Read more @ Tahan Times Vol.2 No.13 - Zoin.Info
Read more @ Tahan Times Vol.2 No.13 - Zoin.Info
Read more @ Tahan Times Vol.2 No.13 - Zoin.Info
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
VOL.2 NO.13 | BI-WEEKLY JOURNAL 31 JANUARY 2013 ThURSDAY<br />
Union Peace-Making<br />
Committee leh DKBA<br />
Page 13<br />
India Ram National Award<br />
to Teachers dawngtu<br />
Pu C.Biaknghinglova kawmna<br />
Page 16<br />
U.S-a khawsa zai thiam<br />
Milla Dawt Hniang kawmna<br />
Page 15<br />
MILLA DAWT HNIANG
2 | TAHANTIMES<br />
MIN DAWRTU<br />
Khawvelin hma a sawn zel a, mihringte pawh kan changkang telh telh a.<br />
Mihringte fin leh remhriatna pawh a pung tual tual.<br />
Office-a thawk kan ni emaw, dawr kai kan ni emaw, tihdan pangngaiah<br />
chuan 'min dawrtu' tur chu nghah a ni tlangpui a. Mahse khawvel mihringte<br />
remhriatna a lo pung telh telh a, min dawrtu tur lo nghah tlawk tlawk ringawt<br />
chu tihdan hlui, tihdan pangngai angin an ngai a, a thar chher dan te an<br />
ngaihtuah ta a.<br />
Sumdawnnaah pawh 'multi marketing' te an ti a. Dawrkai emaw, bungraw<br />
hralh duh emawin a bungrua chu thutpui mai a, a rawn dawrtu nghak<br />
tlawk tlawk tawh lovin a lei duhtu va pan zawk a, hralh theih dan, va zawrh<br />
dan te an ngaihtuah tawh zawk a ni. Intin luta suartluana lottery ticket rawn<br />
zuar te pawh kan hmu fo ta mai.<br />
Office a ni emaw, dawr a ni emaw, eng sumdawnna pawha mi<br />
pawimawh, ngaih pawimawh tur ber chu, a dawrtu, min dawrtu, customer<br />
te an ni. Changkang leh fing apiangin anmahni va dawrtu customer chu an<br />
ngai pawimawhin an lo dawngsawng tha thin.<br />
Mahatma Gandhi thu sawi atanga an lak chhuah he thu hi 'Min dawrtu'<br />
tih a ni a, Kolkota metro leihnuai rel ticket zawrhna counter tin deuhthawah<br />
an tar a. Hetiang hian a inziak.<br />
'Min dawrtu hi kan tana mi pawimawh ber a ni. Ani chu keimahni min<br />
rinchhan tu a ni lo va, keimahni hian amah kan rinchhan zawk a ni. Ani chu<br />
kan hnaa min rawn zarbuaitu a ni lo va, kan hna hi ama tana siam kan ni<br />
zawk. Ani chu kan hnaah mi hrang a ni lo va, kan hnaa a peng pakhat a ni<br />
zawk. Atana hna kan thawh hian amah kan tanpui a ni mai lo va, chutiang<br />
hna thawk thei turin ani chuan hun tha min pe a ni mai zawk." tiin.<br />
Office-a thawk ka ni emaw, dawrkai ka ni emaw, kohhrana thawk ka ni<br />
emaw, civil mai mai ka ni emaw, a eng hnathawk pawh ni ila, min dawrtute<br />
hi an hlutna kan hriat a, fing leh fel taka kan dawnsawn thiam hi a tulin a<br />
pawimawh hle a ni.n<br />
SOUTH KOREA PRESIDENT LEE MYAUNG BAH,<br />
PRESIDENT THLAN THAR PARK GEUN-HYE-TE CHU<br />
SEOL KHAWPUIAH DAW AUNG SAN SUU KYI NEN<br />
INKAWM<br />
NLD party president, Pyithu Hluttaw member Daw Aung San Suu Kyi chu January<br />
29 khan South Korea khawpui Seol-ah President Lee Myaung Bah nen an<br />
inkawm. An inkawmnaah hian ram pahnih inkara zirna leh economics lama<br />
thanlen chhoh dan tur an sawi niin South Korea rama official-a thupuang thin<br />
hmeichhe pakhatin a sawi. Daw Aung San Suu Kyi hi South Korea president<br />
tura an thlan Park Geun-Hye nen pawh Seol-ah hian an inhmu a, an thusawi<br />
chipchiar erawh hriat a la ni lo. Nobel Peace Prize dawngtu Daw Aung San Suu<br />
Kyi hi January 28 khan America ram atangin South Korea ram hi a thleng a.<br />
Korea-a a awm lai hian kum 2013 Special Olympic opening Ceremony-ah pawh<br />
Suu Kyi hi a tel a. January 30-a an buatsaih 'Global Development Summit'-ah<br />
pawh thu a sawi. May 18 foundation Assembly-ah pawh telin Kwang Kyu lawmman<br />
a dawng. February 1 khan Seol National University-ah zirlaite nen inhmuin<br />
thuchah a sawi bawk. Tlai lamah Korea rama awm mek Myanmar mite a kawm<br />
bawk. January 24 khan zin chhuak tanin February 1-ah a lo thleng leh.n<br />
domestic news 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
REM THU SAWI TURIN PRESIDENT U THEIN SEIN-AN<br />
KIO TE A SAWM<br />
President U Thein Sein chuan January ni 19-a Nay Pyi Taw MCC-a '1st Myanmar<br />
Development Cooperation Forum'-a a thuchahah KIO (Kachin Independent<br />
Organization) te chu 'Rem thu' sawi turin a sawm a, pawlho dang te nen pawh<br />
inkah titawpin political dialogue neiho turin a sawm bawk.<br />
"KIO ho nen rem thu sawi ka duh a. Remna dik tak leh tluantling tak neih<br />
thlenga hmalak ka tum a. KIO te tiam lovin pawlho dang 10 te nen inkah tihtawp<br />
a ni tawh a, 2013 kumtir lam hian political dialogue nei tura ruahmanna a kal<br />
mek a. KIO te pawh rem thu sawi tlang turin kan dawr mek a, tunah pawh he<br />
hmun atang hian ka sawm nawn leh duh. Hun rei vak lovah rem thu kan sawi<br />
theih ngei hi ka beisei tlat a ni. Army lamin tiamchin neia chet an lakna te pawh<br />
titawp turin thu kan pe tawh a. A lehlam pawhin an chawlh ve a ngai a ni," tiin<br />
President chuan a sawi.<br />
President U Thein Sein chuan, "Ram a ralmuana lungmuang taka kan awm<br />
theih nan ethnic hnam hrang hrang ralthuam kengte nen remna siam phawt hi<br />
tihmakmawh a ni. Kan sawrkar chhung hian taingyintha ralthuam kengte nen<br />
remna siam kan duh a. Remna derthawng tak ni lovin remna nghet tak kum<br />
khaw daih kan neihna tura beih kan tum a ni. Buaina avanga in leh lo tlansan te,<br />
sawrkar nen inberem ta ramhnuai mite dinhmun, khawsak sawhnghehsak, hna<br />
ngaihtuahsak te a tul a. Chutiang lama hma la turin Yangon-ah 'Peace Development<br />
Centre' kan din tawh a, chuta sum leh paia min tanpuitu ram te chungah<br />
pawh kan lawm tak zet a ni," tiin a sawi.<br />
Ram a ralmuan leh muan loh leh mihring khawsak chawisan hi inkungkaih<br />
tlat a nih thu, Ram-ah muanna a awm chauhvin mihring nun leh ei bar zawnna<br />
a changkan chhoh theih thu, nun khawsak phung, ei bar zawnna a changkan<br />
chauhin ram chhungah muanna a thlen famkim theih thu, 'Unity in Diversity' tih<br />
thu ang khan kan ngaihdan, duh dan inang te a awm ang a, a inan lohna laite<br />
pawh kan pawm tlan a tul thu U Thein Sein hian a sawi bawk.<br />
Kachin State-ah hian inkah tan a nih atanga kum 17-na 2011 June ni 9-ah<br />
Myanmar sipaite leh KIA (Kachin Independent Army) te an inkap leh ta chiam<br />
a. Hetia an inkah lehna hi Kachin State Bhamaw district-a Ta-Pein hydel project<br />
awmna velah a ni. 2011 June thla atangin 2012 December thla inkar hian<br />
sawrkar sipai leh KIA te hi vawi 2400 zet an inkap a. He inkahna nasa telh telh<br />
vang hian sawrkar thut chin ram bialah raltlan nuai khat, KIO/KIA thut ram bialah<br />
65000 zet an awm avangin raltlan mi 165,000 vel an tling ta a ni.<br />
KIO lam chuan sawrkarin a thunun tlat avangin UN leh ram dang tanpuina<br />
a rawn thleng thei lo an ti a. <strong>Info</strong>rmation Ministry-a Deputy Minister U Ye Htut<br />
chuan, "KIO thut beh chin ram biala raltlante chhawmdawl dan kan ngaihtuah<br />
hmain raltlan zingah KIO/KIA member, nupui fanau leh chhungte eng zat nge<br />
inphum tih hre hmasa phawt ila a tha ang," tiin 7 Days News Journal-in an<br />
interviews-naah a sawi.n<br />
INBE TURIN UNION (PEACE-MAKING) REMNA<br />
SIAMTU COMMITTEE-IN KIO TE A SAWM<br />
Union level Remna Siamtu Committee<br />
chuan KIO (Kachin Independent<br />
Organization) hruaitu<br />
U Zaung Haya hnenah inbe tura<br />
sawmna lehkha January ni 19<br />
khan a thawn.<br />
Chu lehkhaah chuan January<br />
ni 11-a Pyithu Hluttaw rorel chuan<br />
Kachin State-a ralthuama inbeihnate<br />
chungchangah a lehlam<br />
lehlam mite inhmuho a, inbiak a<br />
la rem mai loh lai hian lang tlang<br />
takin Electronic Online hmangin<br />
thu sawi ho leh thu sawite tihchhuah ni sela, mipuite ngaihdan ngai pawimawh<br />
takin sawihona te nei ila, a tute ve ve pawh inrintawnna kan neih theihna tur a<br />
lo ni ang a, tihte a tel a, inkah boruakte tidai telh telh a, kumkhuaa remna neih<br />
theihna tur kawng zawh turin hluttaw atangin thu an chhuah thu, Remna Siamtu<br />
Committee pawhin KIO te nena dawhkan kila sawiho an duh a, an ngaihdan<br />
hrilh let leh an beisei thu te a tel a ni. n[The Voice]
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
LocAL news<br />
KUM 2013 CHAPCHAR KUT PUIPA THAR THLAN A NI<br />
January ni 30 zan dar 7:00 khan <strong>Tahan</strong> ‘C’ Group-a Pu Biakkima te inah khawtlang hruaitu te, vengtin thalai hruaitute<br />
kal khawmin kum 2013 Chapchar Kut Committee puipa tur thlanna buatsaih a ni. Chapchar Kut Committee hi<br />
kum hnih tan zela thlan thin a ni a, mahse kumin atang chuan chutiang khera kal tawh lovin Chapchar Kut Committee<br />
chu MWO kut hnuaia awm tawh turin kalkhawmte chuan an rel a, kumin atan puipa turte an thlang phawt a ni.<br />
Meeting-a kal hi mi sawm leh panga chuang chauh an ni a, hemi zan hian meeting dang dang a lo awm vangin kal<br />
thei lo an tam a ni. Kum 2013 Chapchar Kut hruaituturte chu ban pharin vote pea thlan an ni a.<br />
Chairman : Pu Lalengzaua<br />
Vice Chairman : Pu H. Lalpianga<br />
Secretary : Pu Zohmangaiha<br />
Asst. Secretary (1) : Pu C. Lalthankhuma<br />
Asst. Secretary (2) : Pu K. Lallawmzuala<br />
Treasurer : Pu Lalnunhuma<br />
Auditors : Pu. F. Lalbiakmawia (Convener)<br />
: Pu Lalrohlua<br />
: Pu Vanlalrova<br />
: Pu Lalrosanga<br />
: Pu Vanlalthlengliana<br />
Journal : Pu Chhiarpuiliana<br />
PITAR KUM 118 MI HA UINGHO A TO<br />
He pitar hi a hming chu Pi Hme Thluai a ni a, kum 2013-ah hian kum 118-a<br />
upa a ni ta. Ni kum, kum laihawl vel atang khan a ha uingho thar a to leh<br />
tlat mai. A chanchin hi TT lam pawhin kan tihchhuah tawh kha. Tunah hian<br />
tu leh tuchhawng 70 chuang a nei tawh a. Heti anga la hrisela a dam rei<br />
chhan ber nia an hriat chu ei leh in lama displine a neih that vang a ni.<br />
Vaimim-a siam in theih chi (cereal mix)hi a rinrawl ber a ni a. A ngainain<br />
tui a ti hle. Mai (maite) pawh hi tun hma atangin chawhmehah a hmang<br />
ziah thin. Chaw a ei kham apiangin thingpui sen (khualchhawn thingpui) no<br />
khat leh kurtai a ei in ziah bawk. Ei leh in lamah displine a nei tha em em a<br />
ni. Tun hma chuan Hakhalay khuaah an cheng thin a. Hakhalay khuaa an<br />
chen lai hian Methodist kohhranah an lawi a. Hakhalay Methodist Kohhran<br />
dintute zinga mi niin a kul a taiah an tang thin. Tunah chuan Sanmyo Wardah<br />
an khawsa a, Salem Baptist Kohhranah an lawi.<br />
A mitin khua hmu tawh lo mah se, an inah chuan dap chawpin a la kal<br />
thei a, a tawng a mumal chiah tawh lo va, a beng a chhet tawh bawk. Engpawh<br />
nise hetiang kum 118-a upa ni tawh, ha uingho a to leh tlat hi thil mak<br />
ve tak chu a ni.<br />
Pi Hme Thluai chanchin tlangpui lo tarlang ila :<br />
A pa : Pu Chum Er<br />
A nu : Pi Pam Em<br />
A khua : Hriphi (Thantlang peng)<br />
Fa 6 a nei a, tu 31, tuchhawng khatna 74, tuchhawng hnihna 74 leh tu-chhawng thumna 19 a nei. Kum 3 a nihin a nuin a<br />
thihsan a. A ei duh em em thin chu Sangha, bete, bekang leh thlai hnah lamte hi an ni deuh tlangpui. A tul chang chauhvin<br />
sa hi a ei ve thin. Tun hma chuan zu pui, rak zu leh zu fangte hi a in thin a. A upat hnuah chauh kohhranah a inhmang.<br />
Pasal a neih hnuah Hakhalay-ah an pem a. Kum 1928-ah kan Tirhkoh Lian Siama'n Chanchin Tha rawn hrilin chu mi<br />
hnu atang chuan zu pawh a in tawh lo. Bawng hnute chu zu aiah an in ta zawk a ni. Sangha, Alu, Maite leh thlai hnah<br />
chi hrang hrang chu a ei uar ta em em a ni. A fate chuan kum 110 niin an hria a, NRC-ah chuan kum 118-a upa a ni.n<br />
LETPANCHAUNG-AH<br />
CHHANTU PAWL DIN A NI<br />
Letpanchaung khuaah kum 2012 November<br />
18 khan tlawmngai pawl 'Chhantu' chu din<br />
a ni. Letpanchaung khua hi Mizo khaw lian<br />
zinga chhiar tel a ni a. In 2000 bawr vel an ni.<br />
An khuaah hian Group (veng) 5; A,B,C,D,E<br />
tiin an then hrang a, heng Group-ahte hian<br />
thalai pawl chak tak din niin Letpanchaung<br />
Youth Association (LYA)-in a kaihruai ber. He<br />
LYA hian khawtlanga chhiatni thatniah mawhphurhna<br />
an la ber. Tunah hian khawtlanga mi<br />
thahnemngai rual pungkhawmin 'Chhantu'<br />
pawl hi an din ta a. An din chhan ber chu:<br />
(a) Tanpui ngai te tanpui<br />
(b) Oxygen bur a thlawna hawhtir<br />
a ni deuh ber a.<br />
A mamawhte hnena thisen pek dan tur pawh<br />
an ngaihtuah mek. Tunah hian an hruaitu<br />
zinga mite thawh khawm sumin Oxygen bur<br />
pawh an lei ve ta. <strong>Tahan</strong>-a Zawlbuk hmalakna<br />
ang chiaha hma lak chhoh an tum. Office<br />
Bearer-te pawh an inthlang fel tawh a. Membership<br />
fee pawh khawn an tum. Ding tir te an<br />
la nih avangin member pawh an la thahnem<br />
lo na a, an pun chhoh zel an beisei hle. Sum<br />
kenghet neih thuai a, kawng hrang hranga<br />
tanpui ngaite tanpui chhoh an tum ruh hle<br />
bawk a ni tih an pawl President Pu J. Malsawma<br />
hnen atangin thu kan dawng.n<br />
TAHAN-A CHAW DAWR HRANG HRANG<br />
CHANCHIN TLEM<br />
<strong>Tahan</strong> khaw chhung leh bazar bul velah hian chaw dawr hrang hrang<br />
an awm ve nual a. Kalaymyo kalna kawngpui, <strong>Tahan</strong> A Group-ah pawh<br />
tun hma atang San Thida chaw dawr a awm a. Tun hnuah Samari chaw<br />
dawr leh bazar thlang lamah te chaw dawr hi hmuh tur a awm. Heng<br />
chaw dawr zingah hian Samari chaw dawr hian pantu a ngah ber tih<br />
theih a ni a. He chaw dawr hi kum 2000 bawr chhova hawn tan a ni. Mizo<br />
chawhmeh chi hrang hrang lei tur an nei reng a, duh hun huna order<br />
theih an ni. Boarding School-a zirlaite pawh chaw dawrte hian chaw leh<br />
chawhmeh an supply reng thin. Mimal leh pawlho pawhin an order fo<br />
thin. A hralh thei deuh chuan ni khatah nuai chuang fe man an hralh thin<br />
bawk. Takhapin (thleng khat) hi Ks. 600/- a ni deuh ber a, duh tawka ei<br />
duh tan mi pakhat ah Ks. 1500/- in a ei theih. Zing dar 8:00 atanga thim<br />
thleng an hawng deuh tlangpui tih Pu B. Sangnawla hnen atangin thu<br />
kan dawng.n<br />
TAHAN TIMES OFFICE COMPOUND-A<br />
TENGTERE KUNGAH SAVA LIAN<br />
Thlasik khaw vawt tlansan thin sava lian 15 bawr vel chu <strong>Tahan</strong> <strong>Times</strong><br />
Office compound-a awm tengtere kung lian leh upa tawh takah an rawn<br />
awm tlat mai. Heng sava liante hi tlai lam dar 6 velah chaw zawngin an<br />
thlawk chhuak thin a, zing lam dar 6 velah an rawn haw thin.<br />
Hman deuh lawk khan Shwe Dagon Pagoda-ah mu lu kawlh 3 an<br />
rawn awm a. Buddhist puithiam tam tak chuan thil tha lo lo thleng turah<br />
ngaiin an lo tawngtai nasa tawh a. Mahse Buddhist puithiam senior<br />
tak pakhat erawh chuan thil tha lo thleng tur lamah a ruat thung. <strong>Tahan</strong><br />
<strong>Times</strong> office compound tengterea sava lian an rawn awm pawh hi thil<br />
tha lamah a compound neitu Pu Saptea chuan a ngai a. <strong>Tahan</strong>a motor<br />
tha tha a pung tual tual pawh hi heng sava lian lo lutte avang pawh nia<br />
ngai an awm nual a ni.n<br />
TAHANTIMES | 3<br />
TUINGO YOUTH ASSOCIA-<br />
TION CHANCHIN TLEM<br />
Tuingo khua hi <strong>Tahan</strong> hmar lam mel 12<br />
vela hlaah a awm a. Mizo khaw lian tak<br />
pakhat a ni thin. He khuaah hian kum<br />
1964 atang khan Mizo thalai pawl (M.T.P)<br />
hi din tan a lo ni a. Tunah chuan Tuingo<br />
Youth Association (T.Y.A) tiin a hming an<br />
thlak ta a ni.<br />
A din chhan (thil tum) pawh chi 13 lai<br />
an nei. Chungte chu (1) Ram leh khawtlang<br />
dan siam zah thiam, (2) Sakhuana<br />
ngaisanga hlutsak, (3) Hnam nun kal zel<br />
vawn nun, (4) Zirna lama hmasawnna<br />
ngaihtuah, (5) Hun awl hman that thiam,<br />
(6) Tlawmngai chawisan, (7) Aia upate<br />
leh hruaitute zah thiam, (8) Mi harsa leh<br />
mi hnuaihnung zawkte tanpui, (9) Ram<br />
leh khawtlang thanlenna ngaihtuaha<br />
zirtir, (10) Mahni invawng fel thiam mi<br />
ni tura zirtir, (11) Sual do, (12) Chhiatni<br />
thatniah tlawmngai taka thawhho leh<br />
(13) A hun leh hmuna silhfen inbel thiamte<br />
hi an ni.<br />
T.Y.A hi khawchhung lal leh upate<br />
hriatpuia din a ni bawk. T.Y.A member ni<br />
turin Tuingo mi thalai dik tak, N.R.C nei<br />
ngei nih a tul. Member kum bi tuk chin an<br />
nei a, mipa chu kum 15-40 inkar, hmeichhia<br />
kum 14-30 inkarte an ni. T.Y.A hian<br />
khawchhunga chhiatni thatniah tlawmngai<br />
takin a tul tul an thawk a, group tin<br />
in committee pawh changtlung takin an<br />
din vek. Hnuchham tanpui te, nungchang<br />
tha lo inzilh te, dan zawm duh lote<br />
chungchang ngaihtuah te, group humhalhna<br />
te leh tlawmngai thlan chhuaha<br />
chawimawina hlan tih ang chite pawh an<br />
hma laknaah a tel.n<br />
TAHAN BAZAAR-A<br />
SAZU ZAWRH DAN<br />
Mizote chawhmeh zingah lo Sazu, Zupui,<br />
Zuchang hi sawi hmaih chi hauh lo<br />
a ni a. A duh vek tawh chuan sa dang<br />
zawng ai pawhin an duh zawk daih. He lo<br />
Sazu-te hi atlangpui thuin thlasik lai leh<br />
thal chhovah awh an ni deuh ber a.<br />
<strong>Tahan</strong> leh a chhehvela mipa tam<br />
takin lo lamah vaithang kamin an riak<br />
chhuak a. An Sazu awh chu bazaar-a<br />
khar chhawngtuten kharin an zuar leh ta<br />
thin a ni. <strong>Tahan</strong> leh a chhevel lova Sazu<br />
tam ber chu Zupui leh Zuchang hi a ni a.<br />
Mi tam zawk hi chuan Zupui hi an ngaina<br />
zual a. Zuchang ngaina zawk pawh mi<br />
tam tak an awm. Sazu sa hi a-tlangpui<br />
thuin antam leh tumthang nena chhumpawlhin<br />
an ei deuh ber a. Kang pawh an<br />
awm. Thlasik chhovah hian tumthang chu<br />
a tui ber pawl zinga mi a ni. Vaithangkamtute<br />
hi a chang chuan a huho deuhvin an<br />
kal a. Mi 2/3 inkawpa kal hi an tam deuh<br />
ber. Kalaymyo bialah tui a let loh avangin<br />
Sazu pawh an awk tam thei hle. Bazaara<br />
lo khartute hian la puah (rawh) loh hi<br />
buk 1-ah Ks. 3000/- in an lei a, rawh sain<br />
buk 1-ah Ks. 5000/- in an hralh leh thin.<br />
Zupui hi an lei duh ber thin. A hralh thei<br />
deuh chuan ni khatah buk 50 vel an hralh<br />
thin thu a zuartu Maeni hnen atangin thu<br />
kan dawng.n
4 | TAHANTIMES internAtionAL news 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
ANTARCTICA-A BO MI 3 TE CHU THLAWHNA CHHE NUAIH<br />
KARAH THIIN AN HMU TA<br />
January 26 khan thuneitu lam chuan Antarctica-a<br />
tla chhia thlawhna chhe nuaih karah mi<br />
bo 3-te kha an hmu a. Tumah chhanchhuahin<br />
an awm lo.<br />
Sik leh sa a that loh em avagngin a zawn<br />
hna pawh an thawk chak thei lo. Atlantic khaw<br />
chhak lamah anmahni pui tura emergency mei<br />
eng an hmu chu DC-3 thlawhtheihnaa chhan<br />
chhuah an tum a, mahse sik leh sa a that<br />
loh em avangin an chhanchhuak thei lo a ni.<br />
Heng Canada mi 3-te hi thlawhna hmanga an<br />
thlawhnaah ti hian harsatna an tawk ta a ni.<br />
Chhanchhuahna hmun pui hi New Zealand-ah<br />
hmun khuar mah se, boruak a that loh em avangin chhanchhuah hna hi an kalpui hlei thei lo a<br />
ni. Bote chuanna thlawhna hi Twin Otter thlawhna te chi a ni a, a khalhtu hming hi a nupui hnen<br />
atanga hriat a ni tawh. Canada sawrkar hotu lam chuan mi bote hi an la puang lo. A zawngtute<br />
hian thlawhna chhe karah an va hmu a, an 3 hian Twin Otter aircraft hmangin an phur haw. An<br />
thlawhna hi engti kawng maha chhanchhuah theih a nih loh thu an sawi bawk. Heng Canadian mi<br />
3-te hi Antarctica lama an thlawh hnuah an chanchin hi hriat zui hlei theihin a awm ta lo a ni. An<br />
thlawhna hi South Pole atangin a thlawk chhuak a, Italian base Terra Nova Bay lam an pan thu<br />
Maritine New Zealand chuan a sawi. Hetiang hmuna thlawk tur hian inchhanchhuahna suit, tlanga<br />
awm theihna puan in leh ni 5 chhung ei turte an ken tel a tul thin. An thlawhna hi feet 13,000<br />
vela sangah a thlawk niin an ngai. Chu chu Mount Elizabeth sang lai bul vel a ni. An awmna hi<br />
Antarctica-a awm thlawhna tum hmunte atangin a hla hle.n [BBC]<br />
TUIPUI RAMRI CHUNGCHANGAH PHILIPPINES-IN<br />
CHINA KHING DAWN<br />
Philippines ram chuan South China Sea tuipui<br />
ramri chungchangah China khin a tum. China<br />
ram hian a ram dep ram thenkhat nen thubuai<br />
an nei nual bawk a. Tunah hian Philippines ram<br />
hian khawvel hriatin China ram hi khin a tum ta<br />
a ni. Philippines ram Foreign Minister Albert F.<br />
del Rosario chuan tuipui ramri chungchangah<br />
China ram khin an tum thu official-in a puang.<br />
Philippines Foreign Minister hian an rama<br />
China Ambassador pawh a hrilh hre tawh<br />
bawk. Tuipui ramri chungchangah Philippines<br />
ram hian politics leh inbiakna hmangin China<br />
hi a lo dawr tawh a. Tunah chuan dan hmangin<br />
UN kaltlangin International court-ah chinfel a<br />
tum ta a ni. Tuipui ramri chungchangah kum<br />
1982 khan Philippines leh Chinate hian inremna<br />
hming an lo sign tawh.<br />
He thliarkar, Philippines chuan ‘Scarborough<br />
Shoal’ tia an koh, China-in ‘Huangyan’ tia<br />
an koh thung hi an inchuha chu a ni a. Nikum<br />
June thla khan he thliarkar bula kal Philippines lawngte chu China hian a lo um chhuak tawh a,<br />
ram pahnih inkar boruak pawh a tan phah hle. China hian Brunei, Malaysia, Vietnam leh Taiwan<br />
ramte nen pawh tuipui ramri thuah buaina a nei mek.n<br />
VENEZUELA-A LUNG INA HELNA CHHUAKAH MI TAM TAK AN THI<br />
Venezuela rama lung in pakhatah helna nasa<br />
tak a chhuak a, mi 50 thiin mi tam takin hliam<br />
an tuar tih CNN-in an puang a. Ram chhung<br />
lung ina tharum thawhna rapthlak ber zingah<br />
an chhiar tel. January 25 khan lung in tangte<br />
inkarah inphek vuakna rapthlak tak hi a thleng.<br />
A thlenna hmun hi Uribana-ah niin prison ministry<br />
lam chuan lung ina ralthuam awmte tihtlem<br />
an tum.<br />
Venezuela top prison official-in a sawi<br />
danin a vengtuho chu lung inah an tlan lut a,<br />
nasa takin an inbei ta a ni. Vengtute chuan an intihbuainaa an hman ralthuamte chu laksak an<br />
tum a, tharum thawhna rapthlak tak hi a thleng tih Iris Varel chuan a tarlang. Ani hi Venezuela lung<br />
in minister a ni. Ministry lam chuan thi leh hliam hi an tarlang duh lo va, mahse Globovision lam<br />
chuan a tlem berah mi 50 an thi a, 90 velin hliam an tuar an ti.<br />
Control nasat kan tum a, eng vanga he buaina hi chhuak nge tih kan chhui ang tiin prison<br />
ministry lam chuan an sawi. Globovision lamin hetianga thil an puang mai hi mak kan ti. Buaina lo<br />
chhuak thin hi hetiang thil an tarlan fo vang a ni an ti bawk. Ram rorelna eptu lam chuan sawrkar<br />
hian a khuahkhirh hneh lo va, a mawhphurhna pawh a hlen lo a ni an ti. Tun hmaa Presidential<br />
Candidate, Governor of Miranda State Henrique Capriles Radonski chuan Uribana lung inah hian<br />
mi eng zat tak thi ang maw, thi chhungte nia hriatten min zawt reng mai a ti.<br />
Venezuela lung inah hian buaina hi a chhuak fo va, ralthuam leh drugs pawh lak luh a lo ni fo<br />
thin. Nikum August thlaah pawh khan Yare 1 lung ina buaina chhuakah mi 20 an lo thi tawh bawk.<br />
Kum 2012 kum tir thla 6 chhung ngawt pawh khan Venezuela lung ina buaina avanga thi hi mi 300<br />
an tling. n [CNN]<br />
RUSSIA RAM-AH TLANG KANG PATHUM<br />
A RUALIN A PUAK<br />
Russia ram Kamchatka peninsula-ah tlang kang pathum a<br />
puak rual a, lava chirh sa tui a phuh chhuak a, vut pawh a<br />
phuh chhuak nasa a ni.<br />
Kamchatka peninsula-ah hian Shiveluch, Kizimen leh<br />
Plosky Talbachek tlangkang pathumte hi hmun hran hrana<br />
awm ni siin a rualin a puak hlawm a ni. Tlang kang puak vang<br />
hian vawi tam tak lir a nghin phah a. Air Traffic Controller te<br />
chuan tlang kang chung zawna thlawhna thlawh te an khap a,<br />
warning level ‘serthlum rawng’-ah an puang a ni.n<br />
CHINA RAM CHHIM LAMA AWM KHAW<br />
PAKHAT LEI MINAH MI 46 AN THI<br />
China ram chhim lama awm Yunan State-a khaw pakhat-ah<br />
lei a min a, khaw chhung mi 46 chu lei min hian chhilhin an<br />
thih vek thu an ram TV lamin 2013 January ni 12 khan an<br />
puang.<br />
Thi 46 zingah hian naupang 19 leh kum 60 chuanga upa<br />
7 an tel thu Xinhua chuan a tarlang bawk. Thite hming hi Xinhua<br />
Website-ah tarlan an ni bawk. Heti anga lei a min chhan<br />
hi ruah a sur nasat lutuk vang a ni a, vur pawh a tla nasa<br />
bawk. A hmuna Mine laih chhuah vang niin an hre lo. Natural<br />
Disaster vang liau liau niin an hotuten an sawi. He lei minna<br />
hmunah hian lei hi a min fo thin an ti bawk. Nikum September<br />
thla khan he hmunah hian lir a nghing a, mi 18-in nunna an lo<br />
chan tawh bawk. A hnu thla khat velah he hmunah tho hian lei<br />
a min a, mi 18 lai an lo thi tawh bawk a ni.n<br />
EGYPT RAMA KAWNG ZAWHNAAH<br />
MI 100 CHUANG INHLIAM<br />
Egypt rama khawpui deuh deuhva an president Mawsi duh<br />
lova kawng zawh tute chu police-ho nen an inti buai a, mi 100<br />
chuangin hliam an tuar. An khawpui Cairo-a Tahrir-ah awm<br />
hmun khuarin police-ho nen an intibuai a, mipui 61 leh police<br />
32-in hliam an tuar thu Sky-News chuan a tar lang. Police-ho<br />
hian mittui tlakna bomb an hmang a, mipui hian lungin policeho<br />
hi an vawm ve bawk.n<br />
CHHANGTHAWP LEI TURA INTLAR<br />
MIPUI CHU THLAWHNA ATANGA KAH<br />
NIIN MI 200 VEL SYRIA-AH AN THI<br />
Ni kum December<br />
22 khan Syria<br />
rama chhangthawp<br />
lei tura<br />
intlar mipui chu<br />
thlawhna atanga<br />
kah niin mi 200<br />
vel an thi a, Syria<br />
rama thlawhna<br />
atanga inbeihna<br />
thlengah chuan mi thi an la tam ber tum a ni.<br />
TV atanga a lo lan danin thil chhia leh mitthi ruang eng<br />
emaw zat chu rapthlak takin a lo lang a. Inhliam pawh mi za<br />
tam tak an awm.<br />
New York khawpuia awm Human Rights lam buaipuituten<br />
he thil hi an dem hle a, Syria sipaite hian helho awmna hi an<br />
hre tak tak lo niin an ngai. Syria rama tualchhung buaina hi<br />
thla 21 a ni tawh a, inbeihna hi a nasa chho zel niin an ngai.<br />
Chhang thawp lei tuma intlar hi mi 1000 chuang an ni. Syria<br />
ramah hian tui-alh-thei leh ei tur lam hi a vang tan hle a, ti hian<br />
chhang thawp lei tumin mipui hi hun rei tak chhung an intlar a<br />
ni.n[Daily Mail]
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
internAtionAL news<br />
EU SAWI DANGLAM A NIH LOH CHUAN ENGLAND RAMIN<br />
INHNUHDAWH A TUM<br />
European Union (EU) chu tuna a dinhmun hi<br />
tihdanglam a nih loh chuan EU member a nihna<br />
ata inhnuh dawh mai an tum thu England<br />
Prime Minister David Cameron chuan a sawi.<br />
Cameron chuan EU nena an inkar thu sawi fel<br />
a duh a, chumi hnuah an ram mipui duh dan<br />
hriat a duh bawk.<br />
EU nena an inbiak fel hnuah in hnuh dawh<br />
a tul chuan inhnuh dawh mai a duh thu Cameron<br />
hian a sawi. Britain ram inthlannaah Conservative<br />
lam an chak a nih chuan EU chungchang<br />
thuah mipui ngaihdan lak a duh thu<br />
Prime Minister hian a sawi a ni. Labour party-a ED Miliband thung chuan, "Prime Minister hian<br />
ama tanghma chauh a hai," a ti thung. Cameron chuan Conservative party an chak a nih chuan<br />
kum 2017-ah mipui ngaih dan lak a duh thu a sawi. EU nena an inkar boruak a tha a nih chuan<br />
EU member nih zel tha a tih thu Cameron chuan a sawi bawk.<br />
"British mi tan mahni duh dan sawi hun a ni. Europe-a Britain-in a policy sawi chhuah hun<br />
a thleng ta. British mi tan duh thlan hun a ni," tiin Cameron chuan a sawi. Conservation-ho hian<br />
Parliament-ah EU chungchang tlang taka sawitir an duh a, mahse an la bei fat fat chauh a ni.<br />
EU chungchang thuah chuan England ram mite duh danah a innghat thui hle niin an ngai. "Chu<br />
vangin ram puma mipuite ngaih dan hriat a tul. He mi chungchangah inhnialna pawh a awm ngei<br />
ang. Debate buatsaih a tul a ni," a ti. Heng a thusawite hi EU member hruaitu tam takin ngun takin<br />
an lo ngaithla nghe nghe.n[BBC]<br />
AL QAEDA HRUAITU LAWK THAH A NI<br />
Arabian Peninsula-a deputy leader<br />
of Al Qaeda, Saudi Arabia rama<br />
man an duh ber chu thah a ni. Hei<br />
hi January 22 khan Jihadist chuan a<br />
puang a. Yemen-a official lam erawh<br />
chuan a thihzia nemnghehna tur an<br />
hre lo. Thi hi Abu Sufyan al-Azdi a<br />
ni a, Saeed al-Shahri ti pawhin an<br />
hre lar hle. Zio-Crusader Campaign<br />
buainaah a thi niin Jihadist Abdulla<br />
bin Muhammad chuan a Twitter-ah a<br />
tarlang. Mahse Al-Azdi hi engtianga<br />
thi nge tih a chiang lo. SITE lamin an<br />
sawi danin December thlaa khalhtu awm lo drone thlawhnain a beihnaa thi a ni. The Arabik News<br />
Network Al-Arabiya pawhin Al-Azdi thih thu hi an sawi a, Yemeni Defense Ministry-a senior official<br />
3-te erawh chuan a thi ngei tih finfiahna tur a awm lo an ti.<br />
"A thi ngei tih kan finfiah thei lo, kan sawrkar chuan firfiak pawl hruaitute hi kan la zawng zel<br />
dawn," tiin official pakhatin CNN-ah a sawi. Ni kum December thla chhung khan Al Qaeda sipai<br />
80 vel chu thah an ni. Nikum September thla khan Yemen chuan Al-Azdi hi thah niin an lo puang<br />
tawh a. Mahse October thlaah Al-Azdi chuan ka thi lo tiin a rawn sawi ve leh a.<br />
Al-Azdi hi US sipai lung inah kum 6 chhung a lo tang tawh a, a tanna hmun hi Guatanamo<br />
Bay a ni a, kum 2007 khan chhuah a ni. Saudi Arabia atangin kum 2008 khan Yemen-ah a biru ta<br />
a ni. Firfiak pawlte drone hmanga beihna hi kum 2012 khan an lo ngawrh zual hle. Hmanni lawk<br />
pawh khan tuialhthei tamna province (Yemen)-a Marib-ah US lam hian drone hmangin firfiakte hi<br />
an bei chiam bawk. He beihnaah hian mi 2 chu an that thei a, mi 5-in hliam an tuar bawk. Yemeni<br />
President Abdu Rabu Mansour chuan nikum October thla khan US sipaite nen Al Qaeda hi lungrual<br />
taka beih an tum thu a lo puang tawh.<br />
Chu chu chhang letin Al Qaeda pawl lamin nasa takin tharum an thawh let ve bawk. Sipai<br />
leh security Commander pawh an thi nual. Civil mi pawh 60 chuang an thi niin Yemen's Interior<br />
Ministry chuan a tarlang.n[CNN]<br />
VULMAWI ART<br />
a0qm yef;csD wHqdyf½dkuf<br />
SILK SCREEN PRINTING<br />
T-Shirt, Sport uniform, Banner etc... puanthan chi reng rengah<br />
lehkha thlalak kan chhu thei e, Sign board kan ziak thei reng<br />
bawk e.<br />
GRANITE ART (Thlan lung)<br />
Lungchang ber chi-ah pawh Hawrawp mawi tak leh tha takin kan<br />
ziak thei a, thlalak kan chhutsak thei reng e, Granite Size chi<br />
hrang hrang kan nei a, min rawn pan ve rawh.<br />
ProP: Ngura<br />
Bogyoke Road, Sanmyo, Kalaymyo. Ph. 09400541472<br />
TAHANTIMES | 5<br />
NATO: PATRIOT MISSILE-TE CHU<br />
SYRIAN BORDER BULAH BUN FEL<br />
Syria ram beihna laka an him theih nan Patriot Missile 6 chu<br />
Turkey leh Syria ram ri bulah an dah fel tawh thu January 27<br />
khan NATO chuan a puang. Patriot Missile 5 pawh invenna<br />
liau liau atan nakina dah belh an tum thu an sawi bawk.<br />
Syria lamin Turkey ramri bula Scud Missile-te an dah hnu<br />
khan NATO foreign minister-te chuan December thla tawp lam<br />
khan Patriot Missile hi dah ve an tithlu ta a ni. Turkey-a Adana<br />
khawpui atangin Patriot Missiles Battery-te hi control a ni ang<br />
a. Turkey rama khaw pahnih Kahramanmaras leh Gaziantepte<br />
chu a venghim ber dawn a ni tiin NATO lam hian an sawi<br />
bawk. Turkey Foreign Minister Ahmet Davutoglu chuan beih<br />
an nih theih hun chhung zawng he Pariot Missile-te hi dah an<br />
ni ang a ti. Hmanni lawk pawh khan Syria ramah hian mi 96<br />
meuh thah an ni a. Thi zinga 37 hi Aleppo province-a thi an<br />
ni a, 29 chu Damascus-ah leh 18 chu Homs province-ah a ni.<br />
Aleppo-ah hian thlawhna atanga bomb-a beih a ni a. Iranian<br />
Senior official thung chuan Syria sawrkar do hi Iran dona ang<br />
a ni tiin Mehr News Agency a hrilh.<br />
Supreme leader of Iran, Ayatollah Ali Khamenci advisor ni<br />
bawk Ali Akbar Velayati chuan Hezabollah-ho Syria-in a pui hi<br />
a fak hle a, heng mite hi US chuan firfiaka che pawlah a dah<br />
thung.n [CNN]<br />
MALI RAMA KAWNGPUIAH FRANCE<br />
SIPAITE LEH ISLAM FIRFIAKTE AN INKAP<br />
Mali leh France ram chanchinbuin a tarlan danin Mali rama<br />
Dia Belli khuaah France sipaite leh Islam frifiak (hel)-ho chu<br />
kawngah an inkap chiam mai. Hei hi France lamin Islam firfiak-te<br />
lei lama an do hmasak ber tum a ni bawk.<br />
Dia Belli khua hi Mali khawpui Bamako atang hmar lam<br />
mel 220-a hlaa awm a ni a. January 14 khan he khua hi Islam<br />
firfiakho kutah a awm a. France sipaite hi January 18 khan<br />
Mali-ah lutin Islam hoin nawr chhuah tumin an bei ta a ni.<br />
France sipai hotu pakhat pawhin lei lama indona tan a nih<br />
tawh thu a sawi. France ram Defence Minister chuan, "Vawiinah<br />
lei lam sipai kan dah fel tawh a Bamako ah pawh lei lam<br />
sipai eng emaw zat an awm. Mite an him theih nan theih tawp<br />
kan chhuah. Bamako hmar lamah kan sipaite kan tir ta bawk,"<br />
a ti. Mali sipaite pawh France sipaite nen inkawpin Islam-ho hi<br />
an bei ve mek bawk.n[AP]
6 | TAHANTIMES<br />
KUM 12 RUAL SCHOOL NAUPANG SCHOOL ATANGA<br />
HNAWHCHHUAH VANGIN A INTIHLUM<br />
Kum 12 mi lek school naupang pakhat chu school<br />
atanga an hnawhchhuah avangin a intihlum<br />
ringawt. Britain rama Jordan Grand chu a mutna<br />
pindanah hruiin a lo inawkhlum reng mai a. Nikum<br />
lai hawla thil thleng a ni a, mahse a chhungte hian<br />
an lo zep tlat a, he thil lungchhiatthlak tak hi tunah<br />
an sawi chhuak leh chauh a, a thih dan chungchang<br />
hian sawi zui a hlawh hle a ni.<br />
School-ah 'Naupang Sual'-a chhiar a nih avangin<br />
ni khat school chawlhtir a nih hnuah a zualkai ta<br />
zel si a, ni 5 chawlhtir leh a ni a. Chutiang chuan<br />
2012 June thla khan headmaster chuan Jordan<br />
chu school atanga hnawh chhuah zai a rel ta a ni.<br />
Jordan chuan school-a thawktute chu aw<br />
rawl ring tak takin a au khum nghek a, a haw ta a.<br />
Darkar rei lo teah a intihlum ta a ni. Ina a thlen hian<br />
a nu hnenah school atanga hnawhchhuah a nih thu a hrilh a, "Hlim takin awm<br />
rawh. Kei chu mitthi ka ni tawh mai," te a ti a ni.<br />
Beauty Parlour hawng a nu Haidy chu a hnaah a kal ta a, a hnuah in lam a<br />
han phone a, tuman an chhan loh avangin a hawng ta a. A fapa a kalsan Jordan<br />
chu a thiante nen an la infiam vel turah a ngai a ni. York Shire Harrogate bial-a an<br />
ina Jordan-a ruang rawn hlawmtu damdawi in hnathawkte chuan a thihna darkar<br />
a tam fe tawh thu an sawi a.<br />
Hetia Jordan a thi ta hi Britain rama zirna khawvelah zawhna tam tak a pian<br />
phah. Jordan hi a tet lai chuan naupang fel tak a ni a, a pi a thih hnua, a nu leh<br />
pate an awm hran tak avang hian lehkha lam a ngaihsak lo tial tial a. Harrogate<br />
high school a thlen chinah phei chuan naupang sual tak a ni ta a, school atanga<br />
hnawhchhuah hial a tawk ta a ni.<br />
Assistant headmistress Ann Francis chuan he an thutlukna hi loh theih lohna<br />
avang chauha siam niin a insawi, Jordan chu engtia tih tur nge tih vawi tam<br />
an sawiho tawh a, zirtirtu dang dang thlakin an enkawl tir tawh a, tu thusawi mah<br />
Jordan hian a ngai thla duh lo a ni a ti. Naupang pakhat mahnia intihhlum duh<br />
ta mai chungchangah school lam atangin tih theih eng nge an neih tih hi sawiho<br />
a la ni reng. Jordan hi an chhungkua boruak avangin a rilru a hliam a, a buai ta<br />
niin a lang a, school-ah tumahin ani hi an hnuaichhiahin an tinawmnah ngai lo<br />
niin headmistress chuan a sawi ve thung.n[Daily Mail]<br />
SHRI LANKA-AH ONLINE ATANGA MI BUM TUMTU<br />
CHINA RAM MI 100 CHUANG MAN AN NI<br />
2012 Decemeber 21 khan Shri Lanka police te chuan China ram mi an man nual<br />
a, mi 100 chuang an man a ni.<br />
Lanka visa an keng a, heng China mite hian China ram Computer-a thuruk<br />
eng eng emaw an ru a, Shri Lanka Bank Account-a sum thawn (transfer) turin an<br />
ti vel a ni. Chutiang chu an mi bum dan niin police Chief thuneitu pakhat chuan<br />
a sawi. China police te chuan Shri Lanka police te hnenah tanpuina an dil a,<br />
December 21 khan Shri Lanka khawpui Colombo leh a chheh vel an dap chiam<br />
a, December 21 khan mi an man nual ta a ni.<br />
Hemi chungchang hi Colombo-a China Embassy chuan engmah a sawifiah<br />
duh lo va. Shri Lanka Chinate din project chi hrang hrangah China mi sang tam<br />
tak inhlawh, hna thawkin an awm a. A tam zawk chu tourist visa laa lut an ni a,<br />
hna dang dang an thawk ta thin a ni.<br />
South East Asia-ah China-in huvang a ngah tial tial a, Shri Lankaah pawh<br />
hian China mite hian sum tam tham tak tak an invest hlawm a ni. Nikum June<br />
thla pawh khan China sum puka an din Lawng chawlhna lian an neih hmasak<br />
ber Shri Lanka sawrkarin a hawng a ni.n<br />
computer<br />
Training<br />
center<br />
Bogyoke Street, <strong>Tahan</strong>, Kalaymyo. Tel. 21448<br />
worLd crime 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
CHICAGO AIRPORT-AH MIHRING LU 18<br />
Chicago O'Hare International Airport-a<br />
lo thleng mihring lu 18 ringawt mai chu<br />
investigator ten an dap chhuak a, heng<br />
mihring lute hi science research beih nan<br />
an taksa an hman hnua, paih tura an rawn<br />
thawn niin an ring.<br />
US custom te chuan thil fun rapthlak<br />
tak chu an haichhuak a, heng hi 2012<br />
Krismas hma lawka Italy atanga Chicagoa<br />
an rawn thawn thlen a ni. A thawnna<br />
lehkha velah thil fello a awm avangin agent te chuan lu bungte chu Cook County<br />
Medical Examiner hnenah vawn that turin an thawn phawt a ni. Heng mihring<br />
lute hi Rome-ah medical research tana hman a nih hnuah tha takin damdawia<br />
chiah an ni a, phui taka packing a nih hnuah thlawhnain an rawn thawn ta a ni<br />
tiin medical examinerte thupuangtu Mary Paleologos chuan a sawi.<br />
A hnuah heng 'Lu' phum tura mawhphurhna an pek company chuan 'a<br />
lehkha pawimawh' te chu medical examiner te hnenah an rawn thehlut leh<br />
chauh niin Mary Paleologos chuan a sawi. A sawi dan chuan federal thuneituten<br />
heng an lehkhate hi an finfiah fel hma chu heng 'Lu' te hi company kutah<br />
hlan a ni rih lovang.<br />
Hetih lai hian medical examiner chuan 'Lu' te chu 'X-ray a la, thla a la, record<br />
vawn that atan a ti a ni.n<br />
SANDY HOOK NAUPANGTE, BEIH AN TAWH HNUAH<br />
SCHOOL AN KAI TAN LEH<br />
Connecticut bial Newtown khua<br />
Elementary School naupangte chu<br />
thla kal taa inthahna rapthlak an<br />
tawh hnu khan January ni 3 atangin<br />
school an kai tan leh ta. An kaina<br />
school thar chu 'Winter Wonderland'<br />
tih mai tura chei thar vur a ni a, hetianga<br />
school thar building thar an<br />
nei hi khawvel puma naupang sang<br />
tam takte zarah a ni. December ni<br />
14-a silaia beih an tawh hnuah tun<br />
hi an school luh leh vawi khatna a ni<br />
a, Sandy Hook Elementary School<br />
naupang 400 chuang an lut tan leh<br />
a ni. January ni 2 tlai khan school<br />
naupang leh an nu leh pa te chu,<br />
school thar hmu turin sawm an ni a,<br />
an school thar hi thenawm Monroe<br />
khuaah a ni.<br />
A hmaa 'Chalk Hill Middle<br />
School' chu a hming an thlak a,<br />
'Sandy Hook Elementary School' tiin school hmelhmang thar, nuam em em<br />
hmel an puttir a, a chheh vel pawh mawi takin an chei tha a. Heng thu hi Newtown<br />
leh Monroe official ten school bul pangpar huana chanchinbu mite nen<br />
inkawmna an buatsaihnaah Newtown School Superintendent Jent Robinson<br />
chuan a sawi a ni.<br />
Adam Lanza-an silaia a kah chiam vanga mi 20 lai an thih hnua school<br />
lut tura lo kal leh naupangte hi an thlabar em avangin official te pawhin heng<br />
naupangte hi an ngaihsak lehzual a ni. Adam Lanza silaia a kah chiam vangin<br />
first grade naupang 20 an thi a, staff paruk an thi bawk a ni. US history-a school<br />
naupang beihnaah a rapthlak ber dawttu a tling.n<br />
• In chhung cheina bungraw chi hrang hrang:<br />
3 ကြန္နာ, ဇာလီ chi hrang hrang<br />
ေရလိႈင္းျပား,<br />
• ရွာထိုး,<br />
နေဘထိုး<br />
leh in chhung bungraw chi hrang hrang<br />
• Kawngkhar (chokut) chi hrang hrang mahni duh zawng<br />
thing ngei thlangin a chah theih reng<br />
• I in thleng pawhin kan rawn pe thei che<br />
Ngaihvenna tur:<br />
YCW thlang kawng peng thuamhnihna, <strong>Tahan</strong> 'G' Group<br />
Tel: 09-400458135, 400511902
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
KHAWVELA VAWT TAWRH CHHEL BERIN<br />
A AIA NASAIN A IN-SHOW<br />
‘Vur Pa’ an tih mai Jin Songhao chu khaw vawt tak karah minute<br />
46 a awm vel a, a taksa chanve chu vurah a inphum lehnghal a<br />
ni. Hei hi thlasik lai ngeiin a ni a tih. “Vur nena taksa indek, indai<br />
reng chunga awm rei thei ber’ Guiness World Records’ siamtu<br />
chuan a taksa chanve chu minus 20 degree Celsius-a vawt karah<br />
vurah a phum a ni.<br />
Jilin province-a kumtin an neih thin ‘Yanbian Arirang Ice<br />
and Snow Tourism Festival’-ah chuan mipui sang tam takin Jina<br />
thil tih mak chu thlir turin an lo kal hlawm a.<br />
Kekawr bul chauh ha leh boot bunin Jin-a chuan noodle<br />
vawt a ei a, beer vawt tak a in bawk a, hlate a sa a, thlir tute tan<br />
Chinese New year card-ah te lehkha a ziahsak a, lem te a ziak<br />
bawk a ni. A pen hman laite chu a vawh em avangin a tui a khal<br />
zung zung a, a thar dang thlak a ngai reng mai a ni.<br />
A ni hnihnaah chuan minute 20 vel hnuah vur atang chuan<br />
a rawn chhuak a, a hmai leh a kut kete tuiin a han sil thuak<br />
thuak a. Chumi hnuah vur tui vawt tak tin 60 in a chhip atangin<br />
a inleih ta a ni.<br />
Kum 58 mi Jin hian 2011 January ni 17 khan Guiness World<br />
Record a siam tawh a. Minute 46 leh second 7 chhung vur-ah<br />
a inphum a, hetih lai hian Jin chuan minus degree 30 Celsius-a<br />
vawtah swimming truncks chauha inbelin a awm a ni. Jin hian<br />
darkar hnih chhung vur-ah a inchiah bawk a ni.n<br />
KHAWVELA A VAWHNA BER RUSSIA<br />
RAMA OYMYAKON KHUA<br />
Khawvela mihringte chenna khuaa vawt ber an tih thin chu<br />
Russia rama Oymyakon hi a ni. Kumin kum tir lamah khan Russia<br />
rama khaw thenkhatah chuan a vawh lam hi -50 degree<br />
Celcius Oymyakon khuaah chuan -71 degree Celcius hial a<br />
tling a, khawvela a vawhna hmun ber a ni ta a ni. Khua a vawh<br />
em avang hian an motor-te pawh a khawl that lovin ni leng zan<br />
khuain an tinung thin. Mobile phone pawh hman theih a ni lo.<br />
Mitthi an phumna tur pawh vur a tam em avangin ni 3 chhungte<br />
an lai thin. Oymyakon khua hi tuifinriat mawng atanga tehin<br />
Meter 750-a sangah a awm a, mi 500 vel an cheng. He khua<br />
hi kum 1920/30 chho vela din a ni nghe nghe. Sakhi kaptute<br />
riahna ber a ni bawk thin. Kum 1924 atang tawh khan a vawh<br />
lam hi -71.2 degree Celcius a lo ni tawh thin. He khua hi 'Pole<br />
of Cold' tiin a hming an phuah. n<br />
Kalay-Yangon khual zin mite tana rawngbawltu<br />
generAL knowledge<br />
Direct-a Yangon thlen theihna Aircon (Express) motor changkang hmangin<br />
kan tlan ta e. Kalay - Yangon (Discount) 25,000/-<br />
Kalay atanga chhuah hun : Chawhnu dar 1:00<br />
Yangon atanga chhuah hun : Tlai dar 5:00<br />
CoNtaCt-Na tur<br />
Kalay Yangon<br />
Tel. 09-47043026, Tel. 09-47605700<br />
09-47078085, 09-400512035 09-400442020<br />
TAHANTIMES | 7<br />
FEBRUARY 29 HLIRA FA PATHUM NEI<br />
American nu pakhat chuan a zawnin February ni<br />
29-ah zel fa pathum a nei ta. Thil mak leh vang a<br />
tling a ni. Hetiang thil hi 1960 chho khan record<br />
siam a ni tawh a, kum 40 chuang hnuah a thleng<br />
leh a ni.<br />
David leh Louise Estes te fanu Jade chu 2012<br />
February 29 khan a piang a, hei hi an fapa Remington<br />
pian hnu kum li, an fapa dang Xarier pian<br />
hnu kum riata thil thleng a ni. Jade chu a hrin hun<br />
aia tlai ni 5-ah a piang a, February ni 29-ah a piang<br />
ta kha a ni a. Utah bial Provo-a Louise chuan The<br />
Daily Herald te chu, "Hetiang em em hian ka la vei rei lo va, a nghak thei dawn lo emaw ka tih<br />
hnuah zanlai kan thleng chho ta mai a, thil mak chu a thleng ta mai a ni," tiin a hrilh.<br />
"Kan fapa upa ber hian birthday vawi 4-na a hman hnuah car leisak kan tum," tiin Louise<br />
chuan KSL ten Salt Lake City-a an kawmnaah fiamthu a thawh a.<br />
Estes Family hian he ni khera piang lo fa dang pahnih an la nei tho. Hetianga Leap Day (February<br />
29) khera fa nei zawn hnem Guinness World Record siamtu chu Norway rama Henriksen<br />
chhungkua an ni a, 1960, 1964 leh 1968 February 29 te khan a zawnin fa pathum an nei ve a ni.<br />
Mr David chu chanchinbu miten, '2016 Leap Day-ah naute neih leh a record hmasa khum i<br />
tum em," tia an zawhna chu, "Tunah chuan a chhanna chu 'Aih' tih a ni ang a, tunge chiang taka<br />
sawi thei ang? tiin a chhang a ni.n<br />
MAL LIAN LEH TAKSA THAU NIH CHAUHVA HLIM THIN<br />
Mal pui lian tak leh taksa rih zawng pound 420<br />
ni mek Mikel Ruffinelli chuan a weight tih hniam<br />
a tum loh thu a sawi riap mai. He nu hian fa 4 a<br />
nei tawh a, a san zawng pawh feet 5 leh inches 4<br />
chauh niin a thau em em a ni. A bik takin a malpui<br />
hi a lian em em a ni. Amah hi America ram<br />
Los Angeles-ah a khawsa mek. A thau em avang<br />
a san zawng ai pawhin a taksa vang lam hi a sei<br />
mah mah zawk an tih chu. A thau lutuk hi a thian<br />
thenkhatten hlauh thawnpui mah se, ani chuan<br />
heti anga a thau hi a hlimpui em em a ni. “Tuna<br />
ka taksa len zawng hi tha ka ti. Ka hlimpui. Ei in<br />
lamah kan inkhuahkhirh dawn lo. A chhan chu hriselna lamah harsatna ka neih loh vang a ni,” a<br />
ti. A kawng len zawng hi inches 40 ni mah se, a taksa thau zawng nena khai khin chuan a lang<br />
lian lo. Mipa ho hian hmeichhe cher tak hi an duh lo, keimah anga cher hi an thlang zawng a ti<br />
bawk. A mal len em avangin car pangngai pawh a khalh thei lo va, truck motor a khalh thin. A mal<br />
len zawng hi feet 8 bial a ni a, khawvela mal lian ber a ni hial ang. He nu ‘Big Beautiful Women’<br />
Websites-a vawi khat a inlan a piangin dollar 1000 a hlawh thin.<br />
A khum hi feet 7-a zau a ni a, a thutna te pawh thir veka siam a ni. Kum 10 liam taa a neih a<br />
pasal hi a taksa len zawng hmanga a thlem thluk niin a sawi bawk. A tleirawl lai chuan pound 140<br />
chauhva rit a ni. Kum 22 a nihin fapa Andrew-a an nei a, tunah chuan kum 19 mi a ti tawh Mikel<br />
Ruffinelli hi Psychology subject-a degree la a ni bawk. Ni khata a thil ei zat heng ka ei inte hi an<br />
thahnem lem lo a ti. Big Beautiful Women Websites-a a lan thin hian amah leh amah inrin tawkna<br />
a siam bawk. A thawmhnaw thuisak thin pawh mi pahnih an ni a. A kawr tur thui chu a harsa lo.<br />
Mahse a taksa hnuai lam tana thawmhnaw an thui apiangin harsatna an tawk thin.n<br />
RAM PAWN ATANGA LO KAL, INKAWP MAI MAI LEH MIMAL TE TANA<br />
NAU PAISAK INDIA-IN A KHAP<br />
Ram pawn atanga lo kal, neih inang inkawp, leh mimal tan India hmeichhiatena nau lo paisak<br />
chu India sawrkar chuan a khap ta. India-ah hian mi nau pai hlawh hi hna lar tak a ni a, nau<br />
nei lo emaw, nau pai thei lo emaw, mimal te emaw-in danin a phal bakah senso a tam vak loh<br />
avangin India-ah 'Chhul hawh' turin an lo kal chawk thin a. Sawrkar dan tharah chuan hetianga<br />
mi chhul hawha nau paitir duh te chuan dan ang taka inneihna certificate an nei tur a ni a, mipa<br />
leh hmeichhia, an inneihna pawh a tlem berah kum hnih a ni tawh tur a ni. n<br />
E X P R E S S
8 | TAHANTIMES ceLebrity 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
ZAI THIAM RIHANA CHUAN<br />
THAWMHNAW PAN TAK HAIN<br />
NIGHT CLUB-AH HUN A HMANG<br />
Rihana chuan Skirt pan taka inthuamin night<br />
club a hmang. Heti anga a inthuam hi amah<br />
pawhin tha a ti hle. A kekawrte thlengin fiah<br />
takin a lang tlang thei. Night club-ah hian a<br />
thiante nen hun nuam tak an hmang. Kum<br />
24-a upa Rihana hi Skirt tawi tak, pheikhawk<br />
ke artui sanga inthuamin a hmui pawh sen<br />
takin hnawihsen a hnawih a. A lang itawm hle<br />
niin an sawi.<br />
A thiante nena night club an hmanna hi<br />
Hollywood-a Luxurious Eden-ah a ni. Heti<br />
anga thawmhnaw sexy taka a inthuam hi a<br />
vawi khatna pawh a ni hauh lo. Music Magazine<br />
lamah pawh sexy takin a lo inpho lang<br />
tawh thin.n<br />
rEÅav;<br />
၂၂ လမ္း၊ ၈၆×၈၇ လမ္းၾကား<br />
ျခေသ့ၤၾကီးႏွစ္ေကာင္အနီး။<br />
Tel. 09 402705580, 09 402514585<br />
JENNIFER LOPEZ IN-SHOW<br />
January 24 khan Jennifer Lopez chu a film thar<br />
theh larin a inshow nasa mai. New York-a MO-<br />
MA-ah thawmhnaw var lama sexy taka inthuamin<br />
a show kual vel a nih chu.<br />
Amah hi kum 43-a upa ni tawhin pop star lar tak<br />
a ni a, a pasal hlui Mark Anthony nen darkar<br />
chanve chhung a rukin an inhmu nghe nghe.<br />
New York Post-in a tarlan danin Lopez-i hi London<br />
Hotel-ah a thleng ngei a ni awm e. Mark Anthony<br />
pawh hi kum 44 mi niin he hotel-ah hian a<br />
ruk tein a nupui hlui nen hian an inhmu niin an<br />
tarlang hlawm. 'Amah chu a lo kal ngei. Mi hmuh<br />
a duh loh avangin a rawn kun lut," tiin amah lo<br />
hmu chiangtu chuan Page Six-ah a report. Jennifer<br />
Lopez pawh a sexy thei ang berin a inchei.<br />
Skirt tawi te a feng a, Jacket hain a inchei sexy<br />
hle niin an sawi.n<br />
(Air Con) ယဥ္ငယ္အသင္းမွ<br />
rEÅav; uav; wrl;<br />
ခရီးစဥ္မ်ားကို<br />
(၇-၁-၂၀၀၃) ရက္ေန႔စျပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ<br />
မွာယဴတင္သြင္းခဲ့သည့္<br />
GRAND CABIN-G (Air Con)<br />
(၁၀) ေယာက္စီး ယဥ္ငယ္မ်ားျဖင့္<br />
စတင္ေျပးဆြဲေနပါျပီ။<br />
ယဥ္စီးခႏႈန္းထားမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း<br />
ၾကိဳ/ပို႔<br />
စနစ္ျဖင့္<br />
ေျပးဆြဲသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။<br />
မႏ ၱေလး - ကေလး 20000 အေရွ႕ခန္း 25000<br />
မႏ ၱေလး - တမူး 25000 အေရွ႕ခန္း 30000<br />
ၾကိဳတင္လက္မွတ္မ်ားကို<br />
တယ္လီဖုန္းျဖင့္မွာယူပါက<br />
(ျမိဳ႕တြင္း) ေနအိမ္အေရာက္ပို႔ေပးပါသည္။<br />
uav;<br />
ေရႊဒိုင္နမို<br />
ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />
ပင္လံုရပ္ကြက္<br />
(ပင္လံုအရံမီးသတ္႐ံုးအနီး)<br />
Tel. 09 400541418, 09 420744969<br />
vufrSwf ta&mif;Xmersm;<br />
uav;<br />
ေရႊျခေသၤ့ဂိတ္<br />
TAYLOR SWIFT CHU WHITE MINI-DRESS-A<br />
IN THUAMIN A LANG SEXY HLE<br />
Hman zan lawk khan Madrid-a music bash-ah Taylor Swift chu<br />
white mini-dress-a inthuamin a intheh thil ve a ni awm e. He<br />
nu hi kum 23-a upa a ni tawh a, Kaufman Franco Frock leh<br />
Christian Louboutin heels-a inthuamin a inlan vel a ni. He mi<br />
hnu hian 40 Principles Awards Ceremony-ah International Artist<br />
Award an hlan nghal. Ani chuan, "Zanin hi 40 Principles<br />
Awards Madrid-a ka dawn hmasak ber tum a ni. A ropui hle.<br />
International Artist Award fante chungah ka lawm em em a<br />
ni," a ti. Love Story singer hi a la danglam chho zel dawn niin<br />
a lang. One Direction zai thiam nen an rawn inlan a. Amah hi<br />
a bialpa a ni nghe nghe. An inkar boruak pawh a tha hle ni tur<br />
a ni. A hun te chu nuam lo taka hmang duh lovin hlim takin a<br />
hmang thin. A bialpa Harry hi hun tha tak a pe fo thin.n<br />
စမ္းၿမိဳ႕ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအေနာက္ဘက္<br />
ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />
ေတာင္ဇလပ္ရပ္ကြက္<br />
Tel. 073 22066<br />
wrl;<br />
၀င္း မိသားစု<br />
အာရွလမ္းမႀကီး၊ ေစ်းတန္း(၉)ရပ္ကြက္<br />
Tel. 073 40251
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong> entertAinment<br />
A VAWI 70-NA GOLDEN GLOBE AWARD<br />
January 13 khan America ram California State-a Beverly Hilton Hotel-ah a vawi 70-na Golden Globe Award semna<br />
buatsaih a ni a. Kum 2012 chhunga an entir Cenema film atangin heng lawmmante hi pek an ni.<br />
Film tha ber (Drama) - Argo<br />
Film tha ber (Musical or Comedy) - Les Miserables<br />
Chang thiam ber mipa (Drama) - Daniel Day-Lewis (Lincoln)<br />
Chang thiam ber hmeichhia (Drama) - Jessica Chastain (Zero Dark Thirty)<br />
Chang thiam ber mipa (Musical or Comedy) - Hugh Jackman (Les Miserables)<br />
Chang thiam ber hmeichhia (Musical or Comedy) - Jennifer Lawrence (Silver Linings Playbook)<br />
Best Supporting Actor - Christoph Watz (Django Unchained)<br />
Best Supporting Actress - Anne Hathaway (Les Miserables)<br />
Best Director - Ben Affleck (Argo)<br />
Best Script - Quentin Tarantino (Django Unchanged)<br />
Best TV Series - Girls<br />
n<br />
RAIN:SIPAI TAN LAIA A BIALNU A HMUH RUK<br />
VANGIN THUBUAI A NEI MAI THEI<br />
South Korean flim star lar Rain chu sipai a<br />
tan laiin a bialnu nen an inhmuh ruk avangin<br />
sipai danin a chungchang ngaihtuah a ni<br />
mai thei tiin Korea Defence Ministry-in an<br />
sawi chhuak a.<br />
Defence Ministry spoke person Kim Min<br />
Suh sawi danin he kum 30 rual singer, film<br />
star lar Rain hi January thla chhung hian<br />
sipai dan a bawhchhiat vang hian Discipline<br />
Committee hmaah a inlan a tul mai thei a ni.<br />
Mahse a sawi zel danin Rain hi a thil<br />
tihsual vanga lung in tan ngai khawp chu a<br />
ni kher lovang. Rain hi ram dan anga sipaia<br />
a tan hian artist a nih avangin Korea Army<br />
TV leh Radio program lamah te a thawk a. Hetia sipai a tan lai hian a<br />
bialnu flim star ni bawk Kim Tae-hee (32) nen an inhmu fal a, sipai dan<br />
bawhchhia ang a ni ta a ni. K-Pop khawvel leh Asia khawmuala mi uar leh<br />
lawm hlawh em em flim star, singer ni mah se Rain chu chutia dan bawhchhia<br />
ang a nih takah chuan mi tam takin a laka action la turin Defence<br />
Ministry-ah hming sign-in lehkhate an thehlut hlawm a ni.n<br />
ကၽြန္ေတာ့္အနာဂါတ္ေအာင္ျမင္မႈအတြက္<br />
ဒီသင္တန္းဟာ အေကာင္းဆံုးေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုပါ<br />
Zam Ngaih lian<br />
IELTS-6.5[July, 2012]<br />
The TOEFL & IELTS Specialist<br />
international english language proficiency<br />
ETs TOEFL [PBT]<br />
Cambridge IELTS<br />
SaYa MiChael KhuPPi<br />
PCM Venglai (သံုးထပ္ဘုရားေက်ာင္း)<br />
အေရွ႕ဘက္<br />
တာဟန္းေစ်း အေနာက္ဘက္<br />
test preparation course<br />
• Foundation Cours/Test-prep Course ျဖင့္<br />
တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး<br />
သင္ၾကားေပးေနပါသည္။<br />
လစဥ္ တန္းခြဲသစ္<br />
လက္ခံသည္။<br />
TAYLOR SWIFT-IN<br />
A HNUTE A ZAI EM?<br />
He nu hi thingtlang khaw tea awm<br />
thin a ni a, tunah chuan khawvela<br />
mi lar hmingthang a ni ta. Holly<br />
Wood khawvelah hre lo pawh an<br />
awm tawh awm lo ve. Hetianga lar<br />
chho tur hian a taksa peng thenkhat<br />
pawh a zaitir a ni.<br />
He zaithiam hian a hnute a lan<br />
mawi zual theih nan a zaitir niin thu<br />
a thang chiam mai. People's Choice<br />
Awards semnaa a lo kal chu ti hian<br />
a hnute zai thu hi a rawn thang ta<br />
chiam a ni. Amah hre hauh lo doctor<br />
pakhat chuan, "Taylor Swift hian a<br />
hnute a zaitir nge ka hre lo. Mahse a<br />
hnute chu tun hma aiin a lian sawt,"<br />
a ti.n<br />
TAHANTIMES | 9<br />
TOP 10 BOXOFFICE<br />
1 Hansel & Gretel:Witch Unters $20M<br />
2 Mama $49M<br />
3 Zero Dark Thirty $70M<br />
4 Silver Linings Playbook $69M<br />
5 Parker $7M<br />
6 Django Unchained $146M<br />
7 Movie 43 $5M<br />
8 Ganster Squad $40M<br />
9 Les Miserables $138M<br />
10 Broken City $15M<br />
TOP 10 MusIC AlBuMs<br />
1 Long.Live.A$AP ASAP Rocky<br />
2 Kidz Bop 23 Kidz Bop Kids<br />
3 Pitch Perfect Soundtrack<br />
4 Red Taylor Swift<br />
5 Unorthodox Jukebox Bruno Mars<br />
6 Les Miserables Soundtrack<br />
7 The Lumineers The Lumineers<br />
8 The World From ... Phillip Phillips<br />
9 Babel Mumford & Sons<br />
10 Take Me Home One Direction<br />
Website: www.tahantimes.com<br />
E-mail: tahantime@gmail.com<br />
xl;jcm;csuf<br />
Past paper + Audio CD မ်ား၊ အမွတ္ေပး<br />
စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္<br />
သင္ၾကားေပးေသာေၾကာင့္<br />
အမွတ္ေကာင္းရဖို႔စိတ္ခ်ရသည္။<br />
ဆရာကိုယ္တိုင္<br />
TOEFL-610, TWE-5.5 of 6 / IELTS-8.0<br />
ရခဲ့သျဖင့္<br />
2012 တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး<br />
Top 10 စာရင္း၀င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္<br />
သင္တန္းသားမ်ားအတြက္ စိတ္ခ်ရသည္။<br />
• trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •
10 | TAHANTIMES Article 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
hmanah chuan, hmanah chuan<br />
Kum 1975 vela <strong>Tahan</strong> khawtlang<br />
naupang dinhmun leh tun hi inang lo<br />
tak a ni. Khang hun lai naupangte kha<br />
chuan kut sil lovin chaw tlang kan keng<br />
mai thin a; hriselna kawngah chhuanlam<br />
tling tur khawpin natnain min tlakbuak<br />
hranpa lote kha, kan va han vannei<br />
tak em! Khawlaiah naupang vak mai<br />
mai hmuh tur kan thahnem thin hle. A<br />
chhun a zanin kan pawnto hi a ni ber<br />
mai. Silhfen tha nei kan awm meuh lo,<br />
kan thawmhnaw inbelte lah kha tet lo a<br />
bar hi a awm lo. Naupang zual deuhte<br />
phei kha chu saruakin tual kan chai mai<br />
thin a, zahna chang kan hre hauh lo.<br />
Tunlaia sikserh leh hritlang-awmna hi<br />
khang hun lai khan a awm ve lo a ni<br />
ang a, tih mai tur a ni. Nu leh paten leilet<br />
leh kut hnathawh dang an thawh thin<br />
avangin naupang an enkawl hman lo<br />
va, khawlaiah kan duh duhin kan lengin<br />
kan tal kual thin.<br />
tunah chuan, tunah chuan<br />
Hun a lo kal zel a, naupang tam tak<br />
chu pawna vak chhuak lo turin nu leh<br />
paten an khuahkhirh a. An duh zawng<br />
khalh tur an lei sak a, pawna chhuak<br />
lovin inah an awm a. Chhungkaw tam<br />
tak chu mahni inah hlim takin an inkawm<br />
dial dial thin a ni. Tichuan naupang an<br />
ril a tamin nu leh paten an ei leh in tur<br />
chhang emaw, thil dang eng emaw an<br />
ngaihtuah sak a. Zirlai naupang an nih<br />
chuan nu leh pa thenkhat chuan an<br />
fate lehkha zir an vilveng a. An zir zawh<br />
hmaa mutsan mai lovin, an menpui ve<br />
tang tang a, zingah lehkha zir turin an<br />
kai tho leh thin a ni. An riltam huna an<br />
ei leh in tur an lo buatsaihsak a. Kan ute<br />
High School kal tur (heng hun lai hian<br />
High School hi Kawlpuiah an kal thin)<br />
an chaw fun (Tiffin)-a artui phel an pai<br />
te kha kan it em em mai a, chilthli tla lek<br />
lekin kan thlir liam dauh dauh thin a ni.<br />
Nursery School<br />
Kum 1990 bawr atang chuan naupang<br />
awmna bik (nursery school)-ah<br />
kan indah tan a. Kum 1990 hma lamah<br />
chuan nursery school chu Kohhran<br />
hmingin hmun thenkhatah a lo awm<br />
ve tawh tho nain 1990 hnuah kan intih<br />
hmuhin kan uar sawt hle a. Hma kan<br />
sawn phah nangang mai. Naupang<br />
an hriselna a that mai bakah, an kum<br />
mila lehkha an zirtir avangin an nun a<br />
changkan phah em em a ni.<br />
TAHAN: HMAN LEH TUN<br />
Naupang thuam leh enkawl<br />
<strong>Tahan</strong> khawtlang hmasawnna pakhat<br />
leh chu, nu leh paten naupang<br />
kan enkawl dan hi a ni. Puipunna ilovah<br />
hmanah kha chuan a pui a pangin kan<br />
pungkhawm thin a. Kangmei a han<br />
chhuah palh changte hian mei thelh<br />
tibuai khawpin naupangte kan phar<br />
buai ve nuai nuai thin kha a ni a. Tunah<br />
chuan hetiang nikhuaah naupang<br />
hmuh tur an vang pharh tawh zu nia! A<br />
lawmawm tak meuh a ni. Chu mai a ni<br />
lo, naupang silh leh fen, thuam inbelah<br />
hma kan sawn chak hle a. Thangthar<br />
nu leh pa-te an fakawm hle. Naupang<br />
inkhawm leh an sikul kal tur silhfen an<br />
inthuam leh an inchei dan hi a thianghlimin<br />
a mawi a ni. Tunhmaa kan nu<br />
leh pate khan naupangte eng ang<br />
pawhin inthuam mahse, an ngaihsakin<br />
an pawisa hran lo niin a lang. Tunlaiah<br />
chuan an neih ang ang hi fai leh mawi<br />
takin an bel a, nu leh pa-ten an thlah<br />
liam thin a ni.<br />
Zirna<br />
Zirna lamah pawh kan naupan ve lai<br />
(han ti ve khanglang ila) chuan lehkha<br />
hi sikulah chauh zir tur emaw kan ti a.<br />
Sikulah bak lehkha kan zir lo. In lama<br />
lehkha chhiarte kha chu ‘mi phutkhat’ah<br />
kan ngai thin. Veng thenkhatah phei<br />
chuan ina lehkha chhiar thin chu an<br />
thianten pawnto pahin an bang awngah<br />
an bihthla a, an tibuai thin. Ka nu min<br />
hrilh ka hriat reng chu chunglai chuan<br />
Service Veng (‘D’ Group)-ah kan awm<br />
a, kum 1975 kha ni tain ka hria, “I ute<br />
lehkha chhiar kha kan veng tlangval<br />
khawlai leng thenkhatin he laia Kawlpa<br />
chu a ri leh bul bul tawh an ti thin”, tiin<br />
min hrilh a. Tun thlengin ka bengah a la<br />
cham reng.<br />
Chung laia zirna lama <strong>Tahan</strong> khawtlang<br />
dinhmun hniamzia kha aw! Matric<br />
pass kha kut zungtang thliah tham<br />
chauh an awm tih a ni thin. Chu chu<br />
kum 1990 thleng khan a la ni chho zel<br />
ti ila kan sawi sual em lo ang chu maw.<br />
Heng hun lai hian Tuition chu awm ve<br />
bawk mah se, Tuition kai thei kha kan<br />
tlem em em a. Tuition kai apiang kha<br />
chu an thiam bik turah kan ngai a, kan<br />
ngaisang em em a. Mahse, Tuition kai<br />
thei apiang an pass kher lo. Kum 1990<br />
hnu lamah phei chuan Tuition mai ni lo,<br />
Boarding sikul din a lo ni ta a. Kan bawh<br />
luih luih a, nasa takin zirnaah kan thang<br />
chho ta dawrh a. Zirlai tam tak mahni<br />
ina zir tha peih lote pawhin Boarder-ah<br />
B.lalBiaKhlira<br />
chuan discipline hnuaiah an awm bawk<br />
a. Kumtin mai hian a sawma sawm rual<br />
hi matric pass kan awm tih theih a ni.<br />
Chutih karah hlawhchhamte chu an<br />
awm ve tho. Nu leh pate tan sum leh<br />
pai sen erawh a hautak hle a ni.<br />
Zirna lam hma kan sawnna chhan<br />
pakhat leh chu Kalay University, (an din<br />
tirh chuan Kalay College tih a ni) kum<br />
1993-a lo ding hi a ni. Kalay University<br />
hi awm lo ngat se chuan zirlai matric<br />
pass a tam zawk hi chu College kan<br />
indah theiin a rinawm loh. Mon-ywa,<br />
Mandalay leh Yangon-a College inkal<br />
tir tur chuan chhungkaw tam tak dinhmunin<br />
kan tlin loh tur thil a ni. Chuvangin,<br />
Kalay University lo awm hian <strong>Tahan</strong><br />
khawtlang hi zirna lamah nasa takin<br />
min chawikang tak meuh meuh a ni.<br />
ram tawng (Kawl tawng)<br />
Zirna kawngah hmasawn hle mah<br />
ila, kawltawngah erawh hmanlaia kan<br />
nu leh pate dinhmun nen khaikhin ta ila,<br />
hma kan sawn teh chiam lo a ni lawm<br />
ni, tih theih a ni. Kan College zirlai nulatlangvalte<br />
zingah kawl tawng thiam tha<br />
tak mai kan vang hle niin a lang. M.A,<br />
M.Sc meuhte pawhin kawltawng kan<br />
nal chuang lo a ni lawm ni tih theih a<br />
ni. A bikin, Pathian biak inkhawmte hi<br />
kawl tawnga hmang turin keini Mizote<br />
hian kan tlangmi unaute hi kan tluk lo<br />
nasa hle mai. Heng kawngah hian Kristian<br />
thalaite'n nasa taka tan kan lak a tul<br />
tak zet tawh a ni. Kan ram tawng hi kan<br />
thiam that loh chuan thil tak tak tihna-ah<br />
kan mikhual ru riau ang a, khaw zuam<br />
lovin sorkar hnathawhte kan hreh phah<br />
fo dawn a ni.<br />
Khua leh tui<br />
Kan pi leh pu, kan nu leh pate kha<br />
an fakawm hle mai. Kawl tawng thiam<br />
miah lovin ram leh hnam chhan tura<br />
sipaiah te tangin hna an lo thawk a. Mi<br />
tam tak chuan ram leh hnam chhan nan<br />
an nunna hial an chan phah a ni. Keini<br />
an tu leh fa, thalai ziak leh chhiar thiam<br />
zirlai leh zirlai lo te pawh hian min thlahtute<br />
hnung zuiin kan ram leh hnam tan<br />
eng nge kan tih ve ang a, kan thawh ve<br />
theih awm ang tih hi chal dawm meuhva<br />
kan inngaihtuah ngun a pawimawh tak<br />
meuh mai. Min thlahtuten an vanglai<br />
huna ram leh hnam tana huaisen tak<br />
leh rinawm taka an inpekna chu kan<br />
ram sorkar chuan a hre reng a, eng<br />
tikah mah a theihnghilh tawh dawn lo<br />
a ni.<br />
Chuvangin, kum 1963 March ni 23<br />
khan Col. Lun Tin, North West Commander<br />
of Burma Army, Chin Affairs<br />
Council Member ni bawk te, Col. Van<br />
Kulh, Chairman, Security and Administrative<br />
Committee, Sagaing Division te<br />
<strong>Tahan</strong>ah an lo kal a. Upper Chindwin leh<br />
Chin Hills pum puia department hrang<br />
hranga lu ber te ko khawmin, Burma<br />
rama Mizote chu Burma khua leh tui dik<br />
tak an nih thu an puang ta a ni. (History<br />
of Mizo in Burma, B. Lalthangliana, M.A.<br />
Page 151) A Vawi 20-na Pyidhaungsu-<br />
Nih (Union Day) puala buatsaih ‘Taing-<br />
Yin-Tha Culture’ lehkhabu, kum 1967-a<br />
chhut, U Min Naing-a’n kan ram pum<br />
puia hnam 70-te Culture leh Tradition<br />
a ziah lehkhabu phek 93-naah Lusei te<br />
chu Sagaing Division, Kalaymyo, <strong>Tahan</strong><br />
khua tiamin khaw 14-ah an cheng tiin<br />
a tarlang a. Khaw khatah in 70 atanga<br />
100 inkar an khawsa tih a ni. <strong>Tahan</strong><br />
hi min thlahtuten an thisena an lei tih<br />
pawhin a sawi theih awm e.<br />
Chutiang zelin, kum 2008-a kan<br />
ram Danpui (Constitution) tur an duan<br />
thar lehnaah pawh Taing-Yin-Tha hnam<br />
100 zinga mihring 10,000 aia tam te<br />
ziaknaah No. 24-naah Lusei (Mihring<br />
19724) tih a chuang kuau a. Lusei-te<br />
chenna hmun chu Kalay leh Kabaw tia<br />
tarlan a ni. Zo hnahthlak a tam zawk<br />
chenna hmun Chin Hills bakah Kalay<br />
leh Kabaw-ah Zofate chen nan sorkarin<br />
hmun min pek hi a ropuiin chung<br />
Pathian malsawmna kan ti lo thei lo a ni.<br />
Sorkar hna<br />
Hun hmasaah khan sorkar hnathawk<br />
kan neihte chu sipai bang an ni<br />
tlangpui a. Lehkhathiam, degree nei<br />
chuan zirtirtu hna leh hna peng hrang<br />
hrang an thawk a ni. Township Party<br />
leh Council Member-ah an tel nual a,<br />
khawtlang pawhin kan tangkai pui nasa.<br />
Mi thenkhat phei chu sorkar-in an rinchhan<br />
em em a, an kut leh ke an tling<br />
hial, fakawm tak an ni. Hlawh a tlem<br />
vangin sorkar hna thawh hi kan hreh a<br />
ni mai thei, engmah thawk lova awm mai<br />
mai hian sawtna leh tangkaina chhete<br />
mah a nei lo. Nu leh pa thlazar hnuaiah<br />
thenrual kawma kan tei chhung hian<br />
kan College kai puite chuan hun rei<br />
lote chhungin sorkar officer nihna an lo<br />
chelh fur mai ang. Chung kan sikul kai<br />
puite nena kan inhmuh hunah chuan<br />
kan inchhir ang a, khua a tlai hman<br />
tawh si ang a, a pawi dawn em a sin!<br />
>>To Page 18
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
SAGAING REGION CHIN NATIONAL AFFAIRS<br />
MINISTER PU NO THAN KAP TAHAN-A<br />
VANTLANG INKHAWMAH<br />
Sagaing Region Chin National Affairs Minister Pu No Than Kap chu <strong>Tahan</strong>ah<br />
a lo kal a, vangtlang mipuite nen inkawmhona tha tak neih a ni. <strong>Tahan</strong> veng<br />
hrang hrang atanga lo kal mipuite nen January 19 zing lam dar 10:30 khan<br />
Nazarene Hall-ah an inkawm hlawm a.<br />
A hmasa berin Pu No Than Kap hian thuhmahruai tha tak tawi fel takin a<br />
sawi a. Chin National Affairs Minister hna hi hna la awm ngai lo a nih thu te, hei<br />
hi tlangmi zawng zawngte tana minister a nih thu leh kan harsatna, kan duh,<br />
kan duh loh thlenna tur minister a nih thu te, kan chhawr thiam kan inhman<br />
thiam a pawimawh thu te sawiin mipuite a fuih a.<br />
Chu mi hnuah mipui kal khawm atangin zawhna leh kawng hrang hrang<br />
dilna theh luh a ni a. Basic Education Middle School (No. 1) building sak chungchangah<br />
sum indaih loh thu report a ni a, cheng nuai 300 vela sak zawh theih<br />
tur niin Pu Kap hian a kawng a lo zawng dawn a ni. Chu bakah Basic Education<br />
Primary School (No. 8) chungchang pawh thu thlen a ni a. He school, school<br />
naupang 400 chuang awmnaa toilet (inthiarna), school naupang tana pakhat<br />
chauh a awm thu te, toilet grandthi dil a ni naa chan loh theih a nih avangin<br />
chang ngei ngei thei tura hma lak pui an ngaih thu te, school compound hungna<br />
a that loh vanga zirlai te leh school tan a him that loh avanga hung vat a tul thu<br />
te, leh headmistress hian transfer a dil avangin leh he school-a zirtirtu mipa pa<br />
khat chauh a awm avangin he school-a an rawn dah tur hi headmaster, mipa<br />
ngei nise an duh thu, te an thlen a. He mi chungchang thuah pawh kawng a lo<br />
ngaihtuah tur thu Pu Kap hian a sawi.<br />
<strong>Tahan</strong> bazar thuah pawh zing lama lirthei luh loh theih dan tur te, room pela<br />
inzar hluai an tam thu te, Kalaymyo leh <strong>Tahan</strong> khaw chhunga ke 12 nei motor<br />
lian luh loh dan tur te, Yuzana street metal loh thu te, zing hma taka bazara<br />
thute tana public toilet ruahman dan tur te leh thil hrang hrang zawh fiah a ni a.<br />
Pu Kap leh Kalaymyo Municipal hotuten tha takin an chhang hlawm a. Hma lak<br />
theihna hrang hranga hmalak an tum thu an sawi nghal bawk.<br />
Pu Kap chuan mipui Rights hi mipuiin hriat a tul thu te, mipuiin huai taka<br />
an duhna tihlan a tul thu te, Taingyintha minister hi mi 29 an awm thu te, heng<br />
minister-te hian kum khatah vawi 2 President an hmuh theih thute leh thil<br />
pawimawh hrang hrang a sawi nual bawk. Mipuiin an thlan Administrator leh<br />
hruaitu dang dang chu pawm mai a that thu a sawi tel a, mipuiin an mamawh<br />
chu sawrkar-ah an thlen ang a, sawrkarin a tihhlawhtlin thu te, amah kawm an<br />
duh phawt chuan englai pawha koh theih, sawm theih a nih thu te, Kalaymyo-a<br />
Sagaing Region Chin Affairs Office chu February 5-a hawn tan a nih tur thute<br />
pawh a sawi. Chhun dar 12-ah inkawm khawmna hi tihtawp a ni ta a ni.n<br />
Local News TAHANTIMES | 11<br />
KAWLPHAI ZOFATE TANA HUAPZO MAGAZINE AWMCHHUN<br />
HRUAITU ARSI<br />
• Kawlphai Zofate'na thu leh hlaa hma kan sawn theihna tura kan neih makmawh Huapzo<br />
Magazine chuan tlawmngaite enkawlnain a rawngbawlna a la chhunzawm zel a.<br />
• He Magazine hian neitu bik Kohhran mal emaw, pawl bik emaw a nei lo va, khawtlang tana<br />
mi tlawmngaite'n an enkawl a ni.<br />
• He Magazine hian hringnun kaihhruaina thu tha leh hla tha tak tak mite tan a chhawpchhuak<br />
reng a, Zofate tan chuan he Magazine hi lak ve a, chhiar ve ngei chi a ni e.<br />
• Tichuan, kan thu thiam hla thiamte pawh thu leh hla rawn thawh reng turin kan sawm reng a.<br />
• A bu la thar duh leh thu chhuah tur pe duhte tan Pu Kh. Lawmsanga, <strong>Tahan</strong> 'A' Group contact<br />
tur a ni e.<br />
TAHAN MWO BRANCH INTHLANG<br />
<strong>Tahan</strong> MWO Branch chuan 2013 January ni 13 tlai dar 3:30 khan kum 2013<br />
hruaitu tur an inthlang. Inthlanna hi <strong>Tahan</strong> 'E' Group-a Pu Lalhmangaiha inah<br />
buatsaih a ni. Inthlannaah hian mi 25 an kal a. Inthlan hma hian rorel a ni. Rorel<br />
zawh hian inthlan a ni a, inthlan hi Revd. B. Zosangliana (Believers' Church)-in a<br />
kaihruai. Inthlanna a neih hmasak hnuah thuchah tawi a sawi a. "Vawiina lo kal<br />
khawmte hi <strong>Tahan</strong> khawpui kal dan tura a herhna (steering) vuan pha chin thah<br />
in nih avangin in pawimawh em em a ni," tiin a sawi.<br />
Hemi zawh hian 2013 MWO, <strong>Tahan</strong> Branch hruaitu tur thlan a ni. Inthlan hi<br />
secret ballot –a inthlan a ni a. Inthlan result chu hetiang hi a ni.<br />
President : Pu Lalthangliana<br />
Vice President : Pu Lalnunhuma<br />
Secretary : Pu Chhiarpuiliana<br />
Assistant 1 : Pu Pu Lalrosanga<br />
Assistant 2 : Pu Lalthuama<br />
Treasurer : Pu Vanlalneia<br />
Auditors : Pu Vanmawia (Convener)<br />
Pu Vanlalchhunga<br />
Pu Rothangpuia<br />
Pu Lalpekthianga<br />
Inthlan hi tluang takin tlai dar 4:30 ah zawh fel a ni.n<br />
KALAYMYO BIAL DEP, CHIN STATE CHUNG<br />
MUAY TAUNG-PHA TAUNG PROJECT TITAWP TURIN<br />
AN NGEN DAWN<br />
Kalymyo bial dep, Chin State Muay Taung-Pha Taung-a khur chhuak thil laihna<br />
project chu 2013 January ni 2 atang khan a teh leh ilo vel Company-in an rawn<br />
bei tan a. 'Heng lai ram hi kan tichangkang ang a, he khur chhuak thil laih hi min<br />
thlawp rawh u,' an rawn ti ni awmin Zonuam khaw lal chuan a sawi.<br />
"He Muay Taung-Pha Taung velah hian ram ngaw, mau rua a la buk tha a.<br />
Kan khawsak a la changkang lo naa, he laiah hian hman hman atangin kan<br />
khawsa tawh a. He project vanga kan in leh lo, kan khua te kan chhuahsan tur<br />
chu thil ni thei a ni lo. Helai project ti tur hian China company hian 2005-2006<br />
atang tawh khan bul a rawn tan tawh a. Kan hriat hauh lohin hna tan an tum<br />
ringawt a.<br />
Hetiang leilung khur chhuak lai turte chuan thil hi zep leh thup lovin lang<br />
tlang takin ti thin se," tiin khawtual pa Pu Tum chuan a sawi. Chin State Muay<br />
Taung - Pha Taung project hi thawh tak tak a nih chuan Tedim bial khaw 18 leh<br />
Kalay bialah Mya Sein, Mya Linn, Kyauk Chat, Hinn Boke leh Shuh Khin Tha te<br />
sawn a ngai ang a, an leilet te pawh an chan thei dawn a ni. He project vang hian<br />
buh leh bal, bean, vaimim, nihawi chhuak tha em em, lo zau tak tak leh thing<br />
leh mau ram ngaw te a chereu ang a, ramsa te tan pawh tha lo tak a ni dawn a,<br />
Kalaymyo bial mipuite an thlaphang hle a ni.n<br />
TAUNG PHILA-A CHHANG KANNA DAWR<br />
No. 2 Basic High School thlen hmaah hian<br />
chhang kan dawr lun zet mai hi a awm a. Kum<br />
25 liam taah khan he chhang dawr hi hawn tan<br />
a ni. An chhang kan hi a tuiin a thar lam thei<br />
bawk a, dawrtu an tam hle thin. Chhang chi<br />
hrang hrang an kang thin a. Chi 8 vel an kang<br />
tlangpui.<br />
Sanmyo leh <strong>Tahan</strong> bazar velah pawh hetiang<br />
chhang zawrhna hi a awm bawk. Chhang<br />
pakhat hi tlangpui thuin cheng 50/- a ni a. Lei<br />
tam deuh chuan an belh nual thei bawk. Taung Phila-a chhang dawr hian ni<br />
khatah tel buk 13 vel an hmang deuh ber. Pathianniah phei chuan an hralh tam<br />
zual a. Ks. 150,000/- vel an hmu thin tih a zuartu Maw Mawi hnen atangin thu<br />
kandawng.n
12 | TAHANTIMES local news 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
KALAYMYO TOWN HALL HAWNNA LEH SAGAIN REGION CHIEF MINISTER LEH VANTLANG INKHAWM<br />
January ni 30 chhun dar 1:15 khan Kalaymyo Town Hall hawnna buatsaih a ni a, Sagain Region sawrkar hruaituten ribbon chet chatin an hawng. Town hall<br />
hawnna inkhawm zawh hian hall-ah vek hian Sagain Region Chief Minister U Tha Aye leh mipuite inkawmna vantlang inkhawm buatsaih zui a ni.<br />
Kalaymyo Town hall thar hi Kalaywa lam chhuahna kawngkam khawchhak lamah chhim hmar hawi zawnga sak a ni a. Hall hawnnaah hian Sagain Region<br />
Municipal Minister, Chin National Affairs Minister, Region Hluttaw Palai, Region Municipal Director leh khawtlang nu leh pa mi pali ten ribbon an chep chat hmasa<br />
a. Chumi zawhah Sagain Region Chief Minister U Tha Aye chuan remote control hmangin ‘City Hall’ sign board puanzara khuh chu a hmet hawng ta a ni. Hawnna<br />
program zawh hian hriatrengna thla lak nghak a ni a, Chief Minister chuan No (2) State High School zirlaite Band leh Pangpang Keng lama lam zirlaite chu lawmman<br />
a pe a. Lawmman hlan zawh hian Chief Minister leh a hote chuan Hall thar chu an en kual hmasa a ni. Tichuan Vantlang inkhawmin a chhunzawm nghal a.<br />
Vantlang inkhawmah hian Hall sak contractor Dr. Tin Aung Swe chuan hall sak chungchang report a hlan a. Hall sak nana Municipal, mipui vantlang mi thahnemngaite<br />
thawh zawng zawng tling khawm atanga an senso chu Ks. Nuai sanghnih zet a nih thu a tarlang. Hall hi a dung feet 72 a ni, a pawn lam lan danah<br />
Kawl design taka sak a ni. Mi 800 vel thawl taka leng tura ngaih a ni a, 2012 khan zawh fel a ni. Hemi nia vantlang inkhawmah hian sawrkar department lam leh<br />
mipui 500 tha an kal khawm a.<br />
Contractorin thu a sawi zawh hian khawtlang nu leh pa lam atangin Pu Gen Khan Pau lawmthu sawi turin a rawn ding chhuak ve leh. Kalay District, mipui<br />
280000 chuang khawsakna, sumdawnna kawng peng thuam, VIP leh Tourist ten an tlawhpawh nasatna khawpui pakhat a nih ve avangin Chief Minister hmalakna<br />
zara hetianga City Hall tha tak, khawtlangin a mamawh em em a lo ding ta a lawm thu a sawi. Lawmthu sawi zawh hian Chief Minister U Tha Aye chuan zirlaite<br />
tan ziak loh puan, Kangthelh sipaite tan uniform, Red Cross te tan uniform a pe hlawm a.<br />
Chief Minister chuan lawmthu a sawi ve leh a. He lai Myittha Lui kam phaizawla Kalaymyo tan he City Hall hi history lungphun a nih thu, India, ‘Look East’ policy<br />
hmang mek tan luh chhuahna kawngka tak, Asia, South East Asia kawngpui a nih tawh avanga khaw pawimawh a lo nih tawh thu, chuvangin he hall hi Kalymyo tan<br />
‘land mark,’ khaw mawitu a nih thu, Myittha Lui timawitu, Sagain Region khawthlang lam chhuahna kalkawnga awm Kalaymyo tana chhuan tlak, chhawr nahawm<br />
a nih avangin tha taka enkawl zui turin lawmthu sawi pahin fuihna a sawi nghal a ni.<br />
Hemi hnu hian Chief Minister chuan tunlai sawkar kalhmang te a sawi a. Inawp dan hi chung lam atanga thupek hnuai lamin bawhzui ngawr ngawr ni tawh<br />
lovin mahni department theuhah mawhphurtuten mawh lain mipui tan a tul tul thawh mai tur a nihzia te a sawi a, politics, economic, social leh hriselna leh education<br />
lama sawrkar hma lak mek dan te sawiin mipui tana tha, mipui base-a sawrkar hnathawkten hma la tur, hma la mek an nihzia te a sawi a ni.<br />
Vantlang inkhawm a zawh hian Chief Minister chuan mipuite a chibai kual a, ding chungin inkawmna hun a hmang leh a. Zan lam dar riatah khawtlang hruaitute<br />
nen inkawmna hun bik a neih leh dawn avangin dar 2:40-ah thlenin lam panin a chhuak leh ta a ni. Chief Minister hian he ‘Kalaymyo City Hall’ hawn hma hian<br />
Tuingo Lei kan tih mai, Ks. Nuai 1,000 senga dawh chu zing lam khan a va hawng tih thu kan dawng.n<br />
TUN LAI TAHAN BAZAR-A THIL MAN<br />
1. Antam tel 1 Ks. 50<br />
2. Nan Nan tel 3 Ks. 50<br />
3. China Nan Nan tel 1 Ks. 50<br />
4. Phai lam Alu buk 1 Ks. 800<br />
5. Maite buk 1 Ks. 500<br />
6. Parbawr buk 1 Ks. 800<br />
7. Tomato buk 1 Ks. 300<br />
8. Zawngtah kawm 3 Ks. 200<br />
9. Purunsen buk 1 Ks. 600<br />
10. Purunvar buk 1 Ks. 1000<br />
11. Hmarcha hring no 1 Ks. 200<br />
12. Hmarcha ro no 1 Ks. 500<br />
13. Sawhthing buk 1 Ks. 800<br />
14. Lengmaser tel 1 Ks. 100<br />
15. Khakhuan tel 1 Ks. 100<br />
16. Samtawk buk 1 Ks. 800<br />
17. Zikhlum buk 1 Ks. 800<br />
18. Bawkbawn buk 1 Ks. 500<br />
19. Fanghma pum 1 Ks. 500<br />
20. Serthur pum 1 Ks. 50<br />
21. Sadawpe No 1 Ks. 100<br />
22. Badam No 1 Ks. 350<br />
23. Dawlrep hlum 1 Ks. 200<br />
24. Aieng No 1 Ks. 400<br />
25. Pesi (Badam) buk 1 Ks. 3500<br />
26. Nihawi hriak buk 1 Ks. 3000<br />
27. Antam hriak buk 1 Ks. 3000<br />
28. Kalape No 1 Ks. 250<br />
29. Chini buk 1 Ks. 1000<br />
30. Changkha Lian buk 1 Ks. 1000<br />
31. Rahnal tel 1 Ks. 100<br />
32. Changkha te No 1 Ks. 150<br />
မိန္းမ၊ေယာက်္ားစီး ေဒါက္ဖိနပ္အမ်ဳိးမ်ဳိး<br />
အလွကုန္ပစည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး<br />
အမ်ဳိးသမီးကိုင္<br />
အိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိး<br />
ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာစြာျဖင္႔ေရာင္းခ်ေပးေနပါျပီ<br />
၀ယ္ယူအားေပးမႈကုိအထူးေက်းဇူးတင္ပါသည္။<br />
qdkifydwf&ufr&Sd<br />
ဖြင္႔ခ်ိန္<br />
- နံနက္ ၇ နာရီ မွ ည ၈ နာရီ<br />
Ngwe ZiN Yaw<br />
33. Khuaizu Um 1 Ks. 2500<br />
34. Purun zung tel 1 Ks. 500<br />
35. Pe kawm ei buk 1 Ks. 1500<br />
36. Bul sen buk 1 Ks. 1000<br />
37. Bul uih tel 1 Ks. 100<br />
38. Artui pum 1 Ks. 100<br />
39. Mandali tui pum 1 Ks. 100<br />
40. Vahmim tui pum 1 Ks. 300<br />
41. Bawngsa ti buk 1 Ks. 5000<br />
A kaw chhung buk 1 Ks. 2500<br />
42. A lu buk 1 Ks. 10000<br />
43. A ke buk 1 Ks. 2500<br />
• Hmeichhia/mipa bun pheikhawk artui<br />
• sang leh pheikhawk chi hrang hrang<br />
• Cosmetic lam chi chi hrang hrang<br />
• Ipte chi hrang hrang<br />
• Man tlawm takin a lei theih ta.<br />
• Dawr khar ni a awm lo<br />
• Hawn hun: Zing dar 7 atang Zan dar 8<br />
ဗုိလ္ခ်ုပ္လမ္း၊<br />
ေတာင္ဇလပ္ရပ္ကြက္၊ ကေလးျမိဳ႕။ ဖုန္း - ၀၇၃-၂၁၆၈၃၊ ၀၉-၄၄၄ ၀၂၉ ၀၀၈<br />
Bogyoke Street, Taung Za Latt Ward, Kalaymyo. Ph. 073-21683, 09-444 029 008<br />
44. A ir buk 1 Ks. 3000<br />
45. A ruh buk 1 Ks. 2000<br />
46. A nak leh buk 1 Ks. 2500<br />
a nghawng ruh<br />
47. Vawksa buk 1 Ks. 5000<br />
48. A ke buk 1 Ks. 3000<br />
49. A hlap buk 1 Ks. 2000<br />
50. A thau buk 1 Ks. 2500<br />
51. A thi thun buk 1 Ks. 3000
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
domestic digest<br />
RAM PUMAH CHATUANA REMNA LEH<br />
TAINGYINTHA-HOTE INPUMKHAT NAN SIPAI LAM<br />
CHUAN AN THAWHPUI DAWN TIH DEFENCE<br />
MINISTRY LAMIN PUANG<br />
Ram puma chatuana remna a<br />
thlen theih nan leh Taiyinthahote<br />
inpumkhat nan KIO/KIA<br />
leh ram mipuite nen lungrual<br />
taka thawhho an tum thu Defence<br />
Ministry lam chuan January<br />
28 khan thu an chhuah.<br />
Kachin State-a indona thuah<br />
ram chhung leh pawna pawl<br />
thenkhat te, Ambassador<br />
thenkhat leh chanchinbu<br />
thenkhatin sawrkar leh sipaite<br />
mipuiin dik lo taka thil kalpuia<br />
an ngaih theih nan an ti a, mipui kalna kawng leh lei tam tak tihchhiat a nih thu<br />
puan ni mah se, chungte chu haiderin dik lo takin thu an chhuah a ni an ti bawk.<br />
Defence ministry lam chuan President office lamin mahni inven chauh tia<br />
Kachin helte do kawnga beihpui thlak lo tura order an chhuah hnuah sipai lam<br />
hian order chu dik takin an zawm a. KIA lam hian sipai lam hmalakna chu<br />
remchangah lain sipai camp lam hi an tibuai thin. Sipai lamin regu takin thil an<br />
kalpui pawh leia phum chi bomb hmangin an bei thin a, a huhova lo changin<br />
sipaite hi an bei ta thin a ni an ti. Hei vang hian sipai lam pawh an thi nual. KIA<br />
hian indona nena inkungkaih lo, kawng, lei, electric tower leh sawrkar building<br />
chu an bei thin a. Dan kenkawh a nih theih nana thawktu sawrkar departmentte<br />
leh police-te hi nasa takin an bei thin. Suala nei lo mipui pawh manin an<br />
hrem a, an that hial thin. Kachin State luhna kawng pui ber chu tichhiaa an lak<br />
avangin State-ah eiin tur a vang a, thil man a sang a, damdawi lam an indaih<br />
loh avangin natna pawh a hluar thu an tarlang bawk.<br />
Sipai lam chuan La Gyan Yan Camp-a sipaite himna tur leh Myit Kyina -<br />
Bamaw inkar kawngpui a him theih nan a tawk tein an thawk a, mahse Kachin<br />
hel lamte lo kala an rawn kah avanga kap let leh an nih thu an sawi. Remna hi<br />
sipai lam chuan a duh hle a, KIA lam pawh ram leh sipaiin an duh remna a thlen<br />
theih nan rilru dik taka hma an lak a tul. Sipaite chuan President thu chhuah<br />
mahni inven nana lo beih leh tih chauh lo chu nasa taka beih chiam loh tih chu<br />
a zawm angin KIO/KIA lam pawhin remna a awm theih nan president sawmna<br />
chu an zah a tul a ni an ti.n[Eleven Media]<br />
KACHIN STATE-A INDONA A LA AWM RENG THUAH<br />
AMERICA CHUAN A HLAUH THAWN THU A SAWI<br />
Kachin State-a indona a la awm zel thuah America chuan a hlauthawng a, civil<br />
mi eng emaw zat thi an awm hian inremna kawng zawn kawngah harsatna a<br />
thlen avangin he indona hi America chuan na taka a dem thu January 24 khan<br />
Yangon-a awm America Ambassador lam chuan an puang.<br />
Thu chhuah an siamnaah Kachin State-a mipuite an him theihna turin UNO<br />
leh khawvel puma mipuite zalenna leh himna, awm a tanpui ngaite tanpui thintu<br />
Agency-te nen thawk ho va, Kachin State-a zalen taka an luh theih nan Myanmar<br />
sawrkar chu a nawr thu an tarlang.<br />
Myanmar sawrkar chuan January 19 atang khan inkah hai puang mah se,<br />
KIO/KIA-te awmna Laiza bulah sipaiten beihpui an la thlak thu media lam leh<br />
NGO thenkhatin an tarlang tih pawh an ziak tel. KIO-in lak hmun chhungah ral<br />
tlan mipui hi mi 60000 chuang an awm mek a. Heng mite hian eiin tur leh damdawi<br />
lam an mamawh thu Laiza-a awm raltlanho chhanchhuaktu pawh chuan<br />
an sawi. n<br />
TAHANTIMES | 13<br />
UNION PEACE-MAKING COMMITTEE LEH<br />
DKBA TE INBIA<br />
DKBA leh Border Security<br />
Force te ralthuam hmanga<br />
inbiakna a thlen nawn tawh<br />
loh nan Union Peace-making<br />
Committee leh DKBA hote<br />
January 22 khan Karen State<br />
Myawaddy khuaah an inbiak<br />
thu Karen chanchin (KIC)-ah<br />
an tarlang.<br />
Chu inbiaknaah chuan<br />
Union Peace-making Committee<br />
vice chairman U Aung<br />
Minn leh Boorder Security<br />
Force Director Genenral<br />
Maung Maung Ohn hote leh<br />
DKBA lamah Senior General<br />
Saw La Pwe hote chu darkar thum chuang thu an sawiho a ni.<br />
DKBA thupuangtu Colonel Saw Sann Aung sawi danin, he an inbiaknaah<br />
hian DKBA Borrder Security Force te hnen atanga ralthuam an mansak te<br />
pek let leh chungchang DKBA leh Border Security Force te ralthuama inbeih<br />
a thlen nawn tawh loh nana intiamkamna sawihona mai a ni.<br />
Union Minister U Aung Minn chuan, "Kan sawi tlan chu, sipai awmna tur<br />
hmun chungchang te, Liaison office hawn chungchang te leh DKBA te ei leh<br />
bar tur lam thil chungchangte a nia," a tih thu KIC chanchinah tarlan a ni.<br />
Sawrkar leh DKBA te hi 2011 November thlatir lam khan inkah hai an remti<br />
tlang tawh a ni awm e.n[Eleven Media]<br />
INDONA HI RAM POLITICS NGHAWNG A NI A, RAM<br />
POLITICS BUAINA CHINFEL A NIH LOH AVANGIN<br />
REMNA TAK TAK HI A AWM THEI LO A NI TIIN KNU<br />
PRESIDENT CHUAN A SAWI<br />
Indona hi ram politics<br />
nghawng chhuah a ni<br />
a, ram politics buaina hi<br />
chinfel a nih loh avangin<br />
remna tak tak hi a awm<br />
thei lo a ni tiin KNU President<br />
General Saw Mutu<br />
Say Poe chuan a sawi.<br />
January 31 khan KNU<br />
Headquater-ah KNU Revolution<br />
day a vawi 64-na<br />
hman a ni a, he tah hian<br />
he thu hi a sawi chhuak.<br />
KNU President chuan, "Tun lai hian Myanmar ram sawrkar chuan ram<br />
chhunga remna a awm theih nan Taigyintha hel pawlte nen inbe turin inkahhai<br />
an puang , remna a awm theih nan an sawm mek. Inkah hai hi awm bawk mah<br />
se, a tak tak chu a la thleng thei lo. Hel lam pawhin thu an lo zawm bik lo," tiin<br />
a sawi bawk.<br />
Inbiakna neiha remna lo awm hi hlauhna a ni lo va, harsatna tawk mipuite<br />
tan a ni a ti. General SawMutu Say Poe hruai KNU hruaitute chu kumin kum<br />
tir lam khan president U Thein Sein sawmnain Nay Pyi Taw-ah U Thein Sein<br />
leh Chief Defence deputy Senior General Min Aung Hlain-te nen inkawmna<br />
an nei a. Inzahtawnna leh inrin tawnna a awm thu KNU lam chuan an puang.<br />
President U Thein Sein pawhin hel pawl, pawl 10 nen kumin kum tir hian<br />
remna thuah inbiakna neih a nih tur thu a sawi a, KIO pawl pawh an sawm thu<br />
January 19 khan a sawi.n[Eleven Media]
14 | TAHANTIMES<br />
LEHKHABU LEH CHANCHINBU ENDIK HNUA<br />
CHHUAH DAN CHU THIAT A NI TA<br />
Lehkhabu leh chanchinbu thuziak<br />
endika registration siamna<br />
department chu January 24 khan<br />
thiat a ni ta. Chu mi aiah publisher<br />
nihna neihtheihna leh registration<br />
siamna department-ah din a nih<br />
thu chu department-a executive<br />
secretary U Myo Myint Maungan<br />
a sawi.<br />
Department thiat tak hian<br />
thu ziak chhuak turte chu an lo<br />
endik hmasa phawt thin a, he hna hi kum 2012 August 20 thleng khan<br />
a thawk. Tunah chuan lo endik lawk hi a awm tawh lo vang. "Department<br />
hlui kha thiat a ni tawh. Tichuan department thar din a ni. Department<br />
thar hi ding tir a nih avangin a hna thawh tur chu chip chiar taka<br />
sawi theih a ni lo," tiin U Myo Myint Maung chuan a sawi. Kum sawm bi<br />
4 chhug meuh thu chhuah turte endik hna hi a lo thawk a, tunah chuan<br />
sawrkar phalnain thiat a ni ta a ni.<br />
Department thar hian Literaturer leh Arts lam chhuah phalna registration<br />
siam leh publish theihna leh lehkhabu chhuah phalna registration<br />
siam hnate a thawk phawt ang.n[7Day News]<br />
MYANMAR RAM SAWRKAR DAMDAWI IN PUI-<br />
AH TAWH PHAWT CHUAN EMERGENCY MI NA<br />
LEH NAU NEI ZAWNG ZAWNGIN A THLAWNIN<br />
AN INENKAWL THEI DAWN TA<br />
Myanmar ram chhunga sawrkar<br />
damdawi in puiah tawh phawt<br />
chuan emergency dam lo, nau nei<br />
leh emergency-a inzai ngaite chu<br />
a thlawna an inenkawl theih nan<br />
kumin kum tir thla 3 chhung daih<br />
damdawi leh damdawi hmanraw<br />
hman man chu sawrkar damdawi<br />
in tinah pek chhuah vek a<br />
nih tawh thu Health Ministry-a an<br />
hotu pakhat U Kyaw Htay chuan<br />
The Voice Weekly Journal a hrilh.<br />
Sawrkarin health ministry budjet a tihpun chhoh avangin damdawi leh<br />
damdawi bungruate a lei belh zel a, ram pumah a thawn chhuah thin<br />
tur thu Health Deputy Minister U Thein Thein Htay chuan a sawi bawk.<br />
"Damdawi inah emergency dam lo an lo kal hian lo intlar rawh u an lo<br />
tih thin avangin dam loten an pan duh vak lo. Hei hi tihdanglam tum a<br />
ni," a ti bawk. Heng inenkawlna tur sumte hi damdawi in sum accountah<br />
pawh an ziak lut vek tawh. An mamawh damdawi an lei theih nan<br />
tender pawh an koh tawh thu ruh lam enkawlna damdawi ina a head<br />
Dr. Win Myint chuan a sawi ve bawk.<br />
"Kan sawi tak enkawl ngai dam lo chi 3-te tan damdawi leh hmanruate<br />
a thlawna an hman theih nan sawrkar hian tum tha tak a nei a. Tuna<br />
sum an pek chhuah hmang hian damdawi leh a hmanrua pawh leiin a<br />
thlawna hmantir an ni tan tawh. Tul dang zel lo awm tur damdawi leh a<br />
hmanruate chu damlo lamin an lei chhunzawm ve tawh ang. Entirnan<br />
i ruh thlakna tur bungruate chu tumsak theih an ni lo vang. A vaiin a<br />
thlawna kalpui theih chu a ni lo," tiin Dr. Win Myint hian a sawi tel bawk.<br />
Tun hma atangin sawrkar damdawi inahte hian CMSD lam atang damdawi<br />
a lo pe tawh thin. Tuna mi ang hi chu a vawi khatna tur a ni.n<br />
INDIA-MYANMAR AN INKAL PAWHNA<br />
KHAR A NI A, INSUMDAWN TAWNNA<br />
PAWH A TAWP RIH<br />
India-Myanmar ramri-a Imphal kalna kawng chu January 14 khan khar<br />
a nih avangin ramri-a insum dawn tawnna pawh tawp rih a ni. India<br />
ram, Manipur State-a Moreh khuaah hnam pawl khat intel tual chuan<br />
silaia mi an beih avangin mihring leh motor kal chu tihtawp rih a ni.<br />
"Motor kawnga kal khap a ni a. Hei hi Moreh lama thleng a ni.<br />
Hman deuhva bomb puak nghawngte pawh a ni ang. Moreh-a in pakhatah<br />
bomb a puak a nih kha. Imphal leh Moreh kawng chu khar a ni<br />
a, Security lama fimkhur turin an infuih," tiin ramri insum dawn tawnnaa<br />
hotu pakhat chuan a sawi.<br />
India-Myanmar ramri insumdawn tawnnaah hian tun hma kha<br />
chuan bungraw chi 40 chauh phal a ni a. Tunah chuan buhfai, wheat,<br />
vaimim leh damdawite telin bungraw chi 62 hmanga in sumdawn tawn<br />
a ni tawh. He insumdawn tawnnaa sum che vel chu ni tin India pawisa<br />
vaibelchhe khat vel a ni a. Hetianga an khar tak avang hian ram pahnihah<br />
nghawng tha lo a thlen hle. Ram tan tax eng emaw zat hloh a ni<br />
tih an sawi bawk.<br />
Myanmar-India ramri insumdawn tawnna hmun hi hmun 2 (Rih leh<br />
Tamu gate) a awm a. Kum 2012 chhung khan Tamu gate atanga insum<br />
dawn tawnna USD maktaduai 9.236 a tling pha.n[Messenger]<br />
domestic News 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
COMMUNICATION MINISTER A INHNUHDAWH HNUAH AN<br />
DEPARTMENT HOTUTE AN ENFIAH MEK<br />
Communication leh Technology lam hotu<br />
Union minister U Thein Tun a inhnuhdawh<br />
hnuah an ministry hotute chu koh a enfiah<br />
mek an nih thu President aiawha thusawi<br />
thin U Ye Thut chuan The Voice Weekly a<br />
hrilh. Myanmar Communication hotu zinga<br />
CE pahnih leh hotu 8-te chu Home affair<br />
Ministry lamin kohvin an enfiah mek tih thu<br />
hi a thang nasa hle a, he thu hi a dik thu U<br />
Ye Thut hian a sawi ta a ni. Mahse tuten nge<br />
endik a, tute nge an endik tih chu sawi theih<br />
a la nih loh thu a sawi bawk. Endik hna kalpui<br />
zawh a nih hunah chauh an sawi ang. Minister U Thein Tun bakah he ministry-a hotu 50<br />
chu endik an ni. Ram pawisate la chhuaka dik lo taka an hman avangin thawktu 8 chu<br />
January 18 khan thubuai awrhtir an ni. He ministry hian kan ram chhunga Mobile phone<br />
project atana hman tur thil mamawh leina atan a chuang a liamin sum an lo la chhuak<br />
a, tlawm taka an lei leh si avangin ram sum chu an lo ei ru ta a ni. Ram sum dik lo taka<br />
ei rutute hi dan ang taka an chungthu rel turin Naypyidaw police station pakhcat chuan<br />
thubuai an siamsak ta a ni. An zinga pakhat chuan amah intihhlum a tum tih erawh thu<br />
thang dik lo a ni.n[The Voice]<br />
'SPIT FIRE' INDO THLAWHNA PHUM AN LA ZAWNG HMU LO<br />
Indopui zawhhlima Myanmar ram chhunga<br />
an phum nia sawi 'Spit Fire' indo thlawhna te<br />
chu awm ngeia rin a nih avangin leite laiin an<br />
zawng naa tuna an laihnaah chuan thlawhna<br />
phum a ni lo a ni ang tia geologist-ten an<br />
sawi thu BBC chanchinah tarlan a ni.<br />
Indopui zawh hlim khan Spit Fire 124<br />
lai Myanmar ram leilunga phum a ni tih thu<br />
a than angin an rinna lai lai chu an zawng<br />
ta a ni. Mahse geologist te chuan tuna an<br />
zawnna Mingaladon airport bulah engmah<br />
a awm loh thu an sawi a. Heng Spitfire te hi Indopui laia German thlawhna laka London<br />
khawpui venghimtu an ni. Heng indo thlawhna laihchhuah nana senso tumtu Wargame.<br />
net Company pawhin eng thlawhna them mah an hmuh loh thu an puang. An hmuh<br />
erawh chu electric hrui phum te a ni hlawm. Spirtfire zawn chungchanga a hruaitu ber<br />
David Cundall chuan an laihna hmun hi a zawn a dik lo a ni mai thei a ti a. Tuna an laihna<br />
hmun hi Yangon International Airport atanga yard 100 vela hlaah a ni. Hetia an laih vel lai<br />
chiah hian Kachin ram Myitkyina lamah pawh ho khatin an lai a, an zawng ve mek bawk<br />
a ni. Japan ral a lo lian a, British-ho khan Japan ral lo lutten an hman theih loh turin an<br />
phum bo niin titi a leng nasa a, chu chu a ngaihven miten an zawng ta chiam a ni.n<br />
SEA GAMES HUN CHHUNG ZAWNG FOREIGNER TE<br />
THLEN IN MAN MI PAKHAT DOLLAR 50 A NI ANG<br />
SEA Games laia foreigner lo zinte chu hotel thlen man<br />
mi pakhatah dollar 50 tuk an tum thu Hotel & Tourism<br />
MInistry lam atanga thu dawn a ni.<br />
Myanmar-ah South East Asian Games (27)-na<br />
nghah a ni a, a bul hnaia hotel te pawh an room te<br />
biak fel a, room man tur te pawh bithliah fel a ni tawh.<br />
Hotel and Tourism Ministry-a Director U Tint Tun Aung<br />
chuan, "Inbuatsaihna chu kan tizo ta. SEA Games hun<br />
chhungin foreigner te thlen in man mi pakhat tan ni<br />
khat dollar 50 a ni ang," a ti a ni. SEA Games intihsiakna<br />
chi hrang hrang hi 2013 December thla atangin<br />
Yangon, Nay Pyi Taw, Mandalay, Ngwe Saung-ah te<br />
an bei tan dawn a ni. Nay Pyi Taw-ah hotel 40, Yangon-ah 10, Mandalay-ah 4, leh Ngwe<br />
Saung-ah 3 an riruat sa a ni tih U Tint Tun Aung chuan a sawi bawk.<br />
Tunah hian international level hotel room man dollar 150 bawr a ni a, tun thla chhunga<br />
tihfel tum a ni tiin Mandalay Hotel Zone-a thuneitu pakhat chuan a sawi.<br />
Nikum 2012 chhung khan Myanmar-ah foreigner khualzin mi mtd chuang an lo lut a,<br />
Myanmar hian ram dang atanga rawn tlawhtu a ngah sawt hle a ni.n<br />
AMERICA-IN BURMA TIA KAN RAM A KO THIN CHU<br />
KAN RAM FOREIGN MINISTRY LAMIN DUH LO<br />
Sipai leh KIA indo an duh loh thu America sawrkarin January 25-a a thu chhuah siamah<br />
'Burma, Burmese Government, Burmese Military' tia a tarlang chu na taka an dem thu<br />
Myanmar Foreign Ministry lam chuan January 26 khan thu an chhuah.<br />
Thu chhuah an siamah hetianga Myanmar ram an ko hi International dan nen a inmil lo<br />
va, inzahtawn tura ram pahnihte lo din tawh thuthlung leh thawhho dan tur a tihchhiat<br />
theih avangin hun lo awm leh zel tura an hman tawh loh an beisei thu pawh ziak lan a ni.<br />
Kachin State-a indonaah America a hlauthawng hi kan hriat thiampui a, mahse America<br />
Ambassador lamin thu chhuah an siamah Laiza hmun chuah an kawhtir a. Kachin State<br />
hmun dang leh Shan State hmar lama KIA-in sipai hmun leh civil awmna hmun an beih<br />
thu an sawi tel lo hi mak an tih thu President office aiawha thu chhuah siam thin U Ye<br />
Htut chuan a sawi. President ordered anga sipaiten inkah hai an kalpui lai hian KIA/KIO<br />
lam pawhin an zawm ve a tul thu Foreign Ministry thu chhuahah tarlan a ni bawk.n
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
iNterview<br />
TAHANTIMES | 15<br />
CHIN ZAI THIAM MILLA HNIANG<br />
myanmar rama piang America-a khawsa Chin mi zai thiam Milla Hniang chuan a single album chu January 8 khan Tape Music Group Company atangin a theh<br />
darh ta. Music album siam thin company chu youtube atang in an lo ngaithla a, an ngainat zawng tak a nih avangin album siam thuah an inbe rem a, ti hian<br />
an release thei ta a ni. A naupan lai chuan Polio natna a vei thin a, tunah chuan USA-a khawsain ti hian music album hial a siam thei ta. A naupan lai chuan<br />
Lay Lay War, Kabia Bwe Hmu leh Iron Cross-ho hla hi a ngaina em em thin a. Ram dang mi zai thiam zingah Taylor Swift leh Shania Twain-te zai a ngaina hle,<br />
8 days chanchinbu chhiartute tan Milla Hniang chuan online atangin January 17 khan interview-na a neihpui a. Ti hian kan han tar lang a ni. A aw mawi tak<br />
ngaihthlak kan duh chuan www.playcrossroads.comI4I Milladhniang-lutin ngaihthlak theih reng a ni a. Playcrossroad-a a tel theih nan vote pawh a pek theih.<br />
Q: Milla, music i ngainat chhoh dan min hrilh<br />
thei em?<br />
a: Ka naupa lai atangin radio hi ka ngaithla peih<br />
em em a. Hei hi Chin State-a kan awm lai a ni. TV<br />
pawh kan nei lova thenawmah kan en mai thin. Kan<br />
thenawm te hian an kawngkhar pui atangin min auvin<br />
min zaitir thin. Hetia ka zawi zawh hian Cartoon<br />
film min entir thin. Heta tang hian music hi ka<br />
ngaina chho ta a ni.<br />
Q. i natna a reh theih nan america-ah engtin<br />
nge i inenkawl?<br />
a: Ka naupan lai chuan damdawi inah ka awm<br />
deuh reng thin a. Damdawi inah hian naupang<br />
dang angin infiam pawh min phalsak lo. Hei hi ka<br />
natna vang a ni a. Ka la hriat reng chu min zai fo<br />
kha a ni. Min zai zawh hnu lamah chuan taksa min<br />
sawizawitir a. Kha tih hun lai khan ka nu leh paten<br />
ka kuta vuanin, "Milla i tha leh mai dawn. A harsa<br />
deuh pawh a ni mai thei. I rilru ti khauh tlat ang<br />
che. Heti anga i tih hi i lo kal theiha hna te i thawh<br />
theihna tur a ni," tiin min fuih reng thin.<br />
Q. i pianna hmun atang america-ah engtin nge<br />
i kal?<br />
a: Chin State-a Hakha-ah ka piang a. Chu tah<br />
chuan kum 4 ka awm. Kum 4 ka nih atang kum 8<br />
ka nih thleng Yangon-ah kan awm. He mi zawh hian<br />
America-ah kan pem ta a ni. America rama Michigan<br />
khuaah kan khawsa. He mi hnuah Indiana-ah<br />
kan pem a. Tunah chuan Maryland-ah kan awm.<br />
Q. tuna lehkha i zirna?<br />
a: Maryland High School-ah ka zir chhuak a. Howard<br />
Community College-ah kum 2 ka zir leh a. Ka<br />
album kan release hma deuh khan lehkha zir hi rei<br />
lo deuh ka chawlh san.<br />
Q. eng tik hun atang khan nge hla i phuah i sak<br />
chhoh?<br />
a: Ka pa zin a lo haw hian Choirs leh Mizo Choir<br />
te a rawn hawn thin a. Ka tawng theih phat<br />
atangin hla hi ka sa ret ret thin. Kum 2 ka tlin<br />
atangin hla hi ka sa tan a ni ber. Kum 4 ka nih<br />
hian mi hmaah zam hauh lovin a zai. Kum 9<br />
atang kum 14 ka nih thleng chu biak inah<br />
te, inneihnaah te leh Christioan inhmuh<br />
khawmna hmunahte ka zai. High School<br />
ka kainaah American Idol tih ang<br />
chi 'Falam Idol' inzaisiakna hi<br />
kum tin an buatsaih thin a.<br />
Pakhatna pawh ka la ve<br />
nghe nghe.<br />
Grade 12 ka nih in 'Columbia Idol' inzai siaknaah<br />
ka tel, Mi 50 zingah pakhatna ka la a. He mi hnu hi<br />
chuan chanchibu leh TV lamahte ka chanchin an tar<br />
lang thin. Hei hian chakna leh huaisenna pawh min<br />
pe.<br />
Q. i tum lian ber?<br />
a: Kei mah anga hrisel lote an hringnun a bei dawng<br />
mai lova theih tawp an chhuah ka duh hle. Pathina in<br />
mi pek talent hi hmangin hla ka sa zel ang. Ka hlate<br />
hi mi thinlunga tuh ka duh. Miin harsatna eng pawh<br />
tawk sela ka zai an ngaihthlak hnua rilru hlimna an lo<br />
neih ka duh. Kei mah anga harsatna lo tawk tawhte<br />
theih tawpa tanpui ka duh a ni.<br />
Q.tape Music group (tMg) nena in incontact dan<br />
a: Ni kum Febuary thla khan 'Wagon Wheel' tih hla<br />
chu youtube-ah ka dah a. Chu chu lo hriain min rawn<br />
contact ta a ni. A hnuah contract pawh kan ziak fel<br />
ta a. Chu tih lai chuan ka hlim lutuka ka mittui a tla<br />
zawih zawih hial. Ka album (Gone)-a ka sak zawng<br />
zawng ka phuah vek a ni. Album kan hralh man 75%<br />
hi ka dawng a, 25% chu company-in an dawng thung.<br />
America-ah hian music series siam hi a har hle. Heti<br />
anga ka siam ve mai thei hi ka vannei em em a ni.<br />
Q. i private hla eng zat nge awm tawh?<br />
a: High School ka kai lai atangin hla hi ka phuah a.<br />
He tih laia ka suangtuahnate chu poetry ang deuhva<br />
dah in lehkhabuah ka ziak. Poetry 40 atang 50 inkar<br />
vel an awm tawh ang. Ka album tan hla 12/14 vel ka<br />
phuah bawk.<br />
Q. eng tik atangin nge music hi i zir. Myamar rama<br />
lo kal te i tum em?<br />
a: Music hi ka zir chiam lem lo. Mah niin ka tichhin a,<br />
ka duh dan angin ka kalpui mai thin. Music tui<br />
ve tho nuta pakhat ka nei a. Kum<br />
13 a nih atangin tingtang a<br />
perh tawh a. Kum 2012<br />
khan Full Soul University<br />
atangin music lamah<br />
degree a la, ka nuta<br />
hian tingtang, piano<br />
leh violin tih ang chi<br />
hi a tum thiam a. A<br />
chang chuan a nin<br />
a tum a, kei ka lo zai<br />
thin. Kum 16 ka nih<br />
a tum dan pawh<br />
ka zir chho ve a.<br />
Tingtang ka perh<br />
thia hle hnuah music<br />
dang hi ka zir.<br />
Piano hian ka hla<br />
key turte min hrilh.<br />
Myanmar-ah pawh<br />
lo kal ka tum. Ka tih<br />
theih chuan Myanmar<br />
fante tan eng<br />
emaw chu ka ti<br />
ang. Myanmar-<br />
ah hian Single Album pawh siam ka tum. Nakum thal<br />
lamah emaw Myanmar-ah ka kal ang.<br />
Q. internet atanga lo puitute eng tin nge i ngaih?<br />
a: Ka hlim lutuk. Engtianga lawmthu sawi tur nge tih<br />
pawh ka hre lo. Myanmar-a ka fante chu a mal mala<br />
chibai vek ka chak.<br />
Q. Facebook-a an dah 'Play Cross road' website<br />
thuah sawi duh i nei em?<br />
a: Maryland's Country Music Chart-ah Top One ka<br />
nih hlauh avangin ka intihsiaknaah hian ka lut thei a.<br />
100%-a ka tih that (puitu) ka neih chuan New Yorka<br />
Madison Square Garden-a an buatsaih tur Stage<br />
Show ropui takah zaithiam lar tak takte nen kan<br />
zaiho vang. He tah hian ka ngainat em em Keith Urban<br />
pawh a tel dawn.<br />
Q. Kum khat i pelh hnuah Polio natna i vei ta si a,<br />
engtin nge i chhungte nen hun in hman?<br />
a: Ka pian lai chuan ka hrisel hle. Ka kum khat birth<br />
day a thlen hma ni khat a duhah ka nuin ka ke a<br />
chiang lo, tih a hre tan a. Ka ke vei lam chuan ka ding<br />
hlei thei lo tih a hriat chuan Hakha damdawi inah min<br />
kalpui a. A tawpah doctor chu Polio natna ka nei tih a<br />
hre ta a. Yangon-a doctor thiam ber berte pawhin ka<br />
nunna an chhan thei dawn lo. Tichuan kan chhungte<br />
leh thenawm te hnenah ka nuin a sawi ta a. Ka dam<br />
theih hi tuman an ring lo. Ka nu leh paten an tuarna<br />
em em bik a. Ka nu phei chuan zan lam te min pawm<br />
reng a, a tap reng mai a nia. He mi hnu hian Falam<br />
damdawi inah min hruai leh a. Ka pa phei chuan<br />
kan ruang phurh haw lam ngawt a ngaihtuah tawh.<br />
Doctor enkawlna avangin tlemin ka rawn tha deuh<br />
va. Kum nga ka tlin thleng bawk vakin ka kal. Kum<br />
nga mi zai chu a harsat avangin damdawi hmanginn<br />
ka nung hram hram. Ka ke vei lam hi a kawm tlat a.<br />
Tichuan Yangon-ah min zai ta a. Kum nga chhung<br />
ka pain engmah thawk thei lova min enkawl avangin<br />
kan chhungkua pawh kan harsa ta hle. Kan rilru a<br />
hahin kan taksa pawh a rim em em thin.<br />
Q. i tawn tawhte atangin tleirawl/rawltharte fuih i<br />
duh em?<br />
a: Eng dinhmunah pawh ding ila mahni inhmangaih<br />
thiam zir tur a ni. Kan tumna pawh a hlawhtlin rin tlat<br />
tur. Kan rilru hi a tumruh tlat a pawimawh. Mahni insit<br />
zawnga insawi fo hi a awm thin. Hetiang mite hi tha<br />
takin kan kawm tur a ni. Hringnuna pawimawh ber<br />
chu rilru thianghlim tak put hi a ni a. Hlawhchhamna<br />
hi hlawhtlinna rahbi hmasa berah ka ngai. A tha lo<br />
zawngin engmah thlir ngai suh. Bei dawng lova i tum<br />
ram thleng tura i beih fat fat chuan i hlawhtling ngei<br />
ang. Kan panna leh chakna hi a inang thei lo. Hei hi<br />
chhuan zawk tur a ni. Mi dang nena inang chho turin<br />
awm ngai suh. Pathianin min pek kan nunna hi a hlu<br />
ber. Hlim taka awm tum hram hram ang che. Milla<br />
Hniang hi tumah anglo Milla Hniang a ni tawp mai.<br />
Beidawng lova ka tan sauh sauh avangin ka lo tum<br />
ruk ber Music Album pawh ka siam ve thei a ni. Keimah<br />
ang chiaha hringnun kawng zawh laia bei dawn<br />
hauh loh hi hlawhtlinna a ni. Tu<br />
nen maha inang lo<br />
i hringnun kha hlut<br />
tlat rawh. Ka fan<br />
zawng zawngte<br />
chungah lawmthu<br />
ka sawi e.n
16 | TAHANTIMES interview 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
INDIA RAM NATIONAL AWARD TO TEACHERS DAWNGTU<br />
PU C. BIAKNGHINGLOVA KAWMNA<br />
January 14 Thawhtan tuk khan Mizoram atanga lo zin India Ram National Award To TeacherS dawngtu Pu C. Biaknghinglova chu <strong>Tahan</strong> <strong>Times</strong> hminga<br />
kawm a ni a. A thusawi thenkhatte kan han tarlang a ni e.<br />
T.T : Pu Biak, i dam maw?<br />
B : Aw ka dam a nia.<br />
T.T : Engti tura lo kal nge in nih?<br />
B : Kan unaupa Pu Chalmura leh Pi<br />
Thanghleiveli te inneih Golden Jubilee<br />
lawm tura lo kal kan ni.<br />
T.T : Engtik kumah nge i pian? Fa eng<br />
zat nge i neih tawh?<br />
B : Kum 1959 khan ka piang a. Kum<br />
1976 khan Hrangmawii nen inneiin fapa<br />
3 leh fanu 1 kan nei.<br />
T.T : Eng tik kumah khan nge zirtirtu<br />
hna i thawh tan? Khawi hmunahte nge i<br />
thawh tawh?<br />
B : March 1, 1991 khan zirtirtu hna ka<br />
thawk tan a. Kum 1991 khan Primary<br />
School (P/S) Headmaster hna ka thawk<br />
tan a. Armed Veng P/S (IV), Edenthar<br />
P/S, Vanbawng P/S (I), Ramhlun P/S<br />
(IV), Ramthar P/S (III), N.Chaltlang P/S,<br />
Ramhlun P/S (I)-ahte ka thawk tawh<br />
a, tunah hian Ramhlun North P/S-ah<br />
ka thawk mek a, Ramhlun North-a kan<br />
chhungkuain kan khawsa mek.<br />
T.T : Zirtirtu tha chawimawina award i<br />
dawng nual tawh tih kan lo hria a, eng<br />
Award-te nge i dawn tawh?<br />
B : Kum 2005 khan State Award ka<br />
dawng a, Mizoram Governor A. R. Koh-<br />
li-an min hlan. Kum 2012 September<br />
5 khan National Award To Teacher<br />
(Presidential Award) chu India President<br />
Pranat Mukherjee-in min hlan a.<br />
He Award hi 'National Award to Meritorious<br />
and Outstanding Teacher' award<br />
an ti thin. Kan dawnna hmun hi New<br />
Delhi khawpuia Vigian Bhawan Hall ropui<br />
takah a ni nghe nghe. Hotel changkang<br />
takah min thlentir a, VIP ang<br />
chiahin min dawngsawng a ni.<br />
T.T : A va ropui ve. A nih National<br />
Award dawng tur hian tehfung eng ang<br />
nge an hman?<br />
B : Tehfung (Criteria) zawnga sawi<br />
chuan 40 lai a awm a. Sawi vek sen<br />
pawh a ni lo vang. A pawimawh leh<br />
langsar zual chauh sawi ta ila.<br />
He Award dawng tur hian State<br />
Award dawn phawt a tul a. School-a<br />
thawhpuite leh zirlai nu leh pate nena<br />
thawhhonaah boruak a tha em tihte<br />
pawh an en a. Mahni thawhna School<br />
atangin Merit Scholarship mi eng zatin<br />
nge dawng tih an en leh a. Hei hi<br />
zirlai ti tha zual Top 10 hnena hlan<br />
thin a ni. Ka thawh chhung hian ka<br />
thawhna School hrang hrang atangin<br />
he Scholarship hi zirlai 68-in an dawng<br />
tawh. Khawtlang leh NGO lamah an<br />
inhmang tha em tih hi, tehna zingah an<br />
ngai pawimawh khawp mai. Kei pawh<br />
Pathian zarah YMA tih ang chi-ahte ka<br />
lo inhmang ve nasa a. Consumer pawlah<br />
Unit President ka thawk ve mek a.<br />
NLUP, Ramhlun North Local Councilah<br />
chairman hna ka thawk mek bawk.<br />
Chubakah Kohhran rawngbawlna lam<br />
pawh an ngai pawimawh hle bawk.<br />
Pathian zarah Ramhlun North kohhran<br />
Upa ka ni ve a, tunah hian Kohhran<br />
Secretary hna ka chelh mek.<br />
Zirtirtu thawh chhunga Service<br />
Training (Ram State chhung leh<br />
pawnah) neih tam leh tam loh an en<br />
bawk a. Training-naa kan dawn Certificate<br />
pawh show vek a tul. Tunah hian<br />
Mizoram Primary Teacher Associationah<br />
President hna ka chelh mek a. He<br />
pawlah hian kum 20 chhung General<br />
Secretary ka lo ni tawh bawk. Hei<br />
bakah hian lehkha bu 2 ka lo ziak ve<br />
hlauh va. Heng bakah tehfung tam tak<br />
sawi tur a la awm. Ka sawi vek seng lo<br />
a ni.<br />
T.T : Tehna key an lo<br />
ngah hle mai maw? A<br />
nih National Award To<br />
Teacher hi mi eng zatin<br />
nge dawng thin, kum tin<br />
dawn thin a ni em?<br />
B : National Award<br />
To Teacher hi India ram<br />
State zawng zawng<br />
atangin mi 2 theuh<br />
hnenah kum tin hlan thin<br />
a ni. Elementary level leh<br />
Primary levelah zirtir 1<br />
ve vein an dawng thin.<br />
T.T : Thil dang daihah<br />
pakai ila. <strong>Tahan</strong> hi nuam<br />
in ti em?<br />
B : E khai, kum 1970<br />
khan ka lo kal tawh a.<br />
Chutih lai chuan buh kan<br />
seng tluk tluk mai a ni.<br />
Hei tunah kan lo kal leh<br />
a, kan lo suangtuah thin<br />
aia a let tam takin in lo<br />
changkang kan ti. (A nupui Pi Mawii'n<br />
a lo sawi ve zauh va- Nuam kan ti lutuk,<br />
haw pawh kan hreh, in hmun kan<br />
rawn lei ngei ang a ti a, kan nui dar dar<br />
a). <strong>Tahan</strong> <strong>Times</strong> chanchin bu pawh hi<br />
Mizoram lam chanchinbu aiin a changkang<br />
ka ti bawk.<br />
T.T : A nih Pu Biak, zirlai leh zirtirtute<br />
hnenah chah duh i nei em?<br />
B : E khai, nei teh meuh mai. A hmasa<br />
bera ka ngaih pawimawh chu taimakna<br />
(inpekna tak tak) leh rinawmna hi<br />
a ni. Hmangaihna tak taka zirlaite enkawla<br />
zirtir hi a pawimawh hle bawk.<br />
Chu bakah hun vawn dik hi tul tak a ni.<br />
Efficient Teacher ni tura mahni pawh<br />
kan infuih mawlh mawlh a tul reng a ni.<br />
T.T : Hei ka pu, hun chep tak karah i<br />
hun hlu tak sengin inkawmna hun min<br />
pe a, kan lawm tak zet a ni.<br />
B : Kei pawh ka lawm e.<br />
n
31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
VILANOVA: "REAL MADRID COACH NIH<br />
HI KA TIH NGAI LOH TUR PATHUM ZINGA<br />
PAKHAT A NI"<br />
Barcelona coach Tito Vilanova<br />
chuan Real Madrid enkawl (manage)<br />
chu football-a thil tih ngai loh<br />
tur pathum zinga pakhat a nih thu<br />
a sawi. Barcelona football club-in<br />
kumtina lehkhabu an tihchhuah<br />
thin, Ser del Barca-ah Vilanova<br />
chuan a dinhmun chiang takin a<br />
sawi a, "Real Madrid coach nih hi<br />
football nena inkungkaihna ka neih chhung chuan a thleng ngai<br />
lo ang a, ka tih ngai loh tur pathum zinga pakhat a ni. A dang<br />
pahnih chu chak loh luih leh damdawi hman phal loh hmang tura<br />
player te fuih a ni." tiin a sawi. Kum 44-a upa Vilanova hian tun<br />
season-ah Barcelona a chet thatpui hle a, La Liga bultan tha ber<br />
record siamin, tunah hian hma an hruai fal hle a ni. Hei bakah<br />
hian Champions League leh Copa del Rey-ah an la dam ve ve<br />
bawk.<br />
Ser del Barca-ah hian Vilanova bakah Barcelona mi ropui<br />
tak takten thu an ziak a. Barcelona coach hlui, season thara<br />
Bayern Munich manager tur Pep Guardiola pawhin Barcelona<br />
fans te chu an inpekzawh em avangin a fak hle a ni.<br />
Kum 2008 leh 2012-a trophy 14 zet lakpuitu Guardiola<br />
chuan, "Barcelona football club hi chu player te emaw, president<br />
emaw ringawt hi a ni ve lo a. Inkhel en tura rawn kal te hi thildang<br />
zawng zawng aia pawimawh an ni a, bar-a intihhlim paha patling<br />
rualin Barca chungchang an sawiho te hi he club-in mi nuna<br />
awmzia a neih thuk zia tilangtu a ni.<br />
"Engvangin nge Barca ka hmangaih tih min zawt a nih<br />
chuan, engvangin nge ka nu leh pate ka hmangaih tih min zawt<br />
ang a ni ang", tiin Barcelona a hmangaih thu a ziak a ni.n[Zofooty]<br />
LI NA A VANDUAI, AUSTRALIAN OPEN<br />
CROWN CHU AZARENKA CHUAN A HUM<br />
January 26 khan Australian<br />
Open Tennis Single<br />
hmei-chhe final khelh a ni<br />
a, nikuma lo champion tawh<br />
Azarenka leh China player<br />
Li Na-te chuan final hi an<br />
khel a. Li Na chu mipui lawm<br />
hlawh zawk a ni na a, vanneih<br />
thlak takin Azarenka<br />
hian a hneh a, nikuma a title<br />
chu humin World No. 1 a la<br />
ni ta zel a ni. Azarenka hi set hmasaah chuan a che tha lo hle<br />
a. Li Na-in a hneh. Mahse Li Na ke hi a nat tak avangin medical<br />
treatment pawh neih a ni a. Darkar 2 leh minute 40 chhung<br />
meuh an inkhel a ni. Azarenka hian 4-6, 6-4, 6-3-in Li Na hi a<br />
hneh ta. Li Na an enkawl chhung hi minute 10 vel a tling. Opening<br />
Set-ah Li Na chuan 5-2 meuhva hma hruaiin a che tha hle a.<br />
Mahse a ke na avangin duh angin a che thei ta lo a ni. Li Na hi<br />
Asian hmeichhe zinga grand slam singles title la hmasa ber a ni<br />
nghe nghe. Li Na-i ke na hi an inkhelh chhung hian vawi 2 meuh<br />
enkawl a ni.<br />
In khelh zawhah Li Na chuan, "Australian Open-ah a zawnin<br />
Azarenka hian pakhatna a la a, ka lawmpui hle. Ka naupang<br />
tawh lo nain, nakum lamah ka la khel zel ang," a ti. Azarenka hi<br />
Belorussian a ni a, pakhatna a lak avangin USD maktaduai 2 a<br />
dawng.n<br />
DROGBA GALATASARAY CLUB-AH<br />
Didier Drogba chu tunah chuan Turkey Club zinga lar tak Galatasaray<br />
nen thu an thlung nghet ta. Ivory Coast selected Striker<br />
hi China Club 'Shanghai Xinhua'-ah season chanve zet a khel a,<br />
hemi hnu hian Europe lamah a hawi leh ta a ni. A team 'Chelsea'<br />
chuan Drogba (34) chu season zawh thleng awm turin an sawm<br />
chiam na a, ani chuan a hnial thla a ni. Tichuan Galatasaray nen<br />
kum khat leh a chanve tan thu a thlung ta zawk a ni. Africa Cup<br />
khelh zawh fel a nih hnuah Galatasaray chu a rawn fin dawn a ni.<br />
Galatasaray nen thu an thlun fel hnuah Drogba chuan Twitter<br />
Website-ah "Europe-a top club team-a tel vena remchang<br />
chu ka hnial phal lo. Tunah hian Champions League-ah tel ve<br />
theihna ka nei leh ta, Europe-a team tha ber ber te nen pawh inhmachhawnna<br />
remchang a awm ngei ka beisei," tiin a ziak a ni.<br />
Galatasaray hi tun January thla khan insiksawi a, insiamrem hna<br />
fel tak hlawhtling takin a bei thei a, Drogba bakah Inter Milan-a<br />
midfielder Wesley Sneijder pawh a lut ta a ni. n<br />
soccer<br />
REAL MADRID "MONEY LEAGUE" AH AN<br />
SANG BER. SEASON KHAT AH 500M EU-<br />
ROS CHUANG LA LUT!!<br />
Deloitte in football club te season<br />
khat a an income a chhutsak<br />
dan "money league" ah<br />
Real Madrid chu sang ber in<br />
season khat (2011-12 ah khan<br />
Euros 512.6 millions lai la lut<br />
ang a chhut an ni a, a ni dawt<br />
ah hian Barcelona , Man Utd,<br />
etc te an intlar thla ve thung a<br />
ni. A sang zual sawm te zing ah England club 5, Spanish leh<br />
Italian club 2 ve ve leh German club 1 an lang a ni.<br />
1. Real Madrid : 512.6 m<br />
2. Barcelona : 483.0 m<br />
3. Man Utd : 395.9 m<br />
4. Bayern Munich : 368.4 m<br />
5. Chelsea : 322.6 m<br />
6. Arsenal : 290.3 m<br />
7. Man City : 285.6 m<br />
8. AC Milan : 256.9 m<br />
9. Liverpool : 233.2 m<br />
10. Juventus : 195.4 m<br />
Dan Jones Deloitte spokesman in a sawi dan in "Hei hian<br />
miten sports an lawm zia recession a awm pawh in a lang reng a<br />
ni, top levels club te hian broadcast leh commercial ah recession<br />
ah an buai ve vak lo, club 20 chuang hi 10% in an income a tha<br />
vek a, chumai bakah, a zavai a teh in kum 15 kal ta nen a chhut<br />
in a let li in hlawkna an hmu vek a ni , hei hian a than chak zia<br />
a tilang chiang hle" a ti a, "Manchester City hian field chhungah<br />
leh pawn ah hmasawnna an nei chak em em a, Chelsea leh<br />
Arsneal te rawn lehpel vat thei dinhmunah an ding mek a ni" a ti<br />
bawk. Manchester City hian an value pun na hi 51% vel dawrh<br />
a ni a, chutih laiin Manchester United pawh 11.1% vel a ni ang<br />
kum hnih khatah 500ml Euros chu income hmu ve thei mai tur a<br />
ngaih an ni bawk.n[Zofooty]<br />
LA LIGA-AH KAN CHAMPION THEI TAWH<br />
LO: JOSE MOURINHO<br />
Real Madrid manager Jose<br />
Mourinho chuan La Liga-a<br />
champion chu "thil theih loh" a<br />
nih tawh thu a sawi.<br />
Season hmasa-a champion<br />
Real Madrid hi La Liga-ah<br />
pathumna an ni mek a, hmahruaitu<br />
Barcelona nen point 15<br />
a inthlauin, pahnihna Atletico<br />
Madrid nen point 7 in an inthlau mek bawk. "La Liga chu a theih<br />
tawh loh, kan inkar hi a zau tawh lutuk deuh a ni. Tunah chuan<br />
Copa del Rey leh Champions League lamah kan insawrbing a<br />
ngai tawh ang. Hetiang hi chu ngaihtuah ngut ngut hi a hlawk lo<br />
a, engmah hi awlsam takin a champion theih loh a, ngaihtuah<br />
nasat lutuk chuan a buaithlak leh zual vek thei a ni. Tunah chuan<br />
rilru fim tak puin kan hmabak la awmah a tha thei ang berin kan<br />
che tawh ang", tiin RMC sport a hrilh. Real Madrid chhuahsan a,<br />
PSG a kal tur anga thuthang awm chu a dik loh thu sawiin, "PSG<br />
ka enkawl ka ring lo. Leonardo leh Ancelotti te enkawlna hnuaiah<br />
an che tha hle a, chuvangin manager thar an mamawh lo a, Europe<br />
hian Paris khawpui hi level sang bera khel ve turin a mamawh<br />
a, he project hi a hlawhtlin ngei ka ring." tiin a sawi bawk.n<br />
TAHANTIMES | 17<br />
PREMIER LEAGUE<br />
sat 9 Feb 2013<br />
Hotspur 7:15 Newcastle<br />
Chelsea 9:30 Wigan<br />
Norwich 9:30 Fulham<br />
Stoke City 9:30 <strong>Read</strong>ing<br />
Sunderland 9:30 Arsenal<br />
Swansea 9:30 QPR<br />
sun 10 Feb 2013<br />
Southampton 12:00 Man City<br />
Aston Villa 8:00 West Ham<br />
Man Utd 10:30 Everton<br />
Tue 12 Feb 2013<br />
Liverpool 2:15 West Brom<br />
sun 17 Feb 2013<br />
Liverpool 9:30 Swansea<br />
CHAMPIONS LEAGUE<br />
Wed 13 Feb 2013<br />
Celtic 2:15 Juventus<br />
Valencia 2:15 PSG<br />
Thu 14 Feb 2013<br />
Real Madrid 2:15 Man Utd<br />
Shakhtar 2:15 Dortmund<br />
Wed 20 Feb 2013<br />
Arsenal 2:15 Bayern Mun<br />
Porto 2:15 Malaga<br />
Thu 21 Feb 2013<br />
Galatasary 2:15 Schalke 04<br />
Milan 2:15 Barcelona<br />
EPl TOP sCOrEr<br />
R. van Persie Man Utd 18<br />
L. Suarez Liverpool 17<br />
D. Ba Newcastle 14<br />
Michu Swansea 13<br />
Walcott Arsenal 11<br />
Chief editor<br />
Ni Lian Sang<br />
editor<br />
Zalianthanga<br />
trANSLAtorS<br />
F. Lalbiakmawia<br />
C. Zaithankhuma<br />
MeMberS<br />
Laldinthari, Lalengkima<br />
The Rengs, Zothankhuma<br />
PAtroNS<br />
Lalsawmliana [LPS-Mizoram]<br />
Vanlal Zawma [UAE]<br />
B. Zarzoliana [Malaysia]<br />
Vanlal Dika [Canada]<br />
Pachhunga [Yangon]<br />
Vanlawmsanga [Germany]<br />
Lalrinsanga [Mandalay]<br />
Lalremsanga [Australia]<br />
Zoramchhana [USA]<br />
Lallawmthara [New Zealand]<br />
BAYERN MUNICH COACH THAR PEP GUARDIOLA<br />
Germany ram Bondes Liga club Bayern Munich chuan Barcelona coach hlui Pep Guardiola chu<br />
football season thara an coach thar atan an be fel ta. Tuna Bayern Munich coach thawk mek<br />
Jupp Heynckes chuan an club hi Bondes Liga khelh meka hmahruaituah a dah thei a, mahse<br />
season tharah chuan football khawvel hi chhuahsan a tum tawh a ni.<br />
Bayern Munich lam chuan, "Tuna kan coach hian Season tawp thlengin hnehna min lakpui<br />
ngei ang. Guardiola hian June thla atang chauhvin club hi a enkawl tan dawn a ni," an ti.<br />
Guardiola hi season hmasa tawp thleng khan Bacelona club-ah coach hna a thawk a. A chawlh<br />
chhung khan Man City, Chelsea, Arsenal leh AC Milan club-te an rim thin a, mahse an hlawhtling<br />
lo. Tuna an inbiak remnaah hian Bayern Munich-ah kum 3 chhung coach hna a thawk<br />
dawn. Bayern Munich hotu pakhat chuan, "Club tinin Coach-a an duh em em Guardiola kan<br />
koh theih avangin kan club pawh kan lawm hle. Ani hi khawvela coach hlawhtling ber a ni hial<br />
ang. Germany football khawvelah ani hian min hlawhtlinpui ngei kan beisei. Club-a a rawn kal<br />
hun June thla khi kan nghakhlel em em a ni," a ti.<br />
Bayern Munich president Uli Hoeness pawhin, "Tuna kan coach chungah hian kan lawm<br />
hle. Guardiola hian kan club hi min hlawhtlinpui ang em tih chu kan thlir chho dawn a ni," a ti ve<br />
bawk.n
18 | TAHANTIMES sport digest 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />
AWIHAWM LOH KHAWPA ANDY MURRAY<br />
A HNEH AVANGIN NOVAK DJOKOVIC A HLIM<br />
World number one Novak Djokovic chuan Australia Open-a a vawi lina<br />
atan hnehna a la chu mak a tiin a thin a phu nasa tih a sawi chhuak.<br />
Kum 25 mi 'Serb' val hian Britain-a Andy Murray chu 6-7 (2-7) 7-6<br />
(7-3) 6-3 (6-2) te-in a hneh a, Melbourne-ah kum 46 chhunga a zawna<br />
kum thum chak hmasa ber a ni ta.<br />
"Tunah hian ka hlim full a ni. Kumin season dang la awm tan pawh<br />
mahni inrin tawkna nasa takin min siam," tiin Djokovic chuan a sawi<br />
chhuak. 'History siam lam chu han chhunzawm hlek ila, a zawna vawi<br />
thum hnehna han chan hi thil namai a ni lo, awih a har, thin a phu a ni,"<br />
a ti bawk. Game hnihnaa set hnihnaah break point vawi thum a hum thei<br />
kha khami tuma amah vawrh dawrhtu niin Djokovic (25) chuan a ngai.<br />
Grand Slam champion vawi ruk lai lo ni tawh chuan, "Ani khan vawi tam<br />
a lo dawng thelh a nih kha," a ti zui.<br />
"Khatianga a pawimawh lai taka ka chan ka titha thei khan a hnuah<br />
ka rilru a tizangkhai a, a tir lam ai daihin khelmualah khan mahni inrintawkna<br />
ka neih zual phah a ni."<br />
Melbourne Park-a tum thum tlawm tawh Andy Murray chu set thumna<br />
atang rengin thlan sa phulkaiin a tang kawh nasa a, Djokovic chuan<br />
a thunun zawk ta a ni. Serb val chuan kum hnih kaltaa Briton pa nen<br />
an inkhelhna zawng zawng aiin tun tum ( Murray nen) an finalah hian a<br />
service (ball pe) tha hle a inti a ni.<br />
"Kan pahnihin kan service kan pe tha ve ve," "Kan service game<br />
reng rengah kan khel tha ve ve a ni. Na taka han nawr chiam ka tum<br />
thin a, chuvangin ka vaw na a, a bik takin a vawi thumna leh vawi lina<br />
game-ah te khan. Net zawnah pawh ka vuak tam phah reng a. A inkhelh<br />
pumpui kha ka thunun theih a ngai a, ka theih tawpa thain ka khel thei a,<br />
ka lawm tak tak a ni."<br />
He sports kalphung hi i thlak danglam ta em ni? tia zawhna chu<br />
Djokovic chuan, "Kum 25 ka ni tawh a, Grand Slam-ah vawi ruk ka chak<br />
tawh a, trophy pawh ka ngah tawh lutuk, a mak a ni." "He hun tha hi<br />
ka tawng mek a, ka theih ang anga chen ka tum a ni. Naktuk hian eng<br />
thil nge a rawn chhawpchhuah dawn tih hi ka lo thlir reng bawk," tiin a<br />
chhang a. Tuna khawvel tennis player tha ber pakhatna Djokovic hian<br />
Australia Open Tennis champion lawmman a dawn tum 4 -na a ni. Tennis<br />
khawvela 'Grand Slam' intihsiakna pui pali-a Djokovic hlawhtlin dan<br />
chu hetiang hi a ni:<br />
Australia Open - Champion (2008, 2011, 20012, 2013)<br />
French Open - Final (2012)<br />
Wimbledon - Champion (2011)<br />
US Open - Champion (2011) n<br />
CASILLAS BIALNUIN REAL INRELBAWL DAN<br />
A PUANG!<br />
Iker Casillas-a bialnu Sara Carbonero chuan Jose Mourinho chu Real Madrid Playerte'n<br />
chhuak turin an duh a ti.<br />
Casillas-a bialnu chuan tunah hian player-te inkhelh dawna an inthlaknaah Mourinho<br />
chuan a telpui ngai tawh lova, biak pawh a be pawp meuh tawh lo a ti bawk. Mourinho<br />
hian nikum nipui lai khan contract thar a ziak zo chiah a, chu thuthlungah chuan<br />
kum 2016 thleng cham tura tih a ni.<br />
Spain TV Sports Journalist Sara Carbonero chuan Bernabeu<br />
boss Jose Mourinho leh team player-te inkarah<br />
khi chat lian tak a awm thu a sawi. Karhmasa khan<br />
Spain a sports daily hralhchhuak hnem ber Marca<br />
chuan Casillas leh Sergio Ramos-te pahnihin an<br />
club Chairman Florentino Perez hnenah zualkovin<br />
an boss Mourinho chu ban turin an nawr<br />
tih thu a ziak a, hei mai bakah hian an manager<br />
hi an chhawr chhunzawm zel dawn<br />
a nih chuan player engemawzatin club<br />
chhuahsan zawk an hreh loh thu a<br />
tarlang bawk. Hei vang hian press<br />
conference siam khat tak Real<br />
Madrid President Perez chuan<br />
he thil chungchang vang hian<br />
thutharlakhawmtute a ko<br />
khawm a, he thil thleng<br />
chungchang hi club tihchhiat<br />
duhtute tawngkam<br />
mai mai a nih<br />
thu na takin a sawichhuak<br />
a, hei mai bakah<br />
hian Casillas leh Ramos-te<br />
pawhin thuchhuah intawm an<br />
siamnaah he thil chungchang hi<br />
an tih a nih loh thu an tarlang bawk.<br />
Casillas chungchang bikah hi<br />
chuan Chirstmas hma deuh khan<br />
Mourinho chuan mi mak tih khawpin<br />
captain kum engemawzat lo ni tawh chu<br />
a khelh tir duh lova, hei hi buaina rawn irh<br />
chhuahna a tih theih mai awm e. Mahse<br />
engpawh ni sela he Spanish International<br />
hi a kutzungpui veilam a tihnat vangin zai<br />
a tawk a, kar 12 vel chhung chu a chawlh<br />
a ngaih hmel a ni.<br />
Zanin zanlai dar 1:30 hian Real Madrid<br />
chuan La Liga hmahruaitu Barcelona chu<br />
King's Cup 1st Leg khel turin an mikhual<br />
ang.n[Zofooty]<br />
ZAUVI DRESS MAKER<br />
• Kum a lo thar a eng nge ka thawh ang a eng nge ka zir ang i ti mai thei. Puan thui leh Design lam te i tui ve zawng a nih chuan<br />
Zauvi Dress Maker-ah Coat, Long Pant, Jeans Style, Sequence chei mawi, Puan chei mawi, Emboidery la in puan thui thiam pa 4<br />
leh puan zaithiam tak pa 1 an mamawh a a thawk duh tan Zauvi Dress Maker-ah mah ni ngei in ngaihven theih a ni.<br />
• Hmun hla atang a zir duh leh thawk duh tan Hostel (free) buatsaih sak tum a ni.<br />
>>From <strong>Tahan</strong>: Hman leh Tun<br />
Chuvangin, tun atang hi chuan a lian emaw, a te emaw sawi lovin sorkar hna a nih phawt<br />
chuan theih tawp chhuahin thawh i tum hram hram ang u, khua a tlai hma hian.<br />
thukharna<br />
<strong>Tahan</strong> khawtlang chu tunhma ngaihtuah chuan nasa takin a thang chho zel a. In tha<br />
pui pui a ding nual tawh a, kal kawng a nuamin a thianghlim sawt hle. Mahse, sorkar<br />
hnathawh kan intihhmuh lo erawh a pawi khawp mai. <strong>Tahan</strong> mipui tam dan ngaihtuahin<br />
sorkar hnathawk kan tlem em em a ni. Kan mite sorkar hnathawk an tam pauh leh office te<br />
hi kan tlangnel phah ang a, kan tuitla bawk ang. Sorkar hna hi rinawm tak leh taima takin<br />
thawk ila, kawng engkimah kan tangkaipui ang a, hnam tan ro hial a tling dawn a ni. Chu<br />
vangin, sorkar hnathawh hi ngaizam mai lo vang u, mipuitling leh mi zahawm nihna a ni<br />
zawk.n<br />
ZauVi DreSS MaKer<br />
H.No. 10/14, <strong>Tahan</strong> [G]<br />
FG Glory (Ma Ma) Bike Workshop hmun nen inkawp,<br />
Letpanchaung kawng
wufaevif; December thla chhung discount<br />
• Mit lamah harsatna i neih chuan တက္ေနလင္း rawn pan ve mai rawh.<br />
• Tarmit man tlawm ber atang-in man tam ber thleng (rate dik takin)<br />
kan nei reng e.<br />
• Computer hmangin a thlawn-in i mit power kan en-sak thei bawk che.<br />
• Theih tawp chhuahin kan tanpui ang che.<br />
• Duhsakna sang tak nen kan hmuak reng che.<br />
Min rawn pan vat la, i inchhir hauh lovang.<br />
eleCtroNiC & SaNa<br />
• Sana chi hrang hrang leh, Mobile phone (GSM) chi hrang hrang, memory<br />
card, off set, TV chi hrang hrang pawh man tlawm takin lei tur a awm reng.<br />
(Sana chhia te pawh warranty nei-in kan siam-sak thei tawh e)<br />
BIKE SALE CENTRE<br />
EFCM Biak in kiang, <strong>Tahan</strong>, Kalaymyo.<br />
မ်က္စိက်န္းမာ၊ လူခ်မ္းသာ<br />
TarmiT leh Sana dawr<br />
Summer engliSh ClaSSeS<br />
Hming pek hun - Febuary 25 – 28<br />
Zir tan hun - March<br />
Zir hun chhung - March 1 – May 20<br />
Thla 3 chhung English Zirna Duhthusam, Speaking Zirna runah hian<br />
rawn lut la, theih tawpin kan lo tanpui ang che.<br />
Nursery – 10th Standard tan hming ziak luh theih a ni e.<br />
gCeC<br />
Taungzalatt Ward, Kalaymyo<br />
Tel: 09 47080672, 09 400506644<br />
Cherry Maung Soe + Sayama Ringi<br />
BIKE SALES & SERVICE<br />
Hei le! Kan mi leh sate rinchhanin “Bike” thar tha, “Che Koung” (Mu,facgifxkwf) packing ngat<br />
tlawm takin kan zuar ve ta.<br />
Duhsaka min rawn dawrtute hnenah present eng emaw pek zel in ni ang.<br />
Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman (yGJc)<br />
buatsaihsak in ni ang.<br />
Licence siam sa pawh kan zuar a, office kal buai ngai lovin min rawn pan mai dawn nia.<br />
တံတားဦးအနီး၊ျမသီတာကုန္စံုဆိုင္ေဘး၊ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ကေလးၿမိဳ႕။ဖံုး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈<br />
Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.<br />
Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848
Isua Krista hniak hnung zuiin<br />
HOLy LAND TOUR Kal<br />
Isua pianna Bethlehem khua, a sei lenna Nazareth, rawng a bawlna Galilee,<br />
'Tlang chunga thu sawi' a sawina Mt. of Beatitudes tlang, Isua chuanna lawng te,<br />
Zanriah hnuhnung an kilna Jerusalem khua, Kros pua a kalna, Zion tlang a panna kawng,<br />
Isua Krista a thawh lehna Garden Tomb thlan te bakah<br />
Bible-a hmun pawimawh langsar zual te, nun tam tak thlak thlengtirtu<br />
Ram Thianghlim tlawh turin<br />
April ni 10 leh 21 inkar (Tui theh kut lai)-in class sang tak luxury-a zin<br />
a tlawm thei ang bera ruahmanin mi pakhatah<br />
cheng nuai 29 leh sing 5 chauh.<br />
lam haw lam thlawhna ticket man,<br />
kalna apiangah motor standard changkang<br />
hlir hman, Professional English<br />
Tour Guide leh Kawl tawnga tawnglettu<br />
hruai tel an ni ang. '3 Star' level hotel<br />
lian hlira thlen tur a ni bawk. Israel Embassy-ah<br />
mahnia visa dil buai a tul lo, a<br />
huhovin Israel visa lak mai tur a ni.<br />
Kal tur zat bithliah a nih dawn avangin<br />
hming pek lawk vat a ngai. Passport la<br />
nei lo ten dil vat a tha ang. Chipchiar<br />
taka hre duh tan hetah hian biak pawh<br />
theih reng kan ni.<br />
Pu andrew lal lian thang [Pate]<br />
Managing Director<br />
Business Plus Travel and Tours Co., Ltd.<br />
141 Room 903 Bargayar Condo.,<br />
Sanchaung, Yangon.<br />
Tel: 01-518147,09-73194300 (office)<br />
09-5083710 (hp)<br />
မူပိုင္