BERRIA, 2011-04-09 - datu-basea22

Legez kanpoko drogen kontsumoa 

erdira jaitsi da, Jaurlaritzaren arabera 

JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS 

Osasun Sailak esan du tabakoarena izan ezik gainerako 

legezko drogen kontsumoa ere jaitsi egin dela Araban, 

Bizkaian eta Gipuzkoan, eta batez ere gazteenen artean 

Drogekin arazoak dituzten pertsonen kopurua ere jaitsi 

egin dela diote. 2004. urtean, 16.000 pertsonak zituzten 

arazoak drogekin; iaz, 3.000 lagunek baino gutxiagok q 14 

D17. Korrikaren lehen hiriburua, Iruñea. Arabatik Nafarroara egin du Korrikak ibilbidea. AEKren euskararen aldeko lasterketa 

bero eta gogoz hartu dute ibilbide osoan. Sakanan barrena ibili ondoren, Iruñerrian jendetsua izan da oso egin dioten harrera. Euskaraz bizitzeko eskubidea 

aldarrikatu dute parte hartzaileek Nafarroako hiriburuan. Gaur, Erriberan barrena ibiliko da. q 12-13 

Amnistiaren 

bidea urratsez 

urrats egiteko, 

antolatzera 

deitu dute 

Gatazka konponduko bada 

preso eta iheslari politikoen 

afera ere konpondu egin 

behar dela esan dute 

pertsona ugarik Bilbon, 

ekitaldi batean q 8 

NATOk aitortu 

du Libiako 

errebeldeen 

tanke bati 

eraso egin ziola 

Ez die barkamenik eskatu, 

«ez zekielako erreboltariek 

tankeak zituztenik». 

Eraso horren ondorioz, 

aurrera egin dute 

Gaddafiren indarrek q 2O 

Xabier Gereño hil da 

Idazle eta euskaltzain 

osoa, euskarari emana 

bere obra osoan q 38-39 

Larunbata 

Apirilaren 9a 

2011. IX. urtea 

2.418. zenbakia 

1,30 € 

www.berria.info 

Baserriko bizimodua 

Baserria ezagutzeko 

modua ematen dute 

Goierrin q GEHIGARRIA 

p GAUR 48 ORRIALDE q HARIAN 2 IRITZIA 4 EUSKAL HERRIA 8 EKONOMIA 17 MUNDUA 20 q KIROLA 24 q AGENDA 33 q PLAZA 38

2 berria 2011ko apirilaren 9a, larunbata 

Harian› 

Herrialde Katalanak DErreferenduma Bartzelonan 

ESPAINIA 

VAL. 

FRANTZIA 

AND. 

Bartzelonak aukeratuko du 

Kataluniako hainbat legebiltzarkide martxoaren 10ean, independentziari buruzko kontsultak babesten dituen mozioa onartu ostean. A. DALMAU / EFE 

Independentziaren inguruko herri 

galdeketak egingo dituzte bihar Kataluniako 

hiriburuan eta beste hamazazpi udalerritan 

Artur Mas presidenteak baiezko botoa 

eman du aurretiazko bozketan 

Jon Fernandez 

Katalunia 

ROSELLO 

Bartzelona 

Mediterraneoa 

Kataluniako hiriburuan eta beste 

17 udalerritan, independentziari 

buruzko herri galdeketa egingo 

dute bihar. 2009ko irailaren 13an 

Arenys de Munt herrian independentziari 

buruzko lehen erreferenduma 

egin zutenetik, Kataluniako 

532 herri eta hiritan egin dituzte 

bozketak. Biharkoak, 

pBiztanleak: 7,5 milioi. 

pEremua: 32.114 km 2. 

pHizkuntzak: katalan, espainiera (ofizialak), aranera 

(okzitanieraren dialekto bat da, eta ofiziala da Aran 

ibarrean). Katalanez %74,5 mintzo dira; Rossellon 

125.622 lagun inguru mintzo dira katalanez. 

Kataluniaren barruan dagoen Aran ibarra hizkuntzaz 

Okzitaniaren parte da. 

pJakingarriak: Herrialde Katalanen parte da, Balearrekin, 

Rossellorekin, Valentziarekin eta Andorrarekin batera. 

ordea, garrrantzi berezia du sinbolikoki; 

izan ere, legezko baliorik 

ez izanagatik, independentziaren 

aldeko olatua hiriburura 

iritsi dela irudikatzen baitu. 

Galdeketa eguna bihar bada 

ere, aurretiaz bozkatu nahi zutenek 

2010eko abenduaren 13tik 

atzo arte izan dute horretarako 

aukera, eta horien artean izan da 

Artur Mas, Generalitateko presi- 

dentea. Martxoaren 31n eman 

zuen botoa Bartzelonako Omnium 

Cultural egoitzan, baina ez 

zen horren irudi bakar bat ere argitaratu 

hedabideetan. «Herritar 

gisa hartu dut parte galdeketan, 

ez Generalitateko presidente 

gisa», argitu zuen Masek. 

Alabaina, irudirik zabaldu ez 

arren, laster jakinarazi zuten zein 

izan den haren hautua: independentziaren 

aldekoa. Hiriburuko 

erreferenduma antolatu duen herri 

ekimenak, Barcelona Decideix-ek, 

«bereziki» eskertu du 

presidenteak parte hartzea, keinu 

horrek herri ordezkaritzaren 

mailara igo dituelakoan galdeketak. 

«Orain, inork ez du miraritzat 

edo txorakeriatzat hartzen 

herri galdeketak egitea: gizartea- 

Independentziaren legearen 

alde egin dute 3.000 lagunek 

Bartzelonako Sant Jaume plazan, 3.000 

lagun bildu ziren joan den apirilaren 2an, 

Solidaritat Catalana per la Independencia 

alderdiak legebiltzarrean aurkeztu 

duen Kataluniako independentziaren 

aldeko legea babesteko. Apirilaren 13 

eta 14 bitartean eztabaidatuko dute 

legea Kataluniako Parlamentuan. 

ren pentsamoldea aldatu dugu», 

esan du Alfred Bosch-ek, Barcelona 

Decideix-eko bozeramaileak. 

Masek bezala, Jordi Pujol Generalitateko 

presidente ohiak ere 

aurretiaz bozkatu du Bartzelonako 

herri galdeketan, eta argi eta 

garbi esan du baiezkoa eman duela. 

«Jada ez daukat independentziaren 

kontra egiteko arrazoi bakar 

bat ere», onartu zuen Pujolek 

martxoaren 29an Bartzelonan 

eginiko hitzaldian. Haren ustez, 

herri galdeketek legezko baliorik 

ez badute ere, oso termometro 

onak dira katalanen desilusioa 

neurtzeko. 

Mas eta Pujolen parte hartzeak 

domino efektua eragin du Kataluniako 

politikarien artean, eta 

bihar bozkatzera joango direla ja- 

100 

pArtur Masen gobernua. CiUren gobernuak 

ehun egun bete zituen joan den 

apirilaren 6an. Krisi ekonomikoak bultzatuta, 

neurri gogorrak hartu ditu, besteak 

beste, aurrekontua murriztuz. Hala 

ere, lehen egunok «positibotzat» jo ditu 

Artur Mas presidenteak. 

kinarazi dute askok: Ferran Mascarell, 

Andreu Mas-Colell eta Boi 

Ruiz kontseilariek eta Xavier 

Trias CiUren Bartzelonarako alkategaiak, 

besteak beste. Baina 

aurretiaz ere bozkatu dute Generalitateko 

beste kide batzuek. Horien 

artean, Pilar Fernandez Bozal 

Justizia kontseilariaren parte 

hartzea izan da deigarriena; izan 

ere, Bozalek helegitea jarri zien 

independentziari buruzko antzeko 

galdeketei Espainiako Estatuaren 

abokatua zenean, 2009ko 

udazkenean. Independente gisa 

sartu zen Artur Masen gobernuan. 

ERC eta Solidaritat Catalana 

per la Independencia alderdietako 

politikariek ere bozkatu egingo 

dutela iragarri dute. Joan Herrera 

ICV Iniciativa per Catalunya 

Verds alderdiko buruak, aldiz, 

ez duela parte hartuko aurreratu 

du, «ez dagoelako aukera federalistarik». 

Ez dute botorik emango 

ez Josep Antoni Duran i Lleida 

CiUko alderdikideak, eta ez PSC, 

PP eta Ciutadans alderdietako politikariek. 

Erakundeen babesa 

Barcelona Decideix herri ekimenak 

300 bozkaleku jarri ditu erreferendumerako 

Bartzelonako auzoetan. 

Ez da lan erraza izan, 

PSCk gidatzen baitu udala eta 

hark ez baitie utzi bere aretoak 

erabiltzen independentziaren inguruko 

galdeketa egiteko. 

Dena dela, erakunde guztiek ez 

diote bizkarra eman herri galdeketari. 

Martxoren hasieran, CiUko 

eta ERCko diputatuek Solidaritat 

Catalana per la Independenciak 

proposatutako mozioaren alde 

bozkatu zuten legebiltzarrean, 

bihar Bartzelonan egingo den herri 

galdeketari eta azken bi urteetan 

Katalunia osoan egin diren 

galdeketei babesa emanez. Kataluniako 

Parlamentuak onartutako 

testuak dio Kataluniaren eskubide 

ukaezina dela autodeterminazioa, 

eta gizarte zibilak galdeketen 

bidez askatasunez adierazteko 

eskubidea duela. Hala ere,

Demokraziari «argi berdea» ematea izanen du 

11›› helburu aurtengo Aberri Egunak, hilaren 24an 17›› 

Herrialde Katalanak DErreferenduma Bartzelonan 

CiUrekin adostutako testutik 

kanpo geratu ziren, azkenean, 

biharko galdeketarako legebiltzarraren 

aretoak bozkaleku gisa 

erabiltzeko eskaintza eta Kosovoren 

independentziaren aitorpena. 

Artur Masen alderdiak Bartzelonako 

herri galdeketari eman 

dion babesa bitarikoa izan da, alderdikide 

independentistak zein 

autonomistak pozteko modukoa. 

Izan ere, Parlamentuan onartutako 

testuan babesa adierazi arren, 

bere esku dagoen Parlamentuko 

Mahaiak uko egin baitio galdeketako 

bozkalekuetara legebiltzarreko 

diputatu batzuk ikuskatzaile 

gisa bidaltzeari. ERCk legebiltzarreko 

ikuskatzaile taldea 

sortzea eskatu zuen, «nazioarteko 

ikuskatzaileek ere parte hartuko 

baitute bihar». Baina CiUk 

kontrolatutako mahaiak ezezkoa 

eman dio proposamenari, eta alderdien 

esku utzi du ikuskatzaile 

gisa parte hartzeko aukera. 

Independentziaren legea 

Independentziari buruzko eztabaida 

ez da amaituko bihar Bartzelonako 

bozkalekuetan, eta ez 

da kalean geratuko: Kataluniako 

Legebiltzarrak Kataluniaren independentziari 

buruzko legea eztabaidatu 

eta bozkatuko du apirilaren 

13 eta 14 bitartean. 

Barcelona Decideix 

herri ekimenak 300 

bozkaleku jarri ditu 

hiriburuko auzoetan 

Independentziaren 

legea bozkatuko dute 

datorren astean 

Parlamentuan 

Solidaritat Catalana per la Independencia 

alderdiak proposatu 

du Kataluniaren independentzia 

aldarrikatzeko legea. Hiru diputatu 

baino ez ditu 

legebiltzarrean, baina Parlamentuko 

Mahaiak onartu egin du legearen 

inguruko eztabaida. Bi aldetarako 

jokoarekin jarraituz, eztabaida 

onartu du CiUk, baina 

bozketan bere 62 diputatuak abstenitu 

egingo direla aurreratu du. 

Badaki abstenitzeak PP, PSC eta 

Ciutadansek kontra emandako 

bozak nagusitzea ekarriko duela. 

Jordi Miro q Federacio d’Entitas de la Mediterraniako presidentea 

‘Catalunya decideix i la seva projecció internacional’liburua argitaratu dute hainbat eragileren 

artean, Kataluniako independentziaren inguruko herri galdeketen esperientzia azaltzeko. 

«Independentzia mahai gainean 

jartzea lortu dugu galdeketekin» 

J.F. 

Orain arte, 532 udalerritan 

egin dituzte herri galdeketak 

p2009ko irailaren 13a. Arenys de Munten 

partaidetza handia izan zen: %41. 

p2009ko abenduaren 13a. 167 udalerritan 

egin zuten herri galdeketa, eta partaidetza 

%27 izan zen. 

p2010 otsailaren 28a. 79 udalerritan 

egin zuten galdeketa, eta partaidetza 

%21 izan zen. 

Jordi Miro (Vimbodi, 1957) Federacio 

d’Entitas de la Mediterraniako 

presidentea da. 2008an sortutako 

federazio horrek Mediterraneoko 

estatu gabeko nazioen 

erakundeak biltzen ditu, eta Catalunya 

decideix i la seva projecció 

internacional liburua aurkeztu 

zuen atzo Bartzelonan. CCSI Centre 

Cultural Solidaritat Internacional 

elkarteak bultzatuta, hainbat 

elkartek parte hartu dute liburua 

osatzen: galdeketen 

antolatzaileek eta nazioarteko 

ikuskatzaileek, besteak beste. Mirok 

dio liburuaren bitartez paperean 

utzi nahi izan dutela Kataluniako 

herritarrek egin duten «balentria». 

Nolako oihartzuna izan dute Kataluniaren 

independentziari buruzko herri 

galdeketek nazioartean? 

Galdeketek nazioartean izan duten 

oihartzuna da Kataluniari azken 

urteotan gertatu zaion gauzarik 

onena. Katalunia nazioarteko 

plazara atera zen azken aldia 

1992ko Olinpiar Jokoetan izan 

zen, Bartzelona espainiarraren 

irudia saldu zenean. Munduko 

ehunka komunikabide etorri dira 

orain herri galdeketei buruzko informazio 

bila: BBC, Al Jazeera, 

The New York Times, China Today... 

Begira, Ambler Mossek, 

Bartzelonan AEBen kontsul izandakoak, 

esaterako, hau esan zuen 

jendaurrean: «Katalanek bozkalekuetan 

independentziaren aldeko 

apustu argia egiten badute, 

Europako Batasunak onartu egin 

beharko du, eta AEBek babestu 

egingo lukete». 

Eta nazioarteko ikuskatzaileek zer 

garrantzi izan dute? 

Garrantzi hirukoitza izan dute. 

Batetik, herri galdeketak antola- 

tu dituztenei laguntza morala 

ekarri diete, eta haien lana ez dela 

alferrekoa izan erakutsi. Bigarrenik, 

nazioarteko ikuskatzaileei 

ere ikasteko balio izan die; diru 

barik eta babes instituzional barik, 

ikuspegi ezberdinetako independentistak 

elkarlanean nola 

aritu diren ikasi dute. Eta, hirugarrenik, 

ikuskatzaileek beren herrialdeetara 

joan direnean informazioa 

zabaldu dute, eta Katalunia 

nazioarteko agendan 

txertatu. Herri galdeketen euskarri 

nagusiak izan dira nazioarteko 

ikuskatzaileak. 

Euskal Herritik ere joan dira ikuskatzaileak. 

Bai, eta garrantzi berezia dute guretzat, 

bai kopuruagatik eta bai 

hurbiltasunagatik. Ezker abertzaleko 

eta EAko ikuskatzaileak 

izan dira, batez ere. Aralarreko 

ordezkariak ere egon dira, baina 

alderdi gonbidatu gisa. 

JORDI MIRÓ 

Bihar ere Bartzelonan izango dira 

euskal ikuskatzaileak. 

Hala da; ezker abertzaleko eta 

EAko ikuskatzaileak izango dira, 

eta orain, lehenengo aldiz, baita 

EAJko bi ikuskatzaile ere. 

Nola sortu zen Kataluniaren independentziari 

buruzko herri galdeketak 

egiteko ekimena? 

Espainiako Auzitegi Konstituzionalak 

Kataluniako Estatutu berriari 

emango zion ezezkoa ikusirik, 

Arenys de Munt herriko 

MAPA elkarteak independentziarako 

erreferendum bat antolatu 

zuen, erantzun sinboliko gisa. 

2009ko irailaren 13rako jarri zuten 

eguna, eta, nahiz eta batere 

nabarmendu gabe pasatuko zela 

zirudien, ekitaldiak sekulako 

sona hartu zuen: Pilar Fernandez 

Bozal Espainiako Estatuaren 

abokatua zenak debekatu egin 

zuen galdeketa udalaren aretoetan 

egitea [CiUren gobernuko 

2011ko apirilaren 9a, larunbata berria 3 

Portugalek ekainerako jaso dezake 

80.000 milioi euroko erreskatea 

p2010eko apirilaren 25a. 215 udalerritan 


%17 izan zen. 

p2010eko ekainaren 20a. 61 udalerritan 


%14 izan zen. 

p2010eko urriaren 17a. Zazpi udalerritan 

egin zuten Kataluniaren independentziari 

buruzko azken herri galdeketa, 

eta partaidetza %5 izan zen. 

Galdeketen 

emaitza 

Bai 

orokorrak 92,6 

532 udalerri 

Partaidetza %18,2 

Ez 

4,9 

Justizia kontseilaria da egun]. 

Eta, debekuari erantzunez, Kataluniako 

hainbat herri ere galdeketak 

prestatzen hasi ziren. 

Baiezkoa izan da nagusi galdeketetan, 

baina zer iruditzen zaizue parte 

hartzea %18,2 izatea? 

Ikaragarria da. Bitarteko barik 

eta babes instituzional barik egin 

dugu kanpaina guztia, eta erantzuna 

bikaina da. 

Zer parte hartze espero duzue bihar? 

Bartzelonan %10 gainditzea lortzen 

badugu, ikaragarria izango 

da. Hori lortuz gero, jende kopuruari 

dagokionez, azken bi urteotan 

independentziaren alde bozkatu 

dutenek Kataluniako lehen 

alderdia osatuko lukete. 

Nabarmen egin du gora independentismoak 

Katalunian. 

Azken bi hamarkadetako aldaketa 

izugarria izan da, eta herri galdeketek 

bizkortu egin dute independentismoaren 

aldeko olatua. 

Utopikoa izan ondotik, independentzia 

gauzatzeko modukoa da 

orain jendearentzat, antolatuz eta 

bozkatuz irabazteko aukera ikusten 

dutelako. Jendeak posible dela 

uste duenean, posible da jada. 

Hala ere, galdeketek ez dute legezko 

baliorik. 

Baina autonomisten etorkizuneko 

agendatik egungo agendara 

ekarri dugu gaia. Independentzia 

mahai gainean jartzea lortu dugu 

galdeketekin. Kataluniako Parlamentuak 

independentziaren legea 

eztabaidatu eta bozkatuko du 

datorren astean. 

Galdeketen esperientzia beste herrialde 

batzuetara ere eraman daitekeela 

uste duzu? 

Jakina, bereziki Euskal Herrira. 

Itxaropen garai ikaragarria 

duzue orain, eta betetzen dituzue 

herri galdeketak egiteko baldintzak.


Harian › Iritzia 

Euskalduna 

ork bere burua arraro ikustea, hori 

N bai dela arraroa. 

Meza medioek subjektibitateak jartzen 

dizkizute aukeran,aukeratu egin 

behar duzu: luxua ala zaborra,gora ala 

behera.Norma burgesa da,zaila da izkin 

egitea,zirrikitu guztietara sartzen da, 

ur erradioaktiboa bezala.Norma 

horrekin alderatu behar duzu zure 

bizimodua,eta norma horren arabera 

joaten zara zure identitatearen 

bilbea josten; saretu egiten 

da batzuetan,pasaratu beharra 

egoten da,peta- 

txuak jarri,barrenak hartu. 

Burgesik zintzoenaren pare,zure 

galarik onenak jan- 

Zuzendaria: 

Martxelo Otamendi 

Zuzendariordea: 

Enekoitz Telleria 

Edizio arduraduna: 

Lurdes Huizi 

Argitaratzailea: 

Euskal Editorea SM 

Publizitatea: Iragarri SM 

Lege gordailua: 

SS-0662/03 

Batzorde parekidea: 

0712I84059 

Egoitza nagusia: 

Martin Ugalde kultur parkea. 

Gudarien Etorbidea, z/g. 

20140 Andoain. 

Telefonoa: 

(0034) 943-30 40 30 

Faxa: (0034) 943-30 09 43 

Webgunea: 

www.berria.info 

Posta elektronikoa: 

berria@berria.info 

Publizitatea: 

publi@iragarri.net 

Harpidetza saila: 

(0034) 943 - 30 43 45 

Date: 09/04/2011 

Exemplaire: 2.418 

Editeur: Euskal Editorea s.l. 

Directeur de publication: 

Martxelo Otamendi 

Comission paritaire: 

0712I84059 

Delegation Labourd: 

Lisses 3, 64100-Baiona. 

Tel.: (0033) 559256220. 

Fax: (0033) 559254303. 

E-mail: lapurdi@berria.info 

ORDEZKARITZAK 

Araba: Bizenta Mogel, 6. 

Posta kodea: 01008 

Gasteiz. Telefonoa: 

945-15 04 52. Erredakzioko 

faxa: 945-14 83 07. 


araba @berria.info. 

Bizkaia: Uribitarte kalea, 18, 

3. C. Posta kodea: 48001 

Bilbo. Telefonoa: 

94-435 26 00. Erredakzioko 

faxa: 94-423 49 75. 


bizkaia@berria.info. 

Lapurdi: Lisses, 3. Posta 

kodea: 64100 Baiona. 

Telefonoa: 559-25 62 20. 

Faxa: 559-25 43 03. 


lapurdi @berria.info. 

Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 

45, 13. Posta kodea: 

31011 Iruñea. Telefonoa: 

948-36 66 22. 

Publizitatea: 948-36 66 23. 


nafarroa@berria.info. 

berria 

Jira 

Xabier Gantzarain 

Garesko udal 

eredugarria 

Aitor Arana 

Idazlea eta hiztegigilea 

tzita mundura atera eta itsusi zaudela 

esaten dizutenean,orduan konturatzen 

zara euskalduna izatea zein nekeza den. 

«Euskalduna naiz eta harro nago» 

egin zuten oihu milaka euskaldunek 

orain dela ia 20 urte.Aldarrikatu beharra 

zegoen euskaldun izatearen harrotasuna.Eta 

gaur,badago beharrik,aldarrikatzen 

du inork,balio du orduko mezuak, 

nola ikusten du gaur euskaldunak bere 

burua? 

Asko izan gara AEK-ko beteranoak,eta 

zirrara eragiten du 

oraindik ere Korrikak.Ez dakit zein 

urtetan izan zen.Korrikaren 

bueltan disko bat prestatu 

zuten,eta han,erdi ezkutuan,Jeremiah 

Johnsonek 

kantu bat utzi zigun,etor- 

Hil honetan, Garesko 

Udalaren ekimenez,Itzarbeibarko 

eta inguruko 

euskaldunei 

zuzenduta dagoen «Itzarbeibarko 

euskara» ikastaroa egiten ari gara 

Garesen bertan. 

Iruñetik hegoaldera joanda dagoen 

Itzarbeibarren, Gares dagoen 

ibarrean, duela laurogei bat urte 

galdu zen bertako euskara, aspaldi 

hasitako hizkuntz-galera prozesuaren 

eraginez. Gero, Euskal Herriko 

beste anitz lekutan bezala, 1970- 

80ko hamarkadetan, itzarbeibartar 

euskaltzaleen ekimenez euskara 

poliki-poliki ibarrera itzultzen hasi 

zen, gaueskolak eta ikastetxeak horretarako 

bide zirela. Denok dakigu 

ekimen horiei esker erdietsi direla 

Hego Euskal Herrian, euskararen 

historiari dagokionez, aurreko 

mendeetan inoiz gertatu gabeko bi 

gauza garrantzitsu: batetik, euskararen 

galera geografikoa geldiarazi 

zen —Araban eta Nafarroa Garaian 

bereziki— eta, bestetik, euskaldunen 

kopurua handitzen hasi 

zen emeki-emeki, gaur egun ere jarraitzen 

duen ibilbidean. 

Hori guztia, ordea, ez da ezerezetik 

etorri. Horrelako hizkuntz-ekimen 

handiek gutxienez hiru euskarri 

izan behar dituzte: herritarren 

gehiengoaren aldeko jarrera modu 

aktiboan nahiz pasiboan, bertako 

agintarien laguntza, eta kanpoko 

agintariek —estatuak edo estatuek— 

aurka ez egitea (benetan alde 

ez baitute ia inoiz egiten). Herritarren 

ahalegina, esan dugun bezala, 

abian da eta emaitza onak ditu. 

Agintariei dagokienez, denetik 

kizunerako: «Euskalduna 

naiz eta arraro nago». 

daukagu: benetan euskararen aldeko 

jarrera dutenak —euskaldun 

izan nahiz ez—, kontua bost axola 

zaienak eta, azkenik, laguntza beti 

murrizten edo are ukatzen dutenak. 

Euskal Herriko gure hiru lurralde 

administratiboetan hiru 

agintari-eredu horien adibideak 

dauzkagu, beti ere erabateko hegemoniarik 

gabe. 

Bestetik, mintzagai dugun prozesu 

hau ezin da leku guztietan 

(edo hiru lurraldeetan multzoka 

hartuta) berdina izan. Gure eremua 

hiru zati eginik egoteaz gain, 

osorik hartuta, beste bi zati ditu: 

euskara bizirik gorde den eremua, 

eta jatorrizko hizkuntza historian 

zehar galdu duen eremua. Ezinezkoa 

da, horrela, bi eremu horietan 

berdin jokatzea hizkuntz berreskurapenean: 

eremu guztiz erdaldunduan 

motelagoa izanen da beti berreskurapena, 

bistan denez. 

Ezkorrak direnek hizkuntz-helburu 

hauek berez ezinezkoak direla 

diote, Unamunoren esaldi ezaguna 

adibide: «Errazagoa izango da 

dinosauro bat berpiztea, euskara 

suspertzea baino.» Ez da egia, ordea: 

borondatea izanez gero dena 

egin daiteke. Euskaldunok, gainera, 

lanabes garrantzitsua daukagu: 

euskara batua. Berebiziko garrantzia 

du hizkuntz berreskurapen 

prozesuetan eredu batu eta txukun 

bat edukitzeak. Asko dira munduan, 

gure hizkuntz egoeran edo 

okerragoan egonik, hizkuntza baturik 

gabe aurrerapauso handirik 

egin ezinik dabiltzan herriak. Hemen, 

beraz, eremu osoan ulergarria 

den hizkera daukagu eta horixe 

erabiltzen dugu berreskurapenbide 

baliagarri gisa. Egin zitekeen 

onena da. 

Gauzak horrela, bertako euskara 

galdu zuten Arabako eta Nafarroa 

Surfin EH’ 

ende multzoa ginen Bidarte eta Ge- 

J taria arteko baselizaren maldan, 

itsasoan borobiltzen zihoan Parlamentiako 

uhinari beha: zakurrak paseatzen 

zituzten adinekoak, mobileta zaratalarien 

gaineko gaztetxoak, marka garestiz 

apaindu kirolari atzerritarrak. Guztiek 

soa largora hedatzen genuen, handik 

salbamendua ala ezbehar larria 

etorriko balitzaigun. Tsunamia irudikatzean 

menturaz Hokusaiek begimen 

berdina zeukan. 

Laida, Belarra, Parlamentia: 

olatu ospetsuak 

ditugu gure uretan. Denak 

ezkerrekoak, ohartzen zaretenez. 

Harro izatekoa 

Bira 

Itxaro Borda 

Garaiko ibarretan, emeki-emeki, 

gero eta euskaldun gehiago daude, 

eta euskara batua dute oro har komunikabide 

euskarazko beren harremanetan. 

Egoera ideala da hori. 

Euskara ongi ikasi duten herritar 

horien artean, bada multzo bat bere 

ibarreko euskara nolakoa den jakin 

nahi duena eta, ahal den neurrian, 

ikasi nahi lukeena. «Ibarreko 

euskara» ezagutzeko gogoa sor daiteke, 

beraz, behin norbera euskaldunduz 

gero. 

Nahi horretaz jabeturik, Garesko 

Udala aspaldi ari da, beharrezkoa 

den euskara batua ikasteko bidea 

errazteaz gain, ibarrean 

1930eko hamarkadan galdu zen 

euskalkiaren material idatziak herritarren 

eskueran jartzen. Berebiziko 

garrantzia izan du ekimen horretan, 

Garesko Udaleko alkate, zinegotzi 

eta langileen jarrera eraginkorrak. 

Haiei esker, gaur egun 

askoz errazago eskura daiteke ibarreko 

euskarazko materiala, aldizkari 

espezializatuetan sakabanaturik 

zegoenean baino. Garesko agintariek 

herritarrei beren hizkuntz 

hondarea berreskuratzen laguntzeko 

egin daitekeen guztia egin 

dute: bertako euskararen berri 

eman zuten 1990eko hamarkadan 

«El euskera en Valdizarbe/Izarbeibarreko 

euskara» liburuxkan, eta 

gero bertako euskalkiaren «Itzarbeibarko 

aldaera» hiztegia aurkeztu 

zuten Udalean 2005ean, geroago 

gehienbat ibarreko erdaldunei zuzendutako 

«Diccionario Castellano- 

Vasco de Valdizarbe» hiztegia 

2009an argitaratzeko, eta 2010ean 

«Itzarbeibarko euskara» ikasliburua 

eskaintzeko. 

Garbi dago, beraz, agintariek eraginkor 

lagun dezaketela hizkuntza 

gutxitua alde guztietatik normalizatzeko 

ibilbidean. Nafarroa Ga- 

ere bada naski. Lurrekoak edo lehorrekoak, 

euskaldunak molde berezi batez 

denak surfariak gara, politika, kultura 

ala hizkuntza mailan. Bitsa eskuetan 

gazitzen doakigula, uhinen bizkarretan 

erori ala altxa aitzinatzea gustatzen zaigu 

eta hondartzaratzean, trantxituak, 

guhaurek asmatu taulak ahurraz laztantzen 

ditugu, ateka gaitz bat gehiago 

pasatzeko orduan lagundu gaituztelako. 

Hargatik gertatzen da askotan 

igerikaz ez dakigula eta horrek 

egoera laztu diezagukeela. 

Surfarien begirada daukadala 

konturatzen naiz Lapurdiko 

kostako xendretarik nabilanean. 

Aldi berean lasaia, 

konfiantxazkoa, antsia 

apurraz bustia eta uhinen 

orainaz gozatzeko aldarrizalea. 

raian eta bertako euskara galdu 

zen eremuaren bihotzean, Garesko 

Udalaren eredua txalogarria da, 

eta euskalkian idatzirik dauden 

testuak dauzkaten ibar guztietara 

zabal daiteke. Borondate kontua 

da. Gesalatz ibarrean jadanik agintariek 

bilerak egin dituzte helburu 

berarekin, Garesko emaitza ederra 

ikusi eta gero. 

Nik neuk, Itzarbeibarko euskarazko 

testuak ezagutu ahal izan ditudalako 

eta, gero, Hiria argitaletxearen, 

Nafarroako Gobernuaren 

eta Garesko Udalaren laguntzaz argitaratu 

ahal izan direnez, eskaera 

bat egin nahi diet Nafarroa Garaiko 

gure agintariei: euskararekiko 

hainbeste urteko jarrera uzkur, 

epel eta antzua behingoz betiko alde 

batera utz dezatela, eta Gares aldera 

begira jar daitezela, eremu erdaldunduan 

bertako euskararen 

arloan zer egin daitekeen ikasteko. 

Ez daitezela egon argitaletxeren 

batek, irakasleren batek edo idazleren 

batek hiztegiren bat noiz aurkeztuko 

dien zain, gero hori argitaratzeko 

eta kontua ahazturik uzteko: 

hori ere egin behar da, jakina, 

eta Nafarroako Gobernuak hainbat 

lan interesgarri argitaratu du 

horrela —besteengandik jasota—, 

baina ez da nahikoa. Berak izan behar 

du ekimena, Garesko Udalaren 

moduan: agintariak direnez eta 

ahalmena dutenez, herritarren 

berdintasuna sustatu behar dute, 

haiei euskara eta gaztelania ikasteko 

modua erraztuz, hau da, haiei 

berdintasun bidea zabalduz. Gobernuak 

hala nahi izanez gero, euskal 

testuak dauzkaten ibar erdaldundu 

guztietako material guztia 

urte gutxitan jar liteke erabili nahi 

dituztenen eskuetan, txukun argitaraturik 

eta euskara batuaren 

aberasgarri. Itzarbeibarko euskaltzaleen 

ahaleginari bertako agintari 

askok egoki erantzun diote, eta 

hortxe daukagu emaitza. 

Zorionak, beraz, itzarbeibartarrei 

oro har, eta esker mila Garesko 

Udalari, Gabriel Arestiren hitzetan 

esanda, «herriaren ahotik hartu 

duena herriari emateagatik». Ez 

dut uste demokratikoagoa izaterik 

dagoenik.

Hizpideak 

Bizitza oso bat euskarari 

Jon Eskisabel 

jeskisabel@berria.info 

orrika lehen kilometroak betetzen 

K ari zela hil da Xabier Gereño, frankismoaren 

garai ilunean euskarari eta 

euskal kulturari argia eman zien langile, 

sortzaile eta militante sutsu eta 

nekaezinenetako bat. Zer ez zuen egin 

Gereñok urte haietan! Euskarazko 

hainbat kantari gazteren lehen grabazioak 

(Benito Lertxundi, Julen Lekuona, 

Estitxu, Maite Idirin...) Gereñok sortutako 

Cinsa argitaletxearen bidez 

sartu ziren gure etxeetan —horregatik, 

r Zaldieroa 

Irakurritakoak 

aseoan nenbilen Londresko 

Notting Hill auzoan, eta 

P George Orwell bizi izan zen 

etxea salgai dagoela ikusi dut. 

Etxe polita da, hesiz inguraturiko 

berdegune txiki bat dauka sarreran 

eta plaka bat dago etxaurrean, 

Orwellek bertan emandako urteak 

seinalatuz. 

Hamabi-hamahiru urte nituela 

irakurri nuen lehenengo aldiz 

Orwellen Abereen etxaldea liburua. 

Eskolan hilero liburu bat irakurrarazten 

ziguten, eta liburuari 

buruzko lan bat egin behar izaten 

genuen gero, istorioaren laburpena, 

pertsonaien deskribapena eta 

iradoki zigun irakaspena biltzen 

zituena. Urte berean irakurri nuen 

Orwellen 1984,gazteleraz.Abereen 

etxaldea irakurri nuenean ezer 

gutxi nekien Stalini buruz. Are 

gutxiago Errusiako Iraultzari 

buruz, eta satiraren esanahia 

beranduago erregistratu nuen nire 

hiztegian. Ez naiz gogoratzen 

1984 nobelako Anaia Nagusia 

nola deskribatu nuen nire txostenean 

edo Orwellek asmatutako 

distopiaren kontzeptua nola defi- 

kartzela pairatu behar izan zuen—; 

euskara ikasteko gramatika liburuak 

idatzi zituen, euskara batuaren alde 

egin zuen hainbat aldizkaritan argitaratutako 

artikuluen bidez, eta literaturan 

ere ekarpen oparoa egin zuen, liburu 

irakurterraz eta xumeen bidez 

gizartean euskaraz irakurtzeko ohitura 

zabaltzea baitzuen helburu. 

Euskaltzain urgazle eta ohorezkoa 

zen Xabier Gereño, eta Euskaltzaindiko 

langilea izan zen hainbat urtez. Hain 

zuzen, Euskaltzaindia, eta ondorioz 

Gereño ere, omendu du aurten Korrikak. 

Euskarari emandako bizitza oso 

bat, eta eredu bat, joan da berarekin. 

Larrepetit 

Garazi Goia 

Azkenaldian 

berriro irakurri 

ditut lau liburu 

horiek, eta 

interesgarria 

izan da atzera 

begiratuz 

egindako ariketa 

Hitz beste 

Anjel Lertxundi 

nitu nuen narrazioaren laburpenean. 

Handik denbora gutxira 

Milan Kunderaren Izatearen arintasun 

jasanezina eta Kafkaren 

Metamorfosia liburuak irakurri 

nituen. 

Azkenaldian berriro irakurri ditut 

lau liburu horiek, eta interesgarria 

izan da atzera begiratuz egindako 

ariketa. Eskolako liburutegian nik 

aukeratu nituen liburuak, baina 

inork ez zidan esan ez zirela egokiak 

nire adineko batentzat eta 

hobe nuela abenturazko nobela 

bat aukeratu izan banu. Irakasleak 

ez zidan esan nire orduko interpretazioa 

okerra zenik eta ez nuela 

ulertu liburuen benetako esanahia. 

Gustatu zitzaizkidala badakit, 

edo behintzat liburu onak eta 

idazle intelektual eta ezagunenak 

zirela banekielako, ez nion neure 

buruari ez gustatzeko aukerarik 

eman; eta pozik nengoen nobela 

horiek irakurritako liburuen 

zerrendan nituelako. Orduan egindako 

lan horiek aurkitzea gustatuko 

litzaidake, nonbait gordeak 

badira. 

Gorrarena 

ontua da diskurtso hegemonikoak argumentu asko 

K darabiltzala elkarren arteko elkarbizitzaren alde, baina 

pisuzko bakar bat ere ez euskararen alde: ezin du euskararen 

aldeko diskurtso eraginkorrik eraiki, espainolismoaren 

argumentu gihartsuenak galbahean jarri gabe. 

Ondorioz, euskararenganako axolagabetasun erabatekoa 

da halakoen jarrerarik naturalena. Bigarren jarrera: 

euskararenganako kezka pixka bat agertzen hasi orduko, 

darwinismoaren determinismoa onestea (bizitzaren legeak 

egin dezala hizkuntza sendoenen hautaketa naturala). 

Hirugarrena, Unamunoren eutanasiarena: modernoak 

izan nahi baduzue, jaurti ezazue euskara kareletik. 

Onenean, gorrarena egitea dute irtenbide —hizkuntzez 

ari garelarik, ondo dator esamoldea—: zer doakit niri horretan, 

nik ez baitut arazo hori? 

Baina arazoa sentiarazten bazaie sentiarazi litekeen 

modu bakarrean —hizkuntzaren praktikarekin— gu omen 

gor intoleranteak. 

u Zuzendariari 

BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400 

karaktere baino gehiago izan behar, tarteak barne, eta BERRIAk mozteko 

eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria 

adierazita: Berria, Martin Ugalde kultur parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak 

Internet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info. 

Psikiatrikoan ere 

torturatzen da 

Farmakoekin torturatzen da 

psikiatrikoan.Farmako horiek 

laborategi sofistikatuetan asmatzen 

dira; frogarik utzi gabe 

torturatzea da gauza.Psikologikoki 

eta fisikoki kalte egiten digute,eta 

egunero ematen dira. 

Pazienteengan eraginak dituzte: 

neke fisikoa,oinez ibiltzea 

eta eskailarak igotzea kosta egiten 

da,eta nahiz eta kanpotik ez 

den nabaritu,prozesioa barrutik 

doa,nazkagarria da; psikologikoki 

depresioa sortzen dute, 

pentsamendu txarrak eragiten 

dizkidate,eta morala behera 

doa,norberaren buruaz beste 

egiteko pentsamendua dakarte,batez 

ere indizioak.Horra hor 

psikiatren gezurrak; farmako 

hauekin burua makurtzen da 

eta nortasuna ezabatzen da, 

farmakoekin ez dut aurkitzen 

neure burua,higuingarria ere 


Iritzia ‹ Harian 

bada; farmakoek tabako adikzioa 

ematen dute,psikiatrikoan 

%95ek erretzen dute,pazienteen 

artean jakina; farmakoek jateko 

gogo itsua sortzen dute,ni 

indizioarekin 30 kilo gizentzen 

naiz,jatuna bainaiz,eta indizio 

barik,aldiz,argala naiz.Horregatik,ezin 

da gose greba egin, 

farmakoek borondatea txikitzen 

dute,deus da barne indarra,eta 

ezin zaio laga jateari; farmako 

batzuek urduritasuna sortzen 

dute,urduritasun kimikoa, 

nazkagarria.Pilulak hartzeari 

uko egiten diona ohean lotzen 

dute,beso-hanketatik,eta indizioa 

jartzen diote.Indizioaren 

eraginak hilabete irauten du. 

Beldurra dago hemen,kexatzen 

dena zigortu eta denbora gehiago 

edukitzen dutelako.Zergatik 

torturatzen dute? Gaixoarazteko,ziurtatzeko 

bezeroa.Hau da 

psikiatrikoa,tortura,hitz batean 

esanda.SOS. 

Jon Otero. Arrasate.


Harian › Iritzia 

Israeli boikota: Palestinan 

zuzenbidea betetzeko estrategia 

Behean sinatzen dugunok 

Israelen aurka 

Boikot, Desinbertsioak 

eta Zigorrak 

kanpaina 

(BDS ingelesez) sustatzen dugun 

Estatu espainiarreko jendarte 

zibileko taldeak eta pertsonak 

gara. Honen bidez, apirilaren 

2an egunkari honetan argitaratutako 

artikuluari erantzuna 

eman nahi diogu. Bertan, 

Euskal Herriko, Galiziako eta 

Katalan Herrietako zenbait herritarrek 

BDSren aurkako jarrera 

agertu zuten. Gure mugimenduaren 

helburuak argitu nahi 

ditugu. 

BDS erakunde israeldarrei 

zuzentzen den bortxakeriarik 

gabeko estrategia da. Salbuespen 

gisa, haien legez kontrako 

politikak aho betean babesten 

dituzten herritar israeldarrei 

ere zuzentzen zaie. Okupazio israeldarrari 

etekina ateratzen 

dioten edo haren konplize diren 

Energia nuklearrari ez. 

Garoña itxi 

Ainhara Plazaola 

Luis Fernandez 

ELAko ingurumen 

arduraduna eta ELAko 

Gasteizko arduraduna, 

hurrenez hurren 

Martxoaren 

11z geroztik, 

Japonia infernua 

ari da 

bizitzen. Lehenik, 

lurrikara izugarri bat eta 

horri jarraitu zion tsunamia 

izan ziren, milaka hildako eragin 

zituztenak. Azken informazio 

ofizialen arabera, 8.600 dira 

dagoeneko, eta beste 13.600 desagertuta 

daude. Hondamendi 

izugarria izan zen, baina ez da 

bukaera izan. 

Japoniako historiaren lurrikara 

bortitzenak eta horren ondorengo 

tsunamiak Fukushimako 

zentral nuklearrean akatsak 

eragin zituen, eta ezin izan 

ziren emergentzia neurriak aktibatu, 

elektrizitate hornidura- 

nazioarteko erakunde guztiei 

ere zuzenduta dago. 

Mugimendua ez da bideratzen 

inongo erlijio-talde edo talde 

etniko, nazional edo linguistiko 

jakinen aurka, Nazioarteko 

Zuzenbidearen kontrakoak diren 

politika batzuen aurka baizik. 

Mundu osoko juduen artean 

lortzen ari den babesa gero eta 

handiagoa da: adibidez, Naomi 

Klein kazetari kanadarra, Ilan 

Pappe historialari israeldarra 

edo Jewish Voice for Peace 

(AEB), Bakearen aldeko Emakumeen 

Koalizioa (Israel) eta Israelgo 

BDS taldea bezalako erakundeak. 

2005ean Palestinako gizarte 

zibileko 170etik gorako erakundek 

2005ean egin zuten deian 

azaltzen denez, BDSren helburua 

Israelen gaineko presioari 

eustea da, estatu horrek herri 

palestinarraren oinarrizko hiru 

eskubideok onartzen dituen arte: 

rik gabe geratu zelako. Zentral 

horietan erabiltzen den teknologia 

oso aurreratua da, baina 

begi bistakoa da oso hauskorra 

ere badela. Gertakari multzo 

horrek suteak eta leherketak 

eragin zituen erreaktoreetan, 

eta erradioaktibitatea zenbait 

kilometrotan zabaldu da. Ez dakigu 

zer ari den gertatzen, eta 

okerrago: ez dakigu zer gerta 

daitekeen, egoera oraindik ez 

baitago kontrolpean. Berriro 

ere, energia nuklearrari dagokionez 

informazioa eta gardentasuna 

falta da. Ez da gai arina. 

Europan gobernuak beraien 

politika nuklearra birplanteatzen 

ari dira, eztabaida ireki da 

berriro. Alemaniako kantziler 

Angela Merkelek Alemaniako 

zentralak geldiarazi ditu hiru 

hilabetez, politika nuklearra aztertzeko. 

Europar Komisioko 

energia komisarioak Japoniako 

egoera apokalipsi bezala deskribatu 

du. Txinako gobernua ere 

bere hazkunde nuklearra bir- 

•1967ko okupazioaren amaiera 

eta harresiaren eraispena. 

•Israelgo herritar arabiar-palestinarrek 

berdintasun osorako 

duten eskubidea. 

•Errefuxiatu palestinarren 

itzultzeko eskubidea. 

BDSren aldeko mugimenduak 

Hegoafrikako apartheid 

erregimenaren eta Israelgo erregimenaren 

artean egiten duen 

konparaketa Nazioarteko Zuzenbideak 

«apartheid krimena» 

deiturikoan oinarritzen da. Estatu 

Batuetako presidente ohi 

Jimmy Carterrek eta Hegoafrikako 

zenbait pertsona ospetsuk 

ere, Desmond Tutu Bakearen 

Nobel saridunak kasu, horrelaxe 

erabili dute. 

Elkarrizketek eta negoziazioek, 

1993ko Osloko akordietatik, 

ez dute lortu herri palestinarraren 

eskubideen aitorpena. 

Nazioarteko komunitatearen 

ezintasunak, Israelen borondate 

faltak eta palestinarren ahu- 

planteatzen ari da. Eta zer dio 

Espainiako Gobernuak bitartean? 

Zentral nuklearren segurtasuna 

egiaztatuko duela, hori 

nahikoa izango balitz bezala. 

Baina Zapaterok erabakiak 

hartu ditu. Otsailean Ekonomia 

Jasangarrirako Legea onartu 

zen, zeinek Espainiako zentralen 

bizitza 40 urtekoa izateko 

muga ezabatzen duen. Horren 

ordez, orain zentralen bizitza 

mugagabea da, betiere «segurtasun 

neurriak betetzen badituzte». 

Fukushimak ere betetzen 

zituen, betetzeari utzi zion 

arte. Wikileakseko kableek erakusten 

dutenez, Energia Atomikoaren 

Nazioarteko Erakundeak 

2007an lurrikara baten ondoren 

Japoniako gobernuari 

jakinarazi zion bazituztela 6,7 

graduko lurrikarei aurre egin 

ezin zieten zentral nuklearrak. 

Oraingoak ia 9 gradu izan ditu, 

eta beranduegi da. 

Osasunaren Munduko Erakundeak 

esan du elikagaietan 

leziak porrotera eraman dituzte 

negoziazioak bata bestearen 

atzetik. BDS Israel/Palestinan 

bidezko bakea lortzeko estrategiarik 

eraginkorrena da; bertan 

bizi diren bi herrien eskubideekiko 

berdintasunezko errespetuan 

oinarritutako bakea, alegia. 

SINATZAILEAK: Ana Ollo 

(Komunikazio zuzendaria, 

NUPeko irakaslea); Karlos Perez 

de Armiño (Nazioarteko 

Harremanetako irakaslea 

EHUn); Fito Rodriguez (EHUko 

irakaslea eta idazlea); Juan 

Hernandez (EHUko irakaslea 

eta Hegoako kidea); Alex Arizkun 

eta Txuri Ollo (NUPeko irakasleak); 

Jose Daniel Gutierrez 

(EHUko irakaslea); Gonzalo 

Fernandez (Hegoako koordinatzailea 

eta EHUko irakaslea); 

Josu Martinez (zinema 

zuzendaria); Fredi Paia (ber- 

(esnea eta alkatxofak, esaterako) 

eta uretan aurkitu den erradiazioa 

arazo oso larria dela, 

uste zen baino larriagoa. Itsasoko 

ura ere kutsatuta dago (nork 

usteko du kontrakoa, itsasoko 

ura ari badira zentralera isurtzen?). 

Eta hau oraindik ez da 

bukatu. 

Zergatik jarraitzen 

da energia 

nuklearrarekin, 

enegia 

berriztagarriak 

bezalako alternatiba 

garbi eta seguruak 

ditugunean? Erabaki 

horren atzean ez al 

dira egongo enpresa 

elektriko handien 

interesak? 

tsolaria); Gotzon Barandiaran 

(idazlea); Aroa Lasa (musikaria); 

Gari Berasaluze (idazlea), 

Manex Agirre bertsolaria; Joxe 

Iriarte Bikila Gorripidea-Zutikeko 

kidea eta idazlea; Jon 

Aranburu,Axier Lopez,Richard 

Wendling,Ainara Gorostitzu, 

Alberto Pradilla,Martxelo Diaz, 

Anakoz Amenabar (kazetariak); 

Fernan Bilbao (ESK); 

Igor Urrutikoetxea (LABeko 

Nazioarteko idazkaria); Galder 

Olibares (Igorreko alkatea); 

Alazne Olaizola (Zestoakoa); 

Aitor Sarasola (Alegiakoa); Jesus 

Mari Mendinueta (Arbizukoa); 

Mikel Basabe (Aralarreko 

legebiltzarkidea); Nekane Perez 

(NaBaiko parlamentaria); 

Jose Navas Amores (Gasteizko 

EBko zinegotzia); Antxon Belakortu 

(Gasteizko EAko zinegotzia),Marine 

Pueyo (ezker 

abertzaleko Iruñeko zinegotzia); 

Europako BDS; EH-Pasletina 

Sarea... 

Baina ez dezagun Japoniara 

bakarrik begiratu; hemen bertan 

daukagu ezaugarri bereko 

eta Fukushiman akatsak izan 

dituzten segurtasun neurri berdinetako 

zentral zuklearra, Garoñan. 

Dagoeneko 40 urte ditu, 

eta itxita egon beharko litzateke. 

Zentralaren zahartzeak 

akats asko eragin ditu azken urteetan, 

gehiegi. Baina Espainiako 

Gobernua ez dago zentrala 

ixteko prest, eta bi urtez luzatu 

du bere bizitza, 2013 arte, eta 

momentua iristen denean nork 

daki zer gertatuko den. Hurrengo 

gobernua izango da erabaki 

beharko duena. 

Zergatik jarraitzen da energia 

nuklearrarekin, enegia berriztagarriak 

bezalako alternatiba 

garbi eta seguruak ditugunean? 

Erabaki horren atzean ez al dira 

egongo enpresa elektriko handien 

interesak? Gure osasuna 

eta segurtasunaren gainetik 

jartzen diren interesak? 

ELAk Garoña ixtea exijitzen 

du, horretarako arrazoi gehiegi 

daudelako. Zentral zaharra da, 

akats gehiegi izan dituena eta 

dagoeneko itxita egon beharko 

litzatekeena. Energia nuklearra 

alde batera uztea ere exijitzen 

dugu, energia aurrezteko eta 

mugikortasuna gutxitzeko politikak 

bultzatzea eta berriztagarrien 

aldeko apustua egitea, 

energia seguru eta garbi bakarra 

baita.


‹ Publizitatea


Harian › Euskal Herria 

Marifeli Etxeandia eta Egin dezagun bidea ekimenaren beste sustatzaileetako batzuk, atzo, Bilbon egin zuten aurkezpenean. MONIKA DEL VALLE / ARGAZKI PRESS 

‘Egin dezagun bidea’ 

ekimena ibiltzen hasi da, 

amnistiara begira 

Konponbideak gatazkaren ondorioak 

gainditzea eskatzen duela eta, preso eta 

iheslariak etxeratzeko lana abiatu dute 

Urtarrileko manifestazioa antolatu zutenek 

urratsa «bide geldiezin» egiteko eskatu dute 

Aitziber Laskibar Bilbo 

Urtarrilaren 8an presoen eskubideen 

aldeko urratsa egiteko eskatu 

zutenek jauzi bat egin, eta bidea 

egiteko eskatu dute; bide osoa 

egitekoa. Euskal presoak eta iheslariak 

etxeratuko dituen txangoa, 

gaurtik egiten hastekoa. Amnistiara 

begira hasi dira oinez, 

Bilbon egindako ekitaldian. Pre- 

soen eskubideetatik haragoko 

arrazoiengatik egin nahi dute espetxe 

politika aldatzetik hasi, eta 

amnistia helmuga duen lana: presoei 

eta iheslariei amnistia emateak 

gatazka konpondu dela esan 

nahiko duelako; gatazka konponduko 

bada, beharrezkoa izango 

delako «gatazkak eragindako kalte 

eta ondorioak gainditzea». 

«Gatazka egoteko arrazoiak 

G Espetxe politikan egin beharreko urratsak 

Kartzela politika «konponbide 

klabeetara aldatzeko» hainbat 

urrats egin behar direla ohartarazi 

dute sustatzaileek: 

pSalbuespeneko neurriak indargabetu. 

Muturreko egoerak 

ezartzeko salbuespeneko neurri 

guztiak indargabetu beharko direla 

diote: sakabanaketa bukatzea; 

zigorra bete dutenak, gaixo 

daudenak, zigorraren hiru 

laurdenak bete dituztenak eta 

preso behin-behinean dituztenak 

kalera ateratzea; tratu krudelak 

bukatzea, hala nola bakartzeak 

eta jipoiak. 

pEuskal Herrira. Euskal Preso 

Politikoen Kolektiboa Euskal 

Herrian batzea, eta, dagozkion 

eskubide indibidual, kolektibo, 

politiko eta zibilen jabe, Euskal 

Herriko prozesuan, gainerako 

preso eta iheslari politikoak egoteko 

arrazoi berak dira. Horregatik, 

arrazoi horien desagerpenak, 

bere ondorioen desagerpena ere 

ekarri behar du; besteak beste, 

presoak eta iheslariak etxeratzea, 

eta aurrerantzean gehiago 

ez izatea», laburbildu dute Iñaki 

Olasorok eta Marifeli Etxeandiak 

sustatzaileen izenean. «Amnistia 

eta konponbide demokratikoa 

txanpon beraren bi alde dira». Bidea 

luzea izango dela ohartarazi 

dute ekimeneko kideek. Pausoz 

pauso egin beharko dela, eta maila 

askotako urratsak eskatuko dituela. 

Ezer baino lehen, espetxe 

politika aldatzeko beharraz ohartarazi 

dute. 

Berebiziko garrantzia eman 

diote urtarrilaren 8an hasitako 

eragileek bezala, inolako trabarik 

gabe parte har dezan bide 

ematea. 

pEtxera. Gatazka konpontzeko 

prozesuan, gatazkaren ondorioak 

gaindituz joatea beharrezkoa 

izango da; besteak beste, preso 

eta iheslari politikoak etxeratzea 

ahalbidetzea. Gatazka 

konpontzeko prozesua amnistia 

prozesua ere bada. 

urratsa «bide geldiezin» bilakatzeari. 

Herriz herri bilguneak sortu 

eta «mugimendu dinamikoa» 

osatzeko deia egin dute horregatik. 

Bilgune horien bidez hileroko 

azken ostirala «mobilizazio erraldoi 

iraunkorra» bihurtu behar litzakeela 

uste dute, eta presoak 

euskal herriratzeko ikurrez josi 

behar litzatekeela Euskal Herria. 

Elkarlan esparruak 

Euskal Herriko instituzioek, eragileek, 

alderdi politikoek eta sindikatuek 

bidea egiten lagundu 

behar luketela azaldu dute Olasorok 

eta Etxeandiak. Hortaz, 

«ekarpena» egin dezaten, elkarlan 

esparruak abiatuko dituztela 

iragarri dute. 

Esparru horietan, eragileen 

konpromisoak jaso eta gauzatu 

nahi dituzte. Instituzioak presoen 

eskubideen aldeko esparru bihurtzea 

ere nahi dute. Eta presoen 

gaia «eztabaida politikoan» ezartzea. 

Prozesuarekin «konprometituta» 

daudenek «presoen kolektiboaren 

parte hartzea ahalbidetzeko 

konpromisoa» hartzea eta 

kolektiboaren «interlokuzio 

iraunkorra» martxan jartzea ere 

nahi dute. Horrez gain, nazioarteko 

pertsona eta eragileen «konplizitatea» 

bilatuko dutela eta elkarlanean 

sakonduko dutela iragarri 

dute. 

G Sustatzaileak 

UNIBERTSITATE IRAKASLEAK 

Aitor Zuberogoitia. 

Antton Mendizabal. 

Cesar Arrondo. 

Inmakulada Maiz. 

Iñaki Antiguedad. 

Jose Mari Lorenzo Espinosa. 

Jose Mari Kanpillo. 

Julen Arexolaleiba. 

Koldo Zuazo. 

Mariana Fernandez Castelli. 

Mariam Bilbatua. 

Pedro Albite. 

KIROLARIAK 

Aratz Gallastegi. 

Egoitz Murgoitio. 

Unai Etxebarria. 

Iban Estebez. 

Aitor Goñi. 

KULTURGINTZAKOAK 

Aitor Sarriegi. 

Aiora Zulaika (Pirritx). 

Eneko Abasolo. 

Eñaut Elorrieta. 

Gorka Lazkano. 

Igor Elorza. 

Jose Mari Agirretxe (Porrotx). 

Xabier Silveira. 

Itziar Ituiño. 

Txerra Bolinaga. 

Patxi Biskert. 

Oihane Perea. 

Jon Maia. 

Miren Amuriza. 

Atilio Boron. 

Carlo Fabretti. 

Gotzon Barandiaran. 

Eider Rodriguez. 

Jose Luis Otamendi. 

Lander Garro. 

Peru Magdalena. 

KAZETARIAK 

Antonio Alvarez Solis. 

Carlos Aznarez. 

Carlos Tena. 

Jose Mari Isasti. 

Nerea Iriarte. 

Iñaki Landa. 

Iñaki Errazkin. 

Iñaki Olasolo. 

Jose Mari Pastor. 

Ingo Niebel. 

Iker Bizkarguenaga. 

APAIZAK 

Ramon Landera. 

Felix Plazer. 

HAINBAT SEKTORETAKOAK 

Andoni Txasko. 

Cesar Manzanos. 

Gloria Zulaika. 

Iratxe Esnaola Arribillaga. 

Jesus Valencia. 

Santiago Bereziartu. 

Nagore Amondarain. 

Oskar Bañuelos. 

Santiago Alba Rico. 

PRESOEN SENIDE, PRESO OHI... 

Bego Asensio. 

Jose Luis Lopez de Luzuriaga. 

Larraitz Rike. 

Jone Artola. 

Aitziber Sagarminaga. 

Marifeli Etxeandia...

Mikel Ibañezen argazkia, haren egoera salatzeko 2008an eginiko agerraldi batean. JON URBE / ARGAZKI PRESS 

Mikel Ibañezen heriotzaren 

atzean «errepresioaren 

itzala» dagoela salatu dute 

Herenegun hil zen 

preso ohia, gaixotasun 

larri baten ondorioz; 

aurtengo urtarriletik 

aske zen, baldintzapean 

Erredakzioa Donostia 

Mikel Ibañez errefuxiatu eta preso 

ohia hil da. Gaixotasun larri 

bat dela eta, 2008ko maiatzetik 

aske zegoen, Elgoibarko bere 

etxean. Ezker abertzaleak, Etxerat-ek 

eta AAM Amnistiaren Aldeko 

Mugimenduak atsekabea 

eta dolua azaldu dute Ibañezen 

heriotzarengatik, eta haren senide 

eta lagunei «berotasuna, gertutasuna 

eta laguntza» eskaini 

diete. Salatu dute Espainiako Estatuak 

euskal militanteen aurka 

eta bereziki euskal presoen aurka 

darabilen «errepresio eta espetxe 

politika ankerra» dagoela Ibañezen 

heriotzaren atzean. 

Ibañez gogoratu eta gaixotasun 

larriak dituzten presoen egoera 

salatzeko eta horiek berehalako 

aska ditzatela eskatzeko, manifestazio 

bat egingo dute bihar 

arratsaldean Elgoibarren. Heriotza 

zigorrik ez, gaixo dauden presoak 

kalera! izango da leloa, eta 

18:00etan abiatuko da, herriko 

plazatik. Etxerat-ek emandako 

datuen arabera, gaur egun sei 

euskal preso daude gaixotasun larri 

eta sendaezinekin espetxeratuta. 

Beste zazpi etxean daude, 

baldintza zorrotzekin. 

Mikel Ibañezen kasuan, azken 

lau urteak izan dira gogorrenak. 

2007an atxilotu zuten bigarren aldiz, 

Parisen, Uruguaitik bere familia 

bisitatzera zetorrela. Ordu- 

rako gaixorik zegoen, baina Frantziako 

Justiziak hura Espainiaratzea 

onartu zuen. Espetxean zela, 

ospitaleratu egin behar izan zuten, 

eta minbizia zuela jakin zuen 

orduan. Ebakuntza egin, eta espetxera 

eraman zuten berriro. Diabetesa 

eta soriasia ere bazituen, 

eta tratamendurik ez zuela jasotzen 

salatu zuten behin eta berriz 

haren senide, abokatu eta konfiantzazko 

medikuek. 

Haren osasuna aintzat hartuta, 

2008ko maiatzean utzi zuten aske, 

kontrolpean, abokatuek eskaera 

ugari egin ostean. 2010eko uztailean, 

bihotzekoak jota, Donostiako 

Ospitalean eduki zuten, baina 

abuztuan berriro atxilotu zuten, 

ordurako osatuta zegoela argudiatuta. 

Hilabete geroago utzi zuten 

berriro aske, kontrolpean. Urtarrilean, 

baldintzapeko askatasuna 

eman zioten. 

1992an Uruguain atxilotu zituzten 

errefuxiatuetako bat zen Ibañez. 

Montevideoko La Trainera 

jatetxe ezagunean 1995. urtean 

eginiko sarekadan atxilotu eta 

Espainiaratu zuten lehenengoz, 

beste zazpi lagunekin batera. 

Neurri horren aurka greba orokorra 

antolatu zuten Montevideon, 

eta bi pertsona hil ziren. ETAri laguntza 

emateagatik epaitu zuten 

Ibañez, baina ez zuten frogarik 

aurkitu, eta aske utzi zuten. Uruguaira 

itzuli zen. 

Erakundeen «utzikeria» 

AAMk «utzikeria handiz» jokatu 

izana leporatu die erakundeei. 

Ibañezi «osasun asistentzia egokia» 

izateko eskubidea denbora 

luzez ukatu egin diotela gogoratu 

du, «bai espetxean, bai etxean 

preso izan dutenean». 

Ibañezen senide batek BERRIAri 

2008an eskainitako elkarrizketa 

batean adierazi zuenez, espetxeko 

kideengatik izan ez balitz, Ibañez 

kartzelan hilko zen. Azaldu 

zuenez, minbizia atzeman aurretik, 

erabat ahulduta, Soto del 

Real espetxeko patioko txoko 

batean igarotzen zituen orduak. 

Eta salatu zuen kide batek konortea 

galduta koman ziegan topatu 

zuen arte ez zutela ospitalera eraman. 

Presoen eskubideen 

inguruan galdetu 

dute Europan 

Cornelis de Jong 

europarlamentariak 

sakabanaketari buruzko 

iritzia eskatu dio 

Europako Batzordeari 

Erredakzioa 

Euskal presoen giza eskubideen 

inguruan galdetu du Cornelis de 

Jong GUE/NGL taldeko europarlamentariak 

Europako Legebiltzarrean. 

Europako Batzordeari 

egin dio galdera, idatziz. Hiru 

puntu ditu itaunak, eta, bereziki, 

azalpenak eskatzen ditu Espainiako 

Gobernuak euskal presoen 

aurka daraman politikaren inguruan; 

batez ere, sakabanaketa politikaz 

Europako Batzordeak 

duen iritzia jakin nahi du europarlamentariak. 

Idatzian dio presoak 

sorterritik ehunka kilome- 

Erredakzioa Gasteiz 

GALen eta eskuin muturreko taldeen 

atentatu guztiak ikertzea 

eta argitzea ezinbestekoa dela iritzita, 

legez besteko proposamen 

bat erregistratu zuen atzo EAk 

Eusko Legebiltzarrean, osoko bilkuran 

eztabaidatu eta bozka dezaten. 

Juanjo Agirrezabala legebiltzarkideak 

aurkeztutako ekimenak 

bi puntu ditu. Alde batetik, 

Eusko Legebiltzarrari eskatu dio 

GALen eta eskuin muturreko taldeen 

«atentatu terroristen» biktimek 

«justizia eta erreparazioa» 

jasotzeko eta «egia» ezagutzeko 

eskubidea dutela aldarrika deza- 


Euskal Herria ‹ Harian 

trotara dauden kartzeletan dituztela 

«senide eta lagunengandik 

bakartzeko asmoz». Maiz badaezpadako 

espetxealdian eta galdeketetan 

torturatzen dituztela salatzen 

dutela eta harremanak eta 

bisitak ukatzen dizkietela ere nabarmendu 

du. 

Hori horrela, Espainiako Gobernuari 

presoen eskubideen 

urratzeen inguruko azalpenak eskatuko 

ote dizkion galdetu dio Europako 

Batzordeari GUE/NGLko 

parlamentariak. Modu berean, 

eta azalpen horiek nahikoak izango 

ez balira, Espainia Europako 

Justizia Auzitegira eramateko 

prest ote dagoen jakin nahi du, honek 

giza eskubideekin zerikusia 

duten arauak betetzera behartu 

dezan. 

Galdera idatzia denez, Europako 

Batzordeak modu berean 

erantzun beharko dio Cornelis de 

Jongi. 

EAk GALen atentatuak 

argitu ditzaten eskatu 

du proposamen batean 

la. Bestetik, galdegin dio Espainiako 

Gobernuari eta botere judizialari 

eska diezaiela «behar diren 

neurriak» hartu eta «baliabide 

egokiak» ipin ditzala argitu 

gabe dauden GALen eta eskuin 

muturreko taldeen atentatu guztiak 

ikertzeko eta argitzeko eta 

horien inguruko prozedura judizialak 

berriz ere irekitzeko. 

Azken egunotan Miguel Planchueloren 

aurka Auzitegi Nazionalean 

egin den epaiketa dela-eta 

GALek «gaurkotasuna» berreskuratu 

duela gogoratu du EAk, 

baina erantsi du talde horrek 

Euskal Herrian egindako atentatu 

guztiak ez dituztela oraindik 

ikertu, epaitu eta argitu.



Bilduk bakea eta normalizazio politikoa 

ekartzeko konpromisoa hartu du 

Nafar erakundeetan 

hamar konpromisoren 

alde egingo du; gaur, 

zerrendak aurkeztuko 

dituzte Donostian 

Joxerra Senar Iruñea 

Nafarroari buruz hamar konpromiso 

hartu ditu Bilduk, eta erakundeetan 

printzipio horiek defenditzeko 

borondatea agertu du. 

Maiorga Ramirez eta Eva Aranguren 

EAko ordezkariak eta Bakartxo 

Ruiz independenteak konpromiso 

horiek aurkeztu zituzten 

atzo Iruñean. Hala, batetik, Euskal 

Herrira bakea eta normalizazio 

politikoa ekartzeko «etengabeko 

lana» egiteko gertu azaldu 

dira. «Gernikako Akordioaren 

edukia gure hauteskunde konpromisoetan 

txertatuko dugu, eta 

gure jarduera politiko eta instituzionalean 

akordioa betetzea defendituko 

dugu», esan zuen Eva 

Arangurenek, Iruñeko alkategaiak. 

«Gizarte eta lan eskubideak irmo» 

defenditzeko beharra ere 

azaldu dute. Espainiako eta Nafarroako 

gobernuek bultzatutako 

neurriak «kapital handien eta finantzen 

mesederako» direla salatu 

dute, eta beraiek gehiengo sindikal 

abertzalearen aldarrikapenekin 

bat egiten dutela azaldu dute. 

Gogorarazi dute azken urtetan 

zerga arloan eman diren «atzera- 

Eva Aranguren, Bakartxo Ruiz eta Maiorga Ramirez, atzo. J. MANTEROLA / ARP 

pausoak»: hala nola ogasunen 

gaineko zerga kentzea, balio erantsiaren 

gaineko zerga igotzea eta 

errenta eta sozietate zergetan «aldaketa 

atzerakoiak» egitea. 

Gainera, Euskal Herriaren «nazio 

aitortza» eta herritar guztientzat 

eskubide guztiak defenditzen 

ditu Bilduk, «salbuespenik gabe, 

bizitza eskubidetik hasita eta, 

noski, torturatua ez izateko edo 

tratu txarrak ez jasotzeko eskubidea 

ere». Era berean, aniztasuna 

babesteko konpromisoa agertu 

dute, desadostasunak errespetatuz 

eta edozein proiektu politiko 

baldintza beretan defenditu ahal 

izatea aldarrikatuz. 

Nafarroa «euskalduna, eleaniztuna 

eta kulturalki aurreratua» 

izatea eskatu dute, baita baliabide 

naturalak errespetatuko dituen 

DLaburrak 

Aresek eta Rubalcabak 

batzarra egingo dute gaur 

BILBO›Espainiako Barne ministro 

Alfredo Perez Rubalcabak 

eta Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo 

sailburu Rodolfo Aresek 

batzarra egingo dute gaur. 

«Borroka antiterroristan», 

Ertzaintzaren eta Espainiako 

polizien arteko elkarlana aztertuko 

dute. 

Bilduz ez dela susmorik 

izan behar dio Oleagak 

BILBO›Txema Oleaga PSE- 

EEko Bilboko Udalerako hautagaiak 

adierazi duenez, Bilduren 

gainean ez da susmorik izan 

behar. Izan ere, koalizioa bi 

alderdi «guztiz demokratikok» 

osatzen dutela ohartarazi du. 

Haren iritziz, «ordezkatuta sentitzen 

ez den gizarte talde 

garrantzitsu batentzat, formula 

izan daiteke». 

eredu bat ere. Nafarroako enpresen 

sarea eskatuko dute, eta erabaki 

publikoetan herritarren parte 

hartzea bultzatzearen alde 

egingo dute. Garrantzitsutzat jotzen 

dute, halaber, etorkinenganako 

«duintasun, berdintasun 

eta justizia irizpideetatik abiatutako 

tratua». Emakumeentzako 

berdintasun eta askatasun printzipioetan 

oinarritutako esparruaren 

alde egingo dute. Azkenik, 

sistema publikoa babesteko 

konpromisoa dute. 

Ika-mika markarekin 

Herenegun, Batzarrek eta EAk 

Nafarroako hauteskunde batzordean 

salaketa bat aurkeztu zuten, 

eta EAJri, Aralarri eta independenteei 

bozetan NaBai marka erabiltzea 

galarazteko eskaera egin 

zioten. Maiorga Ramirezen iritziz, 

agerikoa da eragileok ezin dutela 

erabili marka, lau alderdien 

oniritzia beharko litzatekeelako 

eta egun Batzarre eta EA kanpoan 

direlako. Ramirezen aburuz, 

«biktimismoaz» baliatzen ari dira 

Aralar eta EAJ. Hala ere, argi utzi 

du euren lehentasuna UPNri aurre 

egitea izango dela. 

Bilduk gaur Donostiako Kursaalean 

egingo duen ekitaldian, 

programaren eduki nagusiak eta 

zerrendetako hainbat ordezkariren 

izenak jakinaraziko ditu. Na- 

Baik, berriz, Berriozarko musika 

eskolan beste ekitaldi bat egingo 

du. Patxi Zabaleta eta Uxue Barkos 

izango dira bertan. 

Egibarrek dio H1eko kide 

zenbait daudela EAJren 

Gipuzkoako zerrendetan 

Maiatzeko bozetarako 

EAJren eta H1en arteko 

akordiorik ez dela 

izango dio EAJko 

Gipuzkoako buruak 

Jon Olano Donostia 

Hamaikabateko eta Eusko Alkartasunako 

kide zenbaitek EAJren 

Gipuzkoako hauteskunde zerrendekin 

bat egin dute, Joseba Egibar 

EAJko GBBko presidenteak 

jakinarazi duenez. Bat egitea 

hautu pertsonala izan dela ohartarazi 

du Egibarrek, eta pertsona 

horiek EAJko hautagaitzetan independente 

gisa agertuko direla 

azaldu du. Ez du zehaztu H1eko 

eta EAko zenbat kidek egin duten 

bat EAJrekin. 

Lopezen ustez, 

PPk eta EAJk ez 

dute ongizate 

estatua 

defendatzen 

Ongizate estatua 

«segurtasun sarea» dela 

dio Lopezek, eta sare 

hori hautsi nahi izatea 

egotzi die bi alderdiei 

Erredakzioa Bilbo 

Patxi Lopez Eusko Jaurlaritzako 

lehendakariak ongizate estatua 

ez defendatzea aurpegiratu die 

PPri eta EAJri. Ongizate estatua 

«babesten gaituen segurtasun 

sare bat» dela eta bi alderdiek sarea 

hautsi nahi dutela esan du. 

Portugaleten (Bizkaia) egin 

ditu adierazpenok Lopezek, herri 

horretako PSE-EEren hautagaitza 

babesteko ekitaldi batean. Haren 

irudiko, PPk hautsi egin nahi 

du «segurtasun sare» hori. EAJri, 

berriz, elkarrekin lan egiteko aukera 

zapuztu nahi izatea egotzi 

dio. 

«Ezin dugu onartu eskuinak 

zerbitzu publikoak pribatizatzea 

eta gizartean desoreka eragitea, 

ezta abertzaleek argudio identitarioak 

pilatu eta lubakiak eraikitzea 

ere», adierazi du. PSE-EE bi 

asmo horiek eragozten saiatuko 

dela ziurtatu du Lopezek. 

Bi aukeren aurrean, «ezkerreko 

politikak» aldarrikatu ditu Lopezek: 

«Ezkerrekoa izatea aurrerapena 

bilatzea da, bide bazterrean 

inor utzi gabe». 

Donostiako Udalerako Euzko 

Alderdi Jeltzalearen hautagaitzaren 

aurkezpenean egin ditu 

adierazpenok Egibarrek. Araban, 

EAJ eta H1 maiatzeko hauteskundeetarako 

akordio bat 

erdietsi nahian dabiltzala jakinarazi 

zuen herenegun EAJko presidente 

Iñigo Urkulluk. Gipuzkoan, 

ordea, ez dela horrelakorik 

gertatuko azaldu du Egibarrek. 

«Gure zerrendetan agertzea proposatu 

genien, baina haiek koalizioan 

aurkeztu nahi zuten», azaldu 

du. 

Bi alderdiek lehen ez zutenez 

adostasunik lortu, Egibarrek ez 

du uste orain posible izango 

denik; izan ere, oroitarazi duenez, 

hauteskunde zerrendak aurkezteko 

«egun gutxi» gelditzen dira. 

Apirilaren 18ra arte da zerrendak 

aurkezteko epea .

Demokraziari «argi berdea» 

ematea izango du helburu 

aurtengo Aberri Egunak 

Gernika eta Baigorri 

berdez janzteko deia 

egin dio abertzale orori 

Independentistak 

sareak 

Izar Mendiguren Bilbo 

Euskal Herriak askatasunerako 

duen eskubidea errespetatzeko 

eskakizuna. Hori aldarrikatuko 

du Independentistak sareak apirilaren 

24an, Gernikan eta Baigorrin. 

Horretarako, Argi berdea independentziari 

leloa hautatu dute. 

Txutxi Ariznabarreta Independentistak 

sarearen bozeramailearen 

aburuz, demokrata guztiek 

erantzun beharreko erronka da 

aurtengoa, «guztion artean demokraziari 

argi berdea pitz diezaiogun». 

Azaldu duenez, «lurralde mugarik 

gabe» Euskal Herria nazio 

gisa aitortu eta errespetatzea eskatuko 

dute. Baita herritarrek 

etorkizuna libreki erabakitzeko 

eskubidea izatea ere. «Joko demokratiko 

garbian, proiektu politiko 

guztiek, independentziarenak 

barne, aukera izan behar dute 

baldintza berberetan defendatu 

eta gauzatzeko», adierazi du. 

Deialdi bikoitza 

Datorren urtean Gernika bonbardatu 

zutenetik 75 urte beteko 

dira, eta Nafarroa «indarrez» konkistatu 

zutenetik 500. Hori dela 

eta, Gernikara joateko deia egiteaz 

gain, Baigorrin ospatuko den 

Nafarroaren Egunarekin bat 

egin du Independentistak sareak: 

«Aberri Eguna olatu berde erraldoi 

bilakatu behar dugu, 75 eta 

500 urte geroago Euskal Herria bizirik 

dagoela erakusteko». 

Besteak beste, Jose Mari Arrate 

Athleticeko lehendakari ohiak 

egin du bat deialdiarekin. 

Ariznabarretaren arabera, alderdi 

politikoek urte osoa dute 

haien eguna ospatzeko. Haatik, 

Baigorrira edo Gernikara bertaratu 

eta berdez janzteko deia egin 

die kolore guztietako independentistei. 

G Egitaraua 

BAIGORRI 

p13:00. Ekitaldia Nafarroaren 

Egunean, Gaztain Errekan. 

GERNIKA 

p12:00. Manifestazioa, Udaletxe 

plazatik abiatuta. 

p13:00. Ekitaldia, pasealekuan. 

Baigorriko ekitaldiarekin konexioa 

egingo dute. 

p14:00. Txosnen irekiera, pasealekuan. 

p14:30. Herri bazkaria. Bazkaldu 

ondoren, Hutsa eta Doblea 

taldearen kantaldia izango 

da. 

p16:00. Haurrentzako gunearen 

irekiera. 3, 2, Zast, egizu jolas! 

antzezlanaren emanaldia. 

p18:00. Kantuki taldearekin 

dantzaldia, pasealekuan. 

p21:00. Gazteok ere independentzia 

ekitaldia eta Deskontrol 

eta Obrint Pas taldeen kontzertua, 

pasealekuan. 



Independentistak sareko kideak, atzo, Bilbon. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS



17. Korrika D 

Jendetza zuen zain Korrikak Iruñeko Sanduzelai auzoan sartu zenean. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS 

Ongi etorri ezin beroagoa 

Korrika Iruñera ailegatu da, eta Nafarroako 

hiriburuko herritarrek harrera jendetsua 

egin diote euskararen aldeko lasterketari 

Euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatu 

dute parte hartzaileek hiriko bide osoan 

Edurne Elizondo Iruñea 

Eguraldiaren pare ibili ziren 

iruindarrak atzo, eta harrera ezin 

beroagoa egin zioten Korrikari. 

Jendetzak hartu zituen Nafarroako 

hiriburuko karrikak. Helduek 

eta haurrek, korrika edo bizikletaz, 

denek eman nahi izan zioten 

ongi etorria AEKren euskararen 

aldeko bestari. Eta bide batez, 

haien oihuen bitartez, Iruñeko 

eta Nafarroako agintariei gogoratu 

zieten herritarrek euskaraz 

bizi nahi dutela herrialde horretan. 

Buztintxuri auzotik sartu zen 

Korrika Iruñean, arratsaldeko 

19:00 aldera. Berriozartik ailegatu 

zen lasterketa jendetsua. Buztintxurin, 

ordurako, herritarrak 

Korrikarekin bat egiteko zain ziren. 

Haurrak ziren haietako 

anitz, lasterketari ongi etorria 

emateko irrikan. 

Buztintxuritik Sanduzelai auzorantz 

abiatu zen Korrika. Han 

ere, lasterketa ailegatu baino lehen, 

giroa berotzen aritu ziren auzoko 

lagunak. Zer jan eta zer edan 

ez zuten faltan korrika egiteko 

prest ziren herritarrek, eta, horri 

esker, jasangarriago bilakatu zuten 

eguzki azpiko egonaldia. 

Ez zuten luze zain egon behar 

izan, dena den. Korrikak bere ordutegia 

bete zuen, eta 19:18 aldera 

ailegatu zen auzora. Sanduzelaitik 

Txantrearako bidean, handitu 

baino ez zen egin korrikaren tropela. 

Karrika bazterretan jendetzak 

bat egin zuen, halaber, las- 

LARRAGA 

06:51 

Allo 

09:40 

Lizarra 

10:45 

terketako kideak txalotzeko asmoz. 

Arrotxapean sartu aurretik, 

Sanduzelaiko hainbat karrikatan 

barrena ibili ziren korrikalariak. 

Eta ederki berotu zuten giroa. Iruñeko 

alkate Yolanda Barcinari 

zuzendu zizkioten beren lelo eta 

oihu gehienak, eta behin eta berriz 

erran zioten Iruñea euskalduna 

dela. Ofizialtasunaren alde 

egin zuten, halaber, Korrikan parte 

hartu zuten guztiek. 

Haurrak protagonista 

Arrotxapea auzotik Antsoainen 

sartu zen Korrika, Kaputxinoen 

egoitzaren paretik. Korrikaren 

burua han zegoela, tropelak Marcelo 

Celayeta osoa betetzen zuen. 

Korrikalarien buruak baino ez ziren 

igartzen lasterketaren aurreko 

aldetik. Karrika guztia zen 

euskararen aldeko aldarri bihurtutako 

jende multzoa. 

Besta giroa nabarmena izan 

zen Korrikak Iruñean egin zituen 

lehendabiziko kilometroetan. 

Antsoainen, halaber, hainbat musikarik 

eman zioten ongi etorria 

lasterketari, eta antolatzaileek bi- 

Los Arcos 

13:23 

Lodosa 

16:53 

Sartaguda 

17:32 

San Adrian 

19:42 

ziki eskertu zuten. Eguraldiak 

ere lagundu zuen besta giro hori 

zabaltzen, eta egun argia lagun, 

karrika guztiak bete ziren jendez. 

Haurrek toki nabarmena bete zuten 

lasterketan, eta Iruñeko ibilbideko 

une anitzetan haien esku 

egon zen Korrikaren lekukoa. 

Irribarrea aurpegian, gustura 

hartu zuten denek haien gain lekukoari 

eusteko ardura. 

Antsoaindik atera, eta Txantrea 

izan zen Korrikaren hurrengo 

helmuga. Iruñean sartu zen, 

berriz ere, lasterketa. Beroari aurre 

egin zioten korrikalariek, eta 

eutsi zioten tropelean. Bizikleta 

hautatu zuten anitzek lekukoaren 

atzetik joateko. 

Txantrea zeharkatu eta gero, 

Iruñetik atera zen lasterketa, eta 

Burlatako karriketan sartu zen 

tropela, bere mezua zabaltzen jarraitzeko 

prest. Han ere harrera 

beroa egin zioten. Txantrean 

amaitu zuten iruindar anitzek bidea, 

eta gauez Korrika Alde Zaharrera 

noiz itzuliko zain gelditu ziren. 

Burlatako herritarrek hartu 

zuten lekukoa. Inoiz ez gelditzea, 

hori baita kontua. 

Azkoien 

21:14 

Martzilla 

21:47 

Cadreita 

23:37 

Aurrenekoen 

lekukoarekin 

Furgonetatik 

Ibai Maruri 

orrikak badaki euskaldun 

eta euskaltzaleen K emozioak astintzen. Baina 

Sakanatik igarotzerakoan, 

oroitzapen asko gaurkotzen ditu, 

Aurreneko Korrika eta ondorengo 

guztiak lotuz, bizi dugunera 

ekarriz. 

Etxarri Aranatzen sortzen da 

une berezi hori. Eta atzo ere ez 

zen gutxiagorako izan. Lore sorta 

eta guzti hartu zuten lekukoa 

Maider Beltzak eta Aberri Barandikak. 

Metro batzuk aurrerago, 

herriko plazan, Pilar Satrustegi 

zuten zain. Jose Mari Satrustegi 

(1910-2003) euskaltzain zenaren 

arreba da, eta berak jasotzen ditu 

anaiaren izenean. 

Urteroko ohitura da Sakanako 

bizilagunentzat Korrikako lehen 

edizioko aurreneko kilometroan 

lekukoa eraman zuenari omenaldia 

egitea. Gainontzeko korrikalariek 

txaloz indartu zuten gomuta. 

Abiadura zertxobait moteldu 

bazen ere, Korrika ez zen orduan 

ere gelditu. Azterlan asko argitaratu 

zituen arren, arrebak zioen 

Satrustegirentzat euskara ikerketarako 

gai hutsa baino askoz 

gehiago zela; euskara bizi eta 

maitatzen zuela. Azken batean 

euskalakaria zela. Eta Sakanako 

gainontzeko euskaldunen pare, 

bera ere ilusionatu egiten zen Korrika 

iristen zen aldiro. 

Satrustegik pozik ikusiko zituen 

Etxarri Aranatzetik igarotzerakoan 

Korrikari segika zihoazen 

umeak. 1980ko edizio hartan 

autoak harrapatuta hil zen 

umearengan ere euskararen 

etorkizuna ikusiko zuen. Ume 

hark euskara berak beste maiteko 

zuela sinetsiko zuen. Gurasoek 

irakatsiko zioten, jaiotzetik 

Korrikan parte hartzera eramanez. 

Horregatik atzo, ordutik urtero 

bezala, biak omendu zituzten. 

Horregatik atzo, ordutik beste 

askok bezala, euskarak 

Sakanan etorkizuna baduela sinetsi 

genuen 

Castejon 

00:29 

Cintruenigo 

00:29 

TUTERA 

04:00

17. Korrika D 

Sakanan eta 

Larraunen euskara 

sasoiko dagoela 

erakutsi dute 

Korrikak Nafarroan 

egin dituen lehen 

orduetan jende mordoa 

bildu da, eta kilometro 

asko bete ditu bakoitzak 

Ibai Maruri Altsasu 

q Berriemaile berezia 

Aguraingo eskualdean (Araba) 

gaua igaro ondoren, Ziorditik Nafarroako 

lurretan sartu zen Korrika 

atzo, goizean goiz. Sakana eta 

Larraun ibarrak zeharkatu zituen 

atzo arratsaldean, eta Iruñerrira 

iritsi zen. Sakanan ere euskararen 

alde oihu artean jende 

mordoak parte hartu zuen euskararen 

aldeko lasterketan. Askok 

eta askok, gainera, kilometro 

ugari egin zituzten lekukoari segika. 

Beroa eta mendateak ez ziren 

inorentzat oztopo izan. 

Olatzagutian (Nafarroa) bildu 

zitzaizkion Korrikari Altsasuko 

gaztetxeko kideak, kasurako. 

Sasoiko zeudela erakutsi zuen 

gazte taldeak. Bidean lagunak 

galtzen joan ziren arren, hirukote 

bat Uharte Arakileraino iritsi 

zen. Hango plazara sartzear zeudela 

erabaki zuen nahikoa zela. 

Altsasuko gaztetxeko 

hiru gaztek ia 30 

kilometroko ibilbidea 

bete zuten 

Hamalau hilabeteko 

Asier Lizarraga 

etxeberriarrak lekukoa 

eraman zuen 

Bidelagun zituzten euskalakari 

guztien txalo artean agurtu 

zuten Korrika. Ez zuten edonolako 

ibilbidea egin. Ia 30 kilometro 

egin zituzten lasterka, bi ordu eta 

erdi pasatxoan. Bidean Euskara 

ere nafar hizkuntza da eta Sanz, 

entzun, Nafarroa euskaldun leloak 

aldarrikatu zituzten, gainontzekoekin 

batera. 

Goiz osoan ordutegia betez ibili 

zen Korrika, erritmo onean urratsak 

eginez. Asko jota, bost minutuko 

atzerapenarekin iritsi zen 

leku gutxi batzuetara. Hala, sarri 

askotan martxa lasaitzeko 

gomendatzen zieten korrikalariei. 

«Nafarroan presa duzue 

zuek, e?», zirikatu zituzten megafonotik 

behin baino gehiagotan. 

Adina ez dela euskalakari izateko 

oztopo erakutsi zuen batek 

baino gehiagok. Arbizun, herriko 

seme Migel eta Jesus Ganboa 

anaiak batu zitzaizkion Korrikari, 

kasurako. 78 eta 71 urte dituzte 

hurrenez hurren. Adinaren ajeak 

nabaritzen dituztela aitortu 

arren, ez zuten hutsik egin nahi 

izan. «Geure erritmoan, baina 

geuk ere Korrikan parte hartu 

nahi dugu», zioen gazteenak. Bi 

urtez behin lasterka egiten saiatzen 

direla zioten. Izan ere, Korrika 

eskualdetik igarotzen dena 

egun handitzat daukate. «Korrikak 

esan nahi du euskara salbatuko 

dugula. Ikusi besterik ez 

dago euskara sentitzen duen zenbat 

jende erakartzen duen», zioen 

Jesusek. Tarteka arnasestuka 

ibili baziren ere, hainbat lekuko 

aldaketa ikusi zituzten. 

Errepide bazterretan jende 

mordoa zegoen zain; batez ere, herriguneetan. 

«Badator!», zioten 

urduri Etxarri Aranazko Andra 

Mari ikastolako umeek. Ikastetxeko 

bi neskatilak eraman zuten lekukoa, 

ikaskideak eta irakasleak 

atzetik zetozela. Beste bi gaztetxori 

pasatu zieten lekukoa: San Donato 

herri ikastetxeko neska-mutiko 

bikoteari. Eguerdiko eguzkiak 

gogor jotzen zuen arren, lekuko 

eramaileek mendatean gora 

ere beste euskalakari batzuen laguntza 

izan zuten. Une oro hamar 

korrikalari inguru zebiltzan lasterka. 

«Hori da sasoia!», animatzen 

zituzten bozgorailutik. 

Etorkizunerako bermea 

Lekuko eramaileen artean aparteko 

ordezkaritza bete zuen Asier 

Lizarragak. Hamalau hilabete eskasekin, 

Etxeberriko herritar 

gazteena da. Bere aita Oskarrek 

eraman zuen, haurrentzako kotxean. 

Lekukoa eramatea egokitu 

zitzaionean, gogotsu jasotzen 

zuen gora. Gerora, baina, aitaren 

nekea berak sentitu zuen dirudienez, 

eta loak harrapatu zuen. 

Hainbat kilometro egin zituzten 

herritik abiatu eta Zuarrarrate 

mendatea pasa arte. 

Zumaiatik (Gipuzkoa) andereñoarekin 

etorritako gaztetxo talde 

batek eraman zuen lekukoa 

Madotzen. Herriko aterpetxeari 

zegokion kilometroa egin zuten, 

han baitaude ostatu hartuta. 

Haurrek eraman zuten lekukoa Irurtzundik pasatzean. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS 



DLaburrak 

Noaingo Udalak laguntza 

ukatu dio Korrikari 

IRUÑEA ›Noain-Elortzibarko 

Udalak diru laguntza ukatu dio 

Korrikari,euskararen aldeko lasterketan 

«politika asko» egiten 

delako eta presoen aldeko kartelak 

azaltzen direlako.Gau Eskola 

taldeak laguntza eskatu 

dio udalari,kilometroak erosteko,baina 

udalbatzaren gehiengoak 

atzera bota du proposamena,UPNren 

zazpi botoekin. 

PSN,NaBai,EET eta AVE laguntza 

ematearen alde azaldu dira. 

Administrazioko langileek 

protesta-kalejira egin dute 

IRUÑEA ›Korrika Iruñera iristearekin 

batera, administrazioetako 

eta zerbitzu publikoetako 

langileek kalejira egin zuten 

atzo eguerdian Nafarroako 

Gobernuko Marmari elkarteak 

eta Iruñeko Udaleko, Espainiako 

administrazioko eta Telefonicako 

Korrika batzordeek deituta. 

Euskarak administrazioan 

lekua handiagoa izatea eskatu 

zuten, besteak beste.



Tabakoarena ez beste droga 

guztien kontsumoa jaitsi da, 

nabariago gazteen artean 

Hamar gaztetxotik seik 

ez dute alkohola edaten, 

eta erdia kontsumitzen 

dira droga ilegalak; hori 

adierazi du Jaurlaritzak 

Garikoitz Goikoetxea 

Baikor kaleratu ditu drogen kontsumoari 

buruzko datuak Eusko 

Jaurlaritzako Osasun Sailak. Haren 

arabera, azken urteetan erdira 

jaitsi da legez kanpoko drogen 

kontsumoa Araban, Bizkaian eta 

Gipuzkoan; kokainaren, anfetaminen 

eta kalamuaren kontsumoa 

hartu du aintzat. Legezko 

drogen kontsumoak ere behera 

egin du, alkohola kontuan harturik. 

Beherakada bistakoa da gazteen 

artean. Salbuespena, tabakoa; 

debekatzeko legeak-eta egin 

dituzte, baina lehengoan dago 

kontsumoa. Baikor da, hala ere, 

Osasun Saila: «Datu aldekoak eta 

oso onak dira», esan du Jesus Maria 

Fernandez sailburuordeak. 

Bi urtean behin ohi duenez, 

drogei buruz ikerketa bat egin du 

Jaurlaritzak. Iazkoak dira datuak. 

Kontsumoa ez ezik, herritarrek 

droge inguruan duten ikuskera 

ere aztertzen du. Guztien artean, 

alkoholak segitzen du izaten 

babes handiena: Arabako, Bizkaiko 

eta Gipuzkoako herritarren artean, 

hamarretik lauk uste dute 

droga horren kontsumoa ez dela 

larria —gazteen artean erdia da 

kopuru hori—. Gainerako drogekiko 

ezinikusia areagotu dela dio 

Jaurlaritzak, baina inguruko herrialdeetan 

baino txikiagoa dela. 

Legez kanpoko drogetan nabaritu 

dute gehien kontsumoa jaitsi 

dela. 2004ko datuekin alderatu dituzte 

oraingoak. Nabaria da aldea: 

kokaina lehengo erdia hartzen 

dute herritarrek; anfetaminen 

kontsumoa %60 jaitsi da; eta 

kalamuaren kontsumoa azken 

urteetako baxuena da —orain lau 

urte baino 63.000 gutxiagok erretzen 

dute, eta gazteen artean nabariagoa 

da beherakada—. Hala 

ere, bere lekuan jarri du egoera 

Jaurlaritzak: Europako Batasuneko 

datuekin alderatuta, buruburuan 

dago EAE kalamuaren 

kontsumoaren datuei begiratuta. 

Alkoholaren kontsumoan ez da 

hain nabaria beherakada. Gehiegikeriak 

gutxitzea izan da adierazgarriena, 

datuei begiratuta: 

34 urte baino gutxiagokoen artean, 

hirutik batek onartu du urtean 

behin behintzat mozkortu 

dela —2004an erdiak baino gehiago 

ziren—; zaharragoen artean, 

%13 dira —lehen, lautik bat—. 

G Zenbakia 

3.000 

pDrogekin arazoak dituztenak. 

Urtero ari da jaisten drogekin 

arazoak dituzten pertsonen 

kopurua. Araba, Bizkai eta Gipuzkoan 

3.000k baino gutxiagok 

zituzten arazoak iaz, Jaurlaritzaren 

arabera. 2004an 

16.000 ziren. Beheko gizarte 

klaseetan gehiago kontsumitzen 

da; goikoetan, bakanago. 

G. G. Donostia 

Pediatra eskasiari aurre egiteko 

neurri okerrak hartu asmo ditu 

Eusko Jaurlaritzak, mediku horien 

elkarteek salatu dutenez. Pediatra 

bakoitzaren esku mila ume 

jarri nahi dituzte —orain baino 

ehun gehiago—, eta lan batzuk 

erizainei eman. Medikuek diote 

kalterako dela hori. Erroko arazo 

Gazteen artean izaten ari dira 

aldaketa gehienak. 15 eta 19 urte 

arteko gazteetan, hamarretik 

seik diote ez dutela alkoholik edaten, 

edo oso gutxi edaten dutela. 

Asteburuetako kontsumoarekin 

lotu ohi da gazteena, eta behera 

egin du horrek ere: «arriskutsutzat» 

jotako neurrian edo gehiegi 

edaten duten gazteen kopuruak 

erdira egin du sei urtean —%17 dira 

orain; lehen %34—. Taldean elkartu 

eta kalean ere gutxiagok 

edaten dute alkohola: %37 ziren 

lehen; orain, %33. Eragin baikorra 

du horrek, Eusko Jaurlaritzako 

Droga-menpekotasunaren zuzendari 

Celina Peredaren irudiko: 

«Ezezagunekin borroka gutxiago 

izaten dituzte gazteek, eta babesik 

gabeko sexu harreman gutxiago 

izaten dituzte». Baikor sailburuordea 

ere: «Osasuna zaintzeko 

ardura dutela erakutsi dute herritarrek», 

adierazi du. 

Legearen itxaropenean 

Baikor bai, baina tabakoak jarri 

dio ke beltza ikerketari. Azken bi 

urteetan ez da jaitsi erretzaileen 

kopurua. Jaurlaritzak goraipatu 

du erretzeari uzten diotenak gero 

eta gehiago direla, erretzaileek 

gero eta gutxiagotan pipatzen dutela 

eta erdiak prest daudela uzteko. 

Baina, ez, kopurua ez da jaitsi. 

Eta hori, azken urteetan begitan 

hartua dutenik erakundeek. «Beharbada, 

kanpainak ez dira aski 

izan. Beharrezkoa zen lege aldetik 

hartzea neurriak. Gizartean 

errotuta dago, eta ez dakigu benetan 

zer den tabakoa». Gaztetandik 

hasten dira zigarroak pizten: 

16,7 urterekin, batez beste. 

bat dela onarturik ere, bestelako 

proposamen bat egin dute pediatrek: 

osasun etxe handienetan batzea 

umeen medikuak, hartara 

baten hutsunea beste batek betetzeko 

modua izango luketelako. 

«Behin-behineko konponbidea litzateke 

hori, eta betiere ahalik eta 

nahasmendu gutxien eragin beharko 

litzaieke familiei», adierazi 

du Juan Montianok, EAEko eta 

Nafarroako pediatren elkarteko 

presidenteak. 

Egiturazko arazoa da umeen 

mediku falta. «Unibertsitatean 

leku gutxi daude, eta ikasleek 

atzera egiten dute, ikasketak egiteko 

nota altuak eskatzen dituztela», 

dio Montianok. Areago, na- 

Kaleko alkohol edanaren kontsumoak ere behera egin du. RAUL BOGAJO / ARP 

Osasun etxeetan batzea nahi dute pediatrek 

Pediatra bakoitzari mila 

haur eman eta zenbait 

lan erizainen esku utzi 

asmo ditu Jaurlaritzak; 

okerra dela salatu dute 

barmendu du kanpotarrak ere 

etortzen direla ikastera, eta gero 

atzera bueltan joaten direla beren 

herrialdera. Asteon, hain zuzen, 

hori bera salatu dute EHUren Medikuntza 

Fakultatean: kanpotarrek 

betetzen dituztela lekuak 

unibertsitatean, eta bertakoentzat 

gero eta gutxiago daudela. 

Hala medikuen kopurua gutxituko 

dela ohartarazi dute. 

Eskas dabiltza gaur egun ere, 

eta neurriak iragarri ditu Jaurlaritzak. 

Mediku bakoitzaren esku 

mila ume jartzea —gaur egun 900 

dituzte batez beste, baina haiek 

diote gehiago dituztela—, eta lan 

batzuk erizainei ematea. «Ez da 

hori zuzena: pediatrak eta erizai- 

nak, biek, hartu behar dute parte 

umea artatzeko orduan», dioPedro 

Gorrotxategik. Arabako, Bizkaiko 

eta Gipuzkoako pediatren 

elkarteko presidentea da. Argitu 

du ohiko osasun azterketak eta 

horrelakoak utzi nahi dituela 

Osasun Sailak erizainen gain. 

Atzera egiteko eskatu diote sendagileek 

Jaurlaritzari. Haien arabera, 

mediku bakoitzaren gain jarritako 

umeen kopurua handituta, 

Jaurlaritzak postuak gutxitu 

asmo ditu. Hori ez, proposamen 

gisa Osasun Sailari eskaini diote 

osasun etxeetan batzea. Etzi dira 

biltzekoak bi aldeak. Gorrotxategik 

iragarri du pediatrak aztertzen 

ari direla grebaren bat egitea.

Pasaiako 

kanpoko kaiaren 

itunaren kontra 

egitea aztergai 

du Greenpeacek 

Talde ekologistak salatu 

du ingurumen eraginei 

buruzko txostenik gabe 

ziurtzat jo dutela 

azpiegitura eraikitzea 

Erredakzioa 

Greenpeacek ez du baztertzen auzitara 

jotzea, Pasaiako kanpoko 

kaiaren eraikuntza eta bertako 

badiaren biziberritzea sustatzeko 

aste honetan erakundeek sinatutako 

protokoloa dela eta. «Ingurumen 

eraginaren txostena amaitu 

gabe egon arren, ziurtzat jo dute 

kanpoko kaia egin egin dela. Hori 

ez da legezkoa». 

Gipuzkoako Foru Aldundiak, 

Eusko Jaurlaritzak, Pasaiako 

Portu Agintaritzak eta Espainiako 

Sustapen Ministerioak sinatu 

zuten protokoloa asteartean. Baina 

Greenpeacek gogora ekarri ditu 

kanpoko kaiaren proiektuaren 

aurka Jaizkibel Bizirik elkarteak 

jasotako 8.000 zuzenketak. «Zuzenbide 

estatuetan, ingurumen 

legeak halako protokoloen gainetik 

daude. Baina, kasu honetan, 

badirudi ez dela horrela, eta kanpoko 

kaia egin egingo dutela, 

ezinbestean». Proiektuak ez duela 

justifikazio ekonomikorik berretsi 

du Greanpeacek. «Bultzatzaileek 

duten xede bakarra instalazio 

energetiko kutsagarri batzek 

ezartzea da». 

Petronorrek ingurumen baimen 

guztiak betetzen dituela dio Unzaluk 

Petronorren Muskizko 

findegiari ingurumen 

baimen bateratua eman 

izana defendatu du 

Eusko Jaularitzak 

Ainara Arratibel 

Eusko Jaurlaritzako Ingurumen 

sailburu Pilar Unzaluk baieztatu 

du Petronorren Muskizko findegiak 

(Bizkaia) ingurumen baimen 

guztiak betetzen dituela. 

«Bai gas isurien mugak eta bai 

gainerako protokolo eta baldintzak 

kontuan hartuta, baldintzak 

batetzen ditu», adierazi zuen atzo 

Unzaluk, Eusko Legebiltzarreko 

Ingurumen batzordean. 

Aralarrek eskatuta egin zuen 

agerraldia Unzaluk. Bertan, azaldu 

zuen, osasun arduradunek 

egindako neurketak kontuan 

hartuta, plantaren jarduerak ez 

duela osasunean kalterik eragiten. 

«Horrek ez du bermatzen gorabeherarik 

izango ez denik, baina 

ez da beharrezkoa bestelako 

neurririk hartzea». 

Petronorren findegiaren baimen 

bateratua aspalditik izan da 

ezbaian. Eusko Jaurlaritzak 

2008ko maiatzaren 6an erabaki 

zuen Petronorri ingurumen baimen 

bateratua ematea. Ordea, lizentzia 

hori ez zen behin betikoa, 

baldintza batzuk betetzearen araberakoak 

baizik. Hamasei neurri 

zuzentzaile hartu behar izan zituen, 

eta 1,1 milioi euroko asegu- 

Petronorrek Muskizen dituen instalazioak. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS 

ru bat eta 50.000 euroko berme bat 

garantizatu. Hartu behar zituen 

neurrien artean zeuden erabilitako 

uraren lehengoratzea hobetzea, 

usain txarrak eragiten dituzten 

guneen inbentarioa egitea 

eta gas isurien kontroletan neurri 

zorrotzagoak ezartzea. 

Petronorrek sei hilabete zituen 

horretako. Baina iazko apirilera 

arte, Ingurumen Sailak ez zion 

behin betiko baimena eman Petronorri. 

Jaurlaritzaren arabera, 

orduan frogatua zegoen ingurumen 

baldintzak betetzen zituela. 

Bitarte horretan, bai Muskizko 

udalak eta bai Abantokoak jardutzeko 

baimena eman zioten Petro- 



norri. Baina Koke Plantaren Aurkako 

Plataformak eta Meatzaldea 

Bizirik taldeak helegiteak jarri zituzten 

baimen horien aurka. 

Aurtengo otsailean administrazioarekiko 

auzietarako Bilboko 

Epaitegiak baliogabetzat jo 

zuen Abantoko Udalaren baimena. 

Epaiaren arabera, Petronorrek 

ez zituen beteak aurrez Eusko 

Jaurlaritzak ezarri zizkion baldintzak. 

Ez zituen aurkeztu 

agindutako txostenak; edo, 

behintzat, ez zegoen frogatuta 

aurkeztu zituenik. 

Aralarrek baldintza horiek betetzen 

diren argitu nahi izan 

zuen, eta horregatik eskatu zuen 

Unzaluren agerraldia. Hark bere 

sailak hartutako erabakia defendatu 

zuen atzoko agerraldian. 

Muskizko baimena, auzitan 

Muskizko Udalak emandako jarduera 

baimena ere epaitegietan 

dago. Gonzalo Riancho alkateak 

atzo bertan Bizkaiko Hitza-ri 

adierazitakoaren arabera, Europako 

Batasunak eta Eusko Jaurlaritzak 

oniritzia emanda, udalak 

onartzea besterik ez dauka. Haren 

aurka egon arren, koke plantaren 

obrak hasteko baimena 

eman izanari dagokionez, Rianchok 

dio uko egitea prebarikazioa 

izango zela, eta gobernatzean 

gustuko ez diren gauzak ere sinatu 

behar izaten direla. «Udalak 

ahal zuen guztia egin zuen hala ez 

izateko». Gainera, uste du Petronorren 

instalazioek «puntako 

teknologiak» dauzkatela.



Paueko Akademiak 29 

irakasle kentzea onartu du 

BAIONA ›Batzorde teknikoak ez du gibelera 

egin, eta, iragarri bezala, Paueko Akademia 

Ikuskariak departamenduko hezkuntza publikoan 

29 irakasle lanpostu kentzea onartu du. Sindikatuek 

eta guraso elkarteek biziki kexu hartu 

dute erabakia, eta mobilizazioak iragarri dituzte. 

Joan den astean, eskola okupazioak izan ziren, 

eta eskola sartzean ere errepikatuko dira. 

Amaitu da AHTaren kontrako 

pintaketen inguruko epaiketa 

IRUÑEA›Amaitu da abiadura handiko trena salatzeko 

Zizurren (Nafarroa) pintaketak egin zituzten 

lau lagunen kontra Iruñean egiten ari ziren 

epaiketa.Fiskalak,azken orduan, zigor eskaria 

murriztu du; garbitze lanak ordaintzea eta sei 

egunean kontrolpean egotea eskatu du.Pirinio 

Atlantikoetako Kontseilu Nagusiak,bestalde,jakinarazi 

du Tours-Bordele AHT atala ordaintzeko 

txostena aztertuko duela berriz hila bukatu aitzin. 

«Eraikuntza sektoreak» 

alde du Eusko Jaurlaritza 

BILBO ›Kritika gogorra egin diote EILAS, LAB eta 

ESK sindikatuek eta hainbat erakundek Eusko 

Jaurlaritzak etxebizitza politika arautzeko egin 

asmo duen lege berriari. «Eraikuntza sektorearen» 

beharren arabera idatzita egongo dela 

salatu dute: «Ez da herritarrentzat». Legea egiteko 

parte hartzea sustatuko dutela jakinarazi 

duten arren errealitatea bestelakoa dela salatu 

dute; parte hartzerako deia «parodia» bat 

baino ez dela izan esan dute. 

Barakaldoko ostatu bat itxi dute, 

gazte bati labana sartu diotelako 

IRUÑEA›Barakaldoko Udalak (Bizkaia) herriko 

ostatu bat ixteko agindu du, aurreko larunbatean 

han mutil bati labanaz eraso ziotela argudiatuta. 

Larri zauritu zuten gaztea, eta horren kontra 

«zero tolerantziaren politika» ezarri nahi 

dutela eta, taberna sei hilabetez ixtea erabaki 

dutela jakinarazi dute udal ordezkariek. 

2 Hilberriak 

XABIER GEREÑO 

Ohorezko euskaltzain jaun txit prestua 

Goian bego 

Euskaltzaindiak gonbidatzen zaituzte, astelehenean, apirilaren 

11n,arratsaldeko 19:00etan,Bilbon,Deustuko San Pedro 

elizan egingo den hileta-elizkizunera. 

BILBON, 2011ko apirilaren 9an 

j Laburrean 

600 

pEuskararen ofizialtasuna eskatzeko 

martxarako atxikimenduak. Aurreko 

bi asteotan 600 atxikimendu 

jaso ditu gaur eguerdian Tuteran (Nafarroa) 

euskararen ofizialtasun erabatekoa 

eskatzeko egingo den martxak. 

Erriberan Euskaraz taldeak egin 

du mobilizaziorako deia; 12:30ean hasiko 

da, Antso Azkarra plazan. 

100.000 

pEAEn biriketako gaixotasun buxatzaile 

kronikoak jotakoak. Donostian 

pneumologo ugari elkartu dira, 

biriketako gaixotasun kronikoaz mintzatzeko; 

Araba, Bizkai eta Gipuzkoan 

100.000 eri inguru daudela diote. 

Irudia qBilbo 

IJITOEN EGUNA ZELA ETA, FESTARA 

Ijitoen Nazioarteko Eguna izan zen atzo, eta ospakizunaren 

harira, ekimen sorta zabal bat izan zen 

Euskal Herrian. Jairik handiena Bilbon egin zuten, 

Plaza Barrian, romani jaia —irudian— egin baitzuten. 

Umeentzako jolasak, ijitoen kultura hobeto 

TOMAS ATORRASAGASTI 

ARABAOLAZA 

(Pepita Alzelairen alarguna) 

Herenegun hil zen, Bergaran, 84 urte zituela. 

Seme-alabak: Dorleta eta Juan Pablo Sanz, Jesus Mari, Mari Karmen 

eta Bernardo Rodriguez; bilobak: Ikuska, Markel, Tzeitel eta Andoni; 

birloba: Haritz; laguna: Nina Alzelai; anai-arrebak: Pepita (†) eta Juan 

Jose Hernandez (†),Mari Carmen eta Jose Luis Kapanaga; ezkon anaiarrebak, 

ilobak, lehengusu-lehengusinak eta gainerako ahaideak. 

Haren oroimenez azken agurreko elizkizuna ospatuko dugu gorpua 

aurrean dela, gaur larunbata, hilak 9, arratsaldeko SEIETAN, Bergarako 

PEDRO DEUNAREN parroki elizan. 

BERGARAN, 2011ko apirilaren 9an 

Helbidea: Martoko, 18 - 1. ezk. 

Familiak Bergarako OROILORE tanatorioan hartuko zaituzte gaur larunbata 

goizeko hamaiketatik arratsaldeko bost eta erdietara. 

Zubietako espetxea 

2014an irekiko dutela 

dio Donostiako Udalak 


Zalantzarik ez du Donostiako Udalak: 2014. urtean martxan 

izango da Zubietako kartzela (Gipuzkoa). Martuteneko espetxe 

zaharra ordezkatzeko eraikiko dute kartzela hori, eta lanak 

uda honetan bertan hasiko direla jakinarazi zuen atzo Donostiako 

Hirigintza zinegotzi Jorge Letamendiak. Atzo Donostiako 

Udalbatzak oniritzia eman zion Espetxe Ekipamendu eta 

Azpiegituren Elkartearekin lan hauek hasteko egin duten 

akordioari, eta urrats erabakigarria egin zuten kartzelako 

obrak martxan jartzeko. Iruñean eraikitzen ari diren espetxearen 

«klonikoa» izango dela gogorarazi dute, eta aurki bisita 

egingo dutela hara, lanak bertatik bertara ikusi ahal izateko. 

Kartzela berria egitean, zaharra botako dute. 

ezagutzeko ekitaldiak eta festa giroko hainbat 

ekimen egin zituzten. Prentsaurreko batean, Kale 

Dor Kayiko elkarteko kideek esan zuten andre ijitoek 

bide propioa egiten hasi behar dutela: 

«Haiek jarri behar dute erritmoa». MARISOL RAMIREZ / ARP 

ESKELAK 

(0034)943 30 40 30 

eskelak@iragarri.net

Portugalek ekainerako jaso dezake 

80.000 milioi euroko erreskatea 

Martxoan atzera botatako murrizketa plana 

«abiapuntua» izango da, baina Europak 

gehiago nahi du laguntzaren truke 

Oposizioak negoziazioetan parte hartuko du, 

eta gobernu berriak plana bete beharko du 

Jakes Goikoetxea 

Portugalen erreskatea 80.000 milioi 

euro ingurukoa izango da; hiru 

urte iraungo du; maiatzaren erdialderako 

prest egotea nahi dute; 

onartu eta oposizioko alderdiek 

negoziazioetan parte hartuko dute; 

erreskatearen truke Portugalek 

murrizketa neurri gogorrak 

hartu beharko ditu, martxoan 

atzera botatakoak baino gordinagoak; 

eta hauteskundeak irabazten 

dituen alderdiak indarrean jarri 

beharko ditu. 

Olli Rehn Gai Ekonomikoetarako 

komisarioak eman zuen zehaztasunen 

berri, Europako Batasuneko 

ekonomia ministroren bileraren 

ostean, Budapesten. Kopurua 

zehazteko goiz da, baina 

80.000 milioi euro ingurukoa izango 

dela esan zuen. Litekeena da diru 

horren zati bat finantza sektorearentzat 

izatea, kaudimenari 

eta likideziari eusteko. 

Erreskate plana maiatzaren 

16rako hitzartu eta onartu nahi 

dute, Europako Batasuneko eta 

euroguneko ekonomia eta finantza 

ministroen bilerarako. Orduan 

onartuz gero, diruaren lehen 

zatia ekainerako jasoko du. 

Horrek esan nahi du Portugalek 

bere kabuz, merkatuetan, lortu 

beharko duela dirua apirilean eta 

maiatzean itzuli behar duen zorra 

ordaintzeko. Larriagoa da ekainekoa, 

Portugalek 7.000 milioi euro 

itzuli behar baititu orduan, eta 

erreskaterik gabe zailtasun handiak 

izango baititu diru hori guztia 

merkatuetan lortzeko. 

Erreskatearen zehaztasunak 

G Zenbakia 

%2,057 

pEuriborra. Bezperan EBZk interes 

tasak igo ostean, argi zegoen 

Euriborrak gora egingo 

zuela atzo. %2,057an itxi zuen, 

azken bi urteetako mailarik altuenean. 

Halere, egun baterik 

besterako igoera %0,015ekoa 

soilik izan zen, interes tasen aldaketa 

onartua zuen seinale. 

negoziatu beharko dituzte: kopuru 

zehatzak, epeak... baina negoziazio 

potoloena erreskatearen 

truke eskatuko dizkioten murrizketena 

izango da. Europako Batasuneko 

ekonomia ministroek jada 

agindu diote Europako Batzordeari 

negoziatzen has dadila «zerga 

egonkortasunerako programa». 

Beste hitz batzuekin esanda, 

murrizketa plana. 

Quid pro quo garestia izango da 

Portugalentzat. Baldintza «zorrotzak» 

jarriko dizkiotela ziurtatu 

du Jean Claude Junckerrek, euroguneko 

ekonomia ministroen taldeko 

presidenteak. Portugalgo 

Parlamentuan martxoan atzera 

botatakoak baino gogorragoa 

izan behar duela gehitu zuen Jyrki 

Katainen Finlandiako Finantza 

ministroak: «Bestela, ez du 

zentzurik norbaiten maileguak 

bermatzeak». 

Aldaketak lan merkatuan 

Junckerrek zerga doitze «indartsua», 

pribatizazio plan «handinahia» 

eta egiturazko erreforma 

«sakonak» aipatu zituen, gastuak 

gutxitzeko eta diru sarrerak gehitzeko. 

Murrizketen «abiapuntua» 

martxoan atzera botatako murrizketa 

plana izango da, laugarrena: 

besteak beste, 1.500 euro 

baino gehiagoko pentsioak %5-10 

txikitzea; jabetza publikoak saltzea; 

botiken zati bat ez ordaintzea; 

gainerako administrazioei 

diru gutxiago ematea; zergetako 

kenkariak eta abantailak kendu 

eta errenta zergak eta sozietate 

zergak igotzea; eta kontsumo zergak 

igotzea. 

Hala ere, Europak «abiapuntua» 

baino gehiago nahi du eta lan 

merkatua aldatu behar duela 

esan dio. Soldata eta kaleratze 

merkeagoak funtsean, urteetan 

soldata eta kaleratze garestiak 

izatea leporatu baitiote Portugali. 

Dena den, batez besteko soldata 

800 euro ingurukoa da. 

Ekonomia ministroek egin beharreko 

erreformen ostean diote 

aldaketek eutsi egin behar dietela 

«herritarren egoera ekonomikoari 

eta sozialari». 

Atzo zehaztu zuten puntu garrantzitsuenetakoa 

izan zen oposizioko 

alderdiekin ere negoziatuko 

dituztela murrizketa neurriak. 

Irudia qHendaia 

Budapesteko hitzorduaren bezperan Europan 

izaten ari diren zorrozte planen aurka, CES Europako 

Sindikatuen Konfederazioak manifestazioa 

egin zuen atzo Hendaia eta Irun arteko Santiago 

zubian. CGT, CFDT, CFTC eta UNSA sindikatuek, 

Izan ere, Jose Socrates sozialistarena 

jarduneko gobernua da. 

Oposizioak atzera bota zuen gobernuaren 

laugarren murrizketa 

plana eta Socratesek dimisioa 

eman zuen. 

Ekainaren 5ean egingo dituzte 

presidente berria aukeratzeko 

hauteskundeak. Portugalen bertan 

eta Europan zalantzan jarri 

dute jarduneko gobernuaren zilegitasuna 

erreskate plana eta murrizketa 

neurriak negoziatzeko, 

jakinda ziurrenik galdu egingo dituela 

hauteskundeak, eta beste 

alderdi bateko gobernuak kudeatu 

beharko dituela neurriak. Horixe 

gertatu zen Irlandan. 

CSD oposizioko alderdi nagusia 

da hauteskundeak irabazteko fa- 

boritoa, baina argi bili beharko 

du, bi rol jokatu beharko baititu: 

herritarrei begira otsoarena, sozialisten 

kontra, herrialdea egoera 

horretara eramateagatik; eta 

ardiarena, Europako Batasuneko 

eta Nazioarteko Diru Funtseko 

ordezkarien aurrean, lehen baztertu 

zituen murrizketa neurriak 

eta gehiago onartzeko. 

Lankidetza eskaera 

EBko ekonomia eta finantza ministroek 

gobernuari eta oposizioari 

esan diete murrizketa plana elkarrekin 

hitzartu behar dutela. 

Fernando Teixeira dos Santos 

Portugalgo Finantza ministroak 

atzo bertan erantzun zien oposizioarekin 

negoziatu behar duena 

ez dela gobernua, Europako ordezkariak 

baizik. 

Negoziazio egunek bat egingo 

dute hauteskunde kanpainarekin, 

eta herritarrak gero eta haserretuago 

daude. Sindikatuak jada 

erreskatearen kontrako greba 

orokorra prestatzen ari dira, 

maiatzaren 6rako. Funtzio Publikoko 

Sindikatuen Federazioak 

(FNSFP) egin du deialdia. «NDF 

Portugaldik kanpo nahi dugu», 

esan dute. Funtzionarioak haserre 

daude. Soldatak murriztu dizkiete 

eta erretiro adina atzeratu 

baitiete, eta murrizketa gehiago 

espero baitituzte. 


Ekonomia ‹ Harian 

MURRIZKETEN AURKA, ELKAR HARTUTA 

‘‘ 

Murrizketarik gabe, 

ez du zentzurik 

norbaiten maileguak 

bermatzeak» 

JYRKI KATAINEN 

Finlandiako Finantza ministroa 

«Ez dugu murrizketa 

gehiago nahi. NDF 

Portugaldik kanpo 

nahi dugu» 

FNSFP 

Portugalgo funtzionarioen sindikatu nagusia 

Hego Euskal Herriko eta Aragoiko (Espainia) 

CCOOk eta UGTk deitu zuten mobilizatzera. Philippe 

Mediavilla CGTko kidearen hitzetan, «langileek 

kontzientzia hartu behar dute Europako neurriek 

guztiei eragiten dietela». G.IROZ 

G Erreskatea 

pKopurua: 80.000 milioi euro 

inguru. 

pNoizko: Ekainerako. 

pIraupena: Hiru urte. 

pNegoziatzaileak: Alde batetik, 

Europako Batzordea, Europako 

Banku Zentrala eta Nazioarteko 

Diru Funtsa; bestetik, 

Portugalgo jarduneko gobernua 

eta oposizioko alderdi nagusiak. 

pNegoziazioen hasiera: «Berehala», 

datorren astean. 

pProzesua: Europako Batzordeak, 

EBZk eta NDFk Portugalgo 

ekonomiaren eta zorraren 

egoera aztertuko dute eta 

erreskatearen baldintzak negoziatuko 

dituzte Portugalgo 

agintariekin. Proposamen bat 

egingo diete EBko ekonomia 

ministroei, eta haiek erabaki beharko 

dute. Erreskatea onartuz 

gero, EFSF eta EFSM erreskate 

funtsek obligazioak jaulkiko dituzte, 

dirua lortzeko. Diru hori 

utziko diote Portugali. 

pDirua jarriko dutenak: Europako 

herrialdeak, EFSF eta 

EFSM erreskate funtsen bidez, 

eta NDF. 

pKopuruak: Europako herrialdeek 

hiru eurotik bi (53.000 milioi 

euro inguru) eta NDFk hiru 

eurotik bat (27.000 milioi euro).


Harian › Ekonomia 

Enpresak «iruzur» egin diela 

adierazi dute Arfeko 157 langileek 

Nahiz eta enpresak 

nafarrei milioi bat euro 

zor dien, Gobernuak 

ezer ez egitea 

gaitzetsi dute 

Joxerra Senar Altsasu 

«Dena oso azkar joan da». Arfe Altsasuko 

enpresak hartzekodunen 

konkurtsora jo zuen martxoaren 

4an, martxoaren 10ean administratzaile 

judizialek hartu zuten 

enpresaren lema, eta hilabete baten 

buruan, asteon, erabaki dute 

ixtea. Ondorioztatu dute enpresak 

ez duela bideragarritasunik. 

Atzo, 157 langileek Isabel Aznar 

Ingemarren hileta irudikatu dute Donostian 

Espedientearen 

kontsulta epea gaur 

amaitzen da, eta bi aste 

inguru izango ditu Lan 

Sailak erabakia hartzeko 

Miren Garate Donostia 

Usurbilgo Ingemar enpresak aurkeztutako 

espedientearen kontsulta 

epea gaur amaitzen da. 

Langileen ordezkariek eta zuzendaritzak 

ez dute inolako akordiorik 

lortu, eta Lan Sailak erabaki 

jabea eta Ramon Arza gerentea 

egin zituzten «egoeraren erantzule 

nagusi». Nafarroako Gobernuari, 

berriz, ezer ez egitea aurpegiratu 

zioten: «Enpresa honek milioi 

bat euro zor die nafarrei, eta 

gobernuak ez du ezer egin». 

46 urtez buzoiak, kutxa gotorrak, 

kutxazainak eta burdindegiko 

produktuak ekoitzi ditu Arfek, 

eta itxierak berriro ere Sakanari 

erasan dio. 157 langileak aintzat 

hartuta, Sakanan 1.700 langabe 

daude. Hain justu, eskualdean 

duten desindustrializazioa salatzeko, 

gaur, Iruñean, 17:00etan 

manifestazioa irtengo da autobus 

geltokitik. Arfeko langileek babesa 

adierazi diote deialdi horri. 

Atzo, Luis Victor Rodriguez 

beharko du nori eman arrazoia. Bi 

aste inguruko epea izango du horretarako. 

60 langile bota nahi ditu marmol 

enpresak, lana murriztu egin 

dela argudiatuta. Langileen arabera, 

ekoizpena Galizian duen 

lantegira eraman du, eta hori da 

lan gutxiago egotearen arrazoia. 

Atzo, protesta egin zuten Donostian. 

Ingemarren hileta irudikatu 

zuten. Apaizez jantzitako bi langile 

joan ziren hasieran; haien atzetik, 

lau langileren artean kutxa 

bat eraman zuten, Ingemar eraila 

1952-2011 zioena; alargun rola jo- 

langileen batzordeko presidenteak 

gogora ekarri zuen 2009tik hiru 

lan erregulazio espediente ezarri 

dizkietela langileei, baina Arfek 

inoiz ez duela bideragarritasun 

planik aurkeztu. Iazko maiatzean, 

Ramon Arza gerenteak enpresa 

salbatzera deitua zegoen 

proiektu nagusia, «makina lehorgailu 

eta lisatzailea», aurkeztu 

zuen, eta Nafarroako Gobernuak 

600.000 euroko laguntza eman 

zion. Produktua, baina, ez zen 

inoiz merkaturatu, poliziak zigilatu 

zuelako «patenteekin arazoren 

bat zegoelako». 

Rodriguezen ustez, langileei ez 

ezik, Nafarroako Gobernuari ere 

iruzur egin dio enpresaburuak. 

Enpresak langileei udako aparte- 

Ingemarreko langileak, mozorrotuta, kaleratzeen aurka Donostian egindako protestan. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS 

katu zuten beste lauk, eta koroa 

eraman zuen beste batek; gainerako 

langileak pankartaren atzetik 

joan ziren, eskuetan gurutzeak 

zituztela. Hileta doinuak jarri 

zituzten bozgorailuetan, eta Ez, 

ez, ez, despidorik ez oihu artean 

egin zuten ibilbidea. 

Anoeta estadioan hasi zen manifestazioa, 

eta Bulebarrean bukatu. 

Tartean, Gizarte Segurantzaren 

egoitza aurrean geratu ziren. 

Han are ozenago egin zuten 

buila. Sartu ere egin ziren hainbat 

langile, eta lan ikuskatzailea 

jaitsi zen. Astelehenerako deitu 

ko ordaina ez zien eman, eta urritik 

soldatarik ez dute jaso. Geroztik, 

lan gatazkan dira. Langileek 

atzo salatu zuten gobernura konponbide 

eske jo zutela, baina Jose 

Maria Roig lan kontseilariak «babesik 

gabe» utzi dituela. Konkurtso 

legea ezartzea edo kontratuak 

etetea beste irtenbiderik ez ematea 

gaitzetsi dute. 

Langileen arabera, itxierak 

erakusten du administratzaileek 

espero baino zor handiago topatu 

dutela kontuetan. Hurrengo asteetan 

txosten bat igorriko dute, 

eta, edukiaren arabera, batzordeak 

auzitegietara jotzea aztertuko 

du. Fogasa arduratuko da langileei 

atzeratutako soldatak eta kalte-ordainak 

pagatzeaz. 

zituen, 10:00etan, zuzendaritzarekin 

batera bilera egiteko. 

50 urte ingurukoa da Ingemarreko 

langileen batez besteko adina. 

Hori dela eta, kolpetik 60 kaleratu 

beharrean, erretiro aurreratuekin 

ere egin daitekeela berregituraketa 

uste dute langileek. 

Hori proposatu diote zuzendaritzari 

ere, lauzpabost urte barru 60 

langile egongo direla erretiroa 

hartzeko moduan. Enpresak, ordea, 

«jarrera itxia» duela diote: 

«Jendea bota nahi du gutxieneko 

kopurua ordainduta; ez du beste 

proposamenik entzuten». 

Kaleratutako 

langileek 

berriro ere 

hartzeko eskatu 

diote Cegasari 

LABek salatu du 

enpresa ez dela ari 

plan sozialean 

adostutako baldintzak 

betetzen 


Erregulatzeko espedienteak 

onartu ahal izateko, langileak 

beste lanpostu batzuetan jartzen 

espezializatutako enpresa bat 

kontratatu zuen Cegasak: GMT. 

LABek salatu du harekiko harreman 

komertziala eten egin duela 

pila enpresak, eta ez dutela antzeko 

besterik kontratatu. Hala, langileek 

ez dutela lan eskaintzarik 

nahiz ikastaroetarako deialdirik 

jasotzen dio. 

Cegasa Internacionalek langile 

berriak kontratatu dituela ere 

adierazi du. Kaleratutako hainbat 

pertsona enpresara joan dira, 

berriro ere hartzeko eskatzeko. 

LABek iragarri du lan ikuskatzailearekin 

eta Lan Sailarekin bilduko 

dela, «plan sozialaren jarraipena 

egin behar dutela esateko». 

Enpresak itunen 

negoziazioak 

atzeratzen ari 

direla salatu du 

LABek 

Negoziazio 

kolektiboaren 

erreformak emango 

dizkien abantailez 

baliatu nahi dutela dio 

Jakes Goikoetxea Donostia 

Euskal Herrian hainbat lan hitzarmen 

berritu gabe daude. Horietako 

asko negoziatzen ari dira, 

baina LABek salatu du enpresaburuak 

negoziazioak luzatzen ari 

direla, negoziazio kolektiboaren 

erreformaren zain. Erreformak 

langileentzat izan ditzakeen 

arriskuen eta enpresaburuek espero 

dituzten abantailen berri 

eman zuen Garbiñe Aranburuk, 

LABeko Industria Federazioko 

arduradunak: Espainiako hitzarmenak 

aplikatzea, Hego Euskal 

Herrikoak baino «okerragoak»; 

hitzarmenak ez aplikatzeko 

erraztasunak; eta ultraaktibitatea 

baldintzatzea, hau da, hitzarmenak 

berritzen ez badira, hutsetik 

negoziatzen hasi beharra.

Bateratzeko 

proiektua «luze 

gabe» aurkeztuko 

dute kutxek 

Erakundeen izaerari 

eusteko aukera posible 

«bakarra» da banku 

batean biltzea, Kutxako 

Xabier Iturberen ustez 


Araba, Bizkai eta Gipuzkoako aurrezki 

kutxak bateratzeko proiektua 

«luze gabe» aurkeztuko dutela 

iragarri zuen atzo Xabier Iturbe 

Kutxako lehendakariak, eta 

proiektu hori «eztabaidatzeko» 

aukera egongo dela esan zien erakundeko 

batzarkideei. «Espero 

dut batzarreko gehiengo kualifikatuak 

onartuko duela». 

Gipuzkoa eta Donostiako Kutxak 

ohiko batzar orokorra egin 

zuen atzo. Iturbek hitza hartu 

zuen ekitaldian, eta BBKrekin 

eta Vitalekin hasitako prozesuari 

buruz aritu zen. Ez dela berak 

nahiko lukeen bat-egite osoa 

izango onartu zuen, baina eskura 

dagoen «proiektu posible bakarra» 

dela ohartarazi zuen, aurrezki 

kutxen «funtsari» eusteko. 

Finantza arloko negozioa banku 

batean bilduko dute BBK-k, 

Kutxak eta Vitalek. Oraingoz, ez 

dute argitu banku horretan aktibo 

guztiak egongo diren edo ez. 

Kostera hasi berritan, 

iazko antxoaren ia erdia 

arrantzatu dute 

Bizkai eta Gipuzkoako 

arrantzaleek batez beste 

2,66 euroan saldu dute 

aurten harrapatutako 

2,1 milioi kilo bokarta 


Gipuzkoako eta Bizkaiko portuetan 

antxoaren arrantzaldi hasiera 

aurreratu egin da, eta oso oparoa 

izan da orain arte. Kostera 

hasi zenetik 2,1 milioi kilo harrapatu 

dituzte arrantzaleek, iaz 

arrantzaldi osoan harrapatutako 

4,7 milioi kiloren %44,2, hain zuzen 

ere. Orain arte Gipuzkoa eta 

Bizkaiako portuetan lehorreratu 

den antxoa kopuru hori guztia, 

batez beste 2,66 euroan saldu da 

kiloa. 

Pilar Unzalu Eusko Jaurlaritzako 

Ingurumen, Lurralde Plangintza, 

Nekazaritza eta Arrantza 

sailburuak atzo adierazi zuenez, 

«datuek itxaropenari ateak irekitzen 

dizkiote, arrantzaldia berez, 

orain, apirilaren hasieran hastekoa 

baitzen». Era horretan, gogora 

ekarri du datuek «antxoaren 

arrantzaldia normalizatzen lagunduko 

dutela». 

Bost urteko debekuaren ondoren, 

iaz 7.000 tona antxoa arrantzatzeko 

baimena izan zuten Bizkaiko 

eta Gipuzkoako arrantzaleek. 

Aurtengo muga, berriz, 15.600 

milioi tonara igotzeko baimena 

eman du Europako Batasunak. 

Arrantzaren ugalketa horrek 

prezioa jaits ez dezan, antxoari 

«balioa» emateko kanpaina bat 

jarri du martxan Eusko Jaurlaritzak. 

Produktu hori merkatura 

eta kontserbaren industriara berriro 

itzul dadin lan egingo dutela 

agindu du Unzaluk. 

Berdelaren arrantzaldia 

Antxoaren harrapaketa handitzearen 

arrazoietako bat berdelaren 

kostera hilabetez laburtu izana 

da. Berdeletan ari ziren arrantzontzi 

asko antxoatan hasi ziren, 

eta, ustekabean, antxoa bazegoela 

ohartu ziren. 

Espainiako Arrantza Ministerioak 

martxoaren 3an ixtea erabaki 

zuen, urteko lehen hiruhilekorako 

ezarrita zegoen kuotaren 

%90 arrantzatuta zegoenean. Ordurako, 

arrantzaleek 7,1 milioi 

kilo berdel harrapatu zituzten, 

batez beste kiloko 1,13 euroko prezioarekin. 

Aurtengo arrantzaldian harrapa 

zitekeen berdel kopurua jaitsi 

egin da, Europako Batasunak jarritako 

zigorraren ondorioz. Izan 

ere, 2010eko kanpainan behar 

zena baino berdel gehiago arrantzatu 

zuten hemengo arrantzaleek. 

Zigorrak bost urtez iraungo 

du, eta Unzaluren sailak ez die 

arrantzaleei inongo ordainik 

emango. 

Kutxak batzarra egin zuen atzo Donostian. GARI GARAIALDE ARGAZKI PRESS 

Hori bai, aukeratu duten bidea 

etorkizuna adosteko ardura duten 

talde eta erakunde guztientzat 

«onargarria» dela uste du 

Iturbek. Horri esker kutxen nortasun 

soziala, gizarte ekintza eta 

lurraldearekin konpromisoa gordeko 

direla agindu zuen, gainera. 

Egoera ekonomikoari dagokionez, 

2011. urterako negozio aurreikuspenak 

ez direla onak nabarmendu 

zuen Kutxako lehendakariak. 

«Are gutxiago 

erakundeen emaitzak kaltetzen 

dituen guda komertzial batean 

sartuta gauden honetan». 

CANen aktiboak, Civicara 

Gizarte ekintzari dagozkionak 

alde batera utzita, aktibo eta pasibo 

guztiak Banca Civicaren eskuetan 

uzteko erabakia berretsi 

zuen atzo Nafarroako Aurrezki 

Kutxako (CAN) administrazio 

kontseiluak. CANek zituen markak 

eta izen komertzialak ere 

Banca Civicaren jabetza izango 

dira aurrerantzean. 


Ekonomia ‹ Harian 

Inoiz baino 

errenta aitorpen 

gehiago egingo 

dira aurten 

Gipuzkoan 


395.000 herritarrek egingo dute 

aurten errenta aitorpena Gipuzkoan, 

inoiz baino gehiagok. Pello 

Gonzalez Ogasun diputatuaren 

arabera, «enpleguaren bilakaera 

ona» adierazten du datuak. 

309.000 kasutan dirua itzuli beharko 

du Ogasunak, batez beste, 

1.151 euro. Guztira, 355,6 milioi 

euro bueltatuko dituela aurreikusi 

du, iaz baino 20,5 milioi gutxiago 

hain zuzen. Errenta aitorpen 

bidezko diru sarrerak, berriz, 

118,7 milioi ingurukoak izango direla 

esan du Gonzalezek. Ordaintzera 

ateratzen zaien herritarrek, 

batez beste, 1.381 euro itzuliko dituzte. 

Apirilaren 18an hasiko da 

aurtengo errenta kanpaina, eta 

ekainaren 25ean amaitu.


Harian › Mundua 

Libiako matxino bat, ortziral eguerdiko errezoa zaintzen, Bengazi erreboltarien hiriburuan, atzo. MAURIZIO GAMBARINI / EFE 

Libiako matxinoen aurkako 

erasoa onartu arren, NATOk 

ez die barkamenik eskatuko 

Aliantzako militar buru batek adierazi du 

erreboltariak tankeetan zihoazela 

eta NATOk ez zuela horren berririk 

Nazioartea gatazkari «irtenbide politikoa» 

bilatzen ari dela dio aliantzako eledunak 

Mikel Rodriguez 

Libiako ekialdeko frontean herenegun 

matxinoek jasan zuten 

bonbardaketa NATOko hegazkinek 

egin zutela argitu du Russell 

Harding aliantzako operazioko 

komandante azpikoak. Hala ere, 

horren errua matxinoei beraiei 

egotzi die, tankeak erabili zituztelako, 

eta, Hardingek dioenez, NA- 

TOk ez zekielako erreboltariek 

ibilgailu horiek zituztenik. Militar 

buruak gaineratu du ez dela 

NATOren ardura halakoak 

saihesteko matxinoekiko komunikazioa 

hobetzea. «Garrantzitsua 

da oroitaraztea gure eginbeharra 

zibilak babestea dela, eta 

haiei min egin diezaieketen indarrei 

eraso egiten segituko dugu». 

NATOko idazkari nagusi Anders 

Fogh Rasmussenek, berriz, 

adierazi du erasoa «biziki» sentitzen 

duela. Libiako egoera «ha- 

gitz ezegonkorra» dela nabarmendu 

du, eta herenegungo bonbardaketa 

ulertarazteko oroitarazi 

du Muammar Gaddafiren indarrek 

tankeak erabili dituztela 

«zibilen aurka jotzeko». Matxinoen 

aurkako bonbardaketa Brega 

eta Ajdabijaren arteko errepidean 

gertatu zen. Zenbat miliziano 

hil ziren ez dago argi; Al Arabijak 

50 direla dio, eta Al Jazeerak 

bortz. Matxinoen bozeramaile 

militarrak Gaddafiren hegazkinei 

egotzi zien erasoa. Bonbardaketa 

horri esker, erregimenaren 

indarrek aitzinera egin dute, eta 

Ajdabijaraino ailegatu dira. 

Ajdabija, jendez hustuta 

Matxinoek diote, baina, erregimenaren 

indarren aurreratzea 

gelditu dutela. Ospitaleetako iturriak 

aipatuz berri agentziek diotenez, 

ordea, hiriko biztanle 

gehienek Bengazira ihes egin 

dute. Hirian soilik herritarren 

laurden bat gelditzen zela diote. 

Gaddafik herenegun bonbardatu 

zuen Ajdabija 40 kilometroko irismena 

duten misilekin. Hiri hori 

da matxinoen hiriburu Bengazi 

baino lehen dagoen azken posizio 

nagusia, eta Egiptoko mugarekin 

ere zuzenean lotuta dago. 

Gaddafik Ajdabija hartuz gero, 

nazioarteko koalizioaren esku 

hartzea hasi zeneko egoerara 

itzul daiteke gatazka, hau da, 

erregimenak Bengazi setiopean 

zuenekora. Hori dela eta, nazioarteko 

operazio militarraren hasierako 

buruzagia izan zenak, AE- 

Betako Carter Ham jeneralak, herenegun 

adierazi zuen egoera «ez 

aitzinera, ez gibelera» gelditu 

dela. NATOk, baina, Hamek 

errandakoa ukatu du, eta nazioartea 

«irtenbide politiko bat» bilatzeko 

lanean ari dela erran du, gatazka 

ezin delako konpondu «bide 

militar hutsetik». Oana Lungescu 

aliantzako idazkariarentzat 

horren adibidea da heldu den astean 

Qatarren eginen den bilera. 

Libian esku hartzen ari diren aliatuen 

zuzendaritza politikoa elkartuko 

da han, erasoak hasi zituztenetik 

bigarren aldiz. 

Libiako misioaren komandante 

azpiko Hardingek ere ez ditu 

ongi hartu Hamen solasak. Bregaren 

eta Ajdabijaren arteko eremuan 

gerrako ibilgailuen joanetorriek 

sortutako nahasmena 

handia dela erran du, eta horrek 

aire erasoak egitea zailtzen duela. 

«Norbaitek hori trabatutako egoera 

bezala definitu nahi badu, 

ongi», erran du ironiarekin. 

NBEren laguntza eta ikerketa 

Libiako mendebaldean matxinoen 

esku dagoen hiri bakarrean, 

Misratan, herritarren egoera zertxobait 

hobetzeko itxaropena piztu 

da portutik ontzi batzuk ateratzen 

eta sartzen hasi direnetik, 

Gaddafiren setioa hautsiz. NBE 

Nazio Batuen Erakundeko bat iritsi 

zen atzo, 600 tona elikagairekin, 

100 tona botila urarekin eta 

behin behineko ospitale bat eratzeko 

«beharrezko guztiarekin». 

NBEren Giza Eskubideen Kontseiluak, 

berriz, hiru mandatari 

bidaliko ditu Libiara hil honetan, 

giza eskubideen urraketarik 

egon den ikertzeko. Libiako mendebaldea 

eta ekialdea bisitatuko 

dituzte, eta baita Tunisia eta 

Egipto ere, han dauden errefuxiatuekin 

egoteko. Erregimenak eta 

matxinoek egindako balizko 

urraketak ez ezik, «kanpoko indarrenak» 

ere ikertuko dituzte. 

Gutxienez 25 

lagun hil dituzte 

Sirian agintarien 

aurkako 

protestetan 

Telebista publikoak 

esan du talde armatuek 

19 polizia hil dituztela 

Deran; 17 manifestari 

ere hil dira han 

Erredakzioa 

Herrialde arabiarretako matxinadetan 

ohiko bihurtu denez, Siriako 

Gobernuaren aurkako taldeek 

ortziral eguerdiko errezoen 

ondorena baliatu dute milaka lagun 

karrikara ateratzeko, baina 

estatuko indarrek gogor erantzun 

dute bertze behin. Berri 

agentzien arabera, gutxienez 25 

manifestari hil zituzten atzo, horietatik 

hamazazpi Dera hirian. 

Siriako telebista publikoak dio, 

berriz, hiri horretako manifestazioetan 

talde armatuek hemeretzi 

polizia hil dituztela. Hildako 

gainerako manifestariak Damasko 

hiriburuaren inguruko herrietan 

hil dituzte. 

Iragan hilaren erdialdean protestak 

lehertu zirenetik, dozenaka 

manifestari hil dituzte Sirian 

—ehundik goiti, hainbat gobernuz 

kanpoko erakunderen arabera—, 

horietako gehienak Deran. 

Atzoko manifestazioan erregimeneko 

Baaz alderdiaren bulego 

bati su eman zioten, eta Bashar Al 

Asad presidentearen anaia Basilen 

estatua bat bota dute. Haizam 

Male abokatu eta oposizioko kidearen 

arabera «Poliziak eta agente 

sekretuek zuzenean» egin diete 

tiro manifestariei. Jasir Hatx Sale 

preso politiko ohiak erran duenez, 

berriz, manifestazioak «herrialdeko 

hiri gehienetara» hedatu 

dira. Horien artean aipatu ditu 

kostako Latakia, Tartus eta 

Homs (Damaskotik iparraldera 

hirurak), eta Siriaren menpeko 

Kurdistango Kameshli. 

Bi hildako Yemenen 

Protestek etenik ez duten bertze 

herrialdea da Yemen. Hegoaldeko 

Taiz hirian gutxienez bi lagun 

hil zituzten atzo estatuko indarrek, 

Ali Abdala Saleren erregimenaren 

aurkako manifestazio 

baten aurka tiro egitean, bertako 

ospitaleak jakinarazi duenez. 

Bertze 25 lagun balaz zauritu zituzten, 

eta 200i negar eragiteko 

gasak itolarria eragin zien. 

Eguerdiko errezoen ondoren, milaka 

lagunek iragan asteleheneko 

istiluetan hildako bortz manifestariren 

hileta ospatu zuten, eta 

orduan hasi ziren istiluak. Aste 

hasieran hamabi manifestari hil 

zituzten Taizen.

Boli Kostako 

mendebaldeko 

herrietan ehun 

hilotz aurkitu 

dituzte 

Presidentearen 

jauregian gotortuta 

jarraitzen du Gbagbok; 

Abidjanen egoera 

baretu egin da 

Erredakzioa 

Alassane Ouattararen eta Laurent 

Gbagboren tropek Boli Kosta 

mendebaldean egin dituzten «ankerkeriak» 

ikertzen ari da NBE. 

Duela hainbat egun bi aldeek giza 

eskubideak urratu zituztela jakinarazi 

zuen. Azken orduetan 

ehun hilotz topatu dituzte; batzuk 

bizirik erre zituzten, eta beste 

batzuk, ordea, putzu batera 

jaurti. 

Guiglo, Duekoue eta Bloloquin 

herrietan aurkitu dituzte hildakoak. 

«Arrazoi etnikoengatik» 

hil zituztela uste du NBEk, baina 

arduradunak zeintzuk izan diren 

esateko goizegi dela adierazi 

dute. Gurutze Gorriak Duekoue 

herrian hildakoak 800dik gora 

izan zitezkeela salatu zuen duela 

egun gutxi. Bi bandoek elkarri leporatu 

diote hilketa. Lekukoek, 

aldiz, bi aldeetakoak salatu dituzte. 

Bitartean, Abidjan hirian egoera 

baretu egin da. Ouattara hauteskundeetako 

irabazlea herritarrei 

mintzatu zitzaien herenegun, 

eta ordena berrezartzeko eta 

herritarren segurtasuna bermatzeko 

neurriak hartzeko eskatu 

zion gobernuari. Tiro hotsak entzun 

daitezke hiriko hainbat gunetan, 

baina erasoaldi bortitzak 

amaitu dira. Hainbat auzotan 

urik, jakirik eta elektrizitaterik 

gabe eman dituzte azken egunak. 

NBEk egoera oraindik larria dela 

adierazi zuen, atzo. 

Gbagbok, bitartean, presidentearen 

jauregian gotortuta jarraitzen 

du. Bere bunkerra setiatu 

dute NBEren tropek eta Ouattararen 

aldeko indarrek. Frantziako 

Atzerri ministroak, Alain Juppek, 

Gbagboren aroa amaitutzat 

jo du; izan ere, orain arte presidentea 

izan dena lehenago edo beranduago 

eroriko dela adierazi 

du. 

Liberiara ihesi 

Milioi bat lagunek etxetik alde 

egin dute gatazkaren ondorioz. 

UNHCR Iheslarientzako Nazio 

Batuen Goi Mandatariaren arabera, 

150.000 lagunek herrialdea 

uztea erabaki dute, eta gehienek 

Liberiara jo dute. Ganara eta Togora 

ere joan dira beste asko. Gatazkak 

baretu badira ere, errefuxiatuen 

etorriak ez du etenik herrialde 

horietan. 

Irakeko armadak hainbat 

errefuxiatu iraniar hil ditu 

Ashraf kanpalekua 

desegin nahi du Irakek; 

Saddam Husseinen 

garaian iritsi ziren, 

80ko hamarkadan 

Elixabet Epelde 

Irakeko armadak 28 lagun hil 

ditu, gutxienez, Ashrafeko iraniarren 

errefuxiatuen kanpalekuan, 

eta beste 380 inguru zauritu ditu. 

Gauez, 2.500 soldadu inguru 65 

tankerekin sartu ziren kanpalekuan, 

eta aurrean topatzen zuten 

guztiaren aurka tiro egiten hasi 

zirela salatu dute lekukoek. Mohamed 

Eghbal, kanpalekuko eledunak, 

erasoa, Ali Khamenei aiatolak 

agindu duela salatu du, eta 

tropak Nuri al Maliki lehen ministroak 

bidali dituela. 

Irakeko Gobernuaren bertsioa 

oso bestelakoa da. Ashrafeko hilerrian 

kontrol bat ezartzeko asmoa 

zutela azaldu dute eta iristerakoan 

kanpalekuko biztanleak 

harriekin eraso egin zietela. Liskarrak 

harrikaden ondoren hasi 

zirela azaldu dute. Hiru lagun hil 

dira informazio ofizialen arabera, 

eta 25 inguru zauritu, hainbat militar 

tartean. Gobernuak, gainera, 

ez du onartu errefuxiatuen 

aurka tiro egin duenik. 

NBE gertakariak ikertzen ari 

da, baina «hainbat hildako» egon 

Irudia qGaza 

direla jakinarazi du. Era berean, 

lasaitzeko eskatu die Irakeko Gobernuari, 

armadari eta segurtasun 

indarrei. 

Iragan igandean kanpalekuan 

armadako ibilgailuak sartzen 

hasi ziren, eta bertan bizi direnei 

mehatxuak egin zizkieten. NBEren 

Irakeko misioak «sarraskia» 

gerta zitekeela iragarri zuen, eta 

errefuxiatuek Irakeko armadari 

Ashrafetik irteteko eskatu zioten. 

2009an ere armadak 

eraso egin zien 

errefuxiatuei, eta 

11 pertsona hil zituen 

Izan ere, ez da Bagdad iparraldean 

dagoen errefuxiatuen eremuak 

jasaten duen lehen erasoa. 

2009. urtean armadako 2.000 soldadu 

inguruk armatu gabeko 

errefuxiatuei eraso egin zieten. 11 

lagun hil zituzten orduan, eta 500 

inguru zauritu. 36 errefuxiatu ere 

atxilotu zituen armadak erasoaldi 

hartan. 

Mujahidinen amesgaiztoa 

Al Maliki xiitaren gobernuak 

kanporatu egin nahi ditu Ashrafeko 

errefuxiatuak, izan ere, Iranek, 

aliatu duen herrialdeak, 

bere esku nahi ditu oposizioko kideak. 

Irakeko Gobernuko egungo 

kide gehienak Iranen babestuta 

egon ziren, hain justu, Saddam 

Husseinen garaian. 

Irango Mujahidinak (Herriaren 

Borrokalariak) dira Ashrafen 

bizi diren errefuxiatuak. Erbestean 

dagoen Irango oposizioko talderik 

handiena dira. 80ko hamarkadaz 

geroztik Teherango Aiatolen 

erregimenarengandik ihesi 

dabiltza, eta 1986an akordioa lortu 

zuten Irakekin. Husseinek 36 

kilometro koadroko eremua eskaini 

zien desertuan, eta bertan 

eraiki zuten Ashrafeko kanpalekua. 

Era berean, Husseinek euren 

askatasun politikoa eta erlijiosoa 

errespetatzea onartu zuen. 

Husseinen erorketarekin, baina, 

mujahidinek babesa galdu zuten 

Iraken. AEBekin akordio batera 

heldu ziren; bere gain hartu 

zuten errefuxiatuen babesa, horiek 

armak uztearen truke. Irango 

programa nuklearraren inguruko 

informazioa ematea ere hitzarmen 

horren baldintzetako 

bat izan zen. AEBek herrialdetik 

erretiratzea erabaki zutenean, 

eta Ashraf Iraken esku geratu zenean 

hasi zen, ordea, mujahidinen 

amesgaiztoa. 

Muwaffaq al-Rubaie estatu segurtasun 

kontseilariak argi utzi 

zuen Gobernuaren asmoa zein 

zen: «Iraken bizitzea eramanezina 

egingo diegu. Kontrolak ezarriko 

dizkiegu, miaketak egingo 

dizkiegu, eta azkenik, eraso egingo 

diegu». Eta hitza bete du. 

ISRAELEK GAZA BONBARDATU DU BERRIZ 

Hamasen alde bakarreko su-etenari bonbardaketekin 

erantzun dio, Israelek, eta, atzo, gutxienez 

sei lagun hil zituen. Herenegun, beste bost hil zituen, 

Hamasek israeldarren autobus bati eraso 

eta gidaria eta gazte bat larriki zauritu ostean. Is- 

raeli «gerra bati ekiteko aitzakiarik ez emateko» 

eman du su-etena Hamasek. Herenegun hildakoen 

hiletetan otoitz egiten ikus daiteke irudian. 

Berun urtua operazioaz geroztik Gazak izan duen 

garairik bortitzena da. MOHAMMED SABER / EFE 


Mundua ‹ Harian 

DLaburrak 

Onagawako zentralarekin 

larrituta daude Japonian 

TOKIO ›Herenegun izandako 

lurrikararen ondorioz, Onagawako 

zentral nuklearrean ur 

erradiaktiboa filtratu da erregai 

erabilien urtegietatik. Dena den, 

zentralean erradiazio maila ez 

dela igo jakinarazi dute. Hiru 

lagun hil ziren 7,1 graduko lurrikara 

horretan. Bitartean, Fukushiman 

erreaktoreak hozteko 

ahaleginean jarraitzen 

dute. 

Armadak 30 miliziano hil 

ditu gutxienez, Pakistanen 

ISLAMABAD ›Operazio militar 

batean 30 miliziano hil dituzte 

Pakistanen. Helikopteroen eta 

hegazkinen bitartean Afganistanekin 

mugan dagoen eremua 

bonbardatu dute. Eraso horrekin, 

80 inguru hil dituzte azken 

hiru egunetan eskualde horretan. 

Bestalde, AEBek Pakistan 

kritikatu dute talibanen aurkako 

borrokaren eraginkortasun 

faltagatik, eta gobernuak adierazi 

du beste edozein herrialdek 

baino gehiago egin duela. 

Txetxeniako matxinatuen 

liderra bizirik dago 

MOSKU ›Errusiako armadak 

Txetxeniako matxinoei eraso 

zien martxoan, eta hamazazpi 

lagun hil zituen. Eraso hartan, 

ustez, Doku Umarov matxinoen 

burua hil zutela iragarri zuen 

Errusiak. Umarov, baina, bizirik 

dago, eta eraso gehiago iragarri 

ditu. Errusiaren martxoko erasoari 

aurki erantzungo diotela 

esan du. Ez da hiltzat jo duten 

lehen aldia. 

Klima aldaketaren 

goi bileran, berririk ez 

BANGKOK ›Atzo amaitu zen 

NBEren klima aldaketaren 

nazioarteko goi bilera, Bangkoken. 

Ez dute akordiorik egin Kiotoko 

protokoloaren iraupena 

luzatzeko. Japonia izan da luzapena 

sinatuko ez duela esaten 

lehenetarikoa, baina ez bakarra. 

EBk 2020rako emisioak %20 

jaitsiko dituela iragarri du. 

Errusia eta Georgiako hiru 

soldadu hil dira mugan 

MOSKU ›Errusiako mugako soldadu 

bat eta Georgiako bi soldadu 

hil dira, mugan. Errusiarren 

arabera, hainbat 

georgiarrek segada bat prestatu 

dute, eta liskarrak eta tiroketa 

bat egon da horren ondorioz. 

Georgiak 2008an hautsi zituen 

harremanak Errusiarekin, Abkhaziaren 

independentzia onartu 

zuelako.


Publizitatea › 

1 HIGIEZINAK 

2 TEKNOLOGIA 

3 LANA/NEGOZIOAK 

1 Higiezinak 

1.1ETXEBIZITZAK 

SALDU 

Azkoitia. Etxebizitza salgai 

Azkoitian. Berritzeko. 

Aizkibel 6-4. 91m2. 

618-10 31 62 

Durango. Alde zaharra. 

71 m2. Kanpoaldera begira. 

Altzariz hornituta. 2 logela. 

Egongela. Sukaldea. Komun 

bat. Guztiz berriztuta. 

Kanpotik (2006): fatxada, 

atalondoa, eskailera eta 

teilatua. Barrutik (2007): 

parketa (elondoa), sukaldea 

(fagor elektrotresnak eta 

junkers galdara ), gresa, 

berokuntza (gas naturala), 

kristal bikoitzeko leihoak, ate 

blindatua. Berehala bizitzera 

joateko aukera. 

179.000 euro. 

607-71 53 53 

ERRENTAN HARTU 

Durango. Neska langilea 

durango edo iurretan 

alokatzeko pisu bila. 

667-92 38 91 

Iurreta. Iurretan, 2 gelako 

etxea alokatu nahi dut. 

Igogailuarekin. 

665-70 22 03 (Idoia). 

Zarautz. Bikote gazte, 

arduradun, eta lan 

iraunkordunak pisua/ 

apartamentua alokatu nahi 

du zarautzen urte osorako. 

652-75 34 38 

Zarautz. Alokagai dagoen 

apartamentu bila gabiltza 

urte osorako. Bikotea 

haurrarekin. Arratsaldez 

deitu 626-08 19 97 

telefonora. 

1.2OPORRETAKO 

ETXEBIZITZAK 

ERRENTAN EMAN 

Ainsa (Huesca). 50 m2ko. 

Atiko berria alokagai udaran. 

Bi gela , komuna, sukaldea 

eta egongela. Oso polita. 

Kanpora begira. Asteburu, 

4 DENETARIK 

5 IBILGAILUAK 

6 HARREMANAK 

aste edo hile osorako. 

630-67 48 64 

1.3PISUA 

KONPARTITU 

PISUKIDE BILA 

Donostia. Gela bat 

alokatzen dut Intxaurrondo 

zaharrean. Berritua. 

Berogailu zentrala du. 

Argitsua, gela guztiek 

kanpora ematen dute. Trena 

bertan du eta autobusak ere 

bai. Grosetik 20 minututara 

oinez. 685-71 81 58. 

Maialen. 

1.4LOKALAK 

ERRENTAN EMAN 

Elorrio. 350 m2-ko 

pabilioia salgai edo alokagai, 

60 m2-ko bulegoarekin. 

Prezio interesgarria. Tel.: 

634-45 72 01 

1.5GARAJE/ 

TRASTEROAK 

SALDU 

Durango. Garaje itxia salgai 

durangoko tronperri kalean. 

Tel.: 628-78 78 35 

Durango. Garajea saltzen 

da. Durangoko erdialdean 

kokatua, tronperri kalean. 

Itxia. Saltzeko premia. Prezio 

negoziagarria. Interesatuak 

telefono honetara deitu 

dezakezue: 686-73 44 51 

ERRENTAN EMAN 

Elorrio. Garaje itxia alokagai 

elorrion, kotxe bat eta 

trasteak sartzeko tokiarekin. 

Nizeto urkizu kalean dago. 

Tel.: 660-45 87 56. 

ERRENTAN HARTU 

Berriz. Garaje itxi bat behar 

da berrizen kotxe bat eta 

txakur txiki bat izateko. 

Telefonoa: 94-622 57 24 

edo 680-50 95 32. Izaskun 

eta Jose Mari. 

1.6LURSAILAK 

EROSI 

Etxarri-aranatz. Etxarri 

7 AISIA/KIROLA 

8 FAMILIA/ETXEA 

Asteazken arratsaldeko 15:00ak arte jasotako iragarkiak soilik argitaratuko dira. 

Aranatzen baratzea jartzeko 

ura duen lur saila erosiko 

nuke. 605-76 54 08. 

2 Teknologia 

2.1INFORMATIKA 

/BIDEOJOKUAK 

SALDU 

Xbox + kinect. Adventure 

jokoarekin, salgai. Kutxatik 

atera barik. 260 euro. 

649-77 74 60 

GALDU 

Ordenagailurako motxila 

Etxarri Aranatzen. 

Ordenagailua eramateko 

motxila urdin bat galdu da. 

676-32 32 76 

2.2AUDIOA/ 

BIDEOA/ 

ARGAZKILARITZA 

SALDU 

Olympus E-PL1 argazki 

kamera berria salgai. 

Debagoienan. Argazki 

kamera Olympus E-PL1 

argazki kamera berria salgai. 

M. Zuiko digital ed 14-42mm 

objetiboarekin, 12,3 

megapixels eta bere osagarri 

guztiekin 275 euro. 

627-34 91 77 

3 Lana/negozioak 

3.1LAN ESKARIAK 

PERTSONAK ZAINDU 

Durango. Neska 

euskalduna eskaintzen da 

pertsona nagusiei lagundu 

edo umeak zaintzeko, 

astelehenetik ostiralera, goiz 

edo arratsaldez. 

94-658 33 32 edo 

688-676 588 

Durango. Arratsaldetan 

pertsona nagusiak zaintzeko 

lan bila nabil. Zaindu 

programa eginda daukat eta 

Diba kooperatiban, tartean, 

mendekotasunaren 

ingurukoa. 616-53 13 09 

(Ana). 

Durango. Erreferientziadun 

NORBANAKOEN IRAGARKIAK 

Iragarkiak paperean argitaratzeko tarifak: 

Iragarki bakarra: 5 euro. Bi iragarki: 9 euro. 

Hiru iragarki: 12euro. Bost iragarki: 17euro. BEZa barne. 

Gehienez 20 hitz argitaratu daitezke iragarki bakoitzean. 

neska pertsona nagusiak eta 

umeak zaintzeko prest, baita 

etxeko, portaletako edota 

tabernetako garbiketarako. 

Lanaldi osoan, interna edo 

orduka. 620-82 85 79 

IRAKASKUNTZA 

Durangaldea. Mutil 

euskalduna matematika eta 

fisika klaseak emateko 

eskaintzen da Lehen 

Hezkuntzan eta DBHn. 

635-74 34 09 

Donostia. Klase 

partikularrak Lehen 

Hezkuntza eta DBHko 

ikasleentzat. Esperientzia 

handiko irakaslea, heziketa 

berezian diplomaduna eta 

gizarte eta kultur 

antropologian lizentziaduna. 

Behar izanez gero, jarri 

nirekin harremanetan: 

628-04 15 26. 

Donostia. Panderoa, 

kainabera eta txaramelak. 

Asteazken goizetan, 

donostiako arrano beltza 

euskal tokian 

(Ikatz kalea, 10) informazio 

gehiago: 

arranokoikastaroak@ 

gmail.com 

Donostia. Euskaraz zein 

ingelesez. Idatzi: 

luma@euskalnet.net 

e-postara: www.euskalnet. 

net/maxeweb 

Donostia. Ingeleseko 

klaseak Donostian 

(17 euro) edo elkarrizketa 

(15 euro) 

Durango. Esperientzia 

zabala duen ingeleseko 

irakaslea klase partikularrak 

emateko prest. Ordutegi 

zabala prezio ezin 

hobearekin. Zure maila 

berreskuratu, hobetu edo 

landu nahi ezkero, deitu 

inongo konpromisorik gabe: 

686-84 06 27 

Gernika-lumo. Industria 

antolakuntzako goi 

ingeniariak (euskalduna) eta 

klaseak ematen 3 urteko 

esperientziadunak, 

matematikako klase 

partikularrak eskaintzen ditu 

1. Dbhtik 2. Batxilergora 

bitartean. 606-86 40 79. 

Deitu konpromezu barik. 

Ondarroa. Trikitixa jotzen 

irakasten dut. Informazio 

gehiago nahi izanez gero, 

deitu 661-12 56 47 

telefonora. 

Villabona. Ingeleseko 

klaseak ematen dira 

Gipuzkoa mailan.Taldeka edo 

bakarka. Maila ezberdinak. 

Irakasle tituluduna.Telefonoa 

664-16 02 68 eta posta 

elektronikoa 

continental56@hotmail.com 

GAINERAKOAK 

Donostia. Donostia eta 

Gipuzkoan ezkontzetarako 

dj-etan hoberenak. Aurreztu 

150 euro aurretik egindako 

erreserbetan. Dj pack eta 

musika zuzenean aukera. 

Sartu www.izeberg.com eta 

informatu zaite 

konpromezurik gabe 

699-36 58 20 

info@izeberg.com 

www. izeberg.com 

Durango. Zurgintza 

orokorreko lan bila nabil 

(ateen, leihoen, tarimen eta 

parketaren jartzea, armairu 

eta sukaldeak neurrira 

eginda,...). 669-44 77 64 

Tolosa. Ikasteko gogoa 

duen neska langilea 

eskaintzen da, arrandegian, 

harategian eta 

supermerkatuetan lan 

egiteko. Pertsona nagusiak, 

haurrak zaintzen eta 

garbiketan 

esperientzia. Harremanetan 

jartzeko deitu telefono 

zenbaki honetara mesedez: 

600-87 69 42 

Zarautz. Gizon euskalduna 

naiz,lan egiteko prest nago, 

edozein lanetarako. 

658-73 08 08 

3.2LAN 

ESKAINTZAK 

PROFESIONALEN IRAGARKIAK 

(MODULOA) 

OSTALARITZA 

Ataun. Zerbitzaria behar da 

goierriko sagardotegi batean 

lan egiteko. 943-18 01 19 

ETXEKO LANAK 

Getxo. Pertsona euskaldun 

behar da arratsaldez umeaz 

arduratzeko eta etxeko lanak 

egiteko. 94-430 56 50 

gauez deitu. 

Ibarra. Emakumea behar 

dugu umeak zaindu eta 

etxeko lanak egiteko, goizez. 

Interesatuek, deitu 

943-67 05 70 telefono 

zenbakira, arratsaldez. 

PERTSONAK ZAINDU 

Arrasate. Pertsona 

euskalduna behar da umeak 

zaintzeko, 16:30etatik 

18:00etara bitartean. 

Eskolako opor garaietan, 

egunean 7 orduz. 

639-95 25 45 

Berriz. Berrizko andra 

euskalduna behar da ume bi 

zaintzeko. Ordu bat goizetan 

eta bi ordu eta erdi 

arratsaldetan. 

626-84 18 70 

(arratsaldez deitu) 

IRAKASKUNTZA 

Debagoiena . Ingeleseko 

ahozkotasuna lantzeko 

esperientziadun irakasle 

baten bila nabil. Astean 

bizpahiru ordu, arratsaldez. 

Lehenbailehen hasteko. 

665-72 79 38 

Durango. Ingeles irakaslea 

behar da 15 eguneko 

amatasun baja bat 

betetzeko, ekainaren 1etik 

15era. Ezinbestekoa: 

gramatikan eta 

mintzamenan maila altua 

izatea. Jatorrizko hiztuna 

izatea baloratuko da. 

656-77 07 74. Olatz 

Moduloen kontrataziorako, deitu: 943-30 43 33 

GAINERAKOAK 

Aia. Ile-apaintzailea behar 

da aian. Interesa duenak 

deitu 635-72 22 81 edo 

943-86 82 13 telefonora. 

Bergara. Bergarako enpresa 

batek honakoa behar du: 

aseguru agente esklusiboa 

(komertziala). Aseguruak 

saltzea eta bezeroen zorroaz 

arduratzea. Ezinbestekoa: 

derrigorrezko bigarren 

hezkuntza edo lh edo 

titulazio handiagoak, 

jendearen arretarako 

lanpostuetan edo komertzial 

lanetan esperientzia izatea, 

gidabaimena, eta 

debagoienean, urola garaian, 

goierrin edo durangaldean 

bizitzea. Lanaldia: osoa, 

zatitua. Kontratua: 

merkantila. Berehala 

hasteko. Hileko soldata 

gordina, gutxi gorabehera: 

1000 euro. Sartu. Erref.: 

2255. 94-620 04 49 

Durango. Ile apaintzaile bat 

behar da aldi baterako, deitu 

94-620 37 49 telefonora 

(Patxi) 

Durango. Durangoko 

enpresa batek honakoa 

behar du: estetizista/ 

masajista. Estetizista lanak 

egitea, masajeak eta 

bezeroen arreta. 

Ezinbestekoa: esperientzia, 

durangaldean bizitzea, 

erantzule izatea, iniziatiba 

izatea, egoten jakitea, 

jendetasuna izatea eta 

erretzailea ez izatea. Lanaldi 

osoa. Ordutegia: 

10:00-13:00 eta 

16:00-21:00, astelehenetik 

ostegunera, eta 

09:00-14:00 larunbatetan. 

Kontratua: probaldia, 

epemugarik gabe izateko 

aukerarekin. Berehala 

hasteko. Soldata: 

hitzarmenaren araberakoa + 

pizgarriak (baloratu egingo 

da). Sartu. Erref.: 2401. 

94-620 04 49 

Iurreta. Iurretako enpresa 

batek honakoa behar du: 

aseguru saltzailea. Aseguru 

saltzailea kontsezionario 

batean lan egiteko. 

Ezinbestekoa: bezeroen 

arreta gustuko izatea, 

salmentarako orientazioa 

izatea, antolaketarako 

gaitasuna izatea, 

ofimatikako ezagutzak, 

antzeko lanpostuetan 

esperientzia, euskara eta 

zonladean bizitzea. 

Baloratzeakoa: 

administrazio eta komertzial 

alorretan formazioa izatea, 

lanaldi osoa. Ordutegia: 

09:30-13:00 eta 

15:30-20:00. Kontratua: 

aldi baterakoa (amatasun 

baja ordezkatzeko). Berehala 

hasteko. Sartu. Erref.: 2258. 

Tel.: 94-620 04 49 

3.3NEGOZIOAK 

/TRASPASOAK 

SALDU 

Mañaria. Estanko lizentzia 

salgai Mañarian. 

94-681 69 49 

ERRENTAN EMAN 

Altsasu. Altsasuko Lurrazpi 

taberna alokatzen da. 

3.4LANERAKO 

MATERIALA 

SALDU 

Debagoiena . Hainbat 

gauza garraiatzeko balio 

duen uhala salgai: patatak, 

belar-fardoak, zerealak; 

egoera onean. 677-78 37 72 

Altsasu. Sakanan. 

Masajeak, depilazioak 

egiteko.... Esku-ohea salgai. 

90 euro. Oso egoera onean. 

Interesatuek deitu 

669-27 35 49. 

4 Denetarik 

4.1SALDU/EROSI 

Belar ondua salgai 

debagoienean. Belar 

ondua salgai debagoienean. 

Interesatuok deitu zenbaki 

honetara: 619-16 41 68 

Motoaitzurra eta

motokultorea salgai. 

Agria 3000 motoaitzurra 

eta agria 2700 

motokultorea salgai. 

Telefonoa: 94-682 45 90 

Txakurrarentzako 

txabola. Anoetan, 

txakurrarentzako txabola 

baten bila nabil, erosteko edo 

alokairuan hartzeko. 

Interesatuek, deitu 

680-10 39 59 telefono 

zenbakira. 

4.2GALDU/ 

AURKITU 

Giltzak Arbizun. Giltzak 

galdu dira Arbizun. 

Larruzko giltzari bat du eta 

alda bideko giltza gorria. 

Telefonoa: 667-26 67 46 

Giltzak trenean. Bi giltza 

opatu dituzte trenean eta 

sakanakoren batenak omen 

dira. Roma-italia idatzita 

dauka giltzarrian. Galdu 

dituenak beleixe irratian 

dauzka jasotzeko. 

4.4ERRENTAN 

Apartamentue alokatzen. 

Zaldibarren apartamentu 

bat alokatzen da bikote 

batentzako aproposa 

interesik izan ezkero deitu 

arratsaldeko 8:00 tik aurrera 

tfn. Honetara 946-82 73 69 

4.5GAINERAKOAK 

Erle sendagilea. Erle 

sendagilea. Ez zaitez geratu 

tratamendu hau probatu 

gabe. Erle biziekin tratatuz, 

gaixotasun ugari 

sendatzeko, bizi kalitatea 

hobetzeko eta batez ere 

gaixotasun tumoralak 

prebenitzeko aukera ematen 

du erlearen pozoiak. 

Informazio gehiago nahi 

duenak telefono honetara dei 

dezake: 697-685150 eta 

hantxe izango naiz zure 

etxean nahi duzunean. Iñaki 

(Zarautz). 

5 Ibilgailuak 

5.1AUTOAK 

SALDU 

Audi Coupe 2.3 in gorria 

salgai. 1992koa. 

168.000km.2000eur. 

Pertsona negusiek erabilia. 

Istripurik ez. Beti garajean. 

Iat-a 2012ko otsailerarte. 

Mugik. 646-37 76 13 . Behar 

ezkero, mekanikoaren 

telefonoa ematen dugu. 

Elorrio 

Opel corsa 1.3 cdti autoa 

salgai. Debagoienan. Opel 

corsa 1.3 cdti autoa salgai. 70 

zp. 2004koa. 90.000 

kilometro. Egoera 

ezinhobean. Prezio 

interesgarria. Interesatuok 

deitu zenbaki honetara: 

646-57 36 97 

5.2FURGONETAK 

SALDU 

Renault traffic-a salgai. 

Renault traffic-a salgai. 

Matrikula: frt8367. 59.000 

km. Atzean, portoia barik, bi 

ate ditu. Kristal tintatuak. 

Turismoa. Kolorea: beltza. 

Tel.: 661-33 24 46 

5.3MOTORRAK 

SALDU 

Kawasaki - versys 650. 

Egoera onean, beti garajean. 

2007koa da. 12.400 

kilometro, gorria. Kutxa 

opari. Oharra: limitatuta 

dago.4.000 euro. 

Harremanetan ipintzeko: 

690-07 15 72. 


SALDU 

Gurpildun aulki elektrikoa 

salgai. Debagoienan. 

Gurpildun aulki elektrikoa 

salgai. Erabili gabea. 

Erositako prezioan, 1.500 

euro. 677-38 85 64 

7 Aisia/kirola 

7.1 KIROLAK 

SALDU 

Elurretako erraketak. 

Bigarren eskuko elurretako 

erraketak erosiko nituzke. 

628-51 22 78. 

7. 2 ANIMALIAK 

SALDU 

Astoa salgai. Urte biko asto 

arra, etxean jaio eta 

hazitakoa. Txipa jarrita. Tel.: 

656-77 29 94 

Aumak salgai. Aumak 

salgai Abadiñon. Hilda: 11 

euro/kg. Bizirik: 5,5 euro/kg 

deitu 20:00tatik aurrera. 

Tel.: 667-93 93 70. 

Border colliak salgai. 

Otsailaren 22an jaioak. 

Aita-amak pastore lanetan 

arituak. Bi eme eta ar 

bakarra. Parasitoak kenduta 

entregatuko ditugu. Prezioa 

160 euro. Tel.: 690-21 91 91. 

GALDU 

Arratoi txakurra galdu. 

Arratoi txakurra galdu zen 

otsail hasieran elosu 

inguruan. Arra da, zurimarroia, 

eta bi lepokorekin. 

Batean txintxarria dauka 

zintzilik. Argi izenari 

erantzuten dio. Aurkitu edo 

ikusi baduzu, deitu zenbaki 

honetara, mesedez. Kontxi. 

630-62 15 97 

EMAN 

Katuak Gasteiztik. Katu 

abandonatuak kale gorritik 

atera, zaindu eta pertsona 

arduratsuei bakarrik ematen 

dizkiegu. Benetan 

maitagarriak eta ondo 

hezituak; bizitza eztituko 

dizute, duda barik. Gasteizen 

gaude, baina beste lekuetara 

ere eramaten ditugu. Gure 

jarduera ezagutzeko sartu 

www.esperanzafelina.com 

webgunean edo deitu 


GAINERAKOAK 

Bigarren eskuko 

inkubagailu bila. Bigarren 

eskuko inkubagailu baten 

bila nabil, txitak eta 

galeperrak ateratzeko. 

686-50 06 92. 

Txakurrendako kaiola 

bila. Txakurrendako kaiola 

baten bila nabil. Berdin zait 

erabilia badago ere. Kotxean 

erabiltzeko da. Nire emaila 

hau da: 

jbpetgarjo@hotmail.com 

7. 3 MUSIKA/ 

PELIKULAK/ 

LIBURUAK 

GAINERAKOAK 

Gitarra eskola 

partikularrak Durangon. 

Elektrikoa, akustikoa, rocka, 

bluesa, jazza, funka eta abar. 

Eskalak, akordeak, erritmoa, 

teknikak, inprobisazioa, 

irakurketa... 650-17 22 85 

8 Familia/etxea 

8.1ETXERAKO 

TRESNAK/ 

ALTZARIAK 

SALDU 

Pinu trinkozko egurrezko 

altzaria eta aparadorea 

salgai. Pinu trinkozko 

egurrezko altzaria salgai 

egongelarako. Erdiko altzaria 

3,26 mko luzerarekin eta 

2,16 mko garaierarekin eta 

aparadorea material 

berdinean 1,62 metro 

luzeran x 0,88 m altueran. 

Elkarte edo lokalen baterako 

ere egokiak. Dena 700 

eurotan salgai. 

690-67 43 15 

Sofa salgai. 3 metroko sofa 

urdina salgai. Lau leku eta 

bosgarren bat eskuma 

aldera. Oso erosoa. Prezioa 

350 euro. Kontaktua: 

676 330 436. 

8.2HAURREN 

TXOKOA, 

OSAGARRIAK 

SALDU 

Esnea ateratzekoa. 

Debagoienan. Bularreko 

esnea ateratzeko tresna 

salgai. Avent etxekoa. 40 

euro. Idatzi 

marysea15@hotmail.com 

helbidera edo deitu zenbaki 

honetara: 653-72 22 54 

Umeen karroa salgai. 

Umeen karrotxoa saltzen 

dut, ia erabili barik dago Çcity 

mine singleÈ bat da Çbaby 

2011eko apirilaren 9a, larunbata berria 23 

‹ Publizitatea 

joggerÈ markakoa, oso 

erabilgarria eta konplementu 

guztiekin: beheko bandeja, 

parrillatxoa eta hankak 

jartzeko plataforma. 350 

euro. Interesatuak deitu 


Umeendako kapazoa. Oso 

egoera onean dagoen 

umeendako kapazoa eta 

aulkia. Arrue derby modeloa. 

180 euro. Zakua opari. 

652-74 85 82 

8.3MODA/ 

OSAGARRIAK 

GALDU 

Belarritakoa Etxarrin 

Aranatzen. Zilarrezko 

belarritako luze bat opatu 

dute plazan. Galdu duenak 

beleixe irratian dauka . 


GAINERAKOAK 

Orientazio familiarra 

online. Psikologian 

doktorea eta 

psikopedagogian 

lizentziatua, 0-18 urte 

bitarteko seme-alabak 

dituzten gurasoei 

zuzendutako orientazio 

familiarra eskaintzen du. 

Informa zaitez 

www.orientacionfamiliaronline.es 

web orrialdean edo 

orientacionfamiliaronline 

@gmail.com 

posta elektronikoan.


Kirola› 

Euskal Herriko Itzulia DBosgarren etaparen kronika 

Oscar Freire (Rabobank), Kristof Vandenwalle (Quick Step), John Gadret (Ag2r) eta Francesco Gavazzi (Lampre), ahalegin betean, Zallako helmugako azken metroetan. ALFREDO ALDAI/ EFE 

Bultzadatxoa eta kolpea 

Francesco Gavazzik irabazi du itzuliko 

bosgarren etapa, esprintean, epaileek 

deskalifikatu egin baitute Oscar Freire 

Gaur Zallan jokatuko den erlojupekoan 

jakingo da itzuliko podiumera nor igoko diren 

Unai Zubeldia Zalla 

Paul Martens eta Luis Leon Sanchez 

(Rabobank). Gogoratu bi 

izen horiekin. Asteazkenean, 

Zuian, epelak entzun behar izan 

zituen lehenengoak, Aleksandr 

Vinokuroven (Astana) erasoa ezerezean 

uzteko nahikoa lan egin ez 

zuelako. Eta atzo ere epelak entzungo 

zituen bigarrenak, batere 

beharrik gabe egindako keinua- 

ren erruz Oscar Freire taldekidea 

garaipenik gabe utzi zuelako. Rabobankek 

lan bikaina egin zuen 

etapa guztian; ihesaldi guztiak 

bertan behera utzi zituen. Robert 

Gesinkek ere bikain erantzun 

zuen azken kilometroetan, tropeletik 

tiraka jarrita. Baina Zallako 

azken zuzengunean sartuta, helmugara 

iristeko 175 metro eskas 

falta zirenean, bultzadatxoa 

eman zion Luis Leon Sanchezek 

Freireri, animo keinu hutsa baino 

zerbait gehiago izan zen bultzadatxoa. 

Germano Casarotti italiarra 

buru zutela, epaileek ez zuten barkatu. 

Bideoak aztertu, hausnartu 

eta erabakia hartu: Freireren eta 

Luis Leon Sanchezen deskalifikazioa. 

Bultzadatxoa jaso zuen lehenengo 

espainiarrak, eta kolpea 

gero. Garaipena Francesco Gavazzirentzat 

(Lampre). 

Euren onetik aterata zeuden 

Rabobankekoak, eta, neurri batean, 

logikoa ere bada, harrigarria 

baita Freirek Euskal Herriko Itzuliarekin 

daukan maitasun-gorroto 

harremana. Ez dago oso urrutira 

joan beharrik. Izan ere, iaz ere 

bere onetik aterata ibili zen Freire 

Euskal Herriko Itzulian, Zierbenan, 

lehen etapan. Esprintean 

Alejandro Valverderi bidea itxi 

ziola iritzita, epaileek deskalifikatu 

egin zuten. Rabobankeko arduradunek 

epaileak salatuko dituzte 

ziurrenik. Baina itzuli honetan 

talde barruan egin dute huts. 

Arauak irakurri eta argia da erabakia: 

Freire deskalifikatu beharra 

zegoen atzo. 

Eta pena da Euskal Herriko 

Itzulian urtero horrelako liskarrak 

egotea, ez baita oso txukuna 

bi urtez jarraian garailea helmugara 

bigarren postuan iritsi den 

txirrindularia izatea. Estua eta 

ikusgarria doa itzulia. Zaleen begietara 

zoragarria izango da gaurko 

erlojupekoa. Baina, tamalez, 

denak gogoratuko dira Freireren 

deskalifikazioarekin. Bultzadatxotik 

kolpera igaro zen mugimenduarekin. 

Atzoko etapak ez 

zuen halako amaierarik merezi. 

Ez zuen merezi, besteren artean 

Movistarrek itzulia berotzeko 

daukan gogoak saria merezi zuelako. 

Beñat Intxaustik jo zuen lehen 

erasoa, Urkiolan gora, ausart. 

Batzuen ustez, ausartegi. Baina 

txalotu beharrekoa da muxikarraren 

ahalegina. Orioko erlojupekoan 

podiumera igo zen iaz, eta, 

oso zail daukan arren, bederatzi 

segundora egonda, podiumean 

sartzeko aukera dauka gaur ere. 

Urkiolatik lehen postuan igaro 

ondoren, kilometro gutxi gehiago 

egin zituen buruan Intxaustik. 

Baina Lamprek, Rabobankek eta 

RadioShackek egindako lanari 

esker Dario Cataldo, Kevin Seeldraeyers 

(Quick Step) eta Michael 

Albasiniren (Highroad) ihesaldi 

luzea bertan behera utzi ondoren, 

Movistarreko beste euskal txi-

Euskal Herriko Itzulia DBosgarren etaparen kronika 

rrindulari bat saiatu zen itzulia 

hankaz gora jartzen: David Lopez. 

Joaquim Rodriguezengandik 

(Katuxa) sei segundora dago barakaldarra, 

eta Bezin gora joan 

zen erasoan, Jelle Vanendertek 

(Omega Pharma-Lotto) sortutako 

suari erantzunez. Helmugara 

iristeko 4,5 kilometro falta zirenean 

harrapatu zuen tropelak, baina 

saiatu ez izanaren penarik ez 

dute izango Movistarren. 

Kloeden, Horner, Vinokurov... 

Mendateek egin ez dutena egin 

beharko du gaur Zallako 24 kilometroko 

erlojupekoak. Bezi eta 

Avellanedarekin, gogorra da ibilbidea, 

eta estu dago sailkapena. 

Itzulia irabazteko 11 hautagai 

daude. Joaquim Rodriguez irtengo 

da liderraren maillotarekin, 

baina Andreas Kloeden (RadioShack) 

da faboritoa. Chris Horner 

taldekidea, Vinokurov, Samuel 

Sanchez (Euskaltel-Euskadi), Ryder 

Hesjedal (Garmin-Cervelo)... 

Amaiera zoragarria izango du 

itzuliak. 

G Protagonistak 

IRABAZLEA 

F. Gavazzi 

Talde txikietako 

ehiztari fina 

pJaioterria. Morbegno (Italia). 

pJaioteguna. 1984ko abuztuaren 

1a. 

pDebuta. 2007an, Lampre taldearekin. 

pIbilbidea. Lampre (2007tik). 

pGaraipenak. 2009an, Nurenbergeko 

Itzulia; 2010ean, Sardiniako 

Itzuliko etapa bat, Euskal 

Herriko Itzuliko etapa bat eta 

Coppa Agostoni; eta, 2011n, 

Euskal Herriko Itzuliko etapa 

bat. 

EGUNEKO ATZERAPENA 

Schleck anaiek oso 

berandu sinatu dute 

Zigorrik gabe geratu ziren azkenean, 

baina Frank eta Andy 

Schleck anaiak (Leopard-Trek) 

oso berandu agertu ziren Eibarko 

irteerara, sinatzeko kontrolera. 

Epe jakin bat egoten da sinatzeko, 

eta hortik kanpo ibiliz 

gero, UCIren zigorra jasotzen da 

normalean. 

EGUNEKO AGURRA 

Damiano Cunego 

«Ardenetako klasikoak dauzkat 

buruan. Sailkapenean ez nago 

goi-goian, eta larunbaterako 

[gaurko] erlojupekoa ez da egokia 

niretzat». Damiano Cunegok 

(Lampre) etxerako bidea 

hartu zuen herenegun, etapa 

amaitu berritan, eta atzo ez zen 

agertu irteerara. 

EGUNEKO OMENDUA 

Josetxo Esteban 

Etapa hasi aurretik minutu bateko 

isilunea egin zuten atzo, Josetxo 

Esteban zenaren omenez. 

Eibarko Txirrindulari Elkarteko 

kidea zen, eta joan den igandean 

hil zen. 

Jubenilen pare aritu gara 

Guadalupetik 

Juanma Garate 

Rabobankeko txirrindularia 

E 

gun guztian zoragarri aritu 

gara lanean; dena bikain 

egin dugu. Denok. 

Lehenengotik hasi eta azkeneraino. 

Avellanedan erritmo bizia jarri 

nahi genuen, baina biziegia 

ere ez, Oscar [Freire] aurrean 

egoteko. Berdin zitzaigun norbaitek 

hamar-hamabost segundoren 

aldea hartzea, ondoren nahikoa 

kilometro geneuzkalako harrapatzeko. 

Oscar zen gure 

apustua, eta zoragarri lan egin 

dugu, baina... 

Baina horixe, amaieran jubenilen 

pare ibili garela. Min ematen 

badit ere, ados nago epaileek hartutako 

erabakiarekin. Oscarrek 

G Seigarren etapa 

Gaur: Zalla-Zalla 24 Km 

km 

0 Zalla 

5 Avellaneda 

8 Carral 

G Erreakzioak 

Erlojupekoa 

«Egia esan, ez dut ondo 

ikusi esprinta, eta 

ezin dut ezer esan» 

Francesco Gavazzi 

Lampreko txirrindularia 

«Esprintean, ezkerretik sartu 

naiz, eta eskuinetik sartu da 

Freire. Egia esan, ez dut ondo 

ikusi esprinta, eta ezin dut ezer 

esan. Hala ere, oso pozik nago. 

Euskal Herriko Itzuliko ibilbidea 

egokia da niretzat, igoera txiki 

asko dituelako. Bero handia 

egin du, Tourrean bezala, baina 

gustura nago». 

berdin-berdin irabaziko zuela 

uste dut. Ziur nago. Eta Luis Leonek 

[Sanchez] ez du intentzio txarrik 

izan, baina... Oscarrek Luis 

Leonen eskuinetik hasi nahi 

zuen esprinta, baina itxita geratu 

da, eta pedalei eragiteari utzi behar 

izan dio. Luis Leon berehala 

jabetu da, eta ezkerrera egin du 

mugimendua. Momentu horretan 

eskua luzatu dio. Ez dakit lagundu 

dion, baina ezin da halakorik 

egin. Berriz diot, ukitu hori 

gabe ere, irabazi egingo zuen Oscarrek, 

baina arautegia argia da. 

Pentsatuko duzuen moduan, 

tonto aurpegi ederrarekin geratu 

gara. Autobusera iritsitakoan pozez 

zoratzen geunden denok. Baina 

telebistako irudiak ikusi aurretik, 

Luis Leonek zer egin duen 

azaldu didanean, argi geratu zait 

epaileek kendu egingo zigutela 

garaipena. Taldekideei lasaitzeko 

esan diet, banekielako kendu 

egingo zigutela garaipena. Erotzat 

hartu naute, euren ustez eraginik 

ez duelako izan ukituak. 

Eta ez zuen izango ziurrenik. Bai- 

Ordua km Ordua 

14:25 12 Bezi 

14:41 

14:31 13 Herbosa 

14:42 

14:35 17 Balmaseda 

14:48 

«Oso harrituta nago. 

Ez da bidezkoa; 

lotsagarria da» 

Oscar Freire 

Rabobankeko txirrindularia 

«Ez dakit zer esan. Oso harrituta 

nago. Ez da bidezkoa; lotsagarria 

da. Azken 200 metroak 

bete-betean egin ditut, baina 

argi ikusi da aurkariei aldea azken 

ehun metroetan atera diedala, 

eta ez bultzada jaso dudan 

momentuan. Ezin dut ezer 

gehiago esan. Izugarria da hau, 

harrigarria da». 


Europarako bidean urrats bat egin nahi du gaur 

Itxakok Txapeldunen Ligako finalerdietako 

29›› Athleticek, San Mamesen Real Madrili irabazita 31›› joanekoa jokatuko du gaur, Gyoriren aurka 

na telebistako irudiak ikusitakoan 

argitu dira susmo guztiak. 

Aurretik, gainera, beste bi mugimendu 

txiki ere egon dira. Luis 

Leonek berak Kolobnev albo batera 

bidali du esprintaren hasieran, 

eta Oscarrek ere Katuxako 

bati bultza egin dio gero. Ez du 

eraginik izan, baina arautegiak 

argi dio esprintean eskuak ezin 

direla askatu bizikletaren heldulekutik. 

Jota geratu gara, baina 

epaileek asmatu egin dute. Iaz 

Zierbenan zalantza gehiago neukan, 

nire ustez bere burua babesteko 

joan zelako Oscar hesi aldera. 

Ez dakit zer gertatzen zaigun 

itzuliarekin, helmuga marratik 

lehen postuan igaro garen azken 

bi aldietan deskalifikatu egin gaituztelako, 

baina tira... 

Amaitzera doa itzulia, eta erlojupekorako 

Kloeden, Horner eta 

Vinokurov jarriko nituzke faboritoen 

zerrendan. Samuel Sanchez 

ere oso indartsu dago, eta kontuz 

Intxausti eta Tondorekin. Eta, tira, 

zail dauka, baina gurea ere gertu 

dago [Gesink], sei segundora. 

E. Irabazlea Liderra 

1 J. Rodriguez (Katuxa) J. Rodriguez (Katuxa) 

2 V. Kiryienka (Movistar) A. Kloeden (RadioShack) 

3 A. Vinokurov (Astana) J. Rodriguez (Katuxa) 

4 S. Sanchez (Euskaltel) J. Rodriguez (Katuxa) 

5 

6 

F. Gavazzi (Lampre) J. Rodriguez (Katuxa) 

km Ordua 

22 Herrera 

14:55 

23 Ibarra 

14:56 

24 Zalla 

14:57 

«Erlojupekoa gogorra 

da, eta saiatuko naiz 

lan txukuna egiten» 

David Lopez 

Movistarreko txirrindularia 

«Atzo [herenegun] ondo sentitu 

nintzen Arraten gora, baina 

taldekide bat zihoan aurretik, 

eta ezin nuen erasorik jo. Baina 

gaur [atzo] probatu beharra 

neukan. Taldea ondo dago, eta 

ni ere konfiantzaz gainezka 

nago. Erlojupekoa gogorra da, 

eta saiatuko naiz lan txukuna 

egiten».


Kirola › 

Euskal Herriko Itzulia DEguneko elkarrizketa 

Zallako gaurko azken erlojupekorako erabat kontzentratuta 

daude Andreas Kloeden eta Chris Horner, RadioShackeko 

bi taldeburuak, baina, Markel Irizar oñatiarra gidari hartuta, 

sekretu txikiak kontatu dizkiote BERRIAri, umoretsu. 

Zirikatzailea, 

‘gentleman’-a 

eta etxekoa 

Unai Zubeldia Derio 

Markel Irizar (Oñati, 

1980) eta Chris Horner 

(Bend, AEB, 

1971). Euskalduna 

eta estatubatuarra. RadioShack 

taldean eurena da bikote ofizialetako 

bat. Elkarrekin daude logelan, 

eta hizketan hasitakoan ederki 

nabaritzen da hori. Gertukoa 

da Irizar, eta une oro irribarrea ezpainetan 

duena Horner. Sailkapen 

nagusian laugarren dago estatubatuarra, 

Joaquim Rodriguezengandik 

(Katuxa) segundo 

bakarrera. Iaz bezala, gaur, Zallan, 

Euskal Herriko Itzulia irabazteko 

faborito argietako bat da 

estatubatuarra, Andreas Kloeden 

(Mittweida, Alemania, 1976) 

taldekidearekin batera [Sergio 

Paulinho portugaldarrarekin 

dago gelan]. Bigarren dago alemaniarra, 

Rodriguezen denbora 

berean. Aisia Derio hotelean ari 

dira atseden hartzen egunotan 

RadioShackekoak, eta BERRIArekin 

egoteko tarte txiki bat hartu 

dute hirurek. Txikiena Kloedenek, 

etapa, masaje eta afari artean 

estu-estu baitabil. Irizar eta 

Horner aritu dira lasaien hizketan, 

Kloedenen sartu-irtenetan 

atseden pixka bat hartuz. Azken 

etaparen bezperan umoretsu 

daude hirurak, eta ez da seinale 

txarra. Euren izenak ageri dira 

podiumerako egindako apustuetan, 

baina errespetu handia diote 

Aleksandr Vinokurovi (Astana). 

Aurkezpen txiki bat egin beharko duzue 

hasteko. Markel, nor da Andreas? 

Chris, nor da Markel? Eta Andreas, 

nor da Chris? [Kloedenek ez du 

erantzuterik izan]. 

MARKEL IRIZAR: Jendeak uste duenaren 

guztiz kontrakoa da Andreas. 

Niretzat, gentleman bat da. 

Oso taldekide leiala da, gertukoa, 

bromak egiten dituena, eta txapeldun 

bikaina. 

CHRIS HORNER: Gelakide aparta da 

Markel, eta ongi konpontzen naiz 

berarekin. Baina gauza batek harritzen 

nau: beti pijamarekin lo 

egiten du! Aspertuta nagoenean, 

beti dauka kontatzeko zerbait. 

Euskaltel-Euskadik oso profesional 

ona galdu du, nik coca-colak 

edan eta txokolatinak jaten ditudan 

bitartean, berak sekula ez dituelako 

edaten eta jaten. 

Ohiko aurkezpena egin duzue, baina 

zuetaz ez dakigun zer kontatuko zenigukete? 

C.H.: Autokarabanak eta auto handiak 

atsegin ditudala, eta motoak 

ere bai. 

M.I.: Eskiaren mundua eta mendia 

ikaragarri gustatzen zaizkit niri, 

eta autoak ere pila bat. Beti dau- 

kat autoen aldizkariren bat maletan. 

Zer da zuentzat Euskal Herriko Itzulia? 

M.I.: Niretzat, etxeko lasterketa 

da. Klasikoekin batera dago egutegian, 

eta, horregatik, askotan 

ezin izan dut parte hartu. Baina 

nire lasterketa kutunetako bat 

da, nahiz eta nire ezaugarriak 

kontuan hartuta ez den egokiena. 

C.H.: Urteko helburu nagusia da, 

niretzat, Euskal Herriko Itzulia. 

Haimarrek [Zubeldia] edo Markelek 

euskarazko hitzen bat erakutsi al dizute, 

Chris? Eta zer moduz moldatzen 

dira eurak ingelesarekin? 

C.H.: Ez, ez didate ezer erakusten, 

oso irakasle txarrak dira. Markelen 

ingelesa oso ona da, eta Haimarrena, 

aldiz, bizi ahal izateko 

nahikoa. Hala ere, ia-ia nire gaztelania 

baino hobea da! [Barrez]. 

Andreas, zu liderraren maillotarekin 

ibili zara Euskal Herriko Itzuli honetan, 

eta, Chris, zuk oso sasoi onean 

zaudela erakutsi duzu etapa guztietan. 

Arrateko etapa igarota, nola 

ikusten duzue itzulirako lehia? 

A.K.: Itzulia RadioShack taldeko 

txirrindulariren batek irabaztea 

espero dut; azken batean, hori da 

garrantzitsuena. 

C.H.: Itzulia irabazteko oso egokiera 

onean nago. 

Samuel Sanchez, Joaquim Rodriguez, 

Ryder Hesjedal, Aleksandr Vinokurov… 

Zein da arriskurik handiena 

azken erlojupekorako? 

A.K.: Vino [Vinokurov]. 

C.H.: Vino [Vinokurov]. 

Haimar falta zaizu ondoan Markel, 

baina zer moduz moldatzen ari zara 

hainbeste atzerritarren artean? Ingelesa, 

beste kultura batzuk, lehiatzeko 

beste modu bat… 

M.I.: Ba, egia esan, ondo. Pena da 

itzuli honetan Haimar ez egotea, 

baina ingelesarekin ondo moldatzen 

naiz, eta ez daukat arazorik 

taldekideekin komunikatzeko. 

Gainera, horrela gehiago ikasiko Chris Horner, Markel Irizar eta Andreas Kloeden, RadioShackeko hirukoa,

Euskal Herriko ItzuliaDEguneko elkarrizketa 

Amurrion, etapa hasi baino minutu gutxi lehenago. UNAI ZUBELDIA 

dut beste kultura eta herrialde 

batzuei buruz. 

Andreas, 35 urte; Chris, 39 urte; Markel, 

31 urte. Hau da gazte koadrila, 

hau! 

HIRURAK: Adinean aurrera goaz, 

bai, baina gaztetako ilusio bera 

mantentzen dugu, oraindik! 

M.I.: Ilusioari eustea eta entrenatzeko 

gogoa ez galtzea da sekretua; 

egiten duzunarekin gozatzea 

eta momentua bizitzea. 

Besteak beste, 2004an eta 2006an 

Tourreko podiumera igota, non aurkitzen 

duzu motibazioa lasterketa 

txikiagoetan borrokan jarraitzeko, 

Andreas? 

A.K.: Nire bizitza da txirrindularitza. 

Asko gozatzen dut txirrindularitzarekin. 

Ez zait kostatzen entrenatzea, 

eta taldean oso gustura 

nago. 

Iaz itzalean eta aurten Paris-Niza 

eta Nazioarteko Kriteriumeko etapa 

bat kolkoratuta. Zer aldatu da zuregan 

hain fin ibiltzeko? Gaztetuta 

zaude… 

A.K.: Iaz ilusio eta motibazio gehiegi 

nituen. Talde berria zela eta, 

gehiegi behartu nuen neure burua, 

eta gehiegi entrenatu nintzen. 

Aurten dena lasaiago hartu 

dut; bai neuri eta bai taldeari gauzak 

hobeto irteten ari zaizkigu. 

Chris, zuk, berriz, iaz harrituta utzi 

zenuen Euskal Herri guztia, eta aurten 

ere hegan zabiltza itzuli honetan. 

Euskaltel-Euskadiren eskaintza 

jasoko duzu laster, edo Euskal Herrira 

etorri beharko duzu bizitzera… 

C.H.: Gustura etorriko nintzateke 

hona bizitzera, Euskal Herriko janaria 

asko gustatzen zaidalako. 

Baina jaten ditudan gauzekin, ez 

dakit Euskaltel-Euskadin oso pozik 

egongo liratekeen... Txuleta, 

arraina eta sagardoa atsegin ditut 

gehien, baina ez dakit Euskaltel-Euskadik 

fitxatuz gero askotan 

dastatu ahal izango nituzkeen. 

Markel, zuretzat, zenbateko garrantzia 

eduki du aurten Andaluziako 

Itzulia irabazi izanak? 

M.I.: Ez nuen uste sekula itzuli bat 

irabaziko nuenik, eta konfiantza 

handia eman dit gainerako helburuei 

aurre egiteko. Gainera, ikaragarri 

ari naiz gozatzen txirrindularitzarekin. 

Lance Armstrong gora eta Lance 

Armstrong behera. Zuen taldea harekin 

lotuta zegoen beti. Harremanik 

mantentzen al duzue berekin? 

M.I.: Egia esan, Australian elkar 

agurtu genuenetik, mezu bidez 

bakarrik hitz egin dut berekin. 

Triatloia prestatzen ari da, burubelarri. 

Nor da zuentzat egungo txirrindularirik 

onena? 

A.K.: Contador eta Andy Schleck. 

C.H.: Ez nuke bereziki inor aipatuko. 

Valverde dut gustukoena. 

M.I.: Cancellara. 

Eta taldekide baten izena emateko 

eskatuz gero? Zergatik? 

A.K.: Ez nuke bat bakarrik aukeratuko. 

Denekin daukat oso harre- 

man ona. Oso giro ona daukagu 

taldean. 

M.I.: Haimarrekin oso harreman 

estua dut, baina harreman hori 

ona etorri baino lehenagokoa da. 

Taldean ezagutu ditudanen artean, 

[Sergio] Paulinho aukeratuko 

nuke. Oso-oso fina da lanerako, 

izugarrizko talentua eta tenplea 

dauka, eta oso gertukoa eta bromazale 

da. 

C.H.: Markel. Beti egoten da nire 

ondoan, nire esanetara. 

‘‘ 

Ez nuen uste sekula 

itzuli bat irabaziko 

nuenik, eta konfiantza 

handia eman dit» 

MARKEL IRIZAR 

RadioShack-eko txirrindularia 

«Markelen gauza batek 

harritzen nau: 

beti pijamarekin 

lo egiten du!» 

CHRIS HORNER 


«Oso zale onak zarete, 

eta txirrindulariok ere 

estimu handia dizuegu 

euskal zaleei» 

ANDREAS KLOEDEN 


Zallako azken podiumerako hiru izen 

eskatuz gero? 

M.I.: Kloeden, Horner eta Vino [Vinokurov]. 

C.H.: Horner, Vino [Vinokurov] eta 

Andreas [Kloeden]. 

Gai librean utzita, Chris, zein galdera 

egingo zenioke Markeli? 

C.H.: Markel, nola demontre egin 

dezakezue euskaldunok lo pija- 


‹ Kirola 

marekin, zuen ondoan horren 

neska politak izanda? Amerikarrok 

beti biluzik egiten dugu lo! 

Zein da bizikleta gainean pasatu duzuen 

egunik txarrena? 

A.K.: 2006ko Tourrean izan zen, Oscar 

Pereirok 30 minutuko aldea 

lortu zuen egunean. 

M.I.: Suitzako Itzuliko etapa batean. 

C.H.: 2006ko Tourreko mendiko lehen 

etapa, Landisek maillot horia 

hartu zuen eguna. Gaixo nengoen, 

eta lehen mendatean atzean 

geratu nintzen, esprinterrak eurak 

baino lehenago! Izugarri sufritu 

nuen esprinterren taldetxoa 

harrapatzeko, eta gero egoerak 

okerrera egin zuen, etapa amaitu 

ondoren sei kilo galdu bainituen. 

Eta onena? 

A.K.: 2004ko Tourrean. Bassok irabazi 

zuen etapa, eta oso ondo sentitu 

nintzen. 

C.H.: Iazko Orioko erlojupekoa. 

Euskal zaleentzat azken mezu bat? 

C.H.: Saunier Duvalen egon nintzenetik 

asko maite ditut euskal 

zaleak; oso harrera ona egin izan 

didate beti. 

M.I.: Izugarrizko zaleak ditugula 

esango nuke. Asko errespetatzen 

dituzte txirrindulariak, eta Euskal 

Herriko oso oroitzapen onarekin 

joaten dira denak etxera. Ez 

daitezela sekula aldatu, eta mila 

esker, euren animo eta bultzadengatik. 

A.K.: Egia esan, oso maitatua sentitzen 

naiz hemen. Jendeak argazkiak 

ateratzeko eskatzen dit, 

eta Arraten gora ere jende pila bildu 

zen; asko animatu gintuzten. 

Egia esan, oso zale onak zarete, 

eta txirrindulariok ere estimu 

handia dizuegu euskal zaleei.


Kirola › 

Euskal Herriko ItzuliaDAuto barrutik 

2 Sailkapenak 

BOSGARREN ETAPA 

1.Francesco Gavazzi (Lampre) d.b. 

2. Kristof Vandenwalle (Quick Step)d.b. 

3. John Gadret (Ag2r) d.b. 

4. Pim Ligthart (Vacansoleil) d.b. 

5. Egoitz Garcia (Caja Rural) d.b. 

6. Vasil Kiryienka (Movistar) d.b. 

7. Ryder Hesjedal (Garmin-Cervelo) d.b. 

8. Damiano Caruso (Liquigas) d.b. 

9. Chris Horner (RadioShack) d.b. 

10. Samuel Sanchez (Euskaltel) d.b. 

11. Joaquim Rodriguez (Katuxa) d.b. 

12. Simon Gerrans (Sky) d.b. 

13. Kanstantin Siutsu (Highroad) d.b. 

14. Andreas Kloeden (RadioShack) d.b. 

15. Martin Kohler (BMC) d.b. 

16. Jurgen Van Den Broeck (Omega)d.b. 

17. Nicki Sorensen (Saxo Bank) d.b. 

18. David Lopez (Movistar) d.b. 

19. Christophe Le Mevel (Garmin) d.b. 

20. Remy di Gregorio (Astana) d.b. 

NAGUSIA 

1. Joaquim Rodriguez (Katuxa) 21.39.46 

2. Andreas Kloeden (RadioShack) d.b. 

3. Samuel Sanchez (Euskaltel) d.b. 

4. Chris Horner (RadioShack) 1era 

5. Ryder Hesjedal (Garmin) 6ra 

6. Xavier Tondo (Movistar) d.b. 

7. David Lopez (Movistar) d.b. 

8. Robert Gesink (Rabobank) d.b. 

9. Beñat Intxausti (Movistar) 9ra 

10. Aleksandr Vinokurov (Astana)10era 

11. Andy Schleck (Leopard-Trek) 18ra 

12. Vasil Kiryienka (Movistar) 1.03ra 

13. Gorka Verdugo (Euskaltel) 1.23ra 

14. Chris Sorensen (Saxo Bank) 1.26ra 

15. L. Leon Sanchez (Rabobank) 1.29ra 

16. Frank Schleck (Leopard-Trek) 1.34ra 

17. Jurgen Van den Broeck (Omega)1.48ra 

18. Fabio Duarte (Geox) 2.13ra 

19. David Arroyo (Movistar) 2.17ra 

20. Jose Herrada (Caja Rural) 2.40ra 

ERREGULARTASUNA 

1. Andreas Kloeden (RadioS.) 58 puntu 

2. Joaquim Rodriguez (Katuxa) 56 pt. 

3. Samuel Sanchez (Euskaltel) 56 pt. 

4. Chris Horner (RadioShack) 50 pt. 

5. Aleksandr Vinokurov (Astana) 43 pt. 

MENDIKOA 

1. Michael Albasini (Highroad)58 puntu 

2. Amael Moinard (BMC) 30 pt. 

3. J.Sanchez Pimenta (Caja Rural) 24 pt. 

4. Maxim Iglinski (Astana) 21 pt. 

5. Dario Cataldo (Quick Step) 19 pt. 

TARTEKO HELMUGAK 

1. Bram Tankink (Rabobank) 13 puntu 

2. Maxim Belkov (Vacansoleil) 9 pt. 

3. Amael Moinard (BMC) 9 pt. 

TALDEKAKOA 

1. Movistar 64.59.37 

2. RadioShack 4.58ra 

3. Euskaltel-Euskadi 5.00ra 

4. Rabobank 5.04ra 

5. Katuxa 6.06ra 

Sailkapenak osorik ikusi 

@ nahi izanez gero, bisitatu 

webgune hau: 

www.berria.info/itzulia11/ 

Josean Fernandez Matxin, Geox taldearen autoaren ondoan, Amurrion, laugarren etapa hasi aurretik. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESSS 

Pedalei eraginez etorkizun handirik ez zeukala ikusita, bizikleta utzi eta auto barruan sartzea 

erabaki zuen Josean Fernandez ‘Matxin’-ek. Urtean 278 egun pasatzen ditu etxetik kanpo. 

Josean Fernandez ‘Matxin’ 

Pasioaren izenean 

Unai Zubeldia Amurrio 

Lehengusuari zor dio Joxean 

Fernandez Rodriguezek 

Matxin ezizena. 

«Carlos Machin izena du 

berak, eta profesionaletan ibilitakoa 

da». Matxinek ez du oso leku 

onean jarri Machin. «Ez zen punta-puntako 

txirrindularia, baina 

saiatzen zen ihesaldietan-eta sartzen». 

Carlosi begira hasi zen Joxean 

bera pedalei eragiten. «Baina 

berehala ikusi nuen bizikleta 

gainean ez nintzela ezer egiteko 

gai, eta uztea erabaki nuen». 

Umiltasuna deitzen zaio horri. 

Eduki zuen profesionaletan debutatzeko 

aukera, CHCS taldearekin. 

«Baina nik debutatzerako desegin 

egin zen taldea, eta hortxe 

amaitu zen nire ibilbidea. Historiako 

profesionalik azkarrena 

izan naizela esan daiteke, debutatu 

ere ez nuelako egin». 

Atzerago begira jarrita, gogoan 

dauka nola hasi zen Basaurin lasterketetan 

parte hartzen. «Bilbaina 

taldera joan nintzen gero, amateurretan 

ere ibili nintzen... Baina 

21 urterekin argi ikusi nuen 

hura ez zela nire bidea, 1992an». 

«Azeri samarra» zelako irabazten 

omen zuen probaren bat edo 

beste. «Baina gogoan daukat Bizkaiko 

Itzulian, adibidez, ihesaldian 

sartu bai, baina gero lehertuta 

geratzen nintzela 100. kilometroan. 

Ez neukan gaitasunik 

aurrean ibiltzeko; ez neukan indarrik». 

Azken urteetan txirrindularia 

izaten zen egun batean eta zuzendaria 

hurrengoan. «Hor sortu zitzaidan 

txirrindularitzarekiko 

pasioa, eta bide horri heldu nion». 

Gas Euskadi talde apalean hasi 

zen lanean, 1993an. «Lau ume eta 

lau maillot, ez zen askoz gehiago. 

Baina ilusioz ekin genion proiektuari». 

Pinturas Banaka, Saunier 

Duval, Mapei, Vini Caldirola... 40 

urte besterik ez dauzka Matxinek, 

baina esperientzia handia pilatu 

du Geoxera iritsi bitartean. 

«Esperientzia eta nekea; pentsa, 

ilerik ere ez daukat ia». 

Talde askoren bolanteari helduta 

ibili da bizkaitarra. «Eta eguneroko 

lana antzekoa da leku guztietan». 

Hori bai, taldearen garrantziak 

aldatzen omen du, 

neurri batean, kirol zuzendariaren 

lana. «Taldeburu argiren bat 

edukiz gero, edo borrokarako taldea 

edukiz gero, den-dena aldatzen 

da. Ez da berdina itzuli batera 

taldeko izar handiekin joatea 

edo gazteen aldeko apustua egitea». 

Baina laburpen ona egin du 

amaieran. «Denak doaz pedalei 

eraginez, denek jaten dute, denek 

bidaiatzen dute...». 

Baieztapen ederra egin du jarraian 

Geoxeko zuzendariak. 

«Lan hau pasioz egin behar da, 

edo bestela ezin da egin. Pasiorik 

gabe ezinezkoa da irautea». Datu 

bat eman du baieztapen hori ulertzen 

laguntzeko. «Azken urteotan, 

urtero 278 egun egin ditut 

etxetik kanpo. Pasiorik eduki eze- 

an eta mundu hau gustatu ezean...». 

Ez baitira lasterketa egunak 

bakarrik. «Azpiegitura guztia 

antolatu behar da, autoak, ibilbideak 

ikusi... Baina ohituta 

gaude». 

Onetik eta txarretik, denetik 

ikusi du Matxinek txirrindularitzaren 

munduan. Eta harritzekoa 

da, baina bitxikeriaren bat gogoan 

ote duen galdetu, eta «Oscar 

Freire» aipatu du berehala. «Freirek 

istorio asko dauzka». Lagun 

handiak dira biak, gertukoak. 

«Gogoan daukat dena ahazten zitzaiola, 

den-dena. Ez dakit orain 

berdin jarraitzen duen, baina 

baietz uste dut». Hori bai, momentu 

txarrak baino errazago gogoratu 

ditu onak. «Etapa garaipe- 

G Nortasun agiria 

pIzena: Joxean Fernandez Matxin. 

pJaiolekua: Basauri (Bizkaia). 

pJaioteguna: 1970eko abenduaren 

22a. 

pIbilbidea (zuzendari gisa): 

Gas Euskadi (1993), Ripolin 

(1994-1996), Pinturas Banaka 

(1997), Saunier Duval (1998- 

2000), Mapei (2001), Mapei 

GSIII (2002), Vini Caldirola 

(2003), Saunier Duval-Prodir 

(2004-2008), Scott-American 

Beef (2008), Fuji-Servetto 

(2009), Footon-Servetto 

(2010), eta Geox-TMC (2011). 

nak, prestatuta bezala gauzatu 

diren taktika bikainak, Euskal 

Herriko Itzuliko garaipenak, Donostiako 

Klasikokoak, Perdiguero 

Rebellinen eta Bettiniren aurretik 

iritsi zenekoa...». Bai, onartu 

du momentu txarrak ere ikusi 

izan dituela. «Baina momentu 

onek gaina hartzen diete txarrei, 

zalantzarik gabe». 

Gerora, marketin lanean 

Etapa bakoitzean gozatzen ari da 

bizkaitarra. «Baina gauza guztiek 

dauzkate zikloak, eta etorkizunean 

txirrindulari taldeen kudeaketan 

edo marketin lanean aritzea 

gustatuko litzaidake; edo umeak 

heztea». Familia ere osatu nahiko 

lukeelako egunen batean. «Jarraitzeko 

ilusiorik edo gogorik ez 

daukadanean eraldatuko dut 

neure bizimodua». Umil aitortu 

du, hala ere, «zorionez» familian 

ez daukatela diru arazorik. «Eta 

horrek lana maitasunez egiten laguntzen 

du». 

Zuzendari lana barrutik ezagutzen 

du Matxinek. Etorkizunean 

seme-alabaren batek mundu horretan 

sartu nahi duela esanez 

gero, lagunduko lioke? «Bakoitzak 

benetan sinesten duena egin 

behar du. Behartuta egindako 

gauzek ez dute emaitza onik ematen 

bizitza honetan. Futbolean 

hasi nahi badute, babestu egingo 

ditut; eta txirrindularitzan hasi 

nahi badute, babesteaz gain, aholkuak 

emateko aukera edukiko 

dut». Pasioz betetako aholkuak.

Iker Munian, baloia kontrolatu nahian, Angel di Maria Real Madrilekoa begira duela, bi taldeek lehen itzulian Bernabeun jokatutako partidan. ZIPI / EFE 

Garaipen gozoenaren bila 

Europara bidean beste pauso bat eman eta, 

bide batez, Real Madril Liga irabazteko 

aukera barik laga gura du Athleticek 

Mourinhok jokatzeko moduan dauden 

izar guztiak sartu ditu deialdian 

Haritz Gallastegi Bilbo 

Urtero legez, Real Madrilen bisitak 

ikusmin handia sortu du Athleticeko 

jarraitzaileen artean. Zale 

zuri-gorrientzat denboraldiko 

neurketarik garrantzitsuenetakoa 

da. Zuri-gorri askorentzat, 

Bartzelonaren eta euskal derbien 

gainetik dago. Espainiako taldeari 

irabazteak zapore berezia dauka. 

Gozoa oso. Horregatik, Jose 

Mourinho eta haren taldearen bisitak 

ikusmin handia sortu du. 

Zuzendaritzako kideak ere jakinaren 

gainean zeuden. Horregatik 

erabaki zuten gaurko partida 

klubaren egun erdia izendatzea. 

Eta, hala ere, giro ederra egongo 

da San Mamesen. Harmailak ia 

beteta egongo dira, eta zelaira joango 

direnak taldea animatzeko 

irrikaz egongo dira. Norgehiagoka 

beroa izango da. 

Denboraldion, gainera, Espainiako 

Ligako klasikoak berez 

duen interesa ez ezik, bi taldeek 

jokoan dutena ere hartu behar da 

aintzat. Sportingen kontra galdu 

ostean, Liga irabazteko ia aukera 

barik geratu da Real Madril. Bartzelonak 

Santiago Bernabeun 

jokatu beharko du datorren astean. 

Hala ere, Pep Guardiolaren 

taldeak daukan zortzi puntuko 

errenta ezerezean uztea ia ezinezkoa 

dela dirudi. Dena dela, Real 

Madrili azken errematea ematea 

da Athleticen asmoa. Zaleek ikaragarri 

gozatuko lukete, Real 

Madril baita zuri-gorriek gehien 

gorroto duten taldea —Ligaren 

historian talde onena izan delako 

seguruenik—. Baina, horretarako, 

irabazi egin behar du Athleticek. 

Eta ez da lan samurra izango, 

Real Madril talde lehiakorra eta 

irabazlea izan delako beti. Eta 

Mourinhok taldearen ardura 

hartu zuenetik areagotu egin da 

espainiarren garaipen gosea. Bilbon 

denek uste dute Real Madrilek 

gaurko partida bete-betean 

jokatuko duela. «Real Madrilek 

ez du amore emango oraindik 

aukeraren bat duen bitartean. 

Real Madrilek duen historiagatik, 

hobe da Bartzelonarengandik 

gertu egotea, nahiz eta irabazi 

ez», esan zuen atzo Joaquin 

Caparrosek. Mourinhok gauza 

bera uste du. Horregatik, jokatzeko 

moduan dauden izar guztiak 

sartu ditu deialdian. Benzema 

eta Khedira geratu dira zerrendatik 

kanpo, biek arazo fisikoak 

dituztelako. 

Bestalde, Mourinho bera ere 

G Athletic 

Entrenatzailea: Joaquin Caparros 

s 

Iraola 

s 

Gurpegi 

s 

San Jose 

s 

Iraizoz 

s 

Javi Martinez 

s 

Llorente 

s 

Ekiza 

s 

Orbaiz 

s 

Toquero 

GolTV / C+L San Mames 

18:00 (40.000 ikusle) 

Entrenatzailea: Jose Mourinho 

s 

Casillas 

s 

Ramos 

s 

Di Maria 

Espainiako Liga 

G Real Madril 

s 

Pepe 

s 

Lass 

s 

Carvalho 

s 

Xabi Alonso 

s 

Oezil 

s 

Adebayor 

s 

Castillo 

s 

Muniain 

Clos 

Gomez 

s 

Arbeloa 

s 

C. Ronaldo 

ezin aipatzeke utzi. Futbolean dagoen 

entrenatzailerik mediatikoenak 

beti ematen du zeresana. Asteon 

ez du Athleticen inguruan 

hitz egiteko gogorik izan, baina 

Bilbon ez du inork ahaztu. Eta, seguruenik, 

entrenatzaile portugaldarrak 

ere ez zuen San Mames 

ahaztuko. Bartzelonan Bobby 

Robson zenaren itzultzailea zenetik 

da ezaguna Mourinho. Katedral-ean 

Luis Fernandezekin izan 

zuen ika-mika. Antzeko izaera du- 

ten oilar biren arteko eztabaida 

izan zen. Orduan bestelakorik bazirudien 

ere, portugaldarraren 

entrenatzaile ibilbidea frantziarrarena 

baino askoz hobea izaten 

ari da. Ea gaur zein jarrera duen 

San Mamesen. 

Athleticek alde batera utzi beharko 

ditu Mourinhoren trikimailuak. 

Nahikoa lan izango du 

aurrean duen taldea zaintzen. 

«Partida osoa jokatu beharko dugu. 

Erasoan eraginkortasuna izateaz 

gain, defentsan ere ondo aritu 

beharko dugu. Talde moduan 

jokatu behar dugu». Eta, hala ere, 

lanak izango ditu aurkariari eusteko. 

«Ezinbestekoa izango da 

neurketan arreta ez galtzea. Huts 

txiki bat nahikoa da partida pikutara 

bidaltzeko». 

Muniain,zain 

Hamaikakoari dagokionez, Caparrosek 

zalantza bakarra dauka: 

Iker Muniain. Athleticeko erdilari 

gazteak minduta amaitu zuen 

Almeriaren kontrako partida. Horregatik 

taldetik aparte entrenatu 

da aste guztian. Arazoak arazo, 

okerrik ezean, jokatzeko prest 

egongo da. Hala ere, azken unera 

arte ez du baiezkoa emateko asmorik. 

Goi mailako futbolean 

denbora gutxi eraman arren, jada 

inork ez du zalantzan jartzen Muniainek 

Athleticen erasoko jokoan 

duen garrantzia. Ezker hegaletik 

abiatuta, bera da aurkariaren 

atzeko lerroan zuloak aurkitzeko 

arduraduna. Aukera txikiena baliatzeko 

gai da. Eta jaurtiketa egiteko 

hanketan indarra hartzen 

duen egunean are eta arrisku- 


‹ Kirola 

G Sailkapena 

LEHEN MAILA 

31. jardunaldia 

Gaur Ordua TB 

Athletic-R. Madril 18:00 GolTV / C+L 

Bartzelona-Almeria 20:00 GolTV / C+L 

Mallorca-Sevilla 22:00 La Sexta 

Bihar Ordua TB 

Sporting-Osasuna 17:00 O.I. 

Hercules-Espanyol 17:00 O.I. 

Racing-Levante 17:00 O.I. 

Malaga-Deportivo 17:00 O.I. 

At. Madril-Reala 19:00 GolTV / C+L 

Valentzia-Vila-real 21:00 C+ 

Etzi Ordua TB 

Zaragoza-Levante 18:00 GolTV / O.I. 

Sailkapena 

Puntuak J I B G 

p 1. Bartzelona 81 30 26 3 1 

p 2. Real Madril 73 30 23 4 3 

p 3. Valentzia 57 30 17 6 7 

p 4. Vila-real 54 30 16 6 8 

p 5. Athletic 45 30 14 3 13 

p 6. Sevilla 45 30 13 6 11 

7. Espanyol 43 30 14 1 15 

8. At. Madril 42 30 12 6 12 

9. Mallorca 38 30 11 5 14 

10. Levante 38 30 11 5 14 

11. Racing 36 30 9 9 12 

12. Osasuna 35 30 9 8 13 

13. Sporting 35 30 8 11 11 

14. Reala 35 30 11 2 17 

15. Getafe 34 30 9 7 14 

16. Deportivo 34 30 8 10 12 

17. Zaragoza 30 30 7 9 14 

p 18. Hercules 29 30 8 5 17 

p 19. Malaga 29 30 8 5 17 

p 20. Almeria 26 30 5 11 14 

pTxapeldunen Ligara p Europako Ligara 

pBigarren Mailara 

32.jardunaldia (apirilak 16-17-18) 

Larunbata Ordua TB 

Getafe-Sevilla 18:00 GolTV / C+L 

Malaga-Mallorca 18:00 O.I. 

Almeria-Levante 18:00 GolTV / C+L 

R. Madril-Bartzelona 22:00 La Sexta 

Igandea Ordua TB 

Reala-Sporting 17:00 O.I. 

Levante-Hercules 17:00 O.I. 

Deportivo-Racing 17:00 O.I. 

Osasuna-Athletic 19:00 GolTV / C+L 

Espanyol-At. Madril 21:00 C+ 

Astelehena Ordua TB 

Vila-real-Zaragoza 21:00 GolTV / O.I. 

tsuagoa izango da. Gaztea izan 

arren, pisu handiko jokalaria da 

gaur egungo Athleticen. 

Gainerakoan, ez da aldaketarik 

espero. Atzealdean, Almerian aritu 

ziren laurek jokatuko dute. Beraz, 

Castillo bigarrenez egongo da 

hamaikakoan. Zelai erdian, berriz, 

Gurpegi ariko da eskuin hegalean. 

Andosillakoak Marcelo 

zaintzeko ardura izango du. Eta 

aurrean Toquerok eta Llorentek 

jokatuko dute. Hamaikako lehiakorra 

da, baina estrategia jokaldietan 

min egiteko futbolari bat 

falta da. David Lopez eta Gabilondo, 

arlo horretan espezialista diren 

futbolari biak, aulkian egongo 

dira. Beraz, Orbaizek hartu beharko 

du ardura hori.


Kirola › 

Xabier Lopetegi Donostia 

Dagoeneko inori ez zaio arrotz egiten 

Realean atezain txiletar bat 

ikustea, baina garai batean pentsaezina 

zen postu horretan atzerritar 

bat ikustea. Hala azaldu dio 

Claudio Bravok (Viluco, Txile, 

1983) BERRIAri. «Zaila da kanpotik 

hona etortzea, jakinda Espainia- 

JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS 

Claudio Bravo q Realeko jokalaria 

Autokritika alde batera utzi gabe, 

Realak lanean jarraitzeko «lasaitasuna» 

eduki behar duela uste du atezain txiletarrak. 

«Gertuago dugu 

arriskua, baina 

ezin gara larritu» 

ko atezainik onenak Realean jokatu 

zuela [Luis Miguel Arkonadaz 

ari da]. Kaletik askotan esaten 

zidaten ea banekien nork jokatu 

zuen hemen. Euskal atezainen 

tradizio bikaina du Realak, 

baina, lanean ondo aritzen bazara 

eta zeure buruan sinesten baduzu, 

gauzak ateratzen dira. Gol bat 

eta guzti sartzeko eta Realaren 

historian sartzeko balio izan zidan». 

Ia bost urte daramatza jada 

Donostian, eta iraganaz zein orainaz 

mintzatu da. 

Ez duzue partida makala bihar. 

Ez. Irabaztera joan behar dugu. 

Gauzak zaildu egin dira, genuen 

abantaila murriztu delako, eta 

inoiz baino premia handiagoa dugu 

lehenbailehen irabazi eta bolada 

txarra mozteko. 

Nola ikusten duzu Atletico Madril? 

Aurkari sendoa da. Oso jokalari 

arriskutsuak dauzka, horrelako 

norgehiagokak jokatzera ohituta 

daudenak, gainera. Partida onak 

eta txarrak tartekatzen ditu, eta 

batzuetan, oso ondo jokatu ondoren, 

hurrengo partidan gauzak ez 

zaizkio ateratzen. Ea igandean 

arratsalde txarra duen, eta guk aldiz, 

oso ona. 

«Ezin gara itsutu lehen 

minutuetan gola 

sartzearekin. Partida 

landu beharko dugu» 

Etxean bost partida galdu ditu. 

Agian horregatik ez dago sailkapenean 

espero zuen eta askok uste 

zuten tokian, baina jakin behar 

dugu oso partida onak egin dituela 

eta talde zailei irabazi diela. 

Arriskutsua da, edonon jokatzen 

duela ere. Aurrealdean, goi mailako 

jokalariak dauzka. Hiru jardunaldi 

min hartuta egon ondoren, 

gola sartzen dute hurrengoan. 

Nola jokatu behar du Realak? 

Lasai, beldurrik gabe, eta gure 

nortasunarekin. Ezin gara zelaira 

urduri atera, eta ezin gara itsutu 

lehen minutuetan gola sartzearekin. 

Partida landu beharko dugu. 

Giro bortitzerako prest zaudete? 

Bai. Han jokatutakoa naiz, eta ez 

dauka zerikusirik beste zelaiekin. 

Zaleek bestelako oihuak egiten dituzte. 

Baina badakigu zer dagoen. 

Futbolean jokatzera goaz, eta presioa 

motibatzeko akuilu bihurtu 

behar dugu. 

Gelditu bikainak egin zenituen Vicente 

Calderonen orain lau sasoi. 

Bai. Bana gelditu ginen, eta oso 

oroitzapen onak dauzkat. Ea orduko 

sentsazioa errepikatzerik 

badudan, taldeari hiru puntuak 

lortzen laguntzeko. Denboraldi 

zaila izan zen, gauzak ez zirelako 

nahi bezala atera, baina denborarekin 

buelta eman diogu; zorionez 

egon behar duen tokian dago 

Reala, eta bertan luzaroan jarraitzeko 

borrokatuko gara. 

Zer gertatu zaio taldeari? 

Zaila da azaltzen. Duela zenbait 

aste Europako postuetatik hiru 

puntura geunden, eta orain arriskua 

gertuago dugu, baina ezin gara 

larritu. Talde bera gara, eta lanean 

jarraitzeko lasaitasuna izan 

behar dugu, lehengora itzultzeko: 

oldarkorra izateaz gain ondo jokatzen 

zuen talde horretara. Seguru 

nago. 

Ulertzen duzu zale asko etsita egotea? 

Logikoa da, geuk eman genielako 

gugan sinesteko eta bestelako helburuetan 

pentsatzeko aukera. 

Erraztasun gehiegi eman dituzue 

partidetan? 

Defentsan hobetu behar dugu. 

Anoetan 1-0 irabazi izan dugu sarritan. 

Markagailu estuekin irabazi 

izan ditugu partidak. Atea 

hutsean uzten eta kontzentratuta 

jokatzen ahalegindu behar dugu. 

Etxeko azken bi porrotak izan dira 

gogorrenak? 

Mingarria da etxean galtzea, batez 

ere horrela galtzea. Burutik ez 

zaizu pasatzen azken sailkatua 

hona etorri eta erraz irabaztea. 

Triste gelditzen zara, jendeak 

ahalegina egiten duelako estadioa 

betetzeko eta gu babesteko, 

eta helburua lortzeko partida erabakigarriak 

direlako. 

Halako egoeretan, Realak aldagela 

barruan dituen lotura sendoen garrantzia 

azpimarratu du aste honetan 

Mikel Aranburuk.Bat zatoz? 

Bai. Ziurrenik bizipen txar gehiago 

eduki ditugu onak baino, denok 

elkarrekin. Badakigu bakoitzak 

nola funtzionatzen duen. Azkenean, 

taldekideak eta gertukoak 

dira sendo egiten zaituztenak, 

eta gauzak gaizki doazenean makulu 

direnak. 

Zer moduz doakizu denboraldia? 

Oso ondo. Lasai nago. Urteen joanarekin 

hobeto sentitzen naiz, eta 

beste heldutasun batekin egiten 

diet aurre partidei, baina badut 

egoera honetan ezintasun apur 

bat. Askotan etxera triste zoaz, 

ondo jokatu eta taldeak puntuak 

lortzea nahi duzulako, baina ez 

delako betetzen, eta ez delako norberak 

hainbeste espero duen partida 

agertzen. 

Lehen itzulian baino gutxiago ari zara 

nabarmentzen orain? 

Ez dut uste. Baina begibistakoa da 

taldeak behera egin duela eta guztiok 

dugula gure erantzukizuna. 

Talde ugarik omen zuten zu fitxatzeko 

interesa,baina azkenean Realarekin 

kontratua berritzea erabaki zenuen.Zergatik? 

Munduko Kopara joan aurretik 

hartutako erabakia da, familiarekin 

ondo hausnartutakoa. Klubak 

eta zaleek nola tratatu nauten 

pentsatuz hartutakoa. Beti 

esan dut asko pozten nauela hona 

iritsi izanak, eta ahal dudan neurrian, 

Europara ekarri ninduen 

klubari laguntzeko dena emango 

dudala, hori egin duelako klubak 

nirekin. 

Bosgarren sasoia duzu Realean. 

Bai, eta kontuak ateratzen baditugu, 

gehiago jokatu dut hemen 

Txilen baino. Hasieran ez nuen espero 

hemen hainbeste egotea, baina 

denbora asko daramat familiarekin, 

eta oso gustura gaude. 

Zure jaioterrian izarra izan arren, ordezko 

izatea onartu zenuen Realean. 

Bigarren Mailako lehen urtean ez 

jokatzea egokitu zitzaidan. Jakin 

behar duzu hau lanbide bat dela, 

eta badaudela jokatzeko eskubide 

bera duten taldekideak. Beste bati 

egokitu zitzaion, eta ezin hobeto 

aritu zen. Ez zegoen zertaz kexatu. 

Eta hain ondo aritu ez balitz 

ere ez zegoen zer erreklamatu, entrenatzailearen 

erabakia zelako. 

Unicajak 

infernua bihur 

dezake Illunbe, 

Lagun Arori aise 

irabazten badio 

Sei partida galdu ditu 

jarraian Donostiako 

taldeak, eta bost 

irabazi segidan 

Malagakoak (20:00) 

A. Urbistondo Donostia 

Agoniaren beste atal bat izango 

ote da? Edo behingoz bolada txarrari 

bukaera eman eta jarrera zuzena 

erakutsiko duten partida? 

Lagun Aro jota dago, nora ezean, 

denboraldia bukatu eta egindako 

lan txarra iraganak irents dezan 

erregutuz. Azken hiru urteetako 

boladarik txarrena dela eta, krisi 

hirukoitza dauka taldeak: jokoarena, 

emaitzena eta nortasunarena. 

Hiruretan kale, eta itsusi, gainera. 

Hamasei partidatatik hamalau 

galdu ditu, eta zaleak haserre 

daude. 

Sei norgehiagoka galdu ditu jarraian, 

eta tartean, Pablo Lasoren 

kontratua berritzea erabaki zuen 

zuzendaritzak. Aspaldi zuen erabakia 

hartuta, baina ezin txarragoa 

izan da unea, eta zuzendaritzak 

mezu pozoindua bidali du: 

nahi duena erabakitzen duela, 

emaitzak, jokoa eta zaleen iritziaren 

gainetik. Eta horrek haserrea 

handitu du. Ikustekoa izango da 

zaleen erreakzioa gaur Unicajak 

Lagun Arori aise irabazten badio. 

Ez harritu halako zerbait gertatzen 

bada, talde baten eta bestearen 

azken hilabeteko zenbakiak 

ikusita, mirariaren parekoa baita 

Lagun Arok gaur Unicaja menderatzea. 

Lagun Aroren bolada ezin 

eskasagoarekin alderatuta, Unicaja 

egurrean ari da azken hilabetean, 

eta bost partida irabazi ditu 

jarraian. 16-12ko balantzea dauka, 

eta, zortzi onenen artean dela, 

gorantz segitzeko helburu sendoa 

dauka. Chus Mateok hartu zuen 

taldeko gidaritza bi hilabete atzera. 

Kosta egin zaio taldeari neurria 

hartzea, baina Nedzad Sinanovicen 

laguntzak eta Jorge Garbajosaren 

fitxatzeak hauspoa 

eman diote Malagako taldeari. 

«Jokalariak dira errudunak» 

Gorka Ramoneda presidenteak 

adierazpen bitxiak egin zituen komunikabide 

batean atzo. Taldea 

finkatutako helburuak betetzen 

ez dela ari salatu zuen ozen, eta 

azken txanpan irudia hobetu beharra 

dagoela. Mezu horrekin batera, 

Laso proiektua aurrera eramateko 

entrenatzaile «egokia» 

dela ere esan zuen Ramonedak, 

eta argi utzi euren ustez jokalarien 

lan eskasa dela taldearen 

emaitza txarren arrazoi bakarra, 

eta ez entrenatzailea.

Finalerako 

azken koxka 

Itxakok Txapeldunen Ligako finalerdietako 

joaneko norgehiagoka jokatuko du gaur, 

Lizarran, Gyori Hungariako taldearen aurka 

Nafarren aurkaria da faborito, baina 

Lizarrakoek ilusioa eta gogoa dute alde 

Edurne Elizondo Iruñea 

Egun handi eta berezia izanen da 

gaurkoa Lizarran. Itxakok Txapeldunen 

Ligako finalerdietako 

joaneko partida jokatuko du lehendabiziko 

aldiz, Gyori Hungariako 

taldearen aurka. Ambros 

Martinek zuzendutako jokalariek 

inork baino hobeki dakite hagitz 

zaila izanen dela finalerako 

sailkatzea. Hala ere, amets egiten 

jarraitu nahi dute. Ilusioa eta gogoa 

alde dituzte. Eta, orain arte, 

osagai horiekin, eta bere jokoarekin, 

urrun ailegatu da Itxako. 

Gyori ez da nolanahiko aurkaria. 

Itxako bitan aritu da haren 

aurka, eta bietan galdu du. Txapeldunen 

Ligako lehen ligaxkan 

aurkari izan ziren bi taldeak, aurreko 

sasoian. Hungarian, 29-28 

nagusitu zen Gyori; Euskal Herrian, 

berriz, 14-20. 

Denboraldi honetan ia erabateko 

nagusitasuna erakutsi dute 

hungariarrek Europan. Multzoko 

lehena izan da Gyori bi ligaxketan, 

eta jokatu dituen hamabi 

partidetatik bi baino ez ditu galdu: 

txapelketako lehendabizikoa, 

Zvezdaren aurka; eta orain arteko 

azkena, Larviken kontra. 

Bere herriko Ligan ere ibilbide 

ezin hobea ari da egiten Gyori. 

Txapela erabakitzeko kanporaketen 

aurreko partida guztiak 

irabazi ditu. 22 norgehiagoka jokatu, 

eta guztietan nagusitu da 

Csaba Konkolyk entrenatutako 

taldea. Are gehiago: Hungariako 

Ligan jokatutako azken 48 partidak 

irabazi ditu, aurreko sasoiko 

26ak, eta orain arteko 22ak. 

Aurkariak beldurtzeko moduko 

zenbakiak dira Gyorirenak. 

Europan, hala ere, badu konpondu 

beharrekorik: sei aldiz izan da 

txapeldunorde. Txapeldunen Ligako 

finala galdu zuen orain bi sasoi; 

Errekopan ere behin izan da 

txapeldunorde, eta lau aldiz EHF 

kopan. Erabakitzeko orduan, beraz, 

huts egin dute hungariarrek, 

orain arte. Egoera horrek, hala 

ere, ez dio meriturik kentzen 

haien lanari. Azken bost sasoietan, 

gutxienez Txapeldunen Ligako 

finalerdietara ailegatu da Gyori. 

Hori ezin du edozeinek erran. 

Jokalarien kalitatea, halaber, nabarmena 

da. Aipatzekoa da, ber- 

tzeak bertze, Anita Goerbicz erdiko 

hungariarra: munduko onena 

izendatu zuten 2005ean. 

Hori guztia kontuan hartuta, 

ez da harritzekoa Itxakok aurkaria 

jotzea faboritotzat. «Esparru 

guztietan aritzen dira ongi. Irabazteko, 

hutsik gabeko partida 

egin beharko dugu», erran du Andrea 

Barno kapitainak. 

Talde hobea 

Jokalarien artean sumatzen da finalerdietan 

aritzeak pizten dien 

emozioa. «Hagitz kontent nago. 

Besta egun handia izanen da partidarena», 

onartu du Begoña Fernandezek. 

Zuhurrago mintzatu 

da Ambros Martin. Hari ere, dena 

den, zaila egin zaio finalerdiaren 

inguruko giroari ihes egitea. Kanporaketako 

helburua bi partidak 

irabaztea dela erran du. Aurkariaren 

kalitatea nabarmendu du, 

baina gaineratu du Itxako ere aurreko 

sasoikoa baino sendoagoa 

dela. «Egia da hainbat jokalari 

min hartuta badugula, eta nekea 

ere pilatzen hasi dela, baina horrek 

baino indar handiagoa du aurrera 

egiteko dugun gogoak». 

Gaurkoa, halaber, festarako 

eguna ere izan daiteke, Eldak 

etxean Marina Parki irabazten ez 

badio, Itxakok Liga irabaziko baitu 

hirugarrenez jarraian. Halere, 

oso zaila dirudi hori gertatzea. 

ITXAKO-GYORI 

pLehiaketa. Txapeldunen Ligako 

finalerdietako joanekoa. 

pItxako.Navarro,Stefani,Barno, 

Egozkue,Jessica Alonso,Patri Pinedo,Nerea 

Pena,Macarena 

Aguilar,Carmen Martin,Soit,Turey,Bea 

Fernandez,Kurbanova, 

Barbosa,Tervel eta Zugarrondo. 

pGyori. Haraldsen, Palinger, 

Pasztor, Amorim, Bradeanu, 

Barany, Goerbicz, Gros, Hornyak, 

Kovacs-Pelczeder, Kovacsics, 

Kurucz, Mayer, Mravikova, 

Orban, Palko, Planeta, Schatzl, 

Spiridon, Szegedi, Szoeloesi, 

Toth eta Verten. 

pEpaileak. Badura eta Ondogrecula 

(Eslovakia). 

pLekua. Lizarrerria kiroldegia 

(3.000 ikusle). 

pOrdua. 19:00 (Canal 6). 

pBeste finalerdia. Larvik-Buducnost 

(gaur, 17:15ean). 

Patri Pinedo q Itxakoko jokalaria 

Denboraldi honetan Itxakok lortu duen guztiarekin kontent da Patri 

Pinedo. Orain, taldeko kideen ardura bakarra Txapeldunen Ligako 

finalerdia dela erran du, horretan jarri behar dutela burua eta gogoa. 

«Sekulakoa izan da 

egin dugun guztia» 

E. E. Iruñea 

Bigarren denboraldia du Itxakon 

Patri Pinedok (Amurrio, Araba, 

1981). Txapeldunen Liga jokatzeko 

aukerak ekarri zuen Nafarroara 

aurreko sasoian. Taldeak ez 

zuen zorte handirik izan, eta lehen 

fasean txapelketatik at gelditu 

zen. Egoera aldatu da sasoi honetan, 

ordea: finalerdietan da Lizarrako 

taldea. Nahi gabe bada 

ere, finalari so egiten diola aitortu 

du. Gyori talde gogorra dela badaki, 

baina Hungariako klubak ere 

Txapeldunen Liga inoiz irabazi ez 

izanak bi taldeak, neurri batean, 

baldintza berean jartzen dituela 

azpimarratu du. Denboraldi honetan 

jada lortutakoa azpimarratu 

du Itxakoko jokalariak. Eta 

amets egiten jarraitu nahi duela. 

ABF liga esku-eskura duzue. 

Egoera ezin hobean gara. Edozeinek 

ezin du erran Liga amaitzeko 

hainbat partida falta direnean 

txapela irabazita duela. Pozik 

gaude. Taldeak lan handia egin 

du, eta hori igartzen da sailkapenean. 

Bera Beraren aurka irabaz dezakezue 

Liga, datorren asteartean. Zer 

deritzozu? 

Berezia da niretzat. Nire taldea 

izan da Bera Bera, hamar urtez 

egon nintzen han, lagun pila bat 

dut han, eta ezin hobeto ospa de- 

zakegu han txapela, haiekin batera. 

Denboraldiko hirugarren txapela 

izanen litzateke. 

Orain arte egin dugun guztia oso 

ondo egin dugu. Espainiako Kopa 

eta Superkopa irabazi genituen 

lehendabizi, baina Liga beste 

modu bateko txapela da. Ligak saritzen 

du erregulartasuna, eta taldea 

oso ondo aritu da. 

Denboraldi osoko lana saritzen duen 

txapela izanda, garrantzitsuagoa 

da? 

Ezberdina da. Baina txapela guztiak 

dira politak. Ligan, nik uste 

dut asmatu dugula partidaz-partida 

aurrera egiten. Partida bakoitza 

final baten modura hartu 

dugu, beste ezertan pentsatu 

gabe, eta horrek utzi digu Liga 

esku-eskura jada. 

Itxakora etorri zinenean, azaldu zenuen 

arrazoi nagusietako bat zela 

Txapeldunen Ligan aritzeko aukera 

izatea. Zer moduzkoa izan da, orain 

arte, sasoi honetako esperientzia 

zuretzat? 

Aurreko sasoian pena izan zen lehen 

fasean txapelketatik at gelditzea. 

Baina denboraldi honetan 

sekulakoa izan da egin dugun 

guztia. Taldeak oso ondo erantzun 

du, eta finalerdietan gara 

jada. Esan dezakedan gauza bakarra 

da bizi izan dudan guztia 

ona izan dela taldearentzat. 


‹ Kirola 

IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS 

Finalerdien atarian, zure taldekide 

Nerea Penak erran du ez zaretela faborito. 

Presioa gainetik kentzeko 

modu bat da hori? 

Guk badakigu oso talde gogorra 

dela Gyori, eta zaila izango dela 

irabaztea. Baina, guk bezala, 

haiek ere ez dute inoiz irabazi 

Txapeldunen Liga. Alde horretatik, 

baldintza berean eginen diogu 

aurre kanporaketari. Badakigu 

jokalari oso onak dituztela, 

baina guk ere lan ona egin dugu 

orain arte, finalerdietan gara, eta, 

beraz, dena dugu irabazteko. 

Nolako partida espero duzu gaur? 

Oso orekatua, hasieratik. Kanporaketa 

bi partidatan erabakitzen 

denez, argi dugu lehen minututik 

ondo jokatu behar dugula, kontzentratuta 

atera behar dugula 

pistara. Han jokatuko dugu itzuliko 

partida, eta ez dakigu epaileek 

han nola jokatuko duten, zaleak 

nola ariko diren. Beraz, hasieratik 

azken unera arte sasoi betean 

aritu behar dugu. 

Finala gertuago ikusten duzue, edo 

ez duzue horretan askorik pentsatu 

nahi? 

Nahi gabe ere pentsatzen dugu finalean 

aritzeko aukera hor dagoela. 

Baina oraindik bi partida oso 

gogor jokatu behar ditugu finalera 

ailegatu ahal izateko. Finalerdietan 

gaude, eta orain hori da 

gure ardura bakarra.

32 berria 2011ko apirilaren 9a, asteartea 

Kirola › 

Tolosa, Heineken kopako Miarritzeren biharko aurkaria, Europako errugbian historiarik oparoena 

duen kluba da,‘errugbi totala’deiturikoaren sehaska, eta egungo talderik sendoenetakoa. 

Europan ez dago hoberik 

Eneritz Zabaleta 

Final zaporeko partida jokatuko 

du bihar Miarritzek. 

Heineken kopako final-laurdenak 

izan arren, 

iragan sasoiko finalaren errepikapena 

izanen da Anoetan. Lapurtarren 

aurkaria, joan zen 

maiatzean Parisko finala gertatu 

zen bezala, Okzitaniako Tolosa 

izanen da. Biharkoak final zaporea 

izanen du, berriz ere. Eta ez 

bakarrik joan zen maiatzeko Heineken 

kopako finaleko zauria ixteke 

dagoelako. 

Tolosa finaletara iristera ohituta 

dago. Errugbian talde handi 

bat bereizi behar balitz, Garona 

bazterreko taldea aipatzea derrigorra 

izanen litzateke. Okzitaniakoen 

lorpen zerrenda harrigarria 

da. Heineken kopan haiek dira 

nagusi, lehiaketa lau aldiz irabazita. 

Beste bitan, txapeldunorde 

izan dira. Hamasei aldiz jokatu 

dute txapelketa, eta seitan, finalean 

egon da. Irlandako Munster 

eta Ingalaterrako Leicester, beste 

bi erreferentzia nagusiak, txiki 

gelditzen dira alboan bina kopa 

eta final irabazita. 

Zenbaki horiekin, errespetua 

ederki irabazita dauka Tolosak. 

Garaipenaren kultura du, eta 

bere denboraldia une erabakigarrietan 

bere onena emateko programatzen 

du. «Badakigu Tolosa 

egun handietara beti ederki prestatuta 

iristen dela», aipatu du 

aste honetan Imanol Hariñordoki 

Miarritzeko kapitainak. «Partida 

handiak jokatzeko ohitura du. 

Horretarako prestatzen da, eta 

horiek irabaztea da urtero haren 

helburua», zehaztu du Damien 

Traille erdikoak. 

Apiriletik aitzina Tolosak beste 

bisai bat erakusten du usu. Udaberrian 

jokatzen dira partida garrantzitsuak, 

eta garai horretara 

sasoirik onenean iristen da. Aste 

honetan, urtero egiten duen bezala, 

bere entrenamendu gunea utzi 

eta Landetako Capbretonera joan 

da taldea, egonaldi berezi bat egitera. 

Urtero-urtero, apiril hastapenean 

egonaldi bat egiten du Tolosak, 

azken xehetasun teknikoak 

lantzeko. 

Tolosaren eskola 

Tolosari buruz hitz egitean ezinbestekoa 

da bere garaipen zerrenda 

aipatzea, baina taldea ezin da 

palmares baten lerroetan gelditu. 

Okzitaniakoek emaitzaren kultura 

daukate, baina errugbiaren filosofia 

berezi bat ere bai. Futbolean 

Bartzelonak duen ereduaren 

irudiko, Tolosan ume eta gaztetxoen 

taldeek eta profesionalek 

joko irizpide berdintsuak jarraitzen 

dituzte. Betidanik, Garona 

bazterreko taldeak «errugbi totala» 

deitzen den estiloaren alde 

egin du. Joko mota horretan aitzinekoen 

eta gibelekoen arteko bereizketa 

ezabatzen da. Jokalari 

guztiek gai izan behar dute zelaiaren 

edozein lekutan egoerak galdetzen 

duen jokaldia egiteko. Gi- 

belekoek uztartze irekian garbiketa 

egiteko gai izan behar dute, 

eta aitzinekoek ere lerroan baloia 

jokatzeko eta biziarazteko trebezia 

izan behar dute. 

Tolosakoak dira mugimendu 

orokorra deituriko joko estiloaren 

apologeta handiak: Pierre Villepreux, 

Jean Claude Skrela eta- 

Guy Noves bera. Tolosan eskuzko 

jokoa hobesten da, eta erasora jotzen 

duen jokalariak ahalik eta 

sostengu gehiena izatea da helburua. 

Horrela, baloia duenak hainbat 

aukera izaten ditu: berak bakarrik 

jarraitu, lerro berean dauden 

jokalariekin jokatu, 

eskuinean edo ezkerraldean dagoen 

jokalariari pasea egin, atzerago 

dauden jokalariekin jokatu... 

G Tolosa 

pSortze urtea. 1907. 

pEstadioa. Ernest Wallon 

(18.000 ikusle). 

pGaraipen zerren da. Heineken 

kopako txapeldun 1996, 2003, 

2005 eta 2010ean, eta txapeldunorde 

2004an eta 2008an. 

Top 14ko txapeldun 17 aldiz. 

pEntrenatzaileak.Guy Noves 

eta Yannick Bru. 

pJokalaririk aipagarrienak. 

Thierry Dusautoir, Vincent Clerc, 

Maxime Medard, William Servat, 

Patricio Albacete, Florian 

Fritz eta Yannick Jauzion. 

Britainiar taldeekin alderatuta 

arrunt filosofia desberdina da 

hau. Miarritzek talde britainiarren 

antzeko joko estiloa du: aitzinean 

indar handiko zortzikotea, 

zangoz zelaia okupatzen duen irekitzaile 

bat eta jokaldiak bukatzeko 

pare bat jokalari zalu. Tolosan, 

berriz, orobaliotasuna duten jokalariak 

dira nagusi, edozein egoeratan 

jokaldi ona egiteko gai 

izan behar dutenak. 

Miarritzen oso aitzineko indartsuak 

daude, agian baloia eskutan 

oso trebeak ez direnak: Erik 

Lund, Magnus Lund, Campbell 

Johnstone, Jerome Thion... Aurkariari 

min emateko jokalariak 

dira. Tolosan, aitzinean teknika 

fina duten jokalariak daude: 

Nyanga, Sowerby, Lamnboley, Albacete... 

Gibelean, halaber, klase handiko 

jokalariak ditu Tolosak: Clerc, 

Fritz, Jauzion, Heymans... Eta 

postu batean baino gehiagotan jokatzeko 

gai direnak ere ez dira gutxi: 

Skrela, Michalak, Poitrenaud, 

Medard... Mugimenduan eraikitako 

jokoak eskatzen duen trebeziari 

eta egoerari egokitzeko gaitasuna 

dira dohain estimatuak 

Tolosan. Miarritzen, berriz, buruz 

buru aritzeko behar diren dohainak 

estimatuagoak dira: Ngwenyaren 

abiadura, Trailleren 

indarra, aitzinekoen giharrak... 

Bi eskolek uzta ona utzi dute Agilera 

edo Tolosa aldean. Igandean 

nagusitasuna nork hartuko duen 

ikustea baizik ez da falta. 

Maxime Medard, Tolosako hegalekoa, baloia eskuetan duela, iragan sasoian Castresen aurka jokaturiko titulurako kanporaketan. ERIC BRETAGNON 

DLaburrak 

2. Mailako binakako finala 

jokatuko da gaur, Tolosan 

PILOTA ›Olaetxea-Albisuk eta 

Gorka-Merino I.ak Bigarren Mailako 

binakako txapelketako 

finala jokatuko dute gaur, Tolosako 

Beotibarren (16:30, Nitro). 

Txapelketan hiru aldiz jokatu 

dute elkarren aurka, bi aldiz 

sailkatze fasean eta behin finalerdietan; 

eta hiru partidak Gorkak 

eta Merinok irabazi dituzte. 

Giro bikaina espero da, hainbat 

autobus antolatu baitituzte 

zaleak eramateko. 

Bera Berak irabazi egin 

behar du bigarren izateko 

ESKUBALOIA ›Bera Berak 

Europan aritzeko txartela ziurtatuta 

du honezkero, eta orain 

liga ahalik posturik goienean 

bukatzea da helburua. Bide 

horretan gaur Elx hartuko du 

Bidebietan (19:30). Donostiarrak 

hirugarren dira, Eldarekiko 

bi puntura, eta Elxi irabaztea 

ezinbestekoa da txapeldunorde 

izateko aukerei eusteko. 

TKE, akusazio partikular, 

‘Urdaibai auzian’ 

ARRAUNA ›TKE Liga akusazio 

partikular bezala agertuko da 

Urdaibaiko entrenatzaileari eta 

zuzendaritzako lau kideri Gernikan 

ustezko dopin kasuengatik 

egingo den epaiketan. Taldeen 

elkarteak argitu duenez, erabakia 

ez du hartu inoren aurkako 

jotzeko asmoz, TKEko barne 

araudiarekin «koherentea» izateagatik 

baizik. Fiskaltzak ofizioz 

jardun zuen kasu honetan. 

McLaren eta Red Bull, 

bizkorrenak Sepangen 

1 FORMULA ›Red Bull eta McLaren 

autoak nabarmendu ziren 

atzo Sepango (Malaysian) zirkuituan 

eginiko entrenamendu 

libre saioan.Bi taldeek bi autoak 

sartu zituzten lehen lau postuetan,eta 

Webber (Red Bull) izan 

zen gidaririk bizkorrena.Atzetik, 

Mercedes eta Ferrari autoak aritu 

ziren,itzuliko segundo batetik 

gora.Malaysiako Sari Nagusia 

etzi izango da,10:00etan. 

Hegik Baiona utzi, eta 

Miarritzen jokatuko du 

ERRUGBIA ›Miarritzek ofizial 

egin du Arnaud Hegi Baionako 

orpokatzaile milafrangarraren 

fitxaketa.Benoit Baby Clermonteko 

atzelariak eta Seremaia 

Borutu Fidjiko erdilariak 

eta Miarritzen jokatuko dute 

heldu den sasoian.Bestalde, 

Damien Traillek,min hartuta, 

ezingo du jokatu biharko Heineken 

kopako partida.

D Ekitaldiak 

Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/ 

Musika 

pAbanto. Erdizka Lauetan. 

Gaur, 17:30ean, Laskarretako 

frontoi estalian. 

pAndoain. No Means No. Gaur, 

22:00etan, gaztetxean. 

pAndoain. Joseba Tapiaren 

kontzertua. Gaur, 20:00etan, 

Bastero kulturgunean. 

pArbizu. Stupenda Jones, Estricalla, 

La M‚quina, Talco, Deskontrol, 

No Relax eta Hesian. 

Gaur, 20:00etan, Kiroldegian. 

Palestinarekiko elkartasunean. 

pAzkoitia. Kasik eta Ze Esatek! 

Gaur, 22:30ean, Plazan. 

pAzpeitia. Imuntzo eta Beloki. 

Gaur, 19:30ean, Sanagustinen. 

pBeasain. Gipuzkoako haur 

kantari jaialdia. Gaur, 17:30ean, 

Usurbe antzokian. 

pBerriozar. Elkarrekin abesbatza. 

Gaur, 19:30ean, Musika Eskolan. 

pBilbo. Pablo Moro. Gaur, 

20:30ean, Cotton Club aretoan. 

pBilbo. Juke Box Racket, Los 

Cavernas eta Dj Nash. Gaur, 

21:00etan, Azkena aretoan. 

pBilbo. Mamba Beat eta Monoculture. 

Gaur, 21:30ean, Kafe 

Antzokian. 

pBurlata. The Blue Elve’s Dream. 

Gaur, 21:00etan, kultur 

etxean. 

pDonapaleu. Ruper Ordorika. 

Gaur, 21:00etan, Aiziritzeko gelan. 

pDonostia. Brand New Sinclairs. 

Gaur, 19:00etan, Fnacen. 

pDonostia. Obus. Gaur, 

20:00etan, Doka kafe antzokian. 

pDonostia. Estudio locura. 

Gaur, 20:00etan, Leize Gorria 

tabernan. 

pDonostia. Surfin Kaos. Gaur, 

20:00etan, Le Bukowski. 

pDurango. Wombat Fest, Vortice, 

Adrift, Neila eta Legen Beltza. 

Gaur, 21:30ean, Plateruenan. 

pGasteiz.M-Clan. Gaur, 

21:00etan, Jimmy Jazzen. 

pGernika-Lumo. Biok eta Bullets 

of Misery. Gaur, 22:30ean, 

gaztetxean. 

pGetaria (Gip.).Don Vito eta 

Pneu. Gaur, 18:00etan, Gaztetxean. 

pIruñea. Nacho Vegas. Gaur, 

22:00etan, Movie aretoan. 

pLasarte-Oria. Oreindik eta 

Andrakan. Gaur, 22:00etan, Jalgi 

kafe antzokian. 

pMiarritze. Ken Zazpi. Gaur, 

20:30ean, Atabalen. 

pOndarroa. Vendetta. Gaur, 

22:00etan, Kafe antzokian. 

pUsurbil. Berri Txarrak, Desegin 

eta Odolaren Mintzoa. Gaur, 

23:00etan, frontoian. 

pZarautz. Dayna Kurtz eta Napoka 

Iria. Gaur, 22:00etan, Lizardi 

antzokian. 

pZumaia. Mendeku Itxua eta 

Izu Nauk. Gaur, 22:00etan, Zumaian. 

Antzerkia 

pAntsoain. Yarleku Teatro. 

Gaur, 18:00etan, Udal Antzokian. 

pAstigarraga. 

Euskarazetamol.Gaur, 

20:00etan, kultur etxean. 

pEibar. Ali, amona Kandelaria 

eta alfonbra hegalaria,La Pera 

Limonera eta Txalo taldeak. 

Gaur, 20:30ean, Coliseon. 

pErmua. Haurrentzako antzerkia: 

Golul, Galitoon taldearen 

eskutik. Gaur, 17:00etan, Ermua 

Antzokia. 

Bertsolaritza 

pLegazpi. Bertso bazkaria, Arkaitz 

Estiballes eta Iker Zubeldiarekin. 

Gaur, 14:00etan, gaztetxean. 

pZaldibia. Bertso-afaria, 

Amets Arzallus eta Xabier 

Amurizarekin. Gaur, Joxepanen. 

Dantza 

pDonostia. Dantzaz Blai.Gaur, 

19:00etan, Gazteszenan. 

pElorrio. Break On Stage 2011. 

Gaur, 21:00etan, La Casillan. 

pHernani. Infernuko hauspoa, 

Korrontzi eta Oinkari. Gaur, 

20:00etan, Biteri kultur etxean. 

pIrun. Dantza jaialdia, Adaxka 

taldearekin. Gaur, 18:00etan, 

Amaia KZn. 

pZaldibia. Ordubeteko dantza 

emanaldia. Gaur, 19:00etan, Pilotalekuan 

eta herriko kaleetan. 

Hitzaldiak 

pAltsasu. Broad Peakeko igoerari 

buruzko Mikel Zabaltzaren 

hitzaldi eta bideo emanaldia. 

Gaur, 19:30ean, Iortia Kultur 

Etxean. 

Ikastaroak 

pElgeta. Papiroflexia edo origami 

tailerra, ume zein gurasoentzat. 

Gaur, 16:00etan, Gaztelekuan. 

Ikus-entzun 

pElorrio. Chico & Rita.Gaur, 

22:30ean, Arriola antzokian. 

Bestelakoak 

pBergara. Miren Agur Meabek 

Bitsa eskuetan poema liburuaz 

jardungo du. Gaur, 10:00etan, 

Bergarako Eskolan. 

pBilbo. Euskaraz Bizi Eguna. 

Gaur, Uribarri auzoan. 

pEsteribar. Zirko ikuskizun-tailerra. 

Gaur, 18:00etan, Xabier 

Zubiri ikastetxean, Zubirin. 

pIurreta. Ibilbide literarioa, 

Lander Garro idazlearen Kontrario 

liburuan oinarrituta. Gaur, 

11:30ean, Ibarretxe kultur etxean. 

Peter Vitalonerekin batera emango du kontzertua Dayna Kurtzek. BERRIA 

Erredakzioa 

Jazz zaleak zorteko izango dira 

gaur Zarautzera (Gipuzkoa) biltzen 

badira. Izan ere, Dayna 

Kurtz abeslariak kontzertu bat 

emango du Lizardi antzokian. 

Napoka Iria bikotearen emanaldiak 

osatuko du gaueko programazioa. 


‹Agenda 

Kurtzen ahotsa Zarautzen 

Dayna Kurtz 

bakarlariaren eta 

Napoka Iriaren 

kontzertua entzuteko 

aukera dago gaur 

Erredakzioa 

Musika eta dantza uztartzen ditu 

Oinkari eta Korrontzi taldeek 

elkarlanean egindako lanak: 

Oinkarik dantza dakar; Korrontzik, 

berriz, folk musika. Infernuko 

hauspoa da, eta trikitiaren doinuek 

bat egingo dute euskal 

dantza tradizionalekin oholtza 

gainean. Baina ez hori bakarrik. 

Gauza berriak probatzeko 

asmoz, tradizionaletik garaikiderantz 

salto egin dute bi taldeek. 

Gaur Hernanin (Gipuzkoa) eskainiko 

dute emanaldia, Dantzari 

festaren barruan; 20:00etan ikusi 

ahal izango da, Biteri kultur etxean. 

Infernuko hauspoa deitzen zioten 

apaizek garai batean trikitiari. 

Haien ustez, trikitiaren doi- 

Dayna Kurtz esperientzia handiko 

musikaria da: hamabost 

urte baino gehiago darama musikaren 

munduan. Jazza, folka eta 

pop-a egiten ditu, eta hainbat 

disko kaleratu ditu, hala nola 

Another Black Feather eta American 

Standard. Abestiak sentimendu 

handiz kantatzen dituelako 

da ezagun, batik bat. Gaurko 

emanaldian, Peter Vitalone 

teklista izango du lagun taularen 

gainean. Bien artean, 50eko 

hamarkadako jazzaren eragina 

duten abestiak eskainiko 

dituzte. 

Zarauzko Lizardi antzokira 

joaten denak Napoka Iriarekin 

nuek bikoteka dantzatzera bultzatzen 

zituzten plazan biltzen 

zirenak. Eta hori ez zuten gustuko. 

Baina Oinkari dantza taldekoak 

bakarka, bikoteka eta taldeka 

igotzen dira agertokira. Trikitiaren 

erritmoek ez ezik, beste hainbat 

musika tresnak ere jartzen 

diete konpasa: baxuak, gitarrak, 

bateriak, txistuak eta albokak, 

esaterako. 

Villabonako (Gipuzkoa) dantza 

taldea da Oinkari. 2003an ekin 

gozatzeko parada ere izango du. 

Ander eta Miren bikoteak osatzen 

dute Napoka Iria, eta 2005. 

urteetik dabiltza lanean. Gitarra 

akustikoak eta ahotsa bakarrik 

baliatzen dituzte. 2007an kaleratu 

zuten maketa, eta urtarrilean 

Bergarako (Gipuzkoa) Zabalotegi 

aretoan zuzenean grabatu 

zuten euren lehenengo diskoa. 

Kontzerturako sarrerak 7 eurobalio 

du. 

DAYNA KURTZ 

ETA NAPOKA IRIA 

pNon. Zarauzko Lizardi antzokian. 

pNoiz. Gaur, 22:00etan. 

Folka eta dantza Hernanin 

‘Infernuko hauspoa’ 

ikuskizuna eskainiko 

dute Oinkari eta 

Korrontzi taldeek gaur, 

Hernanin 

Korrontzik eta Oinkarik Infernuko hauspoa eskainiko dute. JUAN CARLOS RUIZ/ARP 

zion euskal dantzei koreografia 

garaikidearen ukituak emateari, 

eta 40 dantzarik parte hartuko 

dute gaur emanaldian. Korrontzi 

taldea, berriz, Bizkaitik dator; 

2004an sortu zen, eta Infernuko 

hauspoa da taldeak kaleratu 

duen hirugarren diskoa. 

‘INFERNUKO HAUSPOA’ 

pNon. Hernanin (Gipuzkoa), Biteri 

kultur etxean. 

pNoiz. Gaur, 20:00etan.


Agenda › 

b Eguraldia 

Gaur 

Ostarteak 

pZerua. Goizetik, ipar haizearekin, 

hodeiak sartuko dira 

itsasotik. Hortaz, batez ere 

ipar isurialdean eta mendi 

inguruetan, ostarteak izango 

dira; barnealdean, goiko 

hodei gehiago agertuko dira. 

Iruñerritik Erriberara, eguzkia 

izango da. Pirinioetan, hodeiak 

izan arren, ez du euririk 

egingo. 

p 

Bakio9/21 

p 

Bilbo 13/24 

p 

Balmaseda 12/24 

p 

Amurrio 12/26 

p 

Eibar 13/24 

p 

Arrasate 12/25 

p p 

Gasteiz 11/26 

Agurain 11/25 

p 

Guardia 9/26 

p 

Donostia 13/24 

p 

Leitza 11/23 

pHaizea. Ipar haizea. 

pTenperatura. Behera. Hortaz, 

ipar isurialdean eta 

mendialdean, beroenak 18 

eta 24 gradu artekoak izango 

dira; barnealdean, berriz, 

19 eta 27 gradu artekoak. 

Joera 

Astelehena, 11 Asteartea, 12 Asteazkena, 13 

p 

Baiona 14/23 

p 

Iruñea 12/27 

p 

Tafalla 11/28 

p 

Tutera 12/28 

t° t° t° 

p 

Maule 11/25 

p 

Donibane Garazi 11/25 

p 

Abaurregaina 9/23 

Bihar 

Ipar-mendebaldekoa, 

eta hodei gehiago 

pZerua. Fisterran dagoen antizikloiaren 

eragina areagotuko 

da, eta ipar-mendebaldeko haizea 

ibiliko da. Ondorioz, pixkanaka 

bada ere, hodeiak ailegatuko 

dira; ipar partean eta mendialdean, 

zeru hodeitsua izango 

da, baina ostarteak ere zabalduko 

dira. Barnealdean, ostarteak 

izango dira. Erriberan, 

eguzkia eta goiko hodeiak. 

pHaizea. Ipar-mendebaldekoa. 

pTenperatura. Behera. Beroenak, 

ipar isurialdean eta mendialdean, 

16 eta 19 gradu artekoak 

izango dira; barnealdean, 

16 eta 23 gradu artekoak. 

Itsasoa 

pItsasoko egoera. Lehen 20 

milietan, ipar-mendebaldeko 

haizeak joko du, 4ko indarrarekin, 

eta itsaskia eragingo du. 

Ondo ikusiko da. 

pOlatuak. Metro bat arteko 

olatuak altxatuko ditu. 

Itsasaldiak ORDUA METROAK 

Itsasbehera 02:03 1,29 

Itsasgora 08:21 3,46 

Itsasbehera 14:24 1,39 

Itsasgora 20:34 3,57 

Isobara mapa 

JON ALBISU 

Eguzkia S0RTU GORDE 

07:46 20:47 

Ilargia EGUNA 

Ilgora Apirilaren 11, astelehena 

Ilbete Apirilaren 18a, astelehena 

Ilbehera Apirilaren 25a, astelehena 

Ilberri Maiatzaren 3a, asteartea 

b Hitz-jokoak BAGABIGA 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

Hitzezko 

aurkezpena 

p 1. 

Alkatearen 

ordezko 

Pozik 

Mend., 

galtzak 

Hiru pare 

▼ 

▼ 

▼ 

Zeini 

Aurrealdea 

babesteko 

jantziak 

▼ 

t° 

G Hitz gezidunak p Sukaldaritzan eta bestetan erabiltzen diren belarrak eta. G Sudokua 

Janaria 

Klera 

▼ 

1 

▼ 

▼ 

▼ ▼ 

Eduki 

Arte, bokalik 

gabe 

▼ 

Mineral ▼ 

silizedunak 

Mitra 

daramana 

Emakume 

izena 

Ontzia zirgatzeko 

soka 

Australiako 

martsupiodun 

▼ 

▼ 

Kasik 

(Zah.) 

Zakurra 

Kalabaza 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

Lotan 

50 

▼ 

p 2. 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

Jaurtiketa 

Nazka 

Errepublika 

▼ 

▼ 

Bizkaieraz, 

nauk 

▼ 

Azido desoxirribonukleiko 

▼ 

Euskal 

Bizk., bikea 

mendialdea 

▼ ▼ 

Zangoaren 

atal 

2 

▼ 

Alkohol 

edari 

▼ 

▼ 

Otx! 

(Her. Iruñean) 

Anaitasuna 

▼ 

Kontsonantea 

Deialdi 

▼ 

▼ 

▼ 

Nitrogenoaren 

ikurra 

▼ 

t° 

7 9 

1 8 9 2 

1 

4 

6 4 9 

1 3 7 4 2 

2 5 6 

8 

6 

4 2 3 7 

5 6 

9x9-ko laukian hutsik 

dauden gelaxkak bete 

behar dituzu, 1etik 9ra 

bitarteko zenbakiak 

idatziz, eta kontuan izanik 

zenbaki bakar bat ere ez 

dela bi aldiz azaltzen 

errenkada eta zutabe 

berean, ezta dagokion 

3x3-ko laukian ere. 

G Goitibehera GAtzoko erantzunak 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edo 

gehiago du asmatu beharreko hitzak. 

1. Lapurdi ekialdeko udalerria. 2. Zuhaitz 

mota. 3. Ordainetan edo truk. 4. Huts. 

5. Kitatzeke dago. 6. Patu, asturu. 

7. Ileetan bartzak jartzen dituen intsektu. 

8. Orrazteko tresna. 9. Zio. 

2 4 3 1 9 8 4 7 6 

1 5 7 2 6 3 9 8 4 

6 9 8 5 4 7 3 1 2 

3 7 2 6 1 4 8 5 9 

4 8 1 7 5 9 2 6 3 

9 6 5 3 8 2 7 4 1 

5 2 4 9 7 1 6 3 8 

7 1 9 8 3 6 4 2 5 

8 3 6 4 2 5 1 9 7 

Goitibehera: 1. Artaxoa. 

2.Toraxa.3.Txara.4.Txar. 

5.Tar.6.Tira.7.Tiroa. 

8. Kartoi. 9. Trinkoa.

1 Aretoak 

Araba 

GASTEIZ 

DABACO BOULEVARD 

Boulevard merkataritza gunea (902-221622). Ikuslearen eguna: osteguna. 

La legión del águila 15:45 18:00 20:15 22:30 00:55 

Furia ciega 16:15 18:25 20:30 22:40 01:00 

Sucker Punch 15:50 18:05 

Sin compromiso 20:15 22:25 00:50 

Rio 3D 16:20 18:30 20:30 22:30 

Torrente 4 3D 00:45 

Esta abuela es mi padre 15:55 18:10 20:25 

Cisne negro 22:35 

Invasión a la Tierra 15:50 18:00 20:20 22:35 01:00 

Rio 16:00 18:00 20:05 22:10 00:30 

Soy en número cuatro 16:05 18:15 20:25 22:35 01:00 

Sin límites 16:10 18:15 20:20 22:25 00:50 

Torrente 4 16:00 18:15 20:30 22:40 

Gnomeo y Julieta 16:30 18:30 20:20 

Encontrarás dragones 22:15 

Rango 16:15 18:20 

El rito 20:25 22:40 

DFLORIDA 

San Prudentzio, 22 (94-5231940). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Sin límites 17:30 20:00 22:30 

¿Para qué sirve un oso? 17:30 20:00 22:30 

Rango 17:30 

Potiche, mujeres al poder 20:00 22:30 

En un mundo mejor 17:30 20:00 22:30 

Morente 18:00 22:30 

Mademoiselle Chambon 20:15 

Nada que declarar 18:00 20:15 22:30 

HappyThankYouMorePlease 18:00 20:15 22:30 

DGURIDI 

San Prudentzio, 6 (94-5231940). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Rio 3D 16:45 18:35 20:30 22:30 

La legión del águila 17:30 20:00 22:30 

Invasión a la Tierra 17:30 22:30 


Soy el número cuatro 16:45 18:35 20:30 22:30 

Gnomeo y Julieta 18:00 

El discurso del rey 20:00 22:30 

Torrente 4 18:00 

Cisne negro 20:00 22:30 

Furia ciega 3D 17:30 20:00 22:30 

DYELMO GORBEIA 3D 

Gorbeia merkataritza gunea (94-5460623). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Rio 15:30 17:30 19:30 21:30 23:30 

Rio 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30 

Soy el número cuatro 15:40 17:55 20:10 22:2500:40 

Furia ciega 3D 15:50 18:00 20:10 22:20 00:30 

La legión del águila 17:25 19:50 22:1500:40 

Sin límites 16:15 18:15 20.15 22:15 00:15 

Nada que declarar 15:30 17:40 19:50 22:00 00:10 





El rito 19:40 22:05 00:35 

Gnomeo y Julieta 3D 15:40 17:40 


Torrente 4 3D 16:10 18:20 20:30 22:40 00:50 

Rango 16:00 18:10 

Cisne negro 20:20 22:35 00:45 

Destino oculto 20:40 22:40 

El discurso del rey 21:4500:00 

Piraña 3D 00:40 

DAMURRIO. Amurrio Antzokia. 

Ez dago emanaldirik. 

Bizkaia 

BILBO 

DCAPITOL 

Villarias, 10 (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena. 

Rio 17:00 19:45 22:30 


Potiche, mujeres al poder 19:45 22:30 


Sin límites 17:00 19:45 22:30 

DGOLEM ALHONDIGA 

(94-6070767). 

Inside Job 17:15 20:00 22:30 


Rio 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 


¿Para qué sirve un oso? 20:10 22:30 

Potiche, mujeres al poder 16:30 18:30 20:30 22:30 

El mundo según Barney 17:00 19:45 22:30 

El discurso del rey 17:15 

DMULTICINES 

Eskutza kalea, 13 (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena. 

En el centro de la tormenta 20:00 22:15 


Morente 17:30 20:00 22:15 

El último verano 22:15 

HaapyThankYouMorePlease 17:30 20:00 22:15 

Mademoiselle Chambon 20:00 22:15 




Sin compromiso 17:30 

DZUBIARTE 

Leizaola Lehendakariaren kalea, 

Torrente 4 20:15 22:15 00:30 


Gnomeo y Julieta 16:15 18:15 

Esta abuela es mi padre 17:00 


Furia ciega 3D 17:00 19:30 22:15 00:30 

Sin límites 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30 

Rio 17:00 19:30 22:15 00:30 

Rio 3D 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30 

Invasión a la Tierra 17:00 19:45 22:15 00:30 

BARAKALDO 

DCOLISEO MAX OCIO 

Kareaga kalea z/g (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena. 

Torrente 4 17:00 19:30 22:00 00:30 

Rango 16:45 

Cisne negro 16:45 19:15 22:00 00:30 

Rio 17:00 19:00 21:00 23:00 

En tiempo de brujas 19:15 22:00 00:30 

Esta abuela es mi padre 16:45 19:15 22:00 00:30 

Sin límites 17:00 19:15 22:00 00:30 

¿Para que sirve un oso? 16:30 19:00 22:00 00:30 

Rio 3D 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

Sucker Punch 19:15 22:00 00:30 

El rito 19:15 22:00 00:30 

En el centro de la tormenta 16:15 19:15 22:00 00:30 


La legión del águila 16:45 19:30 22:00 00:30 



Furia ciega 3D 16:30 19:15 22:00 00:30 


DYELMO MEGAPARK 

Erribera etorbidea z/g (94-4181672). Ikuslearen eguna: astelehena. 

Rio 3D 12:15 16:10 18:20 20:30 22:40 00:50 

Rio 2D 12:30 17:10 19:20 21:30 23:40 

Furia ciega 3D 12:15 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00 


Soy el número cuatro 12:15 15:30 17:50 20:10 22:30 00:50 

Sin límites 12:15 15:30 17:45 20:00 22:15 00:30 


Gnomeo y Julieta 3D 12:15 16:00 18:00 

En tiempo de brujas 12:15 15:30 

Torrente 4 3D 20:00 22:10 00:20 

Torrente 4 2D 12:15 15:50 

Rango 16:15 

Sucker Punch 23:30 

Sin compromiso 17:55 20:10 22:2500:40 

¿Para qué sirve un oso? 17:30 19:40 21:5000:00 

BASAURI 

DIBAIGANE 


DSOCIAL ANTZOKIA 


DBERMEO. Nestor Basterretxea. 

Secretariat 17:00 

Amerikanuak 19:30 22:30 

DDERIO.Gurea. 


Sigueme el rollo 20:30 

DDURANGO. Zugaza. 

Rio 3D 17:00 19:30 22:30 

DELORRIO. Arriola. 

Chico & Rita 22:30 

DERMUA.Ermua Antzokia. 

Valor de ley 19:30 

Los chicos están bien 22:00 

DGALDAKAO.Torrezabal. 

Rio 3D 17:00 19:30 22:30 

DGERNIKA-LUMO. Lizeo. 


GETXO 

D GETXO ZINEMAK 

Arriluze z/g (94-4310310). Ikuslearen eguna: asteazkena. 


Destino oculto 20:20 22:30 00:30 


Torrente 4 18:20 20:20 22:3000:40 


Rio 16:10 18:10 20:10 22:10 00:30 

¿Para qué sirve un oso? 16:10 

Bienvenidos al sur? 18:20 20:20 22:20 00:30 

Sin compromiso 16:00 18:10 20.20 22:3000:40 



Sin límite 16:00 18:10 20:20 22:3000:40 

Rio 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30 

Furia ciega 3D 16:00 18:10 20:20 22:3000:40 

Invasión a la tierra 16:15 19:15 22:15 00:30 

DIGORRE. Lasarte aretoa. 


LEIOA 

DCINESA ARTEA 

Artea merkataritza gunea (902-333 231). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Rio 3D 16:00 18:05 20:10 22:15 00:20 

Rio 17:00 19:05 

Torrente 4 20:30 01:00 

Yo soy el número cuatro 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00 

¿Para qué sirve un oso? 22:45 



Sin límites 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

Encontrarás dragones 18:15 01:00 


Furia ciega 3D 16:00 18:00 20:10 22:20 00:30 


Invasión a la Tierra 16:00 18:10 20:20 22:3000:40 


DKULTUR LEIOA 


DLEKEITIO. Ikusgarri . 

Valor de ley 19:30 22:00 

DMUNGIA.Olalde. 

Rango 17:00 


DMUSKIZ.Meatzari. 


DONDARROA.Bide Onera. 


Invasión a la Tierra 2D 19:00 22:00 

PORTUGALETE 

DBALLONTI 

Rio 3D 16:10 18:05 20:00 22:00 


Sin límites 16:30 18:30 20:30 22:25 

Invasión a la Tierra 16:20 20:15 22:30 

Rio 16:20 18:15 20:15 


Esta abuela es mi padre 16:10 18:15 

Sin compromiso 20:20 22:20 


SANTURTZI 

DSERANTES 

(94-4839244). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Rio 3D 17:30 19:45 22:15 

Sin límites 17:30 20:00 22:30 

Invasión a la tierra 17:15 19:45 22:15 

DZALLA. Antzokia. 


DZORNOTZA. Zornotza aretoa. 


Gipuzkoa 

DONOSTIA 

DANTIGUO BERRI 

(943-001200). Ikuslearen eguna: astelehena. 


Torrente 4 3D 20:30 22:30 

Rio 4 3D 16:45 18:45 20:45 22:45 

El discurso del rey 17:15 19:45 22:15 




Mystical 16:00 


Nada que declarar 16:45 18:45 20:45 22:45 

DLA BRETXA 

Arraindegi eraikina (943-421371). 

Rio 3D 16:00 18:00 20:00 22:00 


Rio 16:30 18:30 20:30 


Furia ciega 3D 16:00 18:15 20:30 22:45 

Sin límites 16:00 18:00 20:00 22:15 




La legión es águila 16:00 18:15 20:30 22:45 

Enredados 16:00 

Rango 18:00 

Torrente 4 20:15 22:15 

DPRINCIPE 

San Joan, 10 (943-421247). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Lola (JBA) 17:00 19:30 22:30 

Sin límites 17:30 20:00 22:30 


Potiche 16:45 19:00 


Cisne negro 17:30 20:00 22:45 


HappyThankYouMorePlease 17:00 19:00 21:00 23:00 

¿Para que sirve un oso? 17:00 19:00 21:00 23:00 

Incendies 16:45 19:30 22:15 


DTRUEBA 

S. Esnaola, 10 (943-271391). Ikuslearen eguna: asteartea. 

La mujer con la nariz rota (JBA) 17:00 19:00 21:00 23:00 

Mademoiselle Chambon (JBA) 17:00 

Inside Job (JBA) 19:30 22:00 

DANDOAIN. Bastero. 


DARETXABALETA.Zaraia. 

Como entrenar a tu dragon 17:00 Primos 22:00 

DARRASATE. Amaia. El secreto de la última luna 17:00 

Primos 19:30 

DATAUN. Herri Antzokia. 

Soy el número cuatro 22:00 

DAZKOITIA. Baztartxo. 


DBEASAIN.Usurbe. 


EIBAR 

DCOLISEO 

Soy el número cuatro 17:00 19:45 22:30 

Sin límites 17:00 19:45 22:30 

Rio 3D 19:45 22:30 

DELGOIBAR. Herriko Antzokia. 

Más allá de la vida 19:00 22.15 

ERRENTERIA 

DNIESSEN ZINEMAK 

(943-345291). 

Rio 3D 17:15 19:45 22:30 00.50 

Soy el número 4 17:15 20:00 22:35 01:00 

Sin límits 17:30 20:10 22:35 00:50 




Torrente 4 22:45 01:00 


DHERNANI. Biteri. Ez dago emanaldirik. 

IRUN 

DCINEBOX MENDIBIL 

Mendibil merkataritza gunea (943-630223). Ikuslearen eguna: osteguna. 

Sin límites 16:00 18:00 20:15 22:25 00:35 


Rio 16:00 18:10 20:15 22:25 00:35 

Soy el número cuatro 15:45 18:00 20:15 22:25 00:35 




Invasión a la tierra 20:15 22:25 


DTXINGUDI 


Rio 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 

Furia ciega 3D 16:00 18:15 20.30 22:45 

Nada que declarar 16:0018:00 20:00 22:25 




Torrente 4 20:20 22:30 


Sin límites 16:30 18:30 20:30 22:30 

DLAZKANO. Latxartegi. Esta abuela es mi padre 17:00 


DLEGAZPI. Latxartegi. Ez dago emanaldirik. 

DOÑATI. Herri zinema. Gnomeo y Julieta 17:00 

Los chicos estan bien 22:30 

DORDIZIA. Herri antzokia. 


DTOLOSA. Leidor. Mugaldekoak 19:30 

Chico & Rita 22:30 

USURBIL 

DURBIL 

Urbil merkataritza gunea (943-221622). 

Rio 3D 16:00 18:00 20:00 22:00 


Torrente 4 20:00 22:15 



Furia ciega 16:00 18:15 20:30 22:45 





Sucker punch 16:00 18:15 

DVILLABONA. Gure aretoa. The fighter 22:15 

DZARAUTZ.Modelo. Diario de Greg 17:00 

Soy el número cuatro 19:30 22:15 

DZUMAIA. Aita Mari. 

Soy el número cuatro 19:30 22:15 

DZUMARRAGA. Arizti. Rio 18:30 22:30 

Lapurdi 

BAIONA 

DCGR CENTRE 

(0559-599090). 

Morning Glory 11:15 13:45 16:00 20:00 22:15 

Les aventures de Philibert 11:15 13:45 16:00 20:00 22:15 

Titeuf 3D 11:15 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 

Winx Club l’aventure ... 3D 11:15 14:00 16:00 18:00 

Big mamma: de pere en fils 11:15 16:00 18:00 20:00 22:00 

Je n’ai rien oublié 11:15 14:00 18:00 20:00 

Sucker Punch 16:00 18:00 20:00 22:15 

Hell driver 3D 22:15 

L’agence 13:45 18:00 22:15 

Rango 11:15 13:45 16:00 18:00 20:00 

DL’ATALANTE 

(05559-557363). 

La nostra vita (JBA) 15:15 

DL’AUTRE CINEMA 

(05559-555298). 

We want sex equality (JBA) 20:45 

Sale temps pour les pecheurs (JBA) 18:45 

ANGELU 

DMONCINE 

Titeuf 3D 16:00 20:00 

Titeuf 2D 11:00 14:00 18:00 

Morning Glory 11:00 14:00 16:00 20:00 22:00 

Les aventures de Philibert 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 

Tous les soleils 11:00 14:00 16:00 18:00 20:00 

Je n’ai rien oublié 11:00 14:00 16:00 20:00 

Rango 11:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 

Sucker Punch 14:00 16:00 20:00 22:00 

Les yeux de sa mère 18:00 

Les femmes du 6e étage 18:00 

Bonobos 11:00 18:00 

Hell driver 3D 22:00 

Ma part du gateau 22:00 

Sans identité 22:00 

DONIBANE LOHIZUNE 

DLE SELECT 

Titeuf 3D 14:15 

Titeuf 2D 16:30 

Tous les soleils 19:00 

Les aventures de Philibert 14:15 21:30 

Morning Glory 14:15 21:30 

Winx Club, l’aventure magique 16:30 

Rango 16:30 

Les femmes du 6e étage 19:00 

Je n’ai rien oublié 19:00 

Les discours d’un roi 21:30 

Vent de folie à la ferme 16:30 

Chez Gino 21:30 

Sucker Punch 19:00 

Bonobos 14:15 

DHAZPARNE.Haritz Barne. Animaux & Cie 16:00 

Largo Winch 2 21:00 

DHENDAIA.Les Varietes. Les voyages de Gullive 15:00 

Very cold trip 17:00 127 heures 21:00 

DKANBO.L’ Aiglon. Arrietty 15:00 

Ma part du gâteau 21:00 

MIARRITZE 

DROYAL 

Chez Gino 18:25 

Faites le mur! (JBA) 22:00 

Fitgher (JBA) 21:50 

Je n’ai rien oublié 14:00 19:30 

Le discours d’un roi (JBA) 18:00 

Ma part du gateau 14:00 

Même la pluie (JBA) 20:10 

Route Irish (JBA) 14:00 

Tous les soleils 15:45 21:15 

We want sex equality (JBA) 16:00 

Waste land (JBA) 20:15 

Arrietty le petite monde .... 17:45 

La forêt enchantée 16:50 

Vent de folie à la ferme 16:00 

Nafarroa 

IRUÑEA 

DGOLEM BAIONA 


Rio 3D 16:30 18:30 20:30 22:45 

Nada que declarar 16:30 18:30 20:30 22:45 


Encontrarás dragones 17:15 20:00 22:30 


Cisne negro 17:30 20:10 22:30 


‹ Agenda 

DGOLEM LA MOREA 


Rio 3D 16:30 18:30 20:30 22:45 

Rio 16:30 18:30 20:30 

Furia ciega 3D 17:15 20:00 22:30 



Sin límites 16:30 18:30 20:30 22:30 


¿Para que sirve un oso? 20:00 22:45 


Sin compromiso 16:30 18:30 20:30 22:45 



El rito 22:30 

Torrente 4 3D 20:30 22:30 

Torrente 4 16:30 18:30 20:30 22:45 


DGOLEM YAMAGUCHI 



Potiche. Mujeres al poder 16:30 18:30 20:30 22:45 

Inside Job (JBA) 20:30 22:30 

El mundo según Barney 17:00 19:45 

Incendies 20:00 22:30 

Bienvenidos al sur 16:30 18:30 20:30 


DSAIDE CARLOS III 


Rio 3D 17:15 19:45 22:30 

Sin límites 17:30 20:00 22:30 


HappyThankYouMorePlease 17:30 20:00 22:30 



DSAIDE OLITE 






El mundo según Barney 19:45 22:30 



Enredados 17:30 

DALTASU. Iortia. Ez dago emanaldirik. 

LIZARRA 

DGOLEM LOS LLANOS 

Rio 17:30 


En el mundo según Barney 17:30 20:30 

Cisne negro 20:30 

TUTERA 

DOCINE 

Soy el número cuatro 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30 

Sin límites 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30 

Rio 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30 







Furia ciega 3D 16:00 18:10 20:20 22:30 00:30 


Torrente 4 20:00 22:00 00:30 

Rio 3D 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

UHARTE 

DITAROA 

(902-463269). Ikuslearen eguna: osteguna. 

Rio 3D 16:15 18:15 20:15 22:15 00:45 

Rio 2D 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

Furia ciega 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 00:45 

Sin límites 16:00 18:10 20:10 22:15 00:30 

Soy el número cuatro 16:00 18:10 20.15 22:20 00:30 

La legión del águila 16:00 18:10 20.20 22:30 00:45 



En el centro de la tormenta 20:20 22:30 00:45 






Torrente 4 2D 20:20 22:20 00:30 


Cisne negro 20:00 22:10 00:30 

VIANA 

DLAS CAÑAS 

Rio 3D 16:00 18:00 20:15 22:30 


Sin límites 16:00 18:00 20:15 22:30 

Furia ciega 15:50 18:05 20:25 22:45 

Rio 16:15 18:15 20:30 









El rito 22:35 

Nafarroa Beherea 

DDONIBANE GARAZI.Le Vauban. 

Perdu? retrouvé 15:00 Residente Evil 20:30 

Les yeux de Julia 22:30 

DDONAPALEU.St. Louis. Rango 15:00 

True Grit 18:00 Rien à declarar 21:00 

Zuberoa 

DMAULE-LEXTARRE.Baitha. Yogi l’ours 18:00 

Les voyages de Gulliver 18:00 21:00 

La permission de minuit 21:0 0


Agenda › 

Komunikazioa D 

Zentzugabekeriaren antzutasuna 

Ekografiak 

Jokin Labaien 

E 

z dut eztabaida antzu eta 

zentzugaberik sortu edo 

sustatu nahi. Ados nago, 

gainera. Denontzat hobe ahalik 

eta hizkuntza gehien ikasi eta 

menderatuta. Batez ere, erabiliz 

gero. Beraz, hobe hamaika, hiru 


Gaur egun, 1.100 langile inguru 

daude EITBn, eta kopuru hori 

baino. Zein hamaika? Horra buru 

gaiztoari kontzientzia are gaiztoagoak 

erantzun bat-batekoan 

itaundua. Noski, logikaz, nahiz 

eta ingelesa unibertsala omen 

den, gertutasuna ez al da faktore 

garrantzitsua? Zergatik ez telebista 

publikoko edukiak frantsesez 

eta portugesez ere eman? 

Hala ere, izan gaitezen zentzudun, 

mesedez. Haurrentzat onuragarri 

dena ez al da onuragarri 

gazte, heldu eta zaharrentzat? 

Ala gu, haurrekiko despotismo 

ilustratuaren ideologoak, jakintsuegiak 

ote gara dagoeneko? 

Akaso bai, eta, beraz, eskatu 

979ra jaitsiko da hiru urteko epean. 

Horretarako, erregularizazio 

plan bat jarriko du martxan 

EITBko zuzendaritzak, hala eskatu 

baitio Eusko Jaurlaritzak. Aurrekontuek 

ezarritakoaren arabera, 

EITBko lantaldeak ezingo 

du gainditu 979 langileren muga. 

Planak, gehienbat, aurreko zuzendaritzekin 

kontratu merkantilekin 

iritsi ziren langileei eragingo 

die. Egun, 150 langiletik 

egingo diegu gure ondorengoei 

guk egin ez duguna egiteko. Eta 

umiltasunez jokatu eta hain jakintsu 

ez garela aho txikiz onartzen 

badugu, nola jokatu? Sortuko 

al dugu, demagun, Mihiluze 

portugesez, ETB kantxa ingelesez, 

Hitzetik hortzera gaztelaniaz 

eta Gaur egun frantsesez? Erokeria 

iruditu zaizu zuri ere? Bai, 

agian, pasatu egin naiz. Kanpoan 

ekoitzitakoak nola ekarri omen 

da gakoa, eta tur-tur-tur... 

Ohartzerako, neure buruarekin 

izandako bakarrizketa eztabaida 

antzu eta zentzugabe 

bihurtu dut. Funtsik gabeak iru- 

gora daude behin-behineko kontratuekin. 

Lantaldea egonkortzeko 

asmoa du zuzendaritzak, eta, 

horretarako, oposizio deialdi bat 

egingo dute luze gabe. 

Eusko Jaurlaritzak Kultura 

Sailaren bitartez EITBri ematen 

dion dirua jaitsi egin da azkeneko 

bi urteetan: 2009. urtean, 153,9 milioi 

euroko laguntza izan zuen taldeak; 

2010ean, 148,6 milioira jaitsi 

zen; eta 2011n, laguntza 144,1 mi- 

ditzen baitzaizkit ETBk hartutako 

erabakiari emandako arrazoiak. 

Orain, egunero, Teletubbiak 

ingelesez ematen hasi dira, 

haurren mesedetan. Hirueletasuna 

omen helburua. Hain zuzen, 

gure haurrek euskara, gaztelania 

eta ingelesa menderatzea. Baina 

hori hala dela sinetsarazteko ñabardura 

txiki bat ahaztu dute: politika 

berria ETBko kate guztietan 

aplikatzea. Bestela, pentsa 

genezake, haientzat kate nagusia 

ETB2, hau da, gaztelaniazkoa 

dela eta gainontzekoak haren periferia 

direla. Ez baita kasualitatea, 

besteak beste, bakoitzean in- 

Erregularizazio plan baten ostean, 

EITBk 100 langile gutxiago izango ditu 

Eusko Jaurlaritzak 

lantaldea egokitzeko 

eskatu dio EITBri, 

datozen urteetan 

«lehiakor» izateko 

Alberto Surio 1EITBko zuzendari nagusia 

«Beharrezkoa da 

aurrezteko 

irizpidearekin 

kudeatzea» 

Urtzi Urkizu Donostia 

Ekainean bi urte beteko dira 

EITBko zuzendari nagusi izendatu 

zutela Alberto Surio (Donostia, 

1963). Sektorean aldaketa asko 

gertatzen ari ziren garai batean 

iritsi zen zuzendaritzara, eta 

orain aurre egin beharko die egoera 

ekonomikoak baldintzatutako 

erronkei. 

EITBk hiru urtean 100 lanpostu kentzeko 

asmoa du. Zein da hori erabakitzeko 

arrazoia? 

Krisi ekonomikoak euskal gizarte 

osoari eragiten dio, eta EITB ez da 

salbuespena. Egoera horrek berekin 

dakar aurrezpenak egiten 

saiatzea, zerbitzu publikoaren 

muina ziurtatuz. Langileei dagokien 

politikan, EITBk baliabideei 

eusteko eta arrazionalizatzeko 

politika bat egiten du. Baina aurreko 

garaietan kontratatutako 

merkantilen egoera erregularizatzera 

behartzen du sententziak. 

Horrenbestez, egoera konpontzera 

behartuak gaude. Gure helburua 

da lantaldean 970 langile izatea; 

horretarako, hiru urteko plan 

bat dugu. Gainera, lanpostu finko 

guztiak lan eskaintza publikoan 

parte hartutakoekin bete nahi ditugu. 

Hau da, oposizioen bitartez. 

Zein arlotan egingo dituzue murrizketarik 

handienak? 

EITB 

Ez da murrizketa plan bat, baizik 

eta erregularizazio bat. Epai batek 

behartzen duen erregularizazioa 

da, bete beharrekoa eta Eusko Legebiltzarrak 

ezartzen dituen lantalde 

mugak finkatua. Ondorioz, 

kontratazio merkantilak neurriz 

gain izaniko lekuetan izango du 

eragin handiena planak. Sail horietan 

dago onartutako lantaldeetatik 

desbideratze handiena. 

EITBko lanpostu zerrenda neurriz 

kanpokoa al da? 

Hori baino gehiago, esango nuke 

kudeaketa arin bat egin zela garai 

lioi euro da. Iaz, EITBk 21,1 milioi 

euro lortu zituen publizitatearen 

bitartez, eta aurten antzeko datuetan 

ibiltzea espero dute. 

Aurrekontu txikiagoa izateak 

ez du lanpostuetan bakarrik eragiten. 

Gabezia batzuk ere ekarri 

dizkio EITBri; esate baterako, zuzendaritza 

berriarekin ETBn ezin 

izan dute fikziozko proiektu berririk 

martxan jarri. Iazko udan, Miramon 

geldirik egon zen. 

batean, egoera ekonomikoa ona 

zenean. Hori ez da EITBn bakarrik 

gertatu: sektore publiko osoari 

dagokio. Eta, neurri batean, 

sektore pribatuan ere gertatu da. 

Orain egoera zail bat iritsi da, eta 

beharrezkoa da beste irizpide batekin 

kudeatzea, soiltasuna eta 

aurrezpena kontuan hartuta. 

Langile gutxiagorekin,EITBk modua 

izango al du zerbitzu publikoa lehen 

bezala eskaintzeko? 

Aurretik esan dudan bezala, ez 

dira murrizketak, Eusko Legebiltzarrak 

ezarritako erregularizazio 

bat baizik. EITBk 970 langileko 

taldea mantenduko du, eta langile 

horiek arduratzen dira 

zerbitzu publikoa betetzeaz. 

Telebista eta irrati publiko hobeak 

egin al daitezke diru gutxiagorekin? 

Horretan saiatzeko eginbeharra 

dugu. Krisiak guztioi eragiten 

digu, sektore publikoari eta pribatuari, 

enpresei eta herritarrei. Denok 

saiatu behar dugu egokitzen, 

lan gehiago eta hobeto egiten. Dirua 

sobera zegoenean, kudeatzea 

askoz errazagoa zen, baina zuzendaritza 

hau EITBra iritsi zen jakinik 

aurrean erronka zaila zuela. 

Edonola ere, saiatzeari ezin diogu 

uko egin. 

bertitzen den baliabide eta diru 

kopurua edo bakoitzean programatzen 

den saio multzoaren nolakotasuna. 

Kasu honetan, kasualitatez, 

umeak euskarazkora 

bideratzen dira —badakizue, euskaraz 

haurrei eta txakurrei—, 

eta gai serioak gaztelaniaz lantzen 

dira. Eta orain, euskara apur 

hori, ingelesarekin ordezkatu. 

Arrazoi izango du Koldo Izagirrek 

bere azken liburuan. Frankismo 

garaiko iluntasunean, eskolan 

zein kalean, kontua euskara 

isilaraztea zela, ez gaztelania 

goratu eta hobetzea. Ez da gauza 

bera, baina... 

DLaburrak 

YouTube telebistako 

plataforma bihur daiteke 

INTERNET ›Googlek YouTube 

eraberritzeko asmoa du, telebista 

plataforma indartsu bilakatzeko. 

Horretarako, kalitate 

profesionaleko eta eduki propioko 

20 kanal zabaltzeko 

asmoa dute. Kanal horiek gaikakoak 

izango dira, astean 

hainbat ordutako programazioarekin 

eta publizitatea saltzeko 

helburuarekin. Arduradunen 

nahia ikusleek webgunea ikusteko 

ohitura izatea da, telebistaren 

aurrean egoteko ohituraren 

tankeran. Bideo ataria 

moldatzeko inbertsioa 70 milioi 

eurokoa izan daitekeela iragarri 

dute. 

Arantxa Otaegik irabazi du 

‘Maite dut irratia’ lehiaketa 

IRRATIA ›Ehun lanetik gora jaso 

ditu Euskadi Irratiak Maite dut 

irratia lehiaketan, eta, guztien 

artean, Arantxa Otaegiren lana 

irten da garaile. Pragarako 

bidaia irabazi du Otaegik. Epaimahaia 

Juan Kruz Igerabidek, 

Arantxa Urretabizkaiak eta Felipe 

Juaristik osatu dute. Lanen 

kalitatea «oso ona» izan dela 

nabarmendu dute. 

‘Tienes un minuto’ saioa 

hasiko da etzi, Cuatron 

TELEBISTA ›Astelehenetik 

ostegunera, lau emakume 

gazte ezkongabek gizon batzuk 

ikusiko dituzte 60 segundoz 

zinta garraiatzaile batean, eta 

horietako bat aukeratuko dute, 

hitzordu batean hobeto ezagutzeko 

asmoz. Horixe da Tienes 

un minuto saio berriaren formula. 

Lujan Arguellesek aurkeztuko 

du, Cuatron, 17:30ean.

Blogari baten 

gomendioak 

Isabel Llano blogariak El mundo 

de Isasaweis saioa aurkeztuko 

du gaurtik aurrera. Modari, 

sukaldaritzari, makillajeari eta 

bestelako gai batzuei buruzko 

gomendioak emango ditu. Youtuben 

arrakasta handia du. 

‘El mundo de Isasaweis’. A3, 13:00. 

D Telebista 

ETB 1 

06:25: Marrazki bizidunak. 

10:00 arte, Nafarroarako 

deskonexioan. 07:00: Zu kirolari. 

07:30: KTX. 08:00: Kultura 

gaua. 09:05: Travel notes. 

09:35: Auñamendietan. 10:00: 

Euskal Herritik. 10:25: Chiloe. 

10:55: Mara mara. 11:20: Sut & 

blai. 11:50: Teknopolis. 12:25: 

Nick dut nik. 12:50: EITB Kultura. 

13:15: Kresala. 14:00: Gaur 

egun. 14:45: Sustraia. 15:15: 

Sautrela. 15:45: Kamera ezkutua. 

16:00: Txirrindularitza. 

Euskal Herriko Itzulia. Zalla - 

Zalla erlojupekoa. 17:55: Zilarrezko 

futbola. 18:00: Futbola. 

2. A maila: Cartagena - Recreativo. 

20:00: Magazine 

champion eague. 20:28: Gaur 

egun. 21:00: Ipupomamua. 

21:30: Ibil2d. 21:55: Finlandia. 

22:55: Chiloe. 23:25: Supernanny. 

00:45: Kamera ezkutua. 

01:05: Musika gauak jazz. 

Nafarroako Bertsolari 

Txapelketako finala 

Iruñeko Labrit pilotalekuan izanen 

da Nafarroako Bertsolari 

Txapelketako finala. Agin Rezolak 

gidatuko du emankizuna, 

eta Estitxu Fernandez izango 

du laguntzaile. Tarteka, Korrikarekin 

egingo dute bat. 

Bertsoak. Info7, 17:00. 

ETB 2 

07:45: Las hermanas McLeod. 

08:25: Equipo rescate. Telesaila. 

09:45: El Payaso. Telesaila. 

11:35: Medicopter. Telesaila. 

13:15: Rex. Telesaila. 

14:58: Teleberri. 15:50: Eguraldia. 

16:00: Zinema. ‘Conoces 

a Joe Black’. Zuz.: Martin 

Brest. Akt.: Anthony Hopkins, 

Brad Pitt. 1998. 19:15: Monk. 

Telesaila. 20:00: Euskadi directo. 

Adela Gonzalezek aurkeztutako 

saioa. 20:58: Teleberri. 

Estibaliz Ruiz de Azuak 

eta Igor Sigerok aurkeztutako 

albistegia. 21:55: Eguraldia. 

22:00: Objetivo Euskadi. ‘Detrás 

de la etiqueta’. ‘Llevame 

al huerto’. ‘Barrios’. ‘Qué vida 

más perra’. 01:15: Senderos 

misteriosos. 02:45: EITB kultura. 

03:10: Capital Cultura. 

Luis de Pablo eta Alberto 

Schommer. 03:40: Musika 

gauak jazz. 

‘Sautrela’: Inma Errea. 15:15 ‘Conoces a Joe Black’. 16:00 

ETB 3 

10:00: Hirukiak. 11:15: Doraemon. 

12:30: Harriketarrak. 

13:45: George oihanekoa. 

14:30: Zonbi hotela. 15:15: Ali 

Baba eta berrogei lapurrak. 

16:20: Munstro txikia. 16:40: 

Hamtaro. 17:25: Super heroien 

legioa. 18:05: One piece. 18:50: 

Shaggy eta Scooby Doo Usnan. 

19:35: Viva piñata. 20:05: 

Team galaxy. 20:25: Supersuper 

sumoa. 21:10: Keroro 

sarjentua. 22:00: Korrika 17. 

22:15: Orain. 22:20: 6000 milioi 

mundu. 22:45: Top gaztea. 

23:15: Elkartasunaren bideak. 

23:50: Gaztea live. 

ETB Sat 

07:50: Zinema. ‘El hombre bicentenario’. 

1999. 09:55: Goenkale. 

12:00: El caso Calore. 

13:00: Vaya semanita. 14:30: 

Gaur egun. 15:15: Lazkao Txiki. 

15:20: Viajes. 15:25: ETB kantxa. 

Ongai - Zabaleta / Jaunarena 

- Zezilio. Pascual - 

Idoate. 17:00: Magazine 

champion league. 17:25: El 

conquistador del fin del 

mundo. 19:20: Esto no es serio, 

o ¿si?. 19:55: Futbola. 2. B 

maila: Eibar - Logroñes. 21:30: 

Teleberri. 21:55: Txirrindularitza. 

Euskal Herriko Itzulia. Zalla 

- Zalla. 23:30: Tribuna gol. 

Hamaika 

Txernobyl eta 

hondakin nuklearrak 

Gaueko lehen dokumentalak 

Txernobylgo tragedia gogora 

ekarriko du. Ondoren, hondakin 

nuklearren inguruko lan bat 

ikusi ahalko da. Material erradioaktiboen 

garraioak sortzen 

dituen arazoez ere ariko dira. 

‘Noche Temática’. La2, 23:30. 

09:00: Fernando amezketarra. 

Marrazki bizidunak. 09:50: 

Txirrita. Marrazki bizidunak. 

10:55: Leku txiki bat. Haurrentzako 

saioa. 11:30: Trikiti jaialdia. 

12:30: Leku txiki bat. 13:00: 

Korrika saio berezia. 14:00: 

Onein. 14:30: Gipuzkoa encounter. 

15:05: Berbetan. Gorka 

Gerrikagoitia. 15:45: Erritmoz 

bizi. 18:15: Ikusten. 18:55: 

Korrika saio berezia. 19:30: Gipuzkoa 

kultura. 19:55: Korrika 

asteburuan. 20:55: Skapa. 

21:15: Hurbilean. 21:55: Korrika 

asteburuan. 22:55: Esatea libre. 

La 1 

09:00: Destino: España. ‘Galizia’. 

09:50: Los Lunnis. 10:30: 

Zinema. ‘Batman: La máscara 

del fantasma’. 1993. 11:35: 

Zinema. ‘Goal 2! Viviendo el 

sueño’. 2007. 13:25: En familia. 

14:30: Corazón. 15:00: Telediario1. 

16:00: Zinema. ‘Obsesión 

por un crimen’. 2008. 17:25: 

Zinema. ‘Siempre a tu lado’. 

2000. 18:55: Zinema. ‘Don 

Erre que Erre’. 1970. 21:00: Telediario2. 

21:30: Informe semanal. 

22:30: Zinema. ‘La torre 

de suso’. 2007. 00:45: Zinema. 

‘Cosas que hacen que 

la vida valga la pena’. 2004. 

La 2 

11:00: El club de Pizzicato. 

11:40: Programa de mano. 

12:10: Igual-es. 13:10: En movimiento. 

13:55: Tendido cero. 

14:45: Memoria de España. 

15:30: Palabra por palabra. 

16:00: Grandes documentales. 

17:00: Documentales culturales. 

18:00: Para todos La 

2. 18:30: Operación Felix: la 

clave de Hitler para la victoria. 

19:30: Los oficios de la cultura. 

20:00: La dieta mediterránea. 

20:25: Babel en TVE. 

21:00: Wallander. 22:30: Documentos 

TV. 23:30: La noche 

temática. Alarma nuclear. 

Antena 3 

07:00: Pelopicopata. 08:15: 

Los más. 12:30: El club del 

chiste. 13:00: El mundo de 

Isasaweis. 13:30: Bricomanía. 

14:00: Los Simpson. 15:00: 

Antena3 noticias. 15:45: Zinema. 

‘Acusada a los 17’. Zuz.: 

2009. 17:45: Zinema. ‘La niñera’. 

2007. 19:45: Zinema. ‘La 

guardaespaldas’. 1999. 21:00: 

Antena3 noticias. 22:00: Zinema. 

‘Algo pasa en Las Vegas’. 

Zuz.: Tom Vaughan. 2008. 

23:45: Zinema. ‘En territorio 

enemigo’. Zuz.: Simon Fellowx. 

2006. 01:30: Zinema. 

‘Almas sin descanso’. 2001. 

Tele 5 

07:00: Cinco hermanos. 

07:30: Worst Week. 08:30: 

Wildfire. 11:00: I love tv. 13:00: 

Vuélveme loca. 15:00: Informativos 

Telecinco. Jose Ribagordak 

eta Carme Chaparrok 

aurkeztutako albistegia. 

16:00: Zinema. ‘Un día inolvidable’. 

Zuz.: Michael Hoffman. 

1996. 18:00: ¡Qué tiempo 

tan feliz!. Teresa Camposek 

gidatutako saioa. 20:55: 

Informativos Telecinco. 

22:00: La noria. Jordi Gonzalezek 

aurkeztuta. 02:30: Locos 

por ganar. 04:00: Infocomerciales. 

05:00: En concierto. 

La Sexta 

07:00: 1 formula. 08:05: Real 

NBA. 08:35: Formula Sexta. 

09:05: Lo mejor de La Sexta. 

09:28: 1 Formula. Malasiako 

sari nagusia. Sailkapena. 

11:15: Nuevas megaestructuras. 

12:15: Megaedificios. 13:10: 

Lo mejor de La Sexta. 13:30: 1 

formula. Malasiako sari nagusia. 

Sailkapena. 15:15: Noticias. 

16:10: Zinema. ‘La espía 

que me amó’. Zuz.: Lewis Gilbert. 

1977. 18:45: Navy. 19:45: 

Noticias. 20:55: Deportes. 

21:30: La previa. 22:00: Futbola. 

Mallorca - Sevilla. 00:00: 

Post partido Liga. 

E Gaurko filmak 

Paseando a Miss Daisy 111 

pLa Sexta3, 15:30. Zuz.: Bruce Beresford. 

Akt.: Morgan Freeman, Jessica 

Tandy, Dan Aykroyd. AEB. 1989. 

Alerta máxima 1 

pCuatro, 15:50. Zuz.: Andrew Davis. 

Akt.: Steven Seagal, Tommy Lee Jones, 

Gary Busey. AEB. 1992. 

Conoces a Joe Black 111 

pETB2, 16:00. Zuz.: Martin Brest. Akt.: 

Anthony Hopkins, Brad Pitt. 1998. 

Un día inolvidable 11 

pTele5, 16:00. Zuz.: Michael Hoffman. 

Akt.: Michelle Pfeiffer, George 

Clooney, Mae Whitman. AEB. 1996. 

La espía que me amó 11 

pLaSexta, 16:10. Zuz.: Lewis Gilbert. 

Akt.: Roger Moore, Barbara Bach, Curt 

Jurgens. AEB. 1977. 

Cuatro 

06:45: Kyle XY. 09:00: El zapping 

de surferos. 10:45: El encantador 

de perros. 14:00: 

Noticias Cuatro. 14:50: Deportes 

Cuatro. 15:50: Zinema. 

‘Alerta máxima’. Zuz.: Andrew 

Davis. 1992. 18:00: Zinema. 

‘Pánico a bordo’. Zuz.: John 

Shepphird. 2005. 20:00: Noticias 

Cuatro. 21:00: Bob esponja. 

21:30: Zinema. ‘Misión 

imposible 2’. Zuz.: John Woo. 

2000. 00:00: Zinema. ‘Vengador’. 

Zuz.: Don E. FauntLe- 

Roy. 2005. 01:45: Zinema. 

‘Space Sharks: la invasión ha 

comenzado’. 2005. 

Arte 

10:50: 360º, Geo. 11:45: Le 

Dessous des cartes. 12:00: 

Toutes les habits du monde. 

12:30: Le blogueur. 13:00: Malban. 

13:10: Les Villes de 

l’extrême. 13:50: X:enius. 

14:20: Les Villes de l’extrême. 

15:05: X:enius. 15:35: Les Villes 

de l’extrême. 16:15: La Ville en 

vert. 17:45: Les Dessous des 

cartes. 18:00: Tous les habits 

du monde. Egypte. 18:30: Cuisines 

des terroirs. 19:00: Arte 

journal. 19:15: Arte reportage. 

19:55: 3601, Geo. 20:40: 

L’Egypte des dieux. 22:15: Suite 

noire. 00:15: Metropolis. 

Teledeporte 

09:30: Txirrindularitza. 10:30: 

Saskibaloia. Ros Casares - 

Salamanca. 12:00: Tenisa. 

13:30: Gimnasia artistikoa. 

Europako txapelketa, zuzenean. 

15:00: Liga de campeones. 

15:30: Zaldiketa. 15:40: 

Eskubaloia. Kopako finalerdia 

zuzenean, Vigotik (Galizia). 

17:40: Saskibaloia. Real 

Madril- Bartzelona, zuzenean. 

19:50: Eskubaloia. Kopako 

finalerdia zuzenean, Vigotik 

(Galizia). 21:45: Txirrindularitza. 

Euskal Herriko Itzulia: Zalla 

- Zalla. 22:30: Albistegia. 

23:00: Gimnasia artistikoa. 


‹ Agenda 

Siempre a tu lado 11 

pLa1, 17:25. Zuz.: Tony Goldwyn. Akt.: 

Ashley Judd, Greg Kinnear, Hugh Jackman. 

AEB. 2000. 

Esplendor en la hierba 1111 

pLaSexta3, 17:30. Zuz.: Elia Kazan. 

Akt.: Natalie Wood, Warren Beatty, 

Pan Hingle. AEB. 1961. 

Misión imposible 2 11 

pCuatro, 21:30. Zuz.: John Woo. Akt.: 

Tom Cruise, Dougray Scott. 2000. 

Algo pasa en Las Vegas 1 

pAntena3, 22:00. Zuz.: Tom Vaughan. 

Akt.: Cameron Diaz, Ashton Kutcher, 

Rob Corddry. AEB. 2008. 

La torre de Suso 11 

pLa1, 22:30. Zuz.: Tom Fernandez. 

Akt.: Javier Camara, Gonzalo de Castro, 

Cesar Vea. Espainia. 2007. 

TF1 

D 

06:30: Tfou. 08:10: Shopping 

avenue matin. 08:55: Téléshopping. 

09:45: Télévitrine. 

10:15: Tous ensemble. 11:05: 

Carré viiip. 12:00: Les 12 coups 

de midi!. 13:00: Journal. 13:15: 

Reportages. 14:35: Telefilma. 

‘Le pacte de grossesse’. Zuz.: 

Rosemary Rodriguez. 2010. 

16:10: Covert affaires. 17:50: 

Tous ensemble. 18:45: 50 mn 

inside. 19:50: F1 a la une. 

20:00: Journal. 20:45: Le 

Grand Quiz du cerveau. 23:15: 

New York, section criminalle. 

01:45: 1 formula. Malasiako 

Sari Nagusia. 

France 2 

07:00: Télématin. 09:35: Thé 

ou café. 10:25: Paris sportifs. 

10:50: Réveillez vos méninges. 

11:20: Les z’amours. 11:55: 

Tout le monde veut prendre 

sa place. 13:00: Journal. 13:15: 

13 h 15, le samedi... 13:55: Envoyé 

spécial: la suite. 14:45: 

ADN. 15:35: US Marshals, protection 

de témoins. 16:15: 

Cd’aujourd’hui. 16:30: Errugbia. 

Perpignan - Toulon. 18:20: 

Le 4e duel. 18:55: Mot de passe. 

20:00: Journal. 20:35: Les 

Stars du rire. 22:50: On n’est 

pas couché. 01:55: Dans les 

yeux d’Olivier. 

France 3 

10:30: Côté maison. 11:05: Magazines 

régionaux. 12:00: Le 

12/13. 12:50: 30 millions d’amis. 

13:25: Les grands du rire. 

14:30: Côté jardin. 15:00: En 

course sur France3. 15:20: 

Keno. 15:25: La vie d’ici. 16:50: 

Un livre toujours. 16:55: Expression 

directe. 17:00: Slam. 

17:30: Des chiffres et des lettres. 

18:00: Questions pour un 

champion. 18:35: Avenue de 

l’Europe. 18:55: Le 19/20. 

20:10: C’est pas sorcier. 20:35: 

Telefilma. ‘Pour ma fille’. 

2009. 22:05: Telefilma. ‘La 

Louve’. 2008. 23:40: Soir 3.


Plaza›Kultura 

Xabier Gereño, idazle eta euskararen langile nekaezina (Bilbo, 1924-2011). ZALDIEROA 

Argi bat iluntasunean 

Xabier Gereño idazlea eta ohorezko 

euskaltzaina hil da; 150 obratik gora idatzi 

zituen, eta euskara izan zuen kezka nagusi 

Hainbat agerkaritan idatzi zuen, eta Cinsa 

liburu eta diskoen argitaletxea sortu zuen 

Gorka Erostarbe 

Ezinbestean, adinaren higatzeak 

eraginda, erritmo lasaiagoan bizi 

zen azken urteetan. Baina ezerk 

nabarmenarazi bazuen, lanerako 

grinak, aktibitateak eta ekimen 

sustatzaile izateak nabarmenarazi 

zuen Xabier Gereño idazle eta 

ohorezko euskaltzaina. «Lanean 

eta hurbileko etorkizunean baino 

ez dut pentsatzen, badakit eta 

etorkizun luzerik ez dudala», 

esan zuen Euskadi Irratian egindako 

elkarrizketan, 2004an. Atzo 

hil zen Gereño, Bilbon, 86 urte zituela. 

Alargundu zenez geroztik, 

Bilbo bizi izan zen, San Ignazioko 

Bakearen Erregina egoitzan, bere 

Deustuko etxetik gertu. Astelehenean 

egingo diote hileta elizkizu- 

na, Deustuko San Pedro elizan, 

19:00etan. 

Ipurterrea zen berez, eta euskararen 

eta euskal kulturaren 

inguruko kezka izan zuen bere 

jardunbideen lema bizi osoan. 

Idazle oparoa izan zen, izan denik 

eta oparoenetakoa. Guztira, 150 

liburutik gora argitaratu zituen. 

Antzerkia eta eleberria landu 

zituen oroz gain. Frankismoaren 

garai ilunetan argia eman nahi 

izan zion euskarari, eta euskarazko 

idazkuntzari, eta idazle berantiarra 

izanagatik, gogoz eta konbikzio 

sendoarekin heldu zion 

langintza horri. Alabaina, idatzi 

zuen literaturaz besterik, eta 

egin zuen bestelako ekarpenik. 

Besteak beste, agerkari hauetan 

eman zituen argitara bere idazla- 

nak: Txistulari, Karmel, Dantzari 

—berak sortu zuen—, Zeruko 

Argia eta Anaitasuna, Aizu!, Bilbao 

eta El Mundo. 

Euskal abesti berrien txapelketa 

eratu zuen Bilbon, 1965. urtean, 

baina agintariek debekatu egin 

zuten. Txapelketa horretan, Benito 

Lertxundik eta Lourdes Iriondok 

hartu zuten parte, besteak 

beste. 1950eko hamarkadan, Miarritzeko 

eta Baionako udalekin 

batera, hainbat jaialdi antolatu zituen 

Ipar Euskal Herrian ere. Euskal 

Herriko Txistularien Elkarteko 

sortzaile ere izan zen, eta Bilboko 

San Anton orfeoia sortu zuen 

taldeko partaidea ere izan zen. 

Xabier Lopez de Gereño Arrarte 

zuen izena, baina Xabier Gereño 

deiturarekin egin zen ezagun. 

Bilbon jaio zen, 1924ko abuztuaren 

12an. 1936ko gerra hasi zenean, 

aita lanetik bota zuten, eta familiak 

Kanarietako Las Palmas 

hirira alde egin zuen. Hiri horretako 

goi mailako Merkataritza Eskolan 

ikasi zuen, eta, Bilbora itzuli 

zenean, Merkataritza intendente 

ikasketak amaitu zituen. 33 

urtetan, kontularitza ardura izan 

zuen La Aeronautica S.A. lantegian. 

Haren enpresan lankide 

zuen Manuel Landaluze txistulariarekin 

txistua ikasi zuen, eta 

dantza taldeen ekintzak eta bidaiak 

antolatzeari ekin zion. Euskal 

kulturaren dinamizatzaile eta 

ekintzaile izan zen frankismo garairik 

minenean, eta ez zuen etsi 

bere langintzan. Hainbestekoa 

zen Gereñoren aktibitatea, ezen 

Gabriel Aresti adiskideak inurritxo 

deitzen baitzion; «oso behargina 

nintzelako». 

Bi aldiz espetxeraturik 

Euskal kulturgintzan barneratzen 

hasi orduko pilatu zitzaizkion 

trabak eta arazoak Gereñori. 

Euskara akademia bat sortu nahi 

izateagatik, hamabost egun igaro 

zituen espetxeraturik. Ez zen izan 

preso eraman zuten aldi bakarra, 

20 urte geroago berriro kartzelatu 

baitzuten, Basaurin (Bizkaia). 

Beste zenbait lagunekin batera 

Cinsa liburu eta disko argitaletxea 

sortu zuen, 1961ean. 42 disko 

eta beste zenbait liburu argitaratu 

zituzten. Merkataritza enpresen 

egitura erabilita euskal kul- 

turaren aldeko ekintzak zabaltzea 

zuen helburu argitaletxe horrek; 

musika, bereziki. 1968an, Julen 

Lekuonaren Ez, ez dut nahi 

kantuak behar zuen baimenik ez 

zuen eskuratu, eta beste hamabost 

egun eman behar izan zituen 

espetxean. 

Bi espetxeratzeez gain, atxiloketa 

gehiago ere pairatu behar 

izan zituen euskaltzale eta ekimen 

antolatzaile modura. Bigarren 

espetxealdiaren ostean, 1968 

inguruan hasi zen literatura idazten. 

40ak ondo igarota zituela hasi 

zen idazten. Aitor Zuberogoitiak 

Euskal kulturaren 

dinamizatzaile izateari 

ekin zion frankismo 

garairik minenean 

Azken urteetan 

aitortu zuen euskal 

nazionalismotik 

aldendu egin zela 

Jakin aldizkarian 2003an egin 

zion elkarrizketan azaltzen du 

ekimen batetik bestera igarotzeko 

arrazoia: «Izan ere, horixe baita 

nire filosofia: ate bat ixten denean, 

leihoa zabaldu beharra 

dago. Eta, hori zarratuz gero, beste 

bat ireki. Geldirik ez egon». 

Hasi bazen hasi zen idazten, eta ia 

atsedenik gabe idatzi ere hurrengo 

urte luzeetan. Arantza artean 

(1969) eta Argi bat iluntasunean 

(1970) izan ziren bere bi lehen nobelak, 

biak ere gatazka eta kezka 

sozialen ingurukoak. Eleberri eta 

antzezlanez gain, euskara ikasteko 

hainbat liburu eta biografia 

ere idatzi zituen; Zumalakarregi, 

Napoleon edo Mahomaren gainekoak, 

esaterako. 

Politikan ez sartzeko aholkua 

emana zion aitak, baina trantsizioaren 

urteetan Euskadiko Ezkerraren 

jarraitzaile bihurtu zen, 

Juan Mari Bandresen eraginez, 

batez ere. Euskadiko Ezkerraren 

desagertzea eta emaztearen heriotza 

aldi bertsuan gertatu ziren, 

eta zera zioen horren inguruan: 

«Batzuk PSEra joan ziren, beste 

batzuk EAra, eta ni hemen geratu 

nintzen, zahar etxean». Edonola 

ere, azken urteetan aitortu zuen 

euskal nazionalismotik aldendu 

egin zela, norbera jaiotako lekuak 

hainbesteko garrantzirik ez 

duela aldarrikatuz. 

Geratu zen zahar etxean, baina 

ez geldi. Euskal Irrati Telebistako 

lehen Administrazio-Kontseiluko 

kide izan zen, eta 1980tik 

1988ra arte Euskaltzaindian lan 

egin zuen, erakunde horretako 

kontabilitatea antolatuz; eta euskarazko 

ereduak sortu zituen langintza 

horretarako. Lehenagotik 

zuen harremana Euskaltzaindiarekin. 

1965eko irailaren 24an izendatu 

zuten euskaltzain urgazle, 

eta 1998ko apirilaren 24an izendatu 

zuten euskaltzain ohorezko.

Soto eta Silveira dira faborito gaur Iruñean 

40›› jokatuko den Nafarroako Txapelketako finalean 41›› 

Xabier Gereñoren Heriotza 

Iritzia 

Xabier Kintana Urtiaga 

Euskaltzaindiko Idazkaria 

tzo goizean, apirilaren 

8an, berri ertuna heldu A zitzaigun: Xabier Gereño 

Arrarte hila zen. Xabierrek, 

Bilbon 1924an jaioak, aurtengo 

abuztuan beteko zituen 87 urte. 

Ama txikitako euskalduna zen, 

eta aita, arabar jatorrikoa, euskaldun 

berria, pertsona jator eta 

euskaltzale porrokatuak biak, 

eta beren seme-alaba guztiengan 

herriarenganako maitasuna 

txertatzen jakin zutenak, euskararekikoa 

bereziki. 

Ekonomia ikasketak egin zituen, 

eta kontularia izan zen bizibidez. 

Baina bihotzak beti Euskal 

Herriaren alde jokatzera eraman 

zuen, garai hartan erabat zapaldurik 

zeuden kultur agerkerak 

aupatzera. Herri musika eta folklorea 

bultzatzeko, Txistularieta 

Dantzariizeneko aldizkarietan 

hasiera-hasieratik parte hartu 

zuen. Ikastolen sorreran ere ibili 

zen, eta haur txikien premiei 

erantzuteko, ipuin errazak prestatu 

eta argitaratu zituen, kantu 

tradizional eta berrien diskoekin, 

Cinsa editoriala sortuz. 

Garai hartan, Joan XXIII.aren 

Pacem in Terris entziklikaren eta 

berak eragindako Vatikanoko II. 

Kontzilioaren bidean, Don Klaudio 

Gallastegik San Antongo parrokian 

igandeetan euskaraz meza 

bat egitea erabaki zuen, Bizkaiko 

hiriburuan antolatu zen lehenbizikoa. 

Eta X. Gereño haren sustatzaile 

beroenetako bat izan zen. 

Hura gertatu zen Bilboko euskaltzale 

eta abertzale askoren biltoki: 

G. Aresti, A. Irigoien, S. Zubiri 

eta, nola ez, Gereñotarrak ere bai. 

Gaur irrigarri irudi dakieke 

zenbaitzuei meza bat euskaltzaletasuna 

bultzatzeko aitzakia izatea, 

baina frankismopeko garai 

hartan hura ezusteko aurrerapausoa 

izan zen, ondoko belaunaldi 

batzuentzako abiapuntu. 

Gabriel Aresti berak ere izugarri 

miresten zuen Xabierren eta bere 

anaien adorea. «Gereñotarrak, 

eta Xabier bereziki, inurriak bezalakoak 

dira: beti lanean. Itxuraz 

txikiak, baina aldi berean nekaezinak. 

Oztopoa handia izan 

arren, hori gainditu behar dela 

argi ikusiz gero, hortxe jarduten 

dute, jo eta ke, hura birrindu arte». 

Hirurogeita hamarren aldian, 

Euskaltzaindiak 1968an Arantzazun 

antolatu zuen Batzarraren 

ondoren, Xabier Gereñok eta bere 

anaia-arrebek euskara batzeko 

proiektuari baiezko biribila 

eman zioten, eta Xabierrek hainbeste 

artikulu eta hitzaldi egin zituen, 

jende batzuen artean bata- 

sunaz ziren errezeloak kentzeko. 

Anaitasunaeta Zeruko Argiaaldizkarietan 

maiz idazten zuen. 

Gaur egun euskal literaturak 

lortu duen maila ikusita, agian 

batzuek apalegi iritziko diote Xabier 

Gereñoren lumaren orduko 

euskal emaitzari. Baina halakoek 

pentsatu beharko lukete, neurri 

handiz, gaurko idazle handien 

irakurle ez gutxi Xabierren 

behialako nobela xume eta erraz 

haietan hasi zirela beren lehen 

pausoak euskal letretan ematen. 

Argi zekusan Gereñok erdaraz 

ongi beterik zeuden arlo oinarrizkoenak 

ere hutsik zeuzkala 

oraindik gure euskarak: euskal 

loteria-jokoa, haurrentzako ipuinak, 

nobelatxo errazak, oinarrizko 

lexikodun irakurgaiak, Bizkaiko 

euskaratik abiaturik euskara 

batuaren hondartzan oinak bustitzen 

hasten ziren irakurleentzako 

materialak, umore-gaiak, protagonista 

jakineko nobelak (Jurgi 

kapitaina, Kikili eta Kokolo...), 

bai eta egunerokotasunean oinarrituriko 

istorioak ere: Andereño 

(1975), Gadafi hiltzeko agindua 

(1987), Jomeiniren paradisuan 

(1988), Kuwait-en harrapatuak 

(1991), Drogen munduan(1991), 

Pateran etorria (2002), adibidez. 

Durangon 1965ean euskal liburu 

eta disko azoka antolatzen hasi 

zenetik, hastapenean Andra 

Maria elizaren arkupe zabalean, 

hantxe izaten zen beti, bere senideekin, 

Xabier Gereño, bere euskal 

emaitzak euskal jendeari eskaintzen. 

Gogoan dut behin, hantxe 

ginela, R. Saizabitoriari zorionak 

eman genizkiola bere azken 

eleberri bikainagatik. Berak, ordea, 

ironia umoretsuaz honela 

erantzun zigun: «Eskerrik asko, 

adiskideok, baina, halere, gehien 

eta ondoen saltzen direnak, Xabier 

Gereñoren liburuak dira». 

Merezimendu horiengatik, eta 

guztiak banan-banan aipatzea luze 

joko liguketen beste askorengatik 

ere, Euskaltzaindiak Xabier 

Gereño euskaltzain urgazle 

izendatu zuen 1965ean, bai eta urte 

batzuk geroago, 1998an, ohorezko 

euskaltzaina ere. Euskaltzaindiarenekonomia-kontularitza 

bere gain izan zuen 1980etik 

1988ra. Bere emazte eta lagun zintzoa 

1990ean hil zitzaionetik, Xabier 

Gereño pertsona nagusien 

Ikastolen sorreran ere 

ibili zen, eta haur 

txikien premiei 

erantzuteko, ipuin 

errazak prestatu 

eta argitaratu zituen 

Xabier Gereño, duela urte gutxiko irudian. EUSKALTZAINDIA 

egoitza batean bizi izan da, baina 

idazteari eta kultur ekintzak antolatzeari 

behin ere utzi gabe. 

Egia da, egun ere, gure herriarentzat 

berri guztiak ez direla beti 

pozgarriak izaten, eta aldizka 

oraindik hodei ilunen batzuk susma 

ditzakegula horizontean. Horiek, 

ordea, ez dira ezer Xabierrek 

bere gaztaroan egunero ikusi behar 

izan zituen ekaitz beldurgarriekin 

alderatzen baditugu. Halere, 

euskararen aldeko borrokan 

berak ez zuen behin ere etsi, eta 

lanean segitu zuen. 

Xabier Lizardik bere seme hil 

berriaz idatzi zuen poemaren 

izenburutik atera dut nik neure 

oraingo hau, era guztietako sentimendu, 

amets, helburu eta lankidetasunean 

oso hurbil izandako 

adiskide maite eta miretsia gogoratzeko. 

Izan bitez lerro xume 

hauek haren oroitzapenaren goresgarri, 

eta bihoazkie beraren 

seme biei eta anaia-arrebei nire 

doluminik sentituenak. Haren 

ahalegin nekaezinaz bere herriko 

lur onean ereindakoa, zorionez, 

non-nahi ari da gaur ernetzen, 

etorkizun euskaldunagoaren iragarle. 


Kim Longinotto dokumentalgileak jasoko du 

gaur Donostiako Giza Eskubideen Jaialdiko saria 

G Liburu hautatuak 

p‘Zein da errudun?’. 

(1969, Euskarazaleak). 

p‘Arantza artean’. 

(1969, Itxaropena). 

p‘Argi bat iluntasunean’. 

(1970, Lur). 

p‘Nora naramazue’. 

(1972, Lur). 

p‘Andereño’. 

(1975, egilea editore). 

p‘Hiltzaile baten bila’. 

(1975, Luis Haranburu). 

p‘Espioitza’. 


p‘Gudari bat’. 


p‘Iruineako asasinatzea’. 


p‘Jurgi kapitaina Britainian’. 


p‘Faro madarikatua’. 


p‘Txisteak, teatroa eta 

narrazioak’. 


p‘Sabotaia’. 


p‘Konspiratzaileak’. 

(1986, GAK). 

p‘Gadafi hiltzeko agindua’. 


p‘Drogen munduan’. 


p‘Zuriz jantzitako emakumea’. 


p‘Alaba bila’. 


p‘Zubiak’. 

(2003, egilea editore).


Plaza › Kultura 

Final estua 

Julio Soto eta Xabier Silveira dira faborito 

gaur Iruñeko Labrit frontoian jokatuko den 

Nafarroako Txapelketako finalean 

Maila oneko saioa izango dela aurreikusten 

dute txapelketa gertutik jarraitu dutenek 

Iñigo Astiz Iruñea 

Lehia estua izango da gaur Iruñeko 

Labrit frontoian 17:00etan hasita 

jokatuko den Nafarroako Bertsolari 

Txapelketako finalean. 

Oso estua. Julio Soto eta Xabier 

Silveira dira faborito, iazko txapelduna 

eta orain bi urtekoa. Baina 

gertu dituzte beste sei bertsolariak: 

Estitxu Arozena, Julen Zelaieta, 

Oskar Estanga, Eneko Lazkoz, 

Jon Barberena eta Xabier Terreros. 

Maila ona erakutsi dute 

guztiek aurreko faseetan, eta 400 

puntuen bueltan aritu dira egindako 

saioetan. Silveira eta Sotoren 

puntuazioetatik ez oso urrun. 

Beharrezkoa izango dute erregulartasuna 

goiko postuetara heltzeko 

gaur bertsolariek, eta dirdira 

uneren bat ere bai, gainera, txapeldun 

izan nahi badute. Txikia 

izango baita pasaren eta faltaren 

arteko tartea gaur Labriten. 

Bertsolaria eta Nafarroako Bertsozaleen 

elkarteko lehendakaria 

izan da orain hilabete gutxi arte 

Manolo Arozena. Hiru hitzez deskribatzen 

du finala: «Irekia, polita, 

handia». Irekia eta polita, lehia 

egongo delako eta hautagai argirik 

ez dagoelako. Eta handia, maila 

altukoa izango delako. «Azken 

hogeita hamar urteetan urtero 

egin da txapelketa, eta aurtengoa 

izango da, dudarik gabe, bertso 

mailari dagokionez, sekula izan 

den handiena». 

Orain bi urte Soto eta Silveira 

aritu ziren Elizondoko finalean jo- 

katutako saioan. Parez pare ibili 

ziren botatako hamalau bertsoetan, 

eta buruz burukoan aritu behar 

izan zuten, bien arteko aldea 

20 punturena baino txikiagoa zelako. 

Gaurko finaleraino heltzen 

da saio haren itzala. Goian ikusten 

ditu aurten ere Joxema Leitza 

Nafarroako Bertsozale Elkarteko 

kideak bi bertsolariak. «Orain arte 

hobekien aritu direnak izan dira, 

eta urte osoan haiek dira plaza 

gehien egin dituztenak. Zaila da 

Labriten biek huts egitea, baina 

bertsotan egin beharko dute gora 

heltzeko. Ezin dira deskuidatu». 

Curriculuma dute alde Sotok 

eta Silveirak, Arozenaren hitzetan. 

Sei txapel ditu lesakarrak, eta 

Gorritikoa, berriz, «behetik gora 

dator». Adi egon behar, ordea. Julen 

Zelaietak eta Estitxu Arozenak 

ere jantzia dute txapela lehenago, 

eta beste bertsolariak ere 

gogotsu daude. «Irristaldi txiki 

bat aski da puntan ez egoteko. Oso 

erraza da huts egitea, eta are errazagoa 

asko samar jokatzen denean. 

Horren zain daude Arozena, 

Estanga, Lazkoz... Denak. Oilar 

joko bat badago, eta ona da hori». 

Aurten ere ziurtzat jotzen du buruz 

burukoa Arozenak. «Izenik 

ezin dut esan, baina ez dut inor 

ikusten besteei puntuazioan bentaja 

handia ateratzeko gai. Buruz 

burukoa egongo da. Finalaren 

gailurraren gailurra izango da». 

Berezia da finala Iruñean jokatzea, 

gainera, Leitzak dioenez. 

«1993tik ez da finalik egin hemen, 

Iruñean arituko diren zortzi bertsolariak Labriten. NAFARROAKO BERTSOZALE ELKARTEA 

eta, gainera, indar berezia hartu 

du bertsoak Iruñean azkenaldian. 

Erdal gunea da, baina saio on dezente 

egiten dira. Finala Labriten 

egitea, bada azken urteetako lanaren 

emaitza. Orain hogei urtetik 

hona zeharo aldatu da panorama. 

Mugimendu oso baten punta 

da Labriteko saioa». 

Bere esperientziara jotzen du 

Arozenak, eta Leitzaren iritziarekin 

bat egiten: «Orain 18 urte izan 

nintzen ni txapeldun azkenekoz, 

Iruñean, Gaiarre antzokian. Baina 

orduko finalak ez du oraingoaren 

antzik. Maila asko igo da. Bertsolari 

multzoa egin da, batez ere, 

maila handikoa. Eta multzo on batek 

egiten du final on bat». 

Txapelketaren prozesua 

Ez da saio bateko kontua, Leitzaren 

hitzetan. «Txapelketa prozesu 

bat da. Ibilbide baten erakusgarri». 

Horrek azaltzen du bertsolarien 

mailaren gorakada, haren ustez. 

«Orain zazpi bat urte, Lazkozentzat, 

adibidez, zaila zen bere 

burua finalean ikustea, baina ibilbide 

baten ondoren, emaitzak jaso 

ditu. Finalean izateko motibazio 

horri eustea zaila da, bertso zaletasun 

handirik izan ezean. 

Orain zaila da bertsolari berrientzat 

maila horretara heltzea, baina 

hemendik sei zazpi urtera beste 

labealdi bat etorriko da, eta 

gaur agertoki gainean izango direnek 

zailtasunak izango dituzte 

azken saiora heltzeko». 

Bertsoak entzun behar orain. 

Arozenak eman du abisua: «Ongi 

dago gaurko finalaz hitz egitea, 

baina bihar hitz egin behar genuke 

berriz. Orduan jakingo dugu, 

akaso, gaur hitz egindako ezer ez 

dela bete». 

G Finalistak 

Julio Soto 

pJaioterria: Gorriti, 1987. 

pIbilbidea: Iaz Lesakako 

finalean irabazi, eta egun bera 

da txapelduna, baita aurtengo 

txapelketarako faboritoetako 

bat ere. 

Xabier Silveira 

pJaioterria: Lesaka, 1975. 

pIbilbidea: Sei txapel irabazi 

ditu: 1997., 2004., 2005., 2006., 

2007. eta 2009 urteetan. 

Aurten ere faborito nagusietako 

bat da. 

Estitxu Arozena 


pIbilbidea: Bitan irabazi du 

Nafarroako txapela. Iaz 

hirugarren egin zuen, eta maila 

ona eman du aurten ere. 

Jon Barberena 

pJaioterria: Elizondo, 1979. 

pIbilbidea: Txapela jantzi 

gabea du oraindik, baina hurbil 

izan du, bi txapelketatan izan 

da txapeldunordea. 

Julen Zelaieta 

pJaioterria: Bera, 1980. 

pIbilbidea: 2008an irabazi 

zuen txapela, eta umorea 

landuz, kanporaketa ona egin 

du aurtengoan. Sasoiko 

dago. 

Eneko Lazkoz 

pJaioterria: Etxarri-Aranatz, 

1983. 

pIbilbidea: Iazko txapelketako 

finalean seigarren egin zuen, 

eta aurten 400 puntuen bueltan 

ibili da kanporaketetan. 

Oskar Estanga 

pJaioterria: Gaintza, 1978. 

pIbilbidea: Hirutan izan da 

Nafarroako finaleko saioetan, 

iaz azkenekoz, eta laugarren 

egin zuen, bere bertsokera 

propioa erakutsiz. 

Xabier Terrerros 


pIbilbidea: 2008az geroztik 

urtero egon da txapelketako 

finaleko saioetan. Iaz 

zazpigarren egin zuen. 

Sarrerarik gabe geratu direnek Interneten 

bidez ikusi ahal izango dute finala 

D Beteta egongo da gaur Labrit pilotalekua, Nafarroako Bertsolari 

Txapelketako finaleko saioa ikusteko. 1.300 sarrera 

zeuden, zortzi bertsolariak zuzenean ikusteko, eta guztiak salduta 

zeuden joan den astea bukatzerako. Jadanik sarrerarik ez duenak, 

beraz, ez du finala bertan ikusteko aukerarik izango. Interneten 

bai, ordea. Nafarroako Bertsozale Elkarteko kideek zuzenean ikusiko 

baitute saioa sarean; www.bertsoa.com web orrialdean. 

Bestalde, antolatzaileek aurreratua dutenez, final berezia izango 

da aurtengoa. Orain arte egindakoen moduko azkena. Txapelketaren 

formatua aldatu egingo da datorren urtetik aurrera. Orain 

arte urtero izan da txapelketa eta finala, baina hemendik aurrera 

ez da hala izango. Halere, ez dute txapelketa berriak izango duen 

egiturari buruzko datu zehatz gehiagorik eman.

DLaburrak 

Zinemaldiaren sortzaile 

Francisco Aranaz hil da 

ZINEMA›Francisco Aranaz hil 

zen atzo,Donostiako Zinemaldia 

sortu zuten hamar merkatarietatik 

bizirik zegoen bakarra. 

94 urte izan arren,jaialdiaren 

gorabeheren berri bazuen,eta 

instituzioei laguntzak asko ez 

jaisteko eskatu zien iaz. 

Kim Longinotto: «Aldaketaren bat 

sortzeko aukera iradoki nahi dut» 

Donostiako Giza 

Eskubideen IX. Zinema 

Jaialdiaren saria jasoko 

du gaur ‘Pink Saris’ 

dokumentalaren egileak 

Jon Fernandez Donostia 

Indiako iparraldeko emakume 

analfabetoa eta kasta baxukoa da 

Sampat Pal. Hamabi urte bete 

aurretik, herri urrun batera bidali 

zuen familiak ezkontzera, eta 

ezkon-senideek tratu txarrak 

eman zizkioten. Herriko arau 

zorrotzei aurre egiten ausartu 

zen eta, ondorioz, kalean amaitu 

zuen bost seme-alaba txikirekin. 

Urteak pasatu ostean, Gulabi 

Gang sortu du, soineko arrosen 

taldea, antzeko egoeran bizi diren 

emakumeei laguntzeko. Pink 

Saris film dokumentalean bildu 

du Kim Longinotto dokumentalista 

ingelesak Sampaten eguneroko 

egitekoa. Filma Donostiako 

Viktoria Eugenia antzokian aurkeztuko 

dute gaur, 19:00etan, eta 

ekitaldi berean Giza Eskubideen 

IX. Zinema Jaialdiaren saria jasoko 

du Longinottok bere ibilbidearengatik. 

Sampatengana laguntza eske 

doazen lau neska gazteren istorioetan 

dago oinarrituta filma. Indiako 

emakume askorentzat ohikoak 

diren krisialdi latzak bizi dituzte 

laurek. Rheka hamalau 

urteko neskatila, esaterako, ukiezinen 

kastakoa da, Sampat bezala, 

eta kasta baxuenekoa izateagatik 

ezkontzen utzi ez dien familia 

bateko gizon batek haurdun 

utzi du. Renu hamabost urteko 

neskatila, berriz, ezkon-senideen 

etxean abandonatu du senarrak, 

eta aitaginarrebak, tratu txarrak 

emateaz gain, bortxatu egiten du. 

Istorio gogorrak dira, gordinak, 

baina eufemismo eta sentsazionalismo 

barik kontatuak. «Ez 

ditut biktimak erretratatu nahi, 

aldaketaren bat sortzeko aukera 

iradoki baizik», dio Longinottok. 

Arazoak dituzten emakumeen bi- 

Musikaren inguruko sare 

sozial bat sortu du Azkuek 

MUSIKA ›Bizkaiko Foru Aldundiaren 

Azkue fundazioak musika 

ardatz duen sare sozial bat 

abian jarri du Interneten.Bandabeat 

du izena,eta «musika 

bizi baina musikatik bizi ez diren 

taldeentzat» izango dela jakinarazi 

du.Last.fm euskarrian 

entzun ahal izango dira talde 

horien abestiak.Euskarazko taldeak 

lehenetsiko ditu Bandabeat-en 

sistemak,baina gainerako 

taldeek ere izango dute tokia. 

Kim Longinotto eta Denis Itxaso Kultura zinegotzia, atzo, jaialdiak emandako sariarekin. J. C. RUIZ / ARGAZKI PRESS 

zitza aldatzeko sortu du Sampatek, 

hain zuzen, Gulabi Gang. 

Fuksia koloreko sari soinekoak 

jantzitako ehunka emakume bildu 

eta polizia ustelengana edota 

indarkeriaz baliatzen diren sena- 

‘‘ 

Jendeak zuzeneko 

esperientzia nahi du 

dokumental bat 

ikustera doanean» 

KIM LONGINOTTO 

Dokumentalgilea 

rrengana joaten dira, legea betearazteko 

edo desafio egiteko. «Biktimen 

bizitzan eragiten duen aldaketa 

sotila da. Baina Sampat 

bezalako jendea behar da, irmo 

mantentzen dena eta sineskeriei, 

tradizioari eta aginteari aurre egiten 

diena». 

Ibilbide luzea du egina Longinottok, 

eta egungo dokumental- 

Dance Openeko ikusleek 

Lucia Lakarra saritu dute 

DANTZA›Lucia Lakarrak jaso du 

San Petersburgoko Dance 

Open jaialdiko ikusleen saria. 

Antolatzaileen eskariz,bi pausotarako 

Thais obra interpretatu 

zuen euskal dantzariak.Roland 

Petiten pieza horrekin jaialdi 

entzutetsu horretako sari nagusia 

eskuratu zuen iaz.Bere 

helburuetako bat ikusleei zoriona 

ematea dela esan zuen Lakarrak 

saria hartzean,eta horregatik 

sari hori berezia dela oso. 

gilerik garrantzitsuenetako bat 

da. Batez ere, emakumeen eskubideen 

urratzeen berri ematen du 

bere lan gehienetan, eta gaurko 

saria bere filmetako «heroiei» eskaini 

nahi die: «Nik kamera baino 

ez dut jartzen, ez dut ezer arriskatzen. 

Haiek, berriz, egunero dute 

bizia jokoan». 

1976an hasi zenetik 20 film dokumental 

baino gehiago zuzendu 

ditu, besteak beste, Divorce Iranian 

Style (1998), Sisters in Law 

(2005), Hold Me Tight, Let Me Go 

(2007) eta Rough Aunties (2008). 

Iaz grabatu zuen Pink Saris, eta 

hiru aste barru Pakistango neska 

gazteen inguruko dokumental 

bat filmatzen hasiko da. 

Heroiaren itzalak 

Arazoa beren larruan bizi dutenen 

istorioak bilatzen ditu beti 

Longinottok. Haren ustez, mahai 

baten atzean jarritako adituek 

ematen dituzten azalpenak ez 

dira batere baliagarriak. «Jende- 

Errezitaldiak eta doako 

sarrera, Oteiza museoan 

ARTEA ›Gaurko egunez hil zen 

Jorge Oteiza, 2003an. Eta artistaren 

heriotzaren zazpigarren 

urteurrenean egitarau berezi 

bat prestatu du Altzuzako Oteiza 

museoak. Gaur eta bihar sartzea 

doan izango da. Halaber, 

Beatriz Pomes txirulariaren 

errezitaldia izango da gaur eta 

bihar, 12:30 eta 13:30ean. Alberto 

Rodriguez Purroi kantautore 

nafarrak ere kontzertua emango 

du bihar, 13:00etan. 

ak zuzeneko esperientzia nahi du 

dokumental bat ikustera doanean». 

Horregatik aukeratu zuen 

Sampat, arazoa zuzenean bizi 

duelako eta zuzenean kontatzen 

duelako. Alabaina, dokumentalak 

ez du heroi gisa mitifikatzen, 

filmak aurrera egin ahala agerian 

geratzen dira haren alde ilunak 

ere. 

«Sampat heroia da, baina berak 

salatzen dituen gauzak ere 

egiten ditu. Indiako Uttar Pradesh 

eskualdean ospea hartzen 

ari da. Jadanik ez du Gulabi Gang 

taldea bildu beharrik; bere ospea 

erabiltzen du emaitzak lortzeko, 

eta ospea beti da arriskutsua», 

Longinottoren esanetan. Dokumentalek 

ez diote ondoriorik 

eman behar ikusleari, bakoitzak 

bere ondorioak ateratzeko tresnak 

baizik. Hori da Longinottoren 

xedea, eta horregatik agertu 

nahi izan ditu heroiaren argiak 

eta itzalak, ikusleak erabaki dezan. 


Kultura ‹ Plaza


Plaza › Kultura 

Catherine Millet, atzo, Bilbon. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS 

Catherine Milleten iritziz, 

«bikotearen guztizko lotura 

ilusio bat baino ez da» 

‘La vie sexuelle de 

Catherine M.’liburuko 

bizipenak «mundu 

guztiaren mamuak» 

direla esan du Bilbon 

Irune Berro Bilbo 

Idazle gisara, «dena» esan behar 

duela uste du Catherine Milletek 

(Bois-Colombes, Frantzia, 1948). 

«Emakume ezkondua naizen aldetik, 

aldiz, nahiago dut pentsatzen 

eta egiten dudan guztia ez 

esan». Gutun Zurian izan zen 

atzo, eta Bilboko jaialdiaren aurtengo 

goiburuak (Egin ezazu nahi 

duzuna, ezer egiten ez duzun bitartean) 

bikoterako duen filosofia 

ezin hobeto laburtzen duela azaldu 

zuen. «Batzuetan zaila da idazle 

moduan esandakoek bikote harremanean 

eraginik ez izatea. 

Baina bikotearen guztizko lotura 

eta elkar ulertzea ilusio bat baino 

ez da. Sexualitateak banatu egiten 

ditu bikotekideak. Ikuspegi 

eta proiektu ugari partekatzen di- 

tuztenei ere gertatzen zaie; sexualitateak 

aldendu egiten ditu». 

Haatik, jende andanak bikotean 

bizi nahi duela onartzen du Milletek. 

Baita berak ere. Urte mordoa 

da Jacques Henric idazlearekin 

ezkondu zela. «Ondo egoteko, 

nork bere aldetik askatasuna izan 

behar du, eta bikotekidearekin 

ahalik eta gutxiena hitz egin», uste 

du idazle eta arte kritikariak. 

Literatura errusiarra 

2001ean kaleratutako La vie sexuelle 

de Catherine M.liburu polemikoan 

azaldu zituen bikote harremanean 

zein handik kanpo 

izandako askotariko sexu esperientzia 

libreak. Literatur kritikari 

batzuek emakumearen askapenaren 

aldarri moduan hartu zuten; 

eta, beste batzuentzat, baliorik 

gabeko pornografia hutsa baino 

ez da liburua. Nolanahi den, 33 

hizkuntzatara itzuli dute, eta bi 

milioitik gora ale saldu ditu mundu 

osoan. 

Milleten aburuz, harrigarriena 

ez da berak kutsu pornografikoa 

duen liburu bat idatzi izana, «libu- 

ru horrek horrenbesteko arrakasta 

eduki izana baizik». 

Dioenez, «sexualitatea ikuskera 

errealistaz jorratzen zuen aitortza 

zintzorik ez zegoelako» idatzi 

zuen , «eta bizitzak esperientzia 

batzuk izatera eraman ninduelako; 

alegia, banuelako zer 

kontatu». Haserrealdirik bizienak 

ustez intelektualak diren jendeen 

artean gertatu zirela gogoan 

du Art Press aldizkari entzutetsuko 

zuzendari ere badenak. «Nire 

moduko giroetan mugitzen direnek 

erreakzionatu zuten okerren. 

Aldiz, bestelako herritarrek ondo 

hartu zutela uste dut». Ez daki 

ziur horren arrazoia. «Irakurleek 

beharbada ez dituzte izango liburuan 

azaldutako bizipen guztiak, 

baina hein handi edo txikiagoan 

denok dauzkagun mamuak dira». 

Errusia izan da literatura gonbidatua 

Gutun Zurian. Eta Sobietar 

Batasunetik herrialde hartako 

literaturak eginiko bidearen 

berri eman zuten hainbat adin eta 

estilotako idazleek. Vladimir Makanin, 

Aleksei Varlamov eta Maria 

Galinak, besteak beste. 

Dogma zaharrak 

Kritika 

Zinema 

‘Haevnen’ / ‘In a Better 

World’ 11!!! 

Zuzendaria: Susanne Bier. 

Aktoreak: Mikael Persbrandt, Wil 

Johnson, William Johnk Nielsen. 

Herrialdea: Danimarka. Iraupena: 

119 minutu. 

Gontzal Agote 

E 

maten du erretzaile ohiei 

gertatzen zaien gauza bera 

gertatu zaiela Dogma 

mugimenduaren barnean izan ziren 

hainbat zinemagileri. Zinemaren 

purutasun eta soiltasuna 

aldarrikatzen zituztenek, izenpetutako 

arau zorrotzak betetzen zituztenek, 

bide komertzialak deitoratzen 

zituztenek Submarino 

(2010) eta Hævnenhau egiten dituzte 

orain, besteak beste. 

Musika emozioak azpimarratzeko 

erabili behar izatea ez da oso 

baliabide iraultzailea 2011n. Afrika 

beltzera jo behar izatea bestelako 

errealitate bat erakustera eta 

irudi hunkigarriak bilatzera ez dirudi 

Europan aberatsean gertatzen 

ari dena islatzeko modurik 

naturalena. Baina Susanne Bierren 

filmak bide hori hartu du, 

muturreko errealitateen bitartez, 

leku guztietako gizarteetan dagoen 

biolentzia giroa jaso nahian. 

Nolabait, Michael Haneke izaten 

saiatu da, eta ongizatearen gizartearen 

azpian ezkutatzen den 

hipokrisian eta zaborrean araka- 

tu nahi izan du. Baina austriarraren 

aldean otzana da Hævnen-ek 

luzatzen duen begirada. Sinbolismoarekin 

liluratuta, paisaiek, zeruek, 

hodeiek esan nahi dute istorioak 

ezin duena, eta ahalegin horretan 

indarra, zintzotasuna eta 

amorrua galdu ditu narrazioak. 

Hævnen-ek ikuslearen rola 

hartzen du; urrunetik begiratzen 

die gertaerei. Afera da horietako 

asko nahiko modu bortxatuan 

etortzen direla, bereziki gaztetxoen 

jokabideetan. Aita iraindu 

duen pertsona baten autoaren azpian 

lehergailu bat jarri behar 

duenak sinetsi eta sinetsarazi behar 

du pauso hori eman behar 

duela, eta filmean ez da horrelakorik 

gertatzen. 

Hausnarketa interesgarriak 

egiteko bidea zabaltzen ahal zituen 

pelikulak, baina azkenean 

bokazio pedagogikoak ito du gizartearen 

gaixotasunaren gaineko 

azterketa zorrotza egiteko 

nahia. Barrabaskeria kategorian 

gelditzen da bi gaztetxoren neurrigabeko 

biolentzia eztanda, eta, 

behin hasita, erredentziorako bidean 

jartzen ditu pertsonaia guztiak, 

senar-emazteak barne. 

Mezua argia da —eta norbaitek 

ulertu ez badu, hor da amaierako 

sekuentzia tristea, azpimarratzeko—: 

zein hutsalak diren alderdi 

honetan ditugun arazoak, munduko 

beste bazterretan biziaren 

balioa hutsaren hurrengoa denean. 

Baina horixe bera esateko 

bide sotilagoak aukeratzen ahal 

ziren. 

Markus Rygaard eta William Johnk Nielsen aktoreak. PER ARNESEN / EFE

Artea D 

Weiwei berriz ere 

Begiz 

Ismael Manterola Ispizua 

urreko artikulu batean 

Ai Weiwei artista txina- A tarraren kontra Txinako 

gobernuak hartutako neurrien 

berri eman genuen. Orduan 

etxea eta lantokia birrindu zizkioten; 

orain artistaren atxiloketaren 

berri eman behar dugu. 

Mendebaldean gertatzen denaren 

aurka, Txinan kulturak 

oraindik arazoak sor ditzakeela 

ematen du. Gobernuak idazleak 

eta artistak kartzelan sartzeko 

erabakia hartzen badu, sortzaile 

hauengan mehatxua ikusten 

duelako izango da. 

Hala ere, Europan eta AEBetan 

ez dago Txinako gobernuaren 

aurkako iritzi gehiegizkorik, ez 

komunikabideen kanpaina erral- 

doia «tiranoa» gobernutik botatzeko. 

Txina ez da Libia, eta orain 

Gaddafiren ankerkeriarekin entretenituta 

gaude. Itxuraz, txandaka 

etsai musulmana berritzea 

tokatzen zaigu: Sadam, Ben Ali, 

Mubarak, Gaddafi... Inoiz ez Qatarreko 

edo Kuwaiteko emirra 

edo Saudi Arabiako erregea. 

Hori bai, guztiei armak saldu 

ondoren zibilak babesteko armak 

erabiltzen ditugu. Armagintza industriak 

beti irabazten du. 

Ai Weiwei artistaren atxiloketak 

ez du eragin protesta handi- 

Marina Nuñez artista espainiarra Bilboko Rekalde aretoan. Atzean bere obretako du. LUIS JAUREGI ALTZO / ARGAZKI PRESS 

Barnera begirada 

Kritika 

‘Estaltzea ikusteko, edo 

begi alferra’. Marina Nuñez. 

Lekua: Rekalde aretoa (Bilbo). 

Noiz arte: maiatzaren 15 arte. 

Mikel Onandia 

egiak. Begi ederrak, 

handi eta esanguratsuak, B baina baita bereziak, kezkagarriak 

ere. Bisitaria zelatatzen 

duten begi artegak, arraroak, 

mutanteak dira Bilboko 

Rekalde aretoan Marina Nuñez 

(Palentzia, Espainia, 1966) artistaren 

erakusketaren muina 

—azken 20 urteetan gauzaturiko 

lanen hautaketa honetan margolanak, 

marrazkiak, infografiak 

eta bideoak aurki daitezke, gizakiaren 

alderik ezkutuenak aztertzen 

dituzten proposamenak—. 

Erakusketaren abiapuntua 

Buñuelek Dalirekin batera egini- 

ko Un chien andalou (1929) filma 

dugu —sarreran pantaila handian 

ikusgai—, batez ere lehen 

eszena, ospetsua bezain bisualki 

indartsua: gizonezko batek, 

Buñuelek berak, bizar-xafla bat 

zorrozten du etxeko balkoitik 

gauaren zerua begiratzen duela, 

eta laino batek ilargi betea zeharkatzean, 

emakume baten begia 

ebakitzen duela imajinatzen du... 

Irudi horiek, eta oro har film 

osoa, Freudek teorizaturiko ametsen 

ikuskeraren eraginpean, 

arrazoiaren mundu zurrunarekin 

hautsi eta inkontzientearen 

unibertso ezkutuarekin konektaturiko 

adierazpen lez interpreta 

daitezke. Maria Nuñezek, begia 

gizakion elementu iradokitzaile 

nabarmena dela konturatuta, 

berau darabil —begien izaera 

alderdi biologikoenetik sinbolikoenera 

igaroz— surrealistek 

artearen bidez gizakion alderik 

ezkutuena errepresentatzeko 

zuten asmoarekin jarraitzeko. 

Begiaren ideiatik sortzen den 

metafora multzoa askotarikoa 

da, bai ikusmenaren zentzumenak 

tradizionalki duen garrantziagatik, 

baita organo bisualak 

berak duen izaera fisikoagatik 

ere. Begiak gure ingurura, kanpo 

mundura gure barne mundutik 

irekitzen diren leihoak ditugu; 

erakargarriak izan daitezke, delikatuak, 

bigunak, baina baita ilunak, 

zitalak ere. Horren ildotik, 

artista espainiarrak bere unibertso 

propioa garatu du: nini ezberdineko 

begiak, begi zulo bakarrean 

pilatzen diren begi ugariak, 

desegiten direnak, begi bizidunak. 

Mostraren izenburuak berak 

mundu honi egiten dio erreferentzia, 

hain justu, oftalmologiaren 

ikuspegitik. Usu, gaitzdun 

begia osatzeko —begi alferra, 

esaterako—, osasuntsua estali 

ohi da. Imajina dezakegu, estalita 

den begi horrek metamorfosia 

pairatzen duela, eta kanpoaldera 

beharrean, gorputzaren barneal- 

rik nazioarteko gobernu «demokratikoen» 

artean, batez ere Txina 

delako Europako ekonomiaren 

ahultasuna konpontzera etorri 

den osaba aberatsa. Hori ikusita, 

ez dago aitzakiarik. Txinak 

jendea hil, atxilotu, kartzelatu, 

torturatu —hemen ere egiten den 

zerbait, bestalde—, atzerriratu 

egin dezake, edo eros dezake, 

esan beharko genuke. Ez da Nazio 

Batuen ebazpenik egongo artea 

inori ez zaiolako askorik interesatzen, 

eta, aldi berean, estatu 

askorentzat artea oraindik arris- 

dera begiratzen duela, normalean 

ezagutzen ez dugun errealitate 

konplexu bat behatzeko. 

Dena ikusten duten Jainkoaren 

edo Anaia Handiaren ikuskerarekin 

hautsi eta begirada humanoago 

eta hurbilago bat agertu 

nahi du Nuñezek; hala ere, 

erakusten digun errealitatea ez 

da zinez oso atsegina. Arrazoiaren 

logurak mamuak itzartzen 

ditu; eta Nuñezen lanetan misteriotsu 

eta arrotzarekiko erakarmena 

identifika dezakegu: zoroen 

erretratuak, munstroak, mutante 

postapokaliptikoak, aho 

gabeko eta aho askoko aurpegiak, 

gorputz erabat deformatuak, 

emakume biluzien sufrimendu 

fisiko eta mentalak, aurkituko 

ditugu erakusketan. 

Betiko teknikak eta teknologia 

berrietan oinarritzen diren lengoaia 

berriak konbinatuz, Nuñezek 

subjektuaren identitate pertsonala, 

askotarikoa eta metamorfikoa, 

iruditeria oso fisiko eta 


Kultura ‹ Plaza 

kutsua izan daitekeelako. Bitartean, 

denak gustura egongo gara 

Libiaren bonbardaketen bidez 

gure kontzientzia lasaitu dugulako. 

Jende arrunta babesteko egindako 

zilegizko beste gerrak Afrika 

iparraldea baretuko eta agintean 

dagoen diktadorea ahulduko 

duelakoan. Baina, zooma auzokoei 

gehiegi zabaldu gabe, 

Euskal Herrian egindako armekin 

sahararren kontra tiro egiten 

duen Marokoko diktadorearen 

«akatsak» ikus ez ditzagun badaezpada 

ere. 

sinboliko baten bidez tratatzen 

du. Munduaren tragikotasunez 

era konkretuan hitz egin beharrean, 

modu metaforikoan agertu 

nahi du giza izaera; gorputzak 

errepresentatzen ditu identitate 

horren korrelatua direlako, eta 

betiko obsesioak eta subjektibitatearen 

estereotipo zaharrak ikertzen 

saiatzen da, horiek dekonstruitzeko 

eta berri batzuk proposatzeko. 

Ez dago erantzun 

argirik, baina bai helburu jakin 

bat. Ezagun eta hurbilekoen dugun 

hori kezkagarria bihurtzea, 

alegia, Freudek siniestroa deitzen 

zuen hori ikusleari sentiaraztea 

da artistaren nahietako 

bat; funtsean, irudi gordin eta 

asaldatzaileak erabilita, ikuslea 

aztoratzeko asmoa. Hori guztia, 

bereziki —baina ez soilik— emakumeen 

unibertsoaren gaineko 

ikuskera kritikoa agertzen duen 

konpromiso sozial batekin. 

Esploratu gabeko lurraldeetan 

barnako introspekzio bidaia proposatzen 

da. Kontua da artearen 

munduak sarritan ekin diola esplorazio 

horri, eta egiaz zaila dela 

historian zehar hainbatek (Bosco, 

Blake, Goya, Munch, Bacon, 

eta abar luzea) maisuki agerturikoari 

zerbait gehitzea; hala, erakusketatik 

irtetean Buñuelen lana 

ostera ikustean mostrako lanik 

asaldagarriena orain 80 urte 

eginiko film hartako begi moztuaren 

eszena dela konturatzen 

gara. Horrek, baina, ez du Nuñezen 

lana estali behar; izan ere, artistari 

egungo gizarteak ekartzen 

dizkigun berritasunen aurrean 

bere ekarpena egitea onartu behar 

diogu. 

Modu batera edo bestera, inplikazio 

etiko eta estetikoak sugeritzen 

dituzten zientzia-fikzioaren 

eta unibertso post-humano 

baten barnean mugitzen diren 

errealitateak proposatzen ditu 

Nuñezek, etorkizunak ekarriko 

dizkigun erronka berrietan betiko 

auziek duten presentzia agerian 

utziz eta begirada berri eta 

ezberdinak proposatuz. Barne 

begiradak.


Plaza › Bizia 

Rosa Maria Calaf q 

Kazetaria 

Kontraste izugarriak dituen herrialde gisa 

azaldu du Japonia Rosa Maria Calaf kazetari 

kataluniarrak, Tolosako Amalur ekimenean. 

«Guztien onura 

bilatzen du 

gizabanakoak 

Japonian» 

Xabier Martin Donostia 

Kazetaritza zainetan darama, eta 

sekula ez dio utziko jardunari. 

Erretiroa hartu zuen, eta ordutik 

ez da ageri Rosa Maria Calaf (Bartzelona, 

1945) TVEn; urruneko 

edozein herrialdetik kronika egiten 

azaldu da hamaika aldiz pantaila 

txikian, gogoeta pertsonalekin 

gehienetan. 93 herrialdetan 

aritu da berriemaile 26 urtean. 

2009az geroztik jubilatua da. «Baina 

ez naiz geratu, batetik bestera 

nabil beti», dio. Japoniari buruz 

aritu da Tolosako Amalur jardunaldietan; 

«biziki» maite du eguzki 

sortu berriko herrialdea. Japoniarren 

izaeran «tradiziorik estuena 

eta modernitaterik 

handiena» nahasten direla dio. 

Tsunami hitza ere saihestezina 

izan da; «aurrera aterako dira, ez 

dut zalantzarik». 

Japonia nortasunaren bila dabilela 

diozu, eta hori hondamendiarekin 

zerikusirik ez duen baieztapen gisa. 

Zer esan nahi duzu? 

Kanpotik ikus daitekeen ezaugarri 

bat dago baieztapenaren oinarrian: 

tradizioa eta modernitatea 

elkarrekin bizi dira Japonian. Ortodoxo 

zorrotzak izan daitezke, 

baina baita bitxienak ere. Sarritan 

bi joera horiek ez dute harreman 

ona. Kontua da Japonia bere 

kabuz aritzen den herrialde moderno 

gisa begitantzen duela jendeak 

oro har mendebaldean, teknologikoki 

herrialde aurreratuen 

paradigmatzat jotzen da. Gertatu 

den hondamendiak zerbait alda 

dezake hori, baina ez gehiegi. 

1998tik 2008ra egonaldiak egin dituzu 

han; batzuk, luzeak. Zer moduz 

bizi da Japonian? 

Oso ongi bizi da; nik ezin dut besterik 

esan. Japoniak ez du inor 

epel uzten: batzuek gorrotatu egiten 

dute; besteek, maitatu. Gizarteko 

elkarbizitza primerakoa da, 

oreka handiarekin eta besteekiko 

errespetu nabarmenarekin. Tsunamiak 

eragindako ezbeharrean, 

japoniarren jarrera argi ikusi da. 

Mendebaldeko hiritar batek akaso 

ez du berehala ulertuko jarrera 

hori. Guztien onura bilatzen du 

gizabanakoak Japonian, norberarena 

bigarren mailan utzita. 

Nondik dator horrenbesteko aldea 

mendebaldeko gizarteekiko? 

Kulturaren oinarrietan dago gakoa. 

Europan indibidualismoaren 

aldeko joera nagusian hezi 

gaituzte. Japonian oso bestelakoa 

da heziketa; beste kultura batean 

hazten dira haurrak, beste balio 

batzuekin. 

Ez da dena bakea izango, ordea? 

Tentsio batzuk badaude gizartean, 

noski. Modu jakin batez janzten 

diren gazte taldeak gero eta 

gehiago dira; beste jarrera baten 

bila dabiltza horiek. Mendebaldeko 

modernitatearen eragina da. 

Helduek eskaintzen dituzten betiko 

moduek alternatiba izan dezaketela 

adierazi nahi dute, eta jarrera 

horiek ez dituzte denek ongi 

hartzen. Tentsioak sortzen dira 

alde horretatik, eta nahasmena 

ere bai. 

Edonola ere deigarria da lanarekin 

duten ardura izugarria, enpresarekiko 

fideltasun amaiezina. Nola azaltzen 

da hori? 

Guk gure pentsamoldeekin nekez 

uler dezakegu. Askoz ere ludikoagoak 

gara. Haiek apenas jorratzen 

duten alor ludikoa; denbora 

gehiena lanari ematen diote. 

«Mendebaldeko 

‘modernitateak’ eta 

tradizioak talka egiten 

dute gizartean» 

«Denak zintzoak zirela 

uste zuten japoniarrek; 

orain mesfidantza 

handia sortu da» 

Gehiengoaren onura kontuan 

hartzen bada, haien gizartea justuagoa 

da gurea baino. Nik horrela 

ikusten dut, behintzat. Dena 

den, ulertzen dut gutako edozeinek 

arazoak edukitzea Japonian 

gizarteratzeko. Han ongi bizi zaitezke, 

etxe onarekin eta osasun 

zerbitzu on batekin, adibidez, eta 

lagun hurkoaren errespetua ere 

ez zaizu faltako. Hori bai, alor ludikoan 

ez duzu ezer askorik aurkituko. 

Nola azal daiteke herrialde bat erabat 

modernoa izatea azpiegiturak 

eta beste alor batzuk kontuan hartuta, 

eta hain berezia, globalizaziotik 

babestua aldi berean? 

Gizartea oso babesturik eduki 

dute gidariek. Euren ohiturak, 

kultura oro har, izugarri babestu 

dituzte. Orain gutxi arte, herrialde 

itxi bat zen; immigrazioa ere 

debekaturik zuten ia. Orain zerbait 

aldatu da hori, baina ez asko. 

Gainera, ezin da ahaztu Japonia 

uharte bat dela, eta horrek laguntzen 

du maila batean bakartua 

egotera. Orain teknologia berriekin 

aldatzen hasi da, baina gutxika 

ari da aldatzen, zibilizazio talkarik 

gabe, hainbat herrialde txirotan 

gertatu diren talkak 

saihestuta. 

Aldaketa lasai horren adibide bat jarriko 

zenuke? 

Gastronomia izan daiteke horren 

erakusle. Tokion leku ugari aurkituko 

dituzu hanburgesa bat jateko, 

baina japoniarrek euren 

etxeetan euren janariak prestatzen 

dituzte bakarrik, mendeetan 

egin duten moduan. Eta, Tokiotik 

kanpo, edozein herritara joaten 

bazara, seguruenik ez duzu auke- 

ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS 

rarik ere izango hanburgesak jateko. 

Zertarako utzi osasuntsua 

eta ona den gastronomia, eskasa 

eta kaltegarria den gastronomia 

hartzeko? 

Fukushimako hondamendiak aro 

berri bat zabalduko al du Japonian? 

Burua altxatuko al dute japoniarrek 

noizbait? 

Zaila da zer gertatuko den jakitea, 

baina, II. Mundu Gerraren 

ondotik erakutsi zutena kontuan 

hartuta, era batera edo bestera 

aurrera aterako dira, ez dut 

zalantzarik. Dena den, zauriak 

handiak dira, eta aldaketak etorriko 

dira, seguru. Kalean, jendea 

hasia da zalantzan jartzen euren 

gobernua esaten ari dena, eta 

hori izugarria da japoniarren 

gizartean. Japoniarrek uste 

zuten denak zirela zintzoak eta 

arduratsuak, baita energia 

nuklearreko enpresaburuak ere, 

eta orain mesfidantza sortu da. 

Hori kolpe handia da haientzat. 

Guretzat normala dena japoniarrentzat 

ezuste izugarri gogorra 

izan da, eta krisi batean sartuko 

direla argi dago. Orain edozeinek 

esaten dio kalean kamera bati «ez 

dut sinesten gobernua esaten ari 

dena». Hori pentsaezina zen hondamendiaren 

aurretik. Azkenean, 

baina, aurkituko dute euren 

bidea. 

Berrikuntzekin 

dator Basque 

Culinary Center 

lauhileko 

honetan 

Sei ataletan banatuko 

dituzte ikastaroak, 

eta hamabost laguneko 

taldetxotan 

emango dituzte 


Itsasoko algek sukaldean duten 

erabilera, pintxoak nola prestatu 

eta gastrotabernak negozio eredu 

berriak nola sortu. Horiek dira 

Basque Culinary Centerek lauhileko 

honetarako prestatu dituen 

ikastaro berririk esanguratsuenak. 

Sei multzotan banatu dituzte 

ikastaroak: produktua, sukaldeko 

teknikak, aretoa, sommelier 

lana, kudeaketa jatetxeetan eta 

elikadura industriala. Talde txikietan 

emango dituzte guztiak, 

hamabost lagunekoetan, kalitatezko 

eskolak bermatzeko. Irakasle 

lanetan, Mikel Zeberio, Iñigo 

Lavado, Patxi Bergara, Aitor 

Arregi eta Albert Adria ibiliko 

dira, besteak beste. 

Elena Arzak, 

munduko 

emakume 

sukaldari onena 

izateko hautagai 


Astelehenean munduko emakume 

sukaldari onena izenda dezakete 

Elena Arzak San Pellegrino 

sarietan. Restaurant Magazine elkarteak, 

munduko 50 sukaldaririk 

onenen zerrenda osatzen duenak, 

sari bat sortu du aurten emakume 

sukaldarientzat. Hiru 

hautagai daude: Nadia Santini 

(Dal Pescatore), Anne-Sophie Pic 

(Maiçon Pic) eta Elena Arzak 

bera, Arzak etxekoa. San Pellegrino 

zerrenda nagusia hilaren 18an 

ezagutaraziko dute, baina munduko 

emakume sukaldaririk onenaren 

saria astelehen honetan jakinaraziko 

dute. Saria datorren 

asteko galan jasoko du irabazleak. 

Arzak aita-alabek protagonismo 

handia izan dezakete aurtengo 

San Pellegrino sarien galan, 

Juan Mari Arzak bera jartzen baitute 

askok Ibilbide osoaren sarirako 

hautagai irmoena. Euskaldunak 

ez dira faltako zerrendan, 

nolanahi ere.

Elikadura D 

Errezeta 

Iker Markinez 

OSAGAIAK 

4 pertsonarentzako osagaiak: 

Sei arrautza, 

irina, 200 g; gurina, 75g 

azukrea, 50g; litro erdi esne 

sagarrak(3, golden) 

Karamelizatzeko: 

azukrea (4 koil.), gurina (1 koil.). 

JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS 

Krepeak sagarrez beteak 

pLehenik, ontzi batean ondorengo osagaiak nahastuko ditugu: 

arrautzak osorik, 50 gramo azukre eta 200 gramo irin, eta dena 

ongi irabiatu. Ondoren, esnea gehitu eta nahastu. Tamaina ertaineko 

zartagin batera 75 gramo gurin bota, eta urtzean aurreko ontzira 

nahastu. Ondoren, zartagin bera berotzen jarri, eta beroa dagoenean 

bertara kazokada bat krep masa bota, eta zartagia alde batetik 

bestera suabe-suabe mugituz, masa zartagin guztian zabaldu. Segundo 

batzuen ondoren, buelta eman, eta segidan plater batera 

atera. Gainontzeko masarekin gauza bera egin. 

p Orain, krepeak betetzeko sagarrak prestatuko ditugu. Horretarako, 

sagarrak zuritu, bihotza kendu eta lauki txikitan ebaki. Zartagin 

bat berotzen jarri, eta koilarakada bat gurin bota, eta segidan sagar 

puxketak gehitu. Hiru minutu pasatu ondoren, lau koilarakada azukre 

gehitu, sua edo beroa bizitu, eta beste 3 edo 4 minutuz eduki 

bertan. Sagar zatiak karamelizatu arte eduki sutan. Ondoren, sutatik 

erretiratu. 

p Krepeak betetzeko, sartu koilarakada sagar karamelizatu krep 

bakoitzaren erdian eta tolestu. 

p Orain marrubi garaia denez, marrubiak erabil ditzakegu saltsa 

goxo bat egin eta krepeak gainetik bustitzeko. 

2 Hazkurri kontuak 

Ontzi adimentsuak 

Edorta Agirre 

likagaien ontzi birziklaga- 

E rrien ondotik enbase adimentsuak 

etorri dira aspaldi honetan 

saltokiko azalerez jabetzera. 

Bilduki horiek, daukaten 

elikagaien egoeraz eta kalitate 

mailaz informatuko gaituzte 

begiratu soil batez. Duela bi 

urte, Ase eta Gose honetantxe, 

haragi enbaseetako sentsorea 

(mikroorganismo patogenoen 

jardueraren ondoriozko gas eta 

lurrunak atzematen zituena) 

izan genuen hizpide. Haragiaren 

usteltze prozesuaren lehen etapa 

nekez atzeman dezakegu 

guk, baina aingeru guarda moduko 

enbase zorrotz horiek, aurreneko 

sintoma aditurik, hondamendiaren 

hasiera gaztigatuko 

digute. 

Haragiaren egoera ez ezik, 

arrainena ere atzematen dute 

Fraunhofer Institutuak garatu 

eta Alemaniako Gobernuak espontsorizatutako 

enbase eguneratuek: 

ontzian, begi bistan 

dagoen etiketa kolorez aldatzen 

doa, okela edo arrainaren aminak 

atzeman ahala: freskofresko 

dagoenean etiketa urrea 

bezain hori agertuko da baina, 

egunak igaro ahala, berdetik urdinerako 

joera hartuko du, elikagaiak 

kalitatea galdu duelako. 

Jakituria eta elkarbizitza ordainsari gisa 

Eko-tik 

Haritz Mayora 

‘Ekolurra’ aldizkariko erredaktorea 

Zer da WWOOF 

mugimendua? 

G 

ustura bizi zen Sue Coppard 

gaztea 1971ko Londresen; 

lana zeukan bulego 

batean eta hiria bor-bor zegoen. 

Baina haurtzaroko zelaien, 

soroen, kakalardoen falta igartzen 

zuen Londresen, eta asteburu-pasa 

baserri batera joatea otu 

zitzaion. Auzolan bat antolatu 

zuen hiri inguruetako ikerketa 

biodinamikoko zentro batean, 

Soil Associationen laguntzarekin. 

Hain ondo pasatu zuten baserritarrek 

zein kaletarrek base- 

rriko lanak egiten eta elkarrekin 

bizitzen, non beste pertsona batzuek 

esperientzia bera bizi ahal 

izateko bideak zabaltzen hasi batziren. 

Apopilo modernoaren 

aroa hasi zen, WWOOFen aroa. 

WWOOF naturarekin kontaktu 

zuzena izan nahi duten pertsonak 

baserri ekologikoetan nekazaritza 

ekologikoa zabaltzeko xedearekin 

jaio zen, 1971n. Lanaren 

truke, janaria, aterpea, jakituria 

eta, batez ere, laguntasuna eskaintzen 

dira. Ez dago inolako 

harreman komertzialik, lana ez 

da dirutan kobratzen edo ordaintzen, 

WWOOFentzat, gizakion 

arteko laguntasuna sustatzea, jakituria 

zabaltzea, pertsonen garapenerako 

tresnak eskaintzea 

eta ingurumenaren alde borrokatzea 

dira ordainsariak. 

Hamarkada hauetan guztietan, 

elkartearen antolakuntza 

konplexuagoa egin da: hasiera 

batean, Londres inguruko asteburuko 

auzolanak antolatzen zituzten, 

baina morroigai zein nagusigaien 

eskaintzak berehala 

handitzen hasi ziren. Denbora laburrean, 

ekimena asko handitu 

zen, eta beharrizanak ugaritu 

ahala antolaketarako atal berriak 

sortzen joan ziren. Egun, 

WWOOFek bost kontinenteetan 

banatutako 43 herrialdetan funtzionatzen 

du. Azken 40 urteetan, 

munduko milaka herritarren elkar 

ezagutza eta harremana sustatu 

du. 

Irakurri ahal izan duzuenez, 

prozesua ez da batere konplexua: 

alde batetik, boluntarioak jendea 

ezagutzeko gogoa, ikasteko grina 

Kalitatea endekatu 

ahala etiketa kolorez 

aldatuz joateak 

mesede egiten digu 

kontsumitzaileoi 

eta lana eskaintzen ditu; bestetik, 

baserritarrak jendea ezagutzeko 

gogoa, daukan jakituria, 

aterpea, jana eta lana jartzen ditu 

boluntarioaren esku. Esan bezala, 

herrialde gehienetan WWOOF 

elkarte lokalak daude, batzuen 

eta besteen harremanetarako bideak 

zabaltzeaz arduratzen direnak. 

Horretaz gain, boluntarioari 

asegurua egiten diote, eta boluntario 

eta baserritarren datu basea 

eguneratuta edukitzeaz eta 

taldearen komunikazioaz arduratzen 

dira. 

Boluntarioarena da lehen urratsa. 

Joan nahi duen lekuarekin 

kontaktua egin, epeak adostu eta 

ekin. Oro har, egonaldi minimoa 

astebetekoa izaten da, baina luza 

daiteke baserritarrarekin adostuta. 

Baserritarrek aste kopuru 


Bizia ‹ Plaza 

Ez dirudi, ordea, euskal azalera 

handietan enbase buru-argitsu 

horiek erakusteko joera jeneralizatuko 

denik, bi ahoko aizkora 

baita sistema hori. 

Kalitatea endekatu ahala kolorea 

aldatuz joateak mesede egiten 

digu kontsumitzaile guztioi, 

erosketak egiten ohitura handia 

ez dutenari, aurrekontu handiegia 

ez duen edadeko pertsonari, 

kalitatearen eta prezioaren arteko 

erlazioaz kezkatzen denari, 

bikaintasun gastronomikoa ordaintzeko 

inolako eragozpenik 

jartzen ez duenari, elikagai jakin 

batzuen kontrako alergiarik nozitzen 

duenari, eta abar. 

Sentsore hori, beste aldetik, 

ez legoke jan behar den mamiari 

itsatsita, film batean bildua 

baizik; oso zehatza litzateke, 

produkzio masiboa eginez gero 

merkea aterako litzaiguke ordaindu 

behar dugunoi. 

Baina… 

Guk, behintzat, ez dugu uste 

salgai dagoen elikagaia egoera 

hobezinean ez dagoela salatzen 

duen aparatu hori, merkatarien 

gogokoa izan litekeenik, 

are gutxiago eskala handiko 

merkatariena (banatzaile erraldoiak, 

hipermerkatuak, eta 

abar). Agian, gaur egun egiten 

den baino askoz lehenago baztertu 

beharko lirateke harategiko 

eta arrandegiko produktu 

deigarri asko, pagotxak, mahukak. 

Beste kontu bat litzateke enbase 

adimentsua janariaren 

iraupena luzatzeko gauza izatea. 

Baina ez gara horretaz ari. 

maximo bat zehazteko aukera 

ere badute. Gipuzkoan, Arruan 

Haundi (Lastur-Deba), Pikunieta 

(Antzuola) eta Aldabazahar (Tolosa) 

baserriek eskaintzen dute 

aukera hau. 

Nekazaritza ekologikoaz 

@ edozein zalantza edo galdera 

izanez gero: 

Biolur - Gipuzkoa Nekazaritza 

Ekologikoaren Aldeko 

Gipuzkoako Elkartea. 

Tel.: 943-76 14 47 

biolur@biolur.net 

ENEEK Euskadiko Nekazaritza 

eta Elikadura Ekologikoaren 

Kontseilua. 

Tel.: 902-54 01 65 

nfo@eneek.org


Plaza › Bizia 

Ezarian DArtea 

New Yorkeko Greenwich Villagekin parekatu izan dute askok Donostiako Egia auzoa. Artista asko igaro dira 

auzotik, eta Ipar enpresak horietako batzuk bildu ditu orain ‘To auzoa’liburuan. 

Auzoko artisten egiak 

Maite Alustiza Donostia 

Artista asko biltzen ditu 

Egia auzoak (Donostia). 

Arlo askotarikoak 

lantzen dituzten 

lagunek artisten bilgune bilakatzen 

dute auzoa. Argazkilariak, 

idazleak, eskulangileak, aktoreak…Askotariko 

diziplinek bat 

egiten dute han, eta Ipar komunikazio 

grafikoa enpresak horiek 

biltzea erabaki du To auzoa liburuxkan. 

82 lagun nahiz talde elkartu 

dituzte, elkarlanean, artelan bat 

osatzeko. Norberak bere puzzlearen 

pieza jartzeko txokoa izan du; 

testuak, margolanak eta irudiak 

erabili dituzte, euren gogoeten 

eta bizipenen berri emateko. 

«Auzoarentzat zerbait egiteko 

ideia beti izan dugu buruan», 

adierazi du Karmele Agirrezabal 

Ipar enpresako arduradunetako 

batek. 2009an 25 urte bete zituztela 

eta, aukera aprobetxatzea pentsatu 

zuten. Zerrenda bat eginez 

joan ziren ezagutzen zituzten 

artistekin, eta, ahoz aho, jendea 

bildu zuten pixkanaka. Liburua 

bi urteetako lanaren emaitza da, 

eta, 82 artista bildu badituzte ere, 

liburuxkatik kanpo geratu diren 

artisten zerrenda bat gordea dute 

etorkizunerako. 

«Polita, aberatsa eta ausarta» 

iruditu zaio ideia Josean Bengoetxea 

aktoreari. Egiako gaztetxean 

eman zituen lehenengo pausoak 

aktore gisa, eta Donostiako auzotik 

mundu osoko zinema aretoetako 

pantailetara iritsi da. Egiako 

gaztetxeak garai hartan lan polita 

egiten zuela dio, eta, haien lanari 

esker, ikastaro batean parte 

hartzeko aukera izan zuen. Javier 

Sabadie antzerki zuzendariak eskaini 

zion antzerki batean lan 

egin ondoren hasi zuen bere ibilbidea 

zinema munduan. «Nire 

aberri txikia da Egia auzoa; oroitzapenik 

sakonenak han dauzkat, 

Egian izan nituen lehenengo 

loturak kulturarekin». Bizitasun 

eta mugimendu handia duen au- 

zoa da, haren ustez, Egia auzoa. 

Auzoa baino gehiago, «artisten 

herri txikia» da Egia Bengoetxearentzat: 

«Guretzat, herri bat zen; 

denek ezagutzen genuen elkar, 

eta elkarren arteko harremana 

‘‘ 

Auzoarentzat 

zerbait egiteko ideia 

beti izan dugu 

buruan» 

KARMELE AGIRREZABAL 

Ipar enpresako arduraduna 

«Nire aberri txikia da 

Egia; auzoan izan nituen 

lehenengo loturak 

kulturarekin» 

JOSEAN BENGOETXEA 

Aktorea 

genuen». Donostia eta Madril artean 

bizi da orain, eta, Donostian 

dagoenean bertan duena estimatzen 

badu ere, kanpoan egonda 

norberak duena gehiago estima- 

tzen da, Bengoetxearen ustez. 

«Hemen dena daukagu; kultura 

aldetik beti izan du mugimendua 

Egiak, eta kanpotik etorri den 

jendeak kolore gehiago eman dio 

auzoari». 

Auzoarekin harreman sakona 

Egia eta liburuxkako artistak elkarri 

lotuak daude. Batzuk han 

jaio dira; besteak, aldiz, duela 

urte askotatik bizi dira auzoan. 

Kultura eta artea sustatzeaz gain, 

Egia auzoak kulturalki duen eta 

izan duen mugimendua gertutik 

bizi izan dute askok. Orain dela 50 

urte auzora bizitzera joan zenetik, 

aldaketa nabaritu du Ines 

Goikoetxea poetak: «Urteek aurrera 

egin ahala, asko irabazi du 

Egiak: euskara sustatuz joan da, 

ikastolak egin dituzte…». Sormen 

literarioko tailer batean hasi 

zen Egian, eta bera kulturari 

ekarpenak egiten dabil 2000. urte 

ingurutik. «Gehiago naiz poeta, 

narrazioen idazlea baino». Dena 

den, idatzitako bi narrazioenga- 

tik bi sari lortu ditu. Beste narrazio 

bat bukatu berritan, poema liburu 

bat argitaratzeko asmoa du 

datorren urteari begira. 

Txaro Telleria eskulangileak 

ere uste du Egia «asko mugitzen 

den auzoa» dela. Bera ere asko 

mugitutakoa da, bidaia asko 

egindakoa, eta horrek artearen 

inguruko ezagutza asko ekarri 

dizkio. «Eskulangintza gehien 

estimatzen den herrialdeetako 

bat da Euskadi». Lan bakoitzaren 

G Datua 

82 

pArtistak. Donostiako Egia auzoan 

jaio, bizi edo lan egiten duten 

artistek parte hartu dute liburuan. 

Tartean, zinemagileak, 

musikariak, argazkilariak, margolariak, 

jantzi diseinatzaileak, 

poetak...

Ezarian DArtea 

atzean dagoen lana ikustea 

jendeari kosta egiten 

bazaio ere, dezente baloratua 

ikusi du bere lana Telleriak. 

Bere kasara lan egitea 

gustuko du; halere, bitxiak 

egiten zituzten talde batekoekin 

murgildu zen artearen 

munduan. 

Bartzelonan antzerkia 

ikasten ari zela, antzezlanetarako 

egiten zituzten maskara 

eta txotxongiloak atentzioa 

eman zioten, eta bakarkako 

bideari eutsi zion. Piezaz pieza 

egindako lana lehen egunean 

bezala egiten jarraitu du Telleriak 

gaur egun arte: «Artelanak 

haur bat ematen zuela esaten 

zidan jendeak, lanean 

biltzen nuen goxotasun eta maitasunagatik». 

Antzerkian zein 

eskulangintzan ibilitakoa bada 

ere, artista hitza aipatu ziotenean 

«handia» geratu zitzaion 

hasieran. Dena den, liburuxkak 

bilduko zituen diziplinen aniztasuna 

ikusita, polita iruditu 

zitzaion Iparren ekimena. 

Egia, lantoki 

Badira Egian lan egiten duten 

artistak ere. «Galtzear dagoen 

lanbide batek» bizirik jarraitzen 

du Egia auzoan. Jose Javier Martinez 

beiragilea da, eta bere lanbidearen 

etorkizuna ez du denbora 

tarte laburretik harago ikusten. 

Egia auzoak bezala, beiragileen 

lanbideak ere hainbat aldaketa 

izan ditu azken urteetan: «Beherantz 

egin du arteak, eta, lehen 

askoren artean egiten zen lana, 

orain pertsona bakar batek egin 

behar du». Lanbidea eta lan egiteko 

tokia «halabeharrez» aukeratu 

zuen, ahal zen tokian lan egitea 

besterik ez zegoen eta. 

Beiragileei laguntzeko eta haien 

lana ikusteko tailer batean lanean 

hasi zen Martinez. Jadanik ez 

dago horrelakoarik, ezta lanbi- 

G Liburu fitxa 

pIzenburua. To auzoa/Toma 

barrio. 

pEgilea. Ipar komunikazio grafikoa. 

pOrrialde kopurua. 175. 

pEdukia. Egiako artisten irudiak 

eta testuak biltzen dituen 

zuri-beltzeko bilduma. 

pHizkuntza. Euskara eta gaztelania. 

dea jarraituko duen lagun askorik 

ere: «Lehen tailerrak zeuden 

hemen inguruan: Irunen, Donostian... 

baina itxiz joan dira». Egia 

auzoan beira lantzen duenik 

badago; dena den, «Gipuzkoan 

soilik beira lantzen duen bakarra» 

dela uste du Martinezek. 

Ipar, kulturari ateak zabalik 

Kulturari ateak zabaldu dizkio 

Ipar enpresak. Liburuaren azalak 

hogeita lau bider irudikatzen 


Bizia ‹ Plaza 

du enpresaren aurrealdea. Ate 

bakoitza, enpresaren urte 

bakoitzeko; 25. atea, berriz, 

Egiako artistak ezagutzeko 

sarbide gisa. Guztietan lehena 

Iparreko artista, Antxon, 

enpresaren sortzaileetako 

bat izan zena. Artisten 

zerrenda luzearen aurkezpen 

moduan, euren jarduna 

definitzeko hitza: artea. 

«Emozioak sorrarazteko 

obra edo giza ekintza», dio 

testuak. Eta hortik aurrera, 

norberak eguneroko lanak 

alde batera utzi, eta To 

auzoa/Toma barrio bildumako 

orriak betez joan da. 

Biografia motzak zein 

azalpen zabalak, errealitateko 

irudiak nahiz irudimenetik 

ateratakoak. 

Mikel Andueza eta 

Jose Luis Diz argazkilarien 

lanak, Alize Mendizabal eta Juan 

Ezeiza musikagileen hotsak, 

Cote Saizar eta Laura Esteve 

margolariaren artelanak, Fito 

Rodriguez eta Arkaitz Cano idazleen 

testuak, Aitor ikastolako eta 

Ttan Ttakun irratietako uhinak, 

edota Egia auzoko elkarte eta taldeen 

lanak. Zinema zuzendariak, 

sukaldariak, diseinatzaileak, 

brodatzaileak eta eskultoreak. 

Azken orrialdera iritsi arteko 

zuri-beltzeko bidaia, helmugan 

lan osoaren irakurketa biltzen 

duena: To auzoa!.

Zakilixut 

Euskal Herriko txokoak. Markina qPilotagatik ez ezik, eraikinetan gordetako historia 

aberatsagatik ere bada ezaguna Markina. Karmengo eliza, adibidez, 1808an kuartela izan zen. 

Pilotaren unibertsitatea 

Izar Mendiguren Markina 

Dorreak, jauregiak, monumentuak 

eta pilotalekua. Horiek 

dira Markina (Bizkaia) 

erakargarri egin duten ezaugarriak. 

Askoren ustez, pilotak egin du 

Markina famatu. Izan ere, herri kirolek 

eta pilotak pisu handia hartu dute markinarren 

bizitzan. 

Bizkaiarekin eta Gipuzkoarekin muga 

egiten du Markinak. Hain zuzen ere, 

Amoroto, Berriatua, Mallabia, Berriz, 

Etxebarria, Aulesti eta Ziortza-Bolibarren 

artean dago. Gipuzkoako markan 

edo mugan egoteagatik datorkio izena. 

Datuen arabera, Mesolito garaiko Kobaua 

kobakoak dira markinarren aurreneko 

aztarnak. Hala ere, erromatar garaia 

arte ez da informazio gehiago agertu. 

Markinako hiribildua 1355ean sortu 

zen, Tello infantearen, Bizkaiko Jaunen 

eta Gaztelako Alfontso XI.aren semearen 

adostasunez Markinako Villaviciosa 

hiribildua sortu zutenean. 

Hamaika auzotan, hamaika eraikin 

esanguratsu ditu. Horien artean daude 

Atxondo auzoko Axpeko 

leizea zein jatorriz- 

NON LO EGIN 

rreak dira bisita daitezkeen 

lekuetako batzuk. 

ko dorrearen aztarnak Santzu landetxea 

Hilerria ere berezia da. 

mantentzen dituen To- Ubilla-Urberuaga, 37 ezkerra. Ilustrazio garaian hilerrezar. 

Markinako ba- Markina: 94-616 97 02. 

rriak elizetatik kanpo 

serri, eliza eta dorre- Antsotegi jatetxe-hotela ateratzea erabaki zutxeak 

historiaren libu- Antsotegi errota. 

ten, eta Xemeingoa da 

rutegi dira. Urberuaga Markina: 94-6169100. 

Euskal Herrian eredu 

auzoan, esaterako, do- 

berritzaile horri jarrairretxea 

eta bainuetxea 

egon ziren, gaur egun 

NON JAN 

kiz eraiki zen lehena. 

Udaletxeak ere badu 

erabat hondatuta dau- Axpe sagardotegia 

garrantzirik. Izan ere, 

den arren. Herria ba- Axpe, Atxondoa baserria. 

udaletxea izateaz gain, 

besteko, Erdi Aroan Markina: 94- 616 82 85. 

alondegia, denda eta 

harresia eraiki zuten. Ikestei landetxe-jatetxea etxebizitza da. Udale- 

Zeinka, Zearregi. 

txeari buruzko lehe- 

Kuartela,komentu Markina: 94-616 81 27. 

nengo datuak 1514ko- 

Karmengo eliza eta koak 

dira. Atarian, Oiz 

mentua da bisitatu be- 

mendiko hareharrizko 

harreko lekuetako bat. 1694an sortu zu- zortzi zutabe barroko ditu. 

ten, baina 1808an gudaroste frantziarren Historiak ez ezik, pertsona ezagunek 

kuarteletxe izan zelako da ezagun. ere eman diote ospea herriari. Bertakoa 

1937an, gerrako bonbardaketek bete- da, esaterako, Juan Antonio Mogel (1745betean 

harrapatu zuten Markina. 1804) Peru Abarka literatur lanaren egi- 

Donejakue bidearen zati ere bada helea. Haatik, haren omenezko eskultura 

rri bizkaitarra. Besteak beste, Bidarte, bat dago Patrokua jauregian, Mogel idaz- 

Antxia, Ibarra, Ugarte eta Barroeta domakinan irudikatzen duena. 

Larunbata 

2011ko apirilaren 9a 

Karmeldarren eliza XVII. mendearen bukaerakoa da, barroko estilokoa. BERRIA D 

Maratila 

Luzien 

Etxezaharreta 

Bizitza 

korrikan 

Euskara biziarazi nahiz 

borrokatu dutenek korrika 

ibiltzen aspaldi 

ikasia dute, eta badabiltza 

oraindik. Hori modu ezberdinetan 

egin behar izan zen. Maiz, 

isilean, eskualde batzuetan, frankismoaren 

garaian; maiz, mespretxuaren 

erdian, mugaz honaindiko 

lurretan. Gaur egun, 

festaren kolorea ematen zaio euskararen 

plazaratzeari, eta Korrika 

honen mila txinpartek hori argitzen 

dute. 

Xabier Gereñoren bizitzak 

hori hain ongi erakusten du. 

Zerk eman al zion horrelako kemena 

euskara eta euskal kulturaren 

biziarazten? Ziur, batzuek 

barre egingo dute, idatzi zituen 

lehendabiziko elelabur beltz horiekin. 

Ez ziren ez Simenon edo 

Fred Vargasen haritik, baina bazeukaten 

beraiekin euskararen 

munduratzeko nahikeria. Euskarak 

denetarako balio zuelako 

ziurtasuna. Aita Santi Onaindiak 

bere Mila euskal olerki eder 

obrarekin zeukana ere: mila 

gara, eta askoz gehiago, eta guk 

ere munduari apaindura zerbait 

gure hizkuntzarekin eskaintzen 

diogula! Korrikak zer besterik 

dio? Bi aste kartzela pairatu zituen 

1968an, baimenik gabe Ez, 

ez dut nahi, Julen Lekuonaren 

kantu disko batean jarri zuelako. 

Horrela zen garai horietan, eta ez 

da hain aspaldi. Gaur, bestela, 

euskal sorkuntza librea itotzen 

da, justiziaz jantzi hitz eta aginduekin, 

bestelako bizimodurik ez 

dela sinetsaraziz, gure eguneroko 

lan eta nekeziekin etorkizunaren 

ateak itxiz. 

Bizitza korrikan eramateko, 

arnasa luzea beharrezkoa da. Ordoki 

baino gehiago malda badira 

gure herriko bideetan, baina kilometrotxoz 

kilometro gure bazterrak 

harilkatzen ditugu, sortuko 

den itxaropen libreari sehaska 

berria eskainiz.

mantangorri 

berria Gaztetxoen astekaria 406. zenbakia 

Larunbata, 2011ko apirilaren 9a 

Baserriari begira 

IRRIEN 

LAGUNAK 

KLUBA 

7 

GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS 

MUGARITZEKO 

SUKALDEA, 

JOLAS GELA 

Galdarraztatu eta zuritu 

8-9 

iPUiNA 

Txori txoroa 

Baso ederra (XI) 

16 

LANDER FDZ. ARROIABE / ARGAZKI PRESS

2 

mantangorri 

mantangorri 

Zorion 

agurrak 

argitaratu ahal izateko, gogoan 

izan mezuak astearte arratsaldea 

baino lehen jaso behar ditugula. 

Asteartetik aurrera jasotzen 

diren mezu guztiak hurrengo 

asteko zenbakian argitaratuko 

ditugu. 

Martxoaren 

29an gure gelako 

mutil koxkor honek 

urteak bete zituen. 

Berak gosari goxogoxoa 

ekarri zigun, 

eta guk marrazki 

polit-politak egin 

genizkion opari gisa. 

Aunitz urtez, Anjel! 

Zorionak, Elaia! 

Dagoeneko 8 urte 

bete dituzu, etxeko 

neskatila! Primeran 

pasatu genuen zure 

egunean, ezta? Jaso 

itzazu txokolatezko 

musurik goxoenak, 

aita, ama eta 

Ekhitxuren 

partetik!!! Izugarri 

maite zaitugu, 

sorgintxo! 

Zorionak, Lide! Atzo 

gure erreginak 6 urte 

bete zituen. Hortz 

batzuk falta dituzun 

arren, lasai, 

prestatuko dizugun 

bizkotxoa jateko ez 

duzu arazorik izango 

eta! Musu goxogoxoak, 

Nahia, 

aitatxo eta 

amatxoren partetik. 

Maite zaitugu. 

Bidali zure gutunak 

helbide hauetara 

ZORiON AGURRAK 

Zorionik beroenak, Garazi, oso ondo 

pasatu genuelako zure txokolate janean, 

5 urte egin zenituenean. Maite zaitugu 

infinituraino. Tori bosna musu erraldoi. 

Ekhi, zorionak 

eta musu handi 

bat zure 

lehenengo 

urtebetetzean. 

Maren, ama 

eta aita. 

Oharra 

Norbait zoriondu, zure 

argazkiak eta marrazkiak 

argitaratuak ikusi, ipuin, bertso 

edo txisteak eskaini edo lagun 

berriak egin nahi badituzu, bidali zure 

gutuna, eta MANTANGORRI gehigarrian 

argitaratuko dugu. Zure marrazkien, 

ipuinen, txisteen, idazlanen, 

argazkien eta abarren zain 

gaude. Bidali zure 

gutuna!!! 

Kaixo, lagunak! Arrasateko Umezaintzako Iker, 

Oier, Kiara, Itxaso, Beñat, Jon, 

Jare, Aratz eta Iratik martxoan eta 

apirilean 6 urte beteko dituzte. Zorionak eta 

musuak, gelako lagunen partetik. 

Zorionak, 

Olatz! 

Hurrengo 

astelehenean 4 

urte beteko ditu 

gure etxeko 

printzesak. Ongi 

ospatu zure 

eguna 

gurasoekin eta 

San Nikolas 

ikastolako 

lagunekin. 

Zorionak, Malen! 

Astelehenean bi urte beteko 

dituzu. Ondo-ondo pasa zure 

urtebetetze egunean, eta 

musu potoloak banatu 

familiako guztiei zein lagun 

onenei. Aitak eta amak askoasko-asko 

maite zaitugu. 

Astelehenean 6 urte bete 

ditu Intzak. Zorionak, 

etxeko guztien partetik. 

Aita, ama eta Enaitz. 

Zorionak, 

June!!! Gure 

etxeko printzesak 

8 urte bete 

ditu. Oso ondo 

pasa zure egunean. 

Asko maite zaitugu, 

Lander, aita eta ama. 

larunbata, 2011ko apirilaren 9a berria 

Zorionak, Edurne, 5 urte egin 

dituzulako. Txokolate eta litxarreria 

goxo-goxoak jan genituen zure 

merendolan. Hurrengoan gehiago. 

Maitatu, ikasi, ari, gure gelako 

euskalakari guztien partetik. 

Zorionak, Paule!!! Asteazkenean 

gure printzesa txikiak 2 urtetxo 

bete zituen. Musutxoak Ondarroa 

eta Markinatik; batez ere, 

ahizpatxo Juneren partetik! 

Gure etxeko 

printzesak 7 

urte beteko 

ditu asteartean. 

Zorionak, 

Amaiur!!! 

Ondo pasatu 

zure txokolate 

janean laguntxo 

denekin! 

Etxekoak; 

batez ere, 

zure ahizpa 

Uxue!!! 

Posta elektronikoa: mantangorri@berria.info 

Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea z/g 20140 Andoain

erria larunbata, 2011ko apirilaren 9a 

Aupa, Ganix! 

Asteazkenean, 2 

urte! Txokolatezko 

muxu potolo bat 

gure futbolari 

txikiari, etxeko 

denen partetik! 

Zorionak, mutilak! Berandu, baina seguru. 

Zorionak, Txomin! 9 urte. Zorionak, Unax! 

6 urte. Ikusten da, bai, zahartzen eta indartzen ari 

zaretela! Ondo segi, denen partetik. 

ZU ERE ARTiSTA 

Laskorain Ikastolakoak, Lizardiren oroigarrira 

Plisti-plasta, plisti-plaust, mela-mela eta blai-blai… Eguraldi umelari aurre eginez, kuadrilla 

polita elkartu ginen joan den igandean Ikastolak antolaturiko mendi ibilaldian. San 

Esteban auzotik irten ginen. Ttorretik barrena, Kortetarako bidea hartu, eta handik Mutitegi 

baserrira joan ginen. Handik, basoan barrena, berehala iritsi ginen Lizardiren monumentura, 

eta, atseden pixka bat hartuz, hamaiketakoa jan genuen. 

Poeta euskaltzalearen omenez dagoen oroigarriaren parean, aste honetan 

Trebiñutik abiatuko den 17. Korrika ekimena gogora ekartzeko aprobetxatu genuen 

taldeko argazkia ateratzeko unean. Handik Urkizura joateko asmoa beste baterako 

utzi, eta Beotibarreko bidea hartu genuen. Aldapan behera, lokatzetan ipurdiko bat 

edo beste hartuz, bazkalordurako etxeratu ginen. Maiatzaren 15erako jarri genuen 

hurrengo irteera. Aralar aldera joango gara. 

Kaixo, MANTANGORRI! Ostiralean, Haur Liburu 

Eguna ospatu genuen Altzako Harriberrioletako 

Haur Hezkuntzakoek. Horma irudi 

handi bat egin genuen, eta liburu erraldoiak 

zein olerki eta abestiak ere izan genituen. 

Muxu handi bat. 

Gaur Enarak 

8 urte. Zorionak!!! 

Muxu handi bat, 

Nerea, aitatxo 

eta amatxoren 

partetik. 

Nora Odriozola. 

2 urte eder. Zorionak! 

Argitaratzailea: Euskal Editorea SL Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi 

Koordinatzailea: Nagore Etxeberria Pikabea Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien Etorbidea, z/g. 

20140 Andoain Harpidetzak: (0034) 943-30 43 45 ISSN: 1699-728x 

mantangorri mantangorri 3 

Lanak aurkezteko 

azken astea 

Ostiralean amaitzen da Elkar liburu dendek 

antolatutako ipuin eta ilustrazio lehiaketarako 

lanak aurkezteko epea. Ostirala da azken eguna 

zuen ipuinak eta marrazkiak bidaltzeko, beraz, 

oraindik garaiz zabiltzate zuen sorkuntzak 

bidaltzeko. 

Gogoan izan 

bi lehiaketa 

antolatu 

dituztela: 

ilustrazio 

lehiaketa bata, 

eta ipuinarena 

bestea. Mitxel 

Murua idazlearen Josetxo 

Hargina ipuin labur eta argitaratu 

gabea marrazten saiatu beharko dute gaztetxoenek; 

Haur Hezkuntzako bigarren mailatik hasi, eta Lehen 

Hezkuntzako laugarren mailara arteko ikasleek, 

alegia. 

Lehen Hezkuntzako bosgarren mailatik 

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako laugarren 

mailara artekoentzat da, berriz, ipuin lehiaketa. Alex 

Orbe marrazkilariaren ilustrazioarentzako ipuina 

asmatu beharko dute azken horiek. 

Lanak ostiralerako aurkeztu behar dira. Hainbat 

aukera daude lanak bidaltzeko: Elkar liburu dendaren 

batean utzi, lehiaketa@elkar.com helbide 

elektronikora bidali edota posta arruntez bidali 

—Euskal Kulturgintza SA, Portuetxe 88, 20.018 

Donostia helbidera—. 

www.elkar.com webgunean dituzue lehiaketaren 

inguruko xehetasun guztiak. Animatu zaitezte, 

artistak!

4 

mantangorri mantangorri 

zabalik 

Baserriko giroa eta baserritarren lana bertatik 

bertara ikusteko bisitak eskaintzen dituzte 

Gipuzkoako Goierri eskualdeko hainbat baserritarrek. 

L 

urra bizia da, gure izatearen 

oinarria. Lurrik eta urik 

gabe, galduak ginateke. Lurrak 

ematen dizkigu bizitzeko 

behar ditugun elikagaiak. 

Ezinbestekoa da, beraz, 

hura behar bezala zaindu eta 

maitatzea. Baina, nork lantzen eta 

zaintzen du lurra? Baserritarrek. 

Baserriek eta baserritarren lanek 

gure bizimoduan eta ingurunean 

duten eragina haur zein helduek 

ezagut dezaten, baserriko 

ateak zabaltzen dizkie bisitariei Gipuzkoako 

Goierri eskualdeko hainbat 

baserritarrek. 

Goimen Goierriko Mendi Nekazaritza 

elkarteak orain dela hogei 

urte jarri zuen abian Baserria, Natur 

Eskola Bizia ekimena. «Eskolei 

ikasgela berezi bat eskaintzea» da 

proiektuaren helburua; «naturari, 

animaliei, elikadurari, osasunari, 

iraunkortasunari eta ingurumenari 

buruz era praktiko batean ikasteko 

aukera ematea». 

«Baserria kanporatzea da asmoa, 

kaletarrak baserri mundura 

hurreratzea. Jendeari gure etxeko 

ateak zabaltzea, alegia», zehaztu 

digu Amelia Jauregik, Baztarrika 

baserriko baserritarrak. 

Baserriko bizimodua, baserritarrak 

eta haien eguneroko lana gertutik 

ezagutzea da, honenbestez, 

bisiten asmoa. Gipuzkoako Foru Aldundiak 

eta Goierri Garaiko udalek 

babesten dute ekimena. 

Askotariko lanak egiten dira baserrietan, 

eta horietako asko erakustea 

da proiektuaren asmoa. 

Hala, orotara, zortzi bisita mota 

eskaintzen dira: artzaintza eta 

gaztagintza, fruta zaintza eta marmelada 

egitea, ogigintza, abarkagintza, 

erlezaintza, barazki eta lore 

zaintza eta Ordiziako azokan erosketak 

egitea. 


Baserriko ateak 

Joan den astean, esaterako, Gabiriako 

Baztarrika baserrian izan ziren 

Azkoitiko Floreaga ikastetxeko 

ikasleak. Han zuten Amelia Jauregi 

baserritarra zain. Baztarrika baserrian 

jaio da Amelia, eta gaztetatik 

bizi da baserritik eta artzaintzatik. 

Betiko lanbidea albo batera utzi 

gabe, pozik erakusten dizkie haur 

zein helduei baserriko eta bere 

lanbideko zereginak eta sekretuak. 

Zer ikusiko irrikaz iritsi ziren azkoitiarrak 

Gabiriara. Ameliak, patxada 

handiz, baserritarren lanaren 

garrantziaz ohartarazten zien 

ikasleei, lurra behar bezala zaindu 

beharraz. Baserriko bizimodua eta 

lanak zeintzuk diren ere azaldu 

zien panel erraldoiez eta argazki 

ikusgarriz beteriko bi geletan. 

Bisitaren unerik ikusgarriena, 

baina, gazta egiteko garaia izan 

zen. Gazta nola egiten den azaltzen 

zien Ameliak, pausoz pauso. 

Ikasleak, baina, ez ziren ikusle hutsak 

izan, eurek ere gazta egiteko 

prozesuan parte hartu baitzuten. 

Hiru laguneko taldetan jarrita, talde 

bakoitzak bere gazta egin zuen.


Gazta egiteko prozesua 

1. ESNEA JETZI ETA BEROTU. Idiazabal gazta 

egiteko bi baldintza behar dira: esnea ardi latxarena 

edo karrantzana arrazako ardiena izatea eta egosi 

gabe egotea. Ardiak goizean eta arratsaldean jezten 

dira. Ardi bakoitzak litro bat ematen du egunean. 

Jetzi orduko, gorde egin behar da esnea, 

10 gradutara. Ondoren, berotu egiten da. 

4. MAMIA ETA GAZURA BEREIZI. Ondoren, 

zulotxoak dituzten plaka batzuen bidez mamia bildu 

eta estutzen da. Hala, mamia eta gazura bereizten 

dira. Mamiari matoia deitzen zaio. Moldeen 

tamainako zatietan bereizten da matoia, eta 

moldeetan sartzen da. 

5. MOLDEETAN SARTU. Eskuekin matoia estutu 

behar da. Moldeak zulotxoak ditu, eta handik irteten 

da matoiak oraindik duen gazura. Moldeari zapia jarri, 

eta moldera sartzen da matoi zatia. Zapiari esker 

gaztari azala egiten zaio. Garrantzitsua da zapiak 

zimurrik ez izatea, marradun gazta aterako da 

bestela. 

2. GATZAGIA BOTA. Esnea gogortzeko, gatzagia 

botatzen zaio. Gatzagia, berez, bildots edo arkumeen 

urdaila da. Gatzagia gazta egiteko balekoa izan dadin, 

arkumeak eta bildotsak esnez bakarrik elikatu behar 

du. Gatzagi naturala edo laborategian landurikoa 

erabil daiteke. Esnea 32 gradutara dagoenean 

botatzen zaio gatzagia. 

Zer non 

• Non: Goierri eskualdeko hainbat 

baserritan egiten dira bisitak, 

Gipuzkoan. 

• Bisita motak: Erlezaintza ekologikoa, 

Urretxuko Aikur Erlategian; 

abarkagintza, Gabiriako Astiazaran 

baserrian; gaztagintza, Gabiriako 

Baztarrikan eta Legazpiko Erraizabalen; 

ogigintza eta pasta ekologikoak, 

Ezkio-Itsasoko Haristizabalen; 

6. PRENTSARA. Gazta molde guztiak prentsan 

sartzen dira. Lauzpabost orduz egon behar da han. 

Lehen ordua pasata, buelta emango zaio moldeari. 

Prentsatik atera ostean, gatzatu egin behar dira 

gaztak. Horretarako, urez betetako ontzi handi 

batean sartzen dira gaztak. Kiloko gaztak badira, 

12-15 orduz egon behar dute gatz eta uretan sartuta. 


3. ESNEA EBAKI. Gatzagia bota eta ordu erdira, 

esnea ebakitzen hasi behar da. Garai batean, malatxa 

izeneko egurrezko tresnarekin egiten zen lan hori. 

Gaur egun, lira izeneko tresnarekin egiten da. Arroz 

aleen tamainako zatiak lortzean, berriro berotu 

behar da esnea, poliki-poliki. Berotzen den artean, 

palarekin mugitu behar da esnea. 

fruta zaintza ekologikoa eta marmelada, 

Ezkio-Itsasoko Haristizabalen; 

barazki eta lore zaintza, Zumarragako 

Urrutian; Azoka mokadu batean, 

Ordiziako azokan eta 

D’elikatuz zentroan. 

• Iraupena: 3 edo 6 orduko 

jarduerak dira. 

• Norentzat: Talde txikitan antolatzen 

dira bisitak; gehienez, 22 la- 

gun. Ikastetxeentzako bisitez gain, 

taldeentzako, astialdi taldeentzako 

eta familientzako bisitak ere egiten 

dira. 

• Bisitak eskatzeko: 

(0034) 943-72 06 26 edo 

(0034) 630-70 25 87 telefonoetan. 

• Informazio gehiago eta 

material didaktikoa: 

www.natureskolabizia.com atarian. 

ARGAZKIAK: LANDER FDZ. ARROIABE / ARGAZKI PRESS 

7. JATEKO PREST. Egosi gabeko esnearekin egin 

dira gaztak, eta, beraz, ezin dira berehala jan, esneak 

zomorrotxoak edo bakteriak izan ditzakeelako. Bi 

hilabeteren buruan, jateko moduan izango da. 

%85eko hezetasuna eta 9-13 graduko tenperaturara 

dagoen gela batean egon behar dute gaztek, behar 

bezala ontzeko.

Berria 

6 


ANiMALiEN ERREiNUAN 

Erbia 

Korrikalari 

trebea 

Jauziak egiten 

eta korrika 

ihesean ez du 

parekorik erbiak. 

Oso bizkorra da. 

Belar artean 

ezkutatzen da, 

eta beti 

egoten da adi, 

inguruan zer 

gertatuko 

Fitxa 

• Izena: Erbia. 

• Izen zientifikoa: 

Lepus europaeus. 

• Tamaina: 30-70 cm 

luze da. 

• Belarrien luzera: Belarri 

handiak ditu: 12 bat cm luze. 

1 

Ez da mendi untxia. Osooso 

antzekoak, baina ez dira 

berdinak. Fisikoki bestelako ezaugarriak 

dituzte, eta bizitzeko moduan 

ere alde nabariak daude. Erbia, 

esaterako, untxia baino handiagoa 

da, tamainaz. Bikoitza 

pisatzen eta neurtzen du erbiak. 

Belarriak ere askoz luzeagoak ditu 

erbiak. Untxiek 7 cm luze dituzte 

belarriak; erbiek, berriz, 9-12 cm 

luze. 

2 Bizitzeko 

bi modu. Bizitzeko 

modua ere bestelakoa 

dute. Erbia bakarrik bizi da. Untxiak, 

berriz, koloniatan; ehun kide 

ere izan daitezke taldean. Erbiek 

ez dute etxerik eraikitzen, eta untxiek 

tentu handiz prestatzen 

dute bizilekua. Untxiak itsuak eta 

gorrak jaiotzen dira, eta ez dute 

ilerik —erbi kumeek ez bezala—. 

3 Oso 

bizkorra. Entzumen 

eta usaimen paregabeak 

ditu; ikusmena, ez hainbeste. Aire 

librean bizi denez, beti egoten da 

erne, inguruan zer gertatuko. Atzeko 

hanken gainean eserita eta zutik 

ikus daiteke maiz. Animalia bizia 

eta bizkorra da. Ihesi doanean, 

70 kilometro orduko abiadura har 

dezake —38 km/h abiadura hartzen 

du untxiak—. Hanka indartsuak eta 

luzeak ditu, eta jauzi ikusgarriak 

egiten ditu. Atzeko hankak aurrekoak 

baino luzeagoak ditu. 

4 Bakar-bakarrik. 

Animalia 

bakartia da. Bakarrik bizi da 

urte osoan, bikoteak osatzeko garaian 

izan ezik; negu amaieran izaten 

da hori. Garai horretan, arrak 

elkarren aurka borrokatzen dira, 

emeak erakartzeko asmotan. Boxeolariak 

dirudite, mutur-joka. 

5 Kumeen 

erditzea. Emeak 

estali, eta hilabete eta egun 

gutxiren buruan, bost bat kume 

izaten ditu emeak. Urtean hiruzpa- 

• Pisua: 3 eta 5 kilo artean pisatzen du. 

• Umealdia: 42 eguneko umealdiaren 

ostean, 2 -5 bat kumez erditzen da emea. 

Urtean hiruzpalau aldiz izaten dituzte kumeak. 

• Bizi itxaropena: 10 urte inguru. 

• Jatekoa: Belarjalea da. Nagusiki, las- 


Salto ikusgarriak. 

Egunez belar artean egoten da 

gordea. Inor hurreratu orduko, jauzi 

ikusgarriak eginez ihes egiten du. 

lau aldiz errepikatzen da erditze 

prozesua. Beraz, urtean hogei 

kume inguru izaten ditu emeak. 

6 Bizileku 

jakinik gabe. Ez 

du lan handirik hartzen etxeak 

egiteko. Berez eginak dauden 

zulo naturaletan eta sasi artean 

babesten da, eta hantxe egiten du 

lo. Bere baitan biribiltzen da, eta 

belarri luzeak jaitsi egiten ditu, 

inork ikus ez dezan. 

7 Kumeak 

ezkutuan. Gordelekurik 

ez dutenez, emeak 

belar altuen artean ezkutatzen dituzte 

kume erdituak. Belar artean, 

belar lehorrez eta animalien ilez 

atondutako txokoan izaten ditu 

txikiak. Begiak zabalik dituztela 

jaiotzen dira kumeak, eta gorputz 

osoa ilez estalia izaten dute. Sortu 

orduko, bakarrik jateko eta korri 

egiteko gauza dira; beraz, inguruan 

etsairen bat sumatzen badute, azkar 

joaten dira ihesi. Lehen hiru 

egunetan amarekin egon ohi dira 

kumeak. 

todun familiako landareak jaten ditu, baina 

baita basoko fruituak, erraboilak eta 

beste ere. Udan, belarra jaten du, bereziki; 

neguan, berriz, sustraiak eta azalak. 

• Bizilekua: Ereindako lurrak eta baso 

garbiak ditu gogoko. Europan, Afrika iparraldean 

eta Asia mendebaldean bizi da.


Apirilaren 17an, 

Donostian, Korrikaren 

azken kilometroetako 

bat sudur gorria 

margotu eta pailazoekin 

batera egiteko deialdia 

egin du Irrien Lagunak 

Klubak 

H 

erenegun abiatu zen euskararen 

aldeko lasterketa 

erraldoia, Trebiñutik. Hainbat 

egunez, Euskal Herriko 

kale, auzo, herri eta hiriak zeharkatuko 

ditu, lekukoa eskuz esku 

pasatuz, kilometroz kilometro. 

Apirilaren 17an helduko da Korrika 

helmugara. Donostian barrena 

egingo ditu azken kilometroak, eta 

antolatzaileek festa handia prestatu 

dute euskararen aldeko lasterketa 

behar bezala agurtzeko, 

ohi bezala. 

Sudur gorriek ere bat egingo 

dute festarekin, eta irrien lagun 

guztiak gonbidatu dituzte Pirritx, 

Porrotx, Marimotots, Pupu, Lore, 

Largabista, Martinber, Patakon eta 

klubeko gainerako kideekin batera, 

sudur gorriak jantzi edo margotu, 

eta Irrien Lagunak Klubaren kilometroa 

elkarrekin egitera. 

«Guk euskararen kolorea eman 

Apirileko 

lehen probak, 

webgunean 

nahi diogu munduari, eta zuen 

zangoak nahi ditugu gure zangoen 

ondoan, bidea egiten», nabarmendu 

dute Irrien Lagunak Klubetik. 

«Izan ere... maitatu, ikasi, eta ari, 

irrien lagunok ere euskalakari!». 

H 

ilabeteroko bideo nagusiaz eta pertsonaien 

bideo berriez gain, apirileko lehen 

probak ere hasi dira agertzen www.irrienlagunak.com 

webgunean. Pirritxek eta Porrotxek, 

esaterako, udaberriarekin batera sukaldera 

kolorea ere sartu denez, irrien lagunek 

etxean prestatutako entsalada koloretsuen 

argazkiak jaso nahi dituzte. Marikalanbrek, 

berriz, bihotz taupaden inguruko 

proba proposatu du 

oraingoan. 

www.irrienlagunak.com 

Korrikaren amaierara, 

irrien lagunekin 

Irrien lagunak, korrika. 

Irria aldizkarian bezala, Donostiako 

kaleetan ere korrika ibiliko dira 

Irrien Lagunak Klubeko 

pertsonaiak. JOSE ANGEL LOPETEGI 

APIRILAK 17, IGANDEA 

Irrien Lagunen kilometroa: 

Korrikaren azken kilometroetako 

bat sudur gorria jantzita edo 

margotuta egiteko deialdia. 

Lekua: Madril Hiribidean, 

Donostian. Amara Plazan, 

Usandizaga institutuaren parean. 

Ordua: 12:00etan. Pailazoak 11:15 

alderako bertan izango dira. 

Pupu 

eta Lore, Oñatin 

eta Miarritzen 

E 

txetik kanpo emango dute asteburu hau 

ere Pupuk eta Lorek, Irrien Lagunak Klubeko 

gainerako pertsonaiekin batera. Gaur 

Oñatin eskainiko dute Ongi etorri, Pupu eta 

Lore! ikuskizuna. Kiroldegian izango da, 17:00etan. 

Bihar, berriz, Miarritzen izango dira, Kasinoan; 

hor ere arratsaldeko 17:00etan. Gero, egun batzuetan 

zuzeneko emanaldirik izango ez 

duten arren, lanean jarraituko dute, 

erreportajeak eta gainerakoak 

grabatzen. 


PUPU ETA LORE 

Osasuna eta heziketa 

• Korrikaren argazkien 

edo marrazkien bila 

MARTINBER 

ETA ‘LAGUN’ 

Kultura 

• Irria Telebista, 

eduki berriekin 

MARIKALANBRE ETA 

AMONA TXINPARTA 

Zientzia 

• Kontu berriak ditugu 

webgunean! 

ANE PIRATA ETA 

PATAKON 

Elkartasuna 

• Pirata maitagarrien 

bilduma osatzen ari gara! 

PIRRITX ETA 

PORROTX 

Sukaldaritza 

• Zuen koloretako 

entsaladen zain! 

MARIMOTOTS ETA 

LARGABISTA 

Natura 

• Proba berria zain 

duzue webgunean... 

7

8 


hobea emateko ere gauza bera 

egiten du, eta baita barazkiek 

leku gutxiago hartzeko ere. Gainera, 

barazkiak izoztuta gorde 

nahi badira, aurretik galdarraztatzea 

komeni dela kontatu zidan. 

Hartara, hobeto irauten omen 

dute. 

Ene, zenbat gauza ari 

naizen deskubritzen 

sukaldean! 


MUGARiTZeko SUKALDEA, JOLAS GELA 

Irakiten, 

egosi gabe 

Jakiak ur irakinetan sartu eta denbora gutxira 

ateraz gero, galdarraztatu egiten dira. Jakiak 

errazago zuritzeko, hobeto irauteko eta itxura 

hobea izateko egiten da hori 

Testua: Ana Galarraga 

Elhuyar Fundazioa 

Z 

uek badakizue zer den 

egostea, ezta? Hori da, janariak 

ur berotan egitea. 

Barazkiak, pasta, arroza, 

haragiak, arraina, arrautzak... 

janari asko presta 

daitezke horrela. 

Egosketari esker, janariak bigundu 

egiten dira, eta digestioa 

errazten dute. Gainera, janari batzuk 

dituzten toxinak deuseztatu 

egiten dira, eta, hala, kaltegarriak 

liratekeenak jangarri bihurtzen 

dira. Adibidez, gordinik janez gero, 

patatak kalte egin dezake; aldiz, 

egosita, plater askoren oinarri 

edo lagungarri da, osasungarria 

bezain gozoa bihurtzen 

baita. 

Egosketa denbora janariaren 

araberakoa den arren, normalean 

denbora pixka bat 

behar izaten da. Eta, hori 

bai, luzea, oso luzea egiten 

da gosez amorratzen 

eta janaria 

prestatzea bukatu 

zain bazaude. 

Bada, nire detektibe lanari esker, 

orain jakin dut egosketa arina 

ere erabiltzen dela sukaldaritzan. 

Zuritzea edo galdarraztatzea deitzen 

zaio, eta janaria ur irakinetan 

oso denbora gutxian murgilduz 

egiten da. Osabarekin deskubritu 

nuen: tomate batzuk zuritu nahi 

zituela eta, aurrena, azalean gurutze 

bat egin labanaz, eta irakiten 

zegoen uretan sartu zituen gero. 

Sartu eta atera. Eta bai, pixka bat 

hoztutakoan, erraz-erraz zuritu 

genituen. 

Esan zidanez, haragiari itxura 

ANDER HORMAZURI 

ARMiX MUGARiTZen JOLASEAN 

HIT 

BAI, HALAXE DA, 

egosketa labur ed 

hori maiz erabiltze 

dugu, barazkiak 

biguntzeko, harag 

arrainak samur 

edota zenbait 

mikaztasuna k 

eta goxatzeko 

Barazki bakoi 

ehundura eta tam 

desberdinak ditue 

bakoitzari berezko 

egosialdia eman b 

diogu, eta denbora 

zaindu. Erlojuareki 

egotea baino erraz 

da behin baino 

gehiagotan egin du 

zotza egitea. Hala b 

hartu kortxo zati b 

zuzendu klip bat e 

sartu klipa kortxoa 

Prest dugu zotza, 

egosialdiari neurria 

hartzeko.

o azkar 

n 

i zein 

tzeko 

jakiri 

endu 

. 

tzak 

aina 

nez, 

ehar 

n 

agoa 

gun 

ada, 

at, 

ta 

n. 

berria larunbata, 2011ko apirilaren 9a 

Z TEKNIKOA • GALDARRAZTATU eta ZURITU 

GAURKOAN, BARAZKIEKIN ARITUKO GARA. 

Eltzean ura jarriko dugu berotzen, eta, 

bitartean, barazkiak garbitu eta zatituko 

ditugu. Garrantzitsua da ura irakiten egotea, 

barazkiek kolore bizia galdu ez dezaten. 

Sartu hostoak direnak, eta, gutxira, bigundu 

egiten direla ikusiko dugu. Gogorragoak 

direnak, berriz, gure zotzarekin neurtuko 

ditugu, behar bezala egosiak dauden edo ez. 

EGOSIALDI MOTZ 

HORREK zenbait jakiren 

mikaztasuna leuntzeko 

ere balio duela esan 

dugu. Froga egin 

dezagun! Alde bakarra: 

egosialdia ur hotzetik 

hasiko dugu. Limoi eta 

laranja azala moztu, 

barruko alde zuria 

kendu eta hari 

modukoak moztuko 

ditugu. Eltzean jarri, eta 

estali urarekin. Jarri 

sutan eta berotu. 

Irakiten hastean, iragazi. 

Prozesua hiru aldiz 

eginez gero, limoi eta 

laranja zatiek hasierako 

mikaztasuna galdu 

dutela igarriko dugu. 

Almibarrean gorde eta 

askotariko postreak 

hornitzeko erabiltzen 

ditugu guk. 


PREST DAUDE 

BARAZKIAK, hozkailuan 

gordetzeko, edo, bestela, 

sukaldean erabiltzeko. Begira zein 

tortilla gozoa egin dugun, barazki 

bakoitzaren egosialdia neurtuta! 

ARGAZKIAK: GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS

10 


LIBURUA 

Izenburua: ‘Dinosauroen garaian’. 

Egilea: Mathilde Elie. Ilustrazioak: Images doc. 

Bilduma: Animalien mundua. Orrialde kopurua: 

68 orrialde, koloreetan. Argitaletxea: Ttarttalo. 

Itziar Irastorza 

TTARTTALO ARGITALETXEKO ARGITARATZAILEA 

«Dinosauroen mundu liluragarria 

ezagutzeko erakusleihoa da» 

H 

andiak, ikusgarriak, beldurgarriak 

ziren. Orain 

dela milioika urte, haiek 

izan ziren lurreko jaun eta 

jabeak. Dinosauroez ari 

gara. Ez dago haien argazkirik, 

ezta bideorik ere; izaki erraldoi 

horien fosilak baino ez dira geratu. 

Aztarna horiei eta ikerlarien 

lanari esker, izaki ikusgarri horien 

bizimoduari buruzko datuak ditugu. 

Informazio hori guztia modu 

ikusgarrian azaltzen du liburuak. 

Dinosauroak dira liburuko 

protagonistak. Zer 

kontatzen da haiei buruz? 

Liburu hau erakusleiho erakargarria 

da dinosauroen mundu liluragarria 

ezagutzeko. Bertan dinosauroei 

buruzko hainbat informazio 

jasotzen da: zer diren, nondik datozen, 

nola ezagutu ditugun, dinosauro 

espezie ezberdinak eta bakoitzaren 

ezaugarri nagusiak, 

haien ohiturak eta portaerak, zine- 

man izan duten presentzia nabarmena 

eta abar. 

Bitxikeria liburu bat dirudi; 

datu berezi, bitxi eta 

jakingarriz beterik dago. 

Liburu honek azken ikerketetako 

datuak biltzen ditu, dinosauroei 

buruz ahalik eta informazio zabalena 

eskaintzeko. Informazioa argia, 

zehatza eta adinari egokitua 

izateaz gain, atsegina eta entretenigarria 

izatea kontuan izan dute 

egileek. 

Testu laburrez beteriko 

liburua denez, liburua 

segidan irakurri ordez, 

datu solteak irakurtzeko 

aukera ematen du. 

AZOKA 

Bai, informazioa oso modu txukunean 

dago sailkatuta, eta daukan 

diseinu dotoreari esker, dinosauroen 

inguruan ikasteko eta ondo 

pasatzeko aukera ematen du. Testua 

multzotan dago antolatua, eta 

segidan irakur daiteke, baina baita 

atalka ere. Kalitatezko irudi ikusgarriak 

eta testua modu bikainean 

uztartzen ditu liburu honek. 

Hala da, marrazki nahiz 

argazki ugariz lagundurik 

daude azalpenak. 

Alde batetik, aztarnategietako eta 

laborategietako ikerketetan egindako 

argazkiak jasotzen dira, baita 

museoetan dauden hainbat fosil 

eta aztarnaren irudiak ere. Bestetik, 

dinosauro espezie ezberdinen 

eta haien habitaten marrazki errealista 

bezain politekin hornituta 

dago liburua. 

Dinosauroen mundua 

hobeki ezagutaraztea al da 

helburua? 

Bai, hori da berez liburu honen helburu 

nagusia: interesgarria bezain 

ikaragarria den dinosauroen 

erresumaren 

berri eman 

gaztetxoei, 

baina, ahalik eta 

modu entretenigarrian, 

goza dezaten ikasten 

duten bitartean. Natur zientziez 

gozatzeko material ederra 

da. 


LIBURUA 

‘Bainura!’ 

«Lehoi! Kendu arropa eta bainura!», 

oihu egin dio amak. 

«Baina, zer diozu, ama? Lehoi 

batek arropa kentzea?», harritu 

da liburuko protagonista. 

Amaren esanei zintzo kasu 

egitea erabaki du, eta arropak 

eransten hasi da. Pixkanaka, 

arropa guztiak kentzen 

ditu, biluzik geratu den arte. 

Bainuaren ordua zein dibertigarria 

izan daitekeen erakusten 

du liburuak. Era berean, 

garbitzea edota jatea haurrek 

bakarrik egin ditzaketen zereginak 

direla erakusten da. 

Taro Gomi 

Argitaletxeak: Pamiela eta 

Kalandraka 

BIDEO JOKOA 

‘The Humas’ 

Dinosauro beldurgarriek eta 

etsai maltzurrek preso hartu 

dituzte kobazuloetako biztanleak. 

Haiek askatzea izango 

da zuen lana. Horretarako, 

sua, lantza eta Harri Aroko 

beste hainbat asmakizunez 

baliatu ahal izango duzue. Askotariko 

pertsonaiak eta 

puzzle jokoak aurkituko dituzue 

bideo jokoan. Logika eta 

trebetasuna erabiliz, probak 

ebaztea izango da zuen lana. 

http://thehumans.deepsilver.de 

atarian duzue jokoari 

buruzko informazio gehiago. 

Nintendo DS eta PC 

Argitaratzailea: Deep Silver


ESKULANA 

Paperezko 

laukia 

Bi paper zati; ez 

da besterik 

behar jolas hau 

egiteko. 

Argibideak ongi 

jarraituz gero, 

lauki bat 

osatuko duzue 

bi paper 

horiekin. 

JOLASA 

Beharrezko 

materiala 

- Bi paper zati. Neurriak: 

5 x 15 zentimetro. 

1 

Hartu prestatu ditugun 

paper zatiak. Tolestu bi 

zatiak, marrazkian ikusten 

den bezala. 

Helmuga pasa gabe! 

Fangbaoak edo paperezko laukiak mugitzen abilak 

bazarete, irabazia duzue partida. Kontuz 

ibili fangbaoari indartsuegi bultz egin gabe! 

1 

Jokalari bakoitzak 

2 

Jokalari bakoitzak fangbao bat jarriko 

paperez egindako bost du irteeran. Fangbao horri bultz egingo 

laukitxo edo fangbao diote jokalariek, txandaka. Beste 

izango ditu. Marraztu lurrean fangbaoez baliatuko da irteeran duenari 

bi lerro. Lerro batetik bultz egiteko. Hala, fangbaoa eskuetan 

bestera metro bateko hartu, eta egin bultz. Fangbaoa nola hartu 

tartea egon behar du, gutxi jakiteko, begiratu marrazkian eskuinetara 

gorabehera. Lerro bat dagoen mutikoari. Eskuetan duen 

irteera izango da; helmuga, fangbaoarekin lurrean duenari bultz 

bestea. 

egingo dio. 


11 

2 

Kokatu paper zati bat 

bestearen gainean. 

Begiratu marrazkian nola 

egin behar duzuen ulertzeko. 

Tolestu barruko alderantz 

zenbaki bidez adierazi 

ditugun triangeluak. 

Lehenengo, tolestu 1 zenbakia 

daraman triangelu zatia; gero, 

2 zenbakiduna. 

3 

Gauza bera egin geratu zaizuen 

beste triangelutxoarekin. 3 

zenbakia daraman triangelua 

barruko alderantz tolestean, beste bi 

triangeluak estaliko dituzue. 

4 

Azkenik, tolestu kanpoan geratu den 

triangelua, beheko alderantz. Beste hiru 

triangeluak tolestu ostean geratu den 

hutsunean sartu azken zatia. Pausoak ongi 

jarraitu badituzue, ez da triangelurik geratuko 

aske. Lauki itxurako 

iruditxo bat geratuko 

zaizue amaieran. 

3 

Fangbaoaren batek helmuga 

lerroa gainditzen badu, jokalaria 

kanporatua izango da. Helmuga 

lerrotik barrura geratzen direnek 

proba gaindituko dute. 

Fangbaoa galdu duen 

jokalariak beste bat 

jarriko du irteera 

lerroan. Helmuga 

lerrora fangbao 

gehien eramaten 

dituen jokalariak 

irabaziko du 

partida.

12 



denbora-pasak 

1. Lotu bikoteak 

Eguraldi ederra egiten 

zuela-eta larrera atera 

ditu baserritarrak 

animaliak. 

Eragiketak 

egin beharko 

dituzu, 

bikoteak 

osatzeko. 

2. Margotu marrazkia 

Merlin aztiak bere ilobaren bi marrazki egin ditu; bat, zuri-beltzean. 

Hartu eredutzat alboko marrazkia, eta margotu 

marrazkia berdin-berdin.



kasap-arobned 

3. Zer dago sobran? 

Udan egindako argazkiak sailkatzen aritu da Txomin. Behar ez den 

albumean jarri du argazki bat. Zein? 

4. Hizki salda 

Hizkiak nahastea oso gogoko du Grazianak. Tarteka, hainbat hitz 

osatzen ditu. Ikusten al dituzu non dauden 

lapikoko hitzak? 

A Z B G Y E U E O M G 

Z F O F U Z M L S G H 

Z L R P C T S K Z D K 

A T O G P I G A I X O 

R B B U X L J R U I D 

X I I D I E P R M Y T 

T D L A R K H I A O E 

E L K A F R I Z N X N 

L R R A F R I K A R I 

E K R M X M J E G Y S 

B E F U Y F E T O M L 

I T G G U O S A S G I 

S A G I C M E Q Z D R 

T T O N K J R F D E R 

A U B C X A L G U I I 

X T B A I E R L M Y G 

H V X S R K K A A O P 

G A L T Z E R D I A Y 

Erantzunak 

1.- Ardia-untxia, txerria-behia, katua-zaldia eta txitoa-txakurra. 

3.- Eskularrua.

14 

mantangorri 

mantangorri 

larunbata, 2011ko apirilaren 9a berria


mantangorri 

mantangorri 

15

16 


TXORI TXOROA (XI) 

...aurreko astetik dator 

T 

ripa-zorriekin esnatu nintzen, 

bidaia osoan ez bainuen 

ezertxo ere jan. Hura 

gosea! Lurrera jaitsi eta topatu 

nituen animaliei neure 

burua eskaini nien. 

–Zurgina naiz. Konponketaren 

baten beharrik edo bai? 

Preseski, okilik ez zen baso hartan. 

Hala, bada, segituan eskaini zidaten 

lana. Jaten eman zidan, eta 

haientzat lanean hasi nintzen. Eta, 

hura ezustekoa!, biziki estimatu zituzten 

nire lanak. 

–Zer irudi alaiak! –esan, eta barre 

egiten zuten. 

Nire lanak atsegin zituztela ikusirik, 

neure irudimena erabat askatu 

nuen; gero eta forma berezi 

eta atseginagoak bururatzen zitzaizkidan. 

Behin batean, urtxin- 

Baso ederra 

txa batek zabu bat eskatu zidan 

bere umeentzat. Berehala egin 

nion; aurrera eta atzera zabukatzeaz 

gainera, alde guztietara biratzen 

zen. Umeak, ongi loturik, zabuka 

ibiltzen ziren, aurrera eta 

atzera, saiheska, buruz behera eta 

pentsa litekeen edozein jarreratan. 

Asmakuntzak izugarrizko arrakasta 

izan zuen, eta familia guztientzako 

zabuak egin behar izan 

nituen. Zaburik bitxiena igelentzat 

egin nuen; urean bezainbeste zabukatzen 

baitzen airean. 

Ez nuen usteko inork hainbeste 

estimatuko zituenik nire lanak. 

Txori zurgin baldartzat neukan 

neure burua, gurasoek eta anaiarrebek 

bezain xuxen lan egiteko 

ezgauza. Egia da inoiz ez nuela lortu 

mahai bat xuxen-xuxen egiterik, 

edo zulo biribil-biribilik, baina ez 

saiatu ez nintzelako, jaiotzetiko 

akats bat nuelako baizik, mokoa 

okerra alegia. Ez naiz gauza, bestalde, 

enborrean gora nire familiakoak 

bezala igotzeko, nire hanketako 

erpeak ez baitaude bi aurrera eta 

bi atzera, baizik eta denak aurrera 

eta txiki bat atzera, gainerako txorienak 

bezala. 

Ez naiz xuxen-xuxen zerratzeko 

gai, baina asko ahalegindu nahiz 

neure bizitzan, eta ikasi dut nire 

ezintasunak arte bihurtzen. 

Baso hartan, preseski, nahiago 

zuten zabuak ez xuxen-xuxen ibiltzea, 

jolasgarriagoa iruditzen zitzaien, 

ustekabeko mugimenduak 

egiten baitzituen tramankuluak, 

eta barrea eragiten baitzien horrek. 


Testua: Juan Kruz Igerabide Marrazkiak: Maite Gurrutxaga 

Norbaitek etxerako ate bat eskatzen 

bazidan, atea inoiz ez zen 

zabaltzen berak uste zuen aldetik; 

ertzak ez ziren zuzenak, pixka bat 

okertuak baizik, baina atea oso 

ondo ixten eta zabaltzen zen. Halako 

gauzekin, txora-txora egiten ziren. 

Ahizpak ikusi izan banindu, 

esango zuen txoro bat txoroen basoan 

zebilela. 

Nik nahi nuen guztia ordaintzeko 

prest zeuden. Baina ez nien eskatzen 

behar nuena baino. Ez nuen 

haien kontura aberastu nahi. Jende 

apala zen, bakoitza bere lanetik 

bizi zen. Nire saririk handiena haien 

estimazioa zen, nire lanak hain 

gustuko izatea. 

...hurrengo astean jarraituko du

BERRIA, 2011-04-09 - datu-basea22

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?