inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma

58
AUÑEMENDIKO LOREA
dagoan tokira, eta etxerik etxe ioango naz gaiñera neure bekoki garbia
erakusten, eta ikusi bear dot oirandik nire berbeak surik eta biotzak irabazteko
indarrik ete daukan; iakin bear dot nire morroiari esan deutsena
neure arpegira esateko ausardirik badauka iñok.
Ugazaba olango burubideakaz ebillen bitartean, Pedro Marik artu
eban aizkora bat, eta atariko zorrotz-arri latzean asi zan zorrozketan.
Aizkoreak arrian egiten eban otsa aitu ebanean, iagi zan Riktrudis bere
lekutik, ioan zan Pedro Marigana, eta esan eutsan:
—Zer darabilzu?
—Ikusten dozu.
—Itxizu bere lekuan tresna ori, eta buruan darabilzuzan gurari txarrai
bere itxizuz. Zuk ez dozu gaur etxetik urtengo neuk esaten deutsudan
agindura baiño bestera. Zeiñek uste dozu aterako ebala gure aitaren
kontrako salgaista ori?
—Ozinbelzko mozoloren batek.
—Bada Ozinbelzko mozoloagana ioan bear dozu, eta esan nik
diñodala berak egin daben kaltea berberak aguro desegin daiala, nik inoiz
arpegira begiratutea gura badau.
—Baiña areri etxako olango...
—Ixo, eta ibilli azkar.
Egun atan iñok ez eban otordurik Mendiolan egin, Lopek ez bada.
Iauregiko guztiak negarrez egozan. Lope Nagik aberetxeko ate ostean
beregandu zituan iaki guztiak mauka mauka iaten ziarduan. Ugazabaren
ardurakgaitik goseak ilten itxi bear aleutsan bada bere buruari?
Txomin Agirre
X
ONDORENGOAK
Aurreragotxoan ipiñia daukat, andre Luziari entzunda, Arnoldo
osasunean ez ebillela ondo. gisagaixoa zarra zan, lan asko egiña, neke eta
zaparrada asko artua eta bere garaian gizon sendo zoli, indartsu eta
gogorra izan arren, aspaldietan, eta urteen astuntasunak amaituteko
zorian eukan euskaldun aitona zindoa. eta urteak baiño geiago, igaroriko
bere egun samiñezkoetan sorbaldean gaiñean artu zituan zartada mingarriak.
Ia bada, irakurlea, zuk dakizun legez, bere alboan ikusi zituan il eta
iausten seme galant bi, bere zartzarako itxaropen on bat emoten eutsenak,
bere oiñordekoak, Mendiolako izengoitia guztiz garbi eta diz-diz
eragiñaz eroango eben gizakoak; eta iruditu baiño ez daukazu zenbateraiño
izango zan orduan Arnoldo gurasoaren biotzeko naigabea, eta
iazoera orrek noraiño iango eutsan osasuna. Semeen eriotzea ontzat
emon eban berak, Euskal-Erriaren alde il ziralako: ez eban kanpotik ezer
erakutsi, baiña barru-barruan gelditu iakozan atsekabe eta negarrak biotz
guztia puzoindotuten.
Otxoak deitu eutsanerako, Arnoldo ez zan iñoizko Arnoldo.
Burutsua eta anima andikoa egoan, gogorik onenetarakoa; baiña belaun
eta besoak indargabetuak eta gorputza lurrera begira eukazan antxiñatxutik.
makilla lodi baten laguntasuna izan ez baleu, ez eban
Ozinbeltzeraiñoko osterea egin al izango. Alanda guzti bere, etxera eldu
zanean asko geiagorako ez zan.
Eta gero Amandoagana ioan eta an billatu eban gizonagaz itz egin
ezkeroan, pekuan gelditu zan, ar andi bat asi iakon barru guztia iaten.
Adalbaldo prankotarra zan, gizon donea, besteen argaltasunak ezagutu
eta parkatuten ekizana, Arnoldoren eritxiaz, bera baiño azkozaz obea.
Eta alango gizonak, Mendiolakoaren ustez, bat eta bi baiño geiago izango
ziran prankotarren artean. An eta emen, ziñoan beretzat, onak eta
txarrak dira, beste erri guztietan legez. Eta nik, danak txarrak dirala siñistu
izan daroat gaur arte, eta txarrak bakarrik dirala erakutsi izan dautset
askotan, prankotarrak ill ezkero neureak ilteari begiratu baga. Beti ibilli
ete naz zuzen-zuzen eta neure Lurra ostenduteagaitik bakarrik, ala
Euskal-Erriaren areiuai euki dautsetan gorrotoak neurritik kanpora erabilli
ete nau? Zer esango ete deust Iaungoikoak?
59