inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma

40
AUÑEMENDIKO LOREA
—A! Sabelontzi astoa! Gizonak, edanzalea izan arren, ito egin bear
al iok ba ardaotan?
—Esakera bat da ori, iauna; baiña beste toki baten itotekotan, obea
da ardaotan itotea.
—Beti ago i ardao edo sagardao-egarrian. Ez al deuek etxean nai
aiña emoten?
—Nai aiña! Nai aiña! Ez da urrik emon bere. Eta arritutekoa eta
mingarria da gero au gero. Beste morroi guztiai neurri barik emoten iake
edaria. Mendiolako iauregian: neurri bakarrik neurtuta. zer deitxozu?
—Moskortu egingo az eta...
—Moskortu! Izten al dabe ba moskortuten ba? Upalategira sartzen
bere ez deuste izten da. Eta txarren txarrena etxeko andre gaztea da.
—Zein? Riktrudis?
—Riktrudis.
—Txotxo gero, begiraikek gero zer esaten dokan. Beste beiñ entzuten
beustat Riktrudis txarra dala, sustraietatik aterako uat eure min luzeori.
—Baiña, ez zaite aserratu, iauna. nik esan nai nebana da iardulea
dala gure etxeko andratxoa. Ardaoa geiegian ez dala ona, bera urzalea da
eta, arimearentzat kaltegarria dala, gizontasuna galduten dotala, au dala,
ori dala, neure onagaitik esaten deustala, eragin beti.
—Bai eta ondo eragiña. Ilango buru gogorrekoari, eragin eta erabilli
eginda bere, etxakue berealangoan sartuten egia. Ik beintzat ez dok
ondiño ikasi neurrian edaten, entzun-alak entzunda bere.
—Neurria zelangoa dan. Nik neure gogoagaz neurtuten dot eta.
—Eta ire gogoa bein berez ase. Baiña neuk aseko auat, neuri gauza
batzuetan lagunduten badeustak.
—Lagundu, iauna? Bai, bai, bai. Lan andi andia ez bada... Zu niretzat
beti zian zara emoillea eta ni emoilleen alde nago betil.
—Lanik baperez, alperra. Mendiolako barriak neuri noizean bein
ekartea, eta neureak, bear bada, Riktrudisi eroatea.
—Ori baizen ez bada...
&&&
—Orixe bakarrik. Eta gero ardaoa edop sagardaoa edo nai dokana
ugari, zerbait egiten deustakan bakotxean.
—Tximista-tximistea! Olangoak dira gizonak, olangoak. Portun,
agindu eidazu niri edozer gauza; gorputz eta arima naz zeurea.
—Lenengo egin bear deustakana da, etxera oanean, goranrziak
emon Riktrudisi, eta ikusi ondo zelango arpegia ipinten daben berak.
Txomin Agirre
—Orixe berori esan deust bere batek bere: Arnoldo eta bere alabeari
gorantziak emoteko.
—Beste batek? Zeiñek?
—Ez dakit nik bere izenik; prankotar gizon eder bat zan.
—Prankotarra! Non billatu dok?
—Ementxe zear ioan da. Baiña zergaitik ipinten dozu aiñ arpegi
aserrea?
—Nora ioan da?
—Kanbo aldera ondo ete doan itandu deust.
—Noiz zan ori?
—Ez dakit bada nik. Orain ordu bete inguru edo...
—Arraio, arraio, arraio zikiña!
—Baiña zer iazo iatzu...?
—Nondik etorren?
—Iangoikoak badaki. Azkaindik edo, Uzelaitik edo, Saratik edo:
bide onek toki askotara ioten dau eta. Bear bada Mendiolatik? Baiña ez,
Mendiolakoentzat eskumunak emon destazanean, beste tokiren batetik
etorriko zan.
—Ederra zala diñok?
—Ederra? Gizon gitxik bardinduko daben gizakoa. Zeu baiño piskaren
bat andiagoa, azal garbi zuriduna, zerua baizen ederrak diran begi
ederren iaubea.
—Zelango bizarra eukan?
—Bizarra gorrizka samarra, ondo orraztua.
—Tximista gorria! Bera balitz!
—Zein, iauna?
—Lope, eidak ik esandakoa, eta etxak damutuko. Ozinbeltzen badira
gero bildotx onak bere.
—Bai, iauna, badakit... eta guztiz zalea naz.
Iagi zan Portun lurretik.
—Non ikusiko gara biar —itandu eutsan Loperi.
—Biar bere, iauna, emen edo. Ni ez naz soroetan lan egiteko osasun
onekoa bere eta, gogotsu-gogotsua bere ez da, mendira bialduten
nabe geienetan.
Artu eban Portunek Adalbaldok eroan eban bidea bera, baiña lau
oiñkada egiñ baiño lenago biurtu zan Lopeaganontz, eta esan eutsan:
—Emon gero Riktrudiseri prankotarraren eskumunak eta entzun
ondo zer esaten daben.
—Bai, iauna, bai, eta, izango al dogu biar ardaorik?
41