30.04.2013 Views

gigi TevzaZe

gigi TevzaZe

gigi TevzaZe

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

specproeqti<br />

`buntarebi~ / salome afxaziSvili<br />

artisti axlodan<br />

nadia wulukiZe / nino lomaZe<br />

saavtoro<br />

madaTaSvili / aka morCilaZe<br />

werili londonidan<br />

`cxovrebis skola / marika qoCiaSvili<br />

arsena<br />

jorjiaSvili<br />

mxatvruli filmi<br />

1921<br />

saCuqrad<br />

ivnisi 2012 #80<br />

fasi 7 lari<br />

<strong>gigi</strong><br />

<strong>TevzaZe</strong><br />

reqtori / maSo samadaSvili


N80, ivnisi 2012<br />

4 cxeli Sokoladi<br />

6 redaqtoris sveti<br />

8 avtorTa svetebi<br />

wardgena 10 Sako nikva, dizaineri, ilustratori<br />

12 revoluciuri `arsena jorjiaSvili~ _ miTi da realoba<br />

daviT buxrikiZe<br />

anonsi 20 16 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT<br />

salome afxaziSvili<br />

restornis kritika 20 operacia `buda bari~ Tamar kvinikaZe<br />

saavtoro 22 saqsi ana korZaia-samadaSvili<br />

24 sisulelis traqtati gaga naxucriSvili<br />

26 cocxebis gamyidveli maia sariSvili<br />

werili londonidan 28 axali adamiani _ artisti marika qoCiaSvili<br />

istoria 36 <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong><br />

reqtori maSo samadaSvili<br />

artisti axlodan 46 vin aris nadia wulukiZe? nino lomaZe<br />

interviu 52 interviu nikola CernokrakTan laSa oTxmezuri<br />

specproeqti 56 `buntarebi~ salome afxaziSvili<br />

literaturuli procesi 72 jazi literaturaSi nino natroSvili<br />

saavtoro 77 madaTaSvili aka morCilaZe<br />

moTxroba 82 konveiruli meTodis zogadi principebi gela Cqvanava<br />

poezia 92 eka qevaniSvili, poeti<br />

saubrebi abaJuris qveS 94 Cemi bebo _ nino ramiSvili nino suxiSvili<br />

recenzia 96 receptebi, receptebi... diana anfimiadi<br />

100 ukanaskneli romantikosi nugzar muzaSvili<br />

104 ieriqonis vardi ina arCuaSvili<br />

wignebi 106 mimoxilva<br />

110 sicocxlis bankebi<br />

112 dedoba saCuqrad<br />

recenzia 116 ilaparakeT, mogonebebo daviT buxrikiZe<br />

118 wertilebi da xazebi daviT buxrikiZe<br />

120 naftalinSi Senaxuli panTeoni daviT buxrikiZe<br />

122 ifiqre, vidre gaixdi daviT buxrikiZe<br />

stili 124 iubileebi Tamar alaviZe<br />

126 trendi<br />

128 dri van noteni _ maRal modas + unikaluri printebi<br />

132 balensiagas qudis evolucia Tamar alaviZe<br />

134 romauli Canawerebi Tamar sulava<br />

136 mamakaci qalebisTvis ariel levi<br />

144 lubuteni dizainis muzeumSi Tamar alaviZe<br />

ydaze <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong><br />

foto levan xerxeuliZis


edaqtoris sveti<br />

mTavari redaqtori<br />

Tamar babuaZe<br />

`stilis~ redaqtori<br />

Tamar alaviZe<br />

`literaturis~ redaqtori<br />

rati qarTveliSvili<br />

redaqtorebis asistenti<br />

mariam samadaSvili<br />

vebgverdis redaqtori<br />

nino jafiaSvili<br />

artredaqtori<br />

arCil TabukaSvili<br />

dizaini<br />

Tornike lorTqifaniZe<br />

koreqtori<br />

Tamar RonRaZe<br />

nomerze muSaobdnen:<br />

nomerze muSaobdnen: nino lomaZe, laSa<br />

oTxmezuri, salome afxaziSvili, marika<br />

qoCiaSvili, maSo samadaSvili, nino<br />

natroSvili, ana korZaia-samadaSvili,<br />

gaga naxucriSvili, maia sariSvili, nino<br />

CimakaZe, daviT buxrikiZe, aka morCilaZe,<br />

nugzar muzaSvili, ina arCuaSvili, diana<br />

anfimiadi, Tako sulava.<br />

foto:<br />

levan xerxeuliZe, maka gogalaZe, Luke<br />

Hays<br />

ilustracia:<br />

Sako nikva, maia sumbaZe, Tako baqraZe.<br />

gamomcemeli<br />

Sorena SaverdaSvili<br />

biznesis ganviTarebis menejeri<br />

rusudan furcelaZe<br />

partniorebTan urTierTobis<br />

menejerebi:<br />

qeTevan qavTaraZe, mariam miqelaSvili,<br />

sofo papunaSvili, nino goniaSvili,<br />

qeTevan lekiSvili.<br />

distribucia<br />

mixeil gedeniZe<br />

gamomcemloba:<br />

Sps `media hausi dekomi~<br />

misamarTi: Tbilisi 0183, saqarTvelo<br />

JRentis q. 35, tel.: +995 32 247 10 05<br />

sxva gamocemebi:<br />

`liberali~, `biznesi-adamianebi,<br />

meTodebi, strategiebi~, `dialogi~,<br />

qarTuli Rvinis gzamkvlevi<br />

stamba:<br />

`sezani~, Tbilisi, wereTlis 140,<br />

tel.: 235 70 02<br />

Jurnali gamodis 2004 wlis<br />

25 dekembridan<br />

© `media hausi dekomi~ saavtoro<br />

uflebebi daculia. JurnalSi<br />

gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi<br />

an mTliani gamoyeneba gamomcemlobis<br />

nebarTvis gareSe akrZalulia.<br />

`cxeli Sokoladis~ rubrikis sponsori<br />

ar ereva Sinaarsis SeqmnaSi.<br />

6 cxeli Sokoladi<br />

elementi<br />

`ramdenime wlis win, erTi istoria movismine. maswavlebeli 6 wlis bavSvebs<br />

xatvis gakveTils utarebda. ukana merxze patara gogona ijda da<br />

oci wuTis ganmavlobaSi TavauReblad xatavda. maswavlebelma hkiTxa:<br />

_ ras xatav?<br />

_ RmerTis suraTs.<br />

_ rom aravin icis, rogoria RmerTi?<br />

_ hoda, axla ecodinebaT.<br />

…patarebi saocrad endobian TavianT fantazias, romelsac roca<br />

vizrdebiT, vkargavT. ironiulia, rom swored ganaTlebaa amis mizezi.<br />

Sedegad ki, bevr Cvengans aRarc ki axsovs, risi niWi hqonda, anu arc is<br />

icis, risi miRweva SeuZlia~, _ ramdenime dRis win ganaTlebis eqspertis,<br />

ser ken robinsonis wignis kiTxva daviwye da sakuTari SvilebiT dawyebuli,<br />

Jurnalis am nomriT damTavrebuli, bevr rameze davfiqrdi.<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s, interviusTvis, 2009 wels Sevxvdi. ilias universiteti<br />

sami wlis daarsebuli iyo. maSin Cems statias mwvave kritika mohyva _ ar<br />

iyo kritikuli Sefasebebi, ar iyo kompromisebi, ar iyo is yvelaferi,<br />

ris xarjzec <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> didi tradiciebis mqone saganmanaTleblo<br />

centrebis baton-patroni gaxdao. axla vambob `aRsarebas~: maSin me,<br />

Tsu-s kursdamTavrebuls, `qseroqsebis~ da `Cawyobebis~ epoqidan mosul<br />

adamians, gulwrfelad momxibla Tanamedrove sauniversiteto gana-<br />

Tlebis ideam _ razec <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> axlac xatovnad msjelobs. Tumca,<br />

gamoxda xani. Tvalsawieri gafarTovda da roca ken robinsonis wignamde<br />

logikurad mivedi, gaviazre, rom 2012 wels ganaTlebis is modelic<br />

ki, romelmac 2009-Si momxibla, moZvelebulia. ken robinsoni Tu marika<br />

qoCiaSvilis werilis gmiri, alan de botoni, ganaTlebis sistemis<br />

kardinalur cvlilebaze gvelaparakebian; gveubnebian, rom kacobriobis<br />

istoriis axal epoqaSi sxva ramea mosafiqrebeli; adamianuri SesaZleblobebis<br />

sruliad axali paradigma, romelic bavSvobaSi Catovebul<br />

niWs/gatacebas/unars gvapovninebs.<br />

amasobaSi CvenTan sul sxva diskursia. axali Taobis `buntarebi~ fxizldebian<br />

da gaprotestebas cdiloben. Tumca, maTi moTxovnebi mxolod<br />

Canasaxi da fundamentia imis, rac Semdeg etapzea saocnebo da mosaTxovni.<br />

rodis davxuravT am turs da axal etapze gadavalT?<br />

P.S. `sityva `elements~ im punqtis mosaniSnad viyeneb, sadac erTmaneTs<br />

Sexvdeba is, risi keTebac gviyvars da rasac realurad vakeTebT. yvelas<br />

Tavisi `elementi~ aqvs sapovneli~, _ wers ken robinsoni.<br />

Tamar babuaZe, mTavari redaqtori


avtorTa svetebi<br />

8 cxeli Sokoladi<br />

marika qoCiaSvili<br />

_ razea Seni statia?<br />

_ `cxovrebis skolaze~.<br />

_ es raime religiuri dajgufebaa?<br />

_ ara, ara, (iqneb ki?) alan de botonis<br />

daarsebuli skolaa. axalgazrda filosofosi,<br />

xom ga<strong>gigi</strong>a?<br />

vcdilob gavixseno, ra iyo Cemi pirveli<br />

asociacia, roca babum (Tamar babuaZe)<br />

Cemi studenturi cxovreba amiforiaqa,<br />

`cxovrebis skola~ mixsena da<br />

statiis dawera SemomTavaza.<br />

ar maxsendeba, mec religiasTan davakavSire<br />

Tu ara, Tumca, raki adamianebs<br />

msgavsi asociaciebi uCndebaT, e.i. alan<br />

de botons Tavisi miznisTvis miuRwevia.<br />

sxvadasxva religiebidan naqurdali<br />

ideebiT, botonma miwisqveSa aTeisturi<br />

seqta Seqmna, sadac fexi Tu Sedgi, iseT<br />

komforts Segiqmnian, rogorc fizikurs,<br />

ise suliers, rom, albaT, rTuli<br />

iqneba, cdunebas gauZlo da kvlavac ar<br />

mogindes ukan dabruneba.<br />

frTxilad iyaviT, Setyuebas SuSis<br />

karidanve ecdebian warweriT _ Ideas to<br />

live by. es kari `uwyinar~ wignis maRaziaSi<br />

SegiyvanT. Tumca, mTavari is aris,<br />

ra xdeba wignis maRaziis qvemoT.<br />

axali adamiani _ artisti<br />

gv. 28<br />

laSa oTxmezuri<br />

`xandaxan Seni agnosticizmis bevrad<br />

ufro kargad mesmis, vidre Cemi rwmenis.<br />

rwmena ampartavnulia~, _ miTxra erTxel<br />

parizis wminda sergis marTlmadidebluri<br />

Teologiis institutis reqtorma da Cemma<br />

megobarma, mama nikola Cernokrakma.<br />

wminda serafimes eklesiaSi, sadac igi<br />

mRvdelmTavaria, sxvadasxva rwmenisa da nacionalobis<br />

adamians waawydebiT. eklesia,<br />

romelic parizis turistul RirsSesaniSnaobad<br />

iqca, inteleqtualur klubs ufro<br />

hgavs. Tavad nikola Cernokraki garegnobiT<br />

el grekos rainds waagavs, xolo misi<br />

daxvewili da momxibvleli iumori adamians<br />

erazm roterdamelze ufro afiqrebinebs,<br />

vidre Tanamedrove inteleqtualze.<br />

wminda mamebis nawerebis gamomcemels<br />

da komentators, erazm roterdamels,<br />

arasdros avi sityva ar warmouTqvams<br />

qristianul tradiciaze, wmindanebis kultze<br />

Tu kurTxevaze, Tumca daxvewili iumoriT,<br />

Semparavad aRniSnavda, rom arc<br />

marxva da arc raime sxva rituali qristians<br />

RmerTTan ar aaxloebs.<br />

nikola CernokrakTan interviu, romelic<br />

`cxeli Sokoladis~ am nomerSi ibe-<br />

Wdeba, ramdenime Tvis winaa Cawerili. Znelia<br />

Tu ara moRvaweoba marTlmadidebeli<br />

moZRvrisaTvis iseT qveyanaSi, sadac religia<br />

sajaro sivrceSi warmodgenili ar<br />

aris, ra aris Tanamedrove marTlmadideblobis<br />

gamowveva, ramdenad Sors SeiZleba<br />

wavides eklesia bibliuri teqstebis<br />

adaptirebis procesSi, rogori unda iyos<br />

eklesiisa da mecnierebis urTierToba Tanamedrove<br />

samyaroSi? am kiTxvebze, mama<br />

nikolas gulwrfeli da Rrma pasuxebi,<br />

vfiqrob, saintereso unda iyos qarTveli<br />

mkiTxvelisTvis.<br />

interviu nikola CernokrakTan<br />

gv. 52<br />

maSo samadaSvili<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> `pregoSi~, saerTo megobrebis<br />

wreSi gavicani. im dRes gamolaparakebac<br />

ver gavbede, raRacnairad distanciuri<br />

da qedmaRali momeCvena. ramdenime<br />

Sexvedris Semdeg, roca ganaTlebaze Camovarda<br />

saubari, mec CaverTe da mas Semdeg<br />

Cveni saubrebis Tema, ZiriTadad, ganaTleba,<br />

universiteti da literaturaa.<br />

masze dawerac literaturam gadamawyvetina,<br />

roca <strong>gigi</strong>m `ostati da margaritas~<br />

wakiTxva mirCia da dampirda, rom mogvianebiT<br />

Cems STabeWdilebebs aucileblad<br />

gaiziarebda. ra Tqma unda, maSinve vifiqre,<br />

rom amisTvis verasdros moiclida, Tumca,<br />

ramdenime kviraSi SeTanxmeba Semaxsena da<br />

TavisTan, universitetSi dampatiJa. Cveni<br />

4-saaTiani saubris Semdeg mivxvdi, ratomaa<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> CemTvis saintereso da CavTvale,<br />

rom adamiani, romelic asakis miuxedavad,<br />

Zalian axalgazrdulad da Tanamedroved<br />

azrovnebs, mudmivad siaxles eZebs,<br />

bevr saintereso ambavs hyveba da sakuTari<br />

Tavis dacinvis SesaSuri unari aqvs, sxvebisTvisac<br />

mimzidveli unda yofiliyo. muSaoba<br />

advili ar yofila. vicodi, rom <strong>gigi</strong>,<br />

ubralod, mravalferovani interesebis<br />

mqone adamiani araa, misi gadawyvetilebebi<br />

mudmivad xdeba sazogadoebrivi vnebaTaRelvis<br />

sagani. amis miuxedavad, ver<br />

vipove (bevri da mondomebiT veZebe) erTi<br />

adamianic ki, romelic mas argumentirebulad<br />

`daupirispirdeboda~/Riad gaakritikebda.<br />

respondentebis aryolas isic<br />

daemata, rom intervius yvelaze vrceli<br />

monakveTi diqtofonma ar Caiwera, amasobaSi<br />

<strong>gigi</strong> erTi kviriT stokholmSi gafrinda<br />

da masalaze muSaobis dasruleba<br />

kidev ufro saTuo gaxda. axla, stambam Tu<br />

araferi moiwia, wesiT, ukve am svets unda<br />

kiTxulobdeT.<br />

reqtori<br />

gv. 36


wardgena<br />

Sako nikva<br />

dizaineri, ilustratori<br />

Sako nikva 21 wlis dizaineria, wels samxatvro<br />

akademiis modis dizainis fakultets amTavrebs,<br />

Tumca miaCnia, rom akademiaSi CabarebiT Secdoma<br />

dauSva, amisTvis mas ramdenime argumenti aqvs:<br />

garda imisa, rom swavleba zedapirulia da arc<br />

leqtorebi arian dainteresebuli studentebTan<br />

aqtiuri muSaobiT, dizainerebs ar aqvT saSualeba<br />

yoveldRiurad ganviTardnen, rac Sakos TqmiT,<br />

aucilebelia profesionalad CamoyalibebisTvis.<br />

swored am pretenziebis gamo Sako meore kursidan<br />

leqciebze aRar dadis da mTlianad TviTganviTarebazea<br />

gadasuli. swavlis gagrZelebas belgiaSi,<br />

Royal Academy of Fine Arts-Si gegmavs, es saswavlebeli<br />

ki msoflio inteleqtualuri modis saZirkvlad<br />

iTvleba. SakosTvis, romelic tansacmels xelovnebad<br />

aRiqvams da ara daWril da Semdeg awyobil<br />

naWrad, es adgili zedgamoWrilia, Sako ambobs,<br />

rom antverpenSi wasvla mas inteleqtualuri modis<br />

sworad aRqmas da gaazrebas aswavlis.<br />

wasvlamde ki gamofenas moawyobs, romelzec mis<br />

ukanasknel multimedia-proeqts `It's all about me~<br />

warmoadgens. proeqti, moicavs rogorc kostiums<br />

da ilustracias, aseve video-arts da skulpturas.<br />

10 cxeli Sokoladi<br />

gv. 80 gv. 84 gv. 86 gv. 88<br />

am mediebis daxmarebiT Sako Seecdeba sazogadoebas<br />

sakuTari Tavi da is protesti aCvenos, romelic<br />

garemos mimarT uCndeba.<br />

miuxedavad imisa, rom Sako Zalian axalgazrdaa,<br />

modis sferoSi ukve aqvs warmatebebi: 2010 wels<br />

Tbilisis modis kvireulze, damwyebi dizainerebis<br />

konkursSi gaimarjva, imave wels monawileoba mii-<br />

Ro saqarTvelos modis kvireulis damwyebi dizainerebis<br />

konkursSi, 2011 wels ki axalbeda dizainerebis<br />

konkursSi `BE NEXT~.<br />

garda dizainisa, Sako akeTebs ilustraciebs. xatavs<br />

yovelTvis xeliT, radgan kompiuteruli mxatvroba<br />

uinteresod eCveneba. bevri artistisgan gansxvavebiT,<br />

formamde ideiT ar midis, winaswar arasdros<br />

icis, ras daxatavs, mxolod im wams gaCenil emociebs<br />

gadmoscems. ZiriTadad, tuSs da akvarels iyenebs.<br />

saqarTveloSi Sakos ZiriTadi profesiiT muSaoba<br />

Zalian rTulia, Tumca `Tbilisi molSi~ Visual<br />

Merchandiser-obac araa modis sferodan Sors, miT<br />

umetes, rom es saqmianoba, rogorc Sako ambobs, mis<br />

arts kvebavs.<br />

Sakos namuSevrebis naxva mis pirad feisbuq-gverdze<br />

SegiZliaT.


wardgena<br />

`cxeli Sokoladis~ qarTuli filmebis krebuli<br />

revoluciuri `arsena jorjiaSvili~ _ miTi da realoba<br />

qarTuli kinematografis<br />

istoriaSi `arsena jorjiaSvilma~<br />

mcire, magram<br />

mainc garkveuli miTologiuri<br />

warmodgena dagvitova<br />

istoriul-revoluciuri<br />

Janris Sesaxeb. 50-wuTiani<br />

mxatvruli filmi qarTuli<br />

kinos cnobilma reJisorma,<br />

ivane perestianma<br />

1921 wels gadaiRo. mas safuZvlad<br />

udevs 1905 wlis<br />

revoluciuri gamosvlebis<br />

erT-erTi epizodi, rodesac<br />

depos muSam, arsena<br />

jorjiaSvilma, gaficuli<br />

proletarebis gadawyvetilebiT,<br />

revoluciuri<br />

moZraobis mTavari mteri,<br />

generali aleqsandre griaznovi<br />

mokla.<br />

am teroristuli aqtidan<br />

daaxloebiT erTi wlis Semdeg<br />

arsena jorjiaSvili<br />

Seipyres da metexis cixe-<br />

Si mokles, Tumca revolucioneri da teroristi<br />

uSiSrad Sexvda sasamarTlos mier gamotanil gana-<br />

Cens...<br />

ukve is faqti, rom scenaris avtori klasikosi<br />

mwerali da dramaturgi Salva dadiania, xolo operatori<br />

_ imdroindeli kinoteqnikis pioneri aleqsandre<br />

diRmelovi, `arsena jorjiaSvils~ gacilebiT<br />

mniSvnelovan ganzomilebas aniWebs. es aris<br />

pirveli qarTuli mxatvruli filmi revoluciis<br />

Temaze. aSkara ideologiuri ganwyobisa da arcTu<br />

sanimuSo esTetikis miuxedavad, dRevandeli gadasaxedidan,<br />

films miTiuri da istoriuli mniSvneloba<br />

aqvs.<br />

arsena jorjiaSvilis rols cnobili qarTveli<br />

kinoreJisori, saxelmwifo da xuTgzis stalinuri<br />

premiebis mflobeli, mixeil Wiaureli asrulebs.<br />

sadebiuto rolma mas imdenad didi warmateba moutana,<br />

rom kinoSi Semdegac xSirad iwvevdnen rogorc<br />

msaxiobs. iTamaSa osman-aRa `suramis cixeSi~<br />

(1922), epizoduri roli filmSi `dakarguli saunje~<br />

(1924), jondo filmSi `naTela~, (1926), adamis<br />

Zmiswuli `xanumas~ pirvel versiaSi (1927)...<br />

12 cxeli Sokoladi<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

aRsaniSnavia, rom `arsena<br />

jorjiaSvili~ pirvelad<br />

uCvenes 1924 wels, lionis<br />

saerTaSoriso gamofenaze.<br />

`suramis cixesTan~ (reJisori<br />

ivane perestiani) da<br />

`moZRvarTan~ (vladimer<br />

barski) erTad.<br />

mixeil Wiaurelis garda<br />

erT-erT mTavar rols<br />

(voroncov-daSkovs) Tavad<br />

ivane perestiani TamaSobs.<br />

danarCen rolebs ukve<br />

aRiarebuli kinomsaxiobebi<br />

_ alisa qiqoZe (nino), nino<br />

doliZe (arsenas da), elisabed<br />

CerqeziSvili (arsenas<br />

deda), nikoloz iaCmenovi<br />

(generali griaznovi), aleqsandre<br />

imedaSvili (revo-<br />

lucioneri muSa).<br />

ivane perestiani ta-<br />

ganrogSi daibada. misi<br />

karieris dasawyisi kinosaaqciosazogadoeba<br />

`xanJonkovsa da<br />

kompanias~ ukavSirdeba.<br />

kerZod, films `nu erekeerekebi, meetlev, cxenebs~, romel-<br />

Sic mTavari roli Seasrula. 1917 wels sakuTari<br />

scenariT gadaiRo komediuri Janris filmi `Txebi,<br />

bekeka, Txebi~. iyo sazogadoeba `mSobliuri kinematografiis<br />

kavSiris~ Tavmjdomare; muSaobda ruse-<br />

Tis sxvadasxva kinostudiaSi.<br />

1921 wels Camodis saqarTveloSi da ganaTlebis<br />

saxalxo komisariatTan arsebul kinoseqciaSi iwyebs<br />

muSaobas. 1926-1928 wlebSi odesis kinostudiaSi<br />

gadaiRo `zvavi~ da `Wori~. 1928-1932 wlebSi muSaobda<br />

kinowarmoeba `armenkinoSi~, sadac gadaiRo<br />

filmebi: `zamalu~ da `anuSi~. Tumca, ivane perestianis<br />

Semoqmedebis yvelaze nayofieri periodi saqarTvelos<br />

da `saxkinmrewvs~ ukavSirdeba. swored<br />

aq gadaiRo filmebi: `arsena jorjiaSvili~ (1921),<br />

`suramis cixe~ (1922), `kaci kacisTvis mgelia~ (1923),<br />

`wiTeli eSmakunebi~ (1923), `sami sicocxle~ (1924),<br />

`tariel mklavaZis saqme~(1925), `sasjeli~ (1926).<br />

1937 wels ki _ sabavSvo filmi `ori megobari~.


promo<br />

უკვე 2 წელია მაღაზიათა ქსელი MANGO ერთგულ მომხმარებლებს სიურპრიზის სახით ექსკლუზიურ ფასდაკლებებს<br />

სთავაზობს. სწორედ ასეთი ფასდაკლება დახვდათ 26 აპრილს, ჭავჭავაძის გამზირზე MANGO-ს მაღაზიაში მისულ<br />

მომხმარებლებს - 2012 წლის გაზაფხული-ზაფხულის უახლეს კოლექციაზე ერთი დღით 20%-იანი ფასდაკლება იყო<br />

გამოცხადებული. ამ სასიამოვნო სიურპრიზთან ერთად, სტუმრებს საჩუქრებიც დაურიგდათ ღონისძიების პარტნიორი<br />

ჟურნალი „ცხელი შოკოლადის“ რუბრიკა „სტილისგან“ და პარფიუმერულ მაღაზიათა ქსელი Voulez-Vous-სგან.


აფიშა ივნისი / JUNE (1-31)<br />

შურისმაძიებლები<br />

THE AVENGERS<br />

3D-რუსთაველი/ამირანი<br />

რეჟისორი ჯოს უიდონი<br />

როლებში რობერტ დაუნი უმცროსი, კრის ევანსი,<br />

კრის ჰემსუორტი, სკარლეტ იოჰანსონი,<br />

ჯერემი რანერი, მარკ რუფალო<br />

ჟანრი მძაფრსიუჟეტიანი სათავგადასავლო<br />

MADAGASCAR 3: EUROPE'S MOST WANTED<br />

3D-რუსთაველი/ამირანი<br />

რეჟისორი ტომ მაკგრატი, ერიკ დარნელი,<br />

კონრად ვერნონი<br />

ჟანრი ანიმაცია, სათავგადასავლო,<br />

კომედია<br />

ბნელი ჩრდილები<br />

DARK SHADOWS<br />

რუსთაველი/ამირანი<br />

რეჟისორი ტიმ ბარტონი<br />

როლებში ჯონი დეპი, მიშელ პფაიფერი’ ხლოია<br />

გრეის მორეცი, ევა გრინი<br />

ჟანრი კომედია ფანტასტიკა<br />

MEN IN BLACK III<br />

3D-რუსთაველი/ამირანი<br />

რეჟისორი ბარი სონენფელდი<br />

როლებში უილ სმიტი, ტომი ლი ჯონსი, ჯოშ<br />

ბროლინი<br />

ჟანრი სათავგადასავლო კომედია


cxeli Sokoladi 15


anonsi<br />

16 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT<br />

avtori salome afxaziSvili<br />

gamofena<br />

Tbilisis foto festivali<br />

2012<br />

rodis: 29.05-4.06<br />

Tbilisis yovelwliuri fotofestivali,<br />

damTvalierebels<br />

fotografiis yvela Tanamedrove<br />

mimarTulebas SesTavazebs _ fotoJurnalistikidankonceptualur<br />

fotografiamde.<br />

2012 wlis fotofestivali evropuli<br />

kvireulis farglebSi tar-<br />

16 cxeli Sokoladi<br />

deba da eqvs did gamofenas aer-<br />

Tianebs: stenli grinis „CeCneTis<br />

gzaze“, „Tanamedrove iraneli qali<br />

fotografebis jgufuri gamofena,<br />

aTi Tanamedrove fotografis<br />

mier gadaRebuli fotoebis seria<br />

_ „Savi zRvis ferebi“, naTela<br />

grigalaSvilis „deda ena“ da „XIX<br />

saukunis kavkasiuri portretis“<br />

gamofena. dagegmilia cnobili fotografebis<br />

masterklasebis seria<br />

da ukve tradiciad qceuli fotografiis<br />

Rame, romelic 2 ivniss,<br />

Ria cis qveS, Zvel TbilisSi, 21:30<br />

saaTidan 03:00 saaTamde gaimarTeba.<br />

Tbilisis saerTaSoriso fotofestivali<br />

pirvelad 2010 wels<br />

Catarda. festivalis ZiriTadi<br />

partnioria _ franguli foto<br />

festivali _ „Les Rencontres d’Arles~,<br />

romelic, tradiciulad, qalaq<br />

boris Sarmci, `bavSvi~<br />

arlSi 1968 wlidan tardeba da Tanamedrove<br />

fotografiul samyaro-<br />

Si aRiarebulia, rogorc erT-erTi<br />

yvelaze prestiJuli da masStaburi<br />

fotografiuli RonisZieba.<br />

fotofestivalis farglebSi<br />

dagegmili RonisZiebebi Tbilisis<br />

sxvadasxva galereaSi gaimarTeba<br />

da ramdenime Tvis ganmavlobaSi<br />

gagrZeldeba.<br />

damatebiTi informaciisTvis<br />

ewvieT vebgverds _ http://www.tbilisiphotofestival.com/index.php<br />

festivalis farglebSi dagegmili<br />

gamofenebi:<br />

„uCadro suraTebi“<br />

sad: giorgi leoniZis saxelobis<br />

literaturis muzeumi<br />

rodis: 4.06-19.06<br />

gaxsna: 20:00<br />

misamarTi: giorgi Wanturias q. #8


fotogamofena „uCadro sura-<br />

Tebi“ siriaSi, ukanaskneli erTi<br />

wlis manZilze ganviTarebul politikur<br />

movlenebs asaxavs. maT<br />

cxovrebis Sesaxeb iraneli fotografebi<br />

_ nazil abaspuri, mehrane<br />

aTaSi, gohar deSTi, Sadi Radiriani,<br />

tahmine monzavi, mariam rahmaniani,<br />

golara saiadiani nevSa Tavaqoliani<br />

mogviyvebian. aRniSnuli<br />

fotogamofena Tbilisis fotofestivalis<br />

farglebSi imarTeba.<br />

naTela grigalaSvilis „deda ena“<br />

sad: axali galerea<br />

rodis: 30.05-5.06<br />

gaxsna: 20:00<br />

misamarTi: besikis q. #26<br />

axalgazrda qarTveli fotografi<br />

naTela grigalaSvili „deda<br />

enaSi“ Tavis mudmiv Temas, qar-<br />

Tul sofels ubrundeba. fotoebis<br />

am seriis Seqmna, avtorma 2011<br />

wels daiwyo da is mTlianad „deda<br />

enis“ princips daukavSira. „alioni“,<br />

„zeca“, „samSoblo“, „istoria“,<br />

„jigari“, „Seni Wiri me“ _ es im sityvebis<br />

arasruli CamonaTvalia,<br />

romelTac fotografi realobis<br />

amsaxvel dokumentur fotoebs<br />

ukavSirebs. fotografiuli gamosaxuleba<br />

aq mxolod sityvebis<br />

ilustrirebisTvis ar gamoiyeneba.<br />

is sruliad gansxvavebul poetur<br />

mniSvnelobasa da siRrmes iZens.<br />

„CeCneTis gzaze“<br />

sad: saqarTvelos erovnuli muzeumi,<br />

erovnuli galerea<br />

rodis: 31.05- 30.07<br />

misamarTi: rusTavelis gamz. #11<br />

„CeCneTis gzaze“ _ ase hqvia fotoeqspozicias,<br />

romelic cnobili<br />

ingliseli fotografis, stenli<br />

grinis mier danaxul omsa da<br />

omis msxverpls asaxavs. maT Soris<br />

is fotoJurnalistebic arian,<br />

romlebic sibneleSi Suqis Setanas<br />

cdiloben. stenli grini maT<br />

„ubedurebis turistebs“ uwodebs.<br />

„mjera, rom umjobesia did fotoseriebze<br />

muSaoba, romlebic<br />

fotoJurnalistebis xangrZlivi<br />

muSaobis magaliTia. am fotoebis<br />

xilvisas, vfiqrob amazec unda<br />

davfiqrdeT. xandaxan Cven ufro<br />

tragediebi gvWirdeba“, _ ambobs<br />

Tavad fotoebis avtori, am gamofenis<br />

Sesaxeb.<br />

„Savi zRvis ferebi“<br />

sad: saqarTvelos erovnuli muzeumi,<br />

erovnuli galerea<br />

rodis: 29.05-27.06<br />

misamarTi: rusTavelis gamz. #11<br />

fotogamofena „Savi zRvis ferebi“<br />

Tanamedrove fotografiis aTi<br />

yvelaze cnobili avtoris fotoebs<br />

aerTianebs. eqspozicia Savi zRvis<br />

auzis eqvs qveyanaSi sxvadasxva dros<br />

_ XX saukunis 60-iani wlebidan XXI<br />

saukunis 10-ian wlebamde gadaRebuli<br />

fotoseriebiT dakompleqtda.<br />

fotografebi da maTi fotoseriebi<br />

ki ase gamoiyureba: klaudi slubani<br />

_ „zamTris mogzauroba“, vanesa<br />

uinSifi _ „ukraina, saqarTvelo,<br />

TurqeTi“, jorj georgiu _ „TurqeTi“,<br />

boris mixailovi _ „yirimuli<br />

snobizmi“, giorgi pinxasovi _ „afxazeTi“,<br />

iuri kozirevi _ „yirimi _ sabWoTa<br />

nostalgia“, iustina melnikeviCi<br />

_ „Devidede lines. Shared Sorrows“<br />

(saqarTvelos seria) , rafal milaxi<br />

_ „Black Sea Concrete~, filip gioni da<br />

Julien danieli.<br />

mariam-sofo qoriZis Teatris<br />

mxatvroba<br />

sad: mixeil TumaniSvilis saxelobis<br />

kinomsaxiobTa Teatri<br />

rodis: 30.05-18.06<br />

gaxsna: 19:00<br />

misamarTi: aRmaSeneblis gamz.<br />

#164<br />

anonsi<br />

kinomsaxiobTa Teatri axalgazrda<br />

mxatvris mariam-sofo qoriZis<br />

personalur gamofenas maspinZlobs.<br />

eqspoziciaSi warmodgenili<br />

oTxmocamde namuSevari scenografiulia<br />

da ZiriTadad, Teatraluri<br />

warmodgenebis eskizebsa da<br />

qsovilSi Sesrulebul kostiumebs<br />

asaxavs. namuSevrebSi gamoyenebulia<br />

_ kompiuteruli grafika, Sereuli<br />

masalebi, fotoinstalacia,<br />

gamWvirvale plastikuri qaRaldis<br />

masala da naWeri.<br />

mariam-sofo qoriZes gaformebuli<br />

aqvs iseTi speqtaklebi,<br />

rogoricaa _ „meloti momRerali<br />

qali“ (dramaturgi _ eJen ionesko,<br />

reJisori _ zurab gewaZe),<br />

„orni aqa-iq“ (guram doCanaSvilis<br />

moTxrobis mixedviT, reJisori _<br />

nugzar bagration-gruzinski), „mea<br />

da io“ (dramaturgi _ Tamar bar-<br />

Taia, reJisori _ kote abaSiZe), „7<br />

p.p.“ (dramaturgi _ laSa buRaZe,<br />

reJisori _ zurab gewaZe), „gmiri“<br />

(dramaturgi _ jon singi, reJisori<br />

_ zurab gewaZe), „nu migvatoveb,<br />

mzeo“ (nodar dumbaZis moTxrobis<br />

mixedviT, reJisori _ nugzar bagration-gruzinski)<br />

da a.S.<br />

maris liepas fotoarqivis<br />

prezentacia<br />

sad: vaso abaSiZis saxelobis musikisa<br />

da dramis Teatri<br />

rodis: 31.05-6.06<br />

misamarTi: aRmaSeneblis gamz.<br />

#182<br />

musikisa da dramis Teatri baletis<br />

latvieli mocekvavis _ maris<br />

liepas pirad arqivSi daculi fotoebis<br />

gamofenas sTavazobs. gamofena<br />

maris liepas saxelobis sa-<br />

cxeli Sokoladi 17


anonsi<br />

qvelmoqmedo fondis organizebiT<br />

ewyoba, romelsac misi Svili, aseve<br />

mocekvave _ andres liepa xelmZRvanelobs.<br />

specialurad gamofenisTvis,<br />

TbilisSi andres liepac<br />

Camova.<br />

maris liepas moRvaweoba sabWo-<br />

Ta epoqas ukavSirdeba. rigis qoreografiuli<br />

skolis damTavrebis<br />

Semdeg, man pirveli warmodgena<br />

1950 wels, moskovSi gamarTa. karieris<br />

umaRles safexurze, liepa<br />

baletis erT-erT daxvewil mamakac<br />

mocekvaved aRiares, romelsac,<br />

Sesrulebuli rolebis mixedviT,<br />

yvelaze mravalferovani mocekvavis<br />

statusi mieniWa.<br />

kloni, Smoni da elton joni<br />

sad: „gala-galerea“<br />

rodis: 7.06-20.06<br />

gaxsna: 19:00<br />

misamarTi: aTonelis q. #27<br />

`kloni, Smoni da elton joni~<br />

Tanamedrove multimediuri proeqtia,<br />

romelic sxvadsxva mediebis<br />

gamoyenebiT (obieqti, instalacia,<br />

video, teqsti, mixed media) erTerTi<br />

qveynis okupirebul zonaSi<br />

adamianis klonirebis gasaidumloebuli<br />

eqsperimentebis Sesaxeb<br />

mogviTxrobs, romelsac TavianTi<br />

sicocxlis riskis fasad, naTeli<br />

evrokavSiris warmomadgenlebma<br />

mohfines.<br />

gamofena „art proeqtebis kvleviTi<br />

institutebis“ organizebiT<br />

xorcieldeba.<br />

Cemi dabadebis TariRi<br />

sad: galerea „vanda-hobi“<br />

rodis: 2.06-6.06<br />

misamarTi: WonqaZis q. #14<br />

18 cxeli Sokoladi<br />

Tavisi dabadebis istorias,<br />

axalgazrda qarTveli mxatvari<br />

sofo CerqeziSvili damTvalierebels,<br />

ferweruli namuSevrebiTa<br />

da videoinstalaciebis gamoyenebiT<br />

mouyveba. cameti ferweruli<br />

namuSevari da videoinstalaciebi,<br />

sofo CerqeziSvilma specialurad<br />

am gamofenisTvis Seqmna.<br />

aleqs berdiSevis<br />

personaluri gamofena<br />

sad: „vanda-hobi“<br />

rodis: 7.06-18.06<br />

misamarTi: WonqaZis q. #14<br />

galerea „vanda“ aleqs berdiSevis<br />

namuSevrebis gamofenas maspin-<br />

Zlobs. maT Soris is namuSevrebia,<br />

romlebic pirvelad, SotlandiaSi,<br />

qalaq glazgoSi gamoifina. eqspozicia,<br />

ZiriTadad, Sereuli teqnikiT<br />

Sesrulebul namuSevrebsa da<br />

ferwerul tiloebs aerTianebs.<br />

kritikosebis SefasebiT, berdiSevis<br />

mxatvroba meoce saukunis pirveli<br />

naxevris sxvadasxva mxatvruli mimdinareobebis<br />

sinTezs warmoadgens<br />

da masSi erTdroulad aisaxeba, rogorc<br />

siurrealisturi, ise abstraqtuli<br />

da kubizmis elementebi.<br />

Tengiz maris gamofena<br />

sad: „vanda-hobi“<br />

rodis: 25.06-10.07<br />

misamarTi: WonqaZis q. #14<br />

arqiteqtori, mxatvari da dizaineri<br />

Tengiz mari personalur<br />

gamofenas gamarTavs. galerea<br />

„vanda“, mxatvris ferwerul namu-<br />

Sevrebs umaspinZlebs, romelic,<br />

ZiriTadad, naturmortebs, peizaJebsa<br />

da interieris dizainis<br />

detalebiT Sesrulebul naxatebs<br />

aerTianebs.<br />

Teatri<br />

fasbinderis `katcelmaxeri~<br />

Teatris scenaze<br />

sad: samefo ubnis Teatri<br />

rodis: 20.06<br />

misamarTi: gia abesaZis q. #10<br />

cnobili germaneli kinoreJisorisa<br />

da dramaturgis rainer ver-<br />

ner fasbinderis piesa qarTuli<br />

Teatris scenaze pirvelad idgmeba.<br />

axalgazrda reJisoris miSa<br />

Carkvianis mier, samefo ubnis Teatris<br />

scenaze gacocxlebuli piesa<br />

germaniis erT patara provinciul<br />

qalaqSi mcxovreb axalgazrdebis<br />

usaxur, uintereso cxovrebis Sesaxeb<br />

mogviTxrobs. axalgazrdebis<br />

cxovreba radikalurad maSinc icvleba,<br />

rodesac germaniis am patara<br />

qalaqSi samuSaoad, „Ror komunistad“<br />

aRiarebuli berZeni emigranti<br />

Camodis. misi qalaqSi CamosvlisTanave,<br />

germaneli axalgazrdebi qsenofobiur<br />

damokidebulebas avlenen<br />

da darwmunebuli arian imaSi,<br />

rom aranairi logikiT ar SeiZleba<br />

„ucxoeli kargi adamiani iyos“.<br />

fasbinderis teqstSi, qsenofobiis<br />

simwvave mkveTrad igrZnoba.<br />

„katcelmaxerze“ dayrdnobiT,<br />

rainer verner fasbinderma, 1969<br />

wels filmic gadaiRo, romelSic<br />

berZeni emigrantis roli Tavad<br />

Seasrula. filmi, iseve rogorc,<br />

piesa, legendaruli germaneli<br />

reJisoris erT-erT gamorCeul<br />

namuSevrad aris aRiarebuli.<br />

qarTul TeatrSi, „katcelmaxers“<br />

musikalurad nika fasuri<br />

gaaformebs. scenografiis avtori<br />

_ levan oCxikiZea. msaxiobebs<br />

Siris ki _ paata inauri, giorgi<br />

SarvaSiZe, magda lebaniZe, Sako<br />

mirianaSvili, ana wereTeli, iako<br />

Wilaia, giorgi yorRanaSvili, salome<br />

maisaSvili da ani guliaSvili<br />

arian.<br />

`oliveri~ rusTavelis<br />

Teatris scenaze<br />

sad: SoTa rusTavelis saxelobis<br />

saxelmwifo akademiuri Teatri,<br />

didi scena<br />

rodis: 29.05, 30.05, 31.05, 1.06,<br />

2.06, 3.06<br />

dasawyisi: 19:45<br />

bileTis fasi: 10,15, 20, 25, 30<br />

lari<br />

misamarTi: rusTavelis gamz. #17<br />

„yvelaze masStaburi da mravalbiujetiani<br />

miuzikli qarTuli


Teatris istoriaSi“ _ ase afaseben<br />

miuzikls, romelsac rusTavelis<br />

Teatri da zaqaria faliaSvilis<br />

saxelobis operisa da baletis Teatri<br />

maspinZlobs. scenaze Carlz<br />

dikensis _ „oliver tvisti“ gacocxldeba.<br />

es aris ormoqmedebiani<br />

miuzikli, romlisaTvisac adaptirebuli<br />

teqsti _ laionel bartma<br />

Seqmna. speqtaklis damdgmeli re-<br />

Jisori daviT sayvareliZea, kompoziciebs<br />

ki irakli ColoyaSvili<br />

asrulebs.<br />

miuziklSi monawileoben operisa<br />

da baletis da rusTavelis<br />

Teatris msaxiobebi: manana abramiSvili,<br />

zaza baraTaSvili, goga<br />

barbaqaZe, paata guliaSvili, daviT<br />

darCia da sxvebi.<br />

kino<br />

morigi filmi `qarTuli<br />

filmebis krebulSi~<br />

diskis prezentacia da kinoCveneba<br />

sad: kinoTeatri „amirani“<br />

rodis: 30.05<br />

dasawyisi: 19:00<br />

Jurnali „cxeli Sokoladisa“<br />

da kinostudia „qarTuli filmis“<br />

erToblivi proeqti, „cxeli<br />

Sokoladis“ mkiTxvels morig<br />

films sTavazobs. amjerad, filmebis<br />

krebulSi isotoriul-revoluciur<br />

Tematikaze Seqmnili<br />

pirveli qarTuli filmi _ „arsena<br />

jorjiaSvili“ moxvda. filmis re-<br />

Jisori _ ivane perestiania, mTavar<br />

rols ki, mixeil Wiaureli asrulebs.<br />

proeqti „qarTuli filmebis<br />

krebuli“, generaluri sponsoris<br />

_ „Tibisi bankis“ da warmomdgeni<br />

kompaniebis _ „banki konstantas“,<br />

„aversisa“ da „kaparol jorjias“<br />

daxmarebiT, „cxeli Sokoladis“<br />

mkiTxvels im qarTul filmebs<br />

sTavazobs, romelic farTo auditoriisTvis<br />

jer kidev xelmiuwvdomelia.<br />

proeqtis farglebSi<br />

ukve ori filmi gamovida<br />

_ nuca RoRoberiZis „buba“ da<br />

aleqsandre wuwunavas „qristine“.<br />

axal films, mkiTxveli DVD<br />

formatSi, Jurnalis axal nomer-<br />

Tan erTad miiRebs.<br />

sxvadasxva<br />

Sou klasikuri musikisa da<br />

breiqdansis sinTeziT<br />

sad: SoTa rusTavelis saxelobis<br />

saxelmwifo akademiuri Teatri<br />

rodis: 13.06, 14.06<br />

misamarTi: rusTavelis gamz. #17<br />

roiali, Cembalo, eleqtronuli<br />

biTebi, proeqcia, Sinaarsiani<br />

siuJeti da msoflios rva sauke-<br />

Teso mocekvavis mier Sesrulebuli<br />

unikaluri qoreografia _ es<br />

im grandiozuli Sous ZiriTadi<br />

elementebia, romelsac ivnisis<br />

Sua ricxvebSi, rusTavelis Teatri<br />

umaspinZlebs. breiqdansis<br />

mocekvaveebi iohan sebastian baxis<br />

cnobili nawarmoebebis interpretacias<br />

warmoadgenen. specialurad<br />

am SousTvis, Tbiliss, germaniaSi<br />

moRvawe _ „Flying steps~-is<br />

wevrebi ewvevian.<br />

kontrastuli elementebiT mdidari<br />

Sou „Red Bull Flying Bach~is<br />

msoflio turnes farglebSi<br />

tardeba, romelic pirvelad 2011<br />

wels gaimarTa. saqarTvelo ki,<br />

wlevandeli turnes rukaze rigiT<br />

meore qveynis statusiT moxvda,<br />

xorvatiis Semdeg.<br />

Flying Steps-is mocekvaveebisa da<br />

berlinis operis samxatvro xelmZRvanelis<br />

kristof hagelis gancxadebiT,<br />

maTi saerTo Semoqmedeba<br />

vizualurad acocxlebs baxis<br />

cnobil nawarmoebs, risi miRwevac<br />

akademiuri musikisa da axalgazrduli<br />

Tanamedrove quCis kulturis<br />

unikaluri SezavebiT gaxda<br />

SesaZlebeli.<br />

anonsi<br />

`dajeqi da gaiRime~<br />

leqcia da videoCveneba Tanamedrove<br />

qoreografiis Sesaxeb<br />

sad: evropis saxli<br />

rodis: 26.06<br />

dasawyisi: 19:00<br />

misamarTi: Salva dadianis q#2<br />

proeqti _ „erTi da mravalsaxovani<br />

evropa XX da XXI saukuneebis<br />

baletis fonze“, filosofosisa<br />

da damoukidebeli Jurnalistis<br />

xaTuna mzareluas xelmZRvanelobiT<br />

morig Sexvedras gamarTavs.<br />

amjerad, leqciis Tema Tanamedrove<br />

germanel qoreografs _ pina<br />

bauSs, konkretulad ki, mis qoreografiul<br />

piesas _ „kontaqthofis<br />

2008 wlis dadgmas Seexeba. pirvelad<br />

es piesa, 1978 wlis 9 dekembers<br />

vupertalSi daidga. leqciis<br />

meore nawili, Tanamedrove frangi<br />

qoreografis _ boris Sarmcis uaxles<br />

namuSevars daeTmoba. „bavSvi“<br />

_ ase hqvia mis piesas, romlis premiera<br />

2011 wlis 7 ivliss avinionis<br />

festivalze Sedga.<br />

evropis saxlSi dagegmil sa-<br />

Ramoze, leqciebis garda, zemoT<br />

aRniSnuli qoreografiuli dadgmebis<br />

fragmentebsa da fotoebsac<br />

uCveneben, romelic xaTuna mzareluam,<br />

uSualod pina bauSis kompania<br />

_ „tancTeatr vupertalis“,<br />

boris Smarcisa da cekvis muzeumidan<br />

miiRo.<br />

cxeli Sokoladi 19


estornis kritika<br />

20 cxeli Sokoladi<br />

operacia `buda-bari~<br />

avtori Tamar kvinikaZe<br />

restorani da launji `buda-bari~; misamarTi: Zveli Tbilisi, riye; parkingi mouxerxebelia; SesaZlebelia<br />

rogorc naRdi, ise unaRdo angariSsworeba<br />

erT wvimian Rames, taqsi sanapiro-<br />

ze, `mSvidobis xidTan~ gaCerda. xuTni<br />

gadmovediT. kibeebs SevuyeviT. xidze<br />

aqa-iq vnebianad kocnidnen erTmaneTs<br />

wyvilebi. ukan gavixedeT, `Sangri-las~<br />

cisartyelas yvela ferSi akaSkaSebulma<br />

proJeqtorebma mogvWra Tvali.<br />

bzinavda xidis momwvano SuSa da vercxlisferi<br />

metalic. am xidze sul ase<br />

mWirs _ jer Tavi `oskaris~ misaRebad<br />

scenaze asuli varskvlavi mgonia, mere<br />

mindeba, mik jageriviT daveWyano da<br />

ena gamovuyo yvelas da yvelafers. am<br />

gancdiT sruldeba msvleloba xidze,<br />

kibeebiT CavdivarT riyis Cabnelebul<br />

monakveTze, sadac, Ramis siSaveSic garkveviT<br />

moCans RamesaviT Savi jipebi.<br />

vxvdebiT, rom `buda barSi~ Cvenze sapatio<br />

stumrebi misulan. zRurblTan<br />

ori axovani mamakaci gvawyvetinebs laqlaqs.<br />

win gveRobebian da gvekiTxebian:<br />

`javSani gaqvT?~ iseTi zorbebi arian,<br />

iseTi mkacrebi, rom vibnevi; mgonia,<br />

javSanJilets, an rame sxva samxedro<br />

aRkazmulobas mTxoven, rac ar gamaCnia.<br />

wamierad gaelvebul eWvs meore ki-<br />

Txva mimyarebs: `iaraRi xom ar gaqvT?~<br />

_ Cems Tanmxleb biWs ekiTxebian. Tumca,<br />

ramdenime wuTSi ukve SvebiT vsunTqavT<br />

_ `javSani~ ar aRmogvaCnda, samagierod,<br />

sufTebi varT. mqrqali SuqiT ganaTebul<br />

SesasvlelSi ori, aseve principuli<br />

da momTxovni qalbatoni gamodis.<br />

oficiants avaleben, restoranSi Segvi-<br />

ZRves _ `ai, imas mihyeviT~. Sinaganawesis<br />

sruli dacviT (gverdzec ki ar vapareb<br />

Tvals), naxevrad Cabnelebul da<br />

naxevrad cariel darbazSi SevdivarT.<br />

xom giTxariT, Tvals gverdiT ar vapareb-meTqi,<br />

magram mxedvelobis areSi<br />

iaponelebis mdumare sufra da romantikulad<br />

garindebuli wyvilis saxeebi<br />

mainc xvdeba. vsxdebiT, vSinaurdebiT,<br />

veSvebiT. oficiantTan gabaasebasac<br />

vapireb, radgan miyvars es efemeruli,<br />

magram Tavaziani nacnoboba _ ras<br />

inebebT? es iciT, ra gemrielia? Cvens<br />

safirmo kerZs girCevT, aucileblad<br />

unda gasinjoT! ah, amas ukveTavT? ma-<br />

Sin _ es Rvino… da a.S.<br />

axalgazrda kaci, aRmosavlur stil-<br />

Si gadawyvetili sarestorno uniformiT,<br />

mdumared debs menius sufraze<br />

da midis. arada, aTasi kiTxva maqvs.<br />

magaliTad: es karamelis sousi, karamelizirebuli<br />

xaxviTaa, Tu…? anda:<br />

Tqvens rolebs aqeben Zalian da safirmo<br />

rolebi ufro sjobia, Tu Cveulebrivi<br />

`kalifornia rolebi~? _ mokled,<br />

gurmanis aTasi saWirboroto kiTxva. am<br />

kiTxvebs rom ar vsvam, imitomacaa, rom<br />

sxvaTa Soris, gasaocrad mokle dro-<br />

Si motanil apetaizerebs Soris, ori<br />

rolia _ `buda baris~ safirmo rolebi<br />

da civi apetaizerebidan arCeuli vietnamuri<br />

farSirebuli rolebi motkbomomJavo<br />

sousiT. arada, ar davkvirvebivar.<br />

giTxariT ukve, rom gurmani var,<br />

ara? hoda, mTel am daTrgunulobas<br />

mTavari kerZi jer kidev manam mixsnis,<br />

vidre oficianti sufraze dadebs. ramdenime<br />

metridan vgrZnob RumelSi gamomcxvari<br />

Roris files damatyvevebel<br />

aromats. aromati TandaTan miaxlovdeba,<br />

mere aRarc maxsovs, rogor aRmoCndeba<br />

Cems TefSze xorcis naWrebi<br />

karamelis daxvewilad motkbo sousiT,<br />

fiqris unars rom makargvinebs…<br />

aseT gemoebze vambob xolme, rom<br />

mravalSriania. tailandur samzareulos<br />

es pirvel rigSi exeba _ piris<br />

yovel moZraobaze, wamis meaTedebSi,<br />

erTmaneTSi rom ireva tkbili, mJave,<br />

cxare, civi, cxeli, sveli gemoebi…<br />

kerZebi aq marTlac gemrielia. yvelaferi<br />

gasasinjia. TefSebi uceb carieldeba.<br />

nasiamovnebs mgonia, rom<br />

ukve fxizeli azrovnebis unari damibrunda,<br />

magram kidev ufro vfxizldebi,<br />

roca skamze gadawolili, gverdiT<br />

viyurebi da masiuri svetis iqiT ram-<br />

denime pativcemul saxes vxedav _ ai,<br />

visi yofila SesasvlelTan Cayenebuli<br />

jipebi. `javSani~. vai!<br />

axlaRa SevniSne, CvensaviT aq aravin<br />

xmaurobs. umsgavsod vqaqanebT da viciniT,<br />

Turme. mgoni, yvelaze seriozuli<br />

Tema, romelsac ganvixilavT, esaa<br />

_ Cinuri samzareulo ufro gviyvars,<br />

Tu tailanduri? aqauri kerZebiT STagonebuli,<br />

me, tailandurisken var…<br />

mokled, SeZlebisdagvarad varRvevT<br />

restornis marTla budisturTan miaxloebul<br />

mSvid da gasxivosnebul auras.<br />

drodadro, Cvens xmebs `buda baris~<br />

musika Tu faravs.<br />

musika eqskluziurad `buda baris-<br />

Tvis~ iwereba. rogorc niusebSi amovikiTxe,<br />

dijeebs aTeulobiT albomi<br />

hqoniaT Cawerili, magram im saRamos,<br />

`buda baris~ safirmo launj da Cilaut<br />

musikas franguli Sansonebic<br />

ereva. Tumca, ara mgonia, qveviT, `buda<br />

baris~ launjSi, budas ramdenimemetriani<br />

qandakebis `CrdilSi~, fumfula<br />

savarZlebSi gadawolil klientebs es<br />

musikaluri hulignoba SeemCniaT. iq,<br />

Ria darbazSi da mZime fardebiT gatixrul<br />

kupeebSi, sul sxva kaeSani sufevs<br />

_ saimijod Tbilisuri _ Tavmomwoned<br />

mZime, gasaidumloebuli.<br />

bolos vaskvniT, me Tu maincdamainc<br />

tailandurisken gaviqaCebi, amieridan<br />

abaSiZeze, an kidev sxvagan wavalT.<br />

acuRlutebuli skolis moswavleebi<br />

maswavleblis dasanaxad rom cdiloben<br />

dawynarebas, ai, am mcdelobiT gamovdivarT<br />

gareT. zorbebs rom vuaxlovdebiT,<br />

ukve `friadosnebiviT~ varT.<br />

gareT vaskvniT: mgoni, specialurad<br />

vicinodiT amdens da ase Tavawyvetilad.<br />

ar vici, etyoba, `buda baris~ `simtkicis~<br />

gatexva gvindoda. im erT sa-<br />

Ramos es movaxerxeT. `mSvidobis xidis~<br />

aqeT napirze, `samSvidobos gamosulebma~,<br />

vTqviT, rom misia Sesrulebulia...<br />

ara, amisTvis kidev waval!


saavtoro sveti<br />

roca erTad vcxovrobdiT, saqsi<br />

mxiaruli da gabrazebuli gogo iyo.<br />

Cemda gasaxarad, sul ar Secvlila.<br />

saqsma miTxra, rom sul ar Sevcvlilvar<br />

da es Zalian uxaria. ramdenad<br />

gasaxaria es ambavi _ ar vici.<br />

me saqss vaTvalierebdi, saqsi me<br />

macqerdeboda.<br />

aRmovaCineT, rom cota gavizardeT.<br />

boroti kaci ityoda, daberdneno.<br />

Cven viciT, rom maSin bavSvebi<br />

viyaviT, axla ki axalgazrdebi varT.<br />

maSin, anu Svidi wlis winaT.<br />

maradisobasTan SedarebiT Svidi<br />

weli saxsenebelic araa.<br />

Cemi da saqsis megobroba didad<br />

ucnauri ambavia.<br />

gabrazebuli saqsi bevrs verafers<br />

xdeba, magram raRacas akeTebs<br />

xolme.<br />

me aseT dros mxolod gulze vskdebi.<br />

saqsi neonacistebis Sekrebebze<br />

dadis, cud sityvebs gahyviris da<br />

taStebs da tolCebs araxunebs. is,<br />

savaraudod, 50 kilos iwonis, wesiT,<br />

advili sacemia, magram sirbili<br />

exerxeba da es magrad Svelis.<br />

me arsadac ar davdivar. me cud<br />

sityvebs vambob, kedlebis da, didididi,<br />

saqsis gasagonad.<br />

saqsi anarqistia, me _ samzareulos<br />

inteligencia.<br />

saqss qalebi moswons.<br />

me _ ara.<br />

me da saqss erTmaneTi Zalian<br />

gviyvars.<br />

22 cxeli Sokoladi<br />

saqsi<br />

ana korZaia-samadaSvili<br />

. . .<br />

saqsis qalaqSi viyaviT, parkSi,<br />

did SadrevanTan. mziani dRe iyo,<br />

Tbili, SesaniSnavi. TeTri qandakebebiT<br />

garSemortymulebi mzes veficxebodiT.<br />

patara roca viyavi, Ria baraTebis<br />

krebuli mqonda: „esa da es jadosnuri<br />

parki“. maSin megona, rom<br />

am sasaxlesa da mis parkze mSvenieri<br />

amqveynad araferia. yvela xedi<br />

momwonda, yvela qandakeba melamazeboda,<br />

da ocnebaSi sul am sasaxlis<br />

kibeze veSvebodi, araCveulebrivi<br />

abreSumis kabiT da brolis qoSebiT,<br />

Cemi ufliswulis Sesaxvedrad.<br />

ver warmomedgina, rom odesme aqaurobis<br />

xSiri stumari gavxdebodi<br />

da imdenad gavkadnierdebodi, rom<br />

darbazebSi Sesvla damezareboda<br />

_ ramdenjer unda vnaxo... amjerad<br />

mxolod muzeumis maRaziaSi Sevedi,<br />

erT Cais Wiqas didxans vuRime<br />

da bolos ar viyide _ meZvira. axla<br />

vnanob.<br />

„Cemi laTinuris maswavlebeli<br />

axirebuli kaci iyo~, _ miyveboda<br />

saqsi. „gakveTils ar sjerdeboda,<br />

aq movyavdiT xolme da did gamocdas<br />

gvitarebda. aba, es romeli<br />

RmerTia? sworia. aba, imasTan ra<br />

urTierToba aqvs?“<br />

„is veneraa?“ yvela lamazi iyo, ra<br />

vici...<br />

„sircxvilia, profesoro, _ damcina<br />

saqsma, atributebs daakvirdi.<br />

ho, ho... da berZnebTan ra erqva?“<br />

didi gamocda Cavabare. didad gaverTeT.<br />

naTeli daadges Sens laTinuris<br />

maswavlebels, saqs!<br />

mere, qalaqSi, kvlav qandakebas-<br />

Tan SevCerdiT. es RmerTi aRar iyo,<br />

samxedro brZandeboda, anu, Cemi<br />

Rrma rwmeniT, civsisxliani mkvleli<br />

da kaciWamia, oRond vin iyo _<br />

ar vicodi.<br />

„arc unda icode“, _ damamSvida<br />

saqsma. „ise, marTali xar _ naZiralaa“.<br />

did meomars saxeli imiT gauTqvams,<br />

rom amerikis kontinentis indielebisgan<br />

gawmendis Cinebuli xerxi<br />

gamougonia: tansacmels sCuqnida,<br />

lamazs _ da mowamluls. am gziT<br />

ramdenime aseuli adamiani mokla da<br />

amisTvis Zalian Seaqes. kidev ramdeni<br />

da rogor daxoca _ ar vici.<br />

saqsma daiCivla, rom mravali mcdelobis<br />

miuxedavad, am kacis Zegli<br />

qalaqs ver moaxsnevines. me sergo<br />

orjonikiZis Zeglis ambavi gamaxsenda<br />

da SevTavaze, katabalaxas nayeniT<br />

moerwyaT. marTalia, fisoebi<br />

bevrs verafers daaklebdnen, magram<br />

mainc saxaliso koncerti iqneboda.<br />

„magaria“, _ Tqva saqsma da dafiqrda,<br />

mere farTod gamiRima: „vizam!“<br />

zustad vici _ izams, da sworsac<br />

izams: nebismier generals venera<br />

sjobia. an diana. lamazebic arian<br />

da uwyinarebic.<br />

...neta, ukve aknavldnen iqauri<br />

xvadebi?


saavtoro sveti<br />

veris baRis wignis bazroba damesizmra,<br />

kviraobiT rom imarTeboda,<br />

Cemi studentobisas, 80-ianebis<br />

bolos. etyoba, muSaobiT<br />

gadaviRale, an mTlad gamovtvindi.<br />

xom ginda, kacs wignis bazroba<br />

dagesizmros?! gansxvavebuli<br />

da ucnauri sizmari ki iyo. mziT<br />

ganaTebul veris baRSi wignebis<br />

mwkrivs mivuyvebodi. sul nacnobi,<br />

axlobeli, sayvareli wignebi<br />

mxvdeboda. adamianebi ki arsad<br />

Candnen. erTdroulad sasiamovno<br />

da sevdiani ganwyoba meufleboda.<br />

wignebis naxva mixaroda da vwuxdi,<br />

rom adamianebi arsad Candnen.<br />

dabneuls gameRviZa. mere, davfiqrdi<br />

_ sad iyvnen adamianebi, Cemi<br />

nacnobebi, axloblebi, megobrebi...<br />

zogs, aRar scalia, zogi, aq<br />

ar aris, zogic _ saerTod aRar<br />

aris. wignebTanac ise veRar vmegobrobT<br />

_ kargad, Zveleburad.<br />

mxolod saqmisTvis Tu viyenebT.<br />

erTmaneTs? iqneb, erTmaneTsac<br />

mxolod saqmisTvis viyenebT da<br />

trivialurad, tlanqad vxsniT _<br />

`ras izam, droa aseTi, pragmatuli~...<br />

im 80-ianebSi ki, maxsovs, rogor<br />

velodi yovel kvira dRes. ubralod,<br />

mixaroda sayvarel wignebTan<br />

da adamianebTan Sexvedra, urTier-<br />

Toba. da es bazroba amis erT-erTi<br />

saukeTeso saSualeba iyo.<br />

wera-kiTxvac isev `modaSi Semovida~.<br />

ase, TavisTavad, Cveulebri-<br />

24 cxeli Sokoladi<br />

sisulelis<br />

traqtati<br />

gaga naxucriSvili<br />

vad, martivad. da yvela sxva, sulelur<br />

modas xom sjobda? uceb,<br />

kamiu da kafka gaxdnen Zalian popularulebi,<br />

rogorc xdeba xolme<br />

CvenSi, kacma ar icis, ratom.<br />

Cem irgvliv bevri werda. bevri<br />

maT baZavda. oRond gulwrfelad,<br />

literaturis siyvaruliT da ara<br />

popularobisa, Tu telesaxed gaxdomis<br />

surviliT. Tumca, sad iyvnen<br />

maSin es biTuri telesaxeebi.<br />

ufro namdvili dro iyo. mokled,<br />

ase gaCndnen `gurji ucxoebi~.<br />

erT Cems axlobels vkiTxe kidec,<br />

sad ipove-meTqi eg `gurji ucxo~,<br />

cudad vuTxari. sxvanairad unda<br />

meTqva, Zalian axalgazrda viyavi.<br />

mapatie, Zmobilo. sjobda, Cemi<br />

prozisTvis mimexeda, romelic gulubryvilo<br />

da ususuri iyo...<br />

skola axali damTavrebuli<br />

mqonda, rodesac `didtaniani mo-<br />

Txroba~ davwere _ `povests~ rom<br />

uwodeben rusebi. `sisulelis<br />

traqtati~ erqva. siuJetze axlac<br />

mecineba. banaluri, miamituri, Tanac<br />

pretenziuli. ho, zustad ase-<br />

Ti iyo.<br />

axalgazrda kacs msubuqi yofaqcevis<br />

qali Seuyvardeba, romelic<br />

veneriuli daavadebiT gardaicvleba.<br />

kaci ganicdis, magram sicocxles<br />

ganagrZobs, cdilobs, sxva,<br />

lamazi gogo Seiyvaros, radgan...<br />

mokled, sevdanarevi hepi-endiT<br />

mTavrdeboda. mbeWdavs mivakiTxe.<br />

kari Suaxnis, sandomiani garegno-<br />

bis qalbatonma gamiRo. ucnauri<br />

formis saTvale ekeTa, romelic<br />

odnav sasacilo iers sZenda.<br />

_ `sisulelis traqtati~... saintereso<br />

saTauria, _ miTxra RimiliT.<br />

_ gmadlobT, didi araferi, _<br />

TiTqos Semrcxva.<br />

_ dRes, saRamosve dagibeWdav,<br />

Zviric ar dagijdeba!...<br />

_ gmadlobT!...<br />

_ Tu raime Secdoma vnaxe, Sei-<br />

Zleba gagisworo? _ mkiTxa moridebiT.<br />

_ ra Tqma unda, didi madloba,<br />

_ redaqtoric vipove-meTqi _ gavifiqre.<br />

erTmaneTs davemSvidobeT.<br />

***<br />

diliT isev movinaxule Cemi `redaqtori~.<br />

`traqtati~ ukve daebeWda.<br />

fuli da uamravi madloba<br />

gadavuxade. kapikebi gamomarTva,<br />

cota momerida kidevac...<br />

***<br />

Sin davbrundi da dabeWdil teqsts<br />

gadavxede. sxva moTxrobas<br />

vkiTxulobdi, romelic odnav hgavda<br />

Cems dawerils. ase Camiswora...<br />

maxsovs, saSinlad mewyina, magram<br />

aRar Sevxmianebivar, sayveduri ar<br />

miTqvams...<br />

ise, im sandomiani qalis moTxrobac<br />

ar iyo Cems `traqtatze~ uke-<br />

Tesi.


პო­პუ­ლი­­­თქვე­ნი­ყო­ველ­დღი­უ­რი­არ­ჩე­ვა­ნი<br />

კომ­პა­ნია­„პოპულში“­თით­ქ­მის­ერ­თი­წე­ლი­ა,­რაც­<br />

ახა­ლი­მმარ­თ­ვე­ლი­გუნ­დი­შე­ვი­და,­რო­მე­ლიც­ევ­<br />

რო­პუ­ლი­გა­მოც­დი­ლე­ბის­და­კვა­ლი­ფი­ცი­ის­მქო­ნე­<br />

მოწ­ვე­უ­ლი­ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი­თაა­ და­კომ­პ­ლექ­<br />

ტე­ბუ­ლი.­ მე­ნეჯ­მენ­ტის­ ცვლი­ლე­ბა­ უკ­ვე­ აისა­ხა­<br />

„პოპულის“­ სწრა­ფი­ გან­ვი­თა­რე­ბი­სა­ და­ ზრდის­<br />

ტენ­დენ­ცი­ა­ზე,­ კომ­პა­ნი­ის­ მარ­თ­ვის­ კონ­ცეფ­ცი­ა­<br />

ზე,­­მომ­სა­ხუ­რე­ბის­თა­ნა­მედ­რო­ვე­სტან­დარ­ტე­ბის­<br />

და­ნერ­გ­ვა­სა­ და­ ბიზ­ნეს­­საქ­მი­ა­ნო­ბის­ ახ­ლე­ბურ­<br />

სტრა­ტე­გი­ა­ზე.­<br />

„პოპულის“­ ახა­ლი­ მე­ნეჯ­მენ­ტის­თ­ვის­ ყვე­ლა­ზე­<br />

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ სა­კითხი­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­თ­ვის­<br />

მა­ღა­ლი­ ხა­რის­ხის­ მქო­ნე­ პრო­დუქ­ცი­ის­ მი­წო­დე­<br />

ბა­ა.­ პრო­დუქ­ტე­ბის­ ხა­რის­ხის­ კონ­ტ­როლ­ზე,­ კომ­<br />

პა­ნი­ა­ში­ ერ­თ­ერ­თი­ ყვე­ლა­ზე­ მძლავ­რი­ და­ დი­დი­<br />

დე­პარ­ტა­მენ­ტი­მუ­შა­ობს­­­ხა­რის­ხის­მარ­თ­ვის­დე­<br />

პარ­ტა­მენ­ტი­პრო­დუქ­ცი­ის­ვარ­გი­სი­ა­ნო­ბას,­ვა­და­<br />

სა­და­ხა­რისხს­ამოწ­მებს.­თა­რო­ებ­ზე­მოხ­ვედ­რამ­<br />

დე­ პრო­დუქ­ტი­ რამ­დე­ნი­მე­ ეტა­პი­ან­ შე­მოწ­მე­ბას­<br />

გა­დის,­ მათ­ შო­რის­ ლა­ბო­რა­ტო­რი­ულ­ და­ სა­დე­<br />

გუს­ტა­ციო­ ტეს­ტებს.­ გარ­და­ ხა­რის­ხის­ მარ­თ­ვის­<br />

დე­პარ­ტა­მენ­ტი­სა,­ ასე­ვე­ მუ­შა­ობს­ ში­და­ კონ­ტ­რო­<br />

ლის­ გუნ­დი,­ რო­მე­ლიც­ პრო­დუქ­ცი­ის­ ხა­რის­ხ­სა­<br />

და­ ვარ­გი­სი­ა­ნო­ბას­ უშუ­ა­ლოდ­ მა­ღა­ზი­ა­ში­ მოხ­<br />

ვედ­რის­ შემ­დეგ­ პერ­მა­ნენ­ტუ­ლად­ ­ ამოწ­მებს­ და­<br />

აკონ­ტ­რო­ლებს,­რა­თა­და­ცუ­ლი­იყოს­შე­ნახ­ვის­პი­<br />

რო­ბე­ბი­ და­ პრო­დუქ­ცი­ის­ ვა­დი­ა­ნო­ბა.­ მა­ღა­ზი­ებს­<br />

კონ­ტ­რო­ლის­მიზ­ნით,­ხში­რად­სტუმ­რო­ბენ­თა­ვად­<br />

ტოპ­­მე­ნეჯ­მენ­ტის­ წევ­რე­ბი,­ რაც­ გა­ნა­პი­რო­ბებს­<br />

მა­ღა­ზი­ა­ში­ მო­მუ­შა­ვე­ პერ­სო­ნა­ლის­ მუდ­მივ­ მო­<br />

ბი­ლი­ზე­ბუ­ლო­ბას.­ შე­სა­ბა­მი­სად,­ დღეს­დღე­ო­ბით­<br />

თით­ქ­მის­ ნუ­ლამ­დეა­ დაყ­ვა­ნი­ლი­ პრობ­ლ­მა,­ რო­<br />

მე­ლიც­ პრო­დუქ­ცი­ის­ ხა­რისხს,­ ვარ­გი­სი­ა­ნო­ბა­სა­<br />

და­ვა­დი­ა­ნობს­შე­ე­ხე­ბა.­რაც­„პოპულის“­მი­მართ­<br />

მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ ნდო­ბის­ მთა­ვა­რი­ გა­რან­ტია­ და­<br />

რა­ზეც­„პოპულის“­ახა­ლი­გუნ­დი­მოს­ვ­ლის­პირ­ვე­<br />

ლი­დღი­დან­აქ­ტი­უ­რად­ზრუ­ნავს­და­მუ­შა­ობს!­­<br />

სა­სი­ა­მოვ­ნო­ სი­ახ­ლეა­ „პოპ­არტ­ ბა­რა­თის“­<br />

მფლო­ბე­ლე­ბის­თ­ვი­საც.­ 4­ მა­ი­სი­დან­ „პოპულის“­<br />

სა­სა­ჩუქ­რე­ კა­ტა­ლო­გი­ გა­ნახ­ლ­და.­ „­პოპ­არტ­ ბა­<br />

რა­თის­“აქ­ტი­ურ­მფლო­ბე­ლებს­მა­ღა­ლი­ხა­რის­ხი­<br />

სა­და­თა­ნა­მედ­რო­ვე­სა­ყო­ფაცხოვ­რე­ბო­ტექ­ნი­კის­<br />

შერ­ჩე­ვა­შე­უძ­ლი­ათ.­(მაგ.­135­ქუ­ლის­სა­ნაც­ვ­ლოდ­<br />

თქვენ­სამ­ზა­რე­უ­ლოს­სას­წორს­მი­ი­ღებთ,­175­ქუ­<br />

ლა­ზე­ ­­ ტოს­ტერს,­ 700­ ქუ­ლის­ დაგ­რო­ვე­ბის­ შემ­<br />

თხ­ვე­ვა­ში­ კი­ სამ­ზა­რე­უ­ლოს­ კომ­ბა­ინს­ გა­ჩუ­ქე­<br />

ბენ).­ნე­ბის­მი­ერ­კითხ­ვა­ზე­პა­სუხს­მომ­ხ­მა­რე­ბე­ლი­<br />

„პოპულის“­­ცხე­ლ­ხაზ­ზე­მი­ი­ღებს­­­­2­43­11­22­<br />

ბა­რათ­ზე­დაგ­რო­ვი­ლი­ქუ­ლე­ბის­გა­მო­ყე­ნე­ბა­4­მა­<br />

ი­სი­დან­ 6­ თვის­ გან­მავ­ლო­ბა­შია­ შე­საძ­ლე­ბე­ლი.­<br />

ამას­თან,­მა­ი­სი­დან­კი­დევ­6­თვის­გან­მავ­ლო­ბა­ში­<br />

ძა­ლა­ში­იქ­ნე­ბა­ის­ქუ­ლე­ბიც,­რომ­ლე­ბიც­მომ­ხ­მა­<br />

რებ­ლებ­მა­აქამ­დე­და­აგ­რო­ვეს.­<br />

„პო­პუ­ლის“­ახა­ლი­გუნ­დის­კი­დევ­ერ­თი­მნიშ­ვ­ნე­<br />

ლო­ვა­ნი­ინი­ცი­ა­ტი­ვაა­­„პოპულის“­და­ბა­ლი­სა­ფა­<br />

სო­პო­ლი­ტი­კა.­<br />

„პო­პუ­ლი“­ პირ­ვე­ლი­ სა­ცა­ლო­­სა­ვაჭ­რო­ მომ­სა­ხუ­<br />

რე­ბის­ქსე­ლი­ა,­რო­მე­ლიც­პირ­ვე­ლა­დი­მოხ­მა­რე­<br />

ბის­პრო­დუქ­ტ­ზე­მომ­ხ­მა­რე­ბელს­ყვე­ლა­ზე­და­ბალ­<br />

ფა­სებს­სთა­ვა­ზობს.­ახა­ლი­გუნ­დი­სა­ფა­სო­პო­ლი­<br />

ტი­კის­ შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბას­ აპი­რებს­ და­ მა­თი­ წარ­მო­<br />

მად­გენ­ლე­ბის­ თქმით,­ ე.წ.­ „სამომხმარებლო­ კა­<br />

ლა­თის“­ასორ­ტი­მენ­ტის­გამ­რა­ვალ­ფე­როვ­ნე­ბა­სა­<br />

და­პრო­დუქ­ცი­ის­ჩა­მო­ნათ­ვა­ლის­გაზ­რ­და­საც­გეგ­<br />

მავს.<br />

მე­ნეჯ­მენ­ტის­ ახა­ლი­ სტრა­ტე­გი­ი­დან­ გა­მომ­დი­ნა­<br />

რე­„პოპულმა“­წელს­ორი­XL­ფორ­მა­ტის­მა­ღა­ზია­<br />

და­ხუ­რა,­ ხო­ლო­ კი­დევ­ ორის­ ოპ­ტი­მი­ზა­ცია­ გა­ნა­<br />

ხორ­ცი­ე­ლა.­ რო­გორც­ „პოპულის“­ ­ გე­ნე­რა­ლუ­<br />

რი­ დი­რექ­ტო­რი­ თე­ო­დო­რა­ ტი­ჩე­რი­ჩი­ აცხა­დებს:­<br />

„სხვადასხვა­ ზო­მის­ მა­ღა­ზი­ე­ბი­ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი­<br />

ტი­პის­ სეგ­მენ­ტ­სა­ და­ მომ­ხ­მა­რე­ბელ­ზეა­ ორი­ენ­<br />

ტი­რე­ბუ­ლი.­ ჩვენ­თ­ვის­ კი­ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია­ რომ­<br />

„პოპულის“­ მა­ღა­ზი­ე­ბი­ იყოს­ თბი­ლი­სის­ ყვე­ლა­<br />

უბან­ში,­ ნე­ბის­მი­ე­რი­ ჩვე­ნი­ მომ­ხ­მა­რებ­ლის­ სახ­<br />

ლ­თან­ ახ­ლოს.­ სწო­რედ­ ამი­ტომ,­ აქ­ცენ­ტი­ პა­ტა­<br />

რა­ ფორ­მა­ტის­ მა­ღა­ზი­ებ­სა­ და,­ ამას­თა­ნა­ვე,­ მათ­<br />

სიხ­ში­რე­ზე­კეთ­დე­ბა.­წლის­და­საწყი­სი­დან­უკ­ვე­3­<br />

ახა­ლი­მა­ღა­ზია­გა­იხ­ს­ნა,­და­კი­დევ­სა­მის­გახ­ს­ნა­<br />

იგეგ­მე­ბა.­ „პოპულის“­ ქსე­ლი­ რე­გი­ო­ნე­ბის­ მას­შ­<br />

ტა­ბი­თაც­გა­ფარ­თოვ­დე­ბა.<br />

რა­ტომ­უნ­და­აირ­ჩიო­„პოპული“?­­­ეს­არის­მა­ღა­<br />

ზი­ა,­რო­მე­ლიც­სახ­ლ­თან­ყვე­ლა­ზე­ახ­ლო­სა­ა,­პირ­<br />

ვე­ლა­დი­მოხ­მა­რე­ბის­პრო­დუქ­ტ­ზე­ყვე­ლა­ზე­და­ბა­<br />

ლი­ ფა­სე­ბი­ აქვს,­ ზრუ­ნავს­ პრო­დუქ­ცი­ის­ მა­ღალ­<br />

ხა­რის­ხ­ზე­ და­ ერ­თ­გულ­ მყიდ­ველს­ ყო­ველ­თ­ვის­<br />

მრა­ვალ­ფე­რო­ვან­ და­ სა­ინ­ტე­რე­სო­ სა­ჩუქ­რებ­სა­<br />

და­აქ­ცი­ებს­სთა­ვა­ზობს.­


saavtoro sveti<br />

xeli aviwie _ wyals davlev-meTqi<br />

da auditoriidan gamovedi. Cems<br />

kurselebs CaecinaT, radgan icodnen,<br />

leqciaze aRar davbrundebodi.<br />

ase memarTeboda zogjer _ sulis<br />

xuTva da, ki viwevdi xels, viTom<br />

sindisierad, magram ukan usindisod<br />

aRar vbrundebodi. leqtorebic<br />

ukve ar msayvedurobdnen, Tu<br />

maT mravlismetyvel mzeras ar CavTvliT,<br />

da mokled, gamodioda, rom<br />

raRac usityvo SeTanxmebas hqonda<br />

adgili... axlac aseTi utifari<br />

tyuiliT gamovedi leqciidan derefanSi,<br />

mere ezoSic gamovbodialdi<br />

da vxedav, institutis kibesTan<br />

axlos, xis uzurgo skamze cocxebis<br />

gamyidveli kaci Camomjdara da<br />

gaSlil qolgas awvalebs daZabuli<br />

saxiT. dakecva unda da ver axerxebs.<br />

detalurad maxsovs es frTamotexili<br />

qolga, yviTel fonze iasamnebi<br />

iyo ugemovnebod mixatuli.<br />

`mogexmaroT?~ _ qolgaze vaniSneb.<br />

`ara!~ _ gabrazebulia. `arasworad<br />

kecavT!~ _ ar veSvebi. `Cemi colisaa,<br />

wavida da darCa. raRacaze dameWira<br />

xeli da gaiSala~. qolgas<br />

lamis ZaliT varTmev xelidan da<br />

vkecav or wamSi. miRimis. Zalian lamazi<br />

meCveneba. Suaxnis kacia, maRali,<br />

garujuli, daudevrad Cacmuli.<br />

`aq swavlob?~ _ TaviT maniSnebs.<br />

`diax~ _ veubnebi. `me skolac ki ar<br />

damimTavrebia, ar SemeZlo swavla.<br />

magram pianinoze vukravdi. Zalian<br />

miyvars pianino~ _ WuWyian xele-<br />

26 cxeli Sokoladi<br />

cocxebis<br />

gamyidveli<br />

maia sariSvili<br />

bs dahyurebs. `gindaT dagakvrevinoT?~<br />

_ vekiTxebi, vnanob iqve<br />

da mainc ganvagrZob: `institutSi<br />

agiyvanT. 301-e auditoriaSi axla<br />

aravin iqneba, mec xSirad Sevdivar<br />

xolme iq dasakravad~. _ mgonia, rom<br />

ar damTanxmdeba, magram `davai!~ _<br />

micinis da yoCaRad dgeba, samive<br />

`ginda, cocxs<br />

gaCuqeb?~ _ TvalebSi<br />

miyurebs. `ara!~<br />

_ meRimeba. `maSin<br />

imas, im kacs mieci~<br />

_ baton jemalze<br />

meubneba. `kargiT~ _<br />

cocxs varTmev da<br />

dekanatSi Semaqvs.<br />

cocxs da dakecil qolgas xelSi<br />

iRebs da SevdivarT institutSi.<br />

`ui, roiali yofila!~ _ damfrTxali<br />

miyurebs da skamze dajdomas<br />

ver bedavs. `nu geSiniaT, aravin Semova!~<br />

_ vamxneveb da velodebi, rom<br />

raRac saocreba moxdeba, rogorc<br />

filmebSi Tu romanebSi da CamoZon-<br />

Zili kaci genialurad daukravs,<br />

uniWieresi musikosi aRmoCndeba,<br />

Sevuyvardebi, cols gaSordeba Cemi<br />

gulisTvis da aTasi saocari ram...<br />

is ki, orive xelis TiTebs muStebad<br />

kravs, mere mxolod saCvenebel<br />

TiTebs aTavisuflebs tyveobidan<br />

da am ori TiTiT sruli sacodaobis<br />

dakvras iwyebs. suleluri melodia<br />

romeliRac serialidan...<br />

lamis vitiro. am dros kari ixsneba<br />

da auditoriaSi Cemi fakultetis<br />

dekani, jemal kupraSvili Semodis.<br />

`vinaa?~ _ gabrazebas apirebs. `cocxebis<br />

gamyidvelia, ukravs~ _ mSvidad<br />

veubnebi. `vxedav!~ _ cocxebs<br />

xeli daavlo da fexebTan miuyara<br />

patrons. `kidev aTi wuTi, ra... cxovrebaSi<br />

pirvelad ukravs roialze~<br />

_ vexvewebi. `ra geSveleba, Sen?!~<br />

_ batoni jemali keTilad miRimis<br />

da gadis. `daukariT~ _ roialTan<br />

mivaCoCe Cemi skami. `meti araferi<br />

maxsovs, yvelaferi damaviwyda~ _<br />

adgomas apirebs. `igive daukariT~ _<br />

ar veSvebi da isic isev saCvenebeli<br />

TiTebiT ukravs igive melodias, magram<br />

iseTi TavganwirviTa da asmagi<br />

mondomebiT, rom Caxuteba mindeba<br />

da Tavs Zlivs vikaveb. `sariSvili,<br />

gavida aTi wuTi!~ _ batoni jemalis<br />

Tavi SemoZvra karis RriWodan da<br />

isev gaZvra... `ginda, cocxs gaCuqeb?~<br />

_ TvalebSi miyurebs. `ara!~ _<br />

meRimeba. `maSin imas, im kacs mieci~<br />

_ baton jemalze meubneba. `kargiT~<br />

_ cocxs varTmev da dekanatSi Semaqvs.<br />

`iman dagitovaT~ _ veubnebi.<br />

`romel leqciaze unda ijde axla<br />

Sen?~ _ Tbili gabrazebiT mekiTxeba.<br />

me mxrebs viCeCav _ `ar vici!~...


werili londonidan<br />

axali adamiani _ artisti<br />

avtori, foto: marika qoCiaSvili<br />

28 cxeli Sokoladi


werili londonidan<br />

cxeli Sokoladi 29


werili londonidan<br />

`idea, romelic dRes minda sazeimod<br />

warmogidginoT, aseTia: rogor<br />

gavxdeT axali tipis aTeistebi. sxva<br />

sityvebiT rom giTxraT, minda, warmogidginoT<br />

aTeizmis axali versia, pirobiTi<br />

saxelwodebiT _ aTeizmi 2.0~,<br />

_ ase daiwyo Tavisi ocwuTiani gamosvla<br />

2011 wlis ivlisSi, edinburgSi,<br />

ted.komis yovelwliur konferenciaze<br />

alan de botonma, britanelma<br />

filosofosma da axali aTeisturi<br />

msoflmxedvelobis avtorma.<br />

jer SevTanxmdeT, rom ted.komi<br />

ukve wlebia, msoflioSi sruliad<br />

axal mediums qmnis _ dafiqrebisTvis,<br />

diskusiisTvis, informaciis miRebis-<br />

Tvis da SeiZleba zogjer pirovnuli<br />

transformaciisTvisac. ted.komis<br />

konferenciebze xSirad pirvelad<br />

xdeba xolme uaxlesi teqnikuri da<br />

samecniero miRwevebis prezentacia,<br />

zogjer ki imave scenidan sazogadoeba<br />

sruliad gamaognebel da STamagonebel<br />

adamianur istoriebsac ismens.<br />

alan de botoni ted.komis varskvlav<br />

spikerebs Soris erT-erTi<br />

yvelaze popularulia. misi gamosvla<br />

`aTeizmi. 2.0~ vebgverdze atvirTvis<br />

Semdeg 905.830 adamians aqvs nanaxi.<br />

is, rac adamianebs botonis moxsenebaSi<br />

moswonT, gambedaoba da Zveli<br />

Temebis axleburad gaazrebaa. `Zveli<br />

Tema~, am SemTxvevaSi, aTeizmis klasikuri<br />

gansazRvrebaa.<br />

yvelaze axali, rasac alan de botoni<br />

ambobs aris is, rom aTeistebsac<br />

ki SeuZliaT religiis garkveuli<br />

niuansebi sakuTari sekularuli<br />

cxovrebis samsaxurSi Caayenon _ cxovrebis,<br />

romelsac bevri nakli aqvs.<br />

`SeiZleba, viRacisTvis saSinel usindisobas<br />

vambobde, magram, mgoni, araferia<br />

cudi imaSi, Tu religias ra-<br />

Rac ideebsa da midgomebs movparavT.<br />

mere ra, rom religias saerTod arafrad<br />

vagdebT, mainc SegviZlia misi<br />

saukeTeso niuansebi aviRoT da gavmiqsoT.<br />

CemTvis `aTeizmi 2.0~ zustad<br />

esaa _ sruliad gacnobierebuli da<br />

mzakvruli gza sxvadasxva religiis<br />

gasacnobad da kiTxvis dasasmelad:<br />

`aqedan risi gamoyeneba SegviZlia?!~<br />

alan de botonma am kiTxvaze pasuxi<br />

30 cxeli Sokoladi<br />

ukve icis. is fiqrobs, rom yvelaze<br />

mniSvnelovani sfero, romelic SeiZleba<br />

Zireulad Seicvalos religias-<br />

Tan `gamiqsviT~, ganaTlebaa.<br />

ganaTleba sekularuli msoflios<br />

fundamentia. esaa is, raSic didi<br />

fuli ideba; rac Tanamedrove, moazrovne<br />

adamianebis azriT, ara<br />

marto Zalian saWiro komerciul<br />

da industriul unarebs gviviTarebs<br />

moqalaqeebs, aramed ukeTes<br />

pirovnebebadac gvaqcevs. Tumca,<br />

dRes ukve Riad da sruliad sxvadasxva<br />

mediumiT, msjeloben imaze,<br />

rom Tanamedrove ganaTlebis siste-<br />

`idea, romelic<br />

dRes minda<br />

sazeimod<br />

warmogidginoT,<br />

aseTia: rogor<br />

gavxdeT axali<br />

tipis aTeistebi.<br />

sxva sityvebiT rom<br />

giTxraT, minda,<br />

warmogidginoT<br />

aTeizmis axali<br />

versia, pirobiTi<br />

saxelwodebiT _<br />

aTeizmi 2.0~<br />

ma CixSia. is veRar pasuxobs drois<br />

moTxovnebs. aRar SeuZlia, axali<br />

saukunis adamianebs misces im saxis<br />

ganaTleba, rac axal gamowvevebs gadagvalaxinebs.<br />

alan de botoni ambobs, rom ganaTlebis<br />

lpobaSeparuli sistemis<br />

mkurnaloba religiidan moparuli<br />

xerxebiT SeiZleba.<br />

`rom mixvideT romelime yvelaze<br />

prestiJul universitetSi, vTqvaT,<br />

harvardSi, an oqsfordSi, anda kembrijSi<br />

da uTxraT: `movedi imitom,<br />

rom veZeb zneobas, nugeSs, mfarvelobas.<br />

minda viswavlo, rogor vicxovro.<br />

ras getyvian? ras da sagi-<br />

JeTSi gagamweseben. Cveni saukeTeso<br />

institutebi am yvelafris mosacemad<br />

ar Seqmnilan. ratom? imitom, rom<br />

umaRles saswavleblebSi ar fiqroben,<br />

rom Cven es yvelaferi gvaklia.<br />

Cven maTTvis zrdasruli adamianebi<br />

varT da erTaderTi, rac gvWirdeba,<br />

informaciaa. informacia, monacemebi<br />

da ara daxmareba~.<br />

`rogori SeiZleba iyos skola,<br />

romelSic gaswavlian cxovrebas?~ _<br />

alan de botonma axali tipis saswavleblis<br />

Seqmnaze fiqri zustad am ki-<br />

TxviT daiwyo. Sedegad, ukve meoTxe<br />

welia, londonSi gaxsnilia skola,<br />

sadac zrdasrul adamianebs _ samsaxurianebs,<br />

Svilianebs, gayrilebs,<br />

Tu Sinaberebs exmarebian pasuxis<br />

moZebnaSi kiTxvaze _ rogor vicxovro?<br />

skolis dasaarseblad winaswari<br />

kvlevis Catareba alan de botonma<br />

2007 wels daiwyo _ fotograf<br />

martin parTan, mweral tom hogkinsonTan<br />

da sxva megobar mwerlebTan,<br />

akademikosebTan, biznesmenebTan da<br />

artistebTan erTad. Cemi respondenti,<br />

karolin brimeri am procesSi Tavidanve<br />

iyo CarTuli. amitom Sexvedrisas<br />

skolis koncefciaze didxans<br />

vesaubre. yvelaze arsebiTad misi es<br />

Sefaseba meCvena: `Cven vaswavliT adamianebs,<br />

rogor hqondeT sisxlsavse<br />

cxovreba, rogor daixarjon bolomde.<br />

Cven ar gvainteresebs didi moazrovneebisa<br />

da maTi didi ideebis istoria<br />

da am istoriebis gazepireba,<br />

gvinda, adamianebs vaswavloT, rogor<br />

moargon sakuTar yoveldRiurobas<br />

es didi ideebi~.<br />

_ anu, aq sxvadasxva filosofiuri<br />

naazrevis utilitaruli gamoyeneba<br />

xdeba, ara?<br />

_ asea. umaRles saswavleblebSi<br />

gaswavlian bevr saintereso rames,<br />

magram ara, magaliTad, imas, rogor<br />

giyvardes ufro Zlier, rogor iyo<br />

ukeTesi mSobeli, rogor Secvalo<br />

Seni garemo.<br />

_ SeiZleba viRacam ifiqros, rom es<br />

Zalian paTetikuri da bundovani miznebia,<br />

roca saubaria skolaze.<br />

_ SeiZleba, magram Cveni mizani<br />

marTlac esaa. kviridan kviramde


alan de botoni<br />

`cxovrebis skolaSi~ `qadagebaze~<br />

SeiZleba, Sedegs verc vamCnevde,<br />

magram Tavdajereba aSkarad memateba<br />

xolme, roca vTqvaT, erTi<br />

wlis Semdeg brundeba romelime<br />

Cveni yofili moswavle da gveubneba,<br />

_ iciT, ramdeni xania, mindoda<br />

Semovla da madlobis Tqma.<br />

Zalian dabneuli viyavi TqvenTan<br />

rom movedi, magram aqedan wasvlis<br />

mere yvelaferi Seicvala. zustad<br />

aqedan gasvlis Semdeg daiwyo procesi…<br />

_ am dros vfiqrob xolme,<br />

rom yvelas cxovrebaSi dgeba dro,<br />

roca sul patara daxmarebac ki,<br />

sul mciredi, swori rCevac ki, gadaarCens.<br />

Cven marto amas vakeTebT:<br />

klasi warmatebulia, Tu adamiani<br />

Senobidan dafiqrebuli gava. aq ar<br />

gvaqvs mza receptebi, adamianebs<br />

ubralod biZgs vaZlevT~.<br />

kerolini meubneba, rom erTwliani<br />

kvlevis dros didi sifrxiliT arCevdnen<br />

Sesaferis Senobas. undodaT,<br />

iseTi raioni SeerCiaT, romelic Ta-<br />

visi istoriiT skolis daniSnulebasa<br />

da faseulobebs kidev ufro gamohkveTda.<br />

The School of Life londonis centr-<br />

Si, blumsberize dasaxlda. raionSi,<br />

romlis SuagulSic British Museum-ia<br />

ganTavsebuli da aranakleb momxibvlelia<br />

imiTac, rom iq, meoce saukunis<br />

dasawyisSi cxovrobda da swavlobda<br />

artistebis, mwerlebis da filosofosebis<br />

mTeli armia. `blumbseris<br />

jgufi~ _ ase erqva maT gaerTianebas,<br />

romelSic erT-erTi gamorCeuli<br />

wevri virjinia vulfi iyo. iqauroba<br />

axlac inteleqtualur sivrced<br />

iTvleba kolejebiT, muzeumebiT,<br />

biblioTekebiT da wignis maRaziebiT.<br />

swored am Zveli londonuri fasadebis<br />

miRma, 2008 wlidan moyolebuli,<br />

oci wlis gogo-biWebsac da 45 wlis<br />

profesionalebsac, yovel SabaT-kviras<br />

sam-sam saaTian gakveTilebs utareben<br />

im sferoSi, romelsac TviTon<br />

airCeven.<br />

werili londonidan<br />

klasi _ `wirva~<br />

skolaSi mec `davbrundi~<br />

skolaSi mec `davbrundi~. erT<br />

Cveulebriv, londonur, wvimian dilas,<br />

Cemi zurgCanTa movikide, zurg-<br />

CanTaSi vaSli da bloknoti Cavide,<br />

xelSi wigni daviWire, yurebSi sasiamovno<br />

musika gavirWve (qolga ar<br />

maqvs) da londoneli moswavlesaviT,<br />

skolisaken gaveSure.<br />

metros gaCereba `iustonidan~ ramdenime<br />

wuTi fexiT unda viaro. telefonSi<br />

rukas Cavyureb da skolisken<br />

gzas mivikvlev. raRac didis molodini<br />

maqvs, imdenad rom, roca ruka<br />

miCvenebs, rom daniSnulebis adgils<br />

mivaRwie, erT xans gaSeSebuli vdgavar,<br />

aqeT-iqiT viyurebi da vcdilob<br />

`cxovrebis skola (!)~ davinaxo.<br />

`cxovrebis skola~ erTi patara,<br />

vitrinebiani wignis maRaziasaviT yofila.<br />

SuSis karze weria _ Ideas to live<br />

by (ideebi, romliTac unda icxovro).<br />

Tu am warweras yuradRebas miaqcev,<br />

aqedanve mixvdebi, rom `cota sxva-<br />

cxeli Sokoladi 31


werili londonidan<br />

gan~ xar. Tu ar miaqcev da, CaTvale,<br />

Cveulebriv wignis maRaziaSi aRmoCndi,<br />

ufro sworad, superTanamedrove<br />

wignis maRaziaSi. interieric aseTia<br />

_ ekologiurad sufTa, minimalisturi<br />

_ farTo oTaxSi aqa-iq Camdgari<br />

didi xeebis totebiT. SegiZlia, aar-<br />

Cio wignebi da mere, iqve gadaaTvaliero<br />

_ barSi, Tan axlad gawuruli<br />

forToxlis wveni miayolo.<br />

Tu jer kidev Cveulebriv, Tanamedrove<br />

wignis maRaziaSi ggonia Tavi,<br />

aba, am warweras Sexede wignis Taroze<br />

_ Self-help books (pirdapiri TargmaniT<br />

`TviTdamxmare wignebi~ _ m.q.) _ umal<br />

daibnevi. roca saTaurebs gadaxedav,<br />

SeiZleba moswrebuli britanuli xumroba<br />

gegonos: `rogor vipovoT kargi<br />

samsaxuri~, `rogor ar gavgiJdeT~,<br />

`rogor vinerviuloT naklebi fulze~,<br />

`rogor gadavrCeT cifrul samyaroSi~<br />

da aseve _ alan de botonis<br />

naSromi _ `rogor vifiqroT ufro<br />

meti seqsze~.<br />

arada, alan de botons xumroba ki<br />

uyvars, magram `TviTdamxmare wignebis~<br />

ideaze roca msjelobs, absoluturad<br />

seriozulia. `rogorc wesi, es<br />

`TviTdamxmare wignebi~ saSineli ramea.<br />

vardisferi ydebi aqvT da umal<br />

bednierebis mopovebas, umal didi<br />

fulis Sovnas gpirdebian. `cxovrebis<br />

skolaSi~ aseTi wignebi ar gvaqvs,<br />

magram gvgonia, rom Zalian magaria,<br />

roca wigns SeuZlia cxovrebis gzis<br />

gakvlevaSi dagexmaros. aseT wignebze<br />

roca vfiqrob, platoni, seneka, monteni,<br />

nicSe maxsendeba. maTi wignebic<br />

`TviTdamxmarea~, ubralod _ kargi~.<br />

radgan jer isev wignis maRaziaSi<br />

vtrialebT, modi, biblioTerapiis<br />

ganyofilebaSi SevixedoT (es Tqvenc<br />

SegiZliaT, skolis vebgverdze). `cxovrebis<br />

skolaSi~ gveubnebian: `erT<br />

dros sakmaod advili iyo, gepova wigni,<br />

romelic siamovnebas moganiWebda.<br />

dRes ki, roca yovel 30 wamSi axal<br />

wigns gamoscemen, 163 sicocxle mainc<br />

dagWirdebaT yvela im wignis wasaki-<br />

Txad, romelic Amazon-ze iyideba.<br />

swored amitom, `cxovrebis skola~<br />

bilbioTerapiis serviss gTavazobT:<br />

SesaniSnavi gza imisTvis, rom aRmoa-<br />

32 cxeli Sokoladi<br />

CinoT literatura, romelsac Tqveni<br />

cxovrebis Secvla SeuZlia~.<br />

rogorc wesi, biblioTerapevti<br />

TiToeul `pacients~ saqmian kiTxvebs<br />

usvams kiTxvis Cvevebisa da cxovrebiseuli<br />

problemebis Sesaxeb da<br />

mxolod amis Semdeg wers receptebs.<br />

Tumca, onlain, skolis vebgverdze,<br />

ramdenime zogadi receptic devs. magaliTad,<br />

kiTxviTi Terapia adamianebisTvis,<br />

romlebic miatoves. recepti<br />

ase iwyeba:<br />

`gamowerili kiTxva. diagnozi _<br />

gulgatexiloba. dozireba _ miiReT<br />

nazad da mozomilad (Prescribed Rea-<br />

`ar arsebobs<br />

martivi da<br />

winaswar SefuTuli<br />

pasuxebi, romlebsac<br />

salxSi gagatanT~,<br />

_ gviTxra<br />

dasawyisSive<br />

hugom da asec iyo.<br />

kiTxvaze _ rogor<br />

vipovoT sasurveli<br />

samsaxuri,<br />

pasuxi _ iloceT<br />

da mogecemaT _<br />

ar yofila.<br />

ding. Ailment For broken-hearted; Dosage<br />

_ Apply gently and with care)~. da Semdeg<br />

mosdevs im wignebis CamonaTvali,<br />

romlebic gatexil guls amTelebs.<br />

`cxovrebis skolaSi~ danergili am<br />

novaciiT, gazeTi `gardianic~ dainteresda.<br />

SarSan, Semodgomaze, `gardianis~<br />

redaqciam Tavisi eqvsi Jurnalisti<br />

gagzavna biblioTerapiaze<br />

imis dasadgenad, amarTlebda Tu ara<br />

es wamowyeba. Semdeg eqvsivem `gardianisTvis~<br />

sakuTari STabeWdilebebi<br />

dawera...<br />

jer kidev wignis maRaziaSi borialisas<br />

mec Sevxvdi ramdenime londonels,<br />

romelic biblioTerapevtis<br />

seansze ewereboda. es adamianebi<br />

ixdidnen 70 funt sterlings imis-<br />

Tvis, rom wignis Zala sirTuleebis<br />

gadasalaxad gamoeyenebinaT (70 funti<br />

sterlingiT londonSi, sazogadoebrivi<br />

transportiT imgzavreb or<br />

kviras, 2-jer iyidi supermarketSi<br />

sursaT-sanovages, anda dalev 7 koqteils<br />

barSi).<br />

rogor, rogor da rogor...<br />

`rogor iyo sakuTar TavSi darwmunebuli~,<br />

`rogor gaxde ukeTesi megobari~,<br />

`rogor Seegebo sikvdils~,<br />

`rogor ipovo sasurveli samsaxuri~<br />

da a.S. _ `cxovrebis skolaSi~ sul 19<br />

dasaxelebis klasi aqvT.<br />

didi awon-dawonvis Semdeg, gadavwyvite,<br />

davswrebodi klass samsaxuris<br />

Sovnis Sesaxeb. es klasi, albaT,<br />

imitom avarCie, rom aqtualuri Temaa<br />

da arc iseTi `caSi gatyorcnili~,<br />

rogorc magaliTad _ `rogor<br />

viyoT kreatiulebi~.<br />

Cemi varaudi, rom xelmocaruli,<br />

galoTebuli da depresiuli adamianebis<br />

jgufi damxvdeboda klasSi, ar<br />

gamarTlda. arada, vfiqrobdi, gakve-<br />

Tilze sasowarkveTili adamianebi<br />

movidodnen, romlebic ukanasknel 20<br />

funts ixdidnen xelis kankaliT, im<br />

imediT, rom Semdeg sasurvel samsaxurs<br />

iSovnidnen.<br />

vestibiulSi mSvidi da seriozuli<br />

saxeebiT, daaxloebiT 30 wlis londonelebi<br />

damxvdnen. zogi TavisTvis<br />

ijda, yavas da namcxvars Seeqceoda<br />

da eloda klasis dawyebas, zogs ukve<br />

gaeba dialogi. kuTxeSi, ganmartoebiT,<br />

30-iode wlis simpatiuri avstralieli<br />

biWi idga.<br />

_ ra gqvia?<br />

_ stefani. Sen?<br />

_ me, marika.<br />

_ samsaxurs eZeb? _ mravalmniSvnelovnad<br />

gavuRime.<br />

_ raRac JurnalSi wavikiTxe, rom<br />

aseTi skola gvqonia londonSi. mere<br />

vebgverdi davaTvaliere da mivxvdi,<br />

rom zustad im kiTxvebs wamoweven<br />

am klasSi, romelTac xSirad vusvam<br />

xolme sakuTar Tavs karierasTan<br />

dakavSirebiT. ratomac ara-meTqi,<br />

vifiqre. ai, vilaparakebT dRes Cven-


Cven Tavze da iqneb, es damexmaros pasuxebis<br />

povnaSi.<br />

Cveni maswavlebelic gamoCnda, mgoni<br />

Cemxela, an sulac _ Cemze umcrosi;<br />

maswavlebeli hugo, romelmac klasSi<br />

Sesvlamde Camogviara yvelas, gagvecno<br />

da mosvlis mizezebi gvkiTxa. mec<br />

momiaxlovda. icis, rom Jurnalisti<br />

var.<br />

_ marika?<br />

_ diax! (vuRimi)<br />

_ kmayofili xar Seni samsaxuriT?<br />

(miRimis).<br />

_ ies, _ vpasuxob, _ Zalian miyvars<br />

Cemi saqme, Tumca xandaxan bevrs vnerviulob,<br />

anu zedmetad bevrs.<br />

gamiRima da miTxra, rom dRes amazec<br />

vilaparakebT.<br />

saklaso oTaxis TeTr kedlebze<br />

msxvili fanqrebiT yvelaferi is xatia,<br />

rac saxlSi simyudroves qmnis:<br />

wignebiT savse Taroebi, sakidze _<br />

palto, gasaSrobad tansacmelmifenili<br />

radiatori, fotoaparati, velosipedebi…<br />

`ar arsebobs martivi da winaswar<br />

SefuTuli pasuxebi, romlebsac<br />

salxSi gagatanT da romelic sxvas<br />

aravis aqvs~, _ gviTxra dasawyisSive<br />

hugom da asec iyo. kiTxvaze _ rogor<br />

vipovoT sasurveli samsaxuri, pasuxi<br />

_ iloceT da mogecemaT _ ar yofila.<br />

`cxovrebis skolaSi~ piriqiT, ki-<br />

Txvebs aqeT gvisvamen, Tumca sul<br />

sxva kuTxiT, ise rom Cven problemebs,<br />

dilemebs sul sxva perspeqtividan<br />

SevxedoT da kreatiul pasuxebamde<br />

Tavad mivideT.<br />

piradi warsuli, ojaxi da ganaTleba<br />

_ es is sami aspeqtia, romelTac<br />

yvelaze didi gavlena SeiZleba hqondes<br />

samsaxuris povnisas, _ gveubneba<br />

hugo da agrZelebs: `adamianebi xSirad<br />

im saqmes irCeven, rasac maTi mSoblebi<br />

akeTebdnen. xom ar gaiZules an<br />

wagaxalises, rom es saqme agerCiaT?<br />

ifiqreT ojaxis gavlenebze. ra gzebi<br />

arsebobs, Tqveni azriT, rom am gavlenebisgan<br />

Tavi daaRwioT da saer-<br />

Todac, gindaT ki Tavis daRweva? rac<br />

werili londonidan<br />

Seexeba ganaTlebas, ra molodinebi<br />

gqondaT da ra mimarTulebiT wavida<br />

Tqveni ganaTleba? namdvilad Tqven<br />

iRebdiT gadawyvetilebebs? axla<br />

rom gqondeT arCevanis SesaZlebloba,<br />

imaves airCevdiT?~ _ am kiTxvebis<br />

dasmis Semdeg, cxovrebaSi pirvelad<br />

davfiqrdi Cems personalur gavlenebze.<br />

mivxvdi, rom bebiaCemi cota<br />

metad Zlieri rom yofiliyo, axla<br />

am statiis weris magivrad, an inglisuris<br />

maswavlebeli viqnebodi, an<br />

diplomati. albaT, imitomac msiamovnebs,<br />

rasac vakeTeb, rom bebiis gavlenis<br />

gareSe avirCie profesiebi da<br />

niSnebic `Cawyobis~ gareSe miviRe.<br />

pirvel kiTxvebs da pirvel fiqrebs<br />

pirveli davaleba mosdevs. saku-<br />

Tari gadawyvetilebebis da arCevanis<br />

rukas vakeTebT _ unda movniSnoT<br />

Cven-Cven rukebze is etapebi, roca<br />

winaRobebi gadavlaxeT, an piriqiT _<br />

davmarcxdiT. Semdeg, gverdiT mjdom<br />

studentebs vuyvebiT sakuTar rukaze<br />

moniSnuli biografiuli epizo


werili londonidan<br />

debis Sesaxeb. Cem gverdiT mjdomi<br />

jo furclebze Rrublebs xatavs da<br />

isrebiT erTmaneTs ukavSirebs. zogi<br />

burTebs xatavs da SigniT raRacebs<br />

iniSnavs.<br />

vlaparakobT fulze, faseulobebze,<br />

miznebze, niWze. vakeTebT<br />

Cven-Cven ierarqiul kibes, romlis<br />

safexurebzec mniSvnelobis mixedviT<br />

vuCenT adgils TiToeul zemoT<br />

CamoTvlil faqtors _ mgoni, bevri<br />

Cvengani im dRes pirvelad ukirkitebs<br />

sakuTar miznebsa da faseulobebs<br />

da nomravs cxovrebiseul prioritetebs.<br />

mesame etapi yvelaze sainteresoa<br />

_ unda aRvweroT Cveni `mravlobi-<br />

Ti meebi~, anu warmosaxvas bolomde<br />

mivceT gasaqani da warmovidginoT<br />

sakuTari Tavi sxvadasxvagvar ampluasa<br />

da rolebSi _ rogori da rogori<br />

viqnebodiT, erTi ki ara, erTdroulad<br />

ramdenime `me~ rom gvqondes. fiqrs<br />

ori kiTxva gviiolebs:<br />

1. ra axal saqmeebs wamoiwyebdiT<br />

axlad aRmoCenili `mesTvis~?<br />

2. rogori adamiani gnebavT, rom<br />

iyos Tqveni axali `me~?<br />

da mere rCeva: `gaacnobiereT, ra<br />

momxibvlelia `mravlobiTi mes~ idea.<br />

daaRwieT Tavi Tqvens socialur zonebs;<br />

gadauxvieT mTavari gzidan; kmara<br />

fiqri _ imoqmedeT!~<br />

vimoqmede da Sevqmeni xuTi axali<br />

`me~ yvelafris gaTvaliswinebiT: vin<br />

viqnebodi, sad vicxovrebdi; sad vimuSavebdi;<br />

rogor sazogadoebaSi mesiamovneboda<br />

drois gatareba.<br />

da ai, me Cemi axali xuTi pirovnebiT:<br />

marika _ mxatvari;<br />

marika _ mwerali;<br />

marika _ balerina;<br />

marika _ socialuri muSaki;<br />

marika _ programisti.<br />

gakveTilidan erTi Tvis Semdeg,<br />

gogonam, romelic CemTan erTad<br />

eswreboda hugos klass, 25 wlis semma,<br />

imeili momwera:<br />

`praqtikuli savarjiSoebi Zalian<br />

damexmara. pirvelad gamovkveTe is<br />

faqtorebi, romelTac Cemze, Turme,<br />

arnaxuli gavlena mouxdenia. Tundac<br />

34 cxeli Sokoladi<br />

is rad Rirda, menaxa, ramdeni gza<br />

SemeZlo, amerCia cxovrebaSi; `paraleluri<br />

interesebis~, `paraleluri<br />

proeqtebis~ idea namdvilad Rirs<br />

sacdelad. principSi, me ukve vcade<br />

_ axla vcekvav (adre msgavs SeTavazebas<br />

araviTar SemTxvevaSi ar mivi-<br />

Rebdi), vwer statias erTi axalbeda<br />

mediakompaniisTvis, romelic Cemma<br />

megobarma gaxsna. mokled, erTi winadadebiT<br />

SemiZlia, giTxra, ra daskvnamdec<br />

mivedi: `sjobia, imoqmedo da<br />

mere gansajo sakuTari namoqmedari,<br />

vidre, mudmiv gansjaSi iyo da<br />

gulxeldakrefili ijde~.<br />

sems konkretuli molodini ar<br />

`klasebi,<br />

qadagebebi,<br />

sadilebi~, _<br />

amaze dgas<br />

`cxovrebis skola~.<br />

saganmanaTleblo<br />

procesi imdenad<br />

Tanamedroved<br />

midis, rom rTulia,<br />

maTSi religiuri<br />

sawyisebi amoicno.<br />

arada, es yvelaferi<br />

alan de botonis<br />

`usindiso<br />

qurdobis~<br />

Sedegia.<br />

hqonda, roca `cxovrebis skolaSi~<br />

mivida. arc ganaTlebis miRebas moeloda<br />

da arc imas, rom uecrad idealur<br />

samsaxurs ipovnida. ubralod,<br />

gaxsnili gonebiT da erTi sruliad<br />

realisturi surviliT movida _ saki-<br />

Txze, romelzec didi xania, fiqrobs,<br />

saxlSi dabrunebis mere gansxvavebuli<br />

azri unda hqonoda. asec moxda.<br />

rogorc vxvdebi, semi axla `mravlobiTi<br />

me~-s principiT cxovrobs…<br />

`cxovrebis skolaSi~ maswavleblebs<br />

da spikerebs gadamwyveti roli aqvT,<br />

amitom maT dakvirvebiT da sifrTxiliT<br />

arCeven. imisTvis, rom am skolis<br />

pedagogi gaxde, aucilebeli moTxovnaa,<br />

dargis eqsperti iyo. ufro mniSvnelovania<br />

_ xangrZlivi da mravalferovani<br />

cxovrebiseuli gamocdileba<br />

da unari, gesmodes sxva adamianebis<br />

saWiroebebi. magaliTad, mwerali,<br />

maswavlebeli da Jurnalisti, `sandei<br />

Taimsis~ mier 100 saukeTeso blogers<br />

Soris dasaxelebuli doqtori, mark<br />

vernoni `cxovrebis skolaSi~ `siyvarulis<br />

klass~ aswavlis studentebs.<br />

is Teologiis specialistia, mravalmxrivi<br />

interesebiT gamoirCeva da Tavis<br />

publikaciebSi mudam utrialebs<br />

kiTxvas _ rogor unda vicxovroT.<br />

agvistoSi, magnumeli fotografi,<br />

martin pari studentebs Zvel zRvispira<br />

qalaq folqstouns `aRmoaCeninebs~<br />

da samdRian fototreningebs<br />

`cxovrebis skolis~ studentebs Tavis<br />

sayvarel sastumroSi Cautarebs.<br />

me, kreatiulobis maswavlebels<br />

Sevxvdi, maikl atavars. sayurianma,<br />

tilosCanTianma, Suaxnis, momxibvlelma<br />

maiklma Sexvedra muzeumSi,<br />

TeiT briTanSi daminiSna. Sexvedramde,<br />

misi wigni `kreatiulobis 12 wesi~<br />

wavikiTxe, amitom ufro kreatiulad<br />

mivudeqi maikls. muzeumis baRSi didxans<br />

visaubreT SemoqmedebiTobaze,<br />

miambo Tavis gamocdilebaze, mkiTxa<br />

Cemzec. `cxovrebis skolaSi~ maikli<br />

erTi wlis win `gamoiZaxes~, roca<br />

misi wigni `rogor viyo artisti~<br />

waikiTxes. mas Semdeg, maikli iq kreatiulobis<br />

or klass, erTs 3 saaTians<br />

da meores ki _ erTdRians uZRveba.<br />

is adamianebs aswavlis, rogor aRmoaCinon<br />

sakuTar TavSi SemoqmedebiTi<br />

niWi, maSin, roca tvini gadaRlilia,<br />

TviTSefaseba _ nuli.<br />

`kreatiuloba isaa, rac mocemul<br />

dros, mocemul sivrceSi SeiZleba<br />

dagemarTos. kreatiuloba ar mova<br />

gamiznul dros, roca vTqvaT, saxlSi<br />

waxval da kompiuters miujdebi. es<br />

isaa, rac aq, am wuTas, klasSi dagemarTeba.<br />

kreatiuloba talRasaviTaa<br />

da Cems wignSic laparakia kreatiulobaze,<br />

rogorc procesze da ara<br />

rogorc produqtze~, _ miTxra mai-


klma da isic daamata, rom zogjer<br />

studentebs or saaTSic ki amCnevs<br />

cvlilebas midgomebsa da SexedulebebSi.<br />

cxovrebiseuli gamowvevebis mimarT<br />

kreatiuli midgoma am skolis<br />

fundamentia. metic, Tanamedrove<br />

moazrovneebi kreatiulobas miiCneven<br />

CixSiSesuli ganaTlebis sistemis<br />

mTavar `mkurnalad~. amitom maikl<br />

atavaris mosazreba, rom adamiani<br />

unda iyos artisti _ rom adamiani<br />

artistulad (Tavisufalisa da kreatiulis<br />

mniSvnelobiT) unda miudges<br />

riskebsa da winaRobebs `cxovrebis<br />

skolis~ koncefciaSi erTi erTze<br />

jdeba.<br />

`marto am skolaSi ki ara, yvelgan,<br />

Tundac biznes seqtorSi, rom aswavlidnen<br />

adamianebs imas, Tu rogor<br />

gaxdnen artistebi; yvelas rom See-<br />

Zlos, gamovides dadgenili CarCoebidan<br />

da dReSi xuTi wuTiT mainc iqces<br />

artistad, damijere, es uamrav bizne-<br />

sorganizacias Zirfesvianad Secvlida~,<br />

_ mimeorebs maikli da dasZens,<br />

rom zustad msgavsi midgomis danergvas<br />

isurvebda zogadad _ ganaTlebis<br />

sistemaSi.<br />

`klasebi, qadagebebi, sadilebi~, _<br />

am sam instrumentze dgas `cxovrebis<br />

skola~. TiToeuli mimarTulebiT<br />

saganmanaTleblo procesi imdenad<br />

Tanamedroved da kreatiulad midis,<br />

rom rTulia, maTSi religiuri sawyisebi<br />

amoicno. arada, es yvelaferi<br />

alan de botonis `usindiso qurdobis~<br />

Sedegia _ mociqulTa qadagebebis<br />

gaziarebaze, gulis gadaxsnaze<br />

dafuZnebuli sufrebis idea xom man<br />

sxvadasxva religiebs mohpara da im<br />

`xvrelebis~ amosavsebad gamoiyena,<br />

romlebic aTeistur Tu sekularul<br />

cxovrebas mravlad aqvs.<br />

meoce saukunis bolosken cxovrebas<br />

fsiqologebi gaswavlidnen _<br />

pasuxismgeblobas Sens nacvlad Ti-<br />

Tqos isini iRebdnen, Cven maTze mi-<br />

werili londonidan<br />

kreatiulobis pedagogi<br />

maikl atavari<br />

jaWvulebi vxvdebodiT da, mudmivad<br />

dabneulebs, klasikuri ganaTlebis<br />

sistemiT daRdasmulebs, verc ki<br />

warmogvedgina, rogor Segvecvala<br />

sakuTari cxovreba maT gareSe. `cxovrebis<br />

skolaSi~ ki mivxvdi imas, rom<br />

sakuTari Tavis fsiqologobas aswavlian<br />

adamianebs. pasuxismgeblobis<br />

tvirTad ki ara, upiratesobad aRqmas<br />

aCveven.<br />

`zustad asea,~ _ meTanxmeba maikli<br />

_ `bevr sxvadasxva klass rom daeswro<br />

`cxovrebis skolaSi~, resursebis<br />

sakuTar, Sinagan `biblioTekas~<br />

`aiSeneb~, romelic mxolod Senzea<br />

morgebuli da romelsac yovelTvis<br />

gamoiyeneb, roca gagiWirdeba. Tumca,<br />

aq koleqtiuri gaziarebis ideac<br />

momwons. gaiazreb imas, rom `cxovrebis<br />

gzaze gadebuli martosuli mogzauri~<br />

ar xar, rom SensaviT bevrs<br />

Wirdeba nugeSi da daxmareba am samyaroSi.<br />

es Zalian mniSvnelovani SegrZnebaa<br />

Cven droSi~.<br />

cxeli Sokoladi 35


istoria<br />

reqtori<br />

avtori maSo samadaSvili<br />

foto: levan xerxeuliZe, sergi barisaSvili, <strong>gigi</strong> TevzaZis piradi arqivi<br />

36 cxeli Sokoladi


istoria<br />

cxeli Sokoladi 37


istoria<br />

`salami, batono <strong>gigi</strong>! did xans vfiqrobdi,<br />

momewera Tu ara, bolos mainc<br />

gadavwyvite. vswavlob ilias universitetSi,<br />

samarTlis fakultetze. Cemi<br />

erT-erTi leqtori mudmivad agdebiT<br />

laparakobs marTlmadideblobaze,<br />

arada, me morwmune qristiani var da<br />

amas pirad Seuracxyofad viReb. Tuki,<br />

getyviT mis vinaobas, SeZlebT am problemis<br />

gadaWras? Tu SemiZlia, me<br />

TviTon vuTxra rame? didi madloba<br />

winaswar, Tuki am werils waikiTxavT~.<br />

`Tqven gaqvT erTi axali werili~, _<br />

reqtori <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> Tavis uzarmazar<br />

da mudmivad areul kabinetSi zis,<br />

roca kompiuteris ekranze patara<br />

fanjara inTeba.<br />

pasuxs 15 wuTis Semdeg gzavnis: `ra<br />

Tqma unda, SegiZliaT, uTxraT. mere<br />

momwereT, ra Sedegi iqneba~, _ wers<br />

reqtori student eTuna vaSakiZes.<br />

eTuna vaSakiZe me var. eleqtronuli<br />

fostis axali angariSi, gamogonili<br />

saxeliTa da gvariT, mas Semdeg Sevqmeni,<br />

rac erT-erTi Sexvedris dros <strong>gigi</strong><br />

<strong>TevzaZe</strong>m miTxra, rom studentebis<br />

imeilebs upasuxod arasdros tovebs.<br />

reqtoris imeilis misamarTi iliaunis<br />

vebgverdze vipove.<br />

profesor <strong>gigi</strong> TevzaZis samuSao<br />

oTaxi, yofili ucxo enebis institutis<br />

SenobaSi, meore sarTulzea.<br />

kabineti did biblioTekasac hgavs,<br />

friadosani moswavlis oTaxsac da<br />

Tavgadasavlebis moyvaruli mogzauris<br />

kuTxesac. SesvlisTanave TvalSi<br />

mogxvdebaT marcxena kuTxeSi mdgari,<br />

grZeli magida, romelzec aTobiT damtverili<br />

wigni da ucxouri universitetebis<br />

sainformacio bukletebi<br />

devs. wignebs Tvals vavleb: `alpur<br />

mcenareTa ekologia~, `mcire omi,<br />

romelmac msoflio SeZra~, tatiana<br />

tolstaia _ `moTxrobebis krebuli~,<br />

giga zedania _ `sekularizacia/konceptebi<br />

da konteqsti~. TviTon Svidi<br />

wignis avtoria _ `wera xom nevrozebisgan<br />

gaTavisuflebis saukeTeso sa-<br />

Sualebaa~. gamocemebs _ `ganjadoeba~,<br />

`aq da yvelgan~ da `Zalauflebis simulacia~<br />

_ 2010 wels misi bolo wigni<br />

`ucnobi wignebis~ ortomeuli mohyva.<br />

masSi, <strong>gigi</strong>s mier gamogonil wignebze<br />

38 cxeli Sokoladi<br />

misive recenziebia gaerTianebuli.<br />

erTi tomi qarTveli mkiTxvelisTvisaa,<br />

meore _ ucxoeli. orive tomSi<br />

recenziebic da wignebic erTmaneTs<br />

hgavs, magram, amave dros, gansxvavdeba<br />

erTmaneTisagan _ iseve rogorc,<br />

<strong>gigi</strong>s azriT, erTmaneTisagan gansxvavdeba<br />

qarTveli da ucxoeli mkiTxveli.<br />

ambobs, rom es `ucnobi wignebi~ snoburi<br />

literaturaa, radgan ganaTlebulobisa<br />

da kargi iumoris pretenzia<br />

aqvs. `am wignebiT vambob, rom orive<br />

maqvs, _ ambobs RimiliT, _ saerTod,<br />

rTuli eniT vwer, rac Cems wignebs<br />

elitisturs xdis. zustad vici, roca<br />

Cemi wigni gamodis, sul aTi kaci ki-<br />

Txulobs xolme, Semdeg ki auditoria<br />

izrdeba. radgan wlebis mere ufro<br />

saintereso eCvenebaT Cemi teqstebi,<br />

ese igi, Rirebul sakiTxavs vwer~.<br />

TviTon swrafi mkiTxvelia. `qindl-<br />

Si~ asobiT wigni aqvs CatvirTuli. mis<br />

biblioTekaSi mudam sWarbobs fentezi<br />

_ am Janris literaturas ganaTlebuli<br />

da kargi iumoris mqone adamianebi<br />

wereno, mixsnis. reqtoris literaturuli<br />

gemovneba universitetis<br />

gamomcemlobasac emCneva, romelic<br />

fentezis Janris literaturas xSirad<br />

beWdavs. oriode wlis win, swored am<br />

gamomcemlobam dastamba fentezis<br />

amerikeli klasikosis, rojer zelaznis<br />

`amberis qronikebis~ seriis xuTtomeuli.<br />

sakuTari, sauniversiteto gamomcemlobis<br />

daarseba <strong>gigi</strong> TevzaZis erTerTi<br />

prioritetuli proeqtia, iseve<br />

rogorc, literaturuli premiis daweseba<br />

saukeTeso romanisTvis. meore<br />

welia, ilias universiteti gamarjvebul<br />

mwerals aTi aTas lars gadascems.<br />

am msxvili saprizo fondis mqone<br />

konkursis mizani literaturis ganvi-<br />

Tarebaa. <strong>gigi</strong> iziarebs kritikas, rom<br />

es premia ar gaxda biZgi xarisxiani<br />

literaturis Sesaqmnelad, Tumca,<br />

meubneba, rom orive wels gamorCeulad<br />

kargi romani daajildoves _ aka<br />

morCilaZis `mamluqi~ da zaza burWulaZis<br />

`gasaberi angelozi~.<br />

didi saweri magidis gverdiT, wignebiTa<br />

da JurnalebiT mofenili sa-<br />

TaTbiro magida da karadis Taroebia.<br />

<strong>gigi</strong>s magidaze ki ra da ramdeni devs,<br />

Zneli gasarkvevia, radgan sakancelario<br />

nivTebi, wignebi da patara qandakebebi<br />

erTmaneTSia areuli.<br />

magidis ukana mxares mTeli kedeli<br />

<strong>gigi</strong>s did gatacebas _ iaraRebs da<br />

niRbebs ukavia _ afrikuli saTevzao<br />

Subis, Jirafis fexis saxeluriani<br />

brinjaos danis da kolumbiuri maCetes<br />

gverdiT, 1887 wlis `berdenka~,<br />

guruli yaCaRebis sayvareli SaSxana<br />

hkidia. rogorc icis xolme, mxolod<br />

naxevari saxiT iRimeba da meubneba _<br />

`xedav? yvelaze mSvidobiani adamiani<br />

var _ yvela iaraRi kedelze maqvs<br />

Camokidebuli~. <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> yvelaze<br />

sasacilo xumrobis, anda, zogadad,<br />

yvelaze mniSvnelovani saTqmelis<br />

drosac ki ar cvlis tons. Cveuli,<br />

monotonuri, erTxazovani intonaciiT<br />

gelaparakeba, magram es imas ar<br />

niSnavs, rom Sengan saTanado reaqcias<br />

ar elis. yovelTvis cdilobs, gaTvalos,<br />

misi romeli naTqvami, rodis da<br />

ra efeqts moaxdens mosaubreze. es<br />

kontroli mas Tavisebur siamovnebas<br />

aniWebs. Tumca misi yvelaze didi gataceba<br />

mogzaurobaa.<br />

SarSan, zafxulSi <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>m<br />

universitetis kuTvnili `toiotas~<br />

vercxlisferi jipi TbilisSi datova<br />

da, megobrebTan erTad, javaxeTis zeganis<br />

gavliT, aWaraSi cxeniT wavida.<br />

gzad sofel azavreTSi gaiares. manamde,<br />

rac iqaurobis Sesaxeb icodnen,<br />

iyo is, rom azavreTSi unikaluri arqiteqturis<br />

eklesia idga. iq yofnisas<br />

ki isic SeamCnies, rom azavreTs soflisTvis<br />

uCveulo dagegmareba hqonda.<br />

gauCndaT eWvi, rom iq winaT qalaqi<br />

unda yofiliyo gaSenebuli. <strong>gigi</strong> TevzaZis<br />

da misi megobrebis eqspediciis<br />

Semdeg, sofeli arqeologebma gamoikvlies<br />

da dadasturda, rom azavre-<br />

Ti Cv.w.aR.-mde meore aTaswleulSi,<br />

strategiul adgilze gaSenebuli cixe-qalaqi<br />

yofila.<br />

`mogzauroba SemecnebasaviTaa. Rrma<br />

moxucebulic ki vivli da gamovikvlev.<br />

gemze xom mainc SevZleb asvlas?<br />

Tu ver viare, arc davwer~.<br />

zafxulSi <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> eqspedicias<br />

svaneTSi gegmavs. Tavisi Teoria aqvs


svanur koSkebze, romlis damtkicebac<br />

unda: `mgonia, rom koSkebi dagegmilad,<br />

ori saukunis monakveTSi,<br />

CrdiloeT kavkasiidan gadmosuli<br />

mtrisgan Tavdasacavadaa aSenebuli.<br />

qarTuli Cinuri kedelia~.<br />

ilias universitetis gazrdili biujetis<br />

didi nawili kvlevebze ixarjeba.<br />

am wuTas 46 kvleviTi proeqti<br />

mimdinareobs. WiaTuraSi, paleo-arqeologebi<br />

profesor nika TuSabramiSvilis<br />

xelmZRvanelobiT, pirvelyofili<br />

adamianis sadgomebs _ mRvimeebs<br />

ikvleven. sainJinro fakultetis da<br />

ekologiis institutis profesorebi<br />

da studentebi ki Savi zRvis gamosakvlevad<br />

emzadebian. sakvlevi gemi, romelic<br />

universitets ekuTvnis, TiTqmis<br />

mzadaa.<br />

…<br />

reqtori samuSao dRes 9 saaTze<br />

iwyebs. 12 saaTisTvis mobilur telefonSi<br />

CaniSnuli Sexvedrebidan<br />

ramdenime ukve moleuli aqvs. Cemamde,<br />

misi oTaxidan studentebi gadian,<br />

romlebmac reqtors uambes, rom<br />

erT-erTi sagnis pedagogi leqciis<br />

dros seqsualur umciresobebs Seuracxmyofelad<br />

moixseniebs; rom is<br />

homofobia da studentebi amas ver<br />

itanen. roca <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> amis Sesaxeb<br />

miyveba, vatyob, siamovnebs, studentebi<br />

homofobiam rom aaRelva; magram<br />

Tan meubneba, es marto ors ki ar unda<br />

SeemCnia, 15-ives unda gaeprotestebina,<br />

maSin imasac SeZlebdnen, leqtori<br />

universitetidan daeTxovaTo, an sul<br />

mcire _ gamoecvalaT mainc.<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s rom hkiTxoT, getyviT,<br />

rom misi universiteti kvlevaze,<br />

kritikul azrovnebaze da gamoxatvis<br />

Tavisuflebaze dgas. amis Sesaxeb<br />

momaval studentebs universitetSi<br />

misvlisTanave eubnebian. Tumca, ideologizirebuli<br />

skolidan misulebs<br />

xSirad am terminebis mniSvnelobac<br />

ki ar esmiT, miT umetes, ver xvdebian,<br />

rogor unda daicvan Tavisi interesebi<br />

yoveldRiur saswavlo procesSi.<br />

amitom, ilias universitetis daarsebidan<br />

meeqvse welsac ki, studentebze<br />

ukeT xSirad isev reqtorma icis, ras<br />

izamda maT adgilas rom yofiliyo da<br />

saswavlo procesSi rame ar moswoneboda.<br />

`ra da, jer unda ikiTxo, gaerkve<br />

sakiTxSi. Tu pasuxi ar dagakmayofilebs,<br />

saCivari dawero, Tu esec ar<br />

gaWris, aqcia moawyo. ganaTleba servisia,<br />

romelSic studentebi fuls<br />

ixdian da ufleba aqvT, moiTxovon~, _<br />

ambobs <strong>gigi</strong> studentebis pasiurobaze.<br />

imisTvis, rom universitetma Tavisufali<br />

saazrovno sivrce Seqmnas,<br />

kritikuli diskursi da tabudadebuli<br />

Temebis axleburad danaxvis<br />

aucilebloba unda waaxalisos, raTa<br />

ramdenime wlis Semdeg, marto erT-<br />

`sokrates mere,<br />

aseTi komplimenti<br />

aravis Rirsebia~, _<br />

meubneba <strong>gigi</strong>. roca<br />

vekiTxebi, Teodore<br />

gignaZis mowvevaze<br />

daTanxmeba iyo Tu<br />

ara gaunaTlebeli<br />

da qsenofobi<br />

marTlmadidebeli<br />

mRvdlebis<br />

dacinvis mcdeloba,<br />

mpasuxobs: `ra<br />

Tqma unda!~<br />

ma studentma ki ara, umravlesobam<br />

dasvas kiTxvebi, romlebic sxva dros<br />

azradac ar mouvidoda. magaliTad:<br />

aris Tu ara istoriis personaJi, Su-<br />

Saniki, upirobod varsqenis msxverpli,<br />

ise, rogorc amas skolaSi gvaswavlian?<br />

anda: rogor unda moviqce,<br />

Tuki ar momwons leqtori, da ra SemiZlia,<br />

gavakeTo sakuTari uflebebis<br />

dasacavad? dRes ki, <strong>gigi</strong>s gaangariSebiT,<br />

ase mxolod studentebis 20 procenti<br />

azrovnebs.<br />

…<br />

daaxloebiT erTi wlis win ilias<br />

saxelmwifo universitetis TviTmmar-<br />

istoria<br />

Tvelobam reqtors mimarTa TxovniT,<br />

universitetSi leqciebis Casatareblad,<br />

sasuliero pirebi miewviaT.<br />

leqciebis Catarebis ufleba miiRes,<br />

oRond arasaswavlo dRes, saRamos saaTebSi.<br />

TviTmmarTvelobam, erTwliani<br />

Zebnis Semdeg, mowveul leqtorad mRvdeli<br />

Teodore gignaZe SearCia. am ar-<br />

Cevans mwvave kritika mohyva. Teodore<br />

gignaZe sazogadoebis liberaluri<br />

frTisTvis homofobisa da qsenofobis<br />

gansaxierebaa, TviTon universitetis<br />

profesorebis nawilsac ki miaCnda,<br />

rom <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s mama TeodoresTan<br />

Sexvedris mowyoba ar unda daeSva.<br />

TviTmmarTvelobis xelmZRvanelebma<br />

yvelaferi gaakeTes, rom Sexvedra<br />

ar CaSliliyo. 2500 studentis xelmowera<br />

Seagroves da reqtoratSi waradgines.<br />

`2500 adamiani Cveni studentebis<br />

25 procentia~ _ iTvlis <strong>gigi</strong> da<br />

meubneba, rom es sakmarisi argumentia<br />

Sexvedris gasamarTad; universitetSi<br />

mTavari gamoxatvis Tavisuflebaa da<br />

ara sxvadasxva gamonaTqvamebis cenzura.<br />

rodesac mama Teodore universitetSi<br />

mivida da iq momxreebiT da<br />

mowinaaRmdegeebiT gadaWedili auditoria<br />

daxvda, gareT ki axalgazrdebi<br />

_ performansiTa da fleSmobiT,<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> mivlinebaSi iyo. Tumca,<br />

stokholmisken gzaze, stambulis aeroportSive,<br />

ukve icoda Sexvedris<br />

detalebi. is TbilisSi arc maSin iyo,<br />

roca ori wlis win, iliauniSi kidev<br />

ufro xmauriani ram moxda _ erekle<br />

deisaZis wignis prezentaciidan ramdenime<br />

dReSi, marTlmadidebel mSobel-<br />

Ta kavSiris wevrebma universitetTan<br />

aqcia moawyves da `satanisti~, `masoni~<br />

reqtoris gadadgoma moiTxoves, romelic<br />

`bavSvebs ryvnis~.<br />

`sokrates mere, aseTi komplimenti<br />

aravis Rirsebia~, _ meubneba <strong>gigi</strong> da<br />

isev ise, naxevari saxiT iRimeba. roca<br />

vekiTxebi, Teodore gignaZis mowvevaze<br />

daTanxmeba iyo Tu ara gaunaTlebeli<br />

da qsenofobi marTlmadidebeli<br />

mRvdlebis dacinvis mcdeloba, mpasuxobs:<br />

`ra Tqma unda!~<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> msgavs situaciebs,<br />

TiTqos, ganzrax iwvevs. rogori ga-<br />

cxeli Sokoladi 39


istoria<br />

mWvirvale da ariTmetikulad dasabuTebulic<br />

ar unda iyos reqtoris<br />

gadawyvetileba, mis ukan mudam situaciebiT<br />

manipulirebis gaTvla imaleba.<br />

gignaZis mowvevac studentebSi dafaruli<br />

vnebebis gaSiSvlebis provocireba<br />

iyo.<br />

reqtori fiqrobs, rom am studentur<br />

organizaciaSi gaerTianebuli<br />

zogierTi axalgazrda TviTmmarTvelobas<br />

politikuri karierisTvis<br />

tramplinad iyenebs. strategiac politikosebis<br />

msgavsi aqvT: mRvdeli<br />

Teodore gignaZis mowveviT, umravlesobis<br />

faseulobebze TamaSoben da<br />

maTi mxardaWeris mopovebas cdiloben.<br />

`Cveni problema isaa, studentebs<br />

gignaZis miRma azrovneba rom ver<br />

vaswavleT, Torem universitetSi yvela<br />

adamianis SemoSveba SeiZleba, vinc<br />

sazogadoebas Zaladobisken Riad ar<br />

mouwodebs, _ askvnis <strong>gigi</strong> bolos, _<br />

es Sexvedra ki saintereso gamodga _<br />

erTi mxarec movida da meorec. darbazi<br />

ise ar gaivseboda, aseTi `liberaluri~<br />

aurzauri rom ar amtydariyo~.<br />

aTi wlis win <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> aRmosavluri<br />

sabrZolo xelovnebiT, aikidoTi<br />

dainteresda. Seiswavla misi<br />

filosofia, brZolis elementebi da<br />

axla pirvel profesiul safexurzea<br />

_ `pirvel danas~ flobs. aikidos<br />

mTavari arsi isaa, rom brZolisas<br />

mowinaaRmdegis Semoteva minimaluri<br />

ZalisxmeviT gaakontrolo. mebrZoli<br />

Tavdamsxmelis moZraobis ritmsa<br />

da ganzraxvas wamebSi swavlobs da<br />

moxerxebul pozas da moments iWers<br />

imisTvis, rom mtris agresia missave<br />

sawinaaRmdegod gamoiyenos.<br />

aikidos arsi raRaciT <strong>gigi</strong> TevzaZis<br />

cxovrebiseul principebs waagavs.<br />

zemo vakeSi<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> meore welia, qalaqis<br />

centridan moSorebiT, zemo vakeSi,<br />

jafariZis viwro quCaze, orsarTulian<br />

saxlSi cxovrobs. <strong>gigi</strong>m Zveli saxli<br />

daangria da axali daaproeqta: `es<br />

Senoba erTi didi labirinTia, gare<br />

da Sida kibeebi isea daproeqtebuli,<br />

rom saxlis Semovla garedanac Sesa-<br />

40 cxeli Sokoladi<br />

Zlebeli iyos da Signidanac. yvela<br />

oTaxi saerTo sivrceSi gadis, meore<br />

sarTulze fanjrebi ki, karebicaa~.<br />

<strong>TevzaZe</strong>ebis saxli didia, naTeli,<br />

wignebiT da mcenareebiT savse, SesasvlelSi<br />

xis sakidi dgas, romelzec cxenosnobisTvis<br />

saWiro atributebi hkidia:<br />

sxvadasxva feris da moyvanilobis<br />

aRvirebi, kovbois qudebi, mosasxamebi.<br />

<strong>gigi</strong>s SekveTiT, misi megobari, rati<br />

eraZe axla erT gansakuTrebul unagirsac<br />

amzadebs. Zveli depos teri-<br />

mebrZoli<br />

Tavdamsxmelis<br />

moZraobis ritmsa<br />

da ganzraxvas<br />

wamebSi swavlobs<br />

da moxerxebul<br />

pozas da moments<br />

iWers imisTvis,<br />

rom mtris<br />

agresia missave<br />

sawinaaRmdegod<br />

gamoiyenos.<br />

aikidos arsi<br />

raRaciT <strong>gigi</strong><br />

TevzaZis<br />

cxovrebiseul<br />

principebs<br />

waagavs.<br />

toriaze, mitovebul sawyobSi muSaobs.<br />

unagiri Zveli qarTuli unagiris<br />

ganaxlebuli varianti iqneba, axalbeda<br />

cxenosnisTvis Zalian mosaxerxebeli<br />

da cxovelsac rom ar daazianebs,<br />

iseTi.<br />

`ai, naxe maketi, metaloplastmasis<br />

qafiT dafaruli faneria, axla samuxleebi<br />

unda mivamagro da tyavi gadavakra,<br />

ai, aseTi iqneba, _ mixsnis rati,<br />

roca ramdenime dRis Semdeg sawyobSi<br />

mivdivarT da plastmasis patara unagirs<br />

maCvenebs, _ wesiT, moxerxebuli<br />

unda iyos. <strong>gigi</strong>, wamodi, aba, cxenze<br />

gamovcadoT~.<br />

gaocebuli viyurebi da vfiqrob,<br />

sad SeiZleba iyos aq cxeni?! vtrialdebi<br />

da <strong>gigi</strong>s vxedav, orfexa saxerxze<br />

gadebul xis morze daumagrebia unagiri,<br />

zed zis, fexebs bavSviviT iqnevs<br />

da kmayofili uxsnis ratis, ra unda<br />

Secvalos dizainSi.<br />

miyveba, rom zustad ase, yoveldRiurad<br />

amowmebda muSebs, romlebic<br />

<strong>gigi</strong>s dizainiT karadas amzadebdnen.<br />

es karada <strong>TevzaZe</strong>ebis saxlis SesasvlelSive,<br />

sakidis gverdiT dgas. erTi<br />

SexedviT, Cveulebrivi avejia, magram<br />

misi orad gayofis Semdeg yru kedeli<br />

iqmneba, romelic samkiTxvelo kuTxes<br />

danarCeni oTaxebisgan gamohyofs.<br />

meore sarTulze <strong>gigi</strong>s Svilebis _<br />

andros, nikas da aklis oTaxebia. erTerTi<br />

saZineblis grZeli fanjridan<br />

(romelsac karis funqciac aqvs) patara,<br />

sazafxulo verandaze gadixar,<br />

aqac mcenareebia da hamaki. sul bolo<br />

sarTuli ki uzarmazari gaSlili verandaa,<br />

saidanac mTeli Tbilisi mo-<br />

Cans: `mTeli Tbilisi ki Cans, magram<br />

es erTaderTi adgilia qalaqSi, saidanac<br />

adamiani samebis sakaTedro taZars<br />

ver xedavs. daproeqtebisas amaze ar<br />

mifiqria, SemTxveviT moxda~, _ mixsnis<br />

Cveuli orazrovani RimiliT.<br />

samagierod, aqedan kavkasionis qedi<br />

Cans, radgan maRalzea, Zalian grila<br />

da megobrebis Sesakrebadac saukeTeso<br />

adgilia. `Tu Cemi kargad gacnoba<br />

ginda, 22-Si unda moxvide aq~, _ meubneba<br />

<strong>gigi</strong>.<br />

22 ivniss, <strong>gigi</strong>s dabadebis dRes, saxlSi<br />

didi mxiarulebaa, yvelgan saWmel-sasmeli<br />

devs, verandaze ki <strong>gigi</strong>s<br />

sxvadasxva drois megobrebi, rogorc<br />

TviTon ambobs _ bavSvobis megobrebi,<br />

memgleebi, mecxenosneebi da meZaRleebi<br />

_ iyrian Tavs da gvian Ramemde<br />

mxiaruloben.<br />

pirvel sarTulze, didi xis magidis<br />

SuagulSi, msxvil naWrebad daWrili<br />

yveli awyvia. rokfori, parmezani da<br />

feta, <strong>gigi</strong>s meuRlis, ninos gamomcxvari<br />

namcxvari mimzidvelad gamoiyureba.<br />

SigadaSig <strong>gigi</strong> SuaTana Svils, nikas<br />

exmianeba, romelic iqve leptopTan<br />

zis da skolisTvis CineTze prezentacias<br />

amzadebs.


_ mama, CineTSi romeli xeebi xarobs?<br />

_ ekiTxeba nika,<br />

_ bevri, _ pasuxobs <strong>gigi</strong> da Camo-<br />

Tvlas iwyebs, nika kmayofili saxiT<br />

iniSnavs da weras agrZelebs.<br />

<strong>gigi</strong>s da ninos sami Svili hyavT: 15<br />

wlis hokeisti da mokrive andro, eqspediciebis<br />

moyvaruli 9 wlis nika da<br />

nabolara, yvelaze mxiaruli 7 wlis<br />

akli, romelic wels skolaSi midis.<br />

saxlSi <strong>gigi</strong> iSviaTadaa da Svilebis-<br />

Tvisac cota dros aqvs. `miuxedavad<br />

imisa, rom viRacisTvis jer kidev patarebi<br />

arian, vici, rom ukve damoukidebeli<br />

adamianebi arian, ase rom, ara<br />

mgonia, Zalian bevrs vaklebde~, _ ambobs<br />

<strong>gigi</strong>.<br />

roca Tavis bavSvobaze vekiTxebi,<br />

xanmokle fiqris Semdeg meubneba: `me<br />

iseTi ar viyavi, rogori Svilic Cems<br />

mSoblebs undodaT: mecnieri, romelic<br />

mTel dReebs saxlSi, wignebSi<br />

TavCarguli gaatarebda. aseTi, ufro,<br />

Cemi Zma iyo. mere gela sazRvargareT<br />

wavida saswavlad da samuSaod da 20<br />

welze met xans aRar Camosula, faqtobrivad,<br />

mTeli cxovreba cal-calke<br />

gavatareT. axla TelavSi cxovrobs,<br />

Tumca didi xania, ar minaxavs.<br />

Rrma bavSvobidan Zalian ganvsxvavdebodiT<br />

erTmaneTisgan, gansxvavebuli<br />

xasiaTi da interesebi gvqonda. me<br />

mTa da cxovelebi miyvarda, sul gareT<br />

mindoda. amitom CemiT, rogorc<br />

kargi SviliT, Cemebma siamaye sakmaod<br />

gvian daiwyes _ reqtori rom gavxdi,<br />

maSin~, _ eRimeba <strong>gigi</strong>s.<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> ukve eqvsi welia, ilias<br />

universitetis reqtoria. saswavlebels,<br />

romelic daarsebis pirvel weliwads<br />

4-6 milion lars gankargavda,<br />

axla 30-milioniani biujeti aqvs. mis<br />

SemadgenlobaSi Sedis ramdenime kvleviTi<br />

instituti da centri: abasTumnis<br />

observatoria, seismuri monitoringis<br />

centri TbilisSi, yazbegis maRali<br />

mTis ekologiis instituti, sazRvao<br />

kvlevebis centri grigoleTSi, dedofliswyaroSi<br />

kvleviTi centris mSenebloba<br />

ki axla mimdinareobs.<br />

kvleviTi institutebis SeerTebis<br />

procesi rTulad wavida. gansakuTrebuli<br />

xmauri mohyva abasTumnis observatoriis<br />

SeerTebas. aTwleulebis<br />

ganmavlobaSi iqauroba xom gancalkevebul<br />

sakvlev bazad Camoyalibda.<br />

mecnierebi yanobilis mTaze ojaxebiT<br />

cxovrobdnen da muSaobdnen. `ambobd-<br />

istoria<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> da misi pirveli mglebi:<br />

`lobo~, `xeSke~ da `virTxa~, lelobi 1990<br />

nen, rom davRupavdiT observatorias,<br />

arada, naxevar milionamde lariT vafinansebT,<br />

sastumroc gavakeTeT samecniero<br />

konferenciebisTvis, magram<br />

konferenciebi iq ver tardeba. Soria.<br />

TviTon ki, ar arian mondomebulebi.<br />

universitetTan erTianobis aRqma<br />

ar aqvT. magaliTad, astrofizikosi<br />

gia javaxiSvili ilias universitetis<br />

profesorobas da Tavisi, rogorc<br />

mkvlevris saqmianobas abasTumanSi<br />

jer kidev erTmaneTisgan mijnavs, sinamdvileSi<br />

ki swored imitom kiTxulobs<br />

leqciebs CvenTan, rom kargi<br />

profesoria da garda amisa _ abasTumnis<br />

observatoria ilias universitetis<br />

SemadgenlobaSi Sedis. Tumca axla<br />

mgonia, rom Secdoma iyo observatoriis<br />

SemoerTeba, ar vici, ramdenad<br />

SegviZlia misi movla~, _ ambobs <strong>gigi</strong><br />

da kiTxvas, romelic me unda damesva,<br />

TviTon svams: `arc imaSi var darwmunebuli,<br />

unda hqondes Tu ara aseTi<br />

didi qoneba universitets. rom mcodnoda,<br />

saxelmwifo ar gazrdida dafinansebas,<br />

albaT, uars vityodi. Zalian<br />

didi teritoria da Zalian moZvelebuli<br />

kvleviTi infrastruqturaa.<br />

dafinanseba ki _ mxolod arsebuli<br />

cxeli Sokoladi 41


istoria<br />

viTarebis SenarCunebas da infrastruqturis<br />

gansaviTareblad gaweul<br />

mcire danaxarjebs hyofnis. garda amisa,<br />

abasTumnis observatoriis sakmao<br />

nawili _ mxolod istoriuli mniSvnelobisaa.<br />

universiteti ki namdvilad<br />

ar unda xarjavdes fuls istoriuli<br />

Zeglebis Senaxvaze~.<br />

ilias universitets xSirad akritikeben<br />

imis gamoc, rom Tsu-s xarjze<br />

Seiqmna, <strong>gigi</strong> ki ambobs, rom Tsu-dan<br />

yvelani _ giga zedania, gia nodia, sergo<br />

ratiani, TviTon da sxvebi _ 2000<br />

wels imitom wamovidnen, rom saswavlo<br />

procesze veRar axdendnen gavlenas<br />

da leqciebis Catarebac ki ar exalisebodaT.<br />

jer ilia WavWavaZis saxelobis<br />

enisa da kulturis saxelmwifo<br />

universitetis filosofiis da sociologiis<br />

fakulteti Camoayalibes,<br />

Semdeg ki, ori saxelmwifo institutis<br />

bazaze, didi universiteti Seiqmna,<br />

romelic samarTavad <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s<br />

gadaeca.<br />

vekiTxebi _ visgan miiReT SeTavazeba<br />

reqtoris Tanamdebobaze?<br />

`SeTavazeba ar mimiRia, gadawyvetileba<br />

miviRe~, _ TviTonac kargad<br />

icis, rom pasuxiT mabnevs. Cems reaqcias<br />

akvirdeba da mciredi pauzis<br />

Semdeg agrZelebs: `maSin ganaTlebis<br />

saministroSi vmuSaobdi, ucxo eneb-<br />

Sic vkiTxulobdi leqciebs. vfiqrobdi,<br />

rom Tu pedagogiuri da ucxo<br />

enebis institutebi gaerTiandeboda,<br />

principSi, SeiZleboda kargi universiteti<br />

gamosuliyo. miznad davisaxe,<br />

rom is, rasac yvela skeptikurad uyurebda,<br />

me gamekeTebina. hoda, SevTavaze<br />

mTavrobas gaerTianebuli universitetis<br />

gakeTeba. aravin Careula.<br />

maSin me erTaderTi viyavi, romelsac<br />

hqonda xedva, imitom ki ara, rom gansakuTrebuli<br />

unarebi maqvs, ubralod,<br />

sxvas aravis ucdia msgavsi ram eswavla,<br />

sxvam aravin icoda, ras niSnavda<br />

Tanamedrove umaRlesi ganaTleba~.<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> fiqrobs, rom zustad<br />

es iyo xelisuflebis mxridan upirobo<br />

ndobis mopovebis mizezi da ara<br />

is, rom momavali reqtori, garkveulwilad,<br />

axali xelisuflebis ideuri<br />

sayrdeni gaxda.<br />

42 cxeli Sokoladi<br />

`yvela cocxali arseba genetikurad<br />

erTsa da imave dros altruisticaa<br />

da egoistic _ es ar aris metafora _<br />

mecnieruladaa dasabuTebuli, ubralod,<br />

gaaCnia, riskenaa es altruizmi<br />

mimarTuli. im dros axali politikuri<br />

Zalebisa da Cemi interesebi Zalian<br />

daemTxva erTmaneTs. cota paTetikurad<br />

ki JRers, magram asea, Tuki qveynisa<br />

da Seni piradi interesi emTxveva,<br />

zogierT gverdiT movlenaze Tvalis<br />

daxuWva giwevs~, _ am saerTo interes-<br />

Si <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> ganaTlebis reformas<br />

gulisxmobs. im grandiozuli cvlilebebis<br />

erT-erTi mTavari iniciatori,<br />

romelic saganmanaTleblo sferos<br />

`iseTi ar viyavi,<br />

rogori Svilic<br />

Cems mSoblebs<br />

undodaT:<br />

mecnieri, romelic<br />

mTel dReebs<br />

saxlSi, wignebSi<br />

TavCarguli<br />

gaatarebda.<br />

CemiT, rogorc<br />

kargi SviliT,<br />

siamaye sakmaod<br />

gvian daiwyes _<br />

reqtori rom<br />

gavxdi, maSin~.<br />

scdeboda da adamianebisgan mentalur<br />

transformacias iTxovda, swored <strong>gigi</strong><br />

<strong>TevzaZe</strong> iyo. is imxanad ganaTlebis saministros<br />

proeqtis _ `ilia WavWavaZe~<br />

_ direqtori iyo, romelsac msoflio<br />

banki 25 milioni dolariT afinansebda<br />

da skolebis restruqturizaciasa<br />

da gamocdebis sistemis reformirebas<br />

iTvaliswinebda. umTavresi mizani korufciis<br />

mospoba iyo.<br />

<strong>gigi</strong> meubneba, rom dRemde pasuxs<br />

agebs maSin gadadgmul yvela nabijze,<br />

Tumca amatebs, rom rogor ganviTardeboda<br />

es sistema, Tavidanve Canda _<br />

is nel-nela `gafuWda~:<br />

`sistema, romlis yvelaze didi Rirsebac<br />

sayovelTaooba iyo, elitisturi<br />

gaxda. abiturientebi dafinansebas<br />

oTx savaldebulo saganSi dagrovili<br />

qulebis mixedviT iReben, ase ki mdidari<br />

ojaxis Svilebs privilegia uCndebaT,<br />

radgan maT aqvT saSualeba yvela<br />

saganSi repetitorTan moemzadon da<br />

warmatebiT Caabaron sasurvel universitetSi.<br />

Tavdapirvelad gamocdebis<br />

SemoRebis erT-erTi umTavresi mizani<br />

repetitorebis ricxvis Semcireba<br />

da skolis rolis gaZliereba iyo, magram<br />

faqtia, am cvlilebis miRebidan<br />

8 wlis Semdegac abiturientebis didi<br />

nawili im adamianebTan emzadeba, vinc<br />

gamocdaze maT naSromebs asworebs,<br />

ase, ra Tqma unda, pirdapiri `mfarveloba~<br />

ver xdeba, magram gamsworebelrepetitors<br />

SeuZlia, Tavis moswavles<br />

aswavlos, rogor daweros sagamocdo<br />

davaleba ise, rom maRali qula mii-<br />

Ros, ai, mdidari adamianis kidev erTi<br />

damatebiTi privilegia~.<br />

…<br />

<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> iSviaTad naxulobs<br />

mSoblebsac. mamasTan TiTqmis ar<br />

saubrobs, Tumca saerTo is aqvT, rom<br />

orive wers wignebs, magram amas calcalke,<br />

TavisTvis akeTeben. rogorc<br />

<strong>gigi</strong>s bavSvobis megobari ana korZaiasamadaSvili<br />

meubneba, saxelovani mecnieri<br />

mamis gamo <strong>gigi</strong>s xSirad wamoaZaxebdnen<br />

xolme, rom mama `qaCavda~ da<br />

rom disertaciac man dauwera.<br />

am wlebidan saukeTesod gorSi gazeT<br />

`erTobaSi~ muSaobis periodi<br />

axsendeba. 19 wlis iyo, rodesac `er-<br />

Tobis~ redaqtori gaxda da Tbilisis<br />

omis dros goreli biznesmenebis<br />

mier gazeTisTvis Sewiruli fuliT<br />

mglebi SimSiliT sikvdils gadaar-<br />

Cina. erTxel, ipodromze misulma,<br />

zurab gurieliZe gaicno, is, iason<br />

badriZesTan erTad, zooparkSi mglebs<br />

uvlida. <strong>gigi</strong>c mglebs nel-nela<br />

`daumegobrda~, galiaSic Sevida, is ki<br />

ara, sul male mglebi saxlSi waiyvana,<br />

Tumca _ iason badriZis saxlSi. im<br />

periodSi <strong>gigi</strong> sakuTar saxlSi cota<br />

dros atarebda, an megobrebis droebiT<br />

dacarielebul saxlebSi cxovro-


da, an eqspediciebSi iyo. pirvelad 6<br />

mgeli gazarda, rogorc bavSvebs, yovel<br />

sam saaTSi erTxel aWmevda. maSin<br />

saxelmwifo mizanmimarTulad anadgurebda<br />

mglebs, <strong>gigi</strong> da misi megobrebi<br />

sasikvdilod ganwirul lekvebs viTom<br />

`cdebisTvis~ yidulobdnen, sinamdvileSi<br />

ki amravlebdnen. `lobo~, `xeSke~<br />

da `virTxa~ <strong>gigi</strong>s pirveli mglebi iyvnen,<br />

romlebic TrialeTis qedze gauSves.<br />

gaSveba iZulebiTi iyo _ mglebis<br />

saWmeli aRar hqondaT. <strong>gigi</strong>s da zuras<br />

mglebi gamorCeulad `Wkvianurad~<br />

moqmedebdnen, jer ZaRlebs iCvevdnen,<br />

Semdeg ki Sinaur cxovelebs itacebdnen.<br />

albaT, maSin Tu gauCnda <strong>gigi</strong>s<br />

pirveli kritikosebi.<br />

…<br />

vidre erT-erT oTxSabaTs, ilias<br />

universitetSi `uaxlesi qarTuli literaturis<br />

kritikis~ leqcia daiwyeba,<br />

auditoriaSi Sekrebil studentebs<br />

vxvdebi. mainteresebs, ras fiqroben<br />

reqtorze, ra ar moswonT universitetSi.<br />

Cemda gasakvirad, bevrs da<br />

Riad melaparakebian, zogi aRSfoTebulia,<br />

zogi _ imedgacruebuli, zogi<br />

_ kmayofili.<br />

videoleqciebi, ilias universitetis<br />

erT-erTi novacia, mwvave kritikis<br />

sagania. studentebi amboben, rom<br />

videoleqciis SemTxvevaSi, masalis<br />

axsnisas leqtors kiTxvas ver usvamen,<br />

maT nawils saxlSi ar aqvs kompiuteri,<br />

anda _ wvdoma internetze. mimtkiceben,<br />

rom Tu maT universiteti aseTi<br />

formiT swavlas avaldebulebs, Sesabamisi<br />

pirobebic unda Seuqmnas.<br />

kritikis Temaa universitetis Sida<br />

saZiebo sistema `argusi~. studentebma<br />

ar ician, visi inicirebulia es<br />

sistema, magram roca veubnebi, rom<br />

maT sistemas analogi ar aqvs, `aseT<br />

saocrebas analogi rogor eqnebao~, _<br />

mpasuxoben.<br />

ZiriTadi pretenzia sistemaSi rTuli<br />

navigacia da arasaWiro sagnebis simravlea.<br />

leqtorebi, saqmis gaiolebis<br />

mizniT, erTi da imave sagnis saxels da<br />

silabuss cotaTi cvlian, studentebi<br />

ki arasaWiro sagnebs irCeven, Semdeg<br />

es sagnebi ar eTvlebaT da damatebiTi<br />

sagnebis aReba, zogjer ki, damatebiT<br />

fulis gadaxda uwevT.<br />

`argusi~ (arCevanis gonivruli<br />

uzrunvelyofis sistema) is proeqtia,<br />

riTac <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> amayobs. is specialurad<br />

ilias universitetis profesor-studentebisTvis<br />

Seqmnili, Sida<br />

eleqtronuli sistemaa, romlis saSualebiTac<br />

studentebi irCeven sagnebs,<br />

adgenen sakuTar saswavlo programas,<br />

profesorebi ki silabusebs aqveyneben,<br />

studentebs davalebebs ugzavnian,<br />

mimdinare qulebs da gamocdebis<br />

Sedegebs acnoben. `argusisadmi~ pro-<br />

istoria<br />

nino cincaZe, nika da akli <strong>TevzaZe</strong>ebi, marti 2011<br />

testis erT-erTi mizezi, <strong>gigi</strong>s azriT,<br />

am sistemaSi studentebis gauTviTcnobiereblobaa.<br />

`rac Seexeba leqtorebis<br />

`oinebs~, sistemaSi kontrols<br />

gavamkacreb~, _ ambobs reqtori.<br />

studentebi aseve meubnebian, rom<br />

reqtorTan saubarze, misTvis werilis<br />

gagzavnaze, arc fiqroben _ CvenTvis<br />

reqtori miuwvdomeliao. erTi gogona<br />

meubneba, erTxel administraciaSi<br />

vTqvi, Tqven Tu ar mexmarebiT,<br />

reqtorTan Seval-meTqi, maT ki Cemi<br />

gadawyvetileba sasacilodac ar eyo-<br />

To. amas roca vuyvebi, <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s<br />

cxeli Sokoladi 43


istoria<br />

saxe ecvleba (arada, emocia iSviaTad<br />

etyoba xolme) da meubneba, rom masTan<br />

misul students ukan aravin gaabrunebs,<br />

misi imeilis misamarTi universitetis<br />

vebgverdzea gamoqveynebuli da<br />

Tuki vinme werils swers, yvelas Tvi-<br />

Ton pasuxobs, radgan am misamarTze<br />

xeli sxvas aravis miuwvdeba.<br />

reqtorisa da studentebis argumentebis<br />

am `ping-pongSi~ miWirs, gavarkvio,<br />

raSi scodavs universitetis<br />

administracia da ra aris studentebis<br />

pasiurobis, anda maTi ararealisturi<br />

molodinebis brali. <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s<br />

vekiTxebi: iqneb studentebis<br />

arainformirebulobaa Tqven mier Seqmnili<br />

sistemis yvelaze didi nakli?<br />

`am xarvezs vxedav, _ mpasuxobs, _<br />

is adamianebi, visac evalebaT studentebisTvis<br />

informaciis miwodeba,<br />

xSirad araTaviazanad eqcevian maT da<br />

magaliTad, kreditebs (riTac studentebi<br />

TavianT saswavlo process gegmaven)<br />

arsebuli wesebis mixedviT ki ar<br />

uTvlian, aramed sakuTari SexedulebebiT~.<br />

universitetis problemebze saubrisas<br />

reqtors toni gansakuTrebulad<br />

oficialuri da mkacri uxdeba. sxva situaciebSic<br />

seriozulia. misi megobrebisgan<br />

vici, rom sasmelic Znelad ekideba.<br />

erT-erT saRamos, masTan saxlSi<br />

mivdivar. Tavdapirvelad isev iseTi<br />

oficialuria, rogorc interviuebisas,<br />

magram ramdenime Wiqis Semdeg sasmeli<br />

ekideba, xalisianad laparakobs<br />

da anekdotebsac hyveba. wamosvlis win<br />

ezos maCvenebs da meubneba: `roca gavmdidrebi,<br />

ukana saxlic unda viyido,<br />

Cems mets mainc aravis unda, Cveni ezo<br />

ki Zalian pataraa~. roca vekiTxebi,<br />

riT apirebs gamdidrebas, mxrebis aCe-<br />

CviT mpasuxobs _ `ramiT~.<br />

ori wlis Semdeg, roca reqtorobidan<br />

wava, surs, rom ilias universiteti<br />

kerZo saswavlebeli gaxdes.<br />

vekiTxebi: am SemTxvevaSi universitets<br />

ganviTarebis meti Sansi eqneba?<br />

_ ra Tqma unda, ase bevri problemis<br />

gadaWra gaadvildeba, ai, Tundac<br />

Sesyidvebi. roca saxelmwifo universitets<br />

marTav, mTavrobis mier dawesebuli<br />

regulaciebiT muSaob. mesmis,<br />

44 cxeli Sokoladi<br />

rom saxelmwifo ver miscems Tavs<br />

uflebas, rom konkretul organizacias<br />

misces SeuzRudavi marTvis SesaZlebloba.<br />

es ki damoukideblobas<br />

Zalian zRudavs.<br />

<strong>gigi</strong> ambobs, rom reqtoris postidan<br />

wasvlis Semdeg, universitetSi<br />

mainc darCeba _ `darwmunebuli var,<br />

privilegirebuli TanamSromeli viqnebi,<br />

meti dro meqneba interdisciplinaruli<br />

kvlevebisTvis da mogzaurobisTvis~.<br />

lisis tba/cxenosnoba<br />

ilias universitetma sacxenosno<br />

centr `raidmedTan~, romlis TavlaSic<br />

axla 9 cxeni cxovrobs, sul axlaxan<br />

marTvis xelSekruleba gaaforma. re-<br />

ori wlis Semdeg,<br />

roca reqtorobidan<br />

wava, surs, rom<br />

ilias universiteti<br />

kerZo saswavlebeli<br />

gaxdes.<br />

vekiTxebi: am<br />

SemTxvevaSi<br />

universitets<br />

ganviTarebis<br />

meti Sansi<br />

eqneba?<br />

_ ra Tqma unda.<br />

qtoris gadawyvetilebiT, lisis tbas-<br />

Tan axlos mdebare centrSi Tuki studentebi<br />

cxenebs mouvlian, sacxenosno<br />

TerapiiT bavSvebis mkurnalobaSi monawileobas<br />

miiReben, cxenze jdomas<br />

iswavlian da sakuTar Tavs qarTul<br />

tradiciul sportul saxeobebSi gamocdian,<br />

eqvs saswavlo kredits miiReben,<br />

zustad imdenives, ramdensac maT<br />

nebismieri rTuli sagani _ samarTlis<br />

istoria an biologia hmatebs.<br />

reqtoris studentebTan Sexvedra<br />

iqvea daniSnuli, Tumca vidre <strong>gigi</strong> maT<br />

am wamowyebaze daelaparakeba, sadgomebTan<br />

midis da cxenebs saTiTaod<br />

esalmeba. `marina~ yavisferi faSatia,<br />

Sublze TeTri laqa da didi, lurji<br />

Tvalebi aqvs. rigSi `zina~, `lurja~,<br />

`maamo~ da sxvebi dganan. sul male <strong>gigi</strong>s<br />

garSemo 50-mde studenti wres kravs,<br />

<strong>gigi</strong> maT mondomebiT uxsnis Tavis<br />

mizans: cxenze jdoma janmrTelobaa,<br />

saerTod, cxovelebTan urTierTobas<br />

Terapiuli gavlena aqvs da es wamowyeba<br />

ara marto cerebraluri damblis<br />

mqone, aramed, daunis da autizmis<br />

sindromis mqone bavSvebsac daexmareba.<br />

<strong>gigi</strong>s nacnobi, romelic ZaRlebiT<br />

Terapiaze muSaobs, Seeswro, rogor<br />

uyveboda atirebuli daunis sindromis<br />

mqone bavSvi Tavis enaze, Tavis gasaWirs<br />

ZaRls, is ki aSkarad usmenda<br />

da SigadaSig cremlebs ulokavda…<br />

…<br />

2013 wels <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong>s reqtorobis<br />

meore vada ewureba. miaCnia, rom<br />

risi gakeTebac saxelmwifo universitetSi<br />

SeiZleboda, ukve gaakeTa.<br />

meubneba, rom pirvel xanebSi universiteti<br />

Zalian swrafad viTardeboda,<br />

Tumca bolo dros ganviTarebis tempma<br />

mkveTrad iklo. dRes universiteti<br />

zRvarzea da struqtura Tu ar gadaxalisda,<br />

ganviTarebas Sewyvets. `es<br />

garedan ar Cans, magram roca gamoCndeba,<br />

ukve gvian iqneba~, _ ambobs <strong>gigi</strong>.<br />

reqtori kompiuterTan zis, uxmod<br />

muSaobs, drodadro oTaxis boloSi<br />

mdgar magidasTan midis, romelic misi<br />

dizainiT daamzades. xis maRal magidaSi<br />

ramdenime vertikaluri ujraa.<br />

ujrebSi Cai, yava da finjnebi inaxeba,<br />

ujrebis Tavsaxuri magidis zedapiria.<br />

magidaze ki eleqtroCaidnebi da Rvinis<br />

boTli dgas.<br />

<strong>gigi</strong> finjans Savi yaviT ivsebs da<br />

im skams maCvenebs, romelzec wlebis<br />

manZilze ijda. skams sazurge ar aqvs,<br />

mTeli datvirTva muxlebze modis da<br />

adamiani iZulebulia, mudmivad fxizlad<br />

da welgamarTuli ijdes. aqamde<br />

am skamze jdoma metaforulad universitetis<br />

ganviTarebisTvis brZolas<br />

hgavda, axla ki, roca Sedegi Ti-<br />

Tqmis miRweulia, <strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> tyavis,<br />

Rrmad CaSvebul savarZelSi gadajda<br />

da Tavs dasvenebis ufleba misca.


<strong>gigi</strong> <strong>TevzaZe</strong> da `marina~, sacxenosno centri `raidmedi~, maisi 2012<br />

istoria<br />

cxeli Sokoladi 45


artisti axlodan<br />

vin aris nadia wulukiZe?<br />

avtori nino lomaZe<br />

pirveli Sexvedridan ori wlis<br />

mere vxvdebiT, ukve interviusTvis.<br />

Secvlilia. ufro gawonasworebuli,<br />

dafiqrebuli Cans. misi xmama-<br />

Rali, xandaxan kategoriuli tonic<br />

damcxrali, Serbilebuli meCveneba.<br />

„ho, TiTqos davalage raRacebi,<br />

mixsnis, _ da mgoni zedmetic movindome.<br />

bolos, xelSi carieli ki-<br />

TxvebiRa SemrCa“.<br />

nadia wulukiZe performer-artistia,<br />

an rogorc TviTon ambobs:<br />

Teatris „meikeri“, rac yvelaferi<br />

SeiZleba iyos _ mocekvave, reJisori,<br />

qoreografi, scenaristi _ `meikeria~<br />

yvela, vinc performansis<br />

SeqmnaSi monawileobs.<br />

pirvelad rom SevxvdiT, Teatris<br />

samagistro programaze, dazartis<br />

skolaSi sadiplomo warmodgenaze<br />

muSaobda. „mzad siyvarulisTvis,<br />

identobis 7 fragmenti“ _ ase hqvia<br />

mis solodadgmas, romliTac nadia<br />

sakuTar Tavs ikvlevs. performansi<br />

jer amsterdamSi, flamandiuri<br />

kulturis centrSi aCvena. ivnis-<br />

Si ki, TbilisSi mas meored warmoadgens<br />

_ proeqtis farglebSi,<br />

romelsac „karmeni _ gamoricxvis<br />

mdgomareoba“ hqvia.<br />

muSaobas rom iwyebda, grZnobda,<br />

rom sruliad dakarguli iyo.<br />

erTaderTi, risi Cvenebac SeeZlo,<br />

aRmoCnda, rom Tavisi personaluri<br />

istoriaa _ mexsiereba, romelTanac<br />

TiTqos araferi hqonda saer-<br />

To. gadawyvita, rom warsulis dabrunebis<br />

saukeTeso gza yvelafris<br />

gaxseneba da mTeli cxovrebis performansad<br />

qceva iyo. 41-wuTiani<br />

warmodgena misi mexsierebis Svidi<br />

fragmentia, romelzec sakuTari<br />

biografia Tavidan aago.<br />

46 cxeli Sokoladi<br />

2010 weli. flamandiuri kulturis<br />

centri.<br />

nacrisfer iatakze Sarvali da<br />

maisuria dafenili. ukan, kedelze<br />

videoproeqcia midis, romelzec<br />

igive scena moCans, oRond _ carieli.<br />

proeqciaze nadia kulisebidan<br />

gamodis da Sarvals da maisurs<br />

Zirs afens. ramdenime wamSi ukve<br />

realur scenazec Cndeba da ambobs:<br />

me mqvia nadia wulukiZe da viTama-<br />

Seb nadia wulukiZes. amis Semdeg,<br />

orive nadia erTdroulad iwyebs<br />

Cacmas.<br />

pirveli scena nacnobi da gacve-<br />

Tili sabWoTa bavSvobidanaa. nadiaze<br />

„saxaliso“ ambebs deda da bebia hyvebian<br />

_ energiul da xalisian patara<br />

gogoze, romelic ocnebobs, im “diadi<br />

momavlis” nawilad iqces, skolaSi<br />

da teleekranze rom uxataven.<br />

misi sabWoTa bavSvoba ucxosTvis<br />

Sablonia, koleqtiuri saxeebi ki,<br />

misi ojaxis wevrebi arian. bebia _<br />

moxuci qali represirebuli ojaxidan,<br />

romelic tragediis gameorebis<br />

SiSiT cxovrobs. deda _ axalgazrda<br />

qali, romelic sistemasTan<br />

dapirispirebas Svilis cnobierebaSi<br />

avtoritetebis ganadgurebiT<br />

cdilobs. da babua _ arxeini Tamada,<br />

beds Seguebuli adamianis xati.<br />

* * *<br />

nadia quTaisSi daibada. sami wlis<br />

iyo, dedasTan erTad, TbilisSi,<br />

bebia-babuasTan rom gadavida sacxovreblad.<br />

musikalur teqnikum-<br />

Si swavlobda. violinoze ukravda<br />

da axalgazrduli orkestris wevri<br />

iyo.<br />

dadiodnen fexiT _ wereTlidan<br />

veris gavliT mTawmindaze da mere<br />

ukan. yovelTvis ramdenime erTad,<br />

rom gzaSi axalgazrda gogoebis-<br />

Tvis instrumentebi aravis moepara.<br />

iyvnen erTaderT gastrolze,<br />

baTumSi. ucnauri sizmariviT axsovs<br />

Zveli matareblis kupe, tualetis<br />

suni da ramdenime wliT ufrosi<br />

gvardielebis qeifi, „aba, erTi<br />

saWidao dagvikariT“.<br />

„…sabWoTa kavSiri daSlilia.<br />

sistemis ekonomikuri, ideologiuri<br />

nangrevebi. aravin swavlobs.<br />

aravin aswavlis. erTaderTi, rac<br />

SegiZlia gaakeTo, esaa dakavde seqsiT“.<br />

[citata performansidan]<br />

16 wlisaa. misi boifrendis ojaxi<br />

Tanaxmaa, rom nadia rZlad miiRon.<br />

arc dedaa winaaRmdegi. „ojaxi cxovrebis<br />

gagrZelebis erTaderTi SesaZleblobaa.<br />

es SeiZleba iyo Cemi<br />

qorwinebis socialuri, kulturuli<br />

mizezi. personaluri mizezebi<br />

CemTvis jer isev bundovania… mezobeli<br />

ambobs, rom gamimarTla. ar<br />

aris advili ipovo qmari maSin, rodesac<br />

aRar xar qaliSvili“, _ erTerT<br />

scenaSi qorwinebis ambavs werilSi<br />

kiTxulobs. werili Sirmaa,<br />

romlis saSualebiTac am istorias-<br />

Tan distancirebas cdilobs. personaluris<br />

Zalian axlodan Cveneba<br />

groteskad rom ar eqces.<br />

mravalricxovani, Zlieri ojaxis<br />

xati male engreva. unda airCios: an<br />

egueba beds da agrZelebs cxovrebas<br />

erTi roliT _ meojaxe dedis,<br />

romlisTvisac mTavari prioriteti<br />

im pirobebis Sesrulebaa, rac<br />

qorwinebis ritualis dros dado,<br />

an sakuTari momavlis saZieblad<br />

midis.<br />

germaniaSi TiTqos Tavidan swavlobs<br />

siaruls, moZraobas. mogvia


artisti axlodan<br />

cxeli Sokoladi 47<br />

foto levan xerxeuliZe


artisti axlodan<br />

nebiT, performansSi, im periods<br />

ase ajamebs: „me ukve vici, rogor<br />

gavxsna sabanko angariSi. rogor<br />

vTqva uari. rogor avirCio. rogor<br />

gadavwyvito. rogor movwio.<br />

rogor vilaparako naklebi. rogor<br />

Seviyvaro. rogor Semiyvardes<br />

naklebad. rogor velaparako oficialur<br />

pirebs, rom gamigrZelon<br />

saswavlo viza~.<br />

violinos Tavs anebebs da antrofosofiul<br />

skolaSi evriTmiis<br />

swavlas iwyebs. sityvebis da musikaluri<br />

frazebis sxeuliT gamoxatvas<br />

cdilobs.<br />

mesame kursze xvdeba, rom es aris<br />

sivrce, sadac yvela kiTxvaze ukve<br />

arsebobs pasuxi, yvela ganmarteba<br />

winaswaraa gansazRvruli. molodini,<br />

rom skolaSi mTeli cekvis diskurss,<br />

evriTmiis sxva cekvis tradiciebTan<br />

mimarTebas iswavlis, ar marTldeba.<br />

nadias da mis megobrebs yvelaze metad<br />

Zveli gamocdilebis Tavidan gaazreba,<br />

axali interpretaciis gzebi<br />

ainteresebT. ikvleven, ra gamocdilebas<br />

eyrdnobian skolaSi, ras uaryofen<br />

da ratom.<br />

„iq, isev, mxolod Staineri laparakobs.<br />

araviTari daeWveba, aravi-<br />

Tari kiTxvebi. maRizianebda aseTi<br />

midgoma. Staineris mere skolebSi<br />

araferi Secvlila. SeuZlebelia,<br />

48 cxeli Sokoladi<br />

momavlis nawilad iqce, rodesac<br />

ganviTarebas ubralod Sewyvet. im<br />

safuZvels, rac Stainerma Seqmna,<br />

dRes ukve ganviTareba sWirdeba.<br />

amaze sul vlaparakobdiT, vawyobdiT<br />

diskusiebs da vcdilobdiT<br />

pasuxebi CveniT gvepovna.<br />

…evriTmiaSi dRemde uaryofen<br />

seqsualobas. fizikuroba ugulebelyofilia.<br />

mniSvnelovani mxolod<br />

eTeruli da astraluri sivrcea.<br />

Cven vambobdiT, rom Tu ginda<br />

moZraoba Seqmna, unda aRiaro, rom<br />

fizikuri sxeuli pirveli safexuria.<br />

Cven gafarToeba sxeulidan<br />

daviwyeT _ Signidan gareT, fizikuridan<br />

eTeruli da astraluri<br />

sivrcisken“.<br />

skolisgan damoukideblad, kaselSi<br />

alternatiuli studia Seqmnes,<br />

radgan skolaSi eqsperimentis<br />

daSveba SeuZlebeli iyo. moZraobas<br />

sxva evriTmiis skolis studentebic<br />

SeuerTdnen. moipoves dafinanseba<br />

da kvleva ganagrZes. klasebisTvis<br />

iwvevdnen profesorebs,<br />

debatebs awyobdnen. male gairkva,<br />

rom isini martoni ar iyvnen _ es<br />

dapirispireba maT eqsperimentamdec<br />

arsebobda. iyvnen evriTmistebi,<br />

visac reformebi, siaxleebi ainteresebdaT,<br />

da konservatorebi,<br />

vinc yovelgvar siaxles ebrZoda.<br />

„maSin pirvelad davfiqrdi imaze,<br />

rom avtoritaruli sazogadoeba<br />

mxolod warsulSi ar darCenila.<br />

is yvelgan SeiZleba Segvxvdes. realobis<br />

religiurobamde gazviadeba<br />

progress aCerebs. davinaxe, rom<br />

ganviTarebis mTavari Seferxeba<br />

orTodoqsuli sazogadoebaa, vis-<br />

Tvisac yvela, vinc sxvanairad fiqrobs,<br />

saSiSroebas warmoadgens“.<br />

28 wlis iyo, meored rom iqorwina.<br />

alternatiuli evriTmiis festivalze<br />

portugalieli biWi gaicno.<br />

ramdenime TveSi swavlas amTavrebda<br />

da germaniis saemigracio samsaxuri<br />

qveynis datovebas sTxovda.<br />

daqorwineba gadawyvites.<br />

„biWis mamam gvirCia, davfiqrebuliyaviT.<br />

ratom vqorwindebodiT:<br />

siyvarulis gamo, Tu mizani Cemi<br />

qveyanaSi datoveba iyo? vifiqreT<br />

da gadavwyviteT, rom qorwinebis<br />

namdvili motivi siyvaruli iyo“,<br />

_ kiTxulobs werils ukve meore<br />

konvertidan, romelsac „Marriage<br />

II“ aweria.<br />

`abortidan or dReSi, germania-<br />

Si samuSaod wasvlamde sami dRiT<br />

adre~, SabaTs, meored gaTxovda.<br />

qmari SvedeTSi darCa. „erTxel,<br />

xangrZlivi da dumiliani saubris<br />

dros, man miTxra, rom aRar icoda,


atom momiyvana colad _ marTla<br />

vuyvardi, Tu imitom, rom Sevebrale“.<br />

erT TveSi, SvedeTis saelCoSi interviuze<br />

daibares.<br />

saemigracio samsaxuris TanamSromlebma<br />

momavali gegmebis Sesaxeb<br />

mSrali kiTxvebi dausves: sad<br />

unda ecxovraT, rogor unda eSovnaT<br />

fuli. hkiTxes warsulzec: sad<br />

Sexvdnen, ramdeni xania, icnoben<br />

erTmaneTs. „vcdilobdi, yvelaferze<br />

gulwrfelad mepasuxa. bolos<br />

Cveni erTad gadaRebuli fotoebic<br />

davaTvalierebine. ar vici zustad,<br />

ra moxda intervius dros, magram<br />

saelCodan rom gamovedi, ukve gadawyvetili<br />

mqonda, rom vSordebodiT<br />

da me saqarTveloSi vbrundebodi“.<br />

revoluciis weli iyo. wamosvlamde<br />

erTi TviT adre Tavis menejmentis<br />

maswavlebels miakiTxa da<br />

daxmareba sTxova. Zalian dabneuli<br />

da SeSinebuli iyo. verafriT xsnida,<br />

ras niSnavda dabruneba, radgan<br />

is yvela sivrceSi ucxo iyo. maswavlebelma<br />

davaleba misca _ ewera<br />

dRiuri. mxolod faqtebi, ra moxda<br />

da rodis. sakuTari emociebis gamosaxatad<br />

ki cariel gverdze rame<br />

daexata. misi iracionaluri SiSis<br />

mizezi is iyo, rom faqtebs da saku-<br />

Tar interpretacias erTmaneTisgan<br />

ver acalkevebda.<br />

saqarTveloSi rom Camovida, mizani<br />

ukve hqonda. eqsperimentuli<br />

Teatris Seqmna undoda. Teatris-<br />

Tvis sivrce, musikosebi, mxatvrebi,<br />

mocekvaveebi da mTeli dasi<br />

sWirdeboda. Tanamoazreebis Zebna<br />

daiwyo. cota xanSi ki, holandiidan<br />

axlad dabrunebul artists, sofo<br />

tabataZes Sexvda. sofosTan erTad<br />

„xinkali juice“ daaarsa da jgufis<br />

saxeliT performansebze muSaoba<br />

daiwyo. maTi namuSevrebis mizani<br />

damkvidrebuli socialuri normebis,<br />

Cvevebisa da tradiciebis groteskulobis<br />

Cveneba iyo _ sufris<br />

ritualebi, qalis roli, nacionalobis<br />

eqstremaluri gamoxatuleba,<br />

miTologizirebuli warsuli,<br />

Zveli da axali avtoritetebi.<br />

misi namuSevrebi im realobis<br />

kritika iyo, romlis SeqmnaSic mas<br />

monawileoba ar miuRia. es sxvebis<br />

problemebi iyo manam, sanam TviTonac<br />

im sivrcis nawilad ar iqceoda.<br />

cvlilebebisTvis mxolod protesti<br />

sakmarisi aRar iyo. moqmedebis-<br />

Tvis meti gamocdileba sWirdeboda.<br />

megobrebisgan gaigo, rom holandiaSi<br />

arsebobs dazartis skola,<br />

Teatris samagistro programa,<br />

romlis mTavari idea moulodneli<br />

artisti axlodan<br />

aRmoCenebis, eqsperimentis atmosferos<br />

Seqmnaa. es aris Teatris<br />

laboratoria, sadac sxvadasxva<br />

qveynidan Casuli performans-artistebi<br />

swavloben.<br />

2008 wels dazartSi sabuTebi gagzavna.<br />

Caabara da wavida.<br />

`dazartSi keTeba fiqrs niSnavs.<br />

Cven erTnairebi ara varT, modiT,<br />

gamovkveToT is, rac erTmaneTisgan<br />

gangvasxvavebs~, _ barbara van<br />

lindti, dazartis aRmasrulebeli<br />

direqtori.<br />

dazartSi ar arsebobs winaswar<br />

gansazRvruli, klasikuri saswavlo<br />

programa. yvela samagistro kursis<br />

kurikulumi gansxvavebulia. programis<br />

Sinaarss, ganrigs da intensivobas,<br />

mowveul mentorebTan erTad,<br />

skolis xelmZRvanelebi arCeven.<br />

ra profesia eqneba kursis mentors,<br />

mniSvneloba ar aqvs _ Teatris<br />

`meikerebi~, sociologebi,<br />

filosofosebi, fizikosebi, astrologebi,<br />

bioartistebi _ nebismieri<br />

SeiZleba mowveuli leqtori<br />

iyos, visac originaluri kursis<br />

momzadeba SeuZlia. mentori mTeli<br />

aTi kviris dramaturgias agebs _<br />

gegmavs saxelosnoebs, Sexvedrebs,<br />

arCevs filmebs.<br />

dazartis mTavari moTxovna _<br />

gulwrfelobaa. sxvadasxva qveyni-<br />

cxeli Sokoladi 49


artisti axlodan<br />

dan Casul artistebs Soris distancia<br />

unda waiSalos. erTmaneTis<br />

Tvalwin sruliad „gaSiSvldnen“ da<br />

sakuTari kulturuli, personaluri<br />

gamocdileba aCvenon. dazarts<br />

Tamami, individualisti da jiuti<br />

adamianebi ainteresebs. studentebi<br />

erTad cxovroben da ucxosTan<br />

daaxloebas swavloben. RirebulebiTi<br />

gansxvavebebi maT Soris konfliqtebs<br />

amZafrebs. „iq davinaxeT<br />

da gamovcadeT, rogor SeiZleba<br />

konfliqtebi saintereso procesebad<br />

aqcio“.<br />

pirvel semestrSi holandiasa<br />

da belgiaSi navebiT imogzaures<br />

da pirveli msoflio omis istoriis<br />

kvals misdies. mentori dirk<br />

ferStoqti iyo, 1980-90-ian wlebSi<br />

aqtivisti, romelic neoliberalur<br />

politikas, klimatur cvlilebebs<br />

akritikebs da umciresobis uflebebs<br />

icavs. dirki dramaturgi da<br />

reJisoria.<br />

mogzaurobisas holandielis<br />

identurobas, cxovrebis wesebs<br />

swavlobdnen. arkvevdnen, ras niSnavs<br />

aSenebul, xelovnur miwaze<br />

cxovrobde. aTvalierebdnen arqiteqturas,<br />

romelic sivrcis simwiris<br />

gamo Zalian socialuri da<br />

praqtikulia. uyurebdnen filmebs.<br />

arCevdnen sistemebs da laparakobdnen<br />

masebis kontrolis meqaniz-<br />

50 cxeli Sokoladi<br />

mebze. msoflio omebze, Tavisufal<br />

bazrebze. akvirdebodnen, rogor<br />

iqmneboda meoce saukunis Sua wlebidan<br />

momxmareblis axali koncefcia.<br />

ras niSnavs „Tanamonawileoba”<br />

biznesSi da politikaSi. ramdenad<br />

winaaRmdegobrivia es ori cneba.<br />

Semdeg braziliel, utopist performans-artistTan<br />

erTad muSaobdnen.<br />

sakuTari poziciebis gamosaxvis<br />

sxvadasxva meTods, formebs da<br />

teqnikas swavlobdnen.<br />

kursis „vin aris me?“ mizani iyo,<br />

studentebis sakuTari SiSebisgan,<br />

stereotipebisgan distancirebis<br />

xerxebi eCvenebinaT.<br />

vorkSopis dros jgufebad<br />

dahyves. TiTo jgufSi samni iyvnen.<br />

erT-erTi Tavis yvelaze mZime<br />

travmaze hyveboda. meore kiTxvebs<br />

usvamda. mesame Cumad ijda da ismenda.<br />

savarjiSos bolos jgufis<br />

yvelaze mdumare wevri „aRsarebis“<br />

avtors gulwrfelobisTvis asaCuqrebda<br />

da performanss uZRvnida.<br />

„axlac tanSi Jruanteli mivlis,<br />

rom maxsendeba. Zalian Tbili da<br />

amaRelvebeli momentebi iyo“. Tu<br />

pirvel blokSi inteleqtualuri<br />

savarjiSoebi gvqonda, meoreSi<br />

mxolod Cvens gancdebs, emociebs<br />

vikvlevdiT. or TveSi urTierToba<br />

absoluturad Segvecvala. erTmaneTis<br />

mimarT ufro mgrZnobiaree-<br />

bi, frTxilebi gavxdiT. komunikaciac<br />

ufro intensiuri, Ria gaxda.<br />

azrebis gamosaxatad naklebi sityvebi<br />

gvWirdeboda. ukve sxeuliT<br />

vlaparakobdiT“.<br />

transhumanizmis, bioartis, astrologiis<br />

da sxva kursebis Semdeg<br />

sajaro da piradi sivrcis specifikas<br />

da maT Soris arsebul [Tu<br />

ararsebul] sazRvrebs ikvlevdnen.<br />

xuTi dRis manZilze TiTo RamiT<br />

ucxo adamianebis saxlebSi cxovrobdnen.<br />

diliT skolaSi misamarTs da gasaRebs<br />

urigebdnen. mkacri instruqcia<br />

hqondaT: TavianTi „saidumlo<br />

mogzaurobis“ Sesaxeb erTmaneTis-<br />

Tvis araferi ar unda eambnaT. saxlebi<br />

meordeboda da aravis unda<br />

scodnoda sad moxvdeboda saRamos.<br />

„yvelgan gansxvavebuli garemo<br />

iyo. zogan erTi oTaxi daketili<br />

gvxvdeboda, sadac savaraudod<br />

saxlis patroni Zalian pirad da<br />

Zvirfas nivTebs inaxavda. zogan<br />

piriqiT _ yvelaferi Ria iyo. Tavidan<br />

uxerxulobas vgrZnobdi. da<br />

sisuleleebze vfiqrobdi: SeiZleba<br />

Tu ara karada gamoaRo, rodesac<br />

ici, rom aravin giTvalTvalebs?<br />

waikiTxav viRacis bloknots, rodesac<br />

ici, amas veravin verasdros<br />

gaigebs? ras niSnavs Riaoba? ramdenad<br />

Ria xar Sen TviTon? SegiZlia


sxvebis gaxsniloba daafaso, Tu piriqiT<br />

_ sxvisi gulwrfeloba gTrgunavs?“<br />

saxlidan wamosvlis win,<br />

sakuTari fiqrebi dRiurSi unda<br />

CaeweraT. saxlis patronisTvis ki,<br />

rame, iqve, Tavisi gakeTebuli sa-<br />

Cuqari daetovebinaT. es xan werili<br />

iyo, xan rCeva, romelime filmi<br />

enaxaT, an wigni ama da am gverdze<br />

gadaefurclaT. ikeas esTetikiT<br />

gawyobil, SemaSfoTeblad mowesrigebul<br />

saxlSi, nadias gamafrTxilebeli<br />

werili daxvda: „fexsacmeli<br />

SemosasvlelSi datove!“ nadiam<br />

sakuTari fexis anabeWdebi furcelze<br />

Semoxaza da ucnob maspin-<br />

Zels saCuqrad Tavisi steriluri<br />

kvali dautova.<br />

dazartis skola nadias biografiaSi<br />

babilonis godolia, sadac<br />

yvela erT enaze saubars swavlobs.<br />

* * *<br />

dRes ramdenime damoukidebel<br />

proeqtze muSaobs. megobar<br />

artistTan erTad agresias, mis<br />

formebs da sxvadasxva gamovlinebebs<br />

ikvlevs. „karmeni-gamoricxvis<br />

mdgomareoba“ erTgvari<br />

saxelosnoa, romelsac TbilisSi<br />

Jurnalis gamosvlidan or kviraSi<br />

gamarTavs.<br />

yvelaze masStaburi proeqti ki<br />

„me da stalinia~. romlis repeti-<br />

ciebic amsterdamis erT, dasaxurad<br />

ganwirul, TeatrSi midis. misi<br />

dramaturgi dazartis skolis wevri,<br />

dirk ferStoqtia.<br />

unda, istoriis es ukve brendad<br />

qceuli monakveTi sxvadasxva perspeqtivaSi<br />

ikvlios. jer isev mxolod<br />

kiTxvebi aqvs: SeiZleba Tu<br />

ara xedvebis simravliT istoriis<br />

rekonstruqcia? ra iyo im epoqis<br />

mTavari niSnebi? vin iyvnen adamianebi,<br />

vinc im istoriul momentSi<br />

cxovrobdnen, rogor iRebdnen realobas?<br />

agrovebs werilebSi, memuarebSi,<br />

kulturul da istoriul<br />

ZeglebSi asaxul poziciebs da cdilobs,<br />

miuaxlovdes niSnuls, sadac<br />

perspeqtivebis simravle realobis<br />

Sesaxeb yvelaze damajerebel iluzias<br />

Seqmnis. Tumca xvdeba, rom<br />

is mxolod istoriis kidev erTi<br />

versiis Cvenebas SeZlebs, radgan<br />

warsulis rekonstruirebis yvela<br />

mcdeloba sabolood mainc kraxis-<br />

Tvisaa ganwiruli.<br />

“didi artistebis epoqa damTavrda.<br />

es procesi SeiZleba ar dasrulebula,<br />

magram aqamdec male<br />

mivalT. mxolod erTeulebi moipoveben<br />

saxels. arsebuli art bazari<br />

_ romelic xelovanebis mcire<br />

jgufzea dafuZnebuli _ daiSleba.<br />

artistebi veRarasdros SeZleben<br />

iseTi cnobilebi gaxdnen, rogorc<br />

artisti axlodan<br />

klasikosi ostatebi iyvnen. Tanamedrove<br />

xelovanebi da maTi namu-<br />

Sevrebi yuradRebas didi xniT ve-<br />

Rar miipyroben, maT drois dineba<br />

gaiyolebs. xelovnebis momavali _<br />

artistebis uzarmazari ricxvia,<br />

sadac sabolood, raodenoba gansazRvravs<br />

xarisxs”, _ Jan ricema,<br />

Teatris meikeri, 2008 weli, vena,<br />

sajaro leqcia.<br />

informaciuli saukunis mTavari<br />

gamowveva swored es simravlea.<br />

`dedamiwaze arasdros ucxovria<br />

erTdroulad imden genioss,<br />

ramdenic dRes cxovrobs~ (zura<br />

jiSkariani). SeiZleba warmateba<br />

wamebSi moipovo, magram ramdenime<br />

dReSi Seni saxeli aRaravis axsovdes.<br />

am simravleSi da qaosSi gadar-<br />

Cena gansakuTrebul niWs moiTxovs.<br />

2012 wlidan holandiaSi da mTel<br />

evropaSi kulturisa da xelovnebis<br />

dargebs saxelmwifo dafinanseba<br />

40 procentiT Seumcirda. nadia<br />

wulukiZe, ukve sxva artistebTan<br />

erTad, isev imave dilemis wina-<br />

Se dgas: rogor daimkvidros Tavi<br />

ucxo qveyanaSi da rogor gadarCes,<br />

rogorc pirovneba.<br />

„dRes ukve SemiZlia vTqva, vina<br />

var da mTavari esaa. albaT, var is,<br />

visac sakuTari Tavis da cvlilebebis<br />

aRar eSinia. am etapze, es sakmarisia“.<br />

cxeli Sokoladi 51


interviu<br />

`RmerTi ar aris kerpi~<br />

interviu nikola CernokrakTan<br />

esaubra laSa oTxmezuri<br />

nikola Cernokraki parizis wminda<br />

sergis marTlmadidebluri Teologiis<br />

institutis xelmZRvanelia.<br />

1925 wels daarsebuli instituti<br />

dasavleT evropaSi marTlmadidebluri<br />

Teologiis uZveles keras<br />

warmoadgens. nikola Cernokraki,<br />

agreTve, kaTolikuri institutis<br />

profesoria, sadac marTlmadideblur<br />

Teologias aswavlis. 2006<br />

wlidan igi bibliuri kvlevis asociaciis<br />

Tana-prezidentia. mas hyavs<br />

meuRle da ori Svili. nikola Cernokraki,<br />

1951 wels iugoslaviaSi,<br />

Tanamedrove xorvatiaSi daibada.<br />

1973 wels, belgradis universitet-<br />

Si swavlebis Semdeg, igi ganaTlebis<br />

gasagrZeleblad parizSi gadavida.<br />

safrangeTis sagareo saqmeTa saministrosTan<br />

erTad, nikola Cernokrakma<br />

qarTveli mRvdelmsaxurebisa<br />

da TeologebisTvis samagistro<br />

da sadoqtoro kursebze yovelwliuri<br />

saswavlo vizebi moipova.<br />

mamao nikola, rogor fiqrobT,<br />

rTulia sasuliero pirisTvis moRvaweoba<br />

iseT qveyanaSi, sadac sajaro<br />

sivrceSi religiuri institutebi<br />

warmodgenili ar aris?<br />

safrangeTSi, romelic dRes postmodernuli<br />

qveyanaa, erTi saukunis<br />

win saero da saeklesio pirebs Soris<br />

daZabuloba imdenad didi iyo,<br />

rom Tu maswavlebeli da mRvdeli<br />

erTmaneTs quCaSi SeeCexebodnen,<br />

erT-erTi aucileblad quCis meore<br />

mxares gadavidoda. dRes Cven aRar<br />

gvixdeba trotuaris gamocvla, Tumca<br />

erTmaneTs mainc ar vesaubrebiT.<br />

dResac ar arsebobs dialogi<br />

am or samyaros _ eklesiasa da saxelmwifos<br />

Soris, Tumca, momavalSi<br />

es SesaZlebelia Seicvalos. miuxedavad<br />

imisa, rom marTlmadideblur<br />

religias bevri sisuste axasiaTebs,<br />

igi arasdros ar Camoyalibebula<br />

52 cxeli Sokoladi<br />

sistemad. ra Tqma unda, carizmis<br />

epoqaSi eklesia ruseTis imperiul<br />

politikas hyavda damorCilebuli,<br />

magram eklesiaSi yovelTvis arsebobda<br />

gamonaklisi.<br />

ai, axla, Cven wminda serafimes<br />

eklesiaSi vimyofebiT. serafime<br />

iyo adamiani, romelic cxovrobda<br />

gaxiznuli, sistemis gareT. es iyo<br />

puSkinis epoqaSi. marTalia, puSkini<br />

da serafime erTmeneTs ar icnobdnen,<br />

magram orive maTgani im epoqis<br />

simboloebs warmoadgenen. ganaxleba<br />

eklesiaSic moxdeba, mxolod am sistemis<br />

gareT myofi adamianebis mier.<br />

Tumca, me axla, albaT, ukve vcildebi<br />

Temas...<br />

ai, axla, xelTa maqvs ifsos _ franguli<br />

socialuri kvlevebis institutis<br />

monacemebi, romlis mixedviT,<br />

1968 wels, yovel kviradRes eklesia-<br />

Si 37 % frangi qristiani dadioda,<br />

1988 wels _ 25%, dRes ki 7%-ze nak-


lebi. mamao nikola, ar geSiniaT, rom<br />

male umuSevari darCebiT?<br />

gulwrfelad vfiqrob, rom es<br />

situacia sjobs, vinaidan eklesia<br />

ar aris adgili, sadac xalxi ZaliT<br />

unda modiodes. eklesiaSi morwmuneni<br />

ar SeiZleba imis gamo modiodnen,<br />

rom amas zogadi socialuri<br />

mdgomareoba moiTxovs. adre xalxi<br />

eklesiaSi ise dadioda, rogorc<br />

dRes luqsemburgis baRSi dilis<br />

`jogingze~. es cxovrebis wesi, moda<br />

gaxldaT. dRes qveyana Tavisufalia<br />

am socialuri wnexisgan da es Zalian<br />

kargia.<br />

Cveni, eklesiis msaxurTa gamowveva<br />

isaa, rom gamovnaxoT ena, romelic<br />

dRes, Tavisufal, aratradiciul<br />

adamians daainteresebs.<br />

dRes adamiani ar cxovrobs tradiciaSi<br />

da Cven unda movnaxoT saSualeba,<br />

rom religiiT agnostikosebic<br />

davainteresoT. Cven vcdilobT,<br />

erTad visaubroT iseT sakiTxebze,<br />

rac vertikalur ganzomilebaSi gadagviyvans,<br />

rac saSualebas mogvcems<br />

RmerTsac velaparakoT. Cemi azriT,<br />

eklesia, yovel SemTxvevaSi, dasavleTSi,<br />

mowodebulia, rom monaxos<br />

sulis da azris Tavisufleba. magram<br />

aq axali araferia. pavle mociquli<br />

ras akeTebda, Tu ara amas?<br />

igi cdilobda ebraelebsa da sxva<br />

xalxebs Soris arsebuli undoblobis<br />

kedeli daengria. samwuxarod,<br />

es kedeli dResac arsebobs da eklesiis,<br />

magram ara marto eklesiis,<br />

aramed politikosebis funqciac<br />

isaa, rom daangrion am undoblobisa<br />

da gaucxoebis kedlebi.<br />

eklesias aqvs Tavisi adgili sazogadoebaSi.<br />

mas, aseve, Tavisi adgili<br />

aqvs erovnul sazogadoebaSic. da<br />

am globalizaciis epoqaSi me kargad<br />

vgrZnob, Tu ra mniSvneloba aqvs<br />

nacionalur kulturas. mimaCnia,<br />

rom kultura, romlis matarebeli<br />

eklesiaa, aris rogorc nacionaluri,<br />

aseve universaluri. Cemi azriT,<br />

marTlmadideblobam aCvena, rom Sei-<br />

Zleba darCe istoriul konteqstSi<br />

da aseve gaxde universaluri.<br />

Cven, marTlmadideblebi, aq _ sa-<br />

frangeTSi, umciresobaSi varT da<br />

es mdgomareoba gvaZlevs saSualebas<br />

sxvanairad SevigrZnoT pan-mar-<br />

Tlmadidebloba, vidre Cven amas<br />

erovnul konteqstSi SevicnobdiT.<br />

vfiqrob, rom diasporis mdgomareobaSi<br />

arsebobam unikaluri Sansi<br />

misca Cvens eklesias. is gafantuloba,<br />

rac diasporaSi cxovrebas sdevs<br />

Tan, universalur elfers aZlevs<br />

Cvens eklesias. magram, amasTanave,<br />

Cven ar viWriT Wiplars Cveni erovnulobisgan.<br />

dRevandeli eklesiisaTvis gamowvevaa,<br />

rom igi ar gaxdes kerp-<br />

Tayvanismcemeli. ra mogvitana Cven<br />

iudeur-qristianulma tradiciam?<br />

cocxali RmerTi, romelic adamianis<br />

bedis Tanamonawilea. es RmerTi<br />

ar aris kerpi. dRevandel eklesias<br />

sWirdeba Tanamedrove diskursis<br />

xilva.<br />

me am enaze saubari viswavle wminda<br />

sergis institutSi da es maswavles<br />

berdiaevma, frolovskim, parizis<br />

wminda ninos eklesiis moZRvarma<br />

ilia meliam. Tu Cveni instituti<br />

Tavisufalia, es imitom, rom es Tavisufleba<br />

Cven safrangeTis saxelmwifom,<br />

respublikam mogvca.<br />

Tqven miiCnevT, rom safrangeTSi<br />

dRes eklesia iseve gamijnulia saxelmwifosgan,<br />

rogorc es meoTxe<br />

saukunemde, konstantine didis imperatorobamde<br />

iyo?<br />

vfiqrob, rom asea da aseTi mdgomareoba<br />

bevrad ufro kargia eklesiisaTvis.<br />

me bevri espaneli megobari<br />

myavs mRvdelmsaxurebs Soris,<br />

isini iezuitebi iyvnen. Cven erTad<br />

vswavlobdiT safrangeTSi. frankos<br />

sikvdilis Semdeg, mokle xanSi, isini<br />

marqsistebi gaxdnen. saocaria, ara?!<br />

meoce saukunis dasawyisSi ruseTSi<br />

piriqiT moxda _ marqsistebi qristiani<br />

Teologebi gaxdnen...<br />

espaneTi dResac Tavis warsulis<br />

Sesaxeb polemikaSia CarTuli, ganawyenebulia<br />

Tavis warsulze. espaneTSi<br />

sazogadoeba ufro radikalizirebulia,<br />

vidre safrangeTSi.<br />

Cemi azriT, espaneTis kanonmdeblo-<br />

interviu<br />

ba, romelic uSvebs homoseqsualur<br />

qorwinebas da homoseqsual wyvilebs<br />

bavSvebis ayvanis uflebas aZlevs,<br />

sazogadoebis antikaTolikuri<br />

ganwyobiT aris gamowveuli. espaneT-<br />

Si frankos dros eklesias mTlianad<br />

ekava sajaro sivrce, eklesia<br />

da saxelmwifo Zalian iyvnen erTmaneTze<br />

gadajaWvuli, ramac ziani<br />

udavod orives miayena. da es saSiSroeba<br />

arsebobs im zogierT postkomunistur<br />

qveyanaSic, sadac eklesia<br />

cdilobs didi adgili daikavos sazogado<br />

cxovrebaSi. komunisturi<br />

samyaros gaqrobasTan erTad, gaqra<br />

yvela is instituti, romelic adamianisTvis<br />

SesaZlebelia moraluri<br />

burji gamxdariyo. ideologia unda<br />

Secvliliyo, magram samwuxarod, eklesia<br />

ar iyo mzad es niSa daekavebina,<br />

radganac mas amisaTvis inteleqtualurad<br />

momzadebuli adamianebi<br />

ar hyavda. me ar vicnob situacias<br />

bevr qveyanaSi, magram serbeTSi da<br />

ruseTSi am mxriv mdgomareoba savalaloa.<br />

magilaTad gamodgeba is,<br />

Tu rogor xdeba episkoposebis gana-<br />

Tleba. isini absoluturad ar arian<br />

inteleqtualurad mzad im funqciisaTvis,<br />

rac unda Seasrulon da<br />

amavdroulad udidesi Zalaufleba<br />

eZlevaT.<br />

mamao nikola, Tqven daibadeT iugoslaviaSi,<br />

gaizardeT belgradSi.<br />

Tqveni winaprebi serbo-xorvat-italielebi<br />

iyvnen. ramdenad dagexmaraT<br />

qristianoba balkaneTis omis dros?<br />

ra Tqma unda, movlenebs udidesi<br />

gulisyuriT vadevnebdi Tvals,<br />

Zalze aforiaqebuli viyavi Sinaganad,<br />

magram ver vlaparakobdi, erTi<br />

sityvac ki ar warmomiTqvams maSin.<br />

ar vlaparakobdi imitom, rom vxvdebodi,<br />

ver vaxerxebdi swori sityvis<br />

moZebnas, Cemi sityva deviacias ganicdida.<br />

me ver vipove Cemi adgili.<br />

ase rom, siCume varCie. da es Cemi<br />

piradi apokalifsi gaxda, rasac me<br />

ver Cavwvdi, ver gavige, imitom, rom<br />

me es qveyana miyvarda, momwonda misi<br />

multieTnikuri mxare da vfiqrobdi,<br />

rom sigiJe iyo amis damsxvreva.<br />

cxeli Sokoladi 53


interviu<br />

amasTan erTad, me Cemi mrwamsis mixedviT<br />

respublikeli var da amitom<br />

mimaCnda, rom is, visac gamoyofa undoda,<br />

unda gamoyofiliyo. yoveli<br />

mxridan boroteba Canda da es yvelaferi<br />

CemTvis gaugebari darCa.<br />

rogorc marTlmadidebel, aseve<br />

kaTolikur eklesiaSi, protestantuls<br />

ar Sevexebi, vinaidan misi roli<br />

am regionSi umniSvneloa, partikularuli<br />

diskursi Zlierdeba. igive<br />

jozef ratcingeri, dRevandeli papi,<br />

acxadebs, rom erTaderTi eklesia,<br />

romelsac eklesia SeiZleba ewodos<br />

am sityvis sruli mniSvnelobiT _<br />

kaTolikuri eklesiaa. marTlmadidebel<br />

eklesiaSic, ufro da ufro<br />

xSirad cdiloben, rom rwmena eTnoss<br />

daukavSiron...<br />

ra Tqma unda, muxti Zalze Zlieria,<br />

muxti, romelic miiltvis<br />

imisken, rom qristes RvTaebriv-adamianuri<br />

buneba, nacionaluriT Secvalos.<br />

am dros qristes gakerpebis<br />

saSiSroeba Cndeba, magram amasTan<br />

erTad eklesia es mrevlia, es xalxia,<br />

es am xalxisaTvis damaxasiaTebeli<br />

kulturaa, da Cemi azriT, qristianebs<br />

unda eyoT simwife, raTa<br />

SeZlon TavianTi istoriis wakiTxva.<br />

maxsovs, rodesac 22 wlisa safrangeTSi<br />

Camovedi da sorbonaSi<br />

daviwye swavla, garSemomyofTaTvis<br />

me serbi an iugoslaveli viyavi, am<br />

dros, sinamdvileSi, Sen ara marto<br />

serbi an iugoslaveli xar, aramed<br />

cota metic...<br />

ai, axla, roca Sen moxvedi CemTan,<br />

me sxvebs Seni Tavi gavacani rogorc<br />

qarTveli, imis magivrad rom me-<br />

Tqva Tu vin xar. ase rom, Cven ver<br />

vaxerxebT Cveni bedisgan, Cveni sazRvrebisgan<br />

gaTavisuflebas. amis<br />

Semdeg es Cemsa da Senzea damokidebuli,<br />

Tu rogor SevZlebT im tvir-<br />

Tis tarebas, romelsac nacionaloba<br />

hqvia. diax, ra Tqma unda, Cven _<br />

eklesiebi, rogorc kaTolikuri, ise<br />

marTlmadidebeli, vcodavT, roca<br />

partikularistul diskursze gadavdivarT,<br />

magram, amasTanave, Zalian<br />

adamianuria, rom me Sen erovnuli<br />

54 cxeli Sokoladi<br />

niSniT gangasxvavo. gvinda Tu ar<br />

gvinda, Cven Cveni erovnuli civilizaciis<br />

matareblebi varT.<br />

me mesmis, rom dekalogis mexuTe<br />

mcneba _ `pativi eci mamas da dedas,<br />

raTa dRegrZeli iyo miwaze, romelic<br />

ufals, Sens RmerTs moucia SenTvis~<br />

_ yvelaze adamianuria, yvelaze advilia<br />

daicva, miuxedavad amisa, ar mesmis<br />

am mcnebis. Sen es sazRvrebi ubralod<br />

komforts giqmnis, gkarnaxobs,<br />

rogor icxovro, ra azri aqvs Sen cxovrebas.<br />

es ki iluziaa, es is horizontia,<br />

romelzec nicSe laparakobda,<br />

filosofosi, romelic didad ar aris<br />

pativcemuli RvTismsaxurTa Soris.<br />

vici, razec mimaniSneb da getyvi,<br />

rom nicSe absoluturad swori gaxldaT,<br />

roca ambobda, rom RmerTi<br />

mokvda. RmerTi iseT sistemaSi, iseT<br />

CarCoSi moaqcies, rom is mokles.<br />

Cemi azriT, religia musikasaviT<br />

aris. Sen gaqvs mcdeloba muzicirebis,<br />

raTa harmonia monaxo. am<br />

dros SesaZlebelia RmerTze saubari<br />

axali eniT. amitomac aris, rom<br />

apofatikur enas marTlmadideblebisaTvis<br />

aseTi didi mniSvneloba gaaCnia.<br />

rac Seexeba Seni kiTxvis pirvel<br />

nawils, geTanxmebi, rom iluzia<br />

Zlieria da rom es iluzia aseve wyaroa<br />

sxvisi, ara Sennairis SiSisa, da<br />

religiis roli swored imaSia, rom<br />

es SiSi Caaqros da ara gaaRvivos.<br />

londonis suroJis eparqiaSi, 5-6<br />

wlis win, eklesiis Temis im nawilma,<br />

romelic bolo, postsabWoTa emigracias<br />

warmoadgenda, Tavisi wesebis<br />

dakanoneba gadawyvita. isini aRSfo-<br />

Tebuli iyvnen imiT, rom Zveli emigraciis<br />

morwmune qalebi eklesiaSi<br />

SarvalSi an TavSiSveli dadiodnen.<br />

warmoSva Tu ara igive problemebi parizis<br />

postsabWoTa emigraciam?<br />

ara, aseTi problemebi ar yofila,<br />

radgan aq ormociode marTlmadidebluri<br />

eklesiaa da visac<br />

sad urCevnia, iq loculobs. aqedan<br />

xuTi wuTis manZilze, moskovis sapatriarqos<br />

eklesiaa da iqauri mrevli<br />

ZiriTadad postsabWoTa emigra-<br />

ciaa. CvenTan mrevli bevrad ufro<br />

mravalferovania. frangebis garda,<br />

bevria amerikeli, balkaneli, slavi...<br />

da Tu Cven mrevlSi erToba<br />

sufevs, es formalizmis xarjze ar<br />

xdeba.<br />

Tqven axseneT, rom eklesias Wirdeba<br />

Tanamedrove sityvis, Tanamedrove<br />

diskursis monaxva. britaneTis magaliTebiT<br />

rom gavagrZeloT, iq axali<br />

aRTqma ukve naTargmnia Cockney Rhyming<br />

Jargonze, arsebobs saxarebebis<br />

legos da komiqsebis versiac. es<br />

kenterberis mTavarepiskoposis mier<br />

daSvebuli versiebia. droisaTvis<br />

fexis awyobis mcdelobisas eklesia<br />

„ramdenad Sors~ SeiZleba wavides?<br />

me, rogorc axali aRTqmis specialists<br />

da pedagogs, mesmis Tu<br />

ra problemebis winaSe dgas dRes<br />

adamiani. Cemi azriT, mTavaria mki-<br />

Txvels Sinaarsi gadasce, formas ki<br />

naklebi mniSvneloba aqvs. am gadacemisaTvis<br />

saWiroa moiZebnos is ena,<br />

romelzec mkiTxveli laparakobs<br />

da kiTxulobs. am mxriv, Tavisufleba<br />

enis arCevanSi aucilebelia.<br />

Tqven es Tavisufleba TviT axal aR-<br />

TqmaSic gaqvT, sadac oTxi saxarebaa<br />

da oTxive maTgani gansxvavdeba erTmaneTisagan.<br />

magram enis Tavisuflebam<br />

ar unda gamoiwvios eklesiaSi<br />

sxvisi diskreditacia, rogorc amas<br />

pavle mociquli ambobda kerpebisadmi<br />

Sewirul xorcTan dakavSirebiT.<br />

Cemi azriT, dasavleTis eklesiam<br />

zedmetad axada niRabi misterias<br />

_ saidumlos da ukve aRarc icis,<br />

sad aris misteria. marTlmadidebeli<br />

konfesia ufro arqaulia da es<br />

arqauloba axsnas moiTxovs. mar-<br />

TlmadideblobaSi yovelTvis iyo<br />

misteriis SenarCunebis tradicia,<br />

radganac RmerTi adamianisaTvis<br />

saidumloebaa. ra Tqma unda, es saidumlo<br />

enis meSveobiT unda aixsnas,<br />

magram ara misteriis gabanalurebiT.<br />

safrangeTSi saprezidento arCevnebis<br />

periodSi gacxarda polemika<br />

evTanaziaze. aris bioeTikis sxva


sakiTxebi, romlebic dRes sakanonmdeblo<br />

organoebSi ganixileba da<br />

romlebzec diskusia eklesiaSic midis.<br />

magaliTad, SarSan agvistos, holandiaSi,<br />

qveyanaSi, sadac 10 welia<br />

evTanaziis praqtika arsebobs, patara<br />

skandali moxda, rodesac mRvdelma<br />

uari Tqva wesi aego Tavisi mrevlis<br />

wevrisTvis, romelmac evTanaziiT<br />

daasrula sicocxle. mamao nikola,<br />

ras fiqrobT, SeZlebs dRes eklesia<br />

safrangeTSi mecnierebasTan harmoniul<br />

urTierTobas? aris es Tqven-<br />

Tvisac gamowveva?<br />

marTlmadideblur eklesias aqvs<br />

unari mecnierebas akompanireba<br />

gauwios. Cemi azriT, marTlmadideblur<br />

eklesias ar unda hqondes<br />

aprioristuli, xisti pozicia zogadad<br />

medicinis da kerZod, evTanaziis<br />

mimarT. es is sakiTxebia, romlebzec<br />

saWiroa fiqri, gansja. TviT frangul<br />

sajaro sferoSic ar arsebobs<br />

konsensusi. mTavaria, eklesias ar<br />

hqondes winaswar gansazRvruli xisti<br />

pozicia. magaliTad, dRes protestantul<br />

samyaroSi midis debatebi<br />

qalTa xeldasxmis Sesaxeb. ar arsebobs<br />

dogmaturi winaaRmdegoba, romelic<br />

qalTa xeldasxmas uaryofda.<br />

miuxedavad imisa, rom qristianobam<br />

Zalian bevri gaakeTa qalis gaTavisuflebisaTvis,<br />

qristianul da iudeur<br />

tradiciaSi qals es roli ar akisria.<br />

Tumca pavle mociquli romaelTa<br />

eklesiisadmi miwerili epistoles<br />

bolo TavSi axsenebs qalebs _ maT<br />

Soris, pirvel rigSi, febes, kanqreas<br />

eklesiis diakons. igive porfiri,<br />

mesame saukunis neoplatonikosi<br />

filosofosi da qristianobis didi<br />

kritikosi, qristianul eklesiebs,<br />

damcinavad, qalTa senatad moixseniebda.<br />

es faqtebi imaze mianiSnebs, rom<br />

qristianebi imdenad Ria iyvnen qalebis<br />

mimarT, rom maT, am, ase vTqvaT,<br />

feministuri midgomis gamo, akritikebdnen<br />

kidec.<br />

kanonikuroba ara kanonis Tavze<br />

moxveva, aramed zomierebis Ziebaa.<br />

eklesias arasdros uTqvams, rom kanoni<br />

dogmaa. eklesiis istoriaSi ar-<br />

sebobda Zalian mniSvnelovani kanonebi,<br />

romlebic dRes miviwyebulia<br />

da aRaravin iyenebs. protestantuli<br />

eklesiebi ufro qadagebis logikis<br />

gavlenis qveS arian, marTlmadidebeli<br />

eklesia ki ziarebazea<br />

orientirebuli. amasTan erTad, ar<br />

dagvaviwydes isic, rom es sakiTxi,<br />

protestantul samyaroSi warmoiSva.<br />

marTlmadideblurSi igi ar dasmula.<br />

zogadad, marTlmadidebel<br />

nicSe absoluturad<br />

swori gaxldaT,<br />

roca ambobda, rom<br />

RmerTi mokvda.<br />

RmerTi iseT<br />

sistemaSi, iseT<br />

CarCoSi moaqcies,<br />

rom is mokles. Cemi<br />

azriT, religia<br />

musikasaviT aris.<br />

Sen gaqvs mcdeloba<br />

muzicirebis,<br />

raTa harmonia<br />

monaxo. am dros<br />

SesaZlebelia<br />

RmerTze<br />

saubari axali<br />

eniT.<br />

eklesias ufro metad xiblavs sityvis<br />

gadacema vidre tradicia, vinaidan<br />

tradicia ucvlelia, transmisia<br />

ki cvlilebas uSvebs.<br />

Tqven jer belgradis Teologiur<br />

fakultetze swavlobdiT da Semdeg<br />

parizSi, wminda sergis institutSi<br />

ganagrZeT ganaTleba. ra gansxvaveba<br />

iyo am or Teologiur skolas Soris?<br />

belgradSi RmerTisadmi diskursi<br />

apologeturi iyo, STabeWdileba<br />

meqmneboda, rom Cemi pedagogebi<br />

RmerTs icavdnen viRacisgan. amasTan<br />

erTad, belgradSi diskursi dogmaturi<br />

iyo. me es midgoma Jangbadis<br />

interviu<br />

gareSe mtovebda. aq Camosvlisas Sevxvdi<br />

xalxs, romlebic RmerTTan<br />

Serigebuli iyvnen da maTi diskursi<br />

dafuZnebuli iyo RmerTSi cxovrebis<br />

gamocdilebaze. es iyo periodi iseTi<br />

didi filosofosebisa, rogorebic<br />

iyvnen berdiaevi, losski da sxva mravali.<br />

isini marTlmadidebluri Teologiis<br />

modernizatorebi gaxldnen.<br />

me vityodi, rom maT wminda mamebis<br />

modernizeba SeZles im gagebiT, rom<br />

isini mkiTxvels dauaxloves. ase gaxda<br />

wminda sergis skola Cemi saxli.<br />

saxli, sadac jer vswavlobdi, Semdeg<br />

vaswavlidi da romelsac axla vxelmZRvanelob.<br />

dRes wminda sergis instituti<br />

absoluturad saerTaSoriso<br />

struqturaa, sadac aswavlian frangebi,<br />

berZnebi, amerikelebi, rusebi,<br />

ruminelebi... garemo Zalian internacionaluria.<br />

dRes skolaSi sabakalavro,<br />

samagistro da sadoqtoro<br />

programebis samasamde studenti swavlobs.<br />

gvaqvs liturgiuli galobis<br />

da ikonografiis saxelosnoebi. safrangeTis<br />

sagareo saqmeTa saministros<br />

saSualebiT movipove stipendiebi<br />

qarTvelebisaTvisac. amJamad<br />

gvyavs stipendianti mamao abo Tbilisidan,<br />

sapatriarqos mier gamogzavnili.<br />

imedi maqvs, rom seqtembridan<br />

axali studentebi gveyoleba saqar-<br />

Tvelodan.<br />

1973 wels, safrangeTSi Camosvlisas,<br />

wminda sergis institutSi<br />

mamao ilia melia gavicani, romelic<br />

unikaluri adamiani gaxldaT. ekumenizmi<br />

misi namdvili mowodeba iyo.<br />

am Zalze Ria adamians, erTi Tviseba<br />

gaaCnda, romelic mudam mxiblavda:<br />

is yovelTvis yvelaze susts icavda.<br />

magaliTad, Tu klasSi iseTi moswavle<br />

gvyavda, romelic zarmacobda<br />

da yvela mis garicxvas moiTxovda,<br />

mama ilia yvelafers akeTebda mis<br />

dasacavad. rodesac is xanSi Sevida,<br />

wirvis Catareba uWirda da daxmarebas<br />

me mTxovda xolme. bolo erTi<br />

weli, wminda ninos qarTul eklesia-<br />

Si wirvis CatarebaSi mama ilias me<br />

vexmarebodi. ase rom, piradad me,<br />

saqarTvelosTan gansakuTrebuli<br />

grZnobebi makavSirebs.<br />

cxeli Sokoladi 55


specproeqti<br />

56 cxeli Sokoladi


`buntarebi~<br />

avtori salome afxaziSvili<br />

foto levan xerxeuliZe<br />

ilustracia Tako baqraZe<br />

specproeqtisTvis maisurebi mogvawoda www.maikaprint.ge-m<br />

specproeqti<br />

„nu gvatyuebT!“;<br />

„swavla uflebaa da ara privilegia“;<br />

„ara eqspluatacias!“;<br />

codna gasayidi produqti ar aris!“;<br />

„Sors Seni religiuri xelebi, Cemi wminda sxeulidan“;<br />

„puri da wignebi!“;<br />

„avtonomia universitets!“ _ es im lozungebis arasruli<br />

CamonaTvalia, romelTac, bolo ramdenime welia, sauniversiteto<br />

sivrceebsa da sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi<br />

xSirad gaigonebT. am moTxovnebis Sinaarsi gansxvavebulia,<br />

magram saerTo aqvT Zlieri saprotesto muxti, rac am axalgazrdul<br />

moZraobebs kvebavs.<br />

progresisa da cvlilebisTvis Cemi Taobis warmomadgenlebi<br />

Taviseburi meTodebiT ibrZvian _ musika, performansi,<br />

teqsti, aqcia, diskusia, filmebi, sajaro leqciebi da<br />

a.S. universitetebis ezoebSi, parkebsa Tu moednebze, isini<br />

xSirad ikribebian da erTmaneTs ideebs uziareben, cdiloben<br />

stereotipebis darRvevas da akritikeben damaxinjebul<br />

tradiciebs.<br />

zogierTi maTgani imdenad ambiciuria, rom ifiqreb, oci<br />

wlis asakSi ukve mTeli samyaros Seqmna moaswreso. adardebT<br />

TavianTi TaobisTvis damaxasiaTebeli indiferentuloba<br />

da inertuloba, amitom arc Tanatolebis mxilebas eridebian.<br />

erTi SexedviT, gegmebi Camoyalibebuli aqvT, magram<br />

sistemasTan gamarjvebis, anda protestis meTodologiuri<br />

warmarTvis gamocdileba jerjerobiT mxolod mcire maTgans<br />

aqvs.<br />

veWvob, erTjeradi aqciebiT, qaoturi SekrebebiT, anda<br />

Tundac STambeWdavi performansebiT procesis bolomde<br />

miyvana iyos SesaZlebeli. es TavisdamSvidebas ufro hgavs.<br />

Tumca, arc naadrev Sefasebebs gTavazobT. piriqiT, vesaubrebi<br />

im aqtiur studentebs, romlebic ar xuWaven Tvals<br />

problemebze da vsvam kiTxvas: ramdenad SeZlebs am axalgazrdebis<br />

zogjer viwro-individualuri da erT konkretul<br />

sivrceSi moqceuli, fragmentuli protesti farTo moZraobad<br />

qcevas, romelmac ganviTarebis uwyveti, erTiani procesi<br />

unda uzrunvelyos?<br />

pasuxze erTad vifiqroT.<br />

cxeli Sokoladi 57


specproeqti<br />

lika gagniZe _ 22 wlis<br />

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti, kino-tele xelovnebis mimarTuleba<br />

lika vegani-aqtivistia. xmaurian<br />

aqciebsa da demonstraciebze<br />

ar Cans, magram erT qarTul<br />

tradicias aprotestebs, rac, misi<br />

azriT, problemebis wyaroa. esaa<br />

xorcisa da cxoveluri sakvebis<br />

kulti. amis mimarT agresia jer<br />

kidev bavSvobaSi, sofelSi gauCnda.<br />

TiTqos, araferi _ erT dRes,<br />

mamam mis Tvalwin qaTami dakla,<br />

magram es sakmarisi aRmoCnda:<br />

„pirvelad vnaxe maSin aseTi rame<br />

_ roca Tavwawyvetil qaTams uyurebda,<br />

Cemi ZaRli tiroda, mec<br />

bolo xmaze vtirodi“. 15 wlis<br />

iyo, roca lomisobis dResaswaulze,<br />

xaris dakvlis rituals uyura,<br />

ver moiTmina da sasuliero pirs<br />

SeekamaTa. or weliwadSi kvebis racionidan<br />

xorci saerTod amoiRo.<br />

eqvsi Tvis win ki aikrZala yvela is<br />

58 cxeli Sokoladi<br />

`gaxdi vegani!~<br />

sakvebi, romelic cxovelebis eqspluataciasTanaa<br />

kavSirSi.<br />

umciresobaSi yofniT gamowveuli<br />

diskomfortis daZleva likam<br />

socialur qselSi, Tanamoazreeb-<br />

Tan daaxloebiT daiwyo. feisbuqis<br />

gverdi Seqmna da ramdenime Tvis<br />

win, vegetarianelTa interesebis<br />

damcveli arasamTavrobo organizacia<br />

daaarsa. maTi aqtivobebi,<br />

jerjerobiT, blogze postebis<br />

gamoqveynebiT Semoifargleba, Tumca<br />

unda, rom vegetarianuli kafe<br />

gaxsnas _ mwvane interieriT, kinoklubiT,<br />

sasiamovno musikiT, gemrieli,<br />

vegetarianuli meniuTi da<br />

Tematuri performansebiT.<br />

lika meubneba, rom misi arCevani<br />

bevr ucxo adamianSi iwvevs gaocebas.<br />

`rodesac supermarketSi mcenareul<br />

sakvebs daveZeb, momsaxure<br />

personali gakvirvebuli mekiTxeba<br />

_ ki magram, marxva xom ar aris da<br />

rad gindaT?~<br />

`adamianebisgan gansxvavebiT,<br />

romlebsac SeuZliaT arasasurveli<br />

garemo SeZlebisdagvarad<br />

Secvalon, cxovelebi ususurebi<br />

arian. Cem mosaklavad, rom vinme<br />

movides, amas xom vigrZnob? aseve<br />

grZnobs cxoveli, rodesac mis<br />

mokvlas apireben“, _ marwmunebs<br />

lika da ambobs, rom misTvis cxovelebis<br />

yovelgvari eqspluataciaa<br />

miuRebeli _ quCaSic, qarxanaSic,<br />

saxlSic: „Tavisufali var,<br />

radgan Cems kuWze maRla var. mixaria,<br />

rom davafase sicocxle. ar<br />

aqvs mniSvneloba, visi sicocxle _<br />

CemTvis adamiani da cxoveli erTnairad<br />

xelSeuxebelia“.


qeTo froidi (mWedliSvili) _ 21 wlis<br />

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti, fsiqologiis mimarTuleba<br />

misi protesti saxeliTa da gvariT<br />

iwyeba. mobezrda yvelgan da<br />

yovelTvis qeTi mWedliSvilis saxeliT<br />

siaruli, amitom profesiiT<br />

fsiqologma, fsiqoanalizis fuZemdeblis<br />

gvari sakuTar fsevdonimad<br />

aqcia. pirvel interviuze qeTo<br />

mSromelTa uflebebis mxardamWeri<br />

aqciidan movida, Tumca Tqva, rom<br />

aseT aqciebs xSirad azri ekargeba,<br />

radgan mSromelTa uflebebis<br />

damcveli organo, iseve rogorc,<br />

sxva struqturebi, xelisuflebas<br />

emorCileba, aqciebic uSedegod<br />

sruldeba.<br />

qeTo aqtiuri adamiania da meubneba,<br />

rom aseTia skolidanve. mecxre<br />

klasSi iyo, roca istoriis<br />

maswavleblis gamocvla gaaprotesta,<br />

klaselebi aiyolia, Tavisi mo-<br />

Txovna furcelze dawera, gaifica<br />

`deviacia iwvevs progress~<br />

da direqtoris kabinetTan aqcia<br />

gamarTa. gaimarjves. klass maswavlebeli<br />

daubrunes.<br />

Semdeg, ukve universitetSi, socialur<br />

da politikur mecnierebaTa<br />

fakultetze, uamravi mizezi<br />

ipova, romelTa gamoc wynari da<br />

mdore studentoba verafriT eqneboda.<br />

jer iyo da fakultets<br />

rom biblioTeka ar hqonda, is ar<br />

moewona. amiT daiwyo xelmowerebis<br />

Segrovebis mTeli seria, rac<br />

Semdeg, misi studenturi cxovrebis<br />

ganuyofel nawilad iqca. 2011<br />

wlis martSi universitetis mesame<br />

korpusis sardafSi, keTilmowyobili<br />

biblioTeka gaixsna. amas mohyva<br />

fsiqologTa klubis gaxsna<br />

universitetSi, sadac yovelkvireul<br />

diskusiebs da filmis Cvenebebs<br />

awyoben; Semdeg _ sainiciativo<br />

specproeqti<br />

jgufi _ „Targmne“ mTavari mizniT<br />

_ qarTul enaze iTargmnos is profesiuli<br />

literatura, rac studentebs<br />

profesiuli zrdisTvis<br />

sWirdebaT. da bolos - qeTo froids<br />

unda, rom universitetSi fsiqologTa<br />

laboratoriac gaxsnas<br />

Tavis megobrebTan erTad, sadac<br />

profesorebis daxmarebiT Caatareben<br />

kvlevebs, gamokiTxvebs, fokusjgufebs,<br />

rac maT fsiqologiaSi<br />

praqtikuli unarebis ganviTareba-<br />

Si daexmarebaT.<br />

qeTos samoqmedo strategiaa:<br />

„rodesac raime RonisZiebis/aqciis<br />

organizatori xar, unda gansazRvro<br />

Seni mTavari mizani da SeZlo am<br />

miznis garSemo, rac SeiZleba meti<br />

informacia moiZio, rom ufro meti<br />

ZaliT Seudge miznisken svlas“.<br />

cxeli Sokoladi 59


specproeqti<br />

zogadad, protestis idea Tu<br />

moswons, es, pirvel rigSi, musikis ga-<br />

moa, amitom laparaks ase iwyebs: „bavS-<br />

vobidan Rolling Stones-sa da Pink Floyd-s<br />

vusmendi. kargi musika ki yovelTvis<br />

giqmnis protests Cveulebrivisadmi.<br />

Sen ar gsurs, rom standartuli, mosawyeni<br />

cxovrebiT icxovro. musikac<br />

swored esaa: originaluri formiT mowodebuli<br />

ambavi, romelic gitacebs,<br />

mogwons da gaRelvebs. amas cxovrebiseuli<br />

gamocdilebac emateba da xvdebi,<br />

rom TviTgamoxatvis sxva gzebic<br />

arsebobs“.<br />

nika yovelTvis apolitikurobiT gamoirCeoda,<br />

magram universitetsa da<br />

TeatrSi bolo periodSi ganviTarebulma<br />

movlenebma „aiZula“ xmamaRali<br />

protestis monawile gamxdariyo. gasuli<br />

wlis miwuruls, rusTavelis Teatris<br />

win, robert sturuas mxardamWer<br />

60 cxeli Sokoladi<br />

nika megreliSvili _ 22 wlis<br />

SoTa rusTavelis saxelobis Teatrisa da kinos saxelmwifo universiteti, dramis reJisori<br />

`progresi iTxovs cvlilebebs~<br />

aqciaze misul aTamde students Soris<br />

nikac iyo. wels ki, rodesac saxelovnebo<br />

saswavleblebs statusi Seucvales,<br />

maT mier organizebul aqciaze,<br />

Teatralur universitets mxolod<br />

nika warmoadgenda: „CavTvale, rom<br />

saswavlebelSi, sadac erTs meubnebian<br />

da sruliad sapirispiros mikeTeben,<br />

Cemi, rogorc studentis da rogorc<br />

moqalaqis, vali iyo, pozicia Zalian<br />

mkafiod da radikalurad gamomexata“.<br />

ori Tvea, sadiplomo speqtaklze<br />

muSaobs, amitom Cveni Sexvedrac<br />

sandro axmetelis saxelobis oTaxSi<br />

Sedga. zemoT aRniSnulma movlenebma<br />

nikas arCevanzec imoqmeda da sadiplomo<br />

namuSevris Temad, absurdisti dramaturgis,<br />

slavomir mroJekis piesa _<br />

„Ria zRvaSi“ SearCia. moqmedeba zRvaSi,<br />

gemze viTardeba, sadac sami adamiania.<br />

sakvebis gamolevis Semdeg, dgeba mo-<br />

menti, rodesac mezRvaurebi erTmane-<br />

Tis Wamas iwyeben. mroJekis am piesis<br />

morali aseTia: zRva Cveni cxovrebaa.<br />

masSi curvisas yovelTvis dgeba dro,<br />

roca adamianebi TavianT saxes kargaven<br />

da akeTeben yvelafers, rac araadamianuria:<br />

„am speqtaklSi adamianebs<br />

TavianT saxes vaCveneb, _ ambobs nika,<br />

_ rodesac amdeni adamianis gulgrilobas<br />

awydebi, roca yovelTvis neitralur<br />

pozicias irCev da, zogadad,<br />

ar interesdebi Sen garSemo mimdinare<br />

procesebiT, udavoa, rom kaciWamiis<br />

pozicias irCev~.<br />

nika meubneba, rom mayureblisTvis<br />

speqtakli mZime sanaxavi iqneba, radgan<br />

sakuTari Tavis danaxva kaciWamiis<br />

rolSi aravis moewoneba. misi sadiplomo<br />

speqtaklis premiera maisis bolos,<br />

imave darbazSi gaimarTeba, sadac Cveni<br />

saubari Sedga.


sazogadoebaSi da gansakuTrebiT<br />

ki, mis TaobaSi arsebuli stereotipebis,<br />

statikurobisa da indiferentulobis<br />

gaprotestebas mariam<br />

baazovi kinos saSualebiT cdilobs.<br />

universitetSi CabarebisTanave,<br />

TiTqmis martom, kino klubi<br />

gaxsna. pirveli filmi, romelzec<br />

studentebi dapatiJa _ denis ganzelis<br />

reJisorobiT gadaRebuli<br />

„eqsperimenti“ iyo. am filmiT Tqva:<br />

konformizmis Sedegia is, rom sabolood,<br />

aseTi adamiani totalitaruli<br />

saxelmiwfos msxverpli<br />

xdeba. mariamma megobrebs sTxova,<br />

kinoCvenebaze TeTri tansacmliT<br />

misuliyvnen _ iseve rogorc, filmSia.<br />

„CemTvis mniSvnelovania is<br />

faqti, rom yoveli kinoCvenebis<br />

Semdeg, vamCnev, rom am adamianebSi<br />

raRac icvleba da isini fiqrs iwye-<br />

mariam baazovi _ 20 wlis<br />

saqarTvelos universiteti, xelovnebaTmcodneobis mimarTuleba<br />

`ideebi tyviagaumtaria~<br />

ben. xSirad, es is adamianebi arian,<br />

visganac cvlilebas ar velodebi“,<br />

_ meubneba intervius dros.<br />

kinoklubis organizeba martos<br />

uwevs, Tumca ambobs, rom radgan<br />

amiT Tavis saTqmels gamoxatavs,<br />

drois xarjvad namdvilad Rirs.<br />

mariamis mSoblebi ebraul wesebs<br />

zedmiwevniT icaven, misTvis ki religiuri<br />

Tayvaniscemis damkvidrebuli<br />

formebiT cxovreba ucxoa.<br />

es 13 wlis asakSi gaiazra, rodesac<br />

ierusalimSi, marTlamdideblebis,<br />

iudevelebisa da musulmanebis locvas<br />

uyura da mixvda, rom locva<br />

ganmartoebiT, masobrivi aRtkinebis<br />

gareSe sjobs.<br />

Tanatolebis mimarT yvelaze mZafri<br />

protesti 2004 wels, saqar-<br />

Tvelos prezidentis inauguraciis<br />

dRes gauCnda, roca am mizeziT<br />

specproeqti<br />

saswavlo procesi CaiSala: „videqi<br />

da vuyurebdi, rogor yvirodnen<br />

Cemi klaselebi _ „miSa! miSa!“,<br />

maswavleblebi ki amiT bednierebi<br />

iyvnen. damrigebels vkiTxe kidec,<br />

ra iyo zeimis mizezi, man ki Tavidan<br />

momiSora, Seni saqme ar ariso“.<br />

„imisaTvis, rom Seqmna raRac Rirebuli,<br />

amisTvis saWiroa gqondes<br />

protestis grZnoba!~ _ ambobs mariami.<br />

da amisTvis saWiroa, albaT,<br />

formac. mariamma mgoni, am formasac<br />

miagno.<br />

cxeli Sokoladi 61


specproeqti<br />

Caketili sivrcis garRvevis survili<br />

laSas cxovrebaSi religiuri<br />

dogmebis eWvis qveS dayenebiT<br />

daiwyo. paralelurad, izrdeboda<br />

pasuxgaucemeli kiTxvebis raodenobac.<br />

universitetSi Cabarebis<br />

Semdeg, laSa moxvda im adamianebis<br />

wreSi, romlebic mis msgavsad azrovnebdnen,<br />

aman ki meti informaciis<br />

miRebis saSualebac misca. xatebi<br />

da sxva siwmindeebi Tavisi oTaxidan<br />

gaitana, kiTxvebze pasuxebis gacema<br />

daiwyo da amgvar daskvnamde mivida:<br />

„ar aris aucilebeli, yvelaferi<br />

CarCoSi moaqcio, miT umetes, iseTi<br />

sakiTxebi, romlebic azrovnebasTanaa<br />

dakavSirebuli. CemTvis mTavari<br />

Rirebuleba aris calke aRebuli<br />

abstraqtuli adamiani, da ara qveyana,<br />

teritoriuli naglejebi, misi<br />

damaxasiaTebeli niSnebi da a.S. amis<br />

62 cxeli Sokoladi<br />

laSa qavTaraZe _ 20 wlis<br />

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti, Jurnalistikis mimarTuleba<br />

`azrovneba gaTavisuflebs~<br />

gaazreba yvelas SeuZlia, mTavaria,<br />

gqondes raimes Ziebis survili“.<br />

sakuTar TavSi CaRrmavebisa da<br />

alternatiuli gzebis Zieba la-<br />

Sam wignebiT daiwyo. TiTqmis sul<br />

kiTxulobda, mere, rogorc xdeba<br />

xolme, laSam wignebis personaJebSi<br />

Tavisi Tavi ipova. mixvda, rom misi<br />

saqme wera unda yofiliyo, es iqneboda<br />

instrumenti garemoSi raRacebis<br />

Sesacvlelad. meubneba, rom mis-<br />

Tvis wera idealia da Jurnalistika,<br />

rogorc profesia, am idealTan miaxloebis<br />

saukeTeso saSualeba.<br />

axla blogeria. misi postebis<br />

mTavari Tema Jurnalisturi ganaTlebis<br />

xarvezebia. ambobs, rom<br />

Jurnalistikis swavla mxolod amerikul<br />

„qeisebze“ dayrdnobiT, Seu-<br />

Zlebelia. is student-Jurnalistebsac<br />

akritikebs, romlebic xSirad<br />

zustad im unarebis ganviTarebas<br />

ar cdiloben, rac maTTvis mniSvnelovani<br />

unda iyos: ar cdiloben<br />

informaciis „qeqvas“, Tvalsawieris<br />

gafarToebas, ar aqvT motivacia,<br />

profesiulad gaizardon: „cxovrebis<br />

mTavari „muRami“ da xalisi swored<br />

is aris, rom mudmivad moaxerxo<br />

Seni Tavis motivireba, rom raRacisTvis<br />

ibrZolo, an raRacas ebr-<br />

Zolo, oRond es ar unda iyos br-<br />

Zola brZolisTvis, Tvalsawieridan<br />

ar unda dagekargos ideali, romlis<br />

miRwevac gsurs. Tu brZolisa da<br />

aqtivizmis survili ar gaqvs da gadadixar<br />

statikur mdgomareobaSi,<br />

ver vxvdebi, ratom irCev Jurnalistis<br />

profesias, da saerTod, ra azri<br />

aqvs cxovrebas?“


samxatvro akademiaSi arsebuli<br />

swavlis sistemis gaprotesteba,<br />

akademiis studentebis erTma<br />

jgufma ramdenime Tvis win daiwyo.<br />

1990-ian wlebSi arsebuli alternatiuli<br />

jgufebis _ „forumis“,<br />

„kreatoriis“, „multimediuri saxelosnos“,<br />

„Tavisufali saxelosnosa“<br />

da kidev ramdenime jgufis<br />

Semdeg, sxvadasxva fakultetebis<br />

studentebma, akademiis sardaf-<br />

Si, kidev erTxel moiyares Tavi<br />

da aseTi gegma dasaxes: moewyoT<br />

gamofenebi da performansebi,<br />

gaemarTaT Sexvedrebi maTTvis<br />

saintereso adamianebTan, Seemu-<br />

SavebinaT swavlebis Tanamedrove<br />

meTodologia, rasac sxvadasxva<br />

fakultetebze sistemuri kvlevis<br />

Catarebis Semdeg gamoavlendnen.<br />

jgufis Seqmnis idea akademiaSi<br />

akademiis alternatiuli jgufi<br />

apolon quTaTelaZis saxelobis Tbilisis samxatvro akademia<br />

`uari swavlebis moZvelebul midgomebs!~<br />

bolo periodSi dawyebul reorganizaciis<br />

process mohyva. saxelovnebo<br />

universitetebis statusis<br />

Secvlisa da axali reqtoris<br />

daniSvnis Semdeg, studentebi informaciul<br />

vakuumSi aRmoCndnen.<br />

dRes jgufSi ocdaaTamde wevria.<br />

Tumca, dainteresebul studentebs<br />

kidev elian.<br />

„Tanamedrove xelovnebis swavleba<br />

Zalian rTuli da specifikuria.<br />

es ar aris swavleba, es aris<br />

mTeli seria midgomebisa, rom<br />

students azrovnebis ganviTarebaSi<br />

daexmaro. roca namuSevris<br />

Seqmnas gaswavlian, jer gavaleben,<br />

rom kargad Seiswavlo Tema,<br />

scado da am Temas filosofiuri<br />

axsnac upovo. mxolod amis Semdeg<br />

unda Seqmna namuSevari. Cven ki<br />

filosofiis sagansac ki daStam-<br />

specproeqti<br />

puli TeoriebiT gvaswavlian: aba,<br />

bavSvebo, „ra aris filosofia?<br />

da Cven erTxmad unda vupasuxoT<br />

_ „sibrZnis siyvaruli“. Cven zustad<br />

am moZvelebul midgomebs vupirispirdebiT~,<br />

_ ambobs natalia<br />

nebieriZe.<br />

jgufis wevrebs imedi aqvT, rom<br />

akademiaSi dawyebuli cvlilebebis<br />

talRa, sxva universitetebSic<br />

gadainacvlebs.<br />

cxeli Sokoladi 63


specproeqti<br />

besikma bavSvoba lentexis raion-<br />

Si gaatara. eklesiaSi pirveli<br />

stiqarosani iyo, marxvebs inaxavda<br />

da wirva-locvebs ar acdenda.<br />

mogvianebiT sasuliero akademia-<br />

Si Caabara, undoda, religiuri<br />

sakiTxebi Seeswavla da eklesiaSi<br />

msaxurebisas gaCenil kiTxvebze<br />

pasuxebi Sesabamisi ganaTlebiT,<br />

wminda werilebis kiTxviTa da gaanalizebiT<br />

epova. Tumca, sasuliero<br />

akademiaSi mixvda, rom am codnas<br />

iq ver miiRebda. profesorebi<br />

leqciebze agvianebdnen, zogjer<br />

ki acdendnen kidec.<br />

religiis Sesaswavlad Tavisufali<br />

sivrce besikma sxvagan ipova.<br />

akademiaSi „akrZalul literaturad“<br />

aRiarebul saRvTismetyvelo<br />

Jurnal „zRvarSi“ man bevri ise-<br />

Ti mosazreba amoikiTxa, romelic<br />

64 cxeli Sokoladi<br />

besik liparteliani _ 26 wlis<br />

Tbilisis sasuliero akademia<br />

`hpoveT WeSmariteba da WeSmaritebam gagaTavisufloT Tqven~<br />

manamde pasuxgaucemel kiTxvebs<br />

pasuxobda. besiks arasamTavrobo<br />

organizacia „alfis“ mier organizebuli<br />

Tavisufali leqciebis<br />

ciklic daexmara. eswreboda leqciebs,<br />

romelTac nodar ladaria,<br />

basil kobaxiZe, emzar jgerenaia<br />

da sxva momxseneblebi atarebdnen.<br />

swored amis Semdeg akademiaSi arsebuli<br />

situaciis gamosworeba man<br />

studenturi gaerTianebis SeqmniT<br />

daiwyo. gaerTianebis wevrebi periodulad<br />

Tanxas agrovebdnen da<br />

sakvebs yidulobdnen, radgan im<br />

dros akademiis saerTo sacxovrebelSi<br />

mZime mdgomareoba iyo. mesame<br />

kursze iyo, roca monawileoba<br />

miiRo ramdenime satelevizio<br />

gadacemaSi da marTlmadidebel<br />

mSobelTa kavSirs daupirispirda.<br />

axla besiki ilias saxelmwifo<br />

universitetSi religiis sociologias<br />

swavlobs. Tumca, ambobs,<br />

rom sasuliero akademiis problemebze<br />

Tvalis daxuWvas ar apirebs.<br />

Tavis Zvel jgufelebTan erTad<br />

daafuZna organizacia „axalgazrda<br />

qristianebi demokartiisa<br />

da mSvidobisaTvis“ da male axal<br />

saRvTismetyvelo Jurnals gamoscems.


miranda da lilu feministebi<br />

arian da universitetSi Camoyalibebuli<br />

patriarqaluri da arafeminuri<br />

ganwyobis miuxedavad,<br />

mainc sul cdiloben sakuTari sa-<br />

Tqmeli leqcia-seminarebze daafiqsiron.<br />

stereotipebiT gaJRenTil<br />

garemoSi gogonebi xSirad cinikuri<br />

damokidebulebis msxverplnic<br />

xdebian. swored msgavsi damokidebulebis<br />

gamo ver moiZebna Tavisufali<br />

auditoria universitetSi,<br />

sadac qalTa mimarT Zaladobis<br />

amsaxveli fotogamofena da sajaro<br />

leqcia Catardeboda. lilusa<br />

da mirandas TxovniT, sabolood,<br />

leqcia _ „Zaladobidan esTetizaciamde“<br />

ilias saxelmwifo universitetSi<br />

Catarda.<br />

lilu mamulaSvili _ 19 wlis,<br />

Tsu, sociologiis mimarTuleba<br />

miranda gagua _ 20 wlis<br />

Tsu, filosofiis mimarTuleba<br />

`Tavisufleba qalis uflebas!~<br />

qalebis mimarT usamarTlo damokidebulebis<br />

winaaRmdeg protesti,<br />

gogonebs universitetSi<br />

Cabarebamde gauCndaT. liluze<br />

gavlena erTma andergraundulma<br />

musikalurma jgufma moaxdina.<br />

gogonebis simRerebSi feministuri<br />

Tematika, qalebis uflebebi<br />

Warbobda. miranda ki ixsenebs, rom<br />

zogadad, Zalian „biWuri“ gogona<br />

iyo, ainteresebda iseTi profesiebi,<br />

romelsac qalebi naklebad<br />

irCeven _ fizika da filosofia.<br />

sxvadasxva feministuri organizaciebis<br />

warmomadgenlebis gacnobis<br />

Semdeg, miranda da lilu ramdenime<br />

aqciazec moxvdnen, ramac<br />

maT meti gambedaoba Semata. „Cemi<br />

sxeuli Cemi saqmea“, „Sors Seni<br />

specproeqti<br />

religiuri xelebi Cemi wminda<br />

sxeulidan“, „es ar aris 8 marti“ _<br />

es im aqciebis saxelwodebaa, romelTac<br />

gogonebi jer kidev skolis<br />

periodidan SeuerTdnen.<br />

feministi gogonebi, studentebis<br />

socialuri pasuxismgeblobisa<br />

da tolerantobis dabal doneze<br />

saubroben da amboben: „revolucia<br />

qalis gonebidan unda daiwyos<br />

da Tu qals Tavisi uflebis dacva<br />

ar surs, mamakaci am uflebis<br />

dacvis iniciativas ar aiRebs, ar<br />

daTmobs“.<br />

cxeli Sokoladi 65


specproeqti<br />

„ver veguebi iseT situacias, sadac<br />

yvela erTnaria. Cem garSemo<br />

rom iyos aTi erTnairi adamiani,<br />

me meTerTmete ver viqnebi“, _ meubneba<br />

giorgi, romelmac zustad<br />

am mizeziT saxeli Seicvala da<br />

buTu gaxda.<br />

saganmanaTleblo sistemis mimarT<br />

protesti, pirvelive kursze<br />

gauCnda, ris gamoc sxva universitetSic<br />

ki gadavida, sul sxva ganxriT<br />

_ Tsu-s arqeologiis mimar-<br />

Tulebidan ilias universitetSi<br />

politologiaze.<br />

„axla iseTi leqciidan movdivar,<br />

sadac Cemi azri vTqvi religiaze<br />

da amis gamo, aravin gamlanZRa~,<br />

_ meubneba buTu SexvedrisTanave<br />

da amatebs, rom amis gamo Tsu-<br />

Si TiTiT saCvenebeli gaxdeboda,<br />

radgan iq gatarebuli erTi semes-<br />

66 cxeli Sokoladi<br />

buTu bilixoZe _ 20 wlis<br />

ilias saxelmwifo universiteti, politologiis mimarTuleba<br />

`cvlileba monawileobis Sedegia~<br />

tri drosa da sivrceSi gamoketvas<br />

udrida, gansxvavebuli azris<br />

qona _ stigmas.<br />

Tumca, SedarebiT Tavisufali<br />

saswavlo garemos povniT ar<br />

dakmayofilda. dRemde xvdeba samxatvro<br />

akademiis aqtivist studentebs,<br />

monawileobs aqciebSi,<br />

akeTebs stensilebs da posterebs<br />

erTi konkretuli moTxovniT _<br />

„swavla ar unda iyos privilegia“.<br />

erT-erT posterze daxatulia<br />

zvigenebi, romlebic Tevzebs Wamen.<br />

qvemoT ki _ Tevzebi, romlebic<br />

Wamen zvigenebs. buTu mixsnis,<br />

rom es sistemis winaaRmdeg sazogadoebis<br />

gaaqtiurebisken pirdapiri<br />

mowodebaa.<br />

buTus aRizianebs aratolerantuli<br />

sazogadoeba, am Tvisebis<br />

naklebobas ki samoqalaqo<br />

ganaTlebis dabali doniT xsnis.<br />

ar uyurebs televizors da mas<br />

Semdeg, rac samarSruto taqsebiT<br />

mgzavroba 80 TeTri gaxda,<br />

protestis niSnad, yviTeli `mar-<br />

SrutkebiT~ aRar mgzavrobs. gadawyvetileba<br />

spontanurad, erT<br />

dilas, saxlidan gamosvlisas mii-<br />

Ro da ar Seucvlia: „me rom vityvi<br />

_ ara, e.i. _ ara!“


giorgim rokmusikis mosmena Zalian pa-<br />

tara asakSi daiwyo. mama „pink floidis“<br />

iseT kompoziciebs asmeninebda, romlis<br />

gagebasac maSin ver axerxebda, magram<br />

mainc usmenda. wlebis Semdeg, megobreb-<br />

Tan erTad rokbendi Seqmna. ambobs, rom<br />

man Cveulebrivi qarTveli Tineijerebisgan<br />

gansxvavebiT, mSobliur qalaq kaspSi,<br />

kontrkulturis damkvidreba daiwyo, rac<br />

raionis mosaxleobisTvis TvalSisacemi<br />

da gamaRizianebelic iyo. dRes universiteti<br />

da samsaxuri misi valdebulebebia,<br />

bendi ki _ arCevani, romelic misTvis yvelaze<br />

mniSvnelovania: „CemTvis bendi yvelaze<br />

da yvelaferze mniSvnelovania. me<br />

amisTvis Cemi naxevari cxovreba gadavde“,<br />

_ ambobs is.<br />

mSoblebis gadametebuli mzrunvelobis<br />

mimarT protestis gancda Zalian adre<br />

gauCnda. 3 wlis iyo, magram mainc naTlad<br />

axsovs, rogor ar moswonda, roca naTesa-<br />

giorgi noniaSvili _ 20 wlis<br />

ilias saxelmwifo universiteti, samarTlis mimarTuleba<br />

ROCK HARD, DIE YOUNG!<br />

vebisa da mezoblebis winaSe, dedis TxovniT,<br />

yvela cxovelis saxeli unda Camoe-<br />

Tvala. erT dResac es ojaxuri ceremonia<br />

Zalian mobezrda da yvela cxovels erTi<br />

saxeli Searqva: „aguri“. `dedaCemis TqmiT,<br />

swored es iyo Cemi pirveli protesti~, _<br />

ambobs giorgi.<br />

Semdeg mis skolaSi konferenciebisa<br />

da sxvadasxva saganmanaTleblo proeqtis<br />

ganxorcieleba amerikulma gacvliTma<br />

programam `fleqsma~ daiwyo. es giorgisTvis<br />

axali ideebis da gamocdilebis<br />

momtani aRmoCnda. meaTe klasSi, man sainiciativo<br />

jgufi Seqmna da jer Tavis<br />

skolaSi da Semdeg ki, kaspis sxva skolebSic,<br />

saintereso Sexvedrebs awyobda.<br />

Tbilisidan miwveuli stumrebi _ daviT<br />

paiWaZe, daTo afrasiZe, nodar xaduri da<br />

sxvebi raionSi mcxovreb mozardebs moqalaqis<br />

ufleba-movaleobis Sesaxeb esaubrebodnen.<br />

specproeqti<br />

Semdeg, saswavlo programiT amerikaSi,<br />

oregonis StatSi gaemgzavra. iq gatarebulma<br />

erTma weliwadma Zalian Secvala,<br />

gaxda damoukidebeli da, rogorc TviTon<br />

ambobs, „cxovreba iswavla“.<br />

Tumca TviTgamoxatvis formebs manamde<br />

TavisiT miagno. erT dRes im daskvnamde<br />

mivida, rom stalinis Zegli mSobliur qalaq<br />

kaspSi, fizikurad Tu vera, sakuTar<br />

TavSi mainc unda gaenadgurebina. amitom<br />

amerikaSi gamgzavrebamde ramdenime TviT<br />

adre, stalinis Zeglze jer didi kiTxvis<br />

niSnebi, TviTmfrinavSi Cajdomamde 24 saaTiT<br />

adre ki, sabWoTa belads, vampiris<br />

atributebi miaxata.<br />

giorgi protests sazogadoebis Camoyalibebisa<br />

da ganviTarebis umTavres<br />

faqtorad miiCnevs: `Taobas, romelsac<br />

ar aqvs protesti, CanasaxSive mkvdaria<br />

da me eWvi mepareba, aseTma Taobam raime<br />

mogces“.<br />

cxeli Sokoladi 67


specproeqti<br />

studentebis TviTorganizebuli<br />

jgufi _ „sociumi“ Tbilisis<br />

saxelmwifo universitetSi, pirvelad,<br />

internetSi, 2007 wels gaCnda.<br />

axlad gaxsnil vebgverdze socialur<br />

da politikur mecnierebaTa<br />

fakultetis meore kursis studentis<br />

mixeil gabelias iniciativiT<br />

da amave fakultetis profesoris,<br />

amiran berZeniSvilis xelSewyobiT,<br />

pirvelad gaCnda im saleqcio masalis<br />

eleqtronuli versiebi, romelTa<br />

`daqseroqsebazec~ universitetis<br />

miwisqveSa gadasasvlelSi<br />

mdgar erTaderT aparatze studentebi<br />

manamde saaTebs xarjavdnen.<br />

vebgverds xarvezebi hqonda, magram<br />

studentebis dro mainc Zalian dazoga.<br />

droTa ganmavlobaSi, socium.ge-s<br />

studenturi forumic daemata, Tu-<br />

68 cxeli Sokoladi<br />

`sociumi~<br />

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti<br />

sazogadoeba ukeTesi sazogadoebisTvis<br />

mca, man srulyofilad muSoba ver<br />

SeZlo, amitom, aqtualuri Temebis<br />

garSemo, gansxvavebuli mosazrebebis<br />

gacvla-gamocvlam realur sivrceSi,<br />

socium.ge-s sadiskusio klubSi<br />

gadainacvla.<br />

sadiskusio Temebi ara mxolod<br />

mimdinare socialur da politikur<br />

procesebs ukavSirdeboda, aramed<br />

universitetSi arsebul Sida problemebsac.<br />

stumrebi _ zaza firaliSvili,<br />

zaza SaTiriSvili, SoTa<br />

malaSxia, levan ramiSvili, Tamar<br />

CugoSvili, universitetis TviTmmarTvelobis<br />

wevrebi da studentebi,<br />

qveyanaSi da maT TaobaSi mimdinare<br />

procesebze msjelobdnen da<br />

kamaTobdnen. swored universitetis<br />

TviTmmarTvelobis arCevnebs mieZRvna<br />

bolo Sexvedra, romelic arCevnebSi<br />

monawile damoukidebel kan-<br />

didatebs da erTiani studenturi<br />

moZraobis wevrebs da maTi programebis<br />

ganxilvas daeTmo.<br />

„sociumis“ wevrebi amboben, rom<br />

maTi upiratesobaa ideologiuri da<br />

Tematuri CarCoebis garRveva: „sociumi<br />

es aris Tavisufali erToba,<br />

sadac yvela ideologiis matarebeli<br />

ipovis Tavs _ feministic, politikurad<br />

memarjvene-memarcxenec da<br />

eTnikuri umciresobis warmomadgenelic.<br />

Cven gvinda, vaCvenoT, rom<br />

gansxvavebuli mosazrebebis mqone<br />

adamianebsac SeuZliaT iyvnen solidarulebi<br />

sxvadasxva problemuri da<br />

aqtualuri sakiTxis mimarT“.<br />

„sociumis“ wevrebi sociologiur<br />

kvlevebsac atareben, amboben, rom es<br />

maT sazogadoebaSi da universitetSi<br />

mimdinare procesebis gaanalizebaSi<br />

da prognozirebaSi exmareba.


levan lorTqifaniZe _ 19 wlis<br />

ivane javaxiSvilis Tbilisis saxelmwifo universiteti, politologiis mimarTuleba<br />

brZola „qaris wisqvilebTan“ _<br />

ase afasebs levan lorTqifaniZe,<br />

Tsu-s TviTmmarTvelobis arCevnebSi<br />

monawileobas, romelic misi<br />

gamarjvebiT dasrulda. wlebis<br />

Semdeg pirvelad, `erTiani studenturi<br />

moZraobis~ gverdiT,<br />

universitetis TviTmmarTvelobaSi<br />

damoukidebeli kandidatebic<br />

moxvdnen.<br />

universitetis, rogorc liberaluri<br />

sivrcisTvis, brZola<br />

levan lorTqifaniZem pirveli<br />

kursidan daiwyo. levani fiqrobda,<br />

rom saaTobiT dgoma registraciis<br />

rigSi, biurokratiuli<br />

aparatis SeuzRudavi uflebebi,<br />

procesebis daxuruloba is problemebi<br />

iyo, romlebic students<br />

swavlasa da ganviTarebaSi uSlida<br />

xels.<br />

`universiteti studentebsa da leqtorebs!~<br />

amitom universitetSi CabarebisTanave<br />

aqciebsa da sajaro<br />

gamosvlebs SeuerTda. Semdeg<br />

kurselebi aiyolia, sainiciativo<br />

jgufi Seqmna, sxva studentebic<br />

miimxro da `erTiani studenturi<br />

moZraobis warmomadgenlebs~<br />

daanaxa, rom TviTmmarTvelobis<br />

arCevnebSi gamarjveba, finansuri<br />

siZlierisa da administraciis<br />

mxardaWeris gareSec SeiZleba.<br />

`sul 22 lari dagvexarja, am<br />

TanxiT sxvadasxva SexvedrisTvis<br />

lentebi, markerebi da muyaos qa-<br />

Raldebi viyideT. mgoni, imitom<br />

gavimarjveT, rom studentebs<br />

xSirad vxvdebodiT, Cveni gegmebis<br />

Sesaxeb kiTxvebs amomwuravad<br />

vpasuxobdiT da Riad da daufaravad<br />

vuxsnidiT, ratom iyo Cveni<br />

TviTmmarTvelobaSi mosvla au-<br />

specproeqti<br />

cilebeli~, _ ambobs levan lor-<br />

TqifaniZe.<br />

is darwmunebulia, TviTmmar-<br />

TvelobaSi misi jgufi gansxvavebul<br />

diskurss Seitans. studentis<br />

interesebis dacva, universitetis,<br />

rogorc samecniero-kvleviTi<br />

institutis ganviTarebaze<br />

zrunva da dialogisa da liberaluri<br />

sivrcis Seqmnis mcdeloba<br />

iqneba Cveni mizanio, _ meubneba.<br />

cxeli Sokoladi 69


literatura<br />

literaturuli procesi<br />

jazi literaturaSi<br />

nino natroSvili<br />

saavtoro<br />

madaTaSvili<br />

aka morCilaZe<br />

moTxroba<br />

konveiruli meTodis<br />

zogadi principebi<br />

gela Cqvanava<br />

saubrebi abaJuris qveS<br />

Cemi bebo _ nino ramiSvili<br />

nino suxiSvili<br />

poezia<br />

eka qevaniSvili<br />

recenziebi:<br />

receptebi, receptebi...<br />

Jan-mari gustav le klezio: `SimSilis misamReri~<br />

katia voltersi: `ieriqonis vardi~


literaturuli procesi<br />

jazi literaturaSi<br />

avtori nino natroSvili<br />

`me, ici, rodidan movdivar? ai,<br />

klasobanas TamaSisas Tu getyodnen,<br />

sadavo xazze daadgi fexio da<br />

sakuTari simarTle unda dagemtkicebina,<br />

gacxarebuli, dedas ki ar<br />

ificebdi, ambobdi: `Zia stalins geficebi,<br />

fexi ar damidgams~. es rkinis<br />

argumenti iyo. maSinve Tavs ganebebdnen...<br />

ai, am droidan movdivar<br />

me. pirveli bibliografia `lenini<br />

qarTul musikaSi~ 1967 wels gavake-<br />

Te, imis mere sul bibliografiebze<br />

vmuSaob~, _ ase viwyebT saubars feride<br />

kvaWantiraZe da me.<br />

70-iode wlis feride kvaWantira-<br />

Zes erovnul biblioTekaSi raritetuli<br />

gamocemebis ganyofileba<br />

abaria. eleqtronuli wignebis `mowinaaRmdege~<br />

biblioTekars veZebdi<br />

da masTan amitom movedi. biblio-<br />

TekarebisTvis wigni, Tavisi tradiciuli<br />

formiT, xom wmidaTawmida<br />

72 cxeli Sokoladi<br />

ramea. feride kvaWantiraZis sityvebi<br />

_ Zia stalins geficebi _ ki marwmunebs,<br />

rom sworad movsulvar _<br />

is im epoqidanaa, rom, wesiT, Zalian<br />

unda brazobdes Tanamedrove teqnologiebze,<br />

romlebic wignis ki-<br />

Txvis mTel process cvlis; wignis<br />

furclebTan Sexebisa da surnelis<br />

jadosnur gancdas arTmevs mas...<br />

`bukrideriT kiTxvac mogwonT?~<br />

_ viTom gulubryvilod, RimiliT<br />

davusvi winaswar momzadebuli `momakvdinebeli~<br />

kiTxva respondents<br />

da mosalodneli gamarjvebis molodinSi,<br />

mravalmniSvnelovnad davdumdi.<br />

`iciT, zogi rogoraa? araferi<br />

unda axali, yvelaferi Zveli surs.<br />

arada, mTavaria, wigni gindodes,<br />

Torem formas ra mniSvneloba aqvs?<br />

amboben, nabeWds sxva intimi aqvso.<br />

me es intimi im mowyobilobaSic da-<br />

viWire: vijeqi bukrideriT xelSi<br />

kaklis xis ZirSi da vkiTxulobdi.<br />

Tanac, ici, rom mag mowyobilobaSi<br />

1200 wigni SegiZlia CatvirTo? Tavisi<br />

pasuxiT uceb ganmaiaraRa qalbatonma<br />

feridem da ganagrZo: `axla<br />

rom batis frTiT vwerdeT, es xom<br />

iseTive anaqronizmi iqneba, rogorc<br />

50 wlis Semdeg nabeWdi wigni... progress<br />

zogi adre iRebs, zogi gvian,<br />

magram mas veraferi SeaCerebs~.<br />

nel-nela xasiaTi gamifuWda da<br />

gonebiT alternatiuli respondentebis<br />

Zebna daviwye, magram Tan<br />

vifiqre, _ ara, SeuZlebelia, yvelaferze<br />

`wamomyves!~ amitom aRtkinebulma,<br />

meored vcade:<br />

_ qalbatono feride, warmoidgineT,<br />

rom `vefxistyaosnis~ siuJets<br />

mravali ganviTareba hqondes: avTandili<br />

midiodes tarielis saZebnelad,<br />

xvdebodes asmaTs da uyvarde


odes, TinaTins iviwyebdes da masze<br />

qorwindebodes... an fatmanze gagi-<br />

Jdes, anda, sulac, nestan-darejans<br />

gaumijnurdes... an nestan-darejani<br />

misTxovdes xvarazmSas Zes, mere<br />

daqvrivdes da Zveli siyvaruli gaaxsendes...<br />

da Tqven ki Tavad gadawyvitoT,<br />

nebismieri maTganis bedi,<br />

`bukrideris~ Rilakze TiTis martivi<br />

daWeriT. iciT, rom zustad ase-<br />

Tia wignebis momavali? kiTxulobT,<br />

kiTxulobT, mere uceb wkap da sruliad<br />

sxva siuJetSi aRmoCndebiT. es<br />

mogwonT?<br />

gamometyvelebaze vamCnev, rom mizans<br />

mivaRwie _ dabneuli Cans: `amis<br />

warmodgena miWirs. avtoris dasrulebuli<br />

nawarmoebi momwons, Tumca<br />

es rogor aris, albaT, iciT? Tema<br />

rom mogcen musikaSi da sxvadasxvagvari<br />

aranJireba gaukeTo... es albaT<br />

jazia, jazi literaturaSi~.<br />

jazi literaturaSi! _ qalbatonma<br />

feridem im procesis Sesatyvisi<br />

termini ipova, romelic msoflio-<br />

Si sul axlaxan daiwyo da romlis<br />

zusti ganmarteba jer arc arsebobs.<br />

moZraoba teqstSi, gadasvla<br />

siuJetidan siuJetSi, gmiris erTi<br />

cxovrebidan meoreSi da Tan usasrulod...<br />

„wignebs aRaravin kiTxulobs,<br />

amitom am bazars seriozulad ar<br />

miviCnev“, _ ase Seafasa sami wlis<br />

win stiv jobsma New York Times-Tan<br />

interviuSi eleqtronuli wignebi.<br />

Tumca, teqnologiuri inovaciebis<br />

erT-erTi yvelaze cnobili Semoqmedi,<br />

iseve rogorc, bevri sxva skeptikosi,<br />

Secda. 2010 wlis maisSi es<br />

statistikiTac dadasturda. kompania<br />

Amazon-is monacemebiT, 2010-Si<br />

eleqtronuli wignebis gayidvebma<br />

pirvelad gauswro beWdurs. es ukve<br />

precedenti iyo, romelmac eleqtronuli<br />

wignebis momavalze yvela<br />

eWvi gafanta. dRes ki ukve bukriderebi,<br />

planSetebTan erTad, yvelaze<br />

popularul saCuqrebad iTvleba.<br />

eleqtronuli wignebi iseTive<br />

failia, rogoric, vTqvaT, Tqvens<br />

kompiuterSi Senaxuli nebismieri<br />

teqsturi dokumenti. cxadia,<br />

am failebis wamkiTxveli gajetebi<br />

fuli Rirs, magram samagierod,<br />

mowyobilobas erTxel yidulob<br />

da mere mis aseulobiT funqcias<br />

komfortuli kiTxvisTvis wlebis<br />

ganmavlobaSi iyeneb. axali teqnologiebis<br />

specialistebi amboben,<br />

rom Kindle-ia, Tu Nook-i, maTi SesaZleblobebi<br />

imdenad didia, rom ukve<br />

SesaZlebelia, `vefxistyaosani~ ise<br />

waikiTxo, rogorc qalbaton ferides<br />

veubnebodi.<br />

amis saSualebas hiperteqsti iZleva.<br />

hiperteqstia eleqtronuli<br />

teqsti, romelSic raime sityva an<br />

fraza iniSneba, masze daWeriT ki<br />

Cndeba sxva teqsti, romelic manamde<br />

arsad Canda. ase gadadis mki-<br />

Txveli romanis erTi Sridan meoreSi,<br />

iqidan kidev mesameSi da ase,<br />

usasrulod. es termini pirvelad<br />

1965 wels filosofosma da programistma,<br />

Teodor nelsonma gamoiyena<br />

da ase aRniSna dokumenti,<br />

romelic teqstis mcire fragmentebisgan<br />

imgvarad iyo Sedgenili,<br />

rom SeiZleboda, wakiTxuliyo ara<br />

erTxel da samudamod dadgenili<br />

wesiT, aramed sxvadasxva variaciiT,<br />

mkiTxvelis interesis gaTvaliswinebiT.<br />

hiperteqsts sakuTar gamogonebad<br />

miiCneven teqnikosebic da humanitarebic.<br />

simarTle ki, albaT, sadRac<br />

SuaSia, yovel SemTxvevaSi, 1940<br />

wlidan hiperteqsti paralelurad<br />

viTardeboda, rogorc programirebaSi,<br />

ise literaturaSi, meoce<br />

saukunis bolos ki, es ori mimarTuleba<br />

erTmaneTs Seerwya.<br />

amitom dRes ukve iolia, warmoidginoT<br />

aseTi realoba: TiToeuli<br />

eleqtronuli wignis faili ise iyos<br />

daxunZluli hiperlinkebiT, rogorc<br />

_ `vikipedias~ statiebi, am hiperlinkebs<br />

ki, kiTxvisas, sxvadasxva<br />

siuJetur ganviTarebaSi gadahyavdeT.<br />

Tanamedrove teqnologiebi<br />

xom zogadad, zRaprebis realizaciaa.<br />

TiTqmis yvela eris zRaprebSi<br />

SexvdebiT siuJets, roca mTavari<br />

gmirebi midian da win xvdebaT qva,<br />

romelzec weria: aqeT waxval _ mo-<br />

literaturuli procesi<br />

xval, iqiT waxval _ moxval, pirdapir<br />

waxval _ veRar moxval. rogorc<br />

wesi, zRaprebSi samive siuJeti vi-<br />

Tardeba xolme, yvelaze saxifaTo<br />

gzas ki umcrosi Zma irCevs, Tumca<br />

amasac aRar aqvs mniSvneloba. eleqtronuli<br />

wigni ukve imis saSualebas<br />

iZleva, rom sam Zmaze aTasobiT<br />

varianti ganviTardes.<br />

aseTi Txrobis dros, `gzagasayari~<br />

siuJeturi xazis sxvadasxvagvar<br />

ganviTarebebs Soris mTavari da<br />

meorexarisxovani gmirebis ambebia.<br />

avtori, romelic eleqtronuli<br />

wignisTvis qmnis mxatvrul teqsts,<br />

am gmirebis cxovrebis Sesaxeb winaswar<br />

aTobiT variants wers, rac<br />

siuJetis milionobiT ganviTarebis<br />

saSualebas iZleva. sakmarisia Tqveni<br />

bukrideris ekranze daaWiroT<br />

TiTi patara niSans, rom siuJetis<br />

mTavari xazidan gverdiT gadauxvevT,<br />

kidev daaWerT da sxva ganviTarebaSi<br />

moxvdebiT, mokled, usasrulod<br />

imoZravebT teqstSi.<br />

`umberto eko ambobda, rom hiperteqstis<br />

epoqaSi, wera ise, rogorc<br />

werdnen manamde, SeuZlebelia. ai,<br />

warmoidgineT kompiuteruli TamaSi<br />

`Suteri~, romelSic adamiani oTaxebSi<br />

dadis da viRacebs esvris, TamaSis<br />

ganviTareba yvela moTamaSis<br />

SemTxvevaSi sxvadasxvagvarad xdeba...<br />

wignic nel-nela aqeTken midis~,<br />

_ meubneba eleqtronuli wignebis<br />

onlain-maRazia www.lit.ge-s damfuZnebeli<br />

paata sirbilaZe.<br />

imas, rogorc ikiTxeba standartuli<br />

beWduri mxatvruli wigni, xazovan<br />

kiTxvas eZaxian; is ki, rasac<br />

eleqtronuli teqnologiebi sTavazobs<br />

Tanamedrove mkiTxvels _ araxazovani<br />

kiTxvaa. Tumca, araxazovnad<br />

kiTxvis pirveli magaliTebi,<br />

anu hiperteqstebis pirveli analogebi<br />

da maTi `winaprebi~ pirvelad<br />

beWdur literaturaSi gaCnda.<br />

aseTi teqstis pirvel magaliTad<br />

saerTodac biblia miiCneva _ oTxi<br />

sxvadasxva avtoris mier dawerili<br />

istoria ieso qristeze, romelic<br />

savsea analogiebiT, aRqmis sxvadasxva<br />

variantebiT, jvaredini sis-<br />

cxeli Sokoladi 73


literaturuli procesi<br />

temebiT. Semdeg ukve literaturuli<br />

hiperteqstis gamoyeneba da<br />

tradiciuli xazovani weris maneris<br />

ngreva mwerlebma daiwyes momdevno<br />

saukuneebSi. 1969 wels jon faulzma<br />

romans `frangi leitenantis megobari<br />

qali~ ori finali dauwera.<br />

kompiuteruli hiperlinkebiT sargebloba<br />

mas jer ar SeeZlo da ganicdida,<br />

rom mkiTxveli `WeSmarit~<br />

finalad aRiqvamda im dasasruls,<br />

romelic bolo gverdTan ufro<br />

axlos iyo. finalebis mimdevroba<br />

man monetis agdebiT gansazRvra.<br />

erT variantSi wyvili bednieri iyo,<br />

meoreSi _ piriqiT.<br />

bakur sulakaurTan saubris Semdeg,<br />

gavixsene, rom aka morCilaZis<br />

`santa-esperansac~ hiperteqstis<br />

principzea agebuli. manamde ki,<br />

aseTi mxatvruli nawarmoebebi vladimer<br />

nabokovs, xulio kortasars,<br />

xorxe luis borxess, ufro axla ki<br />

_ jonaTan safran foers, anda ameli<br />

notoms aqvT dawerili.<br />

eleqtronuli wignebis kritikosebi<br />

miiCneven, rom gansakuTrebuli<br />

aqtualoba hiperteqsts milorad<br />

paviCma SesZina. serbi mwerali ambobda,<br />

rom Cveulebrivi romani aRar<br />

`muSaobs~, rom is ar utovebs mki-<br />

Txvels Tavisuflebas da teqstis<br />

Tavidan bolomde wakiTxvas aiZulebs.<br />

paviCis nawarmoebebi, garkveuli<br />

TvalsazrisiT, kompiuteruli Tama-<br />

Sebia, romlebic avtorma maRal mxatvrul<br />

doneze aiyvana. magaliTad,<br />

`xazarTa leqsikoni~ Tanamedrove<br />

literaturis yvelaze mowinave teqnologiebzea<br />

agebuli: sami _ wi-<br />

Teli, mwvane da yviTeli wignisgan<br />

Sedgeba, amas garda, arsebobs misi<br />

kacuri da qaluri versiebic: nawarmoebis<br />

mTavari gmiri qali cocxali<br />

rCeba, Tu wigns qali kiTxulobs da<br />

kvdeba _ Tu mamakaci. sxvaTa Soris,<br />

`xazarTa leqsikonis~ CD-ze gadatanis<br />

Semdeg, mweralma teqnologiebis<br />

specialistebisgan Seityo, rom am<br />

romanis wakiTxva 2,5 milioni xerxiT<br />

SeiZleboda.<br />

1990 wels hiperliteraturis<br />

klasikosma, amerikelma maikl jois-<br />

74 cxeli Sokoladi<br />

ma 5 diskze pirveli kompiuteruli<br />

hiperromani `SuadRe" (`Afternoon~)<br />

gamosca. romani pirobiTi 539 gverdisgan<br />

da 951 bmulisgan Sedgeba,<br />

romelTagan TiToeuli siuJetis<br />

ganviTarebis alternatiuli gzaa.<br />

magaliTad, romani restoranSi ori<br />

gmiris saubriT iwyeba. isini vinme<br />

piteris yofil cols ixseneben.<br />

survilis SemTxvevaSi, mkiTxvels<br />

gmirebis saubris gawyveta da paralelur<br />

TxrobaSi gadasvla SeuZlia.<br />

am paralelur samyaroSi ki, siuJeti<br />

ukve Tavad piterze, an mis yofil<br />

colzea.<br />

sakuTari teqstis variaciebis Seqmna<br />

dRemde sul ramdenime avtoris<br />

piradi arCevani iyo. ra moxdeba<br />

maSin, roca eleqtronuli wigni<br />

TiTqmis srulad Caanacvlebs Tavis<br />

beWdur winapars da TiToeuli<br />

avtori ukve iZulebuli gaxdeba,<br />

sakuTari teqstis aTobiT variacia<br />

weros? `es did Zalisxmevas moi-<br />

Txovs. amgvari kolosaluri Sroma<br />

uRirs ki vinmes?“ – kiTxvaze<br />

kiTxviTve mpasuxobs gamomcemeli<br />

bakur sulakauri. saubarSi kidev<br />

ramdenime kiTxva ibadeba: am procesSi<br />

rogor unda mixvdes mkiTxveli,<br />

romeli versiaa `originali~,<br />

anu romel siuJets ganaviTarebda<br />

mwerali, mxolod misi arCevani rom<br />

yofiliyo? Tu ukve esec mniSvnelobas<br />

kargavs mkiTxvelisTvis? ra<br />

emarTeba avtors?<br />

`mwerlis `qarxanaSi~ mkiTxveli<br />

Sedis~, _ uceb poulobs Sefasebas<br />

sociologi emzar jgerenaia, roca<br />

eleqtronuli wignebis momavalze<br />

vuyvebi, _ `es avtoris sikvdils<br />

niSnavs~, _ askvnis mere. manamde ki,<br />

msjelobs:<br />

`vin aris avtori? is TviTon wers<br />

nawarmoebs Tu mas teqsts „akeTebineben“?<br />

is mihyveba Tavis esTetikas<br />

Tu sxvis esTetikas emorCileba? es<br />

saintereso movlenaa da marketingulad<br />

motivirebulic, rom mkiTxveli<br />

mudmivad miaba Sens nawarmoebs.<br />

Tanamedrove adamianis umTavresi<br />

moTxovnileba xom aRiarebaa da Facebook-i<br />

amis saukeTeso dadastu-<br />

rebaa _ adamianebi Tavgadaklulebi<br />

cdiloben, rogorme raime „daulaiqon“,<br />

anu aRiaron. mwerlis saqmeSi<br />

aseTi Carevac aRiarebis mopovebis<br />

erT-erTi SesaZleblobaa. bolos<br />

ki, Cven miviRebT saSualo statistikuri<br />

adamianis gemovnebiT Seqmnil<br />

nawarmoebs, romelic maRalmxatvruli<br />

aRar iqneba. Tanamedrove<br />

samyaroSi gadamwyvetia fuli da<br />

Tu bazari moiTxovs, rom mweralma<br />

amgvarad weros, raTa gadarCes bazarze<br />

ara rogorc mwerali, aramed<br />

rogorc garkveuli Semosavlis mqone<br />

subieqti, am SemTxvevSi avtorebi,<br />

albaT, airCeven am strategias~.<br />

da teqnologiuri improvizaciebis<br />

aseT cvalebad epoqaSi rogori<br />

SeiZleba iyos qaRaldis wignis<br />

momavali, an aqvs ki mas saerTod<br />

momavali? iqneb beWduri wignebis<br />

masobrivi kiTxvis Cveva sulac<br />

bolo wlebs iTvlis. adamianebma<br />

xom wigni ramdenjerme Secvales da<br />

forma, romliTac dRes vicnobT<br />

mas, iseTive pirobiTia, rogoricaa,<br />

vTqvaT, Curingebi, qvebi, romlebsac<br />

avstralielebi kiTxvisTvis<br />

iyenebdnen, anda Sumeruli Tixis<br />

firfitebi, egvipturi papirusebi,<br />

Cinuri bambukis wignebi, evropuli<br />

manuskriptebi da bolos _ rogoric<br />

gutenbergis gamogonebaa?<br />

swored gutenbergis gamogonebis<br />

Semdeg Seicvala wigni revoluciurad.<br />

is masobrivi, iafi da xelmisawvdomi<br />

gaxda. adamianebmac moednebze,<br />

sajaro kiTxva Sewyvites da<br />

wignebTan ganmartovdnen... dRes<br />

swored aseTi revoluciuri cvlilebebis<br />

morigi epoqa dgas: bukrideri<br />

beWdur wignebs anacvlebs,<br />

kiTxvis dRemde CvenTvis cnobili<br />

Cveva ki ixveweba da axla mis axal<br />

maxasiaTeblad iTvleba is, rom waki-<br />

Txuli wignis Sesaxeb STabeWdilebebi<br />

sxvebs SegiZlia simulanturad<br />

gauziaro: waikiTxo axlad dastambuli<br />

romani eleqtronulad, iqve<br />

gaakeTo komentari, mere sxvebs gauziaro,<br />

sasurveli citata pirdapir<br />

facebook-ze daposto, an Twitter-iT<br />

gaavrcelo da naxo, ras fiqro-


en amerikeli, indoeli, Cineli da<br />

evropeli adamianebi zustad im nawarmoebis<br />

imave monakveTze...<br />

`wigni am Tavis sakralur, mistikur<br />

da romantikul mniSvnelobas,<br />

albaT, dakargavs. yovel SemTxveva-<br />

Si CemTvis droTa ganmavlobaSi is<br />

namdvilad antikvarul nivTad iqceva,<br />

Tumca dedaCemi mewinaaRmdegeba,<br />

biblioTekaria da emociuri mogonebebi<br />

aqvs wignebTan. misTvis Taroebze<br />

wignebis dalagebac mTeli<br />

xelovnebaa. deda ambobs, rom `wigni<br />

mainc sul sxvaa~, rom sxvadasxvagvari<br />

suni aqvs, furclebi Srialebs,<br />

Tumca mgonia, rom sabolood amas<br />

yvela daiviwyebs da „TaCebian samyaroSi~<br />

wignis adgili aRar darCeba~,<br />

_ ambobs qindlis Tayvanismcemeli<br />

laSa, romelsac Amazon-is safirmo<br />

mowyobilobam kiTxva Tavidan Seayvara.<br />

Tumca, wignebis sunsa da furclebTan<br />

Sexebis jadosnur gancdas, rogorc<br />

raRac ukve gadaSenebis piras<br />

myofsa da amitom _ nostalgiurs,<br />

Cem garSemo uamravi adamiani epotineba.<br />

ai, naTia _ meubneba, rom arasdros<br />

daaviwydeba, rogor kiTxulobda<br />

bavSvobaSi pirvelad `kale<br />

blumkvistis Tavgadasavals~. `dResac,<br />

astrid lindgrenis yvela wigni<br />

erTnair emocias aRmiZravs da am<br />

emocias Cemi bavSvobis suni aqvs. es<br />

emocia amas winaT Zalian mZafrad vigrZeni,<br />

roca bukinistebSi SemTxveviT<br />

gadavawydi lindgrenis Zvel<br />

gamocemas. es iyo „Cvenc saltkrokelebi<br />

varT“, yviTelydiani wigni, romelic<br />

dRemde sapatio adgils ikavebs<br />

wignebis Taroze da erTi suli<br />

maqvs, rodis wavakiTxeb Cems Svils~,<br />

_ miyveba naTia. vuyureb naTias tkbili<br />

mogonebebisgan gabadrul saxes,<br />

wignebze laparakisas rom aqvs, da<br />

Tan `sandros wignebis~ gamomcemlis,<br />

sandro asaTianis naTqvami maxsendeba.<br />

axal Taobas Screen Reader-ebs eZaxian,<br />

anu ekranidan wamkiTxvelebso,<br />

_ miTxra erTxel sandrom, _ Cven xom<br />

ZiriTadad wignebidan vswavlobdiT<br />

da informaciis didi nawili beWdu-<br />

literaturuli procesi<br />

ri teqstebidan gvaqvs miRebuli?<br />

axali Taoba ki ukve ekranebidanac<br />

swavlobs da informaciis ZiriTad<br />

nawils swored sxvadasxva mowyobilobis<br />

ekranebidan iRebs. Sesabamisad,<br />

maTTvis eleqtronuli wigni<br />

iseTive organuli da bunebrivi movlenaa,<br />

rogorc CvenTvis _ Tabaxi.<br />

naTias 2 wlis Svili hyavs, romelic<br />

patara Screen Reader-ia da rogorc<br />

ar unda ewyinos naTias, araa gamoricxuli<br />

misi SvilisTvis nabeWdi wigni<br />

iseTive gamousadegar nivTad iqces,<br />

rogoric dRes egvipturi papirusebia.<br />

ufro metic, 10 weliwadSi<br />

mas SesaZloa, aRarc saskolo CanTa<br />

hqondes. ataros planSeti, romelic<br />

erTdroulad iqneba saxelmZRvaneloc,<br />

rveulic, romliTac dabeWdavs,<br />

gadaiRebs, daamontaJebs, naxavs<br />

da moismens gakveTilebs.<br />

Lit.ge-s damfuZnebeli, paata sirbilaZe<br />

varaudobs, rom xuTiode<br />

weliwadSi es revoluciuri literaturuli<br />

procesi swored saganmanaTleblo<br />

literaturiT daiwye-<br />

New<br />

8/10 Erekle II str. tel: 599 799 737. 8/10 Erekle II str. tel: 832 2985013, 599 674 488 : 3a Kazbegi Ave. tel: 599 101 238.<br />

: 37 Abashidze str. tel: 591 681 000 9 Leonidze st. tel: 592 221 131. 2 Lagidze str. tel: 599 681 166<br />

in Gldani<br />

Gldani 2 Mkr. building N24<br />

T: 592 411980<br />

<br />

cxeli Sokoladi 75


literaturuli procesi<br />

ba. bakur sulakauric meubneba,<br />

rom saswavlo wignebi Zalian male<br />

maqsimalurad interaqtiuli gaxdeba.<br />

Tanamedrove teqnologiebis<br />

wyalobiT, saxelmZRvanelo bavSvs<br />

male ara marto aRuwers, magali-<br />

Tad, okeanes, aramed mis gamosaxulebasac<br />

aCvenebs da xmasac moasmeninebs,<br />

mere mas iqve, cunamis<br />

videoebis naxvac SeeZleba da laboratoriuli<br />

cdebisTvis Tvalis<br />

Sevlebac. Seicvleba davalebebis<br />

blokic: magaliTad, planSeti dasvmas<br />

kiTxvas: `sad aris indoeTis<br />

okeane?~ da ekranze carieli ruka<br />

gamoCndeba, bavSvi TiTs daadebs da<br />

swori pasuxis SemTxvevaSi, Semdgom<br />

etapze gadava. mokled, arCevanis<br />

saSualeba eqneba: unda naxavs, unda<br />

moismens, unda waikiTxavs. `miTxari<br />

da daviviwyeb, manaxe da davimaxsovreb,<br />

gamakeTebine _ gavigeb. anu<br />

gagonils nanaxi sjobs da nanaxs _<br />

gakeTebuli~, _ ambobs sulakauri.<br />

axali Taobis sabavSvo eleqtronuli<br />

wignebis Seqmnaze misi gamomcemloba<br />

ukve muSaobs da qarTuli<br />

gasarTobi aplikaciebis gayidvasac<br />

gegmavs.<br />

ratom aRar agzavnian adamianebi<br />

fostiT werilebs? weren, magram<br />

eleqtronulad agzavnian. dRes<br />

ukve imasac amboben, rom meilebis<br />

raodenobac Semcirda, rom Cetebma<br />

da socialurma qselebma eleqtronuli<br />

werilic sikvdilis piras<br />

miiyvana da mxolod mosawyeni, saqmiani<br />

funqciebi dautova. maT, vinc<br />

internets jer kidev saTaveebidan<br />

icnobs, albaT, eleqtronul werilebTan<br />

bevri emocia aqvs, iseve rogorc,<br />

im gogonas, romelmac werils<br />

pomadiani tuCebi daado, qaRalds<br />

sunamo apkura da mere Seyvarebuls<br />

gaugzavna... qaRaldis wignisTvis<br />

damaxasiaTebeli es romantika albaT<br />

merec iqneba, oRond _ mxolod<br />

romantikisTvis.<br />

`avtomobilis gamogonebam cxeni<br />

ar gadaaSena, magram cxeni, rogorc<br />

satransporto saSualeba, sagrZnoblad<br />

Semcirda. daaxloebiT aseTi<br />

bedi elis qaRaldis wignebsac: iar-<br />

76 cxeli Sokoladi<br />

sebebs, magram sxva daniSnulebis-<br />

Tvis: iqneba garkveuli kategoriis<br />

saCuqari, eqskluziuri nivTi, eRireba<br />

Zviri, zustad ise, rogorc<br />

cxeni... SarSan pirvelad davbeWde<br />

kompiuteriT da aRmovaCine, rom<br />

vrceli teqstis xeliT dawera sibriyvea...<br />

arada, 10-15 weli megona,<br />

rom xeliT wera `sul sxvaa~. qaRaldis<br />

wignis kiTxvac ufro Cvevaa,<br />

romelic Cem SviliSvilebs SeiZleba,<br />

aRarc hqondeT~, _ ambobs bakur<br />

sulakauri.<br />

miuxedavad amisa, albaT, bevri<br />

CvenganisTvis mainc rTulad warmosadgenia<br />

dro, roca eleqtronul<br />

wignebze gazrdili Taoba sabWoTa<br />

enciklopediebs _ axla rom bevri<br />

qarTuli ojaxis Taroebs amSvenebs<br />

_ sardafSi Caitans, an muzeums<br />

gadascems; roca wigni samuzeumo<br />

eqsponati gaxdeba. `imis Tqma,<br />

rom eleqtronuli wigni qaRaldis<br />

wigns ver Caanacvlebs, martivad _<br />

Tavdacvaa. rodesac studentebTan<br />

Sevdivar da maTTvis wigni mimaqvs,<br />

pirveli kiTxva aseTia: SemiZlia<br />

Tu ara es masala internetSi wavikiTxo?<br />

konservatizmi da modernuloba<br />

erTmaneTs yovelTvis<br />

daupirispirdeba, magram adamiani<br />

moqnili arsebaa, Cven veguebiT!~ _<br />

gamomSvidobebisas meubneba emzar<br />

jgerenaia.<br />

nawyveti sainformaico<br />

gamoSvebidan. versia #1<br />

msoflio axali tipis bukriderebze<br />

alaparakda: eleqtronuli wamkiTxvelebis<br />

axali mowyobilobebi<br />

amieridan adamianebis ynosvis organozec<br />

imoqmedeben da eleqtronuli<br />

wignebis Tavisebur surnels<br />

SesTavazeben maT. Tuki, magaliTad,<br />

qindli gaqvT da axal eleqtronul<br />

wigns CamotvirTavT, mas axlad nayidi<br />

wignis suni eqneba, ukve moZvelebulebs<br />

ki, Tqvens virtualur Taroze<br />

mtveri daedeba da furclebi<br />

droTa ganmavlobaSi gauyviTldeba.<br />

axali Taobis bukriders kidev<br />

erTi damateba aqvs: gadafurcvlis,<br />

SariSuris xma. axali gajeti dRes<br />

onlain maRazia Amazon-ma frankfurtis<br />

wignis muzeumSi waradgina.<br />

frankfurtis wignis muzeumi cota<br />

xnis win gaixsna da masSi yvela is<br />

nabeWdi wignia Tavmoyrili, romlebic<br />

evropelma momxmareblebma<br />

sanagveze moisroles. aqvea is wignebic,<br />

romlebic ramdenime Tvis win<br />

evropis wamyvani biblioTekebidan<br />

gaitanes.<br />

SegaxsenebT, ukve 3 Tvea, evropis<br />

qveynebis biblioTekebi eleqtronul<br />

reJimSi funqcionirebs da mki-<br />

Txvelebs bukriderebiT momsaxurebas<br />

sTavazobs.<br />

nawyveti sainformacio<br />

gamoSvebidan. versia #2<br />

warumatebeli teqnologiuri<br />

inovacia, Tu beWduri wignis<br />

ukvdaveba? eleqtronuli wignebis<br />

eiforia dasrulda. dRes kompania<br />

`amazonma~ gavrcelebuli informacia<br />

qindlis warmoebis Sewyvetis<br />

Sesaxeb oficialurad daadastura.<br />

SegaxsenebT, ramdenime dRis win<br />

analogiuri gancxadeba eleqtronuli<br />

wamkiTxvelebis sxva mwarmoeblebmac<br />

gaakeTes. kompaniebi<br />

amboben, rom Tanamedrove teqnologiebisa<br />

da internetis ganvi-<br />

Tarebis miuxedavad, adamianebma<br />

beWduri wignebi ver daiviwyes da<br />

kiTxvis tradiciul Cvevaze uari<br />

ver Tqves. wignebis gulSematkivrebma<br />

gamarjveba dRes frankfurtis<br />

centrSi izeimes. gaxarebuli<br />

mkiTxvelebi bukriderebs pirdapir<br />

sanagveebSi yridnen. bolo<br />

periodSi eleqtronuli wignebisa<br />

da maTi wamkiTxvelebis raodenoba<br />

katastrofulad Semcirda, ramac<br />

ramdenime mwarmoeblis gakotrebac<br />

gamoiwvia.<br />

…<br />

jon faulzis msgavsad, am teqstis<br />

`gahiperlinkeba~ ar SemeZlo, amitom<br />

mec moneta avagde da maTi Tanmimdevroba<br />

am statiaSi ise ganvsazRvre...<br />

arc erTi finali araa sicrue, an<br />

simarTle, kargi, an cudi… irCevT<br />

imas, romelic Tavad gsurT...


aka morCilaZe<br />

sograta da abesalo<br />

1977 wlis Sua Semodgomas, uqme dRes, yvelaze saxelovan<br />

uqme dRes am qveyanaSi, cnobils Svidi noembris<br />

saxeliT, raic imavdroulad iyo 25 oqtomberi,<br />

rodesac petrogradSi moxda didi oqtombris<br />

socialisturi revolucia, kar-fanjris xelosanma<br />

sograt dafelaSvilma dilidanve cxeli souzi miir-<br />

Tva, uyura mSromelTa demonstraciis da aRlumis<br />

teletranslacias Tbilisidan da moskovidan da<br />

ifiqra, raxan praznikis dRea, wesiT ki unda dalios<br />

kacma, mara raRac siwynare Cans da martod ar miveZalebio<br />

da erTi tkbilad gamoZineba gadawyvita.<br />

axali miwolili iyo taxtze, roca dauZaxa er-<br />

Tis gamotovebiT mcxovrebma mezobelma, abesalom,<br />

gadmodio, aryis qvabi midgas da Cemi Zma da imisi<br />

amxanagi arian mosulio, rame gavZiZgnoT, Cemma Zmam<br />

samwvade amaitanao.<br />

esa xdeboda naxalovkis ubanSi, farkofelis qu-<br />

Caze, TavdaRmarTSi, romelic kidev erTi TavdaRmarTiT<br />

Cadioda swored im oqtombris saxelobis<br />

aveniuzed.<br />

abesalos saarye qvabi daedga talaverSi, ukve SiSvela<br />

lerwebs Sua da iqave iyo mwnilebi da sqlad<br />

daWrili ormaneTiani yveli, xolo samwvades, mayalze<br />

daatrialebda imis coli marexo. sograta adrec<br />

icnobda abesalos ufros Zmas vigentas, romelic<br />

avWalaSi cxovrobda da saxlsukan kai koxta marani<br />

da bari hqonda mowyobili. is bari mere naxa sogratam,<br />

vigentas gasvenebaSi ro mivida, manamde qeba<br />

geegona.<br />

vigenta da abesalo hgavdnen erTmaneTs, Savtuxebi<br />

iyvnen, gamxdrebi, grZelebi, Txeli ulvaSebiT.<br />

saavtoro<br />

madaTaSvili<br />

(romani)<br />

ori nawyveti<br />

oRond, vigenta ufro daberebuliyo.<br />

im mesame kacs kide, vigentas amxanagi ro gamodga,<br />

sograta ara cnobda.<br />

abesalos kai saxlis arayi hqonda xolme.<br />

exlac xdida metis codniT, Tan amaT ujda, Tan<br />

cxlad mowanwkares uSverda patara Wiqebs. abesalos<br />

Zveli, gaTlili Wiqebi SemorCenoda, Caisa ki ara,<br />

ufro patara, Zvelebur rumoCniebSi ro iyo xolme.<br />

sam-sami ki dalies da mwvadic movida. kai mwvadi<br />

iyo, namdvil naxalovkurad gakeTebuli, Semodgomis<br />

umzeo da odnav msusxav dRes, gareT, ezoSi.<br />

is dRe naxalovkis dRe iyo da ai, ratomc:<br />

naxalovkas maSin ewodeboda leninis raioni. anu<br />

Zvelproletarul partiul gagebiT, mTavari da<br />

upirvelesi raioni. ase ar xdeboda, ro raRacisTvis<br />

haiaharad mieniWebinaT didi leninis saxeli. naxalovkas<br />

es saxeli mieniWa misi arsisa da ruseTis<br />

revoluciaSi wvlilis gamo. Zvel mefis dros is<br />

gaxldaT Tbilisis muSaTa namdvili slabodka, sadac<br />

adamianebi unebarTvod saxldebodnen da ewerebodnen<br />

tfilisis proletariatis rigebSi. xolo<br />

tfilisSi revoluciis mTavari alagi iyo rkinigzis<br />

saxelosnoebi, imis mkvebavi ki naxalovkis ubani. amitomac,<br />

mieniWa naxalovkas leninis saxeli.<br />

revoluciidan swored samoci wlisTavzeac naxalovkaSi<br />

bevri namdvili muSa cxovrobda, xolo<br />

ieri misi iyo qalaqurad Sinauruli da soflurad<br />

mimzidveli, Tavis Wkuaze naSeni, aRmarT-daRmarTebze,<br />

baRebiTa da misaxvev-mosaxvevebiT, is gaxldaT<br />

erTgvarad saukeTeso alagic ki, samezoblod da qalaquri<br />

gagebis maradiulobis dasanaxavad.<br />

oTxma kacma kidev, raxan miiRo sam-sami rumka da<br />

cxeli Sokoladi 77


saavtoro<br />

kai mwvadsac mieZala didi oqtombris socialistur<br />

revoluciis gansakuTrebulad saiubileo mrgval<br />

TariRze, rogorRac daatyo, rom am cxel-cxela<br />

arays, qvabis tuCidan rom mowanwkarebs, cdac unda<br />

da Wrac iseTi ara aqvs ro gegexardeba, raxan pirveli<br />

xdisa aris.<br />

eg araferio, madlierad ambobda abesalos Zmis<br />

amxanagi, iseTebi damilevniao, iseTs mivtanebivaro,<br />

gaWirveba manaxeo da fexsacmlis vaqsisgan gamomdinari<br />

spirti damilevnia ruseTSi yofnisaso.<br />

Zmebma ki icodnen, magram sogratam pirvelad Seityo,<br />

ro es amxanagi, romelsac romana erqva, nacixari<br />

yofiliyo axalgazrdobaSi. imis xelze danaxuli<br />

nakolka sogratas arc Tavidan gahkvirvebia,<br />

maT biWobaSi nakolkas yvela daikravda, an jarSi<br />

an kidev skolis damTavrebisas da TviTonac hqonda<br />

mklavze danas Semoxveuli gveli. romanas kidev marjvena<br />

xelis TiTebze TiTo aso ewera r, o, m da a.<br />

abesalom gamoitana SarSandeli arayi, da Camoasxes.<br />

romana kidev gaerTo gaxsenebiT, rogorc xSiria<br />

xolme da moigona yovelnairi nairgvarucnauri<br />

sasmeli, rac cimbirs iqeTa adgilebSi moexerxebina<br />

xalxs, raTa gamomTvraliyvnen. iseTebic sTqva da<br />

aseTebic. adekalonisa amaTac icodnen, Sig ro marili<br />

unda Cahyaro da uvargiss rom daleqavs da<br />

spirtians ki calke dastovebs.<br />

is iyo, abesalom xeli moavlo rumkas, raTa eTqva<br />

morigi, meoTxe sadRegrZelo, rom uceb sogratama<br />

uTxra:<br />

_ maica, ara Tqva, erT rames gadmovitan...<br />

_ age, arayi ar ari esa? _ Sewuxda abesalo, _ ra<br />

unda gadmaitano, biWo...<br />

_ maica, ra, Tqo... age, esa yveboda da amdeni gausinjia<br />

da unaxams da aba, mec gagasinjeb, _ CqaraT<br />

wamodga sograta, _ ixaros romanam… maicaT..<br />

da waZunZulda WiSkrisken, oriod wuTSi ki mobrunda.<br />

xelSi, ase, orasgramiani sawamale SuSiT,<br />

Zvelad ro iodebi esxa da qafurebi, iseTiT, da<br />

axlac bevr saxlSi SemorCeniliyo, viTarca gamZle<br />

sawamle SuSa.<br />

_ ehe... _ sTqva da kmayofilebiT dajda, _ aba, Wiqebi<br />

maita.<br />

WiqebSi isev esxa arayi, amitom, abesalom, age,<br />

axalsa vxdi, davai, miasxi cecxlsao. miasxes, ifeTqa<br />

da dawynarda.<br />

sogratam frTxilad CamoarTva rumka abesalos<br />

da SuSas Tavi moxada.<br />

Wiqa TvalTan gaiswora da sul odnav Caasxa.<br />

_ ehe, eyofa…_ sTqva kmayofilebiT da rumka abesalos<br />

gauwoda.<br />

_ rasa wuwaob, biWo? _ gaicina abesalom, iman ki<br />

yuradReba ar miaqcia da im or danarCensac amdenive<br />

Camousxa.<br />

78 cxeli Sokoladi<br />

_ es rogor davlio? enaze damadneba, _ Tqva abesalom.<br />

_ swvavs? _ ikiTxa vigentamac, romanam ki rumkaSi<br />

Casuna.<br />

_ mismine exla. esa erTxel maq daleuli, zustaT<br />

ori magdeni. angariSiT egrea, ro unda sami magdeni<br />

da vsio, gatovi xar.…<br />

_ gatovi xar? _ gaocden eseni.<br />

_ gatovi xar. me ara vyofilvar gatovi, magram<br />

erTma egre damatriala. gasasinjad davlie… magis<br />

norma eg ari. vinc mamca, egre miTxra.<br />

_ spirtia? _ ikiTxa romanam.<br />

_ kamfetia, _ miugo sogratam, _ rogorc siropiani<br />

wyali, ise dalev. abesalom kidev aRar usmina<br />

amaT gansjebs, daujerebelis CaRimebiT aswia rumka<br />

da Tqva:<br />

_ oTxi saxareba Segvewios.<br />

gadahkra ukanmouxedavad is mciredi da moxeda<br />

samives:<br />

_ ha?<br />

_ if, _ Tqva vigentam _ raRaca balaxzea dayenebuli...<br />

_ sivuxa ara aqvs… fabriCni spirtia, viSi kacis-<br />

Tvis, _ daurTo romanam.<br />

_ vambobdi, ege…_ gaamayda sograta, _ maica jera.<br />

cota daacade…<br />

sogratas arayi marTlac da ucnauroba iyo. aranairi<br />

saarye uxerxulobani imas ara sdevda. marTla<br />

enaze dadna.<br />

xaraSo da mala, _ Tqva rusulad romanam.<br />

_ ap, eg ari magis zoma, _ xelisguli daanaxva sogratam,<br />

_ sami sadRegrZelo mainc xo unda vTqvaT?<br />

mets ver izam... wagvaqcevs...<br />

_ bombia? _ hkiTxa isev, romanam.<br />

_ daacale...<br />

da daacades marTla, wauWames da maslaaTSi, uceb<br />

abesalom Tqva:<br />

_ Wra aq, xo ici, raRacnairad egre var, Cair-Camaiara,<br />

_ da wamosxmul telegreikis SigniT Seiyo<br />

xeli tanis mosazelaT, viTom aq Caiar-Camoairao.<br />

_ ki, ki, _ daeTanxma vigentac.<br />

_ maita meorec, _ moyoCaRda uceb sograta, romelic<br />

aRtacebas vera malavda misi sasmelis gamar-<br />

TlebiT da isev CamoawveTa rumkebSi.<br />

_ xuTi saxareba Segvewios, _ Tqva abesalom.<br />

_ saxareba oTxia, biWo, _ ar daeTanxma Zma.<br />

_ saxareba bevria, biWo, ramdensac ityvi, imdenia,<br />

RmerTs geexardeba, _ papiseuli xumroba moigona<br />

abesalom da gadauSva.<br />

_ karqa midis.…<br />

_ Caayole, mainc Caayole, _ urCia vigentam.<br />

dalies da ratomRac CaCumdnen. aRarc svamdnen da<br />

aRarca Wamdnen. ijdnen ase. erTi, abesalo wamodga


qvabze SeSis SesakeTeblad, Zabri gauswora boTlas<br />

saaryes RarTan da waborZikda.<br />

_ vax, _ Tqva Semcbarma.<br />

_ ra iyo, biWo, xo ar mogartya, _ hkiTxa ZaliZalad<br />

vigentam.<br />

abesalom araferi upasuxa, movida da dajda.<br />

_ udari aq, _ waiburtyuna romanam, xolo sogratam<br />

veRaraferi Tqva, mxolod win dadgmul SuSas<br />

xeli waatana, oRond vigentam gaaCera xeliTve, aRar<br />

daasxao.<br />

ase darCnen, titvela talavers qveS. es bare ormocdaaTze<br />

metis kacebi da dumdnen. SeSa waitkacanebda<br />

xolme da es iyo. marexom ro gamoixeda kuxnidan,<br />

SeSinda.<br />

gamovida, daadga Tavze da hkiTxa oTxives, TvalebgaSterebulebs:<br />

_ daiTveriT biWo? rasa gevxarT...<br />

_ araaa, _ amoTqva abesalom.<br />

_ ar gacivdeT aqa, dayrilebi, _ Tqva marexom da<br />

SeSa SeukeTa qvabs _ es arayi deedineba aqa, gadmova.<br />

amis yaraulic gamxadeT exla…<br />

ise ki am sogratas arays ioli gamosvla codniyo.<br />

TandaTan ifxizles, viTom araferiao.<br />

jer vigentam, mere romanam, mere amaTac.<br />

_ ha, rogori yofila, _ Tqva sogratam isev amayad,<br />

saavtoro<br />

viTom araferi momxdariyo, _ erT rumkaSic SeiZleba,<br />

mara samSi gaanawileo, egre miTxres…<br />

_ Tofia, ra, _ Tqva vigentam _ ranairi matyuaraa.<br />

_ Tan haerze. haerze mogvca, _ aRniSna abesalom, _<br />

paxmelia var, unamuso viyo.…<br />

_ gaxsoms rame? _ hkiTxa vigentam.<br />

abesalom Tavi dauqnia.<br />

_ raRacebsa vfiqrobdi, _ Tqva vigentam, _ viTom<br />

CemTan baRSi xalxi davpatiJe. Tqvenc iq iyaviT da<br />

sufra gavSale, viTom samoTxe iyo…<br />

_ qeifi giyvars, _ mxarze xeli dahkra sogratam,<br />

_ mec egre vifiqre, ro Sen dampatiJe da purmarili<br />

gamarTe.…<br />

marexom ki, raxan dainaxa, ro eseni ukve gons mosuliyvnen,<br />

winaswar namzadzec dapatiJa: mixvda,<br />

ifxizleben da ueWvel cxeli wvniani eamebaTo da<br />

TaTariaxnad, Zvali hqonoda da is adreve Caedga mosaxarSad,<br />

ukve cotac da mzad iyo.<br />

tkbilad Sexvripes is cxare wveni, TiTo abesalos<br />

wveTic Caayoles da moviden isev xasiaTze.<br />

_ eg ra gvalevina, _ Tqva xalisiT vigentam _ movyve,<br />

ar demejereba.<br />

_ eg sasmeli vin mogca? _ hkiTxa uceb sogratas<br />

romanam, romelic mTeli es dro Cumad iyo.<br />

_ eex, _ xeli aiqnia sogratam, _ weliwadia maqvs.<br />

cxeli Sokoladi 79<br />

foto levan xerxeuliZe


saavtoro<br />

ro mamces, gavsinje da eg iyo, SkafSi Cavde, gogoebs<br />

uTxari xeli ar axloT, arc vinmes gamoutanoT. dasalevaT…<br />

maCuqes. erTma kacma maCuqa.…<br />

_ ra kacia? _ hkiTxa isev romanam.<br />

_ aRarc ari cocxali. Zlivas dadioda. mofor-<br />

Cxili kaci iyo. mara didi naswavli. Cemi gogo xo<br />

abarebda puSkinis umaRelsSi... meewyo.<br />

xoda is kaci amacadinebda istorias. imasTan dadioda.<br />

erTma migvaswavla. didi naswavli kaci iyo,<br />

mara invalidi. Cvenze xniani kaci iyo. kargaT amecadinebda.<br />

SarSan kide axal wlebze, vifiqre, sawyali<br />

kacia, maswalebeli kacia, aseTi ganaTlebuli da<br />

saaxalwlod Cavulage da avutane: goWi, indouri...<br />

rogorc ari… Zaan geexarda… ardadegi morCa, gaige<br />

Sena, da Cemma gogom isev daiwyo imasTan siaruli.<br />

karqaT aswavla. istoriaSi xuTiani miiRo. xoda, movida<br />

Cemi gogo da moitana gaxveuli.<br />

gavxseni esa, _ SuSas miaTiTa sogratam _ zed kide,<br />

reziniT aq qaRaldi Semokruli. im qaRaldSi kide,<br />

lamazi xeliT weria. pativcemulo sograti, Tu rogorc<br />

ari, madlobao, esao, isao, da miiRe Cemgan es<br />

galerea<br />

80 cxeli Sokoladi<br />

Sako nikva<br />

`Sen~, fanqari, tuSi, 2012<br />

patara saCuqario. es ario sxvanairi gemos sasmelio<br />

da bevri ar Seilebao. mokleT, rogorc davasxi, rogorc<br />

ewera… eg iyo, ra. mere Cemi gogo moewyo. is<br />

aRarc minaxavs. erTxelac, age, fridonasTan daurekiaT,<br />

mokvdao da aveli gasvenebaSi. amagi hqonda.<br />

fridonas nomeri gvqonda datovebuli. aba, Cven telefoni<br />

ara gvaq…<br />

_ xo, ar gvidgamen telefonebsa, _ amoioxra abesalom,<br />

_ yovel weliwads meToTxmete var rigSi.<br />

_ me kide meTormete, _ CaixiTxiTa sogratam, _<br />

samasi maneTi unda qrTamaT… miitan, sam TveSi dagidgamen.<br />

ar mivitan. raT mivitan? age, fridonas aq<br />

da iq darekon.…<br />

_ eg arayi ar ari, _ Tqva ucbaT romanam.<br />

_ he, aba, ra ari? _ hkiTxa abesalom.<br />

_ raRaca sxva nastoikaa… dayenebulia raRaca.<br />

_ hoo, eg aba aRar vici, _ Tqva vigentam.<br />

_ magaSi misxali spirti ar ari, _ mtkiced aRniSna<br />

romanam.<br />

sogratam kidev aiCqara, waval exlao, age, ra dro<br />

gasulao, es ki daurTo, sulac ar vici, ra ari, kacma<br />

maCuqa da naCuqars sinjvas xo ar davuwyebdi, gavsinje<br />

da kai gamodgao.<br />

_ kai, kai, marTla kai gamodga, _ gaxalisda vigenta.<br />

sogratam Tavis SuSas xeli moavlo, sinaTleze gaxeda,<br />

ramdeni darCa Sigo da qurTukis ubisken gaaqana.<br />

_ maita, ra, oqro, napasaSok, erTic damisxi, _ warmoTqva<br />

moulodnelad romanam.<br />

sogratam ZalisZalad CaiRima, SuSa ubidan amoiRo,<br />

romanas Wiqa isev TvalTan gaiswora da frTxilaT<br />

CamoawveTa.<br />

_ midi, oqro, midi, ar dainano, _ CaixiTxiTa romanam<br />

_ iseTi damitove, sami porciis zomisa iyos.<br />

_ heeee… ki ar menaneba, _ waiburtyuna sogratam _<br />

xo naxe, rac ari? isec wagaqcevs.<br />

mere, Wiqa romanas gauwoda, boTli isev ubeSi Caibruna<br />

da Tqva:<br />

_ gaixare, abesalo. madloba… aba, karqaT gnaxeT.<br />

vigent, nu degvekargebi xolme… _ da wavida okrobokroT<br />

WiSkrisken.<br />

es iyo noemberi, Svidi ricxvi didi zeimis dRe.<br />

gahqra<br />

gazafxulis erT mSvenier saRamos, rodesac mTels<br />

farkofelis quCaze ukve ayvavilebuliyo atmebi da<br />

tyemlebi da saxlebis win Camomsxdariyvnen dedakacebi<br />

da maT winaSe miwaSi moCiCqnave SviliSvilebs<br />

zantad SeuZaxebdnen xolme, ise ki erTmaneTSi maslaaTiT<br />

iyvnen garTuli, karakoSkis xelosani, sxvanairaT<br />

ki, durgali sograta, Sin daRlili mobrunda.<br />

Cumi salmiT Caiara quCaze da Sin Sevida. skamze


damjdarma zantad gaiZro fexsacmeli, Sevida SuSabandSi<br />

da pirdapir, uTqmelad dawva taxtze, coli<br />

ki gamoegeba da daiRaleo?<br />

sograta daiRala, meoTxe dRe iyo, erTi binis xeze<br />

muSaobda.<br />

_ sWame rame? _ hkiTxa nadiam, misma colma.<br />

_ ki, karqi xazeikaa, _ Tqva sogratam da Wers gaaStera<br />

Tvali.<br />

_ maica, exla gaWmev, _ Tqva nadiam, da daRlilma<br />

sogratam gaigona gazis cecxlis abrialebis xma kuxnidan.<br />

es xma iyo da moisma ezodanac:<br />

_ nadoo, nadooo…<br />

nadiam uceb gamoirbina SuSabandSi da fanjridan<br />

dainaxa mosuli.<br />

_ Semo, marexo.…<br />

_ gamo, gamo… _ moisma ezodan.<br />

nado gavida da erT-or sekundSi Semovida mwvaneT.<br />

dajda skamze da gaixeda arsad.<br />

_ biWo, _ Tqva wamxdari xmiT _ vigenta auyvaniaT.<br />

_ haaa, raTa…_ wamojda sograta.<br />

_ coli mosula exla. ver daureknia..<br />

_ faaaaaa, _ gaikvirva sogratam _ vigentas ra unda<br />

deeSavebina.<br />

_ uSiSroeba yofila. organo ki ara.<br />

_ feeeh… _ sogratma aRarc icoda, ra eTqva.<br />

_ exla fridonasTan Sesula marexo, atekaSi daureknia…<br />

smenas adre aTavebdao da SiSiT daurekia..<br />

_ haaa? _ TiTqos ver mixvda sograta.<br />

_ abesaloc ayvanilia.<br />

_ maSina dauyenebia atekaSi da Turme iq elodeboden…<br />

auyvaniaT…<br />

sogratma piri gaaRo da ase darCa.<br />

_ ra unda iyos, ha? _ TiTqos Tavis Tavs hkiTxa<br />

nadiam.<br />

es sTqva da gaisma WiSkris xma.<br />

nadia wamoxta isev marexos Sesagebeblad, gamoaRo<br />

kari da pirkatacemuli gaCerda karis saRebs moWidebuli.<br />

_ sogroo… _ Tqva ase.<br />

_ ha, _ esRa moaswro sogratam da gaigona ucnobi<br />

xma:<br />

_ dafelaSvili sograt darCias Ze… saxlSia?<br />

gogoebs TiTqos gulma ugrZnoo, gamosuliyvnen<br />

da gaCerebuliyvnen kedelTan.<br />

nadiam gza utia mosul kacs, romelsac ruxi pijaki<br />

ecva da romelic marto ar iyo, orni mohyvebodnen.<br />

ukve bindbundi idga.<br />

sograta wamodga, mTeli daRliloba TiTqos isev<br />

moemata.<br />

_ sograt, _ furcels Cascqeroda kaci _ dafelaSvili…<br />

Tqven xarT?<br />

saavtoro<br />

sogratam Tavi dauqnia.<br />

kacma pijakis wina jibidan wiTeli sabuTi amoiRo,<br />

daanaxva da Tqva:<br />

_ uSiSroebis kapitani gia eraZe, unda wamogvyveT,<br />

ramdenime SekiTxva unda dagisvaT…<br />

mere kidev raRaca qaRaldi amoiRo da nadias daanaxva.<br />

_ gaecaniT da xeli moawereT… Cxrekis orderia…<br />

mowmeebi moiyvaneT? _ gadaxeda ukan myofebs.<br />

_ ki, ki.…<br />

SuSabandidan nadia xedavda, rogor moaCiqCiqebdnen<br />

fridonas cols da Saqros Cxrekaze dasaswreb<br />

mowmeebad.<br />

_ Tqven CaicviT, unda wamogvyveT.<br />

_ vaime Cem Tavs, _ Sebarbacda ucbad nadia da gogoebi<br />

ecnen acremlebulni, xelis SesaSveleblad.<br />

_ nu aReldebiT, qalbatono… _ Tqva kapitanma gia<br />

eraZem _ saxli vis saxelzea? sabinao wigni sad aris?<br />

modiT, biWo, daiwyeT, _ uTxra iq myofebs.<br />

ezoSi erTi rva muSaki yofiliyo ukve, Tavidan samni<br />

egonaT.<br />

_ tuflebs Cavicom, _ Tqva xmadabla sogratam.<br />

nadia ki uecriv gonsmosuli moswyda adgils da<br />

Tqva:<br />

_ exlav Caualagef, exlav, ori sekundi, ar waiyvanoT,<br />

ar waiyvanoT jera. isedac ferdebi stkiva, samuSao<br />

aqs egeTi...<br />

uazrod aaZro adiala taxts da boxCis gamokvra<br />

daiwyo.<br />

_ ar unda, qalbatono… Zveli dro ki ar ari, _<br />

Tqva uceb gia eraZem, _ SekiTxvebi gvaqvs. ki ar<br />

viWerT… daiwyeT…<br />

SuSabandSi daRvremil-TavCaxrili Semoviden Saqro<br />

da fridonas coli. viTom samZimarze idgnen.<br />

aba, ra eqnaT?<br />

sami muSaki nel-nelaT Seudga saqmes. sograta kide<br />

isev Cajda gaoflianebuli da esRa Tqva:<br />

_ qalo, uSvi mag boxCas… tufli mame…<br />

gareT sami manqana idga. ori Jiguli da erTic<br />

volga. mezoblebi SeyuJuliyvnen, albaT, WiSkrebs<br />

iqidan iWyitebodnen.<br />

sograta volgaSi, ori kacis SuaSi Caisves. meore<br />

manqanac gamohyvaT. is mCxrekelebi ki darCnen.<br />

sogratas fulebs isini ver miagnebden. saxlSi ar<br />

iyo. saraiaSi iyo.<br />

sxva vin icis? sograta Relavda. ifiqra, uCemod<br />

Cems saxls rad Cxreken, rad ar momacdevineso, magram<br />

uSiSroebas ras moedavebi? kapitani gia eraZe<br />

win ijda, sigarets abolebda da arafers ambobda.<br />

TbilisSi ukve daRamebuli iyo, Ramis Suqebi ana-<br />

Tebda.<br />

sogratam aRarc ki icoda, ra eqna da rogor.<br />

ra undaTo? _ ase fiqrobda.<br />

cxeli Sokoladi 81


moTxroba<br />

82 cxeli Sokoladi


konveiruli meTodis zogadi principebi<br />

(ciklidan `sanapiros quCis ambebi~)<br />

avtori gela Cqvanava<br />

ilustracia maia sumbaZe<br />

dodo basilaias colisdis mier<br />

erTi Tvis win soflidan Camoyvanili<br />

dodos sidedri, raisa Turnava, Tav-<br />

Sals SublTan rom ikravda sakmaod<br />

msxvili kvanZiT, ZiZarias quCaze, sadac<br />

dodos qvisli cxovrobda, lift-<br />

Si gaiWeda, SiSisa da sircxvilisagan<br />

xma ver amoiRo (egona lifti misi mizeziT<br />

gafuWda) da im ormoci wuTis<br />

ganmavlobaSi, rac iq gaatara, mTeli<br />

Tavisi cxovreba gaixsena. rogorc<br />

wyalSi damaxrCvals, sikvdilamde wamiT<br />

adre, kinoqronikasaviT gaurbens<br />

Tvalwin ganvlili cxovreba, swored<br />

ise daemarTa raisasac da xelmeored<br />

ganicada, ormoci wlis winaT gardacvlili<br />

Cvidmeti wlis vaJiSvilis da<br />

sami wlis win gardacvlili, oTxmocdaori<br />

wlis qmris sikvdili. xolo<br />

mas Semdeg, rac liftis tyveobidan<br />

daixsnes, kategoriuli toniT ganacxada,<br />

mravalsarTulian korpusSi<br />

cxovrebas sikvdili mirCevniao.<br />

dodo basilaias colma, nazim, deda<br />

TavisTan wamoiyvana. raisa Turnavas<br />

kerZo saxlSi gadmoyvanam pirvel<br />

dRes xasiaTi gamoukeTa, magram Semdeg<br />

isev moiwyina.<br />

erT mSvenier dilas ki, dodo basilaiam<br />

samsaxurSi wasvlis win sidedrs<br />

hkiTxa, Tu raze dardobda ase dausruleblad.<br />

_ imaze vfiqrob, Tu ra warmavalia<br />

cxovreba, gaxedv-gamoxedvasac<br />

ver moaswreb, rom ukve beberi xar,<br />

marilebisgan orad mokuntuli. Tu<br />

ar gagimarTla da Cemi biWiviT adre<br />

waxvedi am qveynidan, maSin gamodis<br />

rom cxovreba wamic ar yofila da<br />

arafrad ar Rirebula, _ Tqva raisa<br />

Turnavam.<br />

_ amaze aqamde ar gifiqria? _ gaoceba<br />

ver damala dodo basilaiam.<br />

_ rogor ara, magram qalaqma ufro<br />

damafiqra, _ gamotyda raisa. _ sofelSi<br />

fiqris dros ar vaZlevdi<br />

Tavs... erTi saTxovari maqvs SenTan<br />

da Semisrule...<br />

_ sofelSi ver wagiyvan, zamTari<br />

modis, iq marto ver gaZleb! _ wyali<br />

gadauwura dodom sidedrs.<br />

raisa Turnavam, romelic gardacvlil<br />

Svilze dards ise daelia, rom<br />

siZes mxrebamde Zlivs swvdeboda, dodos<br />

mSrali bebruli Rimili SeanaTa.<br />

_ erTi kviriT mainc wamiyvaneT, _<br />

iTxova man. _ ase erTbaSad ver SeveCvevi<br />

qalaqs, sul ar mesmis aqaurobis.<br />

Seni qvislis binis fanjridan<br />

samkervalo fabrika moCanda,<br />

samasi qali muSaobs im fabrikaSi<br />

or cvlad. ganaTlebuli kacia Seni<br />

qvisli, magram Sen ufro Wkviani da<br />

dakvirvebuli xar Cemi xazeiniviT,<br />

acxonos RmerTma... erTi raRaca<br />

minda gkiTxo da ar damcino, erTi<br />

ubiri qali var...<br />

_ gismen, _ mosasmenad moemzada<br />

dodo, mas gulwrfelad ecodeboda<br />

dardisagan galeuli da marilebis<br />

dagrovebisagan mokuntuli sidedri.<br />

_ Seni qvislisTvis, an misi colis-<br />

Tvis rom mekiTxa, SeiZleba daecinaT.<br />

Zalian ganaTlebul xalxad moaqvT<br />

Tavi, ar unda vambobde sakuTar qaliSvilze<br />

amas, magram asea da ra vqna...<br />

_ ar dagcineb! _ dahpirda dodo<br />

sidedrs.<br />

_ samkervalo fabrikaSi, qalebi xalaTebs<br />

rom keraven, ratom ar SeiZleba<br />

is xalaTebi saxlebSi waiRon, iq<br />

Sekeron da mere Caabaron. Tan ojaxs<br />

ar moswydebian da qmar-Svilsac mixedaven.<br />

Zalian mainteresebs es ambavi!<br />

_ imitom, rom konveiruli meTodiT<br />

muSaoben _ erTi jibes akerebs, meore<br />

saxeloebs, mesame Rilebs da ase ufro<br />

swrafad keTdeba saqme, _ rogorc See-<br />

moTxroba<br />

Zlo ise auxsna dodom sidedrs saqmis<br />

viTareba.<br />

raisa Turnavam muSaobis konveiruli<br />

meTodis arsis da upiratesobis<br />

bevri veraferi gaigo, magram siZis-<br />

Tvis xaTris gamo meti kiTxva aRar<br />

dausvams, mxolod amoioxra.<br />

_ erTi saTxovari maqvs kidev Sen-<br />

Tan, magram mTlad didi. Tu SeiZleba<br />

Cemi sikvdilis Semdeg saxli mTlianad<br />

Sen daitove, agarakad gamogadgeba.<br />

ezo-karis Rirebulebis naxevari<br />

geqneba mxolod qvislisTvis misacemi...<br />

Zalian gauxardeba Seni cxonebuli<br />

simamris sulsac. Zalian uyvardi<br />

rom icode, Wkviani kaciao, ambobda<br />

Senze. Seni qvisli xom umaRlesgana-<br />

Tlebulia, magram magaze ar uTqvams,<br />

Wkvianiao. Seni qvislis xelSi is saxli<br />

da ezo sul mTlad gaverandeba.<br />

_ movifiqreb rames, _ gaurkveveli<br />

pasuxi gasca dodo basilaiam da samzareuloSi<br />

gavida.<br />

raisa Turnavam ki sicocxlis muxanaTur<br />

warmavlobaze ganagrZo fiqri.<br />

samzareuloSi gasulma dodom otia<br />

bendelianisagan nayid macivars Sexeda,<br />

karebze webovani naxatebis kvali<br />

rom aCnda da imaze gaifiqra, mas biWi<br />

rom hyoloda, am macivris kari axla<br />

mTlianad avtomanqanebis aseve webovani<br />

naxatebiT iqneboda aWrelebuli.<br />

_ konveiruli meTodi ra aris? _<br />

hkiTxa raisam siZisa da qaliSvilis samsaxurSi<br />

wasvlis Semdeg Tavis SviliSvils,<br />

ToTxmeti wlis nailis, zogjer<br />

sruliad uadgilod rom gadaikiskisebda,<br />

inglisuris repetitorTan siaruls,<br />

solfejioze misvla erCivna da<br />

violinos formis yulabaSi, ager ori<br />

Tve iyo, rac fuls agrovebda, raTa<br />

iseTive moduri botasebi eyida, rogorc<br />

misi inglisuris repetitoris<br />

wvivebsqel student qaliSvils ecva.<br />

cxeli Sokoladi 83


moTxroba<br />

_ magi rogor ar ici, bebia? _<br />

sayvedurs ratomRac uazro kiskisi<br />

moayola nailim. _ erT xazad rom<br />

dalagdebian muSebi da agurebs rom<br />

gadaawodeben erTmaneTs, eg aris konveiruli<br />

meTodi.<br />

_ Cems axalgazrdobaSi mase manqanebs<br />

vtvirTavdiT CaiT, Tu nawvimari<br />

iyo da manqana aRmarTis bolos Cais<br />

plantaciamde ver amodioda, _ SeniSna<br />

raisam. _ axla kidev im meTodiT xalaTebs<br />

keraven. ex, rogor garTulda<br />

cxovreba!<br />

nailim bebias SeniSvnaze kidev er-<br />

Txel gadaikiskisa, magnitofoni mTel<br />

xmaze CarTo da qeCis naWrebze Semdgarma<br />

mastikawasmuli iatakis moprialeba<br />

daiwyo cekva-cekviT.<br />

_ sasargeblos sasiamovnos vuxameb,<br />

_ ganucxada man bebias. _ dedam damibara<br />

iataki moaprialeo, me kidev<br />

cekva mominda.<br />

raisam kakafoniuri musikisTvis<br />

rom ar esmina, gadawyvita gareT gasuliyo<br />

da ezo daegava.<br />

rogorc ki grZeltariani cocxi<br />

daikava da dagvas Seudga, Tavisi qmris<br />

ojaxSi gatarebuli pirveli dReebi<br />

moagonda. maSinac gviani Semodgoma<br />

idga, ezoSi didi msxlis xe idga da<br />

galerea<br />

84 cxeli Sokoladi<br />

misi foTlebiT mTeli ezo mofeniliyo.<br />

raisa Tan tiroda da Tan ezos<br />

gvida dildilaobiT. imitom tiroda,<br />

rom saSinlad ar moswonda qmris saxleulebi,<br />

dedamTil-mamamTili da<br />

erTmaneTze qilika sami muli. raisas<br />

maTi Rimili saSinlad abnevda da<br />

yvelaferi xelidan ucvioda. dedamTil-mamamTili<br />

SeSfoTdnen, Zalian<br />

dabneuli rZali gvyavso, mulebma<br />

ki, mTeli dReebi sarkis win trialis<br />

mets rom arafers akeTebdnen; eWvic<br />

ki gamoTqves, Cvens rZals Cveni Zma ki<br />

ara, viRac sxva uyvars, masze fiqrobs<br />

da dabneulic imitom ariso. raisac<br />

eWviani gaxda, eCveneboda, rom gamudmebiT<br />

masze Woraobdnen.<br />

_ ratom tiri, bebia? _ moesma raisas<br />

SviliSvilis xma.<br />

loyebawiTlebuli da cekviT daRlili<br />

naili aivanze idga da suls<br />

iTqvamda.<br />

_ Zalian mZime cxovreba gamoviare<br />

da imitom, _ upasuxa raisam.<br />

_ mere magaze axla tiri? _ gaocda<br />

naili.<br />

_ aba, maSin satirlad sad mecala.<br />

roca moicli, maSin unda itiro.<br />

arasodes miwuwunia, hoda, tirilis<br />

ufleba mainc maqvs! _ Tqva raisam.<br />

Sako nikva<br />

`daSla~, fanqari, tuSi, 2012<br />

_ itire, Tu Zalian ginda! _ dauyvava<br />

nailim bebias da saxlSi Sebrunda.<br />

raisam ki dagva ganagrZo da Tavis<br />

gauxarel warsulze rom ar efiqra da<br />

amis gamo ar etira, isev konveirul<br />

meTodze dafiqrda.<br />

WiSkars sanapiros quCis fostalioni,<br />

imave quCeli Tengiz qajaia moadga.<br />

fostalioni keTili kaci iyo, raisam<br />

da man umal gauges erTmaneTs, radgan<br />

orives Svili daRupvodaT.<br />

_ rogor brZandebiT, qalbatono<br />

raisa? _ miesalma fostalioni raisas<br />

da WiSkris cxaurSi gazeTebis Sekvra<br />

gaakvexa. _ ratom xarT ase mowyenili?<br />

raisam imis saCveneblad, rom qaliSvilisa<br />

da siZisgan ar iyo nawyeni,<br />

fostalionis dasanaxad mokrZalebulad<br />

gaiRima.<br />

_ Zalian garTulda cxovreba, _<br />

SesCivla man fostalions. _ ise Zalian<br />

garTulda, rom bevri raRacis<br />

ar mesmis. ai, magaliTad, verafri gavuge<br />

konveirul meTods. Tqven gecodinebaT,<br />

sul gazeTebSi xarT.<br />

_ rogor agixsnaT... _ cota ar iyos<br />

daibna `sul gazeTebSi myofi~ fostalioni.<br />

_ ai, magaliTad, am quCas<br />

xom xedavT, aq dasawyisidan bolomde<br />

gorgolaWebze Toki rom iyos gabmuli,<br />

me rom quCis TavSi davdge, dasarigebeli<br />

gazeTebi Tokze mivamagro<br />

sarecxis SpilkebiT da gorgolaWebi<br />

davatrialo, gazeTebis patronebi kidev<br />

WiSkarTan daxvdnen TavianT gaze-<br />

Tebs da xsnidnen... daaxloebiT amdagvari<br />

raRacaa.<br />

raisa konveiruli meTodis principis<br />

axleburma axsnam Zalian daabnia.<br />

_ uyure Sen! _ wamoiZaxa man. _ mase<br />

Cems axalgazrdobaSi xis morebs acurebdnen<br />

mdinariT, axla ki xalaTebs<br />

keraven... mdinaris gayolebaze kidev<br />

saxerxebi da SeSis damamzadebeli<br />

fardulebi idga. saficre morebs<br />

erTi naWdevi hqonda, saSeSes ori da<br />

meSeSeebic da meficreebic TavianT<br />

morebs advilad arCevdnen erTmaneTisagan,<br />

magram zogjer meSeSeebi<br />

eSmakobdnen da saficre morebic TavianTvis<br />

amohqondaT kauWiani joxebiT.<br />

saSinlad waCxubdebodnen xolme<br />

meSeSeebi da meficreebi erTmanTTan...


aqac rom ase iyos, sxvis gazeTebs ar<br />

waiRebdnen aqaurebi?<br />

fostalioni dafiqrda, jibidan papirosi<br />

amoiRo da mezoblis saxlebs<br />

Tvali moavlo.<br />

_ waiRebdnen, magram erTmaneTis gasapampuleblad!<br />

_ brZana man bolos.<br />

_ ex, rogor garTulda cxovreba! _<br />

amoioxra raisam da Seetyo, rom konveiruli<br />

meTodis veraferi gaigo.<br />

***<br />

lamazad CamoRamda.<br />

raisa aivanze ijda, mZime mogonebebisagan<br />

Tavatkiebuli tirilisagan<br />

Tavs gaWirvebiT ikavebda da zRvis<br />

Srials ismenda. ratomRac darwmunebuli<br />

iyo, rom zRva massaviT cud<br />

xasiaTze brZandeboda.<br />

WiSkari nasvamma dodo basilaiam SemoaRo.<br />

_ sidedrs vaxlavar! _ Zalian yoCa-<br />

Rad daiZaxa man, saxlisken gamoemarTa<br />

da sidedris gverdiT mokalaTda.<br />

_ Tu ici, ra giTxra, Cemo sidedro?..<br />

_ tkbilad gaiRima dodo basilaiam.<br />

_ Sen rom konveiruli meTodis<br />

veraferi gaige, mTelma quCam icis!<br />

_ saidan? _ gaocda raisa Turnava.<br />

_ konveiruli meTodiT gadaeca<br />

Wori! _ auxsna dodo basilaiam sidedrs.<br />

_ am diliT, etyoba, Sen romeliRac<br />

mezobels hkiTxe, konveiruli<br />

meTodi ra ariso, im mezobelma meore<br />

mezobels uTxra, ase da asea saqme,<br />

dodos sidedri konveirul meTods<br />

ikvelevso, meorem mesames moaxsena,<br />

mesame meoTxes CasCurCula yurSi, meoTxem<br />

mexuTes CaawveTa da wavida ase<br />

krugSi, sanam me ar gavige. hoda, eg<br />

aris konveiruli meTodi.<br />

_ mainc veravin amixsna gasagebad,<br />

ras niSnavs es wyeuli konveiruli me-<br />

Todi! _ daiCivla raisam.<br />

dodo basilaiam jer amoixvneSa, Semdeg<br />

amoioxra.<br />

_ etyoba, verc gaigeb! _ TavisTvis<br />

Cailaparaka man da maSinve enaze ikbina,<br />

radgan moulodnelad sidedrma<br />

naTqvami gaigo.<br />

_ davTveri, amis deda vatire! _<br />

Tavi imarTla dodom.<br />

raisa Turnava Seecada ar daemCnia,<br />

rom siZis naTqvami guls moxvda, magram<br />

ver SeZlo.<br />

_ oRond Cven viyoT kargad da konveirul<br />

meTods moukvda patroni! _<br />

xeli Caiqnia dodo basilaiam da dasa-<br />

Zineblad gaemarTa.<br />

im Rames raisa Turnavas msxlis damWknari<br />

foTlebiT mofenili didi<br />

ezo esizmra _ qmris mamiseuli saxlis<br />

ezo, romelsac axalgaTxovili dildilaobiT<br />

gvida xolme. im sizmar-<br />

Si raisa TiTqos axalgazrda iyo da<br />

tiroda _ tiriliTa da ezos dagviT<br />

ioxebda guls. cremlebisagan aseTi<br />

Sveba arasodes ugrZvnia rogorc am<br />

sizmarSi. siZis mier uxeSad naTqvamic<br />

agondeboda da tirils umatebda...<br />

swored tiriliT aResrula Zil-<br />

Si gaparuli raisa Turnava im Rames.<br />

gardacvlils ki Zalian mSvidi saxe<br />

hqonda da arc etyoboda, rom siZis<br />

uxeSad naTqvami imqveynad javrad<br />

waiyola. an, SeiZleba arc wayolia da<br />

sikvdilamde cota xniT adre gadauara<br />

wyenam.<br />

dodo basilaiam ki, romelsac simarTle<br />

rom iTqvas, manamde sidedrisTvis<br />

arasodes uwyeninebia, sindisis<br />

qenjna igrZno da dananebiT<br />

aRniSna, Cemi sidedri ise wavida am<br />

qveynidan, rom konveiruli meTodis<br />

veraferi gaigoo. mezoblebma am ambavs<br />

kudi gamoabes, dodom iqilikao,<br />

amtkicebdnen. magram dodo basilaias<br />

ar uqilikia, radgan is, rogorc ukve<br />

vTqviT, sindisis qenjnas ganicdida...<br />

korida, anu bediswera<br />

(ciklidan `sanapiros quCis ambebi~)<br />

kaxa paWkorias, mamamisiviT, ubnis<br />

rwmunebul otia paWkoriasaviT, ficx,<br />

magram misve msgavsad miamiturad ke-<br />

Tili gulis biWs, gazafxulis erT<br />

mSvenier dRes moeCvena, rom RmerTs<br />

is imisTvis gaeCina, raTa erTi Tavisi<br />

Tanakurseli TeTrpiriskaniani<br />

da cisferTvaleba gogo gaebednierebina<br />

imiT, rom yovel diliT mis<br />

mier pirdapir loginSi morTmeuli<br />

yava exvripa. magram, aRmoCnda, rom<br />

TeTrpiriskanian da cisferTvaleba<br />

gogos sakuTar bedTan dakavSirebiT<br />

moTxroba<br />

sul sxva gegmebi hqonda, romlis<br />

ganxorcielebas is kaxa paWkoriaze<br />

gacilebiT ganaTlebuli, gacilebiT<br />

simpaTiuri da, rac mTavaria, kaxa<br />

paWkoriaze sul cota erTi TaviT<br />

maRali biWis saSualebiT apirebda,<br />

romelic Turme hpirdeboda, rom<br />

Tanamecxedres yavas TviTon miarTmevda<br />

loginSi. rogorc cnobilia, bedi<br />

praqtikosebs ufro swyalobT xolme.<br />

kaxa paWkoria ki praqtikosi iyo da,<br />

rogorc ki gaecno TeTrpiriskanian<br />

da cisferTvaleba gogos manerul<br />

ocnebebs, maSinve mixvda, rom mis mosaxiblad<br />

cota Sansebi hqonda. amitomac<br />

man Tavisi ocnebis gansaxorcieleblad,<br />

anu colis mier pirdapir<br />

loginSi morTmeuli yavis surneliT<br />

dasatkbobad, TeTpiriskaniani da cisferTvaleba<br />

gogo moitaca. TeTrpiriskanian<br />

da cisferTvaleba gogos,<br />

rogorc yvela qedmaRal, pretenziul<br />

da meocnebe arsebas, utifroba<br />

abnevda da Trgunavda. is kaxa paWkorias<br />

utifarma saqcielma imdenad da-<br />

Trguna, rom motacebidan sul raRac<br />

erT saaTSi Zalian advilad dasTanxmda<br />

colobaze da qorwilis dRec<br />

male dainiSna.<br />

asmaT paWkoriam, kaxas dam da profkavSiris<br />

liderma, romelic gaTxovebis<br />

survilsa da zedmet energias<br />

swraf siarulsa da sazogadoebrivi<br />

saqmeebis patiosnad SesrulebaSi<br />

xarjavda, Tavisi xeliT Seavso mezoblebisaTvis<br />

gankuTvnili qorwilSi<br />

mosawvevi baraTebi da isini sanapiros<br />

quCis calxela fostalions gaatana<br />

dasarigeblad. mosawvevebze adresatebi,<br />

Semoklebuli variantiT, `b-on~ebad,<br />

an `q-on~-ebad ki ar iyvnen moxseniebulni,<br />

rogorc es Cveulebriv<br />

xdeboda xolme msgavs SemTxvevaSi,<br />

aramed mimarTvis forma sruli saxiT,<br />

anu, `baton~-ad da `qalbaton~-ad iyo<br />

aRniSnuli, ramac sanapiros quCelebs<br />

afiqrebina, rom asmaT paWkoria, profkavSiris<br />

perspeqtiuli Cinosani, maT<br />

apampulebda. magram, roxroxa otia<br />

paWkoriam, romelsac grZel da wawvetebulboloebiani<br />

sayeloiani bailonis<br />

perangebis tareba uyvarda, Tavis<br />

rZisfer `gaz-21~-Si CajdomisTanave<br />

cxeli Sokoladi 85


moTxroba<br />

ki ise gadametebulad seriozuldeboda,<br />

TiTqos katafalkis saWes<br />

misjdomiao, saxalxod ganacxada, Cems<br />

qaliSvils mezoblebis masxrad agdeba<br />

arc ufiqriao. otia paWkoriam es<br />

ise gulwrfelad Tqva, rom mas yvelam<br />

daujera. TviTon asmaT paWkoriam am<br />

gaugebrobis gamo cotaTi itira kidec,<br />

xolo mamamisis mier qorwilSi<br />

dasaklavad anakliidan Tu darCelidan<br />

Camoyvanil da paWkoriebis lamazi<br />

saxlis ukan, kramitis saxuravian da<br />

kedlebian koxta fardulSi (fardulis<br />

kedlebis kramitiT gawyoba asma-<br />

Tis idea gaxldaT) damwyvdeul xarze<br />

ki ganacxada, iremiviT metyveli<br />

Tvalebi aqvso. asmaT paWkoria xaris<br />

funas mis mier saxlis win gaSenebul<br />

vardebs uyrida, xaris sanaxavad misul<br />

mezoblis bavSvebs ki qorwilis<br />

sufrisTvis buTxuz yufunias qaliSvilis,<br />

limonaTis qarxnis mTavari<br />

teqnologis, elene yufunias mier<br />

naxevar fasad morTmeul sagangebo<br />

Camosxmis feihoas limonaTiT umanspinZldeboda.<br />

qorwilamde ori dRiT adre, diliT,<br />

otia paWkoria misma colma, caqvam<br />

gamoaRviZa da mSral Tvalebze<br />

galerea<br />

86 cxeli Sokoladi<br />

TavSalis boloebi amoisva, rogorc<br />

maSin sCveoda xolme, roca rame gulisamaCuyebeli<br />

istoriis moyolas<br />

apirebda.<br />

_ cudi sizmari vnaxe Zalian! _ tragikuli<br />

toniT amcno caqvam qmars. _<br />

cxonebuli mamaSeni mesizmra. ori zomiT<br />

didi fexsacmelebi ecva, rogorc<br />

sicocxleSi sCveoda xolme koJiJebis<br />

gamo. igrZno micvalebulis sulma,<br />

misi SviliSvili rom bednierdeba da<br />

imitom gamomecxada-meTqi, vifiqre<br />

sizmarSive me. qorwilis sufraze<br />

gamosatani Rvino daaWaSnike-meTqi,<br />

SevTavaze. ra dros Rvinoa, Cemo rZalo,<br />

Cemi `mauzeris~ wasaRebad movedi,<br />

axlave Tu ar waviRe, Cems biWs Zalian<br />

didi usiamovneba moelis mag iaraRis<br />

gamoo, miTxra. kidev undoda raRacis<br />

Tqma, magram givi kilasonias sulma<br />

gamoiara am dros Tavisi cxeniT. Cemi<br />

wasvlis droao, miTxra mamaSenmac,<br />

Semouskupda givis cxenze da gaqrnen<br />

oriveni. `mauzeri~ miveci Tu ara, ar<br />

maxsovs kargad.<br />

caqva paWkoria dafiqrda da Subl-<br />

SeWmuxnuli miaCerda kedelze dakidebul<br />

aw gansvenebuli mamamTilis<br />

gadidebul fotosuraTs.<br />

Sako nikva<br />

`kibo~, fanqari, tuSi, 2012<br />

_ otia Cemo, Tu giyvarde da cotaodeni<br />

xaTri mainc Tu gaqvs Cemi, moaSore<br />

mag fiSto saxlidan qorwilis<br />

dReebSi mainc. dReidan mezoblebiTa<br />

da stumrebiT aivseba aqauroba. aTasi<br />

mteri gyavs Seni samsaxuris gamo, eSmakma<br />

uwyis, vis ra udevs gulSi. arada,<br />

yvelam icis mamiseul `mauzers~<br />

saxlSi rom inaxav... damijere, otia,<br />

ende colis sizmars!.. tyuilubralo<br />

laparaki ar icoda mamaSenma!<br />

otia paWkoriam banjgvliani mkerdi<br />

moifxana da mamamisis fotosuraTs<br />

gauRima.<br />

_ kargi giqnia Rvino rom SesTavaze.<br />

zedized orjer damesizmra amas<br />

winaT, Rvino mwyuriao, meubneboda.<br />

imisTvisac ver movicale saflavze<br />

avsuliyavi da Wiqa Rvino wameqcia, _<br />

dananebiT aRniSna otiam da imaze fiqrs<br />

Seudga, visTvis miebarebina mamiseuli<br />

iaraRi.<br />

_ dinji kaci unda SearCio, Cemo<br />

otia, _ frTxilad Seapara caqvam<br />

qmars. _ dodo basilaiasaviT dinji<br />

kaci ar dadis Cvens quCaze. saidumlos<br />

Senaxvac icis da saxlidanac ver<br />

gamodis am bolo dros. filtvebis<br />

anTebis diagnoziT wevs ukve meeqvse<br />

dRea.<br />

_ Sen imis xo ar geSinia, rom qorwilis<br />

dRes davTvrebi da srolas avtexav,<br />

rogorc cxonebulma mamaCemma<br />

gaisrola im `mauzeridan~ Sen rom<br />

Semogiyvane saxlSi maSin? _ eWvi gamo-<br />

Tqva otiam.<br />

_ ratom makadreb magas, otia, xom<br />

giTxari rogori sizmaric vnaxe?! _<br />

guli daswyda caqvas.<br />

otia paWkoriam amoioxra.<br />

_ cxonebuli mamaCemi ityoda xolme,<br />

ori ramis arc ganaTxovreba da<br />

arc sxvisTvis mibareba ar SeiZleba _<br />

colisa da iaraRiso, _ Tqva otiam. _<br />

magram, jandabas, am erTxel dagijereb.<br />

marTali xar Sen _ yvelam icis<br />

rom `mauzeri~ saxlSi midevs da rame<br />

oini ar momiwyon. eger, gogi xarazia<br />

mamiseul SaSxanas rom inaxavs unebar-<br />

Tvod, anonimuri werilebi modis sul<br />

miliciaSi amis gamo... oRond gafrTxileb,<br />

rZlis Semosvla ojaxSi kanonierad<br />

gaformebuli Tofis gasro-


liT unda aRvniSno mtrebis jinaze da<br />

ar SemewinaaRmdego icode!<br />

_ magaze uars rogor getyvi, Se<br />

kaco! _ dauyvava caqvam qmars.<br />

naxevari saaTis Semdeg otia paWkoria<br />

filtvebis mwvave anTebis diagnoziT<br />

loginSi Cawolil dodo basilaias<br />

estumra RviniT savse doqiTa<br />

da ori xaWapuriT xeldamSvenebuli.<br />

_ saqorwilo Rvino minda gagasinjo,<br />

dodo batono, _ uTxra otiam<br />

dodo basilaias da Tan maspinZlis<br />

sawolis Tavze Camokidebul misi<br />

mSoblebis gadidebul fotosuraTs<br />

cota naRvlianad SehRima. _ erTi sa-<br />

Txovaric maqvs kidev, metad delikaturi<br />

da winaswar gafrTxileb, Tu ar<br />

SegiZlia misi Sesruleba, uaris Tqma<br />

ar mogeridos icode!<br />

_ ra saTxovaria aseTi? _ dainteresda<br />

dodo basilaia. _ cota moSorebiT<br />

dajeqi Tu kaci xar, Txis qoniT<br />

damizila am diliT zurgi nailim. ise<br />

vyarvar sakuTari Tavi mezareba. wuxel<br />

kidev sul Zmrian tiloebs mafenda<br />

Sublze. diliT samasaxurSi wavida<br />

da saxlis dalagebac ver moaswro<br />

xeirianad.<br />

otia paWkoriam servandidan brolis<br />

ori saRvine Wiqa gamoiRo da maspinZlis<br />

sawolTan taburetze Camoawyo.<br />

_ daulagebloba Cemi saxlis unda<br />

naxo Sen! mezoblis qalebi dilidan<br />

caqvas exmarebian avejis gadawyobaSi<br />

da farTis gamonTavisuflebaSi. yvelaferi<br />

yiraze daayenes. xval dRevandelze<br />

ufro meti xalxi mova, Sen kidev<br />

iseTi kaci xar, saidumlos Senaxva<br />

ici. hoda, Tu SegiZlia mamaCemiseuli<br />

`mauzeri~ Seminaxe sami dRiT.<br />

dodo basilaiam misadmi gamovlenili<br />

ndobisaTvis madlierad gauRima<br />

stumars da sawolze wamojda.<br />

_ magaze rogor getyvi uars, otia<br />

batono. ra kaci viqnebi maSin, SenisTana<br />

karg kacs erTi `mauzeri~<br />

da am `mauzeris~ Senaxvis saidumlo<br />

Tu ver Sevunaxe?!.. marTali xar Sen<br />

_ sifrTxiles Tavi ar stkiva. yvelam<br />

icis, rom saxlSi `mauzers~ inaxav,<br />

xisbudiansa da TerTmettyvians.<br />

moSurnec bevri gyavs, hoda, swors<br />

akeTeb rasac akeTeb. Sens motanil<br />

Rvinosac davlev rom icode. imdeni<br />

wamlebiT gamWyipa nailim, Cems<br />

organizmSi erTmaneTTan brZolas<br />

undebian da Tavisi saqmis gasakeTeblad<br />

ver iclian. xaWapurisTvis TefSebic<br />

servandidan gamoiRe, Torem<br />

samzareuloSi WurWlis nasaxic araa<br />

darCenili, me mgoni. Cemma boTe siZem<br />

daamsxvria guSinwin, nailisTan Sesarigeblad<br />

rom movida, maSin. Tu ar<br />

Semirigdebi, davlewav yvelaferso<br />

da Seasrula kidec... Camamwara sibere<br />

Cemma siZem. Tu rame codva mqonda<br />

Cadenili axalgazrdobaSi, miwia am<br />

sibereSi siZis wyalobiT! _ amoioxra<br />

dodo basilaiam da Tvalebic<br />

auwylianda.<br />

otia paWkorias dodo basilaia Seecoda<br />

da imanac amoioxra TanagrZnobis<br />

niSnad.<br />

_ momeci aqeT Seni iaraRi. baliSis<br />

qveS amovideb da Seni wasvlis Semdeg<br />

gadavmalav saimedo adgilas, _ uTxra<br />

dodom stumars. _ kargs izam, Tu saflavzec<br />

axval da Wiqa Rvinos wauqcev<br />

mamaSens. ician zogjer micvalebulebma<br />

uyuradRebobisTvis gabrazeba da<br />

marTlebic arian rom icode!.. magaT<br />

adgilas, rom warmovidgen Tavs, winaswar<br />

vbrazdebi im uyuradRebobis-<br />

Tvis, Cemebi rom gamoiCenen Cem mimarT<br />

Cemi sikvdilis Semdeg!<br />

_ fui, eSmaks! _ pirjvari gadaiwera<br />

otiam. _ ar gamagiJo, sikvdilze<br />

daiwye fiqri, dodo batono?!<br />

_ vixumre, Se kaco! _ ixtibari ar<br />

gaitexa dodom.<br />

_ xari unda davklaT xval diliT.<br />

yverebs Sevawvevineb Sen rom giyvars<br />

ise da Cemi xeliT mogarTmev! _ dahpirda<br />

otia maspinZels.<br />

***<br />

otia paWkorias WiSkarTan sanapiros<br />

quCis ZaRlebma gaTenebamde iwyes<br />

Segroveba.<br />

_ ZaRlebi ki ara svavebi arian es<br />

upatronoebi!.. mainc rogor igrZnes,<br />

xari rom unda davklaT dRes?! _ wamoiZaxa<br />

gaocebulma otia paWkoriam<br />

da danebis alesvas Seudga.<br />

_ qorwili xom xval aris?.. hoda,<br />

moTxroba<br />

iqneb xval dagvekla xari, _ sTxova<br />

asmaTma mamas.<br />

_ xval bevri saqme gveqneba, ver movaswrebT!<br />

_ mouWra otiam. _ mosaxmareblad<br />

mosul mezoblebsac xom unda<br />

gavumaspinZldeT dRes, saqorwilo<br />

sefis momwyobebsac!<br />

_ asec vicodi, rom uars metyodi! _<br />

dasevdianda asmaTi.<br />

_ saidan icodi?<br />

_ ZaRlebi rom Seikribnen ukve Cven<br />

saxlTan, iqidan. ZaRlebi yvelafers<br />

Seumcdarad grZnoben.<br />

otia paWkorias xasiaTi wauxda _<br />

saqme imaSi iyo, rom mas, rogorc miliciels,<br />

zurgsukan qofaks eZaxdnen.<br />

asmaTi mixvda mamis danaRvlianebis mizezs,<br />

loyaze akoca da pirvels Tvi-<br />

Ton auwylianda Tvalebi.<br />

_ xari imisTvisaa, rom unda daiklas<br />

da qorwilSi SeiWamos. bunebis kanonia<br />

aseTi, _ SeniSna otiam. _ gulTan mitana<br />

ici yvelafris. ase ar SeiZleba!<br />

_ marTali xar Sen. Cemi gadaWarbebuli<br />

mzrunvelobis bralia yvelaferi.<br />

gadaWarbebuli, rac ar unda iyos<br />

is, cudad mTavrdeba yovelTvis. mezoblebis<br />

mosawvevebic gadaWarbebuli<br />

zrdilobiT rom Sevavse, sxvanairad<br />

miiRes! _ daiCivla asmaTma.<br />

otiam qaliSvils Sublze akoca.<br />

_ Sen SeniT gaikvlie gza cxovreba-<br />

Si da, rac aseTi SemTxvevisaTvis Zalian<br />

ucnauria, mainc bavSvad darCi! _<br />

uTxra otiam qaliSvils. _ dasaklavi<br />

unda daiklas, dasaWeri daWeril unda<br />

iqnas da mosat... _ aq otiam enaze ikbina,<br />

radgan kinaRam ubnis inspeqtor-<br />

TaTvis sayvareli uxamsi fraza daaxeTqa.<br />

_ Senc iseTive darCi, rogoric colis<br />

SerTvamde iyavi _ ymawviliviT<br />

uxamsi! _ SeniSna asmaTma da mamas kidev<br />

erTxel akoca loyaze.<br />

odnav Secbunebulma otia paWkoriam<br />

Tavisi vaJkacuri Rimili gadaifina<br />

saxeze da danebis lesva ganagrZo.<br />

xaris dakvla dilis aTi saaTis-<br />

Tvis daeTqvaT mezoblebs. xari otia<br />

bendelians unda daekla, man ki Tana-<br />

Semweebad buTxuz yufunia da mamia<br />

cimintia daasaxela. otia bendeliani<br />

otia paWkorias saxlSi aTis naxe-<br />

cxeli Sokoladi 87


moTxroba<br />

vrisTvis gamocxadda. is yvela saqmes<br />

Zalze seriozulad ekideboda da gulianad<br />

akeTebda dawyebuli colTan<br />

kinklaobiT, rac misi gulmodginebis<br />

wyalobiT seriozul CxubSi gadaizrdeboda<br />

xolme da, zamTrisTvis<br />

fanjris WuWrutanebis sagozaviT<br />

amovsebiT damTavrebuli, romlis mosaSoreblad<br />

gazafxulobiT otia bendelianis<br />

oTxive biWs oflad gaRvra<br />

uwevdaT.<br />

otia bendeliani im diliT mosaxelis<br />

saxlSi Tavis oTx vaJTan erTad<br />

gamocxadda. otia bendelianis biWebi<br />

saqonlis moxarSul RviZlsa da elen-<br />

Taze giJdebodnen, otia paWkoria ki<br />

maT dahpireboda, erTsac da meoresac<br />

mTlianad Tqven giTmobTo.<br />

_ Cemi xeliT mogixarSavT RviZlsac<br />

da elenTasac, _ uTxra maT winadRiT<br />

ubnis inspeqtorma. _ rom gaizrdebiT<br />

da cols SeirTavT, sxva Tu araferi,<br />

tkbilad mainc momigonebT da<br />

saqorwilo sufraze sadRegrZeloSi<br />

maxsenebT.<br />

otia bendelians sexniis guluxvobam<br />

ise auCuya guli, rom xaris<br />

patrons dahpirda, xaris tyavisagan<br />

iseT fituls dagimzadeb, mxareTmcodneobis<br />

muzeumidanac ki mo-<br />

galerea<br />

88 cxeli Sokoladi<br />

vlen mis sanaxavado. otia bendeliani<br />

mTel qalaqSi cnobili iyo rogorc<br />

jixvebis, taxebisa da daTvebis fitulebis<br />

damzadebis didostati. fitulis<br />

damzadebis saidumlos babuaCemma<br />

maziara da ufleba ara maqvs gareSe<br />

kacs gadavce es sagvareulo codnao,<br />

acxadebda. cotas Tu sjeroda imisa,<br />

rom otia bendeliani fitulis damzadebis<br />

rame gansakuTrebul xerxsa<br />

da saidumlos flobda, imitom, rom<br />

otia bendelians yvelafris saidumloebis<br />

burusSi gaxveva uyvarda da<br />

yvelafris gazviadeba sCveoda, samagierod,<br />

misTvis sityvis kacad yofna<br />

Zalian bevrs niSnavda. amitom otia<br />

paWkorias arc gahkvirvebia, rom misi<br />

sexnia daTqmul droze naxevari saa-<br />

TiT adre gamocxadda. otia bendelianisTvis<br />

saqonlis dakvla mTel<br />

rituals warmoadgenda da am dros<br />

ise seriozuldeboda, TiTqos rame<br />

mistiur wes-Cveulebas asrulebso.<br />

otia bendelianma maspinZlis danas<br />

fxa cera TiTiT Seumowma da daiWyana.<br />

_ es aris kargi dana maqvso, rom<br />

Tqvi? _ usayvedura otia bendelianma<br />

sexnias. _ am daniT xari ki ara raJiko<br />

kezuas indauri ar daikvleba. ki<br />

migrZnobda guli, rom Cemi dana unda<br />

Sako nikva<br />

`gaqceva~, tuSi, 2011<br />

mometana. axia Cemze, sul ase memarTeba<br />

xolme, roca sakuTar gulisTqmas<br />

ar vujereb!<br />

otia bendelianma asmaT paWkorias<br />

movlil vardis buCqebs gadaxeda da<br />

WiSkrisken daaRira.<br />

_ saxlSi gadaval da Cems danas movitan,<br />

manamde ki Sen xaris gasakoWi<br />

Toki monaxe, _ daubara man WiSkarSi<br />

gasvlamde maspinZels da sakuWmaWe saqonlis<br />

welebis gasarecxad momaval,<br />

aRiarebul mekuWmaWe qionia esvanjias<br />

nazi yviTeli feris axali botebi Seu-<br />

Tvaliera. qioniam yviTelbotebiani<br />

fexebi paWkoriebis WiSkarTan Sekrebil<br />

ZaRlebs daubakuna.<br />

_ botebi imitom Cavicvi, rom fexebi<br />

ar damsveleboda welebis recxvisas,<br />

_ auxsna qioniam otia bendelians.<br />

otia bendeliani mixvda, rom mezoblis<br />

botebs suleluri daJinebiT<br />

uSterebda Tvals, bavSviviT daimorcxva<br />

da gzaze gamovida.<br />

amasobaSi xaris sanaxavad misul<br />

otia bendelianis biWebs xari fardulidan<br />

gamoeqcaT. sibneles SeCveul<br />

xars dRis Suqma Tvalebi mosWra,<br />

areuli nabijebiT gamoiara saxlis<br />

mobetonebuli lafaro da gaocebuli<br />

miaSterda saxlis wina ezoSi Sekrebil<br />

xalxs.<br />

_ xari gamoiqca! _ ikivla WiSkarSi<br />

Semosulma qionia esvanjiam da yvi-<br />

Telbotebiani fexebi energiulad daabakuna,<br />

TiTqos isev ZaRlebs uwyrebao.<br />

_ ra gakivlebs mere, Se qalo, ki ar<br />

ikbineba! _ usayvedura mas mamia cimintiam<br />

da xars qaTamiviT auqSia.<br />

_ aqSa, Se SeCvenebulo!<br />

ukana ezoSi gamavali lafarodan<br />

pirveli Serozi bendeliani gamovarda,<br />

Sarvali mudam CaCaCuli rom hqonda<br />

da bayayebis daWerasa da, gansaku-<br />

TrebiT maT gabervaSi, Tavis ufros<br />

Zmas, Tornikes rom ar udebda tols.<br />

_ xari gamogveqca, me amis deda vatire!<br />

_ ganwiruli xmiT iyvira Serozi<br />

bendelianma da qva rom versad ipova,<br />

marjvena fexidan fexsacmeli waiZro<br />

da xars daumizna.<br />

_ ra qvia am xars, otia biZia? _ saqmianad<br />

ikiTxa Tornike bendelianma


da imanac waiZro fexsacmeli, oRond<br />

marcxena fexidan, radgan cacia iyo.<br />

xarma, rogorc iqna, SeaCvia Tvali<br />

sinaTles, gamoerkva, erTbaSad gaamayda,<br />

Tvalebi daabriala da dinjad<br />

dabzrialda sakuTari RerZis garSemo.<br />

_ naxeT ra qedi aqvs, ra jiSiania es<br />

oxeri! _ aRfrTovaneba ver damala<br />

buTxuz yufuniam. _ ase nasuqari xari<br />

jer aravis dauklavs Cvens quCaze arc<br />

qorwilSi da arc ise!<br />

_ oras kilo xorcs mainc dayris! _<br />

ivarauda mamia cimintiam. _ ai, naxeT<br />

Tu ara, agera var me da ager _ xari!<br />

_ dagaxevT yurebs! _ Svilebis misamarTiT<br />

daiRriala gzidan otia bendelianma.<br />

_ daketeT WiSkari! _ iyvira otia<br />

paWkoriam.<br />

xari kidev erTxel datrialda<br />

sakuTari RerZis garSemo da, Ti-<br />

Tqos otia paWkorias yvirili miTi-<br />

Tebad aRiqvao, WiSkrisken wavida. Ria<br />

WiSkarSi Semosuli ZaRlebi xars ukan<br />

amoudgnen da wkavwkavnarevi yefiT<br />

Seuties.<br />

_ naxeT rogor uTanTalebs Rababi<br />

siarulisas! _ xelebi moifSvnita mamia<br />

cimintiam. _ oras kilos ascdeba,<br />

rasac es xorcs dayris!<br />

_ mSvildosan, nu afrTxob xars! _<br />

dauRriala otia paWkoriam Tavisi sexniis<br />

SuaTana biWs.<br />

_ gimzer! _ daiRriala otia bendelianma<br />

gzidan, maleve mixvda, rom<br />

umcrosi gimzeri mSvildosanSi aeria,<br />

magram ixtibari ar gaitexa, paWkoriebis<br />

WiSkrisken gaqanda xaris ezoSi Sesabruneblad<br />

da droze rom ar egana,<br />

xari ueWvelad gadaqelavda.<br />

_ boSaTa ubnisken mainc uqeni piri!<br />

_ uyvira otia paWkoriam sexnias.<br />

xari wamiT Sedga, boSaTa ubnisken<br />

gaixeda, daberili nestoebiT haeri<br />

SeisunTqa, boSaTa ubnidan moberili<br />

sio aSkarad ar moewona, wina floqvebi<br />

asfalts gahkra, TiTqos miwa mobocxnao<br />

da sanapiros quCis dasawyisisken<br />

waZunZulda.<br />

misi graciiT aRfrTovanebulma<br />

mamia cimintiam, xarisTvis balaxis<br />

mosaWrelad otia paWkoriasTvis ori<br />

dRis win naTxovar Tavis lurjtarian<br />

sekators daavlo xeli da yvelaze<br />

Tamamad gamoenTo xars.<br />

_ kudSi Caavle xeli da mobrundeba!<br />

_ miayvira mamias buTxuz yufuniam.<br />

ZaRlebidan pirvelma merab uridias<br />

axalgazrda Zuknam dasZlia SiSi, xars<br />

gverdidan mouara da mucelSi wahkra<br />

kbili. parmen gogias naRvlianTvaleba<br />

goSia ki xars koWebSi waetana.<br />

_ ra qvia am xars, ra qvia-meTqi? _<br />

akivlda ariadna anTia. _ dauZaxeT<br />

vinmem saxeli da gaaCereT!<br />

xari ZaRlebis dasafrTxobad adgilze<br />

dabzrialda da otia bendelians<br />

rqa odnav gahkra mucelze.<br />

otiam ganwiruli xmiT iyvira da<br />

gzispira TxrilSi daimala. otia<br />

bendelianis colis, JuJuna xarazias<br />

kivilma mamia cimintias xarisTvis kudSi<br />

xelis Cavlebis survili daukarga.<br />

aRapi samuSiam mamia cimintias<br />

sekatori gamostaca xelidan da xars<br />

esrola. sekatori xars gavaze moxvda<br />

tariT. xari asfaltze dacemul sekators<br />

gaocebuli daaSterda da mis<br />

dasasunadac gaemzada, magram amasobaSi<br />

raJiko kezuas ZaRls, raki saku-<br />

Tari saxlis siaxloves igula Tavi,<br />

guli moeca da Rababze Camoekida kbilebiT<br />

xars.<br />

_ esrole, gogi, SaSxana esrole! _<br />

dauyvira JuJuna xaraziam Tavisi oTaxidan<br />

gamosul Zmas, gogi xarazias.<br />

_ ar esrolo, xalxs ar moxvdes<br />

SemTxveviT da ar daiRupo Tavi. nabaxusevze<br />

xar da xelebi gikankalebs!<br />

_ mSvidad urCia gogis misma saxlis<br />

mewilem, meore sarTulis aivanze,<br />

gogis gverdiT sarwevela savarZelSi<br />

monavnave darejan kvaracxeliam.<br />

gogi xarazia oTaxSi Sebrunda da<br />

iqidan SaSxaniT SeiraRebuli dabrunda.<br />

xarma ibRavla da raJiko kezuas ZaRlakidebuli<br />

raJiko kezuas WiSkars<br />

gascda ZunZuliT.<br />

otia paWkoriam raJiko kezuasa da<br />

parmen gogias ezoebs Soris gamaval<br />

sacalfexo gzisken TiTi gaiSvira da<br />

raRacis dayvireba moindoma, magram<br />

haeri ar eyo da piri umweod daafCina.<br />

_ im gziT Tu wavida, pirdapir zR-<br />

moTxroba<br />

vispira skverSi amoyofs Tavs, iqidan<br />

plaJzec gava da xalxs daawiokebs! _<br />

saTqmels miuxvda Txrilidan Tavwamoyofili<br />

otia bendeliani sexnias,<br />

colisZmisken gaixeda, SaSxanamomarjvebuli<br />

gogi xarazias danaxvaze isev<br />

TxrilSi Caebertya da imanac umweod<br />

daafCina piri _ aRelvebisagan haeri<br />

ar eyo dasayvireblad.<br />

_ ar esrolo, gogi. xalxs ar moartya<br />

SemTxveviT! _ kidev erTxel urCia<br />

gogi xarazias misma saxlis mewilem<br />

darejan kvaracxeliam.<br />

xarma raJiko kezuasa da parmen<br />

gogias ezoebs Soris gakidul fexis<br />

gzas gverdi auara da sanapiros quCas<br />

gauyva qalaqis centrisken. raJiko kezuas<br />

Zukna isev Rababze ekida.<br />

_ qalaqisken midis! _ iyvira asmaT<br />

paWkoriam, aqamde Cumad rom iyo, er-<br />

TbaSad aiwyvita, sul male dawinaurda,<br />

fexebSi wamoblanduli Taliko<br />

masxulias TeTri finia Ronieri pan-<br />

CuriT aRapi samuSias rkinis Robes<br />

mianarcxa, siCqares umata, xarsac gadauswro,<br />

mere uceb motrialda da<br />

xars cxvirwin aesveta. xari aseTma<br />

utifrobam daabnia da adgilze gaqvavda.<br />

otia paWkoriam raRac gaurkveveli<br />

ixavla da oriod wamSi qaliSvilis<br />

gverdiT gaCnda.<br />

_ koCia, gaaRe WiSkari, Sens ezoSi<br />

SevagdoT xari! _ koCia lakerbaias saxlis<br />

misamarTiT iyvira otia paWkoriam.<br />

daZaxilze lakerbaiebis saxlidan<br />

bavSvebi gamocvivdnen.<br />

_ momeci axalve SaSxana, bavSvebs ar<br />

moartya! _ mkacrad mimarTa darejanma<br />

gogi xarazias.<br />

_ gamoitane mauzeri da esrole<br />

xars! _ uyvira otia paWkoriam Tavisi<br />

saxlis aivanze sabanwamofarebulad<br />

gamosul dodo basilaias. _ esrole,<br />

Torem daxocavs es upatrono xalxs!<br />

_ bavSvebi gawieT da axlave davbrundebi!<br />

_ iyvira dodo basilaiam,<br />

sabani aivnis moajirze nabadiviT gadakida<br />

da saxlSi Sevarda.<br />

otia bendeliani xarTan mamia cimintias<br />

sekatoriT SeiaraRebuli gamoCnda<br />

da lakerbaias bavSvebs mouRera.<br />

_ SediT axlave saxlSi, Tqve mama-<br />

ZaRlebo, koCia gamovides, WiSkari<br />

cxeli Sokoladi 89


moTxroba<br />

gaaRos! _ uyvira otia bendelianma<br />

lakerbaiebis bavSvebs.<br />

_ daweqiT axlave. yvela dawves, me<br />

Tqven gelaparakebiT! _ iWeqa Tavisi<br />

aivnidan gogi xaraziam.<br />

_ sanam yvela ar dawveba, ar isrolo,<br />

icode! _ gaafrTxila gogi xarazia<br />

darejan kvaracxeliam.<br />

_ Cemi bavSvebi sad arian? _ ikiTxa<br />

otia bendelianma, roca lakerbaiebis<br />

bavSvebi saxlSi Sevidnen.<br />

_ aqa varT! _ fexsacmeli gamostaca<br />

gimzers xelidan mSvildosan bendelianma.<br />

otia bendelianma Svilebi saTiTaod<br />

Cayara gzispira TxrilSi.<br />

_ sad vesrolo konkretulad? _<br />

ikiTxa aivanze otia paWkorias mamiseuli<br />

`mauzeriT~ gamosulma dodo<br />

basilaiam.<br />

_ sadac moartyam, oRond iaraRi<br />

orive xeliT daiWire! _ upasuxa otia<br />

paWkoriam da otia bendelianis waba-<br />

ZviT asmaT paWkoria gzispira Txril-<br />

Si CaCexa.<br />

xari amdenma gadaZaxilma daabnia<br />

da adgilze datrialda. otia paWkoria<br />

Sua gzaze dadga, xelebi gaSala,<br />

win waxrilma Tavic CaRuna da xars<br />

warbebsqvemodan SeubRvira anTebuli<br />

TvalebiT. xarma otia paWkorias poza<br />

orTabrZolaSi gamowvevad miiRo, wina<br />

fexebi asfalts gahkra, Tavi daxara<br />

da nestoebi dabera.<br />

dodo basilaia mixvda, rom yvelafers<br />

wamebi wyvetda, pistoleti xars<br />

TavSi daumizna da sanam sasxlets<br />

gamohkravda, cali Tvali cisken gaapara,<br />

raTa RmerTisTvis daxmareba<br />

eTxova.<br />

_ RmerTo, Sen miSvele! _ gaisma si-<br />

CumeSi dodo basilaias xma.<br />

_ Tu ar daweqiT, pirdapir Tqven<br />

dagaxliT! _ uRriala mezoblebs gogi<br />

xaraziam.<br />

otia paWkorias garda yvela gzispira<br />

Txrils miawyda.<br />

zedized ori gasrolis xma gaisma<br />

_ jer otia paWkorias `mauzerisa~<br />

da, TiTqmis imave wams gogi xarazias<br />

SaSxanisa.<br />

dodo basilaias nasroli xars TavSi<br />

moxvda da maSinve asfaltze da-<br />

90 cxeli Sokoladi<br />

anarcxa. gogi xarazias SaSxanidan gamovardnilma<br />

tyviam ki, raki samizne<br />

adgilze ar daxvda, koCia lakerbaias<br />

WiSkris rkinis boZs gahkra, mimarTuleba<br />

icvala da rikoSetiT asxletili<br />

otia paWkorias CaeWeda pirdapir<br />

barZaySi.<br />

otia paWkoriam, avRaneTis omis veteranma,<br />

sanam daecemoda, moaswro da<br />

naWrilobevze daixeda.<br />

_ gogi xarazias nasroli momxvda!<br />

_ aRniSna natyviarebSi metad gamocdilma<br />

otia paWkoriam. _ magram rad<br />

ginda, mainc amixda colis sizmari.<br />

oRond axla kivili ar gamagonos qalebma!..<br />

me mgoni, Zvali mTelia. daRlili<br />

tyvia momxvda.<br />

qalebis kivilma sanapiros quCa<br />

SesZra.<br />

asfaltze dacemuli otia paWkoria<br />

tkivilisa da sibrazisagan kbilebs<br />

akraWunebda da natyviars wafarebuli<br />

xelis TiTebs Soris gamoJonil<br />

sisxls meore xeliT iwmendda.<br />

_ ase mouva yvelas, vinc colis<br />

Wkuaze ivlis! _ uTxra man Tavis qaliSvils.<br />

_ ramdenjer uTqvams CemTvis<br />

cxonebul mamaCems, colisa da<br />

iaraRis sxvisTvis mibareba ar SeiZleba,<br />

saxlSi unda inaxavde oriveso!<br />

_ Cemi nasroli tyvia xom ar moxvda?<br />

_ Tavisi aivnidan CamosZaxa<br />

otia paWkoriasTan Sekrebil mezoblebs<br />

dodo basilaiam.<br />

_ ara, nu geSinia, gogi xaraziasi<br />

moxvda! _ dauyvira mas pasuxad mamia<br />

cimintiam. _ Sen rom agecilebina xarisTvis,<br />

maSin gogis tyvia xars moxvdeboda<br />

da otia gadarCeboda!<br />

_ Zalian kargi, Tu Cemi tyvia ar<br />

moxvedria! _ Tqva dodo basilaiam da<br />

guli wauvida.<br />

_ axla winandelze ufro meti<br />

sisxli wamova, magram Sen ar SegeSindes!<br />

_ gaafrTxila otia paWkoriam<br />

qaliSvili. _ ex-x, naili basialaia saxlSi<br />

rom iyos, fexs gadaminaskvavda<br />

rezinis CaliCaTi da sisxldenas Semi-<br />

Cerebda!<br />

_ Cemi bralia yvelaferi, me vu-<br />

Txari otias iaraRi dodo basilaias<br />

miabare-meTqi! _ kivilidan moTqmaze<br />

gadavida caqva paWkoria.<br />

otia bendelianma Wrilobis siRrmis<br />

gazomva grZeli, Zvlis mundStukiT<br />

ganizraxa, risTvisac mas colma,<br />

JuJuna xaraziam kefaSi uTaqa.<br />

_ saavadmyofoSia kaci saswrafod<br />

wasayvani, magram iq milicias gamoiZaxeben.<br />

jobia axlave amoviRoT tyvia,<br />

mere otia ityvis, Cemi tabeluri iaraRi<br />

gamivardao da saqmes ar aRZraven,<br />

_ Tqva otia bendelianma.<br />

otia paWkoria sexnias naTqvamze saxeze<br />

gadafiTrda.<br />

_ RomSi CaxarSuli yveli ki ar<br />

aris, Se kaco, tyviaa! _ Tqva otia pa-<br />

Wkoriam.<br />

_ saqsovi CxiriT amoviRoT tyvia! _<br />

SesTavaza orive otias gogi xaraziam.<br />

_ rogor Sevumowmo xars pulsi?.. Sei-<br />

Zleba mkvdari ar aris bolomde!<br />

_ sakontrolo esrole SublSi! _<br />

urCia mas raJiko kezuam.<br />

_ arafersac ar vesvri. zedmeti<br />

faqtebi minda kidev me?! _ gajiutda<br />

gogi xarazia, otia paWkoriasTan Cai-<br />

Coqa da Tavze gadausva xeli. _ Cemi<br />

SaSxanis xseneba ar unda iyos am saqmeSi,<br />

icode!<br />

_ ar unda gametana iaraRi saxlidan!<br />

_ Tqva otia paWkoriam da qionia<br />

esvanjias yviTel botebze gauSterda<br />

mzera. _ SeiZleba guli wamivides, imitom,<br />

rom yviTeli wreebi mitrialebs<br />

TvalebSi. avRaneTSic yviTeli wreebi<br />

damitrialda roca daviWeri, magram<br />

Tqven nu SegeSindebaT!<br />

_ ai, ras niSnavs gamocdileba! _ SeniSna<br />

mamia cimintiam.<br />

_ RmerTo, ra vaJkacia! _ aslukunda<br />

qionia, romelic ver xvdeboda, rom<br />

misi yviTeli botebi gulis wasvlis<br />

mauwyebel TvalSi datrialebul wreebad<br />

aRiqva otia paWkoriam.<br />

_ ar unda gametana iaraRi saxlidan<br />

da ar amixdeboda maSin caqvas cudi<br />

sizmari! _ Tqva otia paWkoriam da gonis<br />

dasakargad moemzada.<br />

_ bedisweraa es yvelaferi!.. versad<br />

wauxval bedisweras! _ SeniSna darejan<br />

kvaracxeliam da gogi xarazias<br />

beWze upwkina. _ adeqi axlave da gadamale<br />

mag SaSxana sanam milicia mosula,<br />

Torem kidev gaafuWeb rames, Seni<br />

ambavi rom vici!..


poezia<br />

eka qevaniSvili<br />

poeti<br />

eka Jurnalistia da am profesiisTvis damaxasiaTebeli<br />

ukompromisoba da pirdapiroba mis leqsebSic<br />

igrZnoba. poetis mTavari xibli ulmobeli gulwrfelobaa<br />

_ lirikuli „me“ xSirad Tavadaa raime koniunqturis<br />

Semadgeneli da Sesabamisad, mxilebis<br />

obieqtic, xolo Tuki tabus arRvevs, arasodesaa<br />

idealizirebuli. swored es simware atyvia aq warmodgenil<br />

leqsebs. magaliTad, leqsSi „samoTxe. asociaciebi“,<br />

erTi SexedviT, martivi xati warmoCindeba<br />

_ sofeli, rogorc idilia _ magram sityva „iqneb“<br />

(„iqneb esaa samoTxe“) Tavidanve momarTavs mkiTxvels,<br />

eWvis TvaliT Sexedos suraTs. skefsisis mTavari mizezi<br />

lirikuli gmiris ironizirebuli portretia _<br />

Sinagani sicarieliT daavadebuli obivateli, romelsac<br />

soflis idiliuri garemo xsnad eCveneba; sinamdvileSi,<br />

am „idilias“ mxolod moixmars:<br />

radgan _ yvelaferi iseTi bunebrivia,<br />

rogorc ablabudis es qseli,<br />

romelsac cota xans uyureb _ rogorc egzotikas<br />

da mere Camowmend, rogorc mtvers.<br />

ekas poezia ar iZleva pirdapir pasuxebs, Sors<br />

dgas didaqtikuri tonalobisgan, magram ironia da<br />

TviTironia, romelsac avtori mimarTavs, intuitiurad<br />

mainc gulisxmobs moralur mijnas. eka erT-erTi<br />

saukeTesoa maT ricxvSi, vinc socialur Tematikaze<br />

muSaobs, Tumca am interesiT ar izRudeba.<br />

eka qevaniSvili daibada 1979 wlis 23 ianvars. amJamad<br />

aris radio Tavisuflebis reportiori. sxvadasxva<br />

dros muSaobda gazeTebSi `rezonansi~, `axali<br />

versia~, radioSi `mwvane talRa~ _ gadacemebis<br />

avtorad da wamyvanad. gamocemuli aqvs ori poeturi<br />

krebuli _ `Woria~ (~diogene~, 2006 weli), `aq nu<br />

dadgebiT~ (`diogene~, 2010 weli). aris ramdenime literaturuli<br />

konkursis (`wero~, lib.ge-s mier organizebuli<br />

konkursis) priziori; literaturuli premia<br />

`sabas~ orgzis nominanti poeziaSi.<br />

92 cxeli Sokoladi<br />

gulgriloba an arc ise<br />

Cven axla didze didebi varT.<br />

dilaobiT samsaxurSi gvagviandeba.<br />

dedebi varT. mamebi gavxdiT.<br />

jariskaci, mwerali, loTi, eqimi da maswavlebeli.<br />

Sewuxebuli saxeebiT TveSi erTxel<br />

morCilad vixdiT gadasaxadebs.<br />

paraskevobiT lotos vTamaSobT.<br />

vin marxvas icavs. vin ki ikidebs.<br />

baRi da skola, rac SeiZleba prestiJuli,<br />

ukeTesi, vidre Cven gvqonda, vidre SegveZlo.<br />

rutina. vcocxlobT zigzagebiT.<br />

vin qvesknelSia da vin mwvervalze.<br />

nikos mesame Svili eyola, lea martoa, eka daSorda.<br />

Sen ar gvaxsovxar.<br />

zamTarSi _ zamTris kurortebze vxvdebiT axal wels,<br />

zafxulSi zRvaze migvyavs ojaxi.<br />

wesi _ wesia.<br />

ucxoeTic moviareT _ Tuki ar gjera,<br />

virtualur sivrces Caxede _<br />

Cveni fotoalbomebis saTaurebi _ `parizi, vena...~<br />

suraTebs TiTqmis aRar vbeWdavT,<br />

dRes modaSi aRar aris CanTiT tareba.<br />

Sen ar gvaxsovxar.<br />

Cven didebi da garyvnilebi varT.<br />

Cven didebi da gulgrilebi varT.<br />

Cven Sen mkvdari ar gvinaxixar.<br />

da Tavs rogorc SegviZlia, ise vimarTlebT:<br />

rom Cven ar gvjera.<br />

rom aravis unaxixar, rogor aRar xar.<br />

rom Sen isic ki ver SeZeli, vinc cocxalia,<br />

sakuTari kubos garSemo Semogekriba.<br />

rom ar viciT sad movideT,<br />

jvari sad davsvaT.<br />

ZaliT giviwyebT,<br />

TiTqos Tuki sityva sikvdils aRar vaxsenebT,<br />

Cven agvcdeba,<br />

CvenTan ar mova..<br />

am zafxuls,<br />

me da Cemma rva wlis gogonam<br />

arcTu SemTxveviT, Sens quCaze CamoviareT.<br />

ezos siRrmeSi dedaSeni ijda _ SavebSi.<br />

gonebaSi misamZimrebis abdaubda winadadeba mivWermovWeri<br />

da is iyo davapire karis SeReba,<br />

mivxvdi, momekali unda Tavidan<br />

da usityvod Semovtrialdi.


ianvris<br />

arasodes miatovoT gogo zamTarSi.<br />

yinulze fexi daucdeba.<br />

sxvaze dayrdnobas SeCveuli, sadme<br />

quCaSi,<br />

xalxis Tvalwin ayiravdeba.<br />

da grZel, Wrel windebs, rogorc<br />

cxovrebas, ise gamofens.<br />

muxli ra, muxli Sexorcdeba,<br />

idayvic, kefac.<br />

saZile abi _ oriT meti, oriT<br />

naklebi<br />

mokle sikvdilsac dauZvreba.<br />

venebi. deda. Svili. RmerTi.<br />

Zveli sqemaa.<br />

arasodes gaadgaT fexi, roca yinavs.<br />

brWyviala fifqad gadaiqceva _<br />

miekroba cxviriT fanjaras.<br />

da Tu sicive didxans gagrZelda,<br />

darCeba ase, axali wlis dekoracia,<br />

Camoxsna rom gadaaviwydaT.<br />

arasodes waxvideT maSin, roca<br />

bardnis.<br />

roca gvacvia ise Tbilad,<br />

erTmaneTis sxeulebis sunic ar<br />

Jonavs.<br />

nu waxvalT maTgan ianvarSi,<br />

roca mkvdaria yvelaferi,<br />

Cven ki ratomRac,<br />

aqedan viwyebT axal weliwads.<br />

ori kari<br />

soflebSi saxlebs ori WiSkari aqvs,<br />

erTi _ wina, Sesasvleli,<br />

meore, ukana, gasasvleli.<br />

pirveli saCvenebeli karia _ lamazi,<br />

SeRebili.<br />

zed TabaSiris Citebic<br />

miumagrebiaT,<br />

safosto yuTebic.<br />

meore – morRveuli, dampali xisaa,<br />

saketmoryeuli, frialebs.<br />

pirveli ucxoebis karia,<br />

Cacmul-daxuruli siarulis,<br />

samsaxurSi wasvlis.<br />

meore – maspinZlis,<br />

saSinao flasebis, talaxiani<br />

botebis.<br />

pirvel karTan ucxos Sexvedrac<br />

gixaria,<br />

arafris grcxvenia.<br />

meoresTan – RmerTma nu qnas,<br />

gadagveyaros.<br />

adamiansac unda hqondes ori aseTi<br />

kari.<br />

xan stumari iqneboda Tavis Tavis,<br />

xan maspinZeli.<br />

samoTxe, asociaciebi<br />

SeiZleba, es aris samoTxe:<br />

bavSvobis saxli. zafxulia.<br />

ablabudebiT gavsebula fanjris<br />

rafebi.<br />

saxuravidan wvima wveTavs da Werze<br />

xatavs Jangis figurebs.<br />

moajirebs ki aqerclili saRebavi<br />

alag-alag ufaravs rkinas.<br />

logins dahkravs nestis suni,<br />

kedlebs _ aryofnis.<br />

sawolis qveS geguleba Zveli hamaki<br />

_ damtverila.<br />

axlarTul Tokebs acalkeveb,<br />

TiTqos wasuli wlebi ginda<br />

daalago, daaxarisxo.<br />

axla gWirdeba is ori xe, sadac<br />

gaabam.<br />

erTi motyda, erTic gamxmara.<br />

sxva ori xis Zebnas iwyeb. rac ar<br />

dagirgavs,<br />

ras ipovi, ras aRmoaCen.<br />

SeiZleba, es aris samoTxe.<br />

aq xom daRlili, dasasveneblad<br />

moxvedi.<br />

arafris sakeTeblad, arafris<br />

mosasmenad.<br />

tvinis gasarecxad.<br />

rogorc RilebiT da aTasgvari<br />

wvrilmaniT savse<br />

Zveli zardaxSa, Tavi unda<br />

daapirqvavo<br />

da carieli isev daidga.<br />

unda isev daibruno SegrZnebebi,<br />

magaliTad, gikvirdes Citi,<br />

diliT xis totze Camomjdari,<br />

rogor giyveba qveynis ambavs.<br />

gikvirdes, mamam rogor moTiba<br />

sveli balaxi,<br />

didi grova iRliaSi amoiCara<br />

poezia<br />

da gamokveba mTeli sakurdRle ase<br />

martivad.<br />

rom mzeze dawve, WianWvelebi<br />

amogacocdnen tanze, cota xans<br />

imogzauron _<br />

mere gauSva da arc Sehyviro.<br />

iyo dro, erTad bednierad<br />

cxovrobdiT da<br />

erTmaneTis ar geSinodaT.<br />

SeiZleba esaa.<br />

saRamoxans iwvimos da odnav<br />

agrildes.<br />

Rame ki dadges iseTi mSvidi,<br />

sawolSi frTxilad gadatrialde _<br />

am siCumeSi Cqamsac eqo aqvs.<br />

SeiZleba aqaa samoTxe,<br />

sadac ar gWirdeba codnis afiSireba.<br />

wakiTxulis mokle Sinaarsi.<br />

viRacaze ufro kargoba.<br />

arc dekoratiuli kosmetika.<br />

arc savarcxlebis koleqcia.<br />

arc fexsacmelebis karada.<br />

arc viaipi saSvi, SeSvebuli xar.<br />

radgan _ yvelaferi iseTi bunebrivia,<br />

rogorc ablabudis es qseli,<br />

romelsac cota xans uyureb _<br />

rogorc egzotikas<br />

da mere Camowmend, rogorc mtvers.<br />

SeiZleba esaa.<br />

radgan Zveleburad gxvdeba nivTebi,<br />

romlebic aRar gWirdeba, magram<br />

giyvars.<br />

radgan isini monawileobdnen<br />

istoriaSi,<br />

romelSic moxvdi.<br />

radgan maTac axsovT da Cumad arian,<br />

ar yayaneben.<br />

erTguli mowmeebiviT dganan.<br />

roca ginda, gamoiZaxeb am firsakravs<br />

anda Ria baraTebis koleqcias,<br />

nemsebis baliSs, saaTs _ guguliT.<br />

zustad ar vici,<br />

magram SeiZleba, esecaa samoTxe.<br />

sadac Seni misvla uxariaT.<br />

sadac SegiZlia siberemdec mixvide da<br />

darCe.<br />

cxeli Sokoladi 93


saubrebi abaJuris qveS<br />

Cemi bebo _ nino ramiSvili<br />

me dRemde vcxovrob im saxlSi,<br />

romelSic iliko da nino cxovrobdnen<br />

da romelSic davibade. CemTvis<br />

es saxli-muzeumia, romelic<br />

arc maSin mivatove, roca Cemi mSoblebi<br />

sxvagan gadavidnen.<br />

bolo periodSi marto me da nino<br />

vcxovrobdiT aq. masTan erTad<br />

viyavi sul _ saxlSi, samsaxurSi,<br />

repeticiebze, gastrolebze. erTmaneTTan<br />

gansakuTrebiT bolo 15<br />

wlis ganmavlobaSi vmegobrobdiT<br />

_ roca ilikos Semdeg marto dar-<br />

Ca. mas Semdeg me viyavi misi TanaSemwe,<br />

megobari, Svili, SviliSvili,<br />

deda, ar vici, yvelaferi.<br />

misi wasvliT Cems cxovrebaSi<br />

iseTi sicariele darCa, rom Ti-<br />

Tqos aRar vicodi, ra unda ga-<br />

saubrebi abaJuris qveS<br />

avtori nino suxiSvili<br />

mekeTebina da visTvis mecxovra.<br />

yovelTvis vcdilobdi, raRaciT<br />

gamekvirvebina da mesiamovnebina<br />

bebiaCemi. misi wasvlis mere ki, Zalian<br />

gamiWirda. magram imis SegrZneba,<br />

rom is dResac Cem gverdiTaa,<br />

sul maqvs. rasac ar unda vakeTebde,<br />

yvelafers TiTqos uxilavad<br />

mas vuTanxmeb. zustad vici, ra moewoneboda,<br />

ra ara da dRemde misi<br />

azri CemTvis barometria. xSirad<br />

vambob: bebiaCemi amas ase ityoda,<br />

axla ase moiqceoda…<br />

Zalian daxvewili gemovnebis<br />

qali iyo. erTi saaTi undeboda<br />

sarkesTan momzadebas, sanam saxlidan<br />

gavidoda. repeticiebze<br />

yoveldRe maRali quslebiT dadioda.<br />

maxsovs, rogori gansaku-<br />

Trebuli CanTebi da fexsacmelebi<br />

hqonda, rogori Tavsaburavebi. Zalian<br />

uyvarda samkaulebic: beWdebi,<br />

sayureebi, samajurebi, bolomde<br />

iyenebda am yvelafers.<br />

bavSvobaSi Zalian miyvarda mis<br />

karadaSi Zromiali. vicvamdi mis<br />

fexsacmelebs, tansacmels, viqeqebodi<br />

mis skivrSi. sarkis win videqi<br />

misi samkaulebiT da princesobanas<br />

vTamaSobdi. arasdros mibrazdeboda.<br />

roca wamovizarde, sul giJdeboda,<br />

rogor SeiZleba, erTi jinsiT,<br />

erTi maisuriT da erTi Tmis<br />

samagriT iaro da ise gaxvide saxlidan,<br />

sarkeSi arc Caixedoo.<br />

bolo wlebSi arafriT ar gaike-<br />

Ta plastikuri operacia, saxe Za-<br />

94 cxeli Sokoladi rubrikis sponsoria `borjomis wyaroebi~


lian danaoWebuli hqonda, magram<br />

mainc ar undoda arc gadaWimva,<br />

arc araferi. roca amis Sesaxeb<br />

eubnebodnen, sul ana manianis sityvebs<br />

ixsenebda: `nu malavT Cems<br />

naoWebs, isini me Zalian Zviri damijda~.<br />

ninoc sul ambobda, am<br />

yvela naoWs dRe da ricxvi aqvso.<br />

Cvens saxlSi yovelTvis Zalian<br />

saintereso adamianebi ikribebodnen:<br />

maxsovs, soliko virsala-<br />

Ze xSiri stumari iyo Cveni, aseve<br />

qeTevan maRalaSvili _ mas ninos<br />

portretic aqvs daxatuli. kargad<br />

maxsovs sesilia TayaiSvilic, romelic<br />

quCis gadaRma cxovrobda<br />

da aseve xSirad modioda CvenTan.<br />

svamdnen Cais da uamrav saintereso<br />

ambavs yvebodnen.<br />

saocrad qvelmoqmedi iyo; am saxlSi<br />

gamudmebiT viRac cxovrobda:<br />

xan misi mkeravi, xan mamaCemis<br />

gamzrdeli, romelic moxucda da<br />

movla sWirdeboda, xan Cemi ZiZa…<br />

xSirad epatiJeboda sadilad<br />

Cvens meezoves, romelic axalgazrdobidan<br />

am ezoSi muSaobs.<br />

Zalian uyvarda xalxTan urTier-<br />

Toba. miuxedavad imisa, rom erTi<br />

SexedviT mkacri qalis STabeWdilebas<br />

tovebda, Zalian Tbili da<br />

mosiyvarule adamiani iyo.<br />

profesiaSi ukompromiso da<br />

momTxovni iyo: rogorc mocekvaveebis,<br />

ise sakuTari Tavis mimar-<br />

Tac, veravin gabedavda repeticiaze<br />

dagvianebas. mocekvaveebi sul<br />

formaSi unda yofiliyvnen. maSin,<br />

ansamblis garda TiTqmis veravin<br />

gadioda sazRvargareT da amitom<br />

dass Zalian didi pasuxismgebloba<br />

hqonda: mTeli msofliosTvis<br />

gaecno da dadebiTad warmoeCina<br />

saqarTvelo. es yvelaferi ki<br />

xdeboda totalitaruli reJimis<br />

periodSi, roca sul imis mtkiceba<br />

giwevda, rom qarTveli xar da<br />

ara rusi, da roca uamravi uSiSroebis<br />

TanamSromeli dagyveboda,<br />

oficialuradac da araoficialuradac.<br />

xSirad ambobda xolme: me mebrZoli<br />

var, mTeli cxovreba vibrZvio.<br />

patara rom viyavi, sul mikvirda,<br />

netav, ras ibrZvis es qali-meTqi,<br />

magram mere mivxvdi, rom marTla<br />

ibrZoda mTeli cxovreba, bolo<br />

wuTamde ibrZoda…<br />

maxsovs, 1990-iani wlebis<br />

daswyisSi, im rTul periodSi, erT<br />

dRes ar Cavardnila repeticia.<br />

nino yoveldRe dadioda samsaxur-<br />

Si, xelTaTmanebiT da qurTukiT<br />

ijda da ase atarebda repeticiebs,<br />

rac Zalian didi stimuli iyo ansamblisTvis.<br />

gastrolebisas, qalaqidan qalaqSi<br />

mogzaurobisas, xandaxan 10-12<br />

saaTi gviwevda avtobusSi yofna.<br />

nino erTi wuTiT ar moixreboda,<br />

sariviT gamarTuli ijda: maRali<br />

quslebiT, makiaJiT, asxmuli<br />

sayureebiT da beWdebiT. arasdros<br />

gagrZnobinebda, rom daRlili iyo.<br />

amis Semxedvare, axalgazrdebs<br />

ukve rcxvenodaT, rameze daewuwunaT.<br />

me da ilikos bavSvobaSi arasdros<br />

gvaZalebdnen, rom maTi saqme<br />

gagvegrZelebina, saerTod ar<br />

vizrdebodiT am ideiT, miaCndaT,<br />

rom cekva TviTon unda mogindes<br />

da ara viRacis gavlenis gamo.<br />

roca gadavwyvite, rom Cemi Tavi<br />

scenaze seriozulad gamomecada,<br />

kai xani ver vumxeldi ninos. didi<br />

pretenzia iyo es Cemi mxrdian 20<br />

wlis asakSi da Zalian bevri muSa-<br />

saubrebi abaJuris qveS<br />

oba damWirda, sanam dass SevuerTdebodi.<br />

90 wlis asakSic ki bunebiT axalgazrda<br />

da novatori iyo, yovel-<br />

Tvis Zalian uyvarda axalgazrdebTan<br />

kontaqti. Cemi megobrebi<br />

xSirad masTan saurTierTod ufro<br />

modiodnen, vidre CemTan. bolo<br />

periodSic, Cvens axal wamowyebebs<br />

Zalian dadebiTad afasebda. sul<br />

ambobda, ansambli ar aris cekvis<br />

muzeumi, es aris cocxali organizmi<br />

da unda viTardebodeso.<br />

maxsovs, bolos rogor uxaroda:<br />

vici, rom es yvelaferi saimedo<br />

xelSiao. ambobda, me vici, rom<br />

iliko geniosia da gaakeTebs imas,<br />

rac me ver movaswario.<br />

…<br />

axla, roca kedlebze mis fotoebs<br />

vuyureb, sul Tvalwin warmomidgeba<br />

misi saocari feris, varskvlaviviT<br />

anTebuli Tvalebi da sicocxliT<br />

aRsavse gamometyveleba. amboben,<br />

asakSi Tvali qrebao, mas ar Cauqra,<br />

bolomde cocxali da xasxasa Tvalebi<br />

hqonda; Zalian lamazi, Rrma<br />

da TiTqos ukidegano…<br />

rubrikis sponsori<br />

cxeli Sokoladi 95


ecenzia<br />

receptebi, receptebi...<br />

(mcire kulinariuli piesa)<br />

avtori diana anfimiadi<br />

erT mSvenier dRes aiRo erTma kacma<br />

Tixa, daasvela, mozila, kidev mozila.<br />

mere scada da forma misca _ Tasi gamouvida,<br />

ar moewona, forma Seucvala,<br />

axla doqia, mere stviri, bolos mobezrda<br />

TamaSi, Tavisnairi kaci gaakeTa<br />

_ masala didi araferi, Tixa da wyali,<br />

mere cecxlze gamowva, bolos suli<br />

Seubera gasagrileblad, hoda, Tavisda<br />

uneburad, suli Cahbera _ arada,<br />

receptiT sul sxva rame unda gamosuliyo,<br />

sxva xom araferi damimatebiao<br />

_ recepts Caxeda, ara, TiTqos araferi.<br />

daixara da is Tixa mosinja, romelic<br />

gamoiyena _ mowiTalo niadagidan<br />

WianWvela gamoZvra _ jer, erTi, mere<br />

_ meore, mere mesame. amitomac ameria,<br />

96 cxeli Sokoladi<br />

Tqva man, arasdros ici, rad iqceva recepti<br />

momzadebis mere.<br />

da Tqva ufalma _ kargze ra mogaxsenoT,<br />

magram ara uSavso da daisvena...<br />

I Zebna<br />

didi xania, aRar mjera receptebis,<br />

didi xania, sul sxva rames vgegmav da<br />

sul sxva gamodis. yvelaferSi asea. ar<br />

amarTlebs es receptebi da momkali!<br />

bebiaCemis receptiT, pediatri unda<br />

viyo, bevri pacienti unda myavdes da<br />

Svilebic _ blomad. Cemi megobris<br />

receptiT, safrangeTis romelime<br />

universitetis profesori unda gavxde<br />

da zRvispira frangul qalaqSi<br />

ezoianyvavilebianlamazWiSkriani sa-<br />

xli mqondes. magram, kidev vimeoreb<br />

_ ar amarTlebs es receptebiT cxovreba,<br />

raRac ukeTesi gamodis, raRac<br />

piriqiT. kulinariaSic asea _ rogorc<br />

ar unda zustad daicva parametrebi,<br />

ZiriTadad, is mainc ar gamova, rasac<br />

receptis avtori gulisxmobda.<br />

daaxloebiT leqsis Targmans hgavs,<br />

SeiZleba Sedegi ukeTesic iyos, magram<br />

ara iseTi, rogoric originalSi _<br />

ai, aseTi winaswar gansazRvruli damokidebulebiT<br />

daviwye kulinariuli<br />

wignebis Zebna am ramdenime dRis win<br />

_ kulinariuli wigni xom, saerTod,<br />

receptebis mTeli krebulia, Sesabamisad,<br />

rCevebisa da darigebebis mTeli<br />

sabado. rogor aadvilebs cxovrebas,


Tavad warmoidgineT!<br />

am bolo dros qarTul enaze gamocemuli<br />

kulinariuli wignebis raodenobam,<br />

xarisxma da vizualurma<br />

mimzidvelobam sagrZnoblad imata,<br />

xolo mkiTxveli da miznobrivi auditoria<br />

am wignebs rom yovelTvis bevri<br />

hyavda, es eWvmiutaneli WeSmaritebaa.<br />

am wignebs kiTxuloben isinic, vinc<br />

paviCze cxvirs ibzuebs da begbederi<br />

uyvars, isinic, vinc mxolod im wignebs<br />

kiTxulobs, romelTa mixedviTac<br />

holivuduri filmebia gadaRebuli,<br />

isinic, visTvisac literaturis momavali<br />

samecniero fantastikaa da<br />

isinic, visTvisac literatura didi<br />

xania, mokvda.<br />

davdivar wignis maRaziebSi, vekiTxebi<br />

megobrebs, viqeqebi Cems sakuTar biblioTekaSi<br />

_ veZeb wignebs, mizani ki<br />

ori maqvs, erTi sazogado da meore<br />

_ piraduli _ mainteresebs, rogor<br />

ganviTarda qarTuli sagamomcemlo<br />

biznesi am kuTxiT da meore _ deda Camodis<br />

da minda rame axali, ucxo da<br />

gemrieli davaxvedro. vnaxoT, ra gamomiva.<br />

ohohoho, ramdeni ramea, xelebs<br />

vifSvnet, priala furclebs vSli,<br />

fotoebs vaTvaliereb: `didi wigni<br />

cxobisaTvis“, `ojaxuri sadilebi“,<br />

„saojaxo samzareulo“, „mxolod 5<br />

ingredienti“, „sadili martivad“,<br />

„sauzme martivad“, „vaxSami martivad“,<br />

„qarTuli samzareulo“, „kulinariuli<br />

enciklopedia“, „kulinaria damwyebTaTvis“,<br />

„saojaxo samzareulo~,<br />

„msoflio kulinariis TxuTmettomeuli“<br />

da a.S. da a.S.<br />

qarTveli klasikosis citata rom<br />

moviparo, wignebze `nadirobis trfials<br />

rom ityvian, swored isa var“,<br />

Tumca arCevani usaTuod aqve unda<br />

gavakeTo, imitom, rom paul celanis<br />

zviad ratianiseuli Targmanebis wignisagan<br />

gansxvavebiT, kulinariuli<br />

wignebi sakmaod Zviri Rirs.<br />

daviwyeb qarTuli samzareuloTi,<br />

yvelaze metad ori wigni momwons _<br />

„qarTuli samzareulo“ (bakur sulakauris<br />

gamomcemloba) da msoflio<br />

kulinariis seriaSi Sesuli qarTuli<br />

kulinariis tomi (gamomcemloba „pa-<br />

litra L”). pirvelisgan gansxvavebiT,<br />

meore wignSi mcire kulturuli, istoriuli<br />

da geografiuli mimoxilvaa,<br />

qarTuli samzareulosTvis damaxasiaTebeli<br />

produqtebis Sesaxeb<br />

saintereso informaciis miTiTebiT.<br />

saerTod, aucileblad unda aRvniSno<br />

msoflio kulinariis es seria,<br />

romelSic kerZebis receptebis garda,<br />

sxvadasxva qveynis kulturul<br />

Tu eTnokulturul Taviseburebebze<br />

bevr sainteresos gaigeb. aseTi kuTxiT<br />

danaxuli kulinaria kvlevisa Tu<br />

dakvirvebis bevr saSualebas iZleva,<br />

samzareulo xom, pirvel rigSi, kulturaa,<br />

qveynis istoriis, eris migraciisa<br />

Tu sxva mniSvnelovani cvlilebebis<br />

lakmusi, iseve rogorc, ena.<br />

franguli, italiuri, Cinuri, iaponuri,<br />

berZnuli, arabuli, rusuli...<br />

yvela tomi Zalian sainteresoa, yvela<br />

minda! berZnuli samzareulos qar-<br />

Tul enaze gamocemam xom saerTod, Zalian<br />

gamaxara, romeli avarCio, mainc<br />

romeli?! magram daica, „argentinuli<br />

samzareulo“ _ arasdros ar mqonia<br />

am qveynis kerZebTan Sexeba, arc arasdros<br />

davinteresebulvar, hoda, amas<br />

waviReb, isev Seni xaTriT, xorxe luis!<br />

_ esec meore wigni Cems kalaTSi.<br />

vagrZeleb Zebnas _ „vaxSami martivad“,<br />

„sauzme martivad“, `sadili<br />

martivad“ _ amas isedac vaxerxeb, ar<br />

minda.<br />

„kulinaria damwyebTaTvis“ _ arc<br />

mTlad damwyebi meTqmis, ase rom, arc<br />

amas waviReb, Tumca yvela es wigni<br />

Zalian sasargeblo resursia, rebeka<br />

jilpinis receptebis wignis Targmania<br />

da damwyeb mzareuls marTlac Zalian<br />

gamoadgeba, martivi da cnobili ker-<br />

Zebis receptebi, saWiro rCevebi da<br />

instruqciebi.<br />

da ai, isic, mesame wigni Cems kalaT-<br />

Si _ „didi wigni cxobisTvis“ (bakur<br />

sulakauris gamomcemloba), comi Cemi<br />

sisustea, amitom am wigns Sin aucileblad<br />

waviReb.<br />

kidev erTi wigni mimzers wignis Tarodan<br />

macdurad _ „mxolod 5 ingredienti„<br />

_ mimzidveli saTauria, esec<br />

meoTxe wigni.<br />

da bolo, mexuTe _ Tqma ar unda,<br />

recenzia<br />

yvelaze didi siamovnebiT Cveni ojaxis<br />

wevrebisaTvis vamzadebT, amitom „saojaxo<br />

samzareulo“ (bakur sulakauris<br />

gamomcemloba) udavod gamomadgeba.<br />

esec ase, Semdegi sadguri Cemi samzareulo.<br />

II SemTxveviTi arCevani<br />

aseTi rame movifiqre, alalbedze<br />

gadavSli wigns da sadac movxvdebi, im<br />

kerZs gavakeTeb.<br />

1. „didi wigni cxobisaTvis“ (gemrieli<br />

namcxvrebi da piris Casatkbaruneblebi):<br />

sulakauris gamomcemlobis mier<br />

momzadebuli es wigni qarTul Targmans<br />

warmoadgens, sarCevi sakmaod<br />

sainteresoa da receptebTan erTad<br />

sxvadasxva saxis informaciasac iZleva<br />

comis nairsaxeobebisa Tu sxvadasxva<br />

dResaswaulebis Sesaxeb, am wignSi<br />

Tqven gaigebT, Tu ra unda uSveloT<br />

mimwvar namcxvars an weliwadis romel<br />

dros ra unda gamoacxoT.<br />

aq 250 swrafi, martivi Tu rTuli<br />

receptia, aqve mocemulia xilis sezonuri<br />

kalendari, namcxvrebi sxvadasxva<br />

dResaswaulisa Tu wveulebisaTvis,<br />

puri, pica, sxvadasxvagvari funTuSa<br />

Tu Rvezeli. TiToeul kerZs siswrafis,<br />

siiafisa da simartivis done aqvs<br />

aRniSnuli, rac damatebiTi komfortia<br />

mzareulisaTvis.<br />

saerTo jamSi, mSvenieri SenaZenia<br />

kulinariiT dainteresebuli adamianisTvis.<br />

maS ase, viReb wigns, viTvli samamde<br />

da vSli _ 108-e gverdze 2 namcxvaria,<br />

me gogris namcxvars vaniWeb upiratesobas<br />

da patara bloknotSi viwer, Tu<br />

ra produqtebi unda davabaro zazas<br />

supermarketSi _ produqti savsebiT<br />

advilad saSovnelia. namcxvarSi gansakuTrebiT<br />

bevri sanelebelia _ koWa,<br />

javzi, dariCini, mixaki _ vfiqrob, rom<br />

aromatuli unda gamovides.<br />

2. mxolod 5 ingredienti; gemrieli<br />

kerZebi umokles droSi _ (gamomcemloba<br />

`palitra L” ):<br />

uxvad dasuraTebul am wignsac<br />

ucxoeli avtori hyavs _ reiCel lei-<br />

cxeli Sokoladi 97


ecenzia<br />

ni. piradad me, gamixardeboda, avtoris<br />

Sesaxebac Tu gavigebdi rames,<br />

vfiqrob, kulinariuli wignis Targmnisas<br />

misi avtoris Sesaxeb mcire<br />

reziumes darTva, cudi ar iqneboda.<br />

sirTulis mixedviT klasifikacia<br />

am wignSicaa mocemuli, kerZebi sakmaod<br />

mravalferovania. Tumca unda<br />

aRiniSnos, rom ingredientebis simcire<br />

sulac ar umartivebs saqmes<br />

ojaxis biujets, piriqiTac ki. am<br />

mxriv saqme rTuladaa, radgan zogierTi<br />

ingredienti an sul ar iSoveba<br />

Cvens maRaziebSi, an kidev Zalian<br />

Zviria. saerTo jamSi, Taviseburi<br />

wignia, Tumca, ara Cemi favoriti.<br />

recepts rac Seexeba, am wignisTvis<br />

gamonaklisi gavakeTe da samjer gadavSale,<br />

radgan zRvis wyalmcenareebis<br />

Tu zRvis eSmakis moZebna Cems<br />

Zalebs aRemateboda. „aromatuli<br />

qaTami Semwvari pomidvriT“ _ kidev<br />

ramdenime produqti daemata sayidlebis<br />

sias.<br />

3. „ saojaxo samzareulo“ _ ( bakur<br />

sulakauris gamomcemloba)<br />

am wignis, romelic agreTve Targmans<br />

warmoadgens, winasityvaobaSi<br />

gvafrTxileben, rom „yvela recepti<br />

Semowmebulia kulinariul laboratoriaSi,<br />

rac gamoricxavs Secdomas<br />

ucnobi kerZis momzadebis dros“.<br />

diapazoni aqac farToa _ salaTebi<br />

da sauzmeuli, ojaxuri sadilebi,<br />

Tevzi, bostneuli, deserti da sasmelebi.<br />

saintereso da saWiro receptebia,<br />

Tan qarTul garemosTan morgebuli,<br />

es iseTi wignia, romelsac<br />

namdvilad kargad gamoiyenebT.<br />

wigns vSli _ buraxis wvniani _<br />

SemTxveviTobac aseTi mesmis, arasdros<br />

gamomiyenebia buraxi wvnianeb-<br />

Si, ludi, kidev xo. _ sayidlebis sia<br />

isev izrdeba.<br />

4. „argentinuli samzareulo“ _<br />

msoflio kulinariis seriidan, gamomcemloba<br />

„palitra L“:<br />

wignebis am seriaze Seyvarebuli<br />

var. vecdebi, rom TandaTanobiT yvela<br />

davabinavo Cemi kulinariuli wignebis<br />

Taroze.<br />

98 cxeli Sokoladi<br />

argentina da imigrantebis kultura,<br />

RirsSesaniSnaobebi, geografia,<br />

gastronomiuli regionebi, ZiriTadi<br />

produqtebi, samzareulos WurWeli,<br />

tradiciuli sasmelebi, gauCoebi, mates<br />

Cai, Sokoladi da sxva... SesaniSnavi<br />

midgomaa kulinariasTan, radgan<br />

nebismieri kerZis kulturuli Taviseburebis<br />

gareSe ganxilva Tu amoxsna,<br />

igivea, rac poeti _ biografiis<br />

gareSe.<br />

am wignidan Cemi, brmad SerCeuli,<br />

58-e gverdze moTavsebuli dRis<br />

kerZia „giso karero _ Cakos provinciis<br />

tipuri kerZi _ Zalian ioli da<br />

xelmisawvdomi, mas samfexa klasikur<br />

qvabSi amzadebdnen, romelsac glexebi<br />

oTxTvalaze Camokidebuls atarebdnen“-<br />

mcireodeni warmosaxva da<br />

es frazebi uceb gagaCens argentinis<br />

romelime sofelSi...<br />

5. qarTuli samzareulo _ bakur sulakauris<br />

gamomcemloba<br />

isev mSobliuri, mSobliuri da<br />

yvelaze kargad nacnobi 90 kerZi.<br />

am wignis momzadebaSi gamomcemlobis<br />

partniori M/group-is restornebis<br />

qselia, xolo konsultanti _<br />

am restornebis qselis mzareuli _<br />

SoTa dvaliSvili, rac, rogorc winasityvaobaSi<br />

gvpirdebian, agvacilebs<br />

`kerZis momzadebisas daSvebul<br />

Secdomebs“.<br />

wignis „meniu“ tradiciulia: salaTebi,<br />

Tevzeuli, civi da cxeli<br />

kerZebi, wvniani, sousebi da mwnili,<br />

comeuli da desertebi, _ SesaniSnavi<br />

fotoebi kidev erTxel gaZlevs<br />

saSualebas iamayo qarTuli kulinariis<br />

saganZuriT.<br />

am wignidan vamzadeb „kalmaxs broweulis<br />

sousSi“ _ Cemi sayvareli<br />

broweuli, Cems dRevandel, SemTxveviT<br />

arCevans namdvilad ar vemduri.<br />

III _ Sedegebi<br />

cxovrebaSi pirvelad zustad mivyevi<br />

receptebs, arc erTi grami<br />

meti, arc erTi grami naklebi, dro,<br />

ingredientebi _ vcade yvelaferi<br />

receptis mixedviT gamekeTebina.<br />

Sedegad, dedas vaxvedreb _ ugemrieles<br />

kalmaxs broweuliT, sous-<br />

Si broweulis garda, xaxvi, wiTeli<br />

Rvino, limonis wveni, saxamebeli da<br />

pilpili gamoviyene, ise, rogorc<br />

wignma maswavla _ Zalian gemrieli<br />

Tevzi gamovida, Tumca, sxva dros,<br />

roca wigns aRar gamovcdi, vfiqrob,<br />

rom cotaoden dariCinsac davumateb,<br />

wesiT, pilpilsa da Rvinos unda<br />

mouxdes.<br />

buraxis wvniani _ cota ucnauri<br />

kerZia, mdogvi da buraxi, Saqari da<br />

marili saintereso miqss qmnis, saqonlis<br />

xorcsa da kvercxs araJani<br />

da kama (mTeli ori kona) acocxlebs.<br />

kargi eqsperimentia, Tumca, ar vfiqrob,<br />

rom Cemi xSiri da sayvareli<br />

kerZebis aTeulSi Seviyvano.<br />

„aromatuli qaTami Semwvari pomidvriT“<br />

_ Cveulebrivi, standartulad<br />

gemrieli kerZia, tradiciuli<br />

menius moyvarulebs moewonebaT,<br />

aromatuli Zmari da rehani _ sul<br />

odnav xibls matebs pomidvrisa da<br />

Semwvari qaTmis cnobil SeTanxmebas,<br />

es kerZi bavSvebisTvis moamzadeT,<br />

rogorc wesi, maT ar uyvarT kulinariuli<br />

eqsperimentebi.<br />

argentinuli kerZi Zalian noyieri<br />

da mawieria _ xorci, barda, wiwaka,<br />

lobio, gogra, kartofili, xaxvi,<br />

stafilo _ es yvelaferi erT qvabSi,<br />

saneleblebiT Sekmazuli da cxlad<br />

morTmeuli _ WeSmariti gauCoebis<br />

sadilia.<br />

da bolos, dRevandeli dRis gvirgvini<br />

_ gogris namcxvari _ saocrad<br />

aromatuli da mSvenieri _ koWa, mixaki,<br />

javzi, dariCini, dafquli nuSi,<br />

gogris Tesli, forToxlis wveni,<br />

gogra _ gemoebis mTeli Taigulia.<br />

am namcxvars aucileblad gavakeTeb<br />

kidev erTxel.<br />

IV morali<br />

zogjer mza receptebi sasurvelia,<br />

zogjer saWiro da zogjer aucilebelic,<br />

imis mixedviT, kviris romeli<br />

dRea da ra axali ambiT iwyeba im<br />

dRis sainformacio programebi.<br />

V farda


ecenzia<br />

ukanaskneli romantikosi<br />

`SimSilis misamReri~<br />

avtori Jan-mari gustav le klezio<br />

gamomcemloba `agora~<br />

1<br />

frangi mwerali Jan-mari gustav<br />

le klezio dRes ukve samocdaTormeti<br />

wlisaa da ormocamde wignis<br />

avtoria, magram rom ara 2008 wels<br />

misTvis miniWebuli nobelis premia,<br />

saeWvoa, mis saxels CvenSi vinmesTvis<br />

rame eTqva. Tumca nobelis<br />

premiamac ver uSvela iseT saxelebs,<br />

rogorebicaa vislava Simborska,<br />

dario fo, Joze saramago, imre<br />

kertesi an Tundac doris lesingi...<br />

_ Cvenma mkiTxvelma maTze Zalian<br />

cota ram an, saerTod, araferi<br />

icis. rogorc Cans, markesis Semdeg<br />

sabolood warsuls Cabarda is dro,<br />

roca nobelis komiteti, TiTqos<br />

mxolod adasturebda, rom ama Tu<br />

im mwerals SemTxveviT rodi gae-<br />

Tqva saxeli mTel msoflioSi. asea<br />

Tu isea, le klezio bednieri gamonaklisi<br />

aRmoCnda. ramdenadac vici,<br />

dRes ukve SegviZlia am mwerlis ori<br />

wigni wavikiTxoT qarTulad. axla<br />

swored mis bolo romanze unda vi-<br />

100 cxeli Sokoladi<br />

saubroT, romelsac `SimSilis misamReri~<br />

hqvia da romelic qarTulad<br />

ia bersenaZem Targmna.<br />

2.<br />

Zveli WeSmaritebaa: Tu ginda<br />

mweralze ase Tu ise srulyofili<br />

warmodgena Seiqmna, misi yvela<br />

nawarmoebi unda waikiTxo. am bednierebas<br />

yovelTvis moklebuli<br />

viyaviT. CvenSi dRemde iSviaT gamonaklisad<br />

rCeba imgvari Tanmimdevruloba,<br />

rogoric Tavis droze<br />

ivane maCabelma gamoiCina Seqspiris<br />

Targmnisas, an iseTi, rogoriTac<br />

vaxtang WeliZe miudga hemingueis<br />

nawarmoebebis Targmnas.<br />

le kleziom Tavisi pirveli romani<br />

1963 wels gamoaqveyna; `SimSilis<br />

misamReri~ misi jerjerobiT bolo,<br />

meTvramete romania. gansxvavebiT<br />

sxva Targmanebis umravlesobisgan,<br />

romlebic dRes CvenSi elviseburi<br />

siswrafiT gamodis da, romlebic<br />

xSirad araprofesionalizmiTa da<br />

ugemovnobiT gamoirCevian, qarTuli<br />

`SimSilis misamReri~ namdvilad<br />

xarisxiani namuSevaria, Tumca, ar<br />

vici, Cvenma mTargmnelma maincdamainc<br />

es teqsti ratom SearCia sa-<br />

Targmnelad, radgan am wigns Seu-<br />

Zlia Cveneburi inteleqtualebis<br />

erTgvari msubuqi dabneuloba gamoiwvios.<br />

oRond ara imitom, rom<br />

`SimSilis misamReri~ joisis romanebiviT<br />

gansakuTrebiT rTuli aRsaqmelia.<br />

swored rom piriqiT.<br />

3.<br />

Sevecdebi ganvmarto, ras vgulisxmob.<br />

nobelis premiis komitetma mis-<br />

Tvis Cveuli lakoniurobiT le klezio<br />

daaxasiaTa rogorc axali mimar-<br />

Tulebebis Semqmneli, visi wignebic<br />

gvitaceben poeturi TavgadasavlebiTa<br />

da grZnobiTi eqstaziT; mwerali,<br />

romelic adamianis arss ikvlevs<br />

rogorc gabatonebuli civilizaciis<br />

miRma, ise mis farglebSic.<br />

es marTlac asea, magram ara `Sim-<br />

Silis misamRerSi~.<br />

Tu wigni ukve waikiTxeT, dame-<br />

TanxmebiT, rom grZnobebs, romlebic<br />

romanSia aRwerili, saerTo<br />

araferi aqvT eqstazTan da, rasakvirvelia,<br />

arc gasacodavebuli<br />

ltolvilebis parizidan nicisken<br />

gadaadgilebaa poeturi Tavgadasavali.<br />

erTi sityviT, visac Jan-mari le<br />

klezios `SimSilis misamReris~ garda<br />

sxva nawarmoebi ar waukiTxavs,<br />

advili SesaZlebelia frangi mwerali<br />

axali mimarTulebebis Semqmnelad<br />

ki ara, piriqiT, Tanamedrove<br />

kulturuli situaciidan saerTod<br />

`amovardnil~ erTgvar arqaistad<br />

miiCnios da imedgacruebulma wigni<br />

gverdiT gadados.<br />

4.<br />

davazustoT:<br />

ara mgonia, damabnevel STabeWdilebas<br />

is garemoeba tovebdes,<br />

rom romani meore msoflio<br />

omis wina periods da Tavad omis<br />

epoqas aRwers. erTi rusi mwerlis<br />

moswrebuli TqmiT, evropul<br />

literaturasa da xelovnebas<br />

ar SeuZlia isev da isev ar daubrundes<br />

meore msoflio omsa da<br />

holokosts, iseve rogorc, Tavis<br />

droze ar SeeZlo kvlav da kvlav<br />

ar dabruneboda troas oms. meore<br />

msoflio omsac hyavs Tavisi<br />

aqilevsebi, odisevsebi, eneasebi,<br />

Tavisi briseida-kresidebi da<br />

ugzo-ukvlod Caxocili usaxelo<br />

falangebi. amitom Tua, rom miuxedavad<br />

zRva literaturis arsebobisa,<br />

es Tema dRemde ver amowura,<br />

vTqvaT, iseTma seriozulma Tanamedrove<br />

frangma mweralma, rogoricaa<br />

patrik modiano.<br />

es gasagebia.<br />

ucnauri sxva rame Cans. `SimSilis<br />

misamRerSi~ movlenebi patara<br />

gogos TvaliTaa danaxuli da mis<br />

gancdaSi gamotarebuli. aq aris


abuasa da SviliSvilis saTuTi<br />

urTierTobac, aris patara gogonebis<br />

Tavdaviwyebuli megobrobac,<br />

sqesis gaRviZebac, siyvarulic;<br />

mere TvalnaTliv dainaxavT da<br />

igrZnobT mTeli am lamazi bavSvuri<br />

samyaros gafermkrTalebisa da<br />

sabolood gaqrobis guldasawyvet<br />

suraTsac, ojaxis gakotrebas, ga-<br />

Wirvebas, ltolvilebis svlas samxreTisken...<br />

romanSi aravis klaven, ar ismis<br />

tyviamfrqvevebis jeris xisti<br />

tkaca-tkuci da bombdamSenebis<br />

motorebis avismomaswavebeli zuzuni,<br />

saerTod ver naxavT mZafri<br />

vnebaTaRelviT Sepyrobil adamianebs,<br />

maT gauwonasworebel qcevas,<br />

Secdomebs, borgvas, konvulsiebs,<br />

tragedias... magram ver SeigrZnobT<br />

verc im specifikur, mxolod<br />

XX saukunisTvis damaxasiaTebel<br />

situacias, romelic totalurad<br />

aucxoebs, vTqvaT, kamius persona-<br />

Js an gulzidvamde mihyavs sartris<br />

gmiri. arc formiT da arc SinaarsiT<br />

mwerali TiTqos arc TviTon<br />

cdilobs da arc Cven gvaiZulebs<br />

aRwerili movlenebidan erTi mimarTulebis<br />

daskvnebi gamovitanoT,<br />

ganvazogadoT da Tanamedrove<br />

msoflios erTmniSvnelovnad uimedo<br />

mdgomareoba gavacnobieroT,<br />

Tundac ise, rogorc amas qarTulad<br />

ufro xSirad Targmnil miSel<br />

uelbekis teqstebis kiTxvisas vake-<br />

TebT.<br />

erTi kritikosis TqmiT, romanis<br />

kiTxvisas, etelis ojaxis bedi gvexmareba<br />

istoriuli krizisis arsis<br />

gaazrebaSi, xolo Tavad istoriul<br />

kriziss saaSkaraoze gamoaqvs ojaxis<br />

problemebi da aCqarebs mis dacemas.<br />

es azri SeiZleba sxvagvaradac<br />

gamoiTqvas: erTi ojaxis kerZo<br />

istoria ar rCeba rogorc raRac<br />

yuradRebis araRirsi, uintereso,<br />

arafriT gamorCeuli ambavi.<br />

mwerali TvalnaTliv gvaCvenebs<br />

adamianTaTvis Cveul umweobasa da<br />

windauxedaobas moaxloebuli katastrofis<br />

wina dReebSi, bavSvobis<br />

mSvidobiani cxovrebis efemerulobas<br />

da sitkboebas; gangaSis gancdis<br />

zrdasTan erTad sul ufro xel-<br />

Sesaxebi xdeba drois warmavlobis<br />

mwvave SegrZneba.<br />

`SimSilis misamRerSi~ movlenebs<br />

TiTqos daRlili, Camavali<br />

mzis Suqi anaTebs. Txrobis manera<br />

tradiciulia, naTeli, daxvewili<br />

da es yvelaferi qarTuladac SesaniSnavad<br />

JRers _ iseTi gancda<br />

giCndebaT, TiTqos moulodnelad<br />

didi xnis unaxav sayvarel qals SexvdiT...<br />

5.<br />

am grZnobas ver gagifermkrTalebT<br />

is garemoeba, rom parizis<br />

okupacia da viSis reJimis politika<br />

naCvenebia ara, ase vTqvaT, tradiciulad,<br />

anu moqmedebiT, aramed<br />

marSal petenisa da misi kabinetis<br />

mier miRebuli samarcxvino brZanebulebebis<br />

dokumenturi sizustiT<br />

citirebuli teqstebiT.<br />

verc is, rom romanSi ar aris arc<br />

siyvarulis eSmakoba, arc kacis<br />

kvla, arc uimedo qalis oxvra, arc<br />

amnezia, arc wyalSi gadavardna da<br />

arc sxva ram masebis gulis mosafxani<br />

iaffasiani xerxi;<br />

rogorc ilia WavWavaZe ityoda,<br />

amgvari ram aq ar aris.<br />

ar aris arc alen rob-gries Tavis<br />

droze friad novatoruli da<br />

zustad aseTive xarisxiT gulis<br />

SemaRonebeli Sozizmi; arc natali<br />

sarotiseburi adamianuri grZnobebisa<br />

da fsiqikuri reaqciebis<br />

umciresi niuansebis dausrulebeli<br />

da detaluri aRwerebi; arc<br />

Jan JenesTvis damaxasiaTebeli da<br />

frangi inteleqtualebis mier Tavis<br />

droze didad naqebi uCveulo<br />

uceremonioba da pilpili; arc<br />

miSel uelbekis Seubralebloba<br />

da mkrexeloba da arc frederik<br />

begbederisTvis Cveuli skandaluroba.<br />

didi xnis unaxav sayvarel adamianTan<br />

Sexvedris sinanulnarev<br />

tkbil gancdas araferi agimRvrevT<br />

_ arc maskulturuli sisuleleebi<br />

recenzia<br />

da arc modernistuli siRrmeebi.<br />

da Tu sakuTari gulisTvis yuris<br />

dagdebis unari jer kidev ar dagikargavT,<br />

aRmoaCenT, rom miuxedavad<br />

amdeni drois gasvlisa, am qals<br />

arc momxibvleloba daukargavs,<br />

arc gracia, arc siRrme... da isev<br />

gizidavT. magram...<br />

magram dros mainc wauRia raRac<br />

mniSvnelovani, raRac mouxelTebeli.<br />

didi xnis gasvlis Semdeg ganaxlebuli<br />

siyvaruli grilia. Tqven<br />

veRar igrZnobT Tavdapirvel Tavdaviwyebas.<br />

da bolos, Tavs veRar<br />

daaRwevT saidanRac mosul aseT<br />

azrs:<br />

es yvelaferi marTlac kargia,<br />

magram amgvar Temebze amgvarive<br />

maneriT xom sul sxva epoqaSi dawerili<br />

mravali kargi wigni wagvikiTxavs<br />

da ufro meti kargi filmi<br />

gvinaxavs?!<br />

sakmarisia dRes es imisTvis, rom<br />

frangebma cocxal klasikosad migiCnion,<br />

xolo SvedeTis akademiam<br />

nobelis premia moganiWos?<br />

es kiTxvebi SeiZleba ritorikulad<br />

da, albaT, uadgilodac<br />

miiCnios man, vinc Tanamedrove<br />

frangul mwerlobas mxolod<br />

qarTuli TargmanebiT ar ecnoba,<br />

magram eWvi maqvs, rom savsebiT<br />

kanonzomieri iqneba im inteleqtualisTvis,<br />

romelmac fukosa<br />

da deridas saxelebiT keWnaobaSi<br />

ukve sakmao ostatobas miaRwia,<br />

magram visac Jan-mari le klezios<br />

saxeli aqamde bevrs arafers eubneboda.<br />

6.<br />

frangul mwerlobas iseTi droc<br />

axsovs, roca erTdroulad cxovrobdnen<br />

da werdnen, erTi mxriv,<br />

mopasani, emil zola da oqtav mirbo<br />

da, meore mxriv, bodleri, malarme,<br />

verleni da rembo. erTdroulad<br />

iwereboda da qveyndeboda rogorc<br />

naturalizmamde misuli realisturi<br />

meTodiT Seqmnili Sedevrebi,<br />

ise TiTqmis ezoTeruli simbolisturi<br />

poeziis araCveulebrivi nimuSebi.<br />

cxeli Sokoladi 101


ecenzia<br />

realistursa da simbolistur<br />

msoflaRqmebs Soris arsebuli Seurigebeli<br />

winaaRmdegoba da, miuxedavad<br />

amisa, maTi erTdrouli arseboba,<br />

axla franguli literaturis<br />

sidiadis xazgasasmelad da misTvis<br />

morigi xotbis aRsavlenad ar gamixsenebia.<br />

saqme is aris, rom am vi-<br />

Tarebas SeiZleba sxva kuTxidanac<br />

SevxedoT:<br />

imis gasaazreblad, ratom ver<br />

eguebodnen simbolistebi TavianT<br />

Tanadroul sazogadoebas, ratom<br />

zaravdaT ase Zlier e.w. masobrivi<br />

obivatelis batonoba, mozeime<br />

filisteroba da kmayofili da<br />

agresiuli meSCanoba, ratom moi-<br />

Txovdnen xelovanis `spilos Zvlis<br />

koSkSi Caketvas~, erTi sityviT,<br />

ratom iyvnen darwmunebulni, rom<br />

xelovneba mxolod xelovnebisTvis<br />

arsebobda, _ ai, yovelive amis asaxsnelad<br />

ukeTesi saSualeba, vidre<br />

imave mopasanis, zolasa da mirbos<br />

kiTxvaa, Zneli warmosadgenia.<br />

Tu gindaT gaigoT, sagangebod<br />

ratom arTulebda simbolisti poeti<br />

Stefan george Tavisi isedac<br />

rTuli nawarmoebebis aRqmas, ratom<br />

cdilobda misi wignebi masobriv<br />

mkiTxvels ar Cavardnoda xel-<br />

Si, oqtav mirbo unda waikiTxoT,<br />

romelic ZiriTadad swored am `masobrivi<br />

mkiTxvelis~ zne-Cveulebebs<br />

aRwerda.<br />

`SimSilis misamRerSi~ le klezioc<br />

aRwers XX saukunis 30-iani<br />

wlebis franguli burJuaziis zne-<br />

Cveulebebs; romanSi sakmaod didi<br />

adgili eTmoba e.w. salonur saubrebs,<br />

romlebsac etelis mSoblebis<br />

salonis mudmivi stumrebi mar-<br />

Taven. amitom iqneb zemoxsenebuli<br />

sqema amjeradac gamogveyenebina<br />

anu iqneb am saubrebSi gamovlenili<br />

mTeli es filisteruli uxamsoba,<br />

Citirekioba, sixiste, Seuwynarebloba<br />

da radikaluroba erTgvarad<br />

imis asaxsnelad gamodges, ratomaa,<br />

vTqvaT, miSel uelbeki aseTi<br />

pesimisti da ratomaa misi romanebis<br />

mTavari gmiri yovelTvis absoluturad<br />

xelmocaruli, mudam<br />

102 cxeli Sokoladi<br />

daRvremili, raRac Taviseburad<br />

nacrisferi tipi gamokveTilad<br />

arajansaRi iumoris grZnobiT?<br />

magram saamisod le klezios<br />

aklia is, rac, vTqvaT, mirbos mki-<br />

Txvels maSinve TvalSi xvdeba: mZafri<br />

siZulvili kmayofili da agresiuli<br />

meSCanobis mimarT.<br />

etelis TvaliT danaxuli aleqsandre<br />

erTi Tavqariani da, Ziri-<br />

Tadad, amis gamo Seumdgari avantiuristia;<br />

igi mTeli cxovreba<br />

memkvidreobiT miRebuli qonebis<br />

raRac saeWvo proeqtebsa da gabankrotebuli<br />

sawarmoebis aqciebSi<br />

CadebiT iyo dakavebuli, vidre<br />

yvelaferi ar gaaniava. TviT<br />

iseTi naZirlebic ki rogorebic<br />

arian Smeni da klodios taloni,<br />

TavianTi simdabliT axlosac ver<br />

mivlen mopasanis an mirbos mier<br />

daxatul burJuebTan. magram ara<br />

imitom, rom le klezios ostatoba<br />

aklia, ubralod, mas burJuaziis<br />

mokrZalebuli xiblis gadmocema<br />

ara aqvs miznad dasaxuli.<br />

igi ar cdilobs cxovrebis `mar-<br />

Tali~ suraTebi daxatos. Tavisi<br />

msoflgancdiT mas SatobrianTan,<br />

Jerar de nervalTan da Teofil<br />

gotiesTan ufro meti aqvs saer-<br />

To, vidre realistebTan. erTi<br />

rusi mTargmnelis TqmiT, le klezio<br />

ukanaskneli romantikosia.<br />

swored es aris ucnauri da swored<br />

aman SeiZleba Cveneburi inteleqtuali<br />

daabnios, radgan...<br />

7.<br />

radgan man icis, rom filip solersis<br />

legendaruli `tel kelis~<br />

Semdeg Tanamedrove dasavluri<br />

kulturis poststruqturalistur-postmodernistul-dekonstruqtuisturma<br />

dinebam swored<br />

franguli inteleqtualuri sivrcidan<br />

aiRo saTave;<br />

radgan Cveneburi inteleqtuali<br />

mudam cdilobs romis papze ukeTesi<br />

kaTolike gamoCndes;<br />

radgan CvenSi uimedod moZvelebulad<br />

iTvleba teqsti, naTargmni<br />

Tu qarTulad dawerili, Tu masSi<br />

ver ganiWvriteba interteqstualuroba,<br />

kolaJis an nonseleqciis<br />

principi, ormagi Tu dominanturi<br />

kodi, mutopia, doksa, rizoma, epistema...<br />

ar vici, acnobierebs Tu ara ia<br />

bersenaZe, rom nebsiT Tu uneblieT,<br />

mis mier Targmnil le klezios<br />

`SimSilis misamRers~ SeuZlia<br />

kargi gakveTili Cautaros gonier<br />

adamians, raki es ukanaskneli naxavs,<br />

rom arsebobs Tanamedrove<br />

frangi mwerali, romelic sruliadac<br />

ar wers ise, rogorc Cven<br />

warmogvidgenia, rom XXI saukune-<br />

Si unda werdes evropeli da Tan<br />

frangi mwerali.<br />

aseTi gakveTilis miRebis Semdeg,<br />

albaT, imis gamokvlevac aRar iqneba<br />

rTuli saqme, rom Tavis droze,<br />

le klezio tols aravis udebda<br />

eqsperimentatorobaSi;<br />

rom 1963 wels JorJ perekis,<br />

anri miSos, miSel biutoris, miSel<br />

fukosa da Jil deliozis Tayvanismcemeli<br />

ocdasami wlis mwerlis<br />

mier gamoqveynebulma pirvelive<br />

modernistulma romanma maSinve<br />

miiRo Teofrast renodos premia<br />

da gonkurebis premiis nominanti<br />

gaxda;<br />

rom 70-iani wlebis bolodan,<br />

panamis indielebTan gatarebuli<br />

oTxi wlis Semdeg, le klezio uars<br />

ambobs novatorul Ziebebze da mis<br />

SemoqmedebaSi umTavres adgils<br />

ikavebs Tanamedrove civilizaciis<br />

winaSe mdgari adamianis dramatuli<br />

bedi;<br />

rom moyolebuli 70-iani wlebidan<br />

le klezio, saerTod, iSviaTad<br />

imyofeba safrangeTSi da ZiriTadad<br />

mesame samyaros qveynebSi cxovrobs;<br />

rom rogorc romantikoss Seefereba,<br />

le klezioc Tanamedrove<br />

dasavluri civilizaciisa da momxmarebluri<br />

sazogadoebis Tanmimdevruli<br />

kritikosia. erTi mkvlevris<br />

TqmiT, misi Semoqmedebis leitmotivad<br />

SeiZleba miviCnioT idea imis<br />

Sesaxeb, rom indieli da afrikuli<br />

tomebis warmomadgenlebi ufro me


tad imsaxureben uflebas adamianebad<br />

iwodebodnen, vidre feSenebeluri<br />

megapolisebis mcxovreblebi.<br />

`isini ukanaskneli Tavisufali<br />

adamianebi arian, _ wers erTgan le<br />

klezio, _ xolo Cven monebi varT,<br />

es savsebiT cxadia. Cven monebis samyaroSi<br />

monebis cxovrebiT vcxovrobT,<br />

xolo panamis indielTa<br />

tomma dRemde SeinarCuna Tavisufleba.<br />

maT ician is, rac mxolod<br />

Tavisufali adamianebisTvisaa xelmisawvdomi~;<br />

rom erT Tavis iSviaT interviuSi<br />

le klezio ambobs: `Cven aRar varT<br />

iseTi gulubryviloebi, rogorebic<br />

sartris epoqaSi viyaviT, da<br />

aRar SegviZlia gvjerodes TiTqos<br />

romans SeuZlia cxovreba Secvalos.<br />

dRes mwerals mxolod Tavisi<br />

politikuri uZlurebis konstatireba<br />

SeuZlia. sartrs, kamius, dos<br />

pasoss an steinbeks rom kiTxulobT,<br />

xedavT, rom am mwerlebs swa-<br />

ბიზნეს და საგადასახადო დავები<br />

სამეწარმეო<br />

კორპორაციული სამართალი<br />

შრომის სამართალი<br />

mdaT adamianis daniSnulebisa da<br />

literaturis Zalauflebisa. Cven<br />

es rwmena davkargeT. Tanamedrove<br />

literatura _ uimedobis literaturaa~.<br />

da, me mgoni, amis Semdeg aRarc<br />

imis gacnobiereba gaWirdeba, rom<br />

postmodernistuli mgrZnobiaroba<br />

SeiZleba im formiTac vlindebodes,<br />

rogorc es le klezios SemoqmedebaSi<br />

vlindeba, da rom, am<br />

TvalsazrisiT, sinamdvileSi, araviTari<br />

CarCoebi da SezRudvebi ar<br />

arsebobs, Tu Cven TviTon ar warmovidgenT<br />

maT arsebobas.<br />

8.<br />

dabolos, kidev erTi ram.<br />

le klezio saTofeze ar ekareba<br />

parizis literaturuli klanebis<br />

`saintereso~ cxovrebas, ar iZleva<br />

interviuebs; verc mis wignebsa<br />

da verc mis cxovrebaSi Tqven<br />

ver dainaxavT da verc igrZnobT<br />

ჩარგეიშვილის საადვოკატო დარბაზი<br />

მისამართი: ვაჟა-ფშაველას 15ა ოფისი 28ა. ქ.თბილისი<br />

ტელ: (+995 32) 237 93 00<br />

ფოსტა: info@chargeishvili.ge<br />

ვებ-გვერდი: http://www.chargeishvili.ge<br />

სამოქალაქო სამართალი<br />

სისხლის სამართალი<br />

(ეკონომიკური დანაშაულები)<br />

ადმინისტრაციული სამართალი<br />

recenzia<br />

veraviTar wrials, veraviTar epataJis<br />

moxdenis survils, veravi-<br />

Tar keklucobas an dabali gemovnebis<br />

mkiTxvelis gulis mogebis<br />

mcdelobas, rac, vTqvaT, zogjer<br />

TvalSi geCxirebaT imave filip<br />

solersis, frederik bregbederis<br />

an Tundac miSel uelbekis wignebisa<br />

da interviuebis kiTxvisas<br />

da, rac sxva arafers isaxavs miznad,<br />

Tu ara publikis yuradRebis<br />

miqcevas. le klezios urCevnia<br />

TavisTvis mSvidad icxovros,<br />

weros imaze da ise, razec unda da<br />

rogorc unda da Tavis wignebs Tavad<br />

miandos gzis gakafva mkiTxvelis<br />

gulisken.<br />

Tqveni ar vici da me yvelaze metad<br />

mainc is mikvirs, rom amis gamo<br />

mis wignebs odnavadac ar gasWirvebiaT<br />

mkiTxvelTa gulebisken mimavali<br />

gzis migneba.<br />

nugzar muzaSvili<br />

cxeli Sokoladi 103


ecenzia<br />

ieriqonis vardi<br />

ramdenime dRis win gamomcemloba<br />

`saunjem~ gamosca germaniaSi mcxovrebi<br />

qarTveli avtoris, katia voltersis<br />

romani `ieriqonis vardi~.<br />

literaturis moyvarulebi tyuilad<br />

nu daiwyebT imaze fiqrs, SegxvedriaT<br />

Tu ara misi saxeli da gvari<br />

perioduli presis furclebze,<br />

radgan is debiutantia da sajarod<br />

pirvelad unda wardges mkiTxvelis<br />

winaSe.<br />

am SinaarsiT saintereso da vizualurad<br />

sada, daxvewili wignis<br />

garekani poloneli da qarTveli dizainerebis<br />

erToblivi namuSevaria.<br />

garekanze gamosaxuli foto ki mogzaurobiTa<br />

da fotografiiT gatacebul<br />

cnobil ebrael bioqimikoss,<br />

pol. k. laius ekuTvnis, romelmac<br />

mis sanacvlod, simbolurad, wignis<br />

erTi egzemplari iTxova. `ieriqonis<br />

vardi~ sul male gamoCndeba wignis<br />

maRaziebSi da didi imedi maqvs, qar-<br />

Tveli mkiTxveli mas interesiT gaecnoba.<br />

104 cxeli Sokoladi<br />

`ieriqonis vardi~<br />

avtori katia voltersi<br />

gamomcemloba `saunje~<br />

amboben, wignebs adamianebiviT<br />

TavianTi bediswera dahyvebao. am<br />

TvalsazrisiT arc `ieriqonis vardia~<br />

gamonaklisi. misi dabadeba (gansakuTrebiT<br />

qarTul enaze) dRemde<br />

daujereblad miaCnia avtors. daaxloebiT<br />

erTi wlis win, sruliad<br />

moulodnelad, katiam romanis wera<br />

Tavis myudro, Sua saukuneebSi daarsebul<br />

patara germanul qalaqSi<br />

daiwyo, oRond, rogorc Tavad ambobs,<br />

`inglisurad da Zalian gaubedavad~<br />

(profesiiT saerTaSoriso<br />

samarTlis specialists, manamde<br />

wignTan mxolod literaturis siyvaruli<br />

akavSirebda). Semdeg TavisiT,<br />

Zaldautaneblad ganviTarda siuJeti;<br />

erTimeoris miyolebiT gaCndnen<br />

gmirebi da rodesac teqstma metnaklebad<br />

srulyofili saxe miiRo,<br />

jer inglisel literaturaTmcodne<br />

megobrebs gaugzavna wasakiTxad,<br />

mere germaniaSi mcxovreb qarTvel<br />

megobrebsac gaando. maqsimalistma<br />

qarTvelebma mas saswrafod mosTxoves<br />

romanis qarTulad Targmna. idea<br />

avtorsac moewona da maleve daiwyo<br />

muSaoba, magram aq kidev erTi ucnauroba<br />

moxda: mSobliuri ena ise Tamamad<br />

SeiWra TargmanSi, ise Secvala<br />

calkeuli frazebi, dialogebi da<br />

nawilobriv Sinaarsic, rom bolos<br />

avtorma gadawyvita, wignisTvis damoukidebeli,<br />

`qarTuli statusi~<br />

mieniWebina. ase daibada ori `ieriqonis<br />

vardi~ _ qarTul da inglisur<br />

enebze.<br />

dameTanxmebiT, Cvens droSi avtorisgan<br />

did gambedaobas moiTxovs<br />

literaturaSi `sasiyvarulo romaniT<br />

Semobijeba~, radgan msgavsi Sinaarsis<br />

nawarmoebis mimarT mkiTxveli<br />

Tavidanve undoblad da ironiuladac<br />

ki aris ganwyobili. Tumca, darwmunebuli<br />

var, `ieriqonis vardis~<br />

SemTxvevaSi sxvagvarad iqneba saqme.<br />

pirvelive frazebis wakiTxvis Semdeg,<br />

romanis erT-erTi personaJis<br />

sityvebiT rom vTqvaT, `metis xilva<br />

gwadia, metis Secnoba~ da rac ufro<br />

Rrmad eflobi wignis SinaarsSi, miT<br />

metad ixiblebi mwerlis mier cocxlad<br />

daxatuli scenebiT da dajereba<br />

giWirs, rom xelSi romelime<br />

cnobili mwerlis ki ara, debiutanti<br />

avtoris wigni giWiravs.<br />

siuJeti umTavresad Tanamedrove<br />

inglisSi viTardeba, ufro konkretulad<br />

ki mis dedaqalaqsa da aRmosavleT<br />

midlendis erT-erT `ferwerul~<br />

sofelSi, ubralo fenidan<br />

gamosuli, magram ukve warmatebuli<br />

msaxiobis, `Tavgadakluli socialistis~,<br />

eli belamisa da warCinebuli<br />

gvaris warmomadgenlis, solene<br />

darmond draqsis gansacdelebiT<br />

savse, zogjer sasowarkveTamde misuli<br />

siyvarulis fonze. Tumca gamijnurebuli<br />

wyvilisTvis yvelaze<br />

Znelad gadasalaxavi barieri saku-<br />

Tari cxovrebis wessa da zneobriv<br />

principebze uaris Tqmaa da ara<br />

klasebs Soris jer kidev arsebuli<br />

winaaRmdegobis daZleva, romelic<br />

romanis sxva gmirebis erTmaneTTan<br />

urTierTobaSi aSkarad igrZnoba. am<br />

ukanasknel problemas ise zustad<br />

da sworad xedavs yvelafer amisgan<br />

erTi SexedviT Sors mdgomi ucxoeli<br />

avtori, rom TviT ingliselTa<br />

komplimentsac imsaxurebs. ai, ras<br />

ambobs romanis inglisuri versiis<br />

redaqtori, scenaristi piter barnsi:<br />

`am arcTu mcire moculobis romanSi<br />

ucxoeli avtoris mier zedmiwevniT<br />

sworadaa danaxuli dRevandeli<br />

inglisi. avtori sent<br />

egziuperis msgavsi lakonurobiTa<br />

da dakvirvebulobiT axerxebs britanuli<br />

sazogadoebis sxvadasxva<br />

klasebis warmomadgenelTa saocrad<br />

zust daxasiaTebas. is gasocari sizustiT<br />

inarCunebs im gansxvavebul<br />

kilos, metyvelebis stils, leqsikur<br />

marags, romliTac britaneTSi<br />

esoden gansxvavdebian erTmaneTisgan<br />

sxvadasxva klasis warmomadgenlebi~.<br />

guldasawyvetia, rom `gansxvaveba~<br />

sametyvelo enaSi, romelzec batoni


arnsi saubrobs, qarTulSi mkveTrad<br />

ver warmoCinda. Tumca am `xarvezs~<br />

mSvenivrad avsebs dramond draqsis<br />

jorjianuli stiliT nagebi ruxi<br />

qvis sasaxlis, misi antikvaruli lampebiT<br />

ganaTebuli oTaxebisa da egzotikuri<br />

mcenareebiT savse ulamazesi<br />

zamTris baRis, aseve ser riCard darlingtonis<br />

saxasiaTo Cacmulobisa da<br />

`ZviradRirebul skola-internatebSi<br />

naswavli~ personaJebis daxvewili manerebis<br />

aRwera. am erTob Zvelmodur,<br />

momxiblav, Tumca TiTqos adgilze<br />

gayinul atmosferos TavianTi koloritulobiT<br />

acocxleben nawarmoebis<br />

ucxoeli personaJebic: temperamentiT<br />

aRsavse katalonieli diva nuria<br />

puigbert oreiana da amerikeli<br />

rokeri _ xalisiani da daudgromeli<br />

gabriel riisi.<br />

SeuZlebelia mkiTxvels mxedve-<br />

lobidan gamorCes mwerlis daxvewili,<br />

qarTul-inglisuri `mariliT~<br />

Sezavebuli iumori da musikaluri<br />

gemovneba. mTel romans, SeiZleba<br />

iTqvas, fonad gasdevs sworad Ser-<br />

Ceuli, situaciis Sesaferisi klasikuri<br />

musika; kulinariaSi kargad Caxeduli<br />

avtoris damsaxurebaa wignSi<br />

aRwerili madisaRmZvreli `gastronomiuli<br />

suraTebic~: `sada, TeTr<br />

faifurze mwvaned moxasxase salaTis<br />

furclebze giSris mZivebiviT elavda<br />

zeTisxili; mownul kalaTaSi Cafenili<br />

qaTqaTa xelsaxocidan madis<br />

aRmZvrelad iWvriteboda Tbili Cabata,<br />

romlis gverdiTac Cems mzrunvel<br />

maspinZels xeliT damtvreuli<br />

oqrosferi parimijano miedga namceca<br />

langriT~.<br />

dabolos, minda yuradReba erT<br />

ucnaurobazec gavamaxvilo, rome-<br />

recenzia<br />

lic zustad ar vici, avtoris damsaxureba<br />

ufroa Tu romanSi moTxrobili<br />

ambisa: es aris saocrad cxadi<br />

SegrZneba vardis da siZvelis surnelisa,<br />

romelSic sasiamovnod exvevi<br />

nawarmoebis kiTxvisas; es aris SegrZneba,<br />

romelsac literaturis moyvarulebs<br />

aniWebda (an dRemde aniWebs)<br />

inglisuri literaturis `pirveli<br />

ledis~, jein ostinisa da debi bronteebis<br />

romanebSi gayursva.<br />

girCevT, aucileblad waikiTxoT<br />

`ieriqonis vardi~. is Tqvenamde<br />

kvlavac moitans viqtorianuli epoqis<br />

surnels, oRond Txrobis axleburi<br />

maneriT, da, rac mTavaria, sul<br />

sxva qveyanaSi dabadebuli axali<br />

avtoris, katia voltersis saxeliTa<br />

da gvariT.<br />

ina arCuaSvili<br />

cxeli Sokoladi 105


wignebi<br />

`mister samleris planeta~<br />

sol belou<br />

mTargmneli: gvanca jobava<br />

gamomcemloba: `inteleqti~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 10 lari<br />

ebrauli warmomavlobis amerikel<br />

mwerals, sol belous (1915-2005)<br />

adreuli namuSevrebis gamoqveynebisTanave<br />

XX saukunis udidesi romanisti<br />

uwodes.<br />

sol belous 1975 wels `pulitceris~,<br />

xolo 1976 wels literaturis<br />

dargSi nobelis premia<br />

gadaeca. amasTan, igi erTaderTi<br />

romanisti mweralia, romelmac<br />

erovnuli premia samjer miiRo,<br />

erT-erTi romanisTvis `mister samleris<br />

planeta~.<br />

jois kerol outsi werda: `mister<br />

samleris planetis~ finali imdenad<br />

Zlieria, rom gvibiZgebs dauyovnebliv<br />

xelaxla mivubrundeT romans,<br />

radgan kiTxvis procesSi SevicvaleT<br />

da mxolod misi finalis gagebis<br />

Semdeg vxvdebiT, rom wigni jer<br />

kidev ar wagvikiTxavs~.<br />

`dakarguli biWi da<br />

sxva moTxrobebi~<br />

Tomas vulfi<br />

gamomcemloba: `artanuji~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 8 lari<br />

cnobili amerikeli romanistis<br />

Tomas vulfis Sedevri _ `dakarguli<br />

biWi~ qarTulad pirvelad<br />

106 cxeli Sokoladi<br />

aTeuli wlebis win iTargmna, Semdeg<br />

mas mohyva ramdenime mo-<br />

Txroba, romlebic literaturul<br />

periodikaSi daibeWda. krebulSi<br />

Sesuli TxzulebaTa umetesoba<br />

ki sagangebod am gamocemisTvisaa<br />

Targmnili.<br />

Tomas vulfi avtoria saqveynod<br />

cnobili wignebisa _ `saxls moxede,<br />

angelozo~, `droisa da mdinaris<br />

ambavi~, `klde da ablabuda~,<br />

`Sin veRar dabrundebi~. mis Semoqmedebas<br />

sxvadasxva dros maRali<br />

Sefaseba misces gamoCenilma mwerlebma<br />

_ uiliam folknerma, jek<br />

keruakma, rei bredberim da filip<br />

rotma.<br />

`Tu~<br />

radiard kiplingi<br />

gamomcemloba: `inteleqti~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 3 lari<br />

radiard kiplingis Sedevri `Tu~<br />

pirvelad mis krebulSi _ `jildoebi<br />

da feriebi~ 1909 wels gamoCnda.<br />

`Tu~ qarTul enaze pirvelad murman<br />

lebaniZem Targmna, romelsac<br />

gasuli saukunis 90-ian wlebSi<br />

maia naTaZisa da kote yubaneiSvilis<br />

Targmanebic mohyva. `inteleqtis~<br />

mier gamocxadebuli<br />

konkursis Sedegad ki damatebiT<br />

Tormeti Targmani SeirCa da mki-<br />

Txvels saSualeba aqvs, srulad<br />

gaecnos am leqsis yvela qarTul<br />

versias.<br />

`napoleoni. erTi cxovrebis<br />

sabediswero momentebi~<br />

Jan tiulari<br />

mTargmneli: marina balavaZe<br />

gamomcemloba: `agora~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 10 lari<br />

`iseT gegmebs momaweren, romlebic<br />

arasdros mqonia; gaCndeba kiTxva,<br />

msurda Tu ara msoflio batonoba.<br />

didxans imsjeleben imis gasarkvevad,<br />

Cemi absoluturi Zalaufleba<br />

da TviTneburi qmedebebi Cemi<br />

xasiaTidan gamomdinareobda Tu<br />

gaTvlebis Sedegi iyo, Cemi dausrulebeli<br />

omebi Cemi surviliT<br />

warmoebda Tu dacvis saSualeba<br />

iyo. am yvelafridan ki Seiqmneba<br />

legenda, romelsac Cems cxovrebas<br />

daarqmeven~.<br />

napoleoni<br />

frangebi amboben, napoleonze imdeni<br />

wigni daiwera, ramdeni dRec<br />

misi gardacvalebidan gavidao. moralur<br />

da politikur mecniereba-<br />

Ta akademiis wevrma, napoleonis sazogadoebis<br />

sapatio prezidentma,<br />

Jan tiularma ormoci weli Sealia<br />

napoleonis biografiis kvlevas da<br />

araerTi fundamenturi naSromis<br />

gamocemis Semdeg, sazogadoebas<br />

SesTavaza wigni, romelic warmoadgens<br />

am legendaruli pirovnebis<br />

cxovrebis erTian analizs, rac<br />

scildeba ubralo biografiis Car-<br />

Coebs.


პირველი ქართული ღვინის გზამკვლევი<br />

უკვე იყიდება<br />

“ლიტერატურული კაფეების” ქსელში:<br />

“წიგნის სახლი” - პეკინის #31<br />

“ლიტერატურული” - ბამბის რიგი #7<br />

“ლიტერატურული” - აბაშიძის #22<br />

“ლიტერატურული” - თარხნიშვილის #2<br />

წიგნის მაღაზიებში:<br />

“სანტა ესპერანსა” - სანკტ-პეტერბურგის #12<br />

“ლიგამუსი” - ჭავჭავაძის გამზ. #32<br />

“წიგნები ვაკეში” - ფალიაშვილის #66<br />

“პროსპეროს ბუქსი” - რუსთაველის #34<br />

“დიოგენე” - აფაქიძის #9<br />

ღვინის მაღაზიებში:<br />

“la Maison de vin” - შარდენის #18<br />

“ვინოთეკა” - კოტე აფხაზის #33<br />

“ღვინის სახლი”<br />

• პეკინის #45<br />

• ლესელიძის #55<br />

“ხარება” - რუსთაველის #50<br />

“ხოხბის ცრემლები” - სიღნაღი,<br />

ნიკოლოზ ბარათაშვილის #18<br />

“ღვინის სამყარო” - ლაღიძის #2<br />

შატო მუხრანის ღვინის მაღაზია - მეიდანზე<br />

სასტუმროებში:<br />

“რჩეული”<br />

• ბათუმი, ჟორდანიას #31<br />

• სიღნაღი, აღმაშენებლის #6<br />

• ქუთაისი, გრიგოლ ხანძთელის #21ბ<br />

• თელავი, ჭავჭავაძის გამზ. #154<br />

“შერატონი “<br />

• თბილისი, თელავის #20<br />

• ბათუმი, რუსთაველის #28<br />

“სიტადინი” - თავისუფლების მოედანი #4<br />

მაღაზიაში:<br />

“შემოქმედებითი სტუდია ემელი” -<br />

თუმანიანის #15<br />

გალერეები:<br />

წიგნის გალერეა, რუსთაველის #11<br />

ცისფერი გალერეა, რუსთაველის #11<br />

ეროვნული გალერეა, რუსთაველი #3<br />

“საქართველოს ფოსტის” ჯიხურების ქსელში<br />

დამატებითი ინფორმაციისათვის დაგვიკავშირდით:<br />

ტელ: + 995 32 2471005<br />

მედია ჰაუსი დეკომი


wignebi<br />

`eleqtroTaoba~<br />

mari beqauri<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 6.90 lari<br />

`marTalia, `litvur voiaJSi~ ase<br />

wers, magram me mgonia, rom mari<br />

beqauris proza erotikuli ki ara,<br />

gulwrfelia.<br />

me ki gulwrfeloba literaturaSic<br />

iseve miyvars, rogorc _<br />

cxovrebaSi da rogorc ar unda<br />

warimarTos misi literaturuli<br />

cxovreba, yovelTvis siamovnebiT<br />

wavikiTxav maris moTxrobebs.<br />

saerTod, Zalian mainteresebs qar-<br />

Tveli prozaikosi qalebi, radgan<br />

maTi teqstebi ufro moulodnelia<br />

xolme CemTvis, vidre poeti qalebis<br />

emociebi da mari beqauris gambedaobam<br />

ki dasawyisSive gamakvirva<br />

da gamaxara.<br />

maSinve, rogorc ki es avtori gavicani,<br />

mivxvdi, rom Tanamedrove<br />

literaturul process iseTi<br />

gansxvavebuli da gamorCeuli xma<br />

Seemata, rogoric gansakuTrebiT<br />

miyvars _ Tan mxiaruli da Tan Zalian,<br />

Zalian sevdiani...~<br />

daTo turaSvili<br />

mari beqauris moTxrobebis krebuli<br />

`eleqtroTaoba~ 10 moTxrobas<br />

aerTianebs, esenia: `debi~, `iakobi~,<br />

`lev~, `litvuri voiaJi~, `Cemi mezoblebi<br />

da megobrebi~, `am bavSvs~,<br />

108 cxeli Sokoladi<br />

`saxli dedesTvis~, `eleqtroTaoba~,<br />

`bavSvoba~, `rogoric sinamdvile-<br />

Sia~, `AS THE SQUARES OF HOPSCOTCH~.<br />

`avtoportreti wignebis fonze~<br />

zaal samadaSvili<br />

gamomcemloba: `diogene~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 7.90 lari<br />

`avtoportreti wignebis fonze~<br />

zaal samadaSvilis bolo wlebis<br />

Canawerebs aerTianebs.<br />

`me xom im adamianebs, im suraTebs<br />

da im xmebs vixseneb, romlebmac<br />

didi roli Seasrules pirovnebis,<br />

saxelad `zaal samadaSvilis~ CamoyalibebaSi.<br />

me xan viRacasaviT<br />

vwer, xan viRacasaviT vlaparakob,<br />

xan viRacasaviT viqcevi da mere gonebas<br />

vZabav, rom davadgino _ vin<br />

aris is viRac? jon lenoni, tomas<br />

vulfi Tu mamaCemi... ~<br />

`15 saukeTeso qarTuli moTxroba~<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 6.90 lari<br />

Tu gsurT, Tvali miadevnoT Tanamedrove<br />

qarTul prozas, `15 saukeTeso~<br />

idealuri megzuria. krebulSi<br />

Sesulia 2010 wels qarTul literaturul<br />

presaSi da krebulebSi gamoqveynebuli<br />

moTxrobebidan Ser-<br />

Ceuli 15 saukeTeso moTxroba.<br />

TiToeuli maTgani, amave dros,<br />

aris nominanti premiisa `wlis<br />

saukeTeso moTxroba~, romelsac<br />

`bakur sulakauris gamomcemloba~<br />

wels ukve meeqvsed gadascems sami<br />

saukeTeso moTxrobis avtors.<br />

`mkiTxveli unda mokvdes~<br />

jaba zarqua<br />

bakur sulakauris gamomcemloba<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 6.90 lari<br />

`mkiTxveli unda mokvdes~ samecniero-fantastikis<br />

Janrs ganekuTvneba.<br />

moqmedeba viTardeba momavalSi, XXII<br />

saukunis dasawyisSi. msoflio orad<br />

aris gayofili _ mesame raixis imperia<br />

da mcire saxelmwifoebi, romelTagan<br />

erT-erTia varmStadi. iseve rogorc,<br />

imperiaSi, postrevoluciur armStadSic<br />

xalxs erovnuli propagandiT<br />

kvebaven. ori reJimi arsiT erTmaneTs<br />

hgavs, Tumca erTi ramiT mainc<br />

gansxvavdeba _ varmStaduli reJimi<br />

unikaluria msoflio diqtatorul<br />

reJimebs Soris, radgan iq adamianebis<br />

morCilebas wignebis saSualebiT<br />

cdiloben da maT ganaTlebul monebad,<br />

reJimis msaxurebad gadaqcevas<br />

axerxeben kidec. TiTqos yvelaferi<br />

rigzea da imperia varmStadis samxedro<br />

aneqsias ar Cqarobs... Tumca, es<br />

mxolod siCumea qariSxlis win! imperiis<br />

erT-erT gamorCeul mecniers<br />

veragi gegma aqvs SemuSavebuli _ mar-<br />

Tuli amboxis Teoria, romlis praqtikuli<br />

ganxorcielebac varmStadSi<br />

daigegmeba; xolo Tu eqsperimenti<br />

gaamarTlebs, `Tavisufali, meamboxe<br />

adamianis~ cneba warsuls Cabardeba.


`mebrZolTa klubi~<br />

Cak palaniki<br />

mTargmneli: nika samuSia<br />

gamomcemloba: `diogene~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 9.90 lari<br />

Cak palanikis pirveli romani `mebrZolTa<br />

klubi~ 1996 wels gamoqveynda.<br />

1999 wels devid finCerma<br />

wignis mixedviT imave saxelwodebis<br />

cnobili filmi gadaiRo.<br />

`arsad iseTi cocxali ar xar, rogorc<br />

`mebrZolTa klubSi~. aq mxolod<br />

Sen da Seni metoqe xarT, sardafis<br />

centrSi naTuris qveS dgaxarT<br />

sxva mebrZolebiT garSemortymuli.<br />

`mebrZolTa klubSi~ gamarjvebas<br />

an marcxs mniSvneloba ar aqvs. `mebrZolTa<br />

klubi~ carieli sityvebi<br />

araa. xedav pirvelad mosul tips,<br />

aSkarad viRac utrako cingliania.<br />

gadis eqvsi Tve da igive tipi qvisgan<br />

gamokveTili ggonia, ukve aRarafris<br />

eSinia da Tavdajerebulia.<br />

`mebrZolTa klubSic~ ismis xmauri<br />

da xvneSa, rogorc sportdarbazSi,<br />

oRond aq garegnobaze aravin zrunavs.<br />

aqac ismis isteriuli wamoZaxilebi,<br />

rogorc eklesiaSi da, roca<br />

kviras SuadRiT iRviZeb, Tavs gadarCenilad<br />

grZnob~.<br />

`stamboli _ mogonebebi da qalaqi~<br />

orhan famuqi<br />

mTargmneli: Tamar alfeniZe<br />

gamomcemloba: `diogene~<br />

gamocemis weli: 2012<br />

fasi: 13.90 lari<br />

`nebismieri adamiani cxovrebaSi<br />

erTxel mainc svams kiTxvas Tavis<br />

იგრძენით თავი ისე, როგორც საკუთარ სახლში<br />

ისტამბულის ზღვისპირა სასტუმრო გლორინაში!<br />

ხელმისაწვდომ ფასად<br />

wignebi<br />

arsebobasTan, arsebobis arsTan,<br />

dabadebis adgilisa da drois mniSvnelobasTan<br />

dakavSirebiT. ra azri<br />

devs, netav, maincdamainc msoflios<br />

am wertilSi, drois am monakveTSi<br />

Cvens movlinebaSi? samarTliania,<br />

Tu ara, rom latariis bileTiviT<br />

Semxvda es ojaxi, qveyana, qalaqi,<br />

romelic unda Semyvareboda da<br />

gulwrfelad Semiyvarda kidec. xandaxan<br />

Tavs ubedurad vgrZnob, rom<br />

davibade daqucmacebuli imperiis<br />

nangrevebsa da mtverSi, siRaribis<br />

da sevdisgan gaxunebul da dangreul<br />

stambolSi _ am dros ki Sinagani<br />

xma meubneba, rom gamimarTla~.<br />

orhan famuqis `stamboli _ mogonebebi<br />

da qalaqi~ 2003 wels gamoqveynda.<br />

es avtobiografiuli wigni<br />

cnobili romanistis erT-erT<br />

saukeTeso nawarmoebad iTvleba.<br />

glorinahotel.com.tr; Tel: 00902164491657<br />

cxeli Sokoladi 109


sicocxlis bankebi<br />

„gasuli wlis bolos erTma teqnologiurma<br />

gardatexam kvlevebis nakadi<br />

da eTikur sakiTxze debatebis qariSxali<br />

gamoiwvia“ _ werda Jurnali<br />

Science 1999 wlis dekemberSi. kvleva,<br />

romelic gavlenianma Jurnalma wlis<br />

umniSvnelovanes samecniero gardatexaTa<br />

nusxaSi Seiyvana, biolog<br />

jeims tomsons ekuTvnoda, uiskonsin-medisonis<br />

universitetidan. swored<br />

man miagno embrionuli Rerovani<br />

ujredebis Senaxvisa da gamravlebis<br />

xerxs 1998 wlis noemberSi.<br />

es ar iyo erTi Cveulebrivi samecniero<br />

aRmoCena: am Temaze mkvlevarebi<br />

wlebis ganmavlobaSi muSaobdnen,<br />

Tumca 1981 wels Tagvebze Catarebuli<br />

eqsperimentis Semdeg axali araferi<br />

upoviaT. 1998 wels ki msoflio<br />

samecniero wreebma gaiges, rom Turme<br />

adamianis embrionuli Rerovani<br />

ujredebis gamoyofa da Semdgomi gamravleba<br />

SesaZlebeli yofila.<br />

110 cxeli Sokoladi<br />

kvlevaSi Rerovani ujredebis<br />

„saswaulmoqmedebaze“ iyo saubari.<br />

mecnieris TqmiT, am ujredebis unikaluri<br />

Tviseba is iyo, rom maT organizmSi<br />

arsebuli nebismieri ujredis<br />

Canacvleba da maTi funqciebis<br />

Sesruleba SeeZloT. aqedan gamomdinare,<br />

SesaZlebeli xdeboda iseTi<br />

daavadebebis mkurnaloba, romelic<br />

manamde inkurabelur paTologiad<br />

miiCneoda.<br />

is iyo da is _ am aRmoCenis Semdeg<br />

embrionuli Rerovani ujredebi<br />

mecnierTa umTavresi kvlevebisa da<br />

msjelobis sagani gaxda mTel msoflioSi.<br />

erTi mxare maT unikalur<br />

potencialze saubrobda: am ujredebs<br />

aqvT Tviseba, „gadaiqcnen“ zrdasruli<br />

adamianis nebismier ujredad.<br />

Tumca azrTa sxvadasxvaobas maTi<br />

miRebis gza iwvevda _ am ujredebis<br />

wyaro xelovnurad ganayofierebuli<br />

embrionia da maT misaRebad saWiroa<br />

embrionis ganadgureba. aqedan gamomdinare,<br />

amerikisa da evropis samecniero<br />

wreebSi mkacri debatebi<br />

daiwyo imis Sesaxeb, Tu ramdenad dasaSvebia<br />

embrionuli Rerovani ujredebis<br />

gamoyeneba.<br />

dilema sakmaod didi iyo: erTi<br />

mxriv eTikuri sakiTxi idga, xolo<br />

meore mxriv iseTi daavadebebis<br />

gankurnebis SesaZlebloba, rogoricaa:<br />

parkinsonis daavadeba, zurgis<br />

tvinis dazianebebi, alcheimeri, Rvi-<br />

Zlis paTologiebi, gulis iSemiuri<br />

daavadebebi da a.S.<br />

ufro farTo davis sagani gaxda<br />

e.w. fetaluri Rerovani ujredebi.<br />

Tu embrionuli Rerovani ujredebis<br />

misaRebad embrionis ganadgurebaa<br />

saWiro, fetalur ujredebs 10-12<br />

kviris nayofis, legaluri abortis<br />

Sedegad „moipoveben“: Tumca am xerxma<br />

bioeTkurTan erTad religiuri<br />

xasiaTis winaaRmdegobac gamoiwvia,


Sesabamisad, maT samkurnalod ver<br />

iyeneben.<br />

am fonze saWiro xdeboda Rerovani<br />

ujredebis miRebis iseTi wyaros<br />

moZieba, rom arc eTikuri sakiTxebi<br />

darRveuliyo da sabolood SesaZlebeli<br />

gamxdariyo maTi samkurnalod<br />

gamoyeneba. didi xnis kvlevebis Semdeg<br />

mecnierebma miagnes Rerovani<br />

ujredebis kidev erT wyaros _ axal-<br />

Sobilis Wiplaris anu placentarul<br />

sisxls. aRmoCnda, rom axalSobilis<br />

Wiplaris sisxli mdidaria Rerovani<br />

ujredebiT. garda amisa, am ujredebs<br />

gamravlebisa da diferencirebul<br />

ujredad garaqmnis didi potencialic<br />

gaaCnia.<br />

am aRmoCenam safuZveli Cauyara<br />

sxvadsxva daavadebis mkurnalobis<br />

axal mimarTulebas: eqimebma Wiplaris<br />

sisxlis Rerovani ujredebis gamoyenebiT<br />

daiwyes Tavisa da zurgis<br />

tvinis dazianebebis, Saqriani diabetis,<br />

cerebruli damblis mkurnaloba.<br />

Tumca manamde saWiro gaxda, Seqmniliyo<br />

iseTi dawesebulebebi, sadac<br />

Wiplaris sisxlis Senaxva iqneboda<br />

SesaZlebeli. Sedegad msoflios mraval<br />

qveyanaSi, maT Soris, saqarTveloSi,<br />

specialuri bankebi gaCnda.<br />

arsebobs Wiplaris sisxlis orgvari<br />

banki: sajaro da kerZo.<br />

sajaro bankebSi mSoblebi Svilebis<br />

Wiplaris sisxls usasyidlod<br />

gascemen. Sedegad es sisxli bankis<br />

sakuTreba xdeba da mas, saWiroebisamebr,<br />

awvdian laboratoriebsa da,<br />

klinikebs. sajaro bankebSi Senaxuli<br />

Rerovani ujredebiT sargebloba<br />

nebismier adamians SeuZlia, Tumca<br />

didi problemaa jer Tanxvedri donoris<br />

moZieba da Semdgom sakmaod<br />

maRali Rirebuleba, rac dReisaTvis<br />

15-50 aTasi evros farglebSi meryeobs.<br />

Wiplaris sisxlis kerZo banki sajarosagan<br />

imiT gansxvavdeba, rom mSoblebi<br />

aq Svilebis Wiplaris sisxls<br />

garkveuli gadasaxadis safasurad<br />

inaxaven. Sesabamisad, aq Senaxuli Rerovani<br />

ujredebi banks ar ekuTvnis<br />

da maTi gamoyeneba mxolod donoris<br />

ojaxis wevrebs SeuZliaT.<br />

kerZo da sajaro bankebis Tvisebrivi<br />

gansxvaveba maT Soris dapirispirebis<br />

mizezic gaxda. sajaro<br />

bankebi acxadeben, rom sadReiso<br />

CvenebebiT kerZo bankSi Senaxuli<br />

Wiplaris sisxlis gamoyenebis alba-<br />

Toba aris 1:200. Tumca albaToba matulobs,<br />

Tu gaviTvaliswinebT, rom<br />

Wiplaris sisxli ara marto Tavad am<br />

Cvils gamoadgeba momavalSi, aramed<br />

mis dedmamiSvilsac,.<br />

sajaro bankebi sadReisod metad<br />

mniSvnelovania sisxlis simsivnuri<br />

daavadebebis samkurnalod. amave<br />

dros, aRdgeniT medicinaSi Seucvlelia<br />

kerZo bankebSi Senaxuli axalSobilis<br />

sakuTari Rerovani ujredebi.<br />

Tu sadReisod regeneraciuli medicinis<br />

warmatebebsa da eqsperimentuli<br />

da klinikuri kvlevebis Sedegebsac<br />

gaviTvaliswinebT, aRmoCndeba,<br />

rom arc ise Soreul momavalSi, sul<br />

10-15 weliwadSi SesaZlebeli iqneba<br />

sakuTari Wiplaris sisxlis ujredebis<br />

warmatebis gamoyeneba gulis<br />

daavadebebis (mag. miokardiumis infarqtis,<br />

gulis ukmarisobis, gulis<br />

mankebis), arteriebis stenozis (Seviwroebis),<br />

I tipis Saqriani diabetis,<br />

iSemiuri insultis, Tavisa da zurgis<br />

tvinis travmebis, neirodegeneraciuli<br />

daavadebebis, mag. parkinsonis<br />

daavadebis, alchaimeris daavadebis<br />

dros, nerv-kunTovani daavadebebis<br />

dros, mag. gverdiTi amiotrofuli<br />

sklerozis, aseve gafantuli sklerozis<br />

dros, RviZlis cirozis dros,<br />

arTrozebis dros. ase, rom sul mcire<br />

klientTa 70-80% mainc isargeblebs<br />

momavalSi sakuTari Wiplaris<br />

sisxlis Rerovani ujredebiT.<br />

avtori levan kvirWiSvili<br />

cxeli Sokoladi 111


promo<br />

dedoba saCuqrad<br />

`ah, Tqven baqodan rekavT? orsuladaa? Zalian kargi, gilocavT~, _ milocvis Semdeg vano mgalobliS-<br />

vili pacients damatebiT daniSnulebas aZlevs, me ki vxvdebi, rom intervius dasawerad kargi dasawyi-<br />

si maqvs. azerbaijaneli qalbatoni erT-erTia im asobiT pacientidan, romelsac male dedobis ocneba<br />

Tbilisis `reproduqciuli medicinisa da uSvilobis centris~ daxmarebiT auxdeba. klinika 2001 wlidan<br />

funqcionirebs da kavkasiis regionSi erT-erT wamyvan samedicino dawesebulebas warmoadgens. centrSi<br />

Svilosnobis aRmdgeni unikaluri operaciebi keTdeba, pacientebs ki uSvilobis diagnostikis `oqros<br />

standartad~ aRiarebuli meTodiT _ fertiloskopiiT mkurnaloben.<br />

klinikis samedicino xelmZRvaneli, profesori vano mgalobliSvili da misi da eqimi-reproduqto-<br />

logi manana mgalobliSvili eqimebis ojaxidan arian. 7 da-Zmidan yvela eqimia, es arCevani ki, albaT, ga-<br />

rkveulwilad mamis, biZina mgalobliSvilis profesiamac ganapiroba. biZina mgalobliSvili afxazeTis<br />

damsaxurebuli eqimi da mTavari fsiqiatri, medicinis mecnierebaTa kandidati iyo. saubars swored misi<br />

pirovnebiT da ojaxis `samedicino istoriiT~ viwyebT.<br />

112 cxeli Sokoladi


vano mgalobliSvili: Cvenma<br />

mSoblebma Tbilisis samedicino<br />

universiteti daasrules da e.w.<br />

ganawilebiT soxumSi moxvdnen.<br />

afxazeTSi swored im dros iwyeboda<br />

fsiqiatriis ganviTareba,<br />

mama fsiqiatriuli saavadmyofos<br />

mTavar eqimad dainiSna da faqtobrivad,<br />

safuZveli Cauyara fsiqiatrias<br />

afxazeTSi. 20 wlidan am<br />

Tanamdebobaze muSaobda da saintereso<br />

is aris, rom miuxedavad<br />

am nomenklaturuli Tanamdebobisa,<br />

komunisturi partiis wevri<br />

arasdros yofila. marTalia, amis<br />

gamo problemebic hqonda, magram<br />

Zalian principuli pirovneba iyo<br />

da partiaSi mainc ar Sedioda.<br />

mamam saqarTveloSi pirvelma gaxsna<br />

nevrozebis ganyofileba da,<br />

praqtikulad, pirveli nevrozologic<br />

iyo.<br />

manana mgalobliSvili: mama namdvili<br />

inovatori iyo. im dros,<br />

roca fsiqiatriuli klinika<br />

yvelaze uaryofiT asociaciebs<br />

iwvevda, roca sulierad avadmyofebs<br />

loginze abamdnen da galia-<br />

Si svamdnen, mamas ganyofilebaSi<br />

absoluturad sxva situacia sufevda.<br />

pacientebi Tavisuflad<br />

gadaadgildebodnen, arc igrZnoboda,<br />

rom es fsiqiatriuli klinika<br />

iyo. saRamoobiT imarTeboda<br />

cekvebi, kinos Cveneba, hqondaT<br />

televizori, video... mamam danerga<br />

musikaluri Terapiis kursic<br />

da pacientebs am inovaciuri<br />

meTodiT mkurnalobda. jer kidev<br />

maSin hqonda videomonitoringis<br />

sistema. mokled, es iyo<br />

patara, gansxvavebuli qalaqi...<br />

mere ki klinikaSi fsiqiatriuli<br />

muzeumic daaarsa.<br />

vano mgalobliSvili: mamam, romelic<br />

Tavadac cnobili mecnieri<br />

da 40-mde naSromis avtori iyo,<br />

sxvadasxva eqsponatebi Seagrova:<br />

cnobili qarTveli fsiqiatrebis<br />

portretebi, maTi mniSvnelovani<br />

naSromebi, pirveli mkurnalobis<br />

meTodebi da xelsawyoebi da am<br />

yvelafers Tavi erTad mouyara<br />

da Seqmna unikaluri muzeumi,<br />

romelic saqarTveloSi fsiqiatriis<br />

ganviTarebas asaxavda.<br />

maT, vinc afxazeTSi cxovrobda,<br />

biZina mgalobliSvili axsovT,<br />

rogorc patrioti, romelsac<br />

udidesi avtoriteti hqonda...<br />

manana mgalobliSvili: es adamiani<br />

iyo Zalian Tavisufali<br />

azrovnebis mqone pirovneba, absoluturad<br />

gansxvavebulad uyurebda<br />

yvelafers, SemoqmedebiTad.<br />

werda leqsebs, iyo publicisti,<br />

yvela mniSvnelovan movlenaze<br />

aqveynebda sakuTar pozicias. ar<br />

arsebobda raime movlena, rom mas<br />

sakuTari Sexedulebebi ar daefiqsirebina,<br />

sazogadoebrivad<br />

aqtiuri iyo yovelTvis.<br />

uyvarda yvelaferi gansxvavebuli,<br />

gansakuTrebuli da amis<br />

saukeTso magaliTi Cveni saxli<br />

iyo, auzebiT, kalmaxebiT, oqros<br />

TevzebiTa da dekoratiuli ixvebiT.<br />

vano mgalobliSvili: mamas fotoebis<br />

gadaReba itacebda da patara<br />

saxelosnoc hqonda. afxa-<br />

promo<br />

zeTis omis dros mTel qalaqSi<br />

wyali ar modioda, Cven ezoSi<br />

wyaro gvqonda, romelic, sxva-<br />

Ta Soris, omis dasrulebis Semdeg<br />

ratomRac daSra. dRe-Ramis<br />

nebismier dros soxumelebi am<br />

wyarosTan iyridnen Tavs. mama<br />

yvelas fotoebs uRebda da ambobda:<br />

omi rom damTavrdeba, Tqveni<br />

fotoebis gamofenas movawyob da<br />

am wyaroSi wylis nacvlad Rvino<br />

wamovao.<br />

manana mgalobliSvili: xSirad<br />

iqceoda ase: ambobda raRac warmoudgenelze,<br />

unda gavakeToo.<br />

xSirad mikvirda, amas rogor apirebs-meTqi,<br />

magram rasac ityoda,<br />

imas aucileblad asrulebda. darwmunebuli<br />

var, rom im wyaroSi<br />

SeZlebda wylis nacvlad Rvinis<br />

gaSvebas.<br />

didi marani gvqonda da omis<br />

dros, roca dabombva iwyeboda,<br />

mezoblebi iq imalebodnen, mama<br />

ki Tavisuflad idga aivanze,<br />

arasdros damalula da arc qalaqi<br />

dautovebia. 23 seqtembers<br />

velaparake bolos. Tqva, rom<br />

tyviebi pirdapir ezoSi cviva<br />

da praqtikulad frontis xazze<br />

vcxovrobo. wesiT, unda meTqva<br />

wamodi-meTqi, magram ver gavubede.<br />

is amas Seuracxyofad miiRebda.<br />

amis mere ukve kavSiri aRar<br />

gvqonia. 27 seqtembers mokles.<br />

aguZeraSi ucnobi qalebi miiyvana<br />

gemTan manqaniT, meore gzaze<br />

rom mibrunda, zustad maSin daxvrites.<br />

mamis gavlena iyo Tqveni da Tqveni<br />

da-Zmebis profesiuli arCevani?<br />

yvelani eqimebi xarT...<br />

vano mgalobliSvili: me sul<br />

sxva gza mqonda arCeuli. swavla<br />

Tbilisis samxatvro akademiaSi<br />

unda gamegrZelebina. 5 Tve koba<br />

gurulis saxelosnoSic vmuSaobdi,<br />

Tumca zustad im periodSi<br />

xarkovis samedicino institutis<br />

reqtori gvestumra. batoni zadaroJni<br />

mxatvrobiT iyo gatacebuli<br />

da Tavadac bevri koleqcia<br />

cxeli Sokoladi 113


promo<br />

hqonda. Cemi naxatebis naxvis Semdeg<br />

miTxra: xatva isedac ici,<br />

niWic gaqvs da xate, magram eqimobas<br />

swavla unda da CemTan unda<br />

wamoxvideo. ase radikalurad<br />

Seicvala Cemi bedi da movxvdi samedicinoze.<br />

manana mgalobliSvili: mamis<br />

mxridan zewola arasdros yofila.<br />

me Tavidanve vfiqrobdi,<br />

rom eqimi unda vyofiliyavi, es<br />

Zalian bunebrivi iyo. Tanac, im<br />

dros eqimis profesia didi popularobiT<br />

sargeblobda. same-<br />

114 cxeli Sokoladi<br />

dicino fakultetze uzarmazari<br />

konkursi imarTeboda da iq Cabareba<br />

Zalian prestiJuli iyo.<br />

reproduqciuli medicinis mimarTulebis<br />

arCeva ram ganapiroba?<br />

vano mgalobliSvili: ginekologiaSic<br />

SemTxveviT movxvdi.<br />

xarkovis samedicino institut-<br />

Si akademikos griSenkos Sevxvdi.<br />

swored misi gavleniT avirCie<br />

mean-ginekologia. mere soxumSi<br />

gavagrZele muSaoba da dasavleT<br />

eqimebi da-Zma mgalobliSvilebi<br />

saqarTveloSi pirveli eqoskopiis<br />

aparati Camovitane. axla<br />

eqoskopia Cveulebrivi ambavia,<br />

1985 wels ki soxumis samSobiaro<br />

saxlisTvis namdvili inovacia<br />

iyo. amis Semdeg amerikelma eqimebma<br />

ruseTSi pirveli invitro<br />

ganayofierebis gakeTeba dagegmes.<br />

es iyo moskovi-Cikagos proeqti,<br />

samedicino centri ki soWSi<br />

unda gaxsniliyo, sadac amerikelebis<br />

miwveviT gavagrZele muSaoba.<br />

am centrSi gaCndnen sabWoTa<br />

kavSiris pirveli invitro bavSvebi,<br />

romlebic axla ukve daojaxebulebic<br />

ki arian. amasobaSi Cemi<br />

Svilebic izrdebodnen. mindoda<br />

qarTul garemoSi gazrdiliyvnen,<br />

amitom gadavwyvite, 90-iani wlebis<br />

sakmaod mZime periodSi saqar-<br />

TveloSi davbrunebuliyavi.<br />

manana mgalobliSvili: me vanos<br />

erT-erTi moswavle var. Tbilis-<br />

Si Zalian bevria eqimi, romelsac<br />

es saqme vanom aswavla. faqtobrivad,<br />

misi moswavleebis daxmarebiT<br />

Seiqmna es klinikac.<br />

vano mgalobliSvili: sxvaTa<br />

Soris, manana mxolod moswavle<br />

ar yofila, mas udidesi wvlili<br />

miuZRvis am klinikis menejmentis<br />

dagegmvasa da ganxorcielebaSi,<br />

rac Zalian mniSvnelovani komponentia<br />

klinikis warmatebisTvis.<br />

Tqveni xelmZRvanelobiT saqarTveloSi<br />

araerTi inovaciuri<br />

samkurnalo-diagnostikuri meTodi<br />

dainerga. maT Soris transvaginuri<br />

eqoskopia, transvaginuri<br />

sonosalpinografia, sakvercxis<br />

kistis mkurnaloba operaciis gareSe,<br />

saSvilosnosgare orsulobis<br />

medikamentozuri mkurnaloba.<br />

am meTodebis Sesaxeb pirveli samecniero<br />

statiebi saerTaSoriso<br />

gamocemebSi swored Tqveni avtorobiT<br />

gamoqveynda. fertilosopiaze<br />

minda gkiTxoT. es `oqros<br />

standartad aRiarebuli meTodia,<br />

romelic Tqvens klinikaSi dainerga.<br />

raSi gamoixateba misi inovaciuroba?


vano mgalobliSvili: am meTodis<br />

danergva pirvelad holandiasa<br />

da belgiaSi daiwyo. ruseTSi<br />

mxolod 2-3 welia rac fertiloskopiiT<br />

muSaoben, britaneTSi<br />

sul erTi aseTi centria, amerikaSi<br />

ki _ ori. Cven, praqtikulad,<br />

liderebi da pirvelebi varT aRmosavleT<br />

evropaSi, sadac es me-<br />

Todi 2002 wels SemovitaneT.<br />

fertilosopia qalis reproduqciuli<br />

organoebis gamokvlevis<br />

endoskopiuri meTodia, romlis<br />

drosac xdeba miniaturuli videokameriT<br />

im organoebis da-<br />

Tvaliereba, romlebSic orsulobisTvis<br />

aucilebeli procesebi<br />

mimdinareobs. am meTodiT Sesa-<br />

Zlebelia uSvilobis gamomwvevi<br />

iseTi mizezebis diagnostireba,<br />

rac SeuZlebelia dRes arsebuli<br />

romelime sxva meTodiT. diagnostikasTan<br />

erTad Cvens klinikaSi<br />

tardeba Svilosnobis aRmdgeni<br />

unikaluri operaciebi, romelTa<br />

Catarebac mxolod fertiloskopiiTaa<br />

SesaZlebeli.<br />

rogorc cnobilia, uSvilobis<br />

gamomwvevi ZiriTadi mizezi<br />

gaumtari milebia, romlis drosac<br />

daorsulebis Sansi praqtikulad<br />

nulis tolia, amitom am<br />

diagnozis SemTxvevaSi, mimar-<br />

Taven xelovnur ganayofierebas<br />

sinjaraSi, romelic Tavis mxriv<br />

dakavSirebulia mraval eTikur<br />

problemasTan da amasTanave, sakmaod<br />

ZviradRirebuli meTodia<br />

da daorsulebis Sansi 40%-mdea.<br />

amis gamo pacientebis umravlesobisTvis<br />

es meTodi miuwvdomelia.<br />

bolo erTi welia Cven<br />

fertiloskopiiT unikaluri<br />

operaciebis Catareba daviwyeT,<br />

romlis drosac daxuruli milebis<br />

gaxsnas vaxdenT. es operacia<br />

msoflios mxolod or klinikaSi<br />

tardeba: CvenTan da iaponiis iazakis<br />

hospitalSi. Tanamedrove<br />

reproduqtologiaSi es meTodi<br />

ganixileba invitro ganayofierebis<br />

alternativad, romlis<br />

drosac xdeba bunebrivi Svilos-<br />

nobis aRdgena da qals eZleva fiziologiuri<br />

gziT daorsulebis<br />

Sansi. Tanamedrove standartiT,<br />

yvela qalma, visac uSviloba awuxebs,<br />

rekomendirebulia gaikeTos<br />

fertiloskopia. SesaZloa zogierTi<br />

fiqrobs, rom yvelanairi<br />

gamokvleva da mkurnaloba Caitara,<br />

magram Tu ar Cautarebia fertiloskopia,<br />

e.i. yvelaze mTavari<br />

ar gaukeTebia.<br />

ukve 11 welia es klinika qalebs<br />

dedobis ocnebis axdenaSi exmareba...<br />

ra SegrZnebaa, roca, erTi<br />

mxriv, sicocxlis movlenas exmarebi,<br />

meore mxriv, ki _ uimedod<br />

darCenil wyvilebs?<br />

manana mgalobliSvili: Cven imdenad<br />

gvixaria pacientis daorsuleba,<br />

rom is zogjer amas<br />

Tavadac ver xvdeba. ukve tradiciad<br />

gveqca, rom weliwadSi<br />

erTxel vgrovdebiT Cveni pacientebiT,<br />

bavSvebiT da wveulebas<br />

vmarTavT. ukve 1500-ze meti bavSvi<br />

gaCnda am klinikis wyalobT.<br />

vano mgalobliSvili: CemTvis<br />

yvela morigi SemTxveva didi sixarulia..<br />

SegrZneba maqvs iseTi,<br />

rogoric nebismier adamians, romelic<br />

kargad gaakeTebs Tavis saqmes.<br />

aq grZnob, rom RmerTma ar<br />

dagtova da is gexmareba.<br />

promo<br />

biZina mgalobliSvili da misi meuRle, izolda<br />

am dros karze kakunia. axalgazrda<br />

gogona Semodis:<br />

_ batono vano, bodiSs gixdiT,<br />

kidev erTi orsuli gvyavs fertiloskopiis<br />

mere, _ ambobs da<br />

gadis.<br />

`ra kargia!~ _ emociebs ver vmalav<br />

me, vano mgalobliSvili ki<br />

agrZelebs:<br />

kargi ukve is aris, rom CemTan<br />

modian is orsuli pacientebi,<br />

romelTa amqveynad movlinebaSic<br />

me vmonawileobdi. ukve meore Taobas<br />

vamSobiareb da es marTla<br />

sasixaruloa.<br />

`12 weli arsad Canda imedis sxivi<br />

da ai, uceb gamoCnda adamiani,<br />

romelmac dasasruli mouZebna<br />

Cems Cabnelebul gvirabs. batono<br />

vano, Tqven ganmiaxleT cxovrebis<br />

xalisi da maCuqeT 2 vaJkaci, goga<br />

da lazare. me da bevr Cemnair<br />

dedas mTeli cxovreba gagvyveba<br />

Tqveni vali, kidev erTxel didi<br />

madloba...~<br />

wamosvlamde pacientebis wigns<br />

gadavavle Tvali. es mxolod nawyvetia<br />

dedebis Canawerebidan. aseTi uamravi<br />

vnaxe: qarTul, azerbaijanul,<br />

somxur, inglisur... ara, ufro sworad<br />

dedobis enaze dawerili emociuri<br />

sityvebi da STabeWdilebebi...<br />

avtori nino berZeniSvili<br />

cxeli Sokoladi 115


ecenzia: gamofena<br />

ilaparakeT, mogonebebo<br />

saSa WavWavaZis `asanTebis muzeumi~ literaturis muzeumSi<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

Tu literaturis muzeumSi pirvel ivni-<br />

samde SeivliT, uCveulo gamofenas gadaa-<br />

wydebiT. `asanTebis muzeumi~ _ ase ewode-<br />

ba gamofenas, romelic CvenTvis jer kidev<br />

ucnobi niu-iorkeli xelovanis, aleqsandra<br />

(saSa) WavWavaZis ocdaxuT mozrdil<br />

da ormocamde patara namuSevars warmoadgens.<br />

miuxedavad imisa, rom mxatvris<br />

winaprebi qarTuli warmoSobis arian, saSa<br />

WavWavaZe saqarTveloSi arasodes yofila.<br />

niu-iorkSi mcxovrebi 87 wlis qarTveli<br />

emigranti-aristokratis, daviT WavWava-<br />

Zis Svili pirvelad estumra Tbiliss da<br />

sakuTari, friad originaluri `asanTebis<br />

muzeumis~ namuSevrebi Camoitana.<br />

`Cven yvelas gvergeba memkvidreobiT<br />

erTi asanTis muzeumi. yvelas gvexeba omi.<br />

Cemi asanTis muzeumi suraTebisgan da iatakze<br />

monetebiviT mimobneuli realobis<br />

naglejebisgan Sedgeba. vakvirdebi, am mo-<br />

CvenebiTi qaosidan rogor warmoiqmneba<br />

formebi, ikvreba kavSirebi.<br />

awmyo da warsuli ucnaur adgilebSi<br />

kveTen erTmaneTs. vzivar da vcdilob,<br />

suraTebisken gza gavikvlio. bruklinSi,<br />

keip-kodis Zveli saxli, sadac Cemi rusi<br />

winaprebi ormocdaaTi wlis ganmavlobaSi<br />

cxovrobdnen, axla me mekuTvnis. pirvelad<br />

swored aq, meore sarTulze, saZi-<br />

116 cxeli Sokoladi<br />

nebelSi wavikiTxe nabokovis asanTobanas<br />

TamaSis ambavi~, _ ambobs saSa WavWavaZe.<br />

aTeuli wlis Semdeg gaiazra, rom asan-<br />

Tis figurebis gadalageba misi winaprebis<br />

bedis cvlas hgavda. Tavis droze rusi<br />

aristokratebi keip-kodze bednierad mosaxle,<br />

gaRaribebul emigrantebad iqcnen.<br />

bruklinSi, da mogvianebiT keip-kodze<br />

vladimer nabokovis rbilydiani gamocema<br />

`ilaparakeT, mogonebebo~ misTvis inspiraciis<br />

wyarod iqca. garekanze avtoris<br />

fotoTi _ navTan axalgazrda kaci dgas<br />

da sigarets eweva. es daaxloebiT is droa,<br />

roca saSas bebia nina nabokovTan erTad<br />

mdinare kemze seirnobda...<br />

gardasuli artistul-aristokratiul<br />

mogonebebi uSualod cocxldeba namu-<br />

SevrebSi: asanTebisgan `agebuli~ saomari<br />

velis gegma, ucnauri planSetebi, gayvi-<br />

Tlebuli nawerebi, art-obieqtad qceuli,<br />

aristokrati bebiis kabis naWeri, Tu<br />

aseve, asanTebis RerebiT gawyobili grafikuli<br />

naxatebi. saSa WavWavaZem muzeumis<br />

daarsebis ideis gansaxorcieleblad mamis,<br />

samxedro Tarjimanisa da centralur<br />

sadazvervo samsaxuris agentis, daviT WavWavaZis<br />

istoriebi da werilebi gamoiyena.<br />

ideis ukeT gaazrebis mizniT ki gansxvavebuli<br />

vizualuri formebi moiSvelia.<br />

`asanTebis xatva daviwye, mogvianebiT ki<br />

asanTis Rerebs qaRaldze vawebebdi, sxvadasxva<br />

formebi da ornamentebi gamomyavda.<br />

proeqti swrafad miiwevda win da meditaciuri<br />

procesi CiTilebis dargvas hgavda.<br />

mamaCemis asanTobana aRvadgine. amisTvis<br />

`ohaio blus~ aalebadTavian asanTis Rerebs<br />

vxatavdi, romlebsac Tavis droze mama<br />

iyenebda. zogjer civi omis Sesaxeb wignebSi<br />

mamaCemis saxels vawydebodi da sityva<br />

`asanTis~ sxva mniSvnelobebs vpoulobdi.<br />

asanTma cecxlis garda sxva datvirTvac<br />

SeiZina _ simetriuli, winaaRmdegobrivi,<br />

igive piradi urTierTobebis warmarTvis<br />

instrumentis mniSvneloba. aseTma vizualizaciam,<br />

civi omi da mamasTan Cemi damokidebuleba<br />

sxvagvarad damanaxa~.<br />

namuSevrebi, romlebic literaturis<br />

muzeumSia gamofenili, daaxloebiT Svidi<br />

wlis ganmavlobaSi iqmneboda. saSa<br />

WavWavaZe meuRlesTan da or SvilTan er-<br />

Tad niu- iorkSi, bruklinSi cxovrobs.<br />

bruklinis Proteus Gowanus Interdisciplinary<br />

Gallery-s damaarsebeli da direqtoria.<br />

aswavlis xelovnebas bruklinis wminda<br />

anas saxelobis skolaSi. dagegmilia misi<br />

wignis gamocemac, romelic qarTul enaze<br />

ukve iTargmna da misive namuSevrebiTaa<br />

ilustrirebuli.


ecenzia: wigni<br />

wertilebi da xazebi<br />

givi margvelaSvili _ dabruneba drosa da sivrceSi xetialis Semdeg<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

`me wignis gmiri var. es imas niSna-<br />

vs, rom martooden wignSi maqvs bina,<br />

mxolod or ydas Soris varsebob namdvilad<br />

da telefonis nomris magivrad,<br />

gverdis nomeri gamaCnia. drodadro _<br />

es xSirad ar xdeba, magram weliwadSi<br />

ori-sami vizitis imedi maqvs _ romelime<br />

realuri piri Camoxris xolme<br />

Cemken Tavs. Cvenken-meTqi, mindoda me-<br />

Tqva, radgan me xom marto ara var Cems<br />

wignSi...~<br />

es givi margvelaSvilis mTavari wignis,<br />

`mucalis~ dasawyisia, romelic<br />

sakmaod rTulad dasaZlevia. imdenad,<br />

rom araTu literaturis moyvarulT,<br />

filosofosebsac xSirad afrTxobs.<br />

Tumca, did mweralTan goeTes institutSi<br />

gamarTuli Sexvedris Semdeg,<br />

romlis moderatoroba cnobilma mweralma,<br />

publicistma da germanistma,<br />

naira gelaSvilma ikisra, es sirTule<br />

sadRac gaqra.<br />

givi margvelaSvilis leqsebisa da<br />

prozauli miniaturebis germanulqarTuli<br />

nazavi ucnaurad poeturi<br />

da moulodneli gamodga. mwerali Tavad<br />

kiTxulobda germanulad teqstis<br />

fragmentebs, xolo naira gelaSvili,<br />

imave teqsts, qarTulad. goeTes ins-<br />

118 cxeli Sokoladi<br />

titutma margvelaSvilis wignebis<br />

(proza, poezia, filosofia) mcire gamofenac<br />

moawyo. romlebic germaniasa<br />

da saqarTveloSia gamocemuli. pirdapir<br />

rom vTqvaT, misi Semoqmedebis<br />

Tayvanismcemlebi germaniaSi gacilebiT<br />

bevrni arian, vidre saqarTveloSi<br />

da es logikuria _ is xom mainc germanulenovani<br />

qarTveli mweralia.<br />

givi margvelaSvili 1927 wels berlinSi,<br />

qarTvel emigrantTa ojaxSi<br />

daibada. 1946 wlis TebervalSi sabWo-<br />

Ta uSiSroebis samsaxurma igi mamasTan,<br />

tite margvelaSvilTan erTad motyuebiT<br />

aRmosavleT berlinSi Caiyvana.<br />

erTad gatarebuli Ramis Semdeg, tite<br />

margvelaSvili moskovSi gadaiyvanes,<br />

sadac male daxvrites. misi vaJi ki 1947<br />

wlis Semodgomamde sabWoTa banak `zaqsenhauzenSi~<br />

imyofeboda, ris Semdegac<br />

sabWoTa saqarTveloSi Camoiyvanes.<br />

TbilisSi naTesavebTan cxovrobda. aq<br />

iswavla qarTuli da rusuli, da Tbilisis<br />

saxelmwifo universitetSi inglisuri<br />

enis fakulteti daamTavra.<br />

stalinis gardacvalebis Semdeg, roca<br />

viTareba odnav `daTba~, ucxo enaTa<br />

institutSi pedagogobis saSualeba<br />

mieca.<br />

gasuli saukunis 50-ian wlebSi givi<br />

margvelaSvilma Tavisi yvelaze cnobili<br />

romanis `kapitan vakuSis" wera<br />

daiwyo. rodesac Tbiliss hainrix bioli<br />

ewvia da `kapitan vakuSis~ pirveli<br />

tomi waikiTxa, aRtacebulma, daxmareba<br />

aRuTqva, magram uSiSroebis meTvalyureobis<br />

gamo veraferi gaawyo. mogvianebiT<br />

givi margvelaSvili daqorwinda.<br />

swored misi meuRlis, naira gelaSvilis<br />

mieraa, ZiriTadad, Targmnili misi<br />

teqstebi, romlebsac mxolod bolo<br />

oci wlis ganmavlobaSi eRirsa gamocema.<br />

givi margvelaSvilma germaniis moqalaqeobis<br />

miReba mxolod 1994 wels<br />

SeZlo. misi dagvianebuli aRiareba misive<br />

tragikuli biografiis nawilia.<br />

evropul enebze gamoqveynda misi wignebi,<br />

avtors mravali jildo gadasces.<br />

margvelaSvili germanuli PEN-is wevria<br />

(poetebi, eseistebi, novelistebi).<br />

1992-1994 wlebSi germaniaSi gamoqveynda<br />

margvelaSvilis mravaltomiani<br />

romanis, `kapitani vakuSis~ ori<br />

tomi (pirveli tomi qarTulad karlo<br />

jorjanelma Targmna). agreTve, romanebi:<br />

`mucali“ (qarTulad Targmna maia<br />

badriZem), `didi koreqtura~, prozau


li krebulebi _ `gadaugdebeli xel-<br />

TaTmani~, `sicocxle ontoteqstSi~.<br />

givi margvelaSvili didi xania, aRiares<br />

Tanamedroveobis erT-erT TvalsaCino<br />

Semoqmedad, mis Sesaxeb gadai-<br />

Res dokumenturi filmi germaniis<br />

televiziaSi. miiwvies gersvaileris<br />

`qalaqis mwerlad~ germaniaSi, xolo<br />

mogvianebiT, leqciebis wasakiTxad<br />

germaniisa da aSS-is universitetebSi.<br />

1997 wels givi margvelaSvili airCies<br />

Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />

sapatio doqtorad. 2006 wels mieniWa<br />

germaniis goeTes medali.<br />

...germanistebi amboben, rom misi ena<br />

mTlianad agebulia sityvebis TamaSze.<br />

Targmani ki sxva enaze interpretacias<br />

Znelad emorCileba. givi margvelaSvilis<br />

`mucali~, swored literaturas,<br />

sityvas, wigns mieZRvna _ givi margvelaSvilma<br />

Seqmna teqsti teqstSi,<br />

oRond ara Cinuri zardaxSis principiT,<br />

romelic ase moswonT postmodernistebs.<br />

is sityvebiT axal realobas<br />

qmnis... yoveli misi teqsti ukve arsebuli,<br />

ganvlili da momavali literaturuli<br />

saxeebis erTgvari `atraqcionia~.<br />

Semoqmedeba _ misTvis isev<br />

tanjvaa, isev tkivilia. amitomacaa mis<br />

wignSi amdeni sevda da tragedia, Tumca<br />

gasaTvaliswinebelia pirovnuli da<br />

biografiuli motivebic.<br />

`Cems sikvdils mxolod is personaJi<br />

dastiris, romelic mklavs. misi dagvianebuli,<br />

Tematuri sinanulis cremlebi<br />

da sityvebi veraferi nugeSia.<br />

Tu faqtebs daveyrdnobiT, isic unda<br />

vaRiaroT, rom mkiTxveli Cem mimarT<br />

sruliad gulgrilia...<br />

83 wlis asakSic cdilobs, dro ar<br />

dakargos, cdilobs, yvelaferi moaswros.<br />

Sua saukuneebis cnobili<br />

germaneli poetis, volfram fon eSenbaxis<br />

msgavsad, romelmac eposi `parsifali~<br />

dawera, givi margvelaSvilic<br />

Tavis `parsifalze~ muSaobs, oRond<br />

Taviseburad, modernistulad... `Sua<br />

saukuneebis literaturas aRaravin<br />

recenzia: wigni<br />

kiTxulobs da amitom wignis persona-<br />

JebisTvis rTuli da cudi dro dadga.<br />

arada personaJebi xom maSin cocxldebian,<br />

roca maT kiTxulob. da<br />

raki aravin kiTxulobs, amitom isini<br />

nel-nela kvdebian. vcdlob, wignis<br />

gmirebi gadavarCino, literaturul<br />

cxovrebas davubruno. Teoriulad<br />

vereviT am abdaubdaSi, qaosSi da<br />

vcdilobT qaosi cxovrebas davubrunoT~...<br />

is samSobloSi dabrunda. didi xnis<br />

ganSorebisa da xetialis Semdeg frangi<br />

filosofosis, Jil deliozis sityvebs<br />

imeorebs: `nu dasvamT wertilebs, sjobs<br />

xazebi gaavloT!~ givi margvelaSvili<br />

miiCnevs, rom gaqceva sazogadoebidan,<br />

anu sakuTari Temidan _ swored<br />

wertilis dasmaze uaris Tqma da saku-<br />

Tari cxovrebis xazis gavlebaa. es aris<br />

im sazogadoebidan gaqceva, romelsac<br />

ar esmis mokluli qistis mimarT qeTelauris<br />

mowiweba da sinanuli, romelsac<br />

momxdaris gamo ganicdis.<br />

cxeli Sokoladi 119


ecenzia: Teatri<br />

naftalinSi Senaxuli panTeoni<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

qarTul TeatrebSi laSa buRa-<br />

Zis piesebis naxvis Semdeg iseTi<br />

STabeWdileba grCebaT, rom reJisorebs<br />

maTi `autaneli simsubuqe~<br />

ufro ainteresebT, vidre, ase<br />

vTqvaT, `Tanamdevi, ukvdavi suli~.<br />

arc gaemtyunebaT. daaxloebiT igive<br />

principiT moqmedeben, rogorc<br />

bedkruli da farmakologiuri serialebis<br />

mwarmoebeli televiziebi<br />

_ rac metia garTobis doza, miT<br />

ufro iviwyebs publika, sinamdvileSi<br />

ra surs.<br />

piesa `panTeoni~, romelic laSa<br />

buRaZem, albaT, `saxelovan sabWo-<br />

Ta qarTul inteligencias~ natifad<br />

naqsovi farsisa Tu parodiis<br />

surviliT miuZRvna, TeatrebSi<br />

ufro uxeSad gamoTlil grotesks<br />

daemsgavsa. asea musikisa da dramis<br />

TeatrSi, sadac piesa mixeil<br />

TumaniSvilis mowafem, guranda<br />

iaSvilma didi xnis Semoqmedebi-<br />

Ti pauzis Semdeg dadga. gansxvavebuli<br />

tonalobisaa `panTeoni~<br />

axmetelis saxelobis TeatrSi,<br />

romlis reJisoria dimitri xvTisiaSvili.<br />

paralelur premierebs erTi<br />

sabediswro ram _ piesasTan Janrobrivi<br />

acdena aerTianebT. ar-<br />

120 cxeli Sokoladi<br />

cerTi ar hgavs imas, rac laSa<br />

buRaZis teqstSi umTavresia _<br />

parodireba droisa da sistemis<br />

niSnebze. `panTeoni~ xom sabWo-<br />

Ta inteligenciis navsayudelia,<br />

miwisqveSa samefos mdinare stiqsi,<br />

romelsac mxolod erTeulebi<br />

Tu gadacuraven. reJisorebs meti<br />

fantazia rom gamoeCinaT da piesaSi,<br />

vTqvaT, bulgakovis an zoS-<br />

Cenkos `mcire memkvidreoba~ an<br />

paralelebi amoekiTxaT, gacilebiT<br />

mets moigebdnen manZilSic da<br />

ZalaSic (fizikis terminebi rom<br />

moviSvelioT).<br />

musikisa da dramis TeatrSi bu-<br />

RaZis `panTeonis~ presisaTvis Cvenebas<br />

kritikis iseTi qariSxali<br />

mohyva, rom Znelia rame uaresi<br />

Tqva, an moifiqro. kritikosebma<br />

da Jurnalistebma ara mxolod<br />

speqtakls gamoutanes `ganaCeni~,<br />

aramed avtorsac, rac TavisTavad<br />

Secdoma iyo. Tumca aTvlis wertils<br />

gaaCnia. reJisori guranda<br />

iaSvili ufro zedapirul, qoreografiulad<br />

gamarTul sanaxaobas<br />

da calkeul nomrebad `daSlil~<br />

warmodgenas qmnis, vidre mTlian<br />

da struqturulad gamarTul speqtakls.<br />

is, rom mTawminda qarTuli inteligenciis<br />

`sayovelTao sanaRvlebeli~<br />

gaxda, didi xania, cnobilia.<br />

am vnebas ayolili mTavari personaJebi<br />

_ zeinab ungiaZe, momakvdavi<br />

kompozitoris, konstantine ungia-<br />

Zis meuRle (nino gomarTeli) da<br />

vera anCabaZe, mecnier viqtor anCabaZis<br />

meuRle (marina joxaZe) mTawmindis<br />

`patara farTobisaTvis~<br />

cxadia, Tavdauzogavad da groteskulobamde<br />

misuli ZalisxmeviT<br />

ibrZvian. da es gasagebi vnebaa _<br />

vinc pirveli mokvdeba, mTawmindazec<br />

is daikrZaleba.<br />

nino gomarTeli ufro provinciul<br />

da damcinav personaJs Tama-<br />

Sobs, marina joxaZe ki xelovnur<br />

dramatizmsa da Warb grotesks mimarTavs.<br />

orive Taviseburad sainteresoa,<br />

magram orive mcdeloba<br />

mizans cdeba. SesaZloa es reJisoris<br />

erTgvari sqematuri midgomi-<br />

Tac aixsnas, romelsac moqmedeba<br />

gasuli saukunis 80-iani wlebidan<br />

Cvens droSi gadmoaqvs. fxizeli<br />

mondomebis SemTxvevaSi, albaT, dagamaxsovrdebaT<br />

cisia metrevelis<br />

(eliso ungiaZe), tato CaxunaSvilis<br />

(sandro ungiaZe), giorgi yvelaSvilis<br />

(kulturis ministri nodar


muxiguli), ana zambaxiZis (Jurnalisti)...<br />

vinZlo, arc anano mosiZis<br />

mxatvroba da kostiumebi gamogr-<br />

CebaT mxedvelobidan da arc qoreograf<br />

kote furcelaZis xSiri<br />

da scenur garemos arcTu zustad<br />

morgebuli nomrebi.<br />

rogorc ar unda CaveZioT `pan-<br />

Teonis~ dadgmis fsiqologiur Tu<br />

koniunqturul motivebs, mTavari<br />

isaa, rom guranda iaSvilis reJisura<br />

satelevizio esTetikiT gamoWril<br />

groteskul Sous ufro<br />

waagavs, gamokveTili aparteTi da<br />

teqstidan amoglejili monologebiT,<br />

vidre farss. Tumca sasaflaoze<br />

Cumad misuli, Ramis fanrebiT<br />

`SeiaraRebuli~ metoqe-qalbatonebis<br />

tragikomikuri scena dasamaxsovrebelia.<br />

teqstisadmi da piesaSi warmosaxuli<br />

droisadmi erTguleba SeinarCunes<br />

axmetelis TeatrSi, sadac<br />

dimitri RvTisiaSvilma sabWoTa<br />

epoqa-eposis surneli Semoitana. es<br />

aris centraluri komitetis pirveli<br />

mdivnebisa da scenis siRrmeSi<br />

Camokidebuli leninis portretebiT<br />

warmodgenili samyaro, sadac<br />

mimarTva _ `amxanago~, kidev ufro<br />

damcinavad JRers.<br />

buRaZis sakmaod tevad da vrcel<br />

remarkebs speqtaklSi Tavad reJisori<br />

kiTxulobs, rac JamTaaRmwerelis<br />

funqcias, an ukanaskneli<br />

`sabWoTa inteligentis~ monologis<br />

parodias hgavs. momakvdavi kompozitorisa<br />

(mamuka mazavriSvili)<br />

da mecnieris (vaJa ciciloSvili)<br />

sawolebi aq scenis sapirispiro<br />

mxarezea ganlagebuli. rac scenuri<br />

sivrcis aTvisebisa da `paraleluri<br />

montaJis~ saSualebas iZleva.<br />

mTawminda realisturad, cnobili<br />

qarTvelebis Sav-TeTri biustebiT,<br />

fotoebiTa da saflavebiTaa warmodgenili<br />

(mxatvari aivengo Weli-<br />

Ze), romlis fonze gaumarTleblad<br />

paTetikurad wakiTxuli monologebi<br />

ufro literaturuli Teatris<br />

asociaciebs iwvevs.<br />

gaumarTlebelia xSiri da momabezrebeli<br />

qoreografiuli nomrebi,<br />

romelic gaurkvevelia, vin<br />

dadga (yovel SemTxvevaSi, programaSi<br />

gvari miTiTebuli ar aris).<br />

rac ufro arasaWiro divertisments<br />

waagavs da ara dramaturgiulad<br />

gamarTlebul svlas. arc<br />

msaxiobTa TamaSia maincadamainc<br />

STambeWdavi. yvelaze dasamaxsovrebelia<br />

Tamar beJuaSvilisa (zeinab<br />

ungiaZe) da neli badalaSvilis<br />

(eliso) TamaSi. danarCenebi, uke-<br />

Tes SemTxvevaSi, neitralur STabeWdilebas<br />

toveben: Salva baxtaZe<br />

(sandro ungiaZe), vaJa ciciloSvili<br />

(viqtor anCabaZe), mzia taliaSvili<br />

(vera anCabaZe), valeri toronjaZe<br />

(ministri mixiguli), kaxa<br />

recenzia: Teatri<br />

JorJoliani (valerian lolaZe),<br />

TamTa pataSuri (eqTani).<br />

axmetelis dasis msaxiobTa arc-<br />

Tu xarisxiani TamaSisa da ukoncefcio,<br />

usaxo reJisuris miuxedavad,<br />

SenarCunebulia avtoriseuli teqsti.<br />

gansxvavebiT musikisa da dramis<br />

Teatrisgan, speqtaklis finalic<br />

zustad iseTivea, rogorc buRaZis<br />

piesis finali, romelic zeinab ungiaZisa<br />

da policielis dialogiT<br />

mTavrdeba. es TiTqos umniSvnelo<br />

detalia, magram warmoaCens im<br />

gansxvavebas, rac musikisa da dramis<br />

Teatrisa da axmetelis Teatris<br />

speqtaklebs Soris arsebobs.<br />

buRaZis piesebs kidev erTi Tavisebureba<br />

aqvs _ isini gacilebiT<br />

kargia mosasmenad da roca reJisori<br />

dialogs zustad icavs scenaze,<br />

efeqti ukeTesia, vidre damonta-<br />

Jebuli scenuri sanaxaobis cqerisas,<br />

Camatebuli qoreografiuli<br />

nomriT an teqstisaTvis sruliad<br />

Seusabamo musikiT. male, sabWo-<br />

Ta saqarTvelos artistuli `sindromiT~<br />

STagonebuli mayurebeli<br />

laSa buRaZis kidev erT cnobil<br />

piesas, `naftalins~ ixilavs. piesa<br />

saqarTvelos ramdenime Teatr-<br />

Si erTdroulad idgmeba. ase rom,<br />

panTeons daxurva jer ar emuqreba,<br />

mere ra, rom iq adgili karga xania,<br />

aRar aris, xolo `mkvdrebi vertikalurad<br />

imarxebian~...


ecenzia: Teatri<br />

ifiqre, vidre gaixdi<br />

slavomir mroJekis `striptizi~ samefo ubnis TeatrSi<br />

avtori daviT buxrikiZe<br />

mokled da konkretulad: pan mro-<br />

Jekis dramaturgias CvenSi gvian da mxo-<br />

lod nawilobriv gaumarTla. ocdameerTe<br />

saukunis dasawyisSi, roca postsabWoTa<br />

epoqis saqarTveloSi, afiSebze cnobili<br />

Tanamedrove poloneli dramaturgis gvaric<br />

gamoCnda, misi piesebi ukve evropuli<br />

Teatris istoriis nawili iyo. gamotovebuli<br />

drois Sevseba da `TeTri laqebis~<br />

esTetikurad gaumarTlebeli amovseba ki<br />

yovelTvis ar amarTlebs.<br />

sworedac dagvianebiT ametyveldnen<br />

ucnaurad depresiuli `emigrantebi~ zura<br />

yifSiZisa da goga pipinaSvilis eniT re-<br />

Jisor irakli afaqiZis speqtaklSi (`Teatri<br />

aTonelze~); maSin gavigeT, rom saxli<br />

sazRvarze politikur farsad SeiZleba<br />

iqces, radgan misaReb oTaxsa da samzareulos<br />

Soris SesaZloa saxelmwifo sazRvarma<br />

gaiaros (`saxli sazRvarze~, reJisori<br />

daviT sayvareliZe, `samefo ubnis Teatri~<br />

da igive piesa daviT doiaSvilis interpretaciiT<br />

vaso abaSiZis saxelobis dramisa<br />

da komediis TeatrSi); xolo `qvrivebis~<br />

sarkazmi SesaZloa miuwvdomel poeziad<br />

darCes (malxaz aslamaziSvilis speqtakli<br />

marjaniSvilis `sxvenze~; mTavar rolebSi<br />

_ dea abakelia da baia dvaliSvili).<br />

asea Tu ise, mroJekis piesebis mixedviT<br />

dadgmuli speqtaklebis mokrZalebul<br />

sias samefo ubnis TeatrSi ganxorcie-<br />

122 cxeli Sokoladi<br />

lebuli `striptizic~ Seemata, romelic<br />

avtorma jer kidev 60-iani wlebis dasawyisSi<br />

dawera. scenaze mxolod ori personaJia:<br />

pirveli mamakaci _ ufro ironiiT<br />

SeiaraRebuli inteleqtuali Tu daZabuli<br />

mzeriT gamorCeuli mecnieri (daTa<br />

TavaZe) da meore mamakaci (paata inauri),<br />

romelic garegnulad mSvid da gawonasworebul<br />

STabeWdilebas tovebs, magram sakmarisia<br />

ramdenime misTvis moulodneli<br />

fraza, rom nevrozi gardauvalia. miT<br />

umetes, roca irkveva, rom isini oTaxSi<br />

gamoketilni aRmoCndnen.<br />

cxadia, teqstSi naTlad ikiTxeba 60iani<br />

wlebis poloneTis politikuri konteqsti,<br />

TviTironiis burusSi gaxveuli<br />

avtoris samSoblodan gaqceva-dabrunebis<br />

motivebi, nebisa da bedisweris gadakveTis<br />

sabediswero Temebi, magram nika TavaZis<br />

speqtakli sruliad sxva, CvenTvis gasageb,<br />

Tanamedrove da nacnob `surnels~ gamoscems...<br />

`striptizi~ _ es aris speqtakli moulodnelad<br />

gacnobierebul egzistencialur<br />

eldasa da amave eldiT Sobil ironiaze.<br />

roca aRmoaCen, rom saguldagulo<br />

wesebiTa da wesierad ganvlili cxovrebis<br />

miuxedavad, arasodes yofilxar Tavisufali...<br />

roca sivrcidan gamowvdili xeli<br />

(mxatvar muraz murvaniZis videoinstalacia<br />

TvalTvalis Tanamedrove versiad<br />

SeiZleba aRviqvaT) swored im zebunebrivi,<br />

Tu abstraqtuli Zalis gamovlenaa,<br />

romelmac orive personaJi scena-oTaxis<br />

tyveebad aqcia.<br />

orives uTvalTvaleben da es Tavidanve<br />

cxadia. amaze metyvelebs ara mxolod<br />

kompozitor nika fasuris fantaziiT Seqmnili<br />

cvalebadi intonaciisa da avi winaswarmetyvelebiT<br />

savse, ucnauri xmebi,<br />

aramed mrgvlad Semofargluli, Savi scenuri<br />

wre-oTaxi, romelic, sinamdvileSi,<br />

abstragirebuli sapatimroa. maT ar ician,<br />

vin daapatimra, an ra mizeziT. pirvels gadawyvetili<br />

aqvs, ar imoqmedos da beds Seeguos,<br />

radgan arCevaniT dakargavs arCevanis<br />

SesaZleblobas. meore ki _ piriqiT,<br />

cdilobs gaakeTos yvelaferi, rac jer<br />

kidev misi SesaZleblobebis farglebSia.<br />

miuxedavad imisa, rom sxvadasxva Sexedulebebi<br />

aqvT da sxvadasxvagvarad iqcevian,<br />

maT erTnairad sjian _ orives gaxdas ai-<br />

Zuleben... da ara aqvs mniSvneloba erTnairi<br />

kostiumebi ecmevaT, Tu ubralo,<br />

zoliani nifxvebi.<br />

uricxvi da kargad motivirebuli `bodiSebis~<br />

miuxedavad, finalSi, romelsac<br />

narben-najafi daTa TavaZe saocari ironiiT<br />

warmoTqvams, gamosavali yovelTvis<br />

arsebobs. amitom, ifiqreT, vidre gaixdiT.<br />

iqneb, nifxvis amara Tavisuflebas,<br />

tansacmliani konformizmi sjobs.


stili<br />

stilis dRiuri<br />

lubuteni<br />

dizainis muzeumSi<br />

werili<br />

romauli Canawerebi<br />

istoria<br />

mamakaci qalebisTvis


stili<br />

iubileebi<br />

Tamar alaviZe<br />

amboben, Tematuri nomrebis ke-<br />

Teba adviliao. gamiWirdeba da-<br />

Tanxmeba. mgonia, rom garkveul<br />

CarCoebSi eqcevi, rodesac erTi<br />

Temis garSemo giwevs nomris<br />

Sekvra. es ki, Tavis mxriv, SesaZleblobas<br />

garTmevs im momentis-<br />

Tvis aqtualuri movlenebis, Tu<br />

ubralod SenTvis saintereso faqtebis<br />

irgvliv misce fiqrs gasaqani.<br />

TiTqos samoqmedo areals<br />

gizRudaven da am patara, `mojadoebuli<br />

wris~ SigniT trialeb,<br />

ase _ ciyviviT, inspiraciis ZiebaSi.<br />

mokled, Tematuri nomrebis<br />

ideas ar mivesalmebi, magram gamonaklisebis<br />

arsebobasac vaRiareb.<br />

`cxeli Sokoladis~ ivnisis<br />

nomris `stilic~ swored aseTi<br />

gamonaklisi gamodga _ Tematuri,<br />

magram sasiamovno da vfiqrob,<br />

sainteresoc (Tumca, es mkiTxvelis<br />

gadasawyvetia).<br />

nomerze muSaobis dawyebisTanave<br />

vicodi, rom aucileblad<br />

gavakeTebdi alber elbazis is-<br />

124 cxeli Sokoladi<br />

torias, romelmac sul cota xnis<br />

win, Lanvin-Si yofnis aTi wlis iubile<br />

aRniSna. am TariRTan dakavSirebiT,<br />

uZvelesma frangulma<br />

modis saxlma saiubileo wignic<br />

ki gamosca saxelwodebiT `Alber<br />

Elbaz, Lanvin~. Lanvin-is saxlis es<br />

Jesti cota vinmes Tu gaukvirdeboda<br />

_ ukanaskneli aTi wlis<br />

ganmavlobaSi, elbazis mier legendaruli<br />

Jana lanvanis memkvidreobis<br />

ferflidan aRdgena,<br />

feniqsis msgavsad, modis yvelaze<br />

Soreul mimdevrebsac ki ar gamorCeniaT.<br />

gamorCeulad mgrZnobiare<br />

da faqizi emociebis wyalobiT,<br />

elbazi qalebis saukeTeso<br />

megobrad iqca, mis mier Lanvin-is-<br />

Tvis Seqmnili koleqciebi ki, yovel<br />

sezonze, modis kritikosebis<br />

morigi ovaciebis sagania xolme.<br />

elbazis msgavsad, da SesaZloa<br />

ufro meti simZafriTac, qalebis<br />

guli oci wlis win, frangma<br />

dizainerma, kristian lubutenmac<br />

daipyro: lubutenma isini<br />

zRapruli samyaros arsebobaSi<br />

daarwmuna. londonis dizainis<br />

muzeumi lubutenis iubiles aRsaniSnad<br />

misi namuSevrebis retrospeqtivas<br />

maspinZlobs. muzeumSi<br />

misul damTvaliereblebs<br />

SesaZlebloba aqvT, bolo oci<br />

wlis ganmavlobaSi Seqmnili yvela<br />

is modeli ixilon, romelTa<br />

meSveobiTac, araerT qals Tavi<br />

zRapris gmirad ugrZvnia. am gamofenis<br />

eqskluziur fotomasalas<br />

am nomerSi SemogTavazebT.<br />

iubileebis Tema daugegmavTan<br />

erTad simboluric aRmoCnda,<br />

vinaidan am TveSi, `cxeli Sokoladi~<br />

mkiTxvels me-80 nomers<br />

sTavazobs. miuxedavad imisa,<br />

rom `stilis~ rubrika jer mxolod<br />

ramdenime Tves iTvlis, am<br />

droisTvis saukeTeso ganwyobebis<br />

da gamocdilebis dagroveba<br />

SevZeliT da mgonia, rom yovel-<br />

Tviurad kidev ufro vizrdebiT.<br />

amitomac mjera, rom `stils~ win<br />

araerTi iubile da TariRi aqvs,<br />

TqvenTan, erTgul mkiTxvelTan<br />

erTad.


trendi<br />

1<br />

2<br />

4 5<br />

Garçon<br />

3<br />

1. Paul Smith, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

2. Sonia Rykiel, gazafxuli-zafxuli,<br />

2012<br />

3. Hermes, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

4. Jean Paul Gaultier, gazafxuli-zafxuli,<br />

2012<br />

5. Lanvin, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

6. Maison Martin Margiela, gazafxulizafxuli,<br />

2012<br />

126 cxeli Sokoladi<br />

6


3<br />

1<br />

1. Mary Katrantzou, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

2. Marni, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

3. Rodarte, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

4. Matthew Williamson, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

5. Moschino, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

6. Prada, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

7. Valentino, gazafxuli-zafxuli, 2012<br />

Vs. Flowers<br />

4 5 6 7<br />

cxeli Sokoladi 127<br />

2


foto: jeims rivi<br />

inspiracia<br />

gazafxuli-zafxuli 2012<br />

dri van noteni _ maRal modas + unikaluri printebi<br />

avtori Tamar alaviZe<br />

dri van noteni da jeims rivi<br />

erTmaneTs pirvelad 2010 wels<br />

Sexvdnen _ maSin van noteni safrangeTSi,<br />

ierSi mimdinare modis<br />

festivalis Jiuris Tavmjdomare<br />

iyo. swored iq Caeyara safuZveli<br />

belgieli dizaineris da axalgazrda<br />

britaneli fotografis TanamSromlobas,<br />

romlis Sedegic<br />

dri van notenis 2012 wlis gazafxuli-zafxulis<br />

Cvenebis meore<br />

nawilSi ukve vixileT.<br />

128 cxeli Sokoladi<br />

Tumca, Zneli dasadgenia, am koleqciis<br />

monaxazze fiqrisas, van<br />

notenisTvis romeli iyo pirveladi<br />

inspiraciis wyaro: jeims<br />

rivis firze aRbeWdili Ramis<br />

las-vegasis, marselis da londonis<br />

fotoebi, Tu is saxasiaTo<br />

printebi, romlebic misi Semoqmedebis<br />

uwyveti laitmotivia da<br />

axlac uxvad iyo warmodgenili<br />

mis sagazafxulo koleqciaSi. savaraudod,<br />

dizaineris ZiriTadi<br />

DRIES VAN NOTEN , gazafxuli/zafxuli 2012


foto: jeims rivi<br />

inspiracia<br />

STagoneba mainc zRvis da xmele-<br />

Tis landSaftis amsaxvel fotoebSi<br />

da pier Jozef redutes interpretaciebSi<br />

unda veZioT.<br />

mecxramete saukunis belgieli<br />

mxatvari da botanikosi redute<br />

yvavilebis Temaze mravalferovani<br />

printebis SeqmniT iyo cnobili<br />

(mas metsaxelad `yvavilebis<br />

rafaelsac~ eZaxdnen). swored redutes<br />

akvareliT Sesrulebuli<br />

namuSevrebi gadaitana van notenma<br />

kabebze, bluzebsa da qvedaboloebze:<br />

`mindoda iseTi printebi<br />

130 cxeli Sokoladi<br />

gamomeyenebina, romlebic qsovilebisTvis<br />

ar aris gamiznuli~, _<br />

aRniSna van notenma Cvenebis dasrulebis<br />

Semdeg, kulisebSi.<br />

dizaineri axal koleqciaze<br />

muSaobis drosac aseve moiqca<br />

da unikaluri qsovilebis Seqmnaze<br />

gaakeTa aqcenti: redutes<br />

botanikur printebs warmatebiT<br />

Seuxama zRvis, xmeleTis da tropikuli<br />

junglebis amsaxveli fotoebi.<br />

es yvelaferi ki 1950-iani<br />

wlebis espanuri da italiuri<br />

maRali modis siluetebs moar-<br />

DRIES VAN NOTEN, gazafxuli/zafxuli 2012<br />

go, legendaruli espaneli kuturies,<br />

kristobal balensiagas<br />

gamokveTili xelweriT: espanuri<br />

boleroebi, `tomara~-qvedaboloebi,<br />

gofrirebuli manJetebi,<br />

flamenkos sacekvao qvedaboloebisTvis<br />

damaxasiaTebeli Targi.<br />

Sedegad miviReT samosi, romelic<br />

erTi mxriv, maRali modis da Tanamedrove<br />

fotografiis saintereso<br />

sinTezia da meore mxriv,<br />

martivad mosaxdeni _ sakuTari<br />

ganwyobisa da xasiaTis xazgasasmelad.


modis istoria<br />

balensiagas qudis evolucia<br />

avtori Tamar alaviZe<br />

Balenciaga-s saxlisTvis nikola<br />

geskies mier 2012 wlis gazafxuli-zafxulis<br />

sezonisTvis Seqmnili<br />

koleqciis Sefasebisas, modis<br />

kritikosebi erTxmad aRniSnavdnen,<br />

rom ukanaskneli sezonebis<br />

ganmavlobaSi, es axalgazrda<br />

dizaineris saukeTeso koleqcia<br />

unda yofiliyo. maTi kmayofilebis<br />

mizezi proporciebis, feris,<br />

inovaciuri qsovilebisa da<br />

printebis idealurad Sexamebis<br />

garda, iyo is garemoebac, rom<br />

axal koleqciaSi ostaturad iyo<br />

gacocxlebuli balensiagas mTeli<br />

arqivi. kritikosebis mxridan<br />

yvelaze didi gamoxmaureba<br />

gamoiwvia 1967 da 1968 wlebSi<br />

(balensiagas moRvaweobis ukanaskneli<br />

wlebi) balensiagas mier<br />

132 cxeli Sokoladi<br />

TeTri abreSum-satinis organzisa da gazaris<br />

saqorwino kaba TavsaburaviT, 1968 wlis zafxuli<br />

Seqmnili saqorwino ansamblis<br />

erT-erTi detalis _ mxrebs qvemoT<br />

CamoSvebuli qudis axleburma<br />

interpretaciam.<br />

balensiagam am abreSumis gazaris<br />

(qsovili, romelsac Gazar-i ewodeba,<br />

kristobal balensiagam teqstilis<br />

Sveicarul kompania Alexander-<br />

Tan erTad Seqmna) saqorwino kabis<br />

Sekervisas minimaluri raodenobis<br />

nakerebi gamoiyena. amis gamo, kaba<br />

Tavisi simyariTa da agebulebiT<br />

arqiteqturul Zeglsac ki waagavs.<br />

CamogrZelebuli qudi, romelic<br />

am ansambls amSvenebs, Tavisi moxazulobiT,<br />

monazvnis Tavsaburavs<br />

mogagonebT (iseve rogorc, kabis<br />

mTeli silueti) da am konkretul<br />

SemTxvevaSi, saqorwino Tavsaburavis<br />

alternativas warmoadgens.<br />

BALENCIAGA, gazafxuli/zafxuli 2012<br />

VOGUE, 1967 wlis ivlisi<br />

foto: devid beili<br />

`balensiaga samoss siwmindes da<br />

simSvides aniWebs da aravis da<br />

arafers Seswevs unari, es idilia<br />

daarRvios. samyaroSi am saqorwino<br />

kabaze ufro axalgazrda da lamazi<br />

qmnileba, albaT, arc arsebobs!~<br />

_ amonaridi 1967 wlis ivlisis<br />

Vogue-is amerikuli gamocemidan.


omauli Canawerebi<br />

avtori Tamar sulava<br />

maisSi Casa del Cinema-Si<br />

(romis kinos saxli), CrdiloeTis<br />

kinofestivali dasrulda.<br />

am festivals gansakuTrebulad<br />

velodi, imis<br />

gamo, rom Zalian miyvars<br />

bergmanis kino, Tan festivalze<br />

sxva Crdiloel reJisorebTan,<br />

roi andersonTan,<br />

pernila augustTan da zaida<br />

bergrotTan Sexvedrebic iyo<br />

dagegmili. es ki kidev ufro<br />

meti mouTmenlobiT mavsebda.<br />

rodesac CrdiloeTs vambob<br />

xolme, ingmar bergmanis<br />

muza liv ulmani, greta<br />

garbos mistikuri garegnoba,<br />

roi andersonis filmi Swedish<br />

Love Story da erTi patara<br />

romauli butiki maxsendeba,<br />

sadac norvegieli, holandieli,<br />

danieli da sxva CrdiloeT evropis dizainerebis mier Seqmnili<br />

samosi iyideba.<br />

am butikma Cemi `Crdilouri romani~ kidev ufro gaamZafra.<br />

sisadavea is, rac am maRaziaSi yvelaze metad momwons _ Tviseba,<br />

romelic skandinaviis qveynebis mTavari maxasiaTebeli mgonia,<br />

sxva qveynebSi ki iSviaTad Tu SeminiSnavs. axla swored am Cems<br />

sayvarel butik Betulla-ze minda mogiyveT.<br />

Betulla-mde ise ver mixval, romis istoriul centrSi mdebare<br />

Campo dei Fiori, anu `yvavilebis moedani~ Tu ar gaiare. vinc<br />

romSi namyofi xarT, es moedani aucileblad gemaxsovrebaT,<br />

134 cxeli Sokoladi<br />

anda turistul gzamkvlevebSi mainc geqnebaT amokiTxuli, rom<br />

saukuneebis win, aq jordano bruno dawves. mokled, moednis<br />

axlos, Via della Grotta pinta-ze 38 nomers rom dainaxavT, swored<br />

iq mdebareobs Betulla-s butikic. Betulla-mde misasvleli gza<br />

ufro imitom aRgiwereT, rom gamaxsenda, rogor SemTxve-<br />

viT mivadeqi am butiks. Cveva maqvs aseTi _ ucnobi adgi-<br />

lebis, sunamoebis, mxatvrebis da stilistebis aRmosaCenad<br />

gamiznulad davxetialob xolme quCidan quCaze, ubnidan<br />

ubanSi. hoda, erT-erTi aseTi `Ziebis~ dros am maRazias<br />

gadaveyare da erTi naxviT Semiyvarda. mas Semdeg, samsa-<br />

xuris Semdeg, daRlili, xSirad mivaSureb xolme Betulla-<br />

s gansatvirTad da iqaurobis mflobel, ultramodur<br />

flaminias axal ambebze veWoravebi. Tan Sanss ar vuSveb<br />

xelidan, rom Cemi biujetis farglebSi xels rame ga-<br />

movayolo.<br />

vis aRar naxavT Betulla-Si _ CrdiloeT evropis mo-<br />

dis `amomavali talantebis~ (aq ase amboben) sruli<br />

speqtria warmodgenili: Stephan Schneider, Christian Wi-<br />

jnants, Hope, Boboutic, Karstoft-Vestergaard, Christope Lemaire, Ivana<br />

Helsinki, Carin Wester. es dizainerebi msoflio modis industriaSi<br />

saxelis damkvidrebas cdiloben (qristof lemeris garda, ro-<br />

melic ramdenime sezonis win Hermes-is saxls Caudga saTaveSi).<br />

mgoni, adre Tu gvian, isini iseTive cnobilebi da popularulebi<br />

gaxdebian, rogorebic dRes armani, valentino da sxva klasikosebi<br />

arian. yovel SemTxvevaSi, Zalian minda, rom ase moxdes.<br />

ai, davxetialob tansacmlis rigebSi da vamCnev: am sezonze gansakuTrebulad<br />

fxizeli da akademiuri koleqciebi aqvT Betulla-<br />

Si. ferebi, ZiriTadad, neitraluria, minimalisturi da odnav<br />

konceptualuric. samoss mamakacuri Targis xibli aqvs, ornamentebiT<br />

zomierad da TavSekavebulad<br />

aris gaformebuli, xazebi ki sufTa<br />

da Tanamedrovea. qali, romelsac<br />

mamakacis perangi da Sarvali acvia _<br />

a la Garcon, Crdiloeli Semoqmedebis-<br />

Tvis, rogorc Cans, ukvdavi stilia.<br />

ise, sul mgonia, rom am Cacmuloba-<br />

Si Zlieri da ironiuli qalis saxe<br />

unda imalebodes.<br />

Zalian momewona Sveduri boyfriend<br />

tipis jinsebi, kidev _ perangebi da<br />

saboebi. rokis gavlenis gamo, gamorCeuli<br />

namuSevrebi hqonda ivana<br />

helsinkis _ retro kabebi da Jiletebi<br />

metalis naqargebiT. kristof<br />

lemeris didi zomis qurTukebis<br />

koleqciidan ki erT-erTs axla ukve<br />

Cems garderobSi mivuCine `sapatio<br />

sakidi~…<br />

axali qurTuki rudunebiT gamovarTvi gamyidvel gogonas.<br />

flaminias davemSvidobe da roca gareT gamovedi, mivxdi, Betullam<br />

am jerzec miSvela _ samsaxuridan gamoyolili daRliloba<br />

sadRac gaqra. axlis aRmoCenas plus sisadave _ es Seudarebeli<br />

miqsia TviTTerapiisTvis.


istoria<br />

mamakaci qalebisTvis<br />

alber elbazi da LANVIN-is srulyofileba<br />

avtori ariel levi<br />

inglisuridan Targmna Tamar alaviZem<br />

pirvelad gamoqveynda Jurnal `niu iorkeris~, 2009 wlis<br />

16 martis nomerSi<br />

136 cxeli Sokoladi


zamTris erT SuadRes, franguli<br />

modis saxlis Lanvin-is dizaineri al-<br />

ber elbazi medison aveniuze mdebare<br />

Barneys-s savaWro centris meore sar-<br />

Tulze daseirnobda. mis irgvliv uamravi<br />

qali ireoda _ msxvili sabanko<br />

angariSebiTa da im imediT, rom cnobil<br />

dizainerTan Sexvedrasa da misi axali,<br />

sagazafxulo koleqciidan romelime<br />

modelis yidvas SeZlebdnen.<br />

Lanvin-is mbzinvare maRalquslian<br />

fexsacmelebSi da bac vardisfer koqteilis<br />

kabaSi gamowyobili 20 wlis<br />

qeraTmiani gogona sarkis win keklucad<br />

trialebda _ niSnobis saRamosTvis kabas<br />

arCevda. iqve skamze gogonas deda<br />

ijda da kmayofili gamometyvelebiT<br />

akvirdeboda qaliSvils. niSnobisTvis<br />

gankuTvnili vardisferi kaba 4.525<br />

dolari Rirda. elbazma gogonas kaba<br />

welis areSi odnav Seuswora: `Zalian<br />

lamazia~, _ Tqva alberma da marTlac<br />

ase iyo.<br />

sakuTar Semoqmedebas elbazi xSirad<br />

uwodebs `klasikas, mcire gadaxvevebiT~<br />

_ imas, rac axla asea modaSi: eleganturoba,<br />

romelic warsulsac gvaxsenebs<br />

da imavdroulad awmyoSi gvtovebs.<br />

erT-erT tanze moyvanil kabas, qvedabolo<br />

plisirebuli marjnisferi satinis,<br />

zeda ki xasxasa vardisferi Salis<br />

hqonda, romelic vaflis qsovilis<br />

asociacias iwvevda. `vaflis qsovilis~<br />

TiToeul CaRrmavebaSi sarkisebri vercxlisferi<br />

diskebi iyo Camagrebuli.<br />

meore kabas, Savi da muqi lurji qsovili<br />

wina mxares berZnuli miTologiis<br />

qalRmerTis msgavsad hqonda drapirebuli,<br />

ukan ki, wylisferi abreSumis silueti,<br />

Tavisufali da gaSvebuli iyo:<br />

`es imisTvis, rom advilad dajdeT~, _<br />

ganmarta elbazma.<br />

Lanvin-Si SemoqmedebiT direqtorad<br />

mosvlidan rva wlis ganmavlobaSi elbazma<br />

SeZlo, popularul brendad eqcia<br />

uZvelesi franguli modis saxli,<br />

romelic mtverdadebul eqsponats hgavda.<br />

2007 wels Lanvin-ma 149 milioniani<br />

sufTa mogeba naxa, rac 60 procentiT<br />

aRemateboda wina ori wlis Semosavlebs.<br />

es erTgvari biZgi aRmoCnda elbazisTvis,<br />

masmarketzec efiqra. Sedegad,<br />

Zalian warmatebulad iTanamSromla<br />

Target-is da Club Monaco-os qselebTan<br />

da maTTan erTad erToblivi koleqciebi<br />

Seqmna.<br />

maSin, roca bevri dizaineri qalebs<br />

exmareba, ufro gamxdrebi da lamazebi<br />

gamoCndnen, elbazi cdilobs, maT<br />

saintereso imiji Seuqmnas. `saukeTeso<br />

komplimenti, romelic qalma SeiZleba<br />

miiRos, aris: `rogori inteleqtualuri,<br />

Zlieri da moxdenili Cans es<br />

qali am samosSi!~ da ara `RmerTo, ra<br />

seqsualuria!~, _ wers elbazi Rizzoli-is<br />

gamomcemlobis axali wignis, Lanvin-is<br />

SesavalSi.<br />

erT dilas, karlail hotelSi sauzmisas,<br />

elbazma menius Tvali Seavlo da<br />

Tqva: `dRes cudad moviqceT Tu kargad?<br />

modiT, kargiT daviwyoT da Semdeg<br />

avurioT~, _ elbazs blinebi undoda,<br />

magram dasawyisisTvis, xilis salaTi<br />

SeukveTa.<br />

elbazi bevrs fiqrobs Tavis Warb wonaze.<br />

SekiTxvaze, Tu rogori warmoudgenia<br />

cxovreba zedmeti kilogramebis<br />

gareSe, sruli TavdajerebulobiT pasuxobs,<br />

rom yvelaferi `SesaniSnavad<br />

iqneboda~. sinamdvileSi, arc iseTi msuqania,<br />

ubralod mrgvalia da iseTi saxe<br />

aqvs, rom Znelia, ar mogindes, erTi<br />

gemrielad CaCqmito. lurji feris Tvalebs<br />

grZeli wamwamebi kidev ufro bavSvur<br />

elfers sZens. didi, oTxkuTxedi<br />

formis Savi saTvaleebi ukeTia, mokle<br />

Sarvali, fexsacmeli ki uwindod acvia,<br />

perangze xan xaverdis, xanac abreSumis<br />

msuqana bafTa aqvs dabneuli da meocnebe,<br />

martosul, skolis moswavle frang<br />

biWunas ufro hgavs, vidre _ 47 wlis<br />

gavlenian dizainers. mudmivad etyoba<br />

mRelvareba da arc cdilobs amis damalvas.<br />

sul iseTi ieri aqvs, mogindeba,<br />

mzrunveloba arasdros moaklo. 2004<br />

wels fotografma irvin penma portreti<br />

gadaiRo, romelic amay dizainers<br />

dedisTvis gaugzavnia. roca dedas<br />

foto unaxavs, SvilisTvis ukiTxavs:<br />

`ki, magram, ratom xar ase mowyenili?!<br />

da saerTodac, vin an ram SegaSina?!~<br />

elbazi ambobs, rom Tavis negatiur<br />

Tvisebebs sakuTar qmnilebebSi Cadebuli<br />

pozitiviT abalansebs: Tu Tavad<br />

melanqoliuri da mZime xasiaTi aqvs,<br />

misi samosi laRi da msubuqia. rogorc<br />

istoria<br />

TviTon ambobs, is qalebs exmareba, Tavi<br />

gansakuTrebul pirovnebebad igrZnon,<br />

rasac sakuTar TavTan mimarTebaSi verasdros<br />

axerxebs. `vfiqrob, rom dizaineris<br />

samuSao Zalian hgavs manhetenis<br />

romelime prestiJuli sastumros<br />

konsierJis samuSaos, _ ambobs elbazi,<br />

_ dRis bolos aucileblad bruklin-<br />

Si unda dabrunde. vici, rom bruklini<br />

axla Zalian moduri adgilia, amitomac<br />

`bruklinSi~ realurad `saxls~ vgulisxmob<br />

da imas, rom saxlSi unda dabrunde.<br />

es aucileblad unda gaakeTo<br />

imisTvis, rom ocneba SeinarCuno. rogorc<br />

ki ocneba realobad iqceva da am<br />

xalxs zedmetad Seerevi…~ _ man cxviri<br />

SeWmuxna imis niSnad, rom am ideas ar<br />

miesalmeboda.<br />

elbazi marokoSi daibada. rva Tvis<br />

iyo, roca ojaxma, sxva ebraelebis msgavsad,<br />

israelSi gadasaxleba arCia.<br />

elbazi Tel-avivis samxreTiT, xmelTa-<br />

Sua zRvispira qalaq holonSi gaizarda.<br />

mama dalaqi iyo, deda _ mxatvari.<br />

TxuTmeti wlis iyo, roca mama gardaecvala,<br />

dedam ki, oTxi Svili rom erCina,<br />

molared daiwyo muSaoba. mxatvrobiT<br />

gatacebul albers yovelTvis xels<br />

uwyobda (7 wlis iyo alberi, roca kabebis<br />

Canaxatebis keTeba daiwyo) da 1985<br />

wels, 800 dolaris amara niu-iorkSi<br />

gaamgzavra modis industriaSi bedis<br />

saZebnelad.<br />

`Tavidan sapatarZlos dedis kabebis<br />

kervaze vmuSaobdi, ver warmoidgenT,<br />

ra saSineleba iyo, _ Tqva elbazma da<br />

Tan CangliT marwyvi gadaagora TefSze,<br />

_ CemTvis vfiqrobdi, Tu marto amitom<br />

davtove ojaxi da saxli, es ra sisulele<br />

Camidenia-meTqi~. am sasowarkveTil<br />

mdgomareobaSi mas mxsnelad jefri bini<br />

moevlina, romelmac elbazi asistentdizainerad<br />

aiyvana da momdevno 7 wlis<br />

ganmavlobaSi misi mentoris rolsac<br />

asrulebda. 1997 wels elbazi pariz-<br />

Si gadavida da Guy Laroche-is saxlis<br />

mTavar dizainerad daiwyo muSaoba. aq<br />

gatarebuli oTxi sezoni sakmao dro<br />

aRmoCnda imisTvis, rom elbazs franguli<br />

presis da modis industriis ke-<br />

Tilganwyoba da mxardaWera moepovebina<br />

_ is parizis modis varskvlavad iqca.<br />

elbazs dizainerad muSaobis aTwliani<br />

cxeli Sokoladi 137


istoria<br />

gamocdileba hqonda dagrovili, roca<br />

iv sen loranma da misma partniorma<br />

pier berJem YSL-is saxlis pretaporte<br />

xazis mTavar dizainerad aiyvanes. roca<br />

legendarulma sen loranma `pensiaze<br />

gasvla~ gadawyvita, elbazi uceb dadga<br />

saocnebo faqtis winaSe _ mas sul ori<br />

nabiji aSorebda imas, rom iv sen loranis<br />

postamde dawinaurebuliyo, magram<br />

ar dascalda: 1999 wlis noemberSi, YSLis<br />

saxli modis konglomeratis, Gucci<br />

Group-is sakuTrebaSi gadavida, romelsac<br />

im droisTvis, domeniko de sole da<br />

tom fordi xelmZRvanelobdnen. axali<br />

mesakuTris gamoCenidan or TveSi (elbazs<br />

sul 3 koleqcia hqonda naCvenebi),<br />

138 cxeli Sokoladi<br />

LANVIN, gazafxuli/zafxuli 2012<br />

LANVIN, Semodgoma/zamTari 2012-13<br />

elbazi postidan gaaTavisufles da mis<br />

Semcvlelad tom fordi daniSnes.<br />

elbazi moralurad ganadgurebuli<br />

iyo _ putkuna, mudam sakuTar Zaleb-<br />

Si daeWvebul ebrael dizainers Gucci<br />

Group-ma texaseli, Tavdajerebuli,<br />

sportuli aRnagobis, garujuli tom<br />

fordi amjobina.<br />

dRes araerTi modis dizaineri samosis<br />

ZiriTad xazTan erTad, SedarebiT<br />

iaffasian, meorad xazs awarmoebs:<br />

magaliTad, mark jakobss Marc Jacobs-is<br />

brendTan erTad Marc by Marc Jacobs xazi<br />

aqvs, Alexander McQueen-is saxls _ McQ,<br />

Vera Wang-s ki SedarebiT iaffasian<br />

Vera Wang Lavender-is xazis garda, kidev<br />

ufro iafi, mesame Simply Vera-s xazic<br />

aqvs. alber elbazisTvis aseTi komerciuli<br />

perspeqtivebi naklebad momxibvlelia.<br />

`miWirs meoradi xazisTvis koleqciebis<br />

keTeba, _ aRniSnavs elbazi, _<br />

imas vgulisxmob, rom aravis unda iyos<br />

`naxevarda~, yvelas unda iyos konkia!~<br />

elbazs ar surs tendenciebis gansazRvra,<br />

is, ubralod, iseTi samosis Seqmnas<br />

cdilobs, romelic drois cvalebadobas<br />

ar daeqvemdebareba. `Lanvin-is<br />

yidva momavlis vintaJSi investirebas<br />

niSnavs~ _ es ganmarteba manhetenze mdebare<br />

prestiJuli butiki Kirna Zabete-s<br />

vebgverdze SegiZliaT, naxoT. elbazs<br />

sZuls `It Bag~-is cneba da miaCnia, rom<br />

`yvelaze saSiSi dizainerisTvis konkretul<br />

droSi popularobaa, vinaidan ase-<br />

Ti drois monakveTebi warmavalia~.<br />

elbazi bevrs saubrobs Rirebulebis<br />

Seqmnaze, raSic is sarfian garigebas<br />

namdvilad ar gulisxmobs. `vici,<br />

rom Cveni samosi Zalian, Zalian, Zalian<br />

ZviradRirebulia, _ ambobs elbazi, _<br />

magram es siZvire imiT ar aris gamowveuli,<br />

rom kabebs alalbedze vakravT<br />

ramdenimecifrian fasebs. roca Cveni<br />

atelies qveda sarTulze Cavdivar, si-<br />

Cumis meti araferi mesmis. CvenTan er-<br />

Tgvari laboratoriaa da amas ase, erTi<br />

SexedviT, ver mixvdebiT, sanam samoss<br />

sakuTar sxeulze ar moirgebT~. magali-<br />

Tad, elbazs sakmao dro da eqsperimentireba<br />

dasWirda imis mosaxerxeblad,<br />

rom ubretelo kabas maRali dgoma ar<br />

daekarga da imavdroulad simsubuqec<br />

SeenarCunebina. `eqvsi Tu Svidi kabis<br />

Sekerva momixda imisTvis, rom sabolood<br />

is erTi kaba Semekera. am yvelafers<br />

ki dro da fuli sWirdeba da ar<br />

dagaviwydeT, rom Cven ofSorul qveynebSi<br />

ar vmuSaobT _ es safrangeTia, sadac<br />

65 procents gadasaxadebSi vixdiT.<br />

es Zalian Sromatevadi procesia!~<br />

roca elbazi koleqciaze an Tundac<br />

erT, individualur SekveTaze muSaobs,<br />

yvelaferi konkretuli `istoriiT~<br />

iwyeba. magaliTad, erT-erTi bolo koleqcia,<br />

romelSic wamyvani Tema bafTebi<br />

iyo, elbazis TqmiT `adamianebs da<br />

Taobebs Soris arsebul kavSirebs gamoxatavda~.<br />

fisisa da xelovnuri Tvlebisgan<br />

damzadebuli yelsabami ki, misi<br />

warmodgeniT, bebiis gatexili broSis,<br />

qmris naCuqari margalitis da qaliSvilis<br />

mier sabavSvo baRidan saxlSi motanili<br />

nivTis kolaJi~ iyo.<br />

msgavs warmosaxviT istoriebs elbazis<br />

SemoqmedebaSi mniSvnelovani adgili<br />

uWiravs. am gamogonil ambebs, romlebic<br />

elbazis namuSevrebs `mohyveba<br />

Tan~, Tavisi koleqciebis faruli energiis<br />

wyarodac ki miiCnevs.<br />

`Cems qmnilebebSi ver naxavT Rrma<br />

dekoltes an gamWvirvale samoss, _<br />

ambobs elbazi, _ sakuTari Warbwonianobis<br />

gamo, kargad vici, risi gamoCena<br />

SeiZleba da risi ara. da darwmunebuli<br />

var, rom is, rasac vakeTeb, mWidrod<br />

aris dakavSirebuli Cems zedmet wonas-<br />

Tan. xom xedavT, vocnebob, viyo gamxdari!<br />

da saerTodac, sakuTar fantazias<br />

vasxam xorcs _ uars vambob korsetze<br />

da wina planze gamomaqvs komfortis<br />

SegrZneba, anu is, rac me ar gamaCnia da<br />

razec xeli ar mimiwvdeba. mec im sastumros<br />

konsierJiviT var, romelic sa-<br />

Ramos manhetenidan saxlSi, bruklinSi<br />

brundeba~.<br />

roca 2001 wels Cinuri gamomcemlobis<br />

magnatma Solin vongma Lanvin-is<br />

saxlis aqciebis sakontrolo paketi<br />

SeiZina, erTaderTi moTxovna, rac man<br />

axal SemoqmedebiT direqtors, alber<br />

elbazs wauyena, `mZinare mzeTunaxavis~<br />

gamoRviZeba iyo. vongs surda, rom elbazs<br />

Jana lanvanis mantia moergo da<br />

kompania premialuri nivTebis bazarze<br />

aqtiur moTamaSed eqcia _ rogorc es<br />

gasuli saukunis dasawyisSi iyo. `al


istoria<br />

berTan pirveli SexvedrisTanave vigr-<br />

Zeni misi niWiereba, _ miTxra vongma, _<br />

aTi wuTi dagvWirda imisTvis, rom TanamSromlobis<br />

Sesaxeb gadawyvetileba<br />

migveRo~.<br />

lanvanebis 11-Svilian ojaxSi ufrosi<br />

Svili Jana 1867 wels daibada _ koko Sanelamde<br />

16 wliT adre. `koko SanelTan<br />

erTad, lanvani TviTnabadi profesionalis<br />

magaliTia. esaa qali, romelsac<br />

orive hqonda _ saocari SemoqmedebiTi<br />

niWi da komerciuli xedva~, _ wers niuiorkis<br />

metropolitenis xelovnebis<br />

muzeumis kostiumis institutis kuratori,<br />

harold koda.<br />

Sanelmac da lanvanmac sakuTari kariera<br />

parizSi qudebis kerviT daiwyes.<br />

1883 wels lanvanma Maison Felix-Si<br />

daiwyo muSaoba, fobur sen onores qu-<br />

Caze, sadac mogvianebiT misma modis saxlma<br />

daido bina. maleve, lanvani xuTi<br />

wliT barselonaSi gaemgzavra da bavSvebis<br />

da qalebis samosis dizainerTan<br />

moewyo Segirdad. espaneTSi muSaobis<br />

Sedegad dagrovili TanxiT lanvani parizSi<br />

dabrunda da 1895 wels qudebis<br />

samkervalo gaxsna. momdevno wels Jana<br />

gaTxovda da erT weliwadSi gogonac<br />

SeeZina: margarit mari-blanSi, romelic<br />

momavalSi dedis muzad iqca. qaliSvils<br />

lanvani Zalian daxvewil samoss ukeravda,<br />

rac Janas klienturas mxedvelobidan<br />

ar gamorCenia. `lanvanis qmnilebebi<br />

xeliT iqmneboda da Zalian daxvewili<br />

da Sesabamisad ZviradRirebulic iyo, _<br />

wers din merseroni wignSi Lanvin, _ mis<br />

samoss erTgvari axirebuloba da bavSvuri<br />

gulubryviloba axasiaTebda~.<br />

140 cxeli Sokoladi<br />

SemoqmedebiT niWTan erTad, Jana<br />

lanvani sakmaod gamWriaxi marketologic<br />

iyo. man Tavisi saxlis fotografad<br />

pol nadari daiqirava, romelic<br />

patara gogonebs elegantur dedebTan<br />

erTad ulamazes portretebs uRebda.<br />

swored am fotoebis daxmarebiT moaxerxa<br />

axalgazrda Janam is, rom `dedobrivi<br />

glamuris~ cneba SemoeRo da<br />

parizel qalebSi es mimzidvel imijad<br />

eqcia.<br />

1909 wels qalis samosis pirveli koleqciis<br />

Seqmnas parizis maRali modis<br />

sindikatSi gawevrianeba mohyva, romelic<br />

im droisTvis mxolod mamakaci<br />

dizainerebiT iyo dakompleqtebuli.<br />

dRes amboben, rom dizainerebs Soris<br />

lanvani iyo pirveli, romelic klientebs,<br />

sakuTar koleqciebTan erTad,<br />

cxovrebis stilsac sTavazobda.<br />

man male sunamoebis, sapatarZlo kabebis<br />

da sakuTari qsovilebis warmoebasac<br />

mihyo xeli. `lanvanis lurji~<br />

(Lanvin Blue), romelic legendis Tanaxmad,<br />

italieli mxatvris, fra anJelikos<br />

freskebze gamosaxuli cisferidan modis,<br />

male lanvanis safirmo ferad iqca,<br />

1923 wels ki Janam samRebro qarxana<br />

daaarsa nanterSi, imisaTvis, rom misi<br />

safirmo lurji da `velaskesis mwvane~<br />

(Velazquez Green) SeuzRudavad ewarmoebina.<br />

elbazis msgavsad, Jana lanvanic mudam<br />

imas cdilobda, rom Tavisi samosiT<br />

modis sezonuri axirebebis sazRvrebi<br />

daeZlia da qalebisTvis iseTi<br />

samosi SeeTavazebina, romlis tarebac<br />

cxovrebis nebismier etapze iqneboda<br />

LANVIN-is modeli Tojinebi<br />

SesaZlebeli. `lanvans Taobebs Soris<br />

sazRvrebis gaqroba surda, rac sezonidan<br />

sezonze xan welis, xan arSiis, xanac<br />

sayelos awev-dawevaSi gamoixateboda~,<br />

_ wers merseroni.<br />

kompaniis logoze deda-Svilia gamosaxuli<br />

da is lanvanis da misi qaliSvilis<br />

1907 wels gadaRebuli fotos<br />

safuZvelzea Seqmnili. Tavdapirvelad<br />

elbazi am imijma cota ar iyos daafr-<br />

Txo, radgan is, Turme, RvTismSoblis<br />

da Cvilis gamosaxulebas agonebda. Tumca,<br />

droTa ganmavlobaSi, elbazma logos<br />

gaTaviseba SeZlo da saerTodac,<br />

SeiZleba iTqvas, rom es imiji dizaineris<br />

xelwerasac miesadaga: elbazis qali<br />

xom arasdrosaa vulgaruli, radgan,<br />

elbazi kabebs ar qmnis im mizniT, rom<br />

qalma masSi kacs Tavi Seayvaros. elbazis<br />

kaba _ esaa samosi, romelsac Seyvarebuli<br />

qali irgebs.<br />

erT saRamos, elbazi Tavis megobar<br />

mamakacTan, aleqs kosTan erTad (ukve<br />

16 welia, ko da elbazi erTad cxovroben),<br />

rusul restoran Caviar Kaspia-Si<br />

krepebsa da Sebolil oraguls Seeqceoda.<br />

koreuli warmomavlobis amerikel<br />

kos sakmaod sasiamovno garegnoba aqvs<br />

da ukanaskneli sami wlis ganmavlobaSi<br />

Lanvin-is saxlis merCandaizingiT aris<br />

dakavebuli. mas muxlamde sigrZis, Ria<br />

nacrisferi Lanvin-is qaSmiris sviteri<br />

ecva, welze qamari ekeTa, cxvirze<br />

ki _ dakofsili ovaluri saTvaleebi.<br />

`rogor fiqrob, risi molodini hqonda<br />

xalxs?~ _ mimarTa kom elbazs da `xalx-<br />

Si~ axali koleqciis daxuruli Cvenebis<br />

damswre sazogadoeba igulisxma. `maT


istoria<br />

mZafri emociis miReba surdaT~, _ upa-<br />

suxa elbazma.<br />

ko adre Prada-Si muSaobda. `roca<br />

Lanvin-Si movedi, mivxvdi, rom albers<br />

marketingi saerTod ar ainteresebs,<br />

_ miTxra kom, _ mas ar sjera komerciuli<br />

koleqciebis da, ubralod,<br />

yvelaze lamazi nivTebis Seqmna surs.<br />

Lanvin-is Rirebulebebic swored amiT<br />

iqmneba~.<br />

elbazs Tma yalyze udgeba, roca modaSi<br />

arsebuli `jgufebis~ koncefciaze<br />

elaparakebi _ imaze, rac ase uyvarT da<br />

rasac ase moelian baierebi. am koncefciis<br />

mixedviT, magaliTad, erTi Targis<br />

kaba ramdenime gansxvavebul ferSi aris<br />

warmodgenili. `Tu wiTel kabas vkerav,<br />

maSin mas yviTeli kabisgan gansxvavebuli<br />

proporciebi unda hqondes~, _<br />

aprotestebs elbazi. Tumca, vaWrobis<br />

wesebisadmi elbazis Seuwynarebloba,<br />

principulobaze metad, SiSiTaa gamowveuli:<br />

rame iseTi ar moxdes, rac elbazs<br />

ar daugegmavs. dasturad, erTi istoria<br />

miambo CanTebze, romlis gamoc<br />

erTxel kinaRam Cveneba CaeSala.<br />

`CanTebi Cvenebamde ori RamiT adre<br />

miviReT: davxede Tu ara, mivxvdi, rom<br />

sastikad ar momwonda, _ ixsenebs elbazi,<br />

_ ramdenime wamSi depresiisgan<br />

Sakiki damewyo. es kraxi iyo, romelsac<br />

verafers vuSvelidi. Tumca, isic<br />

gaviazre, rom arCevani orgvari mqonda:<br />

far-xmali dameyara, an brZola damewyo.<br />

maSin Cems TanamSromlebs mivu-<br />

142 cxeli Sokoladi<br />

patricia kasi<br />

brundi da vuTxari: xval, dilis rva<br />

saaTze yvelani aq vikribebiT. diliT<br />

yvela movida, zogi naxevradmZinare,<br />

zogi gadaRlili, zogic depresiul<br />

mdgomareobaSi da daviwyeT CanTebis<br />

saTiTaod gavla. CanTebi wyalSi<br />

CavalbeT, davxseniT saketebi, movxseniT<br />

pomponebi, mokled, sruliad<br />

gadavakeTeT. amis Semdeg gogonebs mivubrundi<br />

da vkiTxe: aris Tu ara es is<br />

CanTa, romelsac maRaziaSi danaxvisas<br />

xels ver gauSvebT?! isini erTxmad dameTanxmnen<br />

da erT-erTma mkiTxa: axla<br />

am jgufidan kidev erTi CanTa unda<br />

gavakeToT, ara?! me vupasuxe, rom araviTari<br />

`jgufebi~ da araviTari marketingi<br />

ar arsebobda, romlis gamoc sam<br />

sxvadasxva zomis CanTas oTx ferSi da<br />

xuT gansxvavebul qsovilSi SevkeravdiT.<br />

sabolood, Sedegi Zalian emociuri<br />

gamogvivida: es CanTebi sadRac,<br />

qarxanaSi Sekerilebs ar hgavdnen, es<br />

adamianebis xeliT Seqmnili nivTebi<br />

iyo~.<br />

samyaroSi, cota ram Tua iseTi, rac<br />

elbazs ar aRelvebs da tkivils ar ayenebs.<br />

erT-erT saRamos, roca Sevxvdi,<br />

momdevno dRisTvis dagegmil Sexvedraze<br />

nerviulobda, romelzec, arqiteqtorebTan<br />

erTad, londonis axali<br />

butikis dizaini unda ganexilaT. `arqiteqtorebis<br />

azriT, kedlebs xeli ar<br />

unda axlo, _ ambobs elbazi, _ me kidev<br />

vekiTxebi, rogor SeiZleba gqondes seqsi<br />

ise, rom kans ar Seexo?!~<br />

LANVIN, gazafxuli/zafxuli 2011<br />

elbazi momdevno Cvenebis adgilmdebareobazec<br />

Relavda, am statiis bedic<br />

anaRvlebda da imazec dardobda, Tu<br />

sad unda gaetarebina kosTan erTad<br />

oTxdRiani Svebuleba. `Svili rom myavdes,<br />

aucileblad hospitalis bolo<br />

sarTulze, penthauzSi vicxovrebdi, _<br />

ambobs elbazi, _ yovel daceminebaze,<br />

eqims gavasinjebdi. am ambavs kargi mxridan<br />

Tu SevxedavT, Cemi Svili mzrunvelobis<br />

oazisSi icxovrebda. klinikebSi<br />

yvelaferi momwons _ saWmelic ki~.<br />

marTalia, elbazi industriaSi ukve<br />

gamocdili moTamaSea, magram es samuSaos<br />

odnavac ar umartivebs. `erT<br />

saRamos, Cvenebis wina Rames, iv sen<br />

loranTan da mis ZaRlebTan erTad<br />

vseirnobdi, _ ixsenebs elbazi, _ vkiTxe,<br />

Tavs rogor grZnob-meTqi, man mipasuxa,<br />

rom SeSinebuli iyo. gamikvirda, amdeni<br />

wlis Semdeg SiSis grZnoba ratom unda<br />

hqonoda, razec sen loranma mipasuxa,<br />

rom swored am wlebis gamo ganicdida<br />

SiSs~.<br />

elbazis samuSao oTaxi pataraa. kedlebze<br />

Canaxatebi da misi samosis miniaturuli<br />

versiebi hkidia _ Lanvin-is<br />

TiTqmis yvela modelis Seqmna xom satinis,<br />

maqmanis an xaverdis pawawkintela<br />

modeli-TojiniT iwyeba. am Tojinebs<br />

elbazis atelieSi sagangebod<br />

keraven, Semdeg patara zomis kabebi<br />

rom moargon, da am modelebs erT<br />

kedelze kideben elbazis oTaxSi. gogona-Tojinebs<br />

Soris advilad gamoar


CevT Tavad elbazis Tojinasac, romelic<br />

zomiT sxvebze moklea da saTvale<br />

da bafTa amSvenebs.<br />

elbazis samuSao oTaxis ukan, did<br />

oTaxSi 20-30 wlis rva adamiani muSaobs.<br />

erT-erTi gogona giSris marcvlebis<br />

did grovaSi iqeqeba da am marcvlebs sa-<br />

TiTaod xeliT amagrebs lentze. meore<br />

gogona ki, matilda, manekens oqrosfer<br />

maqmans argebs qinZisTavebiT.<br />

erTi sarTuliT qveviT Lanvin-is CvenebebisTvis<br />

ikereba samosi. iq momuSave<br />

dizainerebi zeda sarTulis TanamSromlebze<br />

10-20 wliT ufrosebi mainc<br />

arian. oTaxSi iseTi siCume dgas, Tavi<br />

mecnierebiT savse laboratoriaSi gegoneba.<br />

elbazi TiToeul TanamSromels saxeliT<br />

miesalma da Semdeg orive loyaze<br />

saTiTaod yvela gadakocna. erT-erTi<br />

mkeravi Tvalcremliani, TavCaqindruli<br />

idga _ cota xnis win mama gardacvlia.<br />

S h i n e f o r y o u !<br />

elbazi moexvia da Seecada, enugeSebina.<br />

alberisTvis mSoblis gardacvalebiT<br />

gamowveuli tkivili xom ucxo araa _<br />

dedis gardacvalebas TviTon jerac<br />

glovobda: `es yvelaze mtkivneuli ram<br />

iyo! _ miTxra elbazma, _ Zalian axlobeli<br />

adamiani iyo CemTvis deda _ is,<br />

visac wamebSi SeeZlo Cemi gagiJebac da<br />

damSvidebac. Zalian rTulad gadavitane<br />

misi dakargva~.<br />

gvian, saRamos parizis Teatr Casino<br />

de Paris-Si mivediT: patricia kass unda<br />

emRera, is ki, Lanvin-is erTguli klientia<br />

da elbazmac amitom daafasa. darbazSi<br />

Suqi nel-nela Caqra, wiTeli xaverdis<br />

fardebi aiwia da scenaze Lanvin-Si<br />

gamowyobili kasi gamoCnda: vercxlisferi<br />

maRalqusliani fexsacmelebi, leginsebi<br />

da Savi, satinis qurTuki.<br />

cota xanSi kasi auditoriis wina-<br />

Se cal mxarze moSiSvlebuli Lanvin-is<br />

Savi kabiT warsdga da Falling in Love Again<br />

ჩვენს პირად თუ საქმიან კარიერაზე მნიშვნელოვან გავლენას<br />

ახდენს ჩვენი გარეგნობა. წარმატების ამ გზაზე ესთეტიკური<br />

მედიცინა ჩვენი საიმედო პარტნიორია. კოსმეტოლოგიური<br />

პროცედურების დახმარებით შეგვიძლია შევინარჩუნოთ<br />

ახალგაზრდობა და სრულვყოთ საკუთარი გარეგნობა.<br />

esTetikuri medcentri Saini<br />

gTavazobT BIOLINE JATO -s saxis movlis<br />

profesional samganzomilebian,<br />

gamaaxalgazrdavebel NANO teqnologias<br />

SEDUCTAGE 3DiyaviT ufro lamazebi<br />

Nano ტექნოლოგია 3D განზომილებაში:<br />

• ჰორიზონტალურად: ლიფტინგი<br />

• ვერტიკალურად: აღმდგენი<br />

• სიღრმისეულად: შემავსებელი<br />

• ლაზერული ეპილაცია ალექსანდრიტის ოქროს ლაზერით;<br />

• სახის კანის დიაგნოსტიკა კომპიუტერული მეთოდით;<br />

• მანუალური, ინექციური, აპარატურული კოსმეტოლოგია;<br />

• სახისა და სხეულის მოვლის, მოდელირებისა და<br />

გაახალგაზრდავების თანამედროვე NANO<br />

პროცედურები - Bioline Jato’-ს პროფესიონალი და<br />

სახლის ხაზით;<br />

• მასაჟი- სხეულის გაჯანსაღება, კორექცია და<br />

რელაქსაცია;<br />

• მალთაშუა დისკების პათოლოგიების მკურნალობა<br />

კომპიუტერული აპარატურული მეთოდით;<br />

• მანუალური თერაპია;<br />

• ფიზიოთერაპია;<br />

• სოლარიუმი - უსაფრთხო და თანაბარი რუჯი;<br />

• თმის, ხელისა და ფეხის ფრჩხილების სტილი და ჰიგიენა;<br />

კ.კეკელიძის #14/რუსთაველის #37(ელბაქიძის ხიდთან) ტელ: (032) 2 230 330/ 2 932 934<br />

www.shine.ge info.shine.ge FB: Aesthetic Medncentre Shine<br />

istoria<br />

imRera, inglisuri da germanuli enebis<br />

miqsiT. `fantastikurad gamoiyureba,<br />

ara?!~ _ dabal xmaze miTxra elbazma.<br />

Sous dasrulebis Semdeg, elbazi<br />

momRerlis misalocad kulisebSi gavida.<br />

is pirveli iyo, vinc kasis sagrimioroSi<br />

SeuSves. momRerals saxe<br />

oflisgan TiTqos danamuli hqonda da<br />

aRelvebuli Canda:<br />

`xalxma Zalian civad mimiRo!~ _ Tqva<br />

kasma.<br />

`ara, ras ambob, araCveulebrivi gamosvla<br />

iyo! _ uTxra elbazma, _ maT<br />

Zalian uyvarxar! da cekva namdvili saocreba<br />

iyo!~<br />

`cekva maRal quslebze! _ daakonkretma<br />

kasma da daamata, _ ara,<br />

mainc ver dageTanxmebi~.<br />

`vici, rasac grZnob, _ uTxra elbazma<br />

bolos da mxarze xeli mouTaTuna,<br />

_ yoveli Cvenebis Semdeg hanias swored<br />

magas veubnebi: maT ar moewonaT!~<br />

cxeli Sokoladi 143


dRiuri<br />

lubuteni dizainis muzeumSi<br />

avtori Tamar alaviZe<br />

foto LUKE HAYES<br />

144 cxeli Sokoladi


ITALIAN SHOES<br />

Tbilisi, Georgia, Vajha-Pshavela ave. #10. Tel: +995 32 272 66 55<br />

Email: vabenetbilisi@gmail.com<br />

www.italianshoes.ge<br />

facebook: Vabene Dioggi E-store


dRiuri<br />

`kargad maxsovs, 1992 weli iyo da<br />

princ Carlzis erT-erTi sajaro ga-<br />

mosvlis dros gadaRebul princesa<br />

daianas fotos vaTvalierebdi, _ ixsenebs<br />

britanuli Vogue-sTvis micemul<br />

interviuSi kristian lubuteni, _ am<br />

fotoze daianas Zalian sevdiani da mowyenili<br />

gamometyveleba hqonda. maSin<br />

146 cxeli Sokoladi<br />

davfiqrdi, rogor SeiZleboda, daianas<br />

gamxiaruleba? mis saxeze Rimilis danaxva?!<br />

ase damebada axali fexsacmlis<br />

Seqmnis idea, romelsac LOVE hqvia~.<br />

LOVE-is CaTvliT, sul 200 gansxvavebuli<br />

modelis fexsacmlis xilva<br />

SeeZlebaT kristian lubutenis Semoqmedebis<br />

moyvarulebs cnobili frangi<br />

dizaineris Semoqmedebisadmi miZRvnil<br />

gamofenaze. es retrospeqtiva lubutenis<br />

brendis daarsebis 20 wels aRniSnavs<br />

da mis yvela etaps moicavs. gamofenas,<br />

romelic 1 maiss mocekvave dita von tizis<br />

hologramiT gaixsna, londonis dizainis<br />

muzeumi maspinZlobs da 9 ivlisamde<br />

gastans.


98.5 FM

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!