inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
50<br />
AUÑEMENDIKO LOREA<br />
amagaitik zerbait esatea. Esan daiela nigaitik gura dabena, ezaindu daiela<br />
nire izena, il naiela ni, gura badabe; baiña itxi daiuela bakean nire gurasoen<br />
izen onari. ain dira onak! ain ditut maite!...<br />
Banabill ni nunbaiten, Adalbaldogaz alkartutea ondo izango litzatekeala<br />
esan deustelako beste barik. Zer dakigu berak gurako leukean edo<br />
ez?...<br />
Zeiñek ete dakiz ondo biotzaren legeak! Areñegun esan baleuste<br />
niri prankotar bategaz ezkondu bearko nebala, zurturik geldituko nintzan,<br />
eta albiste orrek egun txar bat emongo eustan, eta gaur barriz<br />
Adalbaldo nigaz gogoratuko ez balitz, miñ andi bat artuko neuke biotz<br />
barruan. ai, neure Iaungoiko maitea! Ez da emen gauza guztia zuzenzuzena,<br />
ez da garbi-garbia, ez da dana Iaungoikoaren naigurea egiteagaitik<br />
eta neure erriaren onerako: badauka zatiren bat neure gogoak, eta ez<br />
txikiena. Ai, ene bada ta! Biar bere ioan bearko dot nik Amandogana.<br />
Riktrudis onetan egoala, sartu zan Andre Luzia gizategian, eskuetan<br />
kaltzerdi-orratz zotzezko batzuk eta ardi-ari zatar edo ule lodia eroazala,<br />
bada orduan euskaldunen soiñeko eta oiñetakoak emakumeak egiten<br />
zituen, abarkak izan ezik. Iarri zan bere alabearen ondoan, sartu zituan<br />
zotzean iausita eukazan orratzaldaera batzuk, batu eban atzaparretan ule<br />
jira-bira, eta atzaparrak erabilliaz Riktrudisi begiraturik, esan eutsan:<br />
—Atorra ori asteko daukanan ondiño, neure alabea? Zeiñentzat<br />
don berori?<br />
—Ana Marirentzat. Donibanak artean ez dau bear da...<br />
—Ez dau bearko; baiña bear baleu bere, ez dakit amaituko ete<br />
eukean. I azan langillea eta igaroko lau egunetan ez don ezer egin ganoraz.<br />
Ez dakit nik zer darabilnan.<br />
Riktrudis begi bietaraiño gorri-gorri iarri zan, bere amak biotzeko<br />
gauzak ikusi baleutsaz legez. Etorri iakon gogarte guztiak esateko gogoa,<br />
baiña bildurtu egin zan. Zeiñek esan Andre Luzia bere alabeak begirune<br />
gozoagaz begiratuten eutsala prankotar bati?<br />
Amak ostera ez eukan buruan Riktrudisen usteko gauzarik, eta egin<br />
zituan itzak zerbait esateagaitik egin zituan.<br />
—Nik darabildana, Ama, nik darabildana.<br />
—Ez daukan esan bearrik, badakit eta...<br />
Odol barik gelditu zan Riktrudis au entzunda, Amak iarraitu eban<br />
arte.<br />
—Gauza guztiak zuzendu eta ondo ikusi naia. Bakea bear dala eta,<br />
alkarrenganako maitetasuna bear dala eta, or abill i beti. Nik neuk olango<br />
gauzak gizonentzakoak bakarrik dirala uste dot, baiña ez ionat ezer<br />
Txomin Agirre<br />
esango, badakit biotz onagaz egiten daunana eta. Edolan-bere ez daukan<br />
oraiñ neketan egon bearrik nai euana atera euan ezkero. Ozinbeltz eta<br />
Erebi aldean ingurauriko gizonak, sakabanatu ei ziran, Arnoldoren esanak<br />
entzun eta gero, eta ez ei da gudarik izango orain pixka batean.<br />
—Ez da bear bere, amatxo. Guda batek bere atzetik negar asko<br />
ekartzen ditu.<br />
—Ori ondo dakit neuk, iñok badaki. Baiña urteetan negarrez dagonak<br />
nai dau zerbait malkoen legorgarritzat.<br />
—Malkoen legorgarririk onena areiuai parkatutea da, amatxo.<br />
—Parkatutea! Neuk bere badakit parakatute ona dana, baiña,<br />
bazenki zenbat iruntzi bear dan!<br />
—Zerua gauza andia da, ama, eta zeruagaitik ori eta geiago bere<br />
egin bear.<br />
—Eta gaiñera parkatutakoan arroago geldituten iatzuz, gaizto,<br />
petral, arimabagako batzuk dituzu eta.<br />
—Zeintzuk?<br />
—Prankotarrak.<br />
—Ez danak, ama. Atzo, aitagaz Amandogana ioan nintzanean, ezagutu<br />
neban nik bat, eta aoa bete-betean esan leike, guztiz zala ona, arima<br />
samurrekoa eta kristiñau zintzo-zintzoa. Naiago neban zeuk ikusi bazendu,<br />
eta bere izketea entzun gaiñera. autortu euskun aspaldietako gudak<br />
prankotarrakgaitik izan zirala eta euskaldunakgaitik egundaiñoko gaizarik<br />
onenak esan zituan. Ia ba, aitak, besoak zabalduta, bere bularraren<br />
kontra estutu eban eta.<br />
—Zein?<br />
—Prankotarra.<br />
—Prankotarra Mendiolako Arnoldok bere bularraren kontran estutu!<br />
—Bai, andrea.<br />
—Edo ez diñozu egia, edo prankotar ori gizon doneren bat da.<br />
—Ez dot nik egundaiño guzurrik esan, dakidala...<br />
—Benetan, benetan, bai, ondo diñon, neure alabea; ez don ik iñoiz<br />
guzurrik esan, baiña neuk bere ez dot iñoiz olangorik entzun. Zein zan<br />
gizon ori?<br />
—Portunegaz aserratu zana, Amando apezpikoaren adiskide andi<br />
bat Adalbaldo dukea, gizon argia, edera, ona eta donea bere bai auzaz.<br />
—Ez deust niri ezer esan neure gizonak. Ez dakit nik egun oneetan<br />
emen zer dabillen. Euk biurtu ditun etxe onetako gauzak atzekoaz aurrera;<br />
euk erakuste eutsanaz otseiñai lanerako gogoa eta onbidea; euk emo-<br />
51
Change language