inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma
20 —Datorrela bada, datorrela, —deadar egin eben guztiak. Eta esan eta egiñ, bere eske ioan ziran norbaitzuk, eta ekarri eben laster, beste lagun batzuen artetik, gizon andi, gurgarri, urteakaz makurturiko bat. Txaloka artu eben upalategiko ienteak. —Ea zarra, ziñoen, euskal koblakari maitea, esan eiguzu gauza gozo bat. —«Gazte egunetakoa» —deadar egin eban batek. —«Gudarakoa» —beste batek. —Nai dabena, nai dabena —ziarduen geienak. Koblakaririk onenetakoa zan Peru. Bekian biotz samur eta bero bategaz itz egiten, etorkizunaren barriak ezagutuko balitu legez. Igarle baten antzera itz egiten bekian; iñoiz bere aotik urtendako itz gorituak euskaldun gudarienak berotu oi zituan: baiña egun guztietan ez da gizona tentun batean egoten, eta egun atan ez egoan Peru gizonen biotzak ausardituteko tentun, gogo edo indarrean. Koblakaria, inguruko gizonak aora begira iarri iakozala ikusirik, gogamena bere lenagoko egunetara iazoaz, bakartadean itz egingo baleu legez, epel-epel, bigun-bigun, samurtasunik andienagaz, asi zan negarrezko soiñuan eresi au esaten. «Neure emazte Manu Mari, Zeiñek ein nau ni Koblakari?». Zugaz bizi nintzanean Baserri zar txukunean, Gorputz sendoa neukan, da Maitasuna biotzean! Maite neban emaztea, Zar zanean naiz gaztea. Maite neban! Eta nintzan Era berean maitea. Gorputzean odolak otz, Buru zuri eta azur zorrotza, Gaur... bakarrik bizi naz ni Neure errian bertan arrotz! AUÑEMENDIKO LOREA Txomin Agirre «Neure emazte Manu Mari, Zugaitik naz ni Koblakari». Peruk, biotzak bear eban antsikaitza legez, bere lenengo eresi edo kantua amaitu ebanerako, entzule asko batu iakozan, eta norbaitzuk samurturik gelditu ziran. Gizon gazte batek ipiñi eban koblakariaren eskuetan sagardaoz beterikako olezko ontzi bat, Peruri esanaz: —Iazu eta edaizu, lagun zaarra, eta zeure naigabeok alde batera itxizuz. sarrera ona egin dozu, beti legez, baiña bigunegi edo, samurregi edo, ez dakit nik zer esan bere. Ezgaikezuz geiegi oillotu, biar edo etzi iñoiz baiño gogorragoak izan bearko dogu eta. ea, esaiguzu gudarako eresi bat. —Peruk, zurezko ontzia eskuetan ebala, ezpanetara eroan barik, zeruruntz begira, danon erdian, suaren garrak eta biotzeko mugidaldeak gorri-gorri eukala, asi eban bigarre eresia: «Neure emazte Manu Mari, Zugaitik naz ni Koblakari». Baiña zu baizen obeto Maite dot neure mendia, Euskaldunen iaioleku Eta aitona zarren obia. Arrotza emen ikustean Zaunkaz oi da zakurdia, Perill ordu estuetan Erestun koblakaria. Ta eresiak berotzen dau Euskal baso-gudaria, Ta zaukatik ez dago urriñ Zakurraren ainkadia... 21
22 Zenbat bidar urratu dot Oiuka neure eztarria!... Ozinbeltzek, zenbat bidar Entzun dau nire irrintzia! Zenbat aldiz berotu dot Euskal gizonen biotza! zenbat bidar ikusi dot Nire ondoren eriotza! Zenbat aldiz odoldu dot, Neure aizkora zorrotza! Zenbat aldiz amaitu dot Bizar gorridun arrotza! Zenbat bidar ikusi dot, Gure mutill menditarra, Besoetan ipiñiaz Ekaitz guztien indarra! Begietan tximistea, eta infernuko su eta garra, Eta aren aurretik igesi Mendiz beera prankotarra. Ori, ori, koblakaria —ziñoen Otxoaren mendekoak eta Portunen adiskideak— ainka eta zaunka, ikaratu eta zatitu eta ian eginb ear ditugu prankotarrak ostera bere. Aurrera, Peru! Aurrera, zarra! Gaur naz zarra, eta atzo gazte! Zein arin doian guztia! Bitartean idoro dot Urtien erakutsia. Gaur badakit ez dala ondo Zentzun baga zaunka eitea Eta bakean doianari Ortz azurrak ezartea. AUÑEMENDIKO LOREA Txomin Agirre Geldi oraino, menditarrak, Bakotxa geure lekuan: Elduko da ereti ona, Eta aupa mutillak orduan! «Ori, ori!» «Ederto!» «Txarto!» «Kanpora agurea!» «Aurrera Peru!» Iaungoikoak daki zer zarata eta nasteak atera zituen Peruren jiran, azkenengo eresia amaitu ebanean. Bakotxak bere nagusiak eukan iritxiaren alde egiten eban oiu. Milla bat keiña, betzigo eta irain alkarri esaten nekatu ziranean, oraindik askoren orruak entzuten ziran: «Aurrera, aurrera, Peru!» Padarrak, oso beregandurik, eta bapere aserre baga, beti zerura begira, iarraitu eban erestun: «Neure emazte Manu Mari, Iaunak ein nau ni Koblakari». Illargi eta eguzki eder, Zeru goietako izarrak; Baso, txara, zugaztiak; Be-aldeetako ibarrak. Mendi tantai, errekondo, Ibai zabal da itxasoak, Gizonentzat sortu ditu Gure Egille Iaungoikoak. Beragaitik bizi naz ni, Beragaitik gara euskaldun... gauza guztien gaiñetik Euskaldunok maite daigun. Maite dot nik sorterria! Maite neban emaztea! Baiña bien gaiñ gaiñetik Maite dot neure Egilea! 23
- Page 1 and 2: Iturria: Auñemendiko lorea, Doming
- Page 3 and 4: 6 AUÑEMENDIKO LOREA pitinga-piting
- Page 5 and 6: 10 AUÑEMENDIKO LOREA adin, edo etx
- Page 7 and 8: 14 AUÑEMENDIKO LOREA —Ondo... ba
- Page 9: 18 AUÑEMENDIKO LOREA iaurtiko pran
- Page 13 and 14: 26 AUÑEMENDIKO LOREA guztiak bere.
- Page 15 and 16: 30 V GIZON ARROTZA AUÑEMENDIKO LOR
- Page 17 and 18: 34 AUÑEMENDIKO LOREA bakean izten
- Page 19 and 20: 38 VI BIDEZ-BIDE AUÑEMENDIKO LOREA
- Page 21 and 22: 42 AUÑEMENDIKO LOREA —Ekarriko d
- Page 23 and 24: 46 AUÑEMENDIKO LOREA Euskal-Errira
- Page 25 and 26: 50 AUÑEMENDIKO LOREA amagaitik zer
- Page 27 and 28: 54 IX ZURRUMURRU GAIZTOA AUÑEMENDI
- Page 29 and 30: 58 AUÑEMENDIKO LOREA dagoan tokira
- Page 31 and 32: 62 AUÑEMENDIKO LOREA —Nun dozu m
- Page 33 and 34: 66 XI OTSOA ETA ARTZANORA AUÑEMEND
- Page 35 and 36: 70 AUÑEMENDIKO LOREA —Riktrudise
- Page 37 and 38: 74 AUÑEMENDIKO LOREA Riktrudisek a
- Page 39 and 40: 78 AUÑEMENDIKO LOREA Untza ezin ba
- Page 41 and 42: 82 XIV POST NUBILA AUÑEMENDIKO LOR
- Page 43 and 44: 86 AUÑEMENDIKO LOREA erri maitetas
- Page 45 and 46: 90 AUÑEMENDIKO LOREA zabalik egoza
- Page 47 and 48: 94 XVI AMANDOREN LANA AUÑEMENDIKO
- Page 49 and 50: 98 AUÑEMENDIKO LOREA —Milla aing
- Page 51 and 52: 102 AUÑEMENDIKO LOREA izatea. Zenb
- Page 53 and 54: 106 AUÑEMENDIKO LOREA Adalsendaren
- Page 55 and 56: 110 AUÑEMENDIKO LOREA —Riktrudis
- Page 57 and 58: 114 AUÑEMENDIKO LOREA artean darab
- Page 59 and 60: 118 AUÑEMENDIKO LOREA bear eutsan.
20<br />
—Datorrela bada, datorrela, —deadar egin eben guztiak.<br />
Eta esan eta egiñ, bere eske ioan ziran norbaitzuk, eta ekarri eben<br />
laster, beste lagun batzuen artetik, gizon andi, gurgarri, urteakaz makurturiko<br />
bat. Txaloka artu eben upalategiko ienteak. —Ea zarra, ziñoen,<br />
euskal koblakari maitea, esan eiguzu gauza gozo bat. —«Gazte egunetakoa»<br />
—deadar egin eban batek. —«Gudarakoa» —beste batek. —Nai<br />
dabena, nai dabena —ziarduen geienak.<br />
Koblakaririk onenetakoa zan Peru. Bekian biotz samur eta bero<br />
bategaz itz egiten, etorkizunaren barriak ezagutuko balitu legez. Igarle<br />
baten antzera itz egiten bekian; iñoiz bere aotik urtendako itz gorituak<br />
euskaldun gudarienak berotu oi zituan: baiña egun guztietan ez da gizona<br />
tentun batean egoten, eta egun atan ez egoan Peru gizonen biotzak<br />
ausardituteko tentun, gogo edo indarrean.<br />
Koblakaria, inguruko gizonak aora begira iarri iakozala ikusirik,<br />
gogamena bere lenagoko egunetara iazoaz, bakartadean itz egingo baleu<br />
legez, epel-epel, bigun-bigun, samurtasunik andienagaz, asi zan negarrezko<br />
soiñuan eresi au esaten.<br />
«Neure emazte<br />
Manu Mari,<br />
Zeiñek ein nau ni<br />
Koblakari?».<br />
Zugaz bizi nintzanean<br />
Baserri zar txukunean,<br />
Gorputz sendoa neukan, da<br />
Maitasuna biotzean!<br />
Maite neban emaztea,<br />
Zar zanean naiz gaztea.<br />
Maite neban! Eta nintzan<br />
Era berean maitea.<br />
Gorputzean odolak otz,<br />
Buru zuri eta azur zorrotza,<br />
Gaur... bakarrik bizi naz ni<br />
Neure errian bertan arrotz!<br />
AUÑEMENDIKO LOREA<br />
Txomin Agirre<br />
«Neure emazte<br />
Manu Mari,<br />
Zugaitik naz ni<br />
Koblakari».<br />
Peruk, biotzak bear eban antsikaitza legez, bere lenengo eresi edo<br />
kantua amaitu ebanerako, entzule asko batu iakozan, eta norbaitzuk<br />
samurturik gelditu ziran. Gizon gazte batek ipiñi eban koblakariaren<br />
eskuetan sagardaoz beterikako olezko ontzi bat, Peruri esanaz:<br />
—Iazu eta edaizu, lagun zaarra, eta zeure naigabeok alde batera itxizuz.<br />
sarrera ona egin dozu, beti legez, baiña bigunegi edo, samurregi edo,<br />
ez dakit nik zer esan bere. Ezgaikezuz geiegi oillotu, biar edo etzi iñoiz<br />
baiño gogorragoak izan bearko dogu eta. ea, esaiguzu gudarako eresi bat.<br />
—Peruk, zurezko ontzia eskuetan ebala, ezpanetara eroan barik, zeruruntz<br />
begira, danon erdian, suaren garrak eta biotzeko mugidaldeak<br />
gorri-gorri eukala, asi eban bigarre eresia:<br />
«Neure emazte<br />
Manu Mari,<br />
Zugaitik naz ni<br />
Koblakari».<br />
Baiña zu baizen obeto<br />
Maite dot neure mendia,<br />
Euskaldunen iaioleku<br />
Eta aitona zarren obia.<br />
Arrotza emen ikustean<br />
Zaunkaz oi da zakurdia,<br />
Perill ordu estuetan<br />
Erestun koblakaria.<br />
Ta eresiak berotzen dau<br />
Euskal baso-gudaria,<br />
Ta zaukatik ez dago urriñ<br />
Zakurraren ainkadia...<br />
21
Change language