inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma

36
AUÑEMENDIKO LOREA
naikoa, ori edozeiñek egiten dakiana da, orretan irabazirik ez dago, arerioak
maitetu bear dituzue Iaungoikoaren izenean, Iaungoikoagaitik, diligite
inimicos vestros; bada ori da, Done Gregoriok dirauskunez, maitetasun
egiazkoa. Erakuste zakona da au, ez da danentzat ekersituten erraza, biotzaren
erdian, Arnoldorenean legez, zauri zarrak dagozanean; baiña ainbat
onkai geiagokoak izango zare. Laguntzat zaukadaz biok gaurtik
aurrera, oraiñ artean baiño bere lagun obetzat, eta bat orrek be aldeko
urietan, eta beste orrek baso basterreko txabola eta mendi gaillurreko
etxetxoetan, esan bear dozue zeruko oiarzun gozo batzuen antzera: diligite
inimicos vestros!
—Baiña, iauna, Euskal-Erriak ostu iakozan lurrak eskatuteko araudea
galduten ez dabela.
—Euskal-Erriak ezer galtzen ez dabela. Iaungoikoaren legea zuzenzuzena
da, eta bakotxari berea emoteko agintzen dau. A! Maitetasuna
sartzen bada biotzetan, bereak eta geiago emongo iakoz auzokoari, gogo
guztiagaz.
—Bada orduan, neu izango naz lenengo prakotarrentzat maitetasuna
erakusten, arima barruan daukadazan atsekabe guztiak itota.
Gaizkiesalen batek esango dau ez nazala ni euskaldun ona, eta au samintasun
barri bat izango da niretzat, bene-benetakoa gero! besteren batek
zoratu egin iatala adierazoten emongo dau; baiña ez da ardura, gure
legeak agintzen daben ezkero. Amando iauna, lagunduko deutsut orain
artean baiño geiago eta obeto.
—Baita neuk bere, nire itundari on eta antxiñakoa —diño
Adalbaldok—. Maitetuten ditut gizon guztiak, eta erakutsiko dot neureen
artean, zein maitagarriak diran nik ezagutu ditudan euskaldunak.
—Eta Aitz-barrenean iraindu zenduzana bere maitetuko dozu?
—Baita ondo. Zergaitik ez?
—Eta zugaz aztuta gengozan, Riktrudis —iarraitu eban Abandok,
beste aldera birata, geroago eta ugariago etorkozan malkoak gorde nairik—.
Zer dirauskuzu, alabatxoa?
—Nik, iauna, besteak beste. Aspaldian ezagututen nozu, eta badakizu
gizon guztiak alkar maitatuteagaitik, poz-pozik neure odol guztian
emongo neukeana.
Adalbaldok, Riktrudisen aotik berba onek entzutean, lenengoan
baiño biziago, zakonango eta maitaroago begiratu eutsan neskatilleari;
eta oni prankotarraren begiradea ikusi ebanean, larrosa gorrien ederrak
urten eutsen matrailla gaiñetara.
—Benetan? —esan eutsan bere Aitak.
Txomin Agirre
—Ain benetan eze —erantzun eban alabeak, bera begira eta eskuakaz
zer egiñ ez ekiala— prankotarrak eta gu adiskide izateagaitik ontxe
emongo neuke neure bvizitzea.
—Eta zeiñek emoten deutsu gurari sutsu txalogarri ori?
—Zeiñek? Iaungoikoak.
—Andiak dira Iaunaren gauzak —esan eban Amandok, bere malkoak
gorde barik.
—Andiak dira euskaldunak, geitu eban Adalbaldok!
Arnoldok ez eban ezer esan geiago. Iñoren malkoak ikusi zituanean,
bereak agertuko ete ziran bildurrez, danei erdi-agur eginda, abiau
zan etxeruntz, bere alabea alboan eroiala.
Andik laster urten eban Adalbaldok bere Amandoren etxetik, an
egon ziran Aita-alabak zeintzuk ziran ondo iakinda gero. Arnoldo zan,
apezpikoaren esanez, gizon burutsu, on eta euskaldunen artean eskubide
andikoa; Riktrudis euskal mendietako aingerua. Eta aingeru onen irudia
bere biotzaren erdian eroian dukeak, bakartadean gurtuteko asmoagaz,
ia ia siñisturik aingerua zala ezagutu eban euskaldun emakumea, eta
aingeruen artean ederrenetakoa.
Riktrudisek, bere aldetik, gogoan eruan eban dukea, esanaz bere
artean, barru-barruan, eta ixill-ixillik: orixe bai dala gizon bat ona... eta
ederra!
37