbira<br />
guztia ona izango da».<br />
Bere gauzarik ez eukan: beartsu guztientzat zabal-zabalik eukazan<br />
beti iauregiko ateak eta zenbat eta beartsuago izan etorrena, ainbat eta<br />
biguntasun geiagogaz artu oi eroan. Asko emoten eban, baiña emon gura<br />
ebana geiago izaten zan oraindiño. Ez eban begiratuten zein zan zerbaiten<br />
eske etorkona: naikoa zan lagun urkoa eta Iesusen odolagaz irabazia<br />
101
Change language