21.03.2013 Views

Read more @ Tahan Times Vol.2 No.13 - Zoin.Info

Read more @ Tahan Times Vol.2 No.13 - Zoin.Info

Read more @ Tahan Times Vol.2 No.13 - Zoin.Info

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VOL.2 NO.13 | BI-WEEKLY JOURNAL 31 JANUARY 2013 ThURSDAY<br />

Union Peace-Making<br />

Committee leh DKBA<br />

Page 13<br />

India Ram National Award<br />

to Teachers dawngtu<br />

Pu C.Biaknghinglova kawmna<br />

Page 16<br />

U.S-a khawsa zai thiam<br />

Milla Dawt Hniang kawmna<br />

Page 15<br />

MILLA DAWT HNIANG


2 | TAHANTIMES<br />

MIN DAWRTU<br />

Khawvelin hma a sawn zel a, mihringte pawh kan changkang telh telh a.<br />

Mihringte fin leh remhriatna pawh a pung tual tual.<br />

Office-a thawk kan ni emaw, dawr kai kan ni emaw, tihdan pangngaiah<br />

chuan 'min dawrtu' tur chu nghah a ni tlangpui a. Mahse khawvel mihringte<br />

remhriatna a lo pung telh telh a, min dawrtu tur lo nghah tlawk tlawk ringawt<br />

chu tihdan hlui, tihdan pangngai angin an ngai a, a thar chher dan te an<br />

ngaihtuah ta a.<br />

Sumdawnnaah pawh 'multi marketing' te an ti a. Dawrkai emaw, bungraw<br />

hralh duh emawin a bungrua chu thutpui mai a, a rawn dawrtu nghak<br />

tlawk tlawk tawh lovin a lei duhtu va pan zawk a, hralh theih dan, va zawrh<br />

dan te an ngaihtuah tawh zawk a ni. Intin luta suartluana lottery ticket rawn<br />

zuar te pawh kan hmu fo ta mai.<br />

Office a ni emaw, dawr a ni emaw, eng sumdawnna pawha mi<br />

pawimawh, ngaih pawimawh tur ber chu, a dawrtu, min dawrtu, customer<br />

te an ni. Changkang leh fing apiangin anmahni va dawrtu customer chu an<br />

ngai pawimawhin an lo dawngsawng tha thin.<br />

Mahatma Gandhi thu sawi atanga an lak chhuah he thu hi 'Min dawrtu'<br />

tih a ni a, Kolkota metro leihnuai rel ticket zawrhna counter tin deuhthawah<br />

an tar a. Hetiang hian a inziak.<br />

'Min dawrtu hi kan tana mi pawimawh ber a ni. Ani chu keimahni min<br />

rinchhan tu a ni lo va, keimahni hian amah kan rinchhan zawk a ni. Ani chu<br />

kan hnaa min rawn zarbuaitu a ni lo va, kan hna hi ama tana siam kan ni<br />

zawk. Ani chu kan hnaah mi hrang a ni lo va, kan hnaa a peng pakhat a ni<br />

zawk. Atana hna kan thawh hian amah kan tanpui a ni mai lo va, chutiang<br />

hna thawk thei turin ani chuan hun tha min pe a ni mai zawk." tiin.<br />

Office-a thawk ka ni emaw, dawrkai ka ni emaw, kohhrana thawk ka ni<br />

emaw, civil mai mai ka ni emaw, a eng hnathawk pawh ni ila, min dawrtute<br />

hi an hlutna kan hriat a, fing leh fel taka kan dawnsawn thiam hi a tulin a<br />

pawimawh hle a ni.n<br />

SOUTH KOREA PRESIDENT LEE MYAUNG BAH,<br />

PRESIDENT THLAN THAR PARK GEUN-HYE-TE CHU<br />

SEOL KHAWPUIAH DAW AUNG SAN SUU KYI NEN<br />

INKAWM<br />

NLD party president, Pyithu Hluttaw member Daw Aung San Suu Kyi chu January<br />

29 khan South Korea khawpui Seol-ah President Lee Myaung Bah nen an<br />

inkawm. An inkawmnaah hian ram pahnih inkara zirna leh economics lama<br />

thanlen chhoh dan tur an sawi niin South Korea rama official-a thupuang thin<br />

hmeichhe pakhatin a sawi. Daw Aung San Suu Kyi hi South Korea president<br />

tura an thlan Park Geun-Hye nen pawh Seol-ah hian an inhmu a, an thusawi<br />

chipchiar erawh hriat a la ni lo. Nobel Peace Prize dawngtu Daw Aung San Suu<br />

Kyi hi January 28 khan America ram atangin South Korea ram hi a thleng a.<br />

Korea-a a awm lai hian kum 2013 Special Olympic opening Ceremony-ah pawh<br />

Suu Kyi hi a tel a. January 30-a an buatsaih 'Global Development Summit'-ah<br />

pawh thu a sawi. May 18 foundation Assembly-ah pawh telin Kwang Kyu lawmman<br />

a dawng. February 1 khan Seol National University-ah zirlaite nen inhmuin<br />

thuchah a sawi bawk. Tlai lamah Korea rama awm mek Myanmar mite a kawm<br />

bawk. January 24 khan zin chhuak tanin February 1-ah a lo thleng leh.n<br />

domestic news 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

REM THU SAWI TURIN PRESIDENT U THEIN SEIN-AN<br />

KIO TE A SAWM<br />

President U Thein Sein chuan January ni 19-a Nay Pyi Taw MCC-a '1st Myanmar<br />

Development Cooperation Forum'-a a thuchahah KIO (Kachin Independent<br />

Organization) te chu 'Rem thu' sawi turin a sawm a, pawlho dang te nen pawh<br />

inkah titawpin political dialogue neiho turin a sawm bawk.<br />

"KIO ho nen rem thu sawi ka duh a. Remna dik tak leh tluantling tak neih<br />

thlenga hmalak ka tum a. KIO te tiam lovin pawlho dang 10 te nen inkah tihtawp<br />

a ni tawh a, 2013 kumtir lam hian political dialogue nei tura ruahmanna a kal<br />

mek a. KIO te pawh rem thu sawi tlang turin kan dawr mek a, tunah pawh he<br />

hmun atang hian ka sawm nawn leh duh. Hun rei vak lovah rem thu kan sawi<br />

theih ngei hi ka beisei tlat a ni. Army lamin tiamchin neia chet an lakna te pawh<br />

titawp turin thu kan pe tawh a. A lehlam pawhin an chawlh ve a ngai a ni," tiin<br />

President chuan a sawi.<br />

President U Thein Sein chuan, "Ram a ralmuana lungmuang taka kan awm<br />

theih nan ethnic hnam hrang hrang ralthuam kengte nen remna siam phawt hi<br />

tihmakmawh a ni. Kan sawrkar chhung hian taingyintha ralthuam kengte nen<br />

remna siam kan duh a. Remna derthawng tak ni lovin remna nghet tak kum<br />

khaw daih kan neihna tura beih kan tum a ni. Buaina avanga in leh lo tlansan te,<br />

sawrkar nen inberem ta ramhnuai mite dinhmun, khawsak sawhnghehsak, hna<br />

ngaihtuahsak te a tul a. Chutiang lama hma la turin Yangon-ah 'Peace Development<br />

Centre' kan din tawh a, chuta sum leh paia min tanpuitu ram te chungah<br />

pawh kan lawm tak zet a ni," tiin a sawi.<br />

Ram a ralmuan leh muan loh leh mihring khawsak chawisan hi inkungkaih<br />

tlat a nih thu, Ram-ah muanna a awm chauhvin mihring nun leh ei bar zawnna<br />

a changkan chhoh theih thu, nun khawsak phung, ei bar zawnna a changkan<br />

chauhin ram chhungah muanna a thlen famkim theih thu, 'Unity in Diversity' tih<br />

thu ang khan kan ngaihdan, duh dan inang te a awm ang a, a inan lohna laite<br />

pawh kan pawm tlan a tul thu U Thein Sein hian a sawi bawk.<br />

Kachin State-ah hian inkah tan a nih atanga kum 17-na 2011 June ni 9-ah<br />

Myanmar sipaite leh KIA (Kachin Independent Army) te an inkap leh ta chiam<br />

a. Hetia an inkah lehna hi Kachin State Bhamaw district-a Ta-Pein hydel project<br />

awmna velah a ni. 2011 June thla atangin 2012 December thla inkar hian<br />

sawrkar sipai leh KIA te hi vawi 2400 zet an inkap a. He inkahna nasa telh telh<br />

vang hian sawrkar thut chin ram bialah raltlan nuai khat, KIO/KIA thut ram bialah<br />

65000 zet an awm avangin raltlan mi 165,000 vel an tling ta a ni.<br />

KIO lam chuan sawrkarin a thunun tlat avangin UN leh ram dang tanpuina<br />

a rawn thleng thei lo an ti a. <strong>Info</strong>rmation Ministry-a Deputy Minister U Ye Htut<br />

chuan, "KIO thut beh chin ram biala raltlante chhawmdawl dan kan ngaihtuah<br />

hmain raltlan zingah KIO/KIA member, nupui fanau leh chhungte eng zat nge<br />

inphum tih hre hmasa phawt ila a tha ang," tiin 7 Days News Journal-in an<br />

interviews-naah a sawi.n<br />

INBE TURIN UNION (PEACE-MAKING) REMNA<br />

SIAMTU COMMITTEE-IN KIO TE A SAWM<br />

Union level Remna Siamtu Committee<br />

chuan KIO (Kachin Independent<br />

Organization) hruaitu<br />

U Zaung Haya hnenah inbe tura<br />

sawmna lehkha January ni 19<br />

khan a thawn.<br />

Chu lehkhaah chuan January<br />

ni 11-a Pyithu Hluttaw rorel chuan<br />

Kachin State-a ralthuama inbeihnate<br />

chungchangah a lehlam<br />

lehlam mite inhmuho a, inbiak a<br />

la rem mai loh lai hian lang tlang<br />

takin Electronic Online hmangin<br />

thu sawi ho leh thu sawite tihchhuah ni sela, mipuite ngaihdan ngai pawimawh<br />

takin sawihona te nei ila, a tute ve ve pawh inrintawnna kan neih theihna tur a<br />

lo ni ang a, tihte a tel a, inkah boruakte tidai telh telh a, kumkhuaa remna neih<br />

theihna tur kawng zawh turin hluttaw atangin thu an chhuah thu, Remna Siamtu<br />

Committee pawhin KIO te nena dawhkan kila sawiho an duh a, an ngaihdan<br />

hrilh let leh an beisei thu te a tel a ni. n[The Voice]


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

LocAL news<br />

KUM 2013 CHAPCHAR KUT PUIPA THAR THLAN A NI<br />

January ni 30 zan dar 7:00 khan <strong>Tahan</strong> ‘C’ Group-a Pu Biakkima te inah khawtlang hruaitu te, vengtin thalai hruaitute<br />

kal khawmin kum 2013 Chapchar Kut Committee puipa tur thlanna buatsaih a ni. Chapchar Kut Committee hi<br />

kum hnih tan zela thlan thin a ni a, mahse kumin atang chuan chutiang khera kal tawh lovin Chapchar Kut Committee<br />

chu MWO kut hnuaia awm tawh turin kalkhawmte chuan an rel a, kumin atan puipa turte an thlang phawt a ni.<br />

Meeting-a kal hi mi sawm leh panga chuang chauh an ni a, hemi zan hian meeting dang dang a lo awm vangin kal<br />

thei lo an tam a ni. Kum 2013 Chapchar Kut hruaituturte chu ban pharin vote pea thlan an ni a.<br />

Chairman : Pu Lalengzaua<br />

Vice Chairman : Pu H. Lalpianga<br />

Secretary : Pu Zohmangaiha<br />

Asst. Secretary (1) : Pu C. Lalthankhuma<br />

Asst. Secretary (2) : Pu K. Lallawmzuala<br />

Treasurer : Pu Lalnunhuma<br />

Auditors : Pu. F. Lalbiakmawia (Convener)<br />

: Pu Lalrohlua<br />

: Pu Vanlalrova<br />

: Pu Lalrosanga<br />

: Pu Vanlalthlengliana<br />

Journal : Pu Chhiarpuiliana<br />

PITAR KUM 118 MI HA UINGHO A TO<br />

He pitar hi a hming chu Pi Hme Thluai a ni a, kum 2013-ah hian kum 118-a<br />

upa a ni ta. Ni kum, kum laihawl vel atang khan a ha uingho thar a to leh<br />

tlat mai. A chanchin hi TT lam pawhin kan tihchhuah tawh kha. Tunah hian<br />

tu leh tuchhawng 70 chuang a nei tawh a. Heti anga la hrisela a dam rei<br />

chhan ber nia an hriat chu ei leh in lama displine a neih that vang a ni.<br />

Vaimim-a siam in theih chi (cereal mix)hi a rinrawl ber a ni a. A ngainain<br />

tui a ti hle. Mai (maite) pawh hi tun hma atangin chawhmehah a hmang<br />

ziah thin. Chaw a ei kham apiangin thingpui sen (khualchhawn thingpui) no<br />

khat leh kurtai a ei in ziah bawk. Ei leh in lamah displine a nei tha em em a<br />

ni. Tun hma chuan Hakhalay khuaah an cheng thin a. Hakhalay khuaa an<br />

chen lai hian Methodist kohhranah an lawi a. Hakhalay Methodist Kohhran<br />

dintute zinga mi niin a kul a taiah an tang thin. Tunah chuan Sanmyo Wardah<br />

an khawsa a, Salem Baptist Kohhranah an lawi.<br />

A mitin khua hmu tawh lo mah se, an inah chuan dap chawpin a la kal<br />

thei a, a tawng a mumal chiah tawh lo va, a beng a chhet tawh bawk. Engpawh<br />

nise hetiang kum 118-a upa ni tawh, ha uingho a to leh tlat hi thil mak<br />

ve tak chu a ni.<br />

Pi Hme Thluai chanchin tlangpui lo tarlang ila :<br />

A pa : Pu Chum Er<br />

A nu : Pi Pam Em<br />

A khua : Hriphi (Thantlang peng)<br />

Fa 6 a nei a, tu 31, tuchhawng khatna 74, tuchhawng hnihna 74 leh tu-chhawng thumna 19 a nei. Kum 3 a nihin a nuin a<br />

thihsan a. A ei duh em em thin chu Sangha, bete, bekang leh thlai hnah lamte hi an ni deuh tlangpui. A tul chang chauhvin<br />

sa hi a ei ve thin. Tun hma chuan zu pui, rak zu leh zu fangte hi a in thin a. A upat hnuah chauh kohhranah a inhmang.<br />

Pasal a neih hnuah Hakhalay-ah an pem a. Kum 1928-ah kan Tirhkoh Lian Siama'n Chanchin Tha rawn hrilin chu mi<br />

hnu atang chuan zu pawh a in tawh lo. Bawng hnute chu zu aiah an in ta zawk a ni. Sangha, Alu, Maite leh thlai hnah<br />

chi hrang hrang chu a ei uar ta em em a ni. A fate chuan kum 110 niin an hria a, NRC-ah chuan kum 118-a upa a ni.n<br />

LETPANCHAUNG-AH<br />

CHHANTU PAWL DIN A NI<br />

Letpanchaung khuaah kum 2012 November<br />

18 khan tlawmngai pawl 'Chhantu' chu din<br />

a ni. Letpanchaung khua hi Mizo khaw lian<br />

zinga chhiar tel a ni a. In 2000 bawr vel an ni.<br />

An khuaah hian Group (veng) 5; A,B,C,D,E<br />

tiin an then hrang a, heng Group-ahte hian<br />

thalai pawl chak tak din niin Letpanchaung<br />

Youth Association (LYA)-in a kaihruai ber. He<br />

LYA hian khawtlanga chhiatni thatniah mawhphurhna<br />

an la ber. Tunah hian khawtlanga mi<br />

thahnemngai rual pungkhawmin 'Chhantu'<br />

pawl hi an din ta a. An din chhan ber chu:<br />

(a) Tanpui ngai te tanpui<br />

(b) Oxygen bur a thlawna hawhtir<br />

a ni deuh ber a.<br />

A mamawhte hnena thisen pek dan tur pawh<br />

an ngaihtuah mek. Tunah hian an hruaitu<br />

zinga mite thawh khawm sumin Oxygen bur<br />

pawh an lei ve ta. <strong>Tahan</strong>-a Zawlbuk hmalakna<br />

ang chiaha hma lak chhoh an tum. Office<br />

Bearer-te pawh an inthlang fel tawh a. Membership<br />

fee pawh khawn an tum. Ding tir te an<br />

la nih avangin member pawh an la thahnem<br />

lo na a, an pun chhoh zel an beisei hle. Sum<br />

kenghet neih thuai a, kawng hrang hranga<br />

tanpui ngaite tanpui chhoh an tum ruh hle<br />

bawk a ni tih an pawl President Pu J. Malsawma<br />

hnen atangin thu kan dawng.n<br />

TAHAN-A CHAW DAWR HRANG HRANG<br />

CHANCHIN TLEM<br />

<strong>Tahan</strong> khaw chhung leh bazar bul velah hian chaw dawr hrang hrang<br />

an awm ve nual a. Kalaymyo kalna kawngpui, <strong>Tahan</strong> A Group-ah pawh<br />

tun hma atang San Thida chaw dawr a awm a. Tun hnuah Samari chaw<br />

dawr leh bazar thlang lamah te chaw dawr hi hmuh tur a awm. Heng<br />

chaw dawr zingah hian Samari chaw dawr hian pantu a ngah ber tih<br />

theih a ni a. He chaw dawr hi kum 2000 bawr chhova hawn tan a ni. Mizo<br />

chawhmeh chi hrang hrang lei tur an nei reng a, duh hun huna order<br />

theih an ni. Boarding School-a zirlaite pawh chaw dawrte hian chaw leh<br />

chawhmeh an supply reng thin. Mimal leh pawlho pawhin an order fo<br />

thin. A hralh thei deuh chuan ni khatah nuai chuang fe man an hralh thin<br />

bawk. Takhapin (thleng khat) hi Ks. 600/- a ni deuh ber a, duh tawka ei<br />

duh tan mi pakhat ah Ks. 1500/- in a ei theih. Zing dar 8:00 atanga thim<br />

thleng an hawng deuh tlangpui tih Pu B. Sangnawla hnen atangin thu<br />

kan dawng.n<br />

TAHAN TIMES OFFICE COMPOUND-A<br />

TENGTERE KUNGAH SAVA LIAN<br />

Thlasik khaw vawt tlansan thin sava lian 15 bawr vel chu <strong>Tahan</strong> <strong>Times</strong><br />

Office compound-a awm tengtere kung lian leh upa tawh takah an rawn<br />

awm tlat mai. Heng sava liante hi tlai lam dar 6 velah chaw zawngin an<br />

thlawk chhuak thin a, zing lam dar 6 velah an rawn haw thin.<br />

Hman deuh lawk khan Shwe Dagon Pagoda-ah mu lu kawlh 3 an<br />

rawn awm a. Buddhist puithiam tam tak chuan thil tha lo lo thleng turah<br />

ngaiin an lo tawngtai nasa tawh a. Mahse Buddhist puithiam senior<br />

tak pakhat erawh chuan thil tha lo thleng tur lamah a ruat thung. <strong>Tahan</strong><br />

<strong>Times</strong> office compound tengterea sava lian an rawn awm pawh hi thil<br />

tha lamah a compound neitu Pu Saptea chuan a ngai a. <strong>Tahan</strong>a motor<br />

tha tha a pung tual tual pawh hi heng sava lian lo lutte avang pawh nia<br />

ngai an awm nual a ni.n<br />

TAHANTIMES | 3<br />

TUINGO YOUTH ASSOCIA-<br />

TION CHANCHIN TLEM<br />

Tuingo khua hi <strong>Tahan</strong> hmar lam mel 12<br />

vela hlaah a awm a. Mizo khaw lian tak<br />

pakhat a ni thin. He khuaah hian kum<br />

1964 atang khan Mizo thalai pawl (M.T.P)<br />

hi din tan a lo ni a. Tunah chuan Tuingo<br />

Youth Association (T.Y.A) tiin a hming an<br />

thlak ta a ni.<br />

A din chhan (thil tum) pawh chi 13 lai<br />

an nei. Chungte chu (1) Ram leh khawtlang<br />

dan siam zah thiam, (2) Sakhuana<br />

ngaisanga hlutsak, (3) Hnam nun kal zel<br />

vawn nun, (4) Zirna lama hmasawnna<br />

ngaihtuah, (5) Hun awl hman that thiam,<br />

(6) Tlawmngai chawisan, (7) Aia upate<br />

leh hruaitute zah thiam, (8) Mi harsa leh<br />

mi hnuaihnung zawkte tanpui, (9) Ram<br />

leh khawtlang thanlenna ngaihtuaha<br />

zirtir, (10) Mahni invawng fel thiam mi<br />

ni tura zirtir, (11) Sual do, (12) Chhiatni<br />

thatniah tlawmngai taka thawhho leh<br />

(13) A hun leh hmuna silhfen inbel thiamte<br />

hi an ni.<br />

T.Y.A hi khawchhung lal leh upate<br />

hriatpuia din a ni bawk. T.Y.A member ni<br />

turin Tuingo mi thalai dik tak, N.R.C nei<br />

ngei nih a tul. Member kum bi tuk chin an<br />

nei a, mipa chu kum 15-40 inkar, hmeichhia<br />

kum 14-30 inkarte an ni. T.Y.A hian<br />

khawchhunga chhiatni thatniah tlawmngai<br />

takin a tul tul an thawk a, group tin<br />

in committee pawh changtlung takin an<br />

din vek. Hnuchham tanpui te, nungchang<br />

tha lo inzilh te, dan zawm duh lote<br />

chungchang ngaihtuah te, group humhalhna<br />

te leh tlawmngai thlan chhuaha<br />

chawimawina hlan tih ang chite pawh an<br />

hma laknaah a tel.n<br />

TAHAN BAZAAR-A<br />

SAZU ZAWRH DAN<br />

Mizote chawhmeh zingah lo Sazu, Zupui,<br />

Zuchang hi sawi hmaih chi hauh lo<br />

a ni a. A duh vek tawh chuan sa dang<br />

zawng ai pawhin an duh zawk daih. He lo<br />

Sazu-te hi atlangpui thuin thlasik lai leh<br />

thal chhovah awh an ni deuh ber a.<br />

<strong>Tahan</strong> leh a chhehvela mipa tam<br />

takin lo lamah vaithang kamin an riak<br />

chhuak a. An Sazu awh chu bazaar-a<br />

khar chhawngtuten kharin an zuar leh ta<br />

thin a ni. <strong>Tahan</strong> leh a chhevel lova Sazu<br />

tam ber chu Zupui leh Zuchang hi a ni a.<br />

Mi tam zawk hi chuan Zupui hi an ngaina<br />

zual a. Zuchang ngaina zawk pawh mi<br />

tam tak an awm. Sazu sa hi a-tlangpui<br />

thuin antam leh tumthang nena chhumpawlhin<br />

an ei deuh ber a. Kang pawh an<br />

awm. Thlasik chhovah hian tumthang chu<br />

a tui ber pawl zinga mi a ni. Vaithangkamtute<br />

hi a chang chuan a huho deuhvin an<br />

kal a. Mi 2/3 inkawpa kal hi an tam deuh<br />

ber. Kalaymyo bialah tui a let loh avangin<br />

Sazu pawh an awk tam thei hle. Bazaara<br />

lo khartute hian la puah (rawh) loh hi<br />

buk 1-ah Ks. 3000/- in an lei a, rawh sain<br />

buk 1-ah Ks. 5000/- in an hralh leh thin.<br />

Zupui hi an lei duh ber thin. A hralh thei<br />

deuh chuan ni khatah buk 50 vel an hralh<br />

thin thu a zuartu Maeni hnen atangin thu<br />

kan dawng.n


4 | TAHANTIMES internAtionAL news 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

ANTARCTICA-A BO MI 3 TE CHU THLAWHNA CHHE NUAIH<br />

KARAH THIIN AN HMU TA<br />

January 26 khan thuneitu lam chuan Antarctica-a<br />

tla chhia thlawhna chhe nuaih karah mi<br />

bo 3-te kha an hmu a. Tumah chhanchhuahin<br />

an awm lo.<br />

Sik leh sa a that loh em avagngin a zawn<br />

hna pawh an thawk chak thei lo. Atlantic khaw<br />

chhak lamah anmahni pui tura emergency mei<br />

eng an hmu chu DC-3 thlawhtheihnaa chhan<br />

chhuah an tum a, mahse sik leh sa a that<br />

loh em avangin an chhanchhuak thei lo a ni.<br />

Heng Canada mi 3-te hi thlawhna hmanga an<br />

thlawhnaah ti hian harsatna an tawk ta a ni.<br />

Chhanchhuahna hmun pui hi New Zealand-ah<br />

hmun khuar mah se, boruak a that loh em avangin chhanchhuah hna hi an kalpui hlei thei lo a<br />

ni. Bote chuanna thlawhna hi Twin Otter thlawhna te chi a ni a, a khalhtu hming hi a nupui hnen<br />

atanga hriat a ni tawh. Canada sawrkar hotu lam chuan mi bote hi an la puang lo. A zawngtute<br />

hian thlawhna chhe karah an va hmu a, an 3 hian Twin Otter aircraft hmangin an phur haw. An<br />

thlawhna hi engti kawng maha chhanchhuah theih a nih loh thu an sawi bawk. Heng Canadian mi<br />

3-te hi Antarctica lama an thlawh hnuah an chanchin hi hriat zui hlei theihin a awm ta lo a ni. An<br />

thlawhna hi South Pole atangin a thlawk chhuak a, Italian base Terra Nova Bay lam an pan thu<br />

Maritine New Zealand chuan a sawi. Hetiang hmuna thlawk tur hian inchhanchhuahna suit, tlanga<br />

awm theihna puan in leh ni 5 chhung ei turte an ken tel a tul thin. An thlawhna hi feet 13,000<br />

vela sangah a thlawk niin an ngai. Chu chu Mount Elizabeth sang lai bul vel a ni. An awmna hi<br />

Antarctica-a awm thlawhna tum hmunte atangin a hla hle.n [BBC]<br />

TUIPUI RAMRI CHUNGCHANGAH PHILIPPINES-IN<br />

CHINA KHING DAWN<br />

Philippines ram chuan South China Sea tuipui<br />

ramri chungchangah China khin a tum. China<br />

ram hian a ram dep ram thenkhat nen thubuai<br />

an nei nual bawk a. Tunah hian Philippines ram<br />

hian khawvel hriatin China ram hi khin a tum ta<br />

a ni. Philippines ram Foreign Minister Albert F.<br />

del Rosario chuan tuipui ramri chungchangah<br />

China ram khin an tum thu official-in a puang.<br />

Philippines Foreign Minister hian an rama<br />

China Ambassador pawh a hrilh hre tawh<br />

bawk. Tuipui ramri chungchangah Philippines<br />

ram hian politics leh inbiakna hmangin China<br />

hi a lo dawr tawh a. Tunah chuan dan hmangin<br />

UN kaltlangin International court-ah chinfel a<br />

tum ta a ni. Tuipui ramri chungchangah kum<br />

1982 khan Philippines leh Chinate hian inremna<br />

hming an lo sign tawh.<br />

He thliarkar, Philippines chuan ‘Scarborough<br />

Shoal’ tia an koh, China-in ‘Huangyan’ tia<br />

an koh thung hi an inchuha chu a ni a. Nikum<br />

June thla khan he thliarkar bula kal Philippines lawngte chu China hian a lo um chhuak tawh a,<br />

ram pahnih inkar boruak pawh a tan phah hle. China hian Brunei, Malaysia, Vietnam leh Taiwan<br />

ramte nen pawh tuipui ramri thuah buaina a nei mek.n<br />

VENEZUELA-A LUNG INA HELNA CHHUAKAH MI TAM TAK AN THI<br />

Venezuela rama lung in pakhatah helna nasa<br />

tak a chhuak a, mi 50 thiin mi tam takin hliam<br />

an tuar tih CNN-in an puang a. Ram chhung<br />

lung ina tharum thawhna rapthlak ber zingah<br />

an chhiar tel. January 25 khan lung in tangte<br />

inkarah inphek vuakna rapthlak tak hi a thleng.<br />

A thlenna hmun hi Uribana-ah niin prison ministry<br />

lam chuan lung ina ralthuam awmte tihtlem<br />

an tum.<br />

Venezuela top prison official-in a sawi<br />

danin a vengtuho chu lung inah an tlan lut a,<br />

nasa takin an inbei ta a ni. Vengtute chuan an intihbuainaa an hman ralthuamte chu laksak an<br />

tum a, tharum thawhna rapthlak tak hi a thleng tih Iris Varel chuan a tarlang. Ani hi Venezuela lung<br />

in minister a ni. Ministry lam chuan thi leh hliam hi an tarlang duh lo va, mahse Globovision lam<br />

chuan a tlem berah mi 50 an thi a, 90 velin hliam an tuar an ti.<br />

Control nasat kan tum a, eng vanga he buaina hi chhuak nge tih kan chhui ang tiin prison<br />

ministry lam chuan an sawi. Globovision lamin hetianga thil an puang mai hi mak kan ti. Buaina lo<br />

chhuak thin hi hetiang thil an tarlan fo vang a ni an ti bawk. Ram rorelna eptu lam chuan sawrkar<br />

hian a khuahkhirh hneh lo va, a mawhphurhna pawh a hlen lo a ni an ti. Tun hmaa Presidential<br />

Candidate, Governor of Miranda State Henrique Capriles Radonski chuan Uribana lung inah hian<br />

mi eng zat tak thi ang maw, thi chhungte nia hriatten min zawt reng mai a ti.<br />

Venezuela lung inah hian buaina hi a chhuak fo va, ralthuam leh drugs pawh lak luh a lo ni fo<br />

thin. Nikum August thlaah pawh khan Yare 1 lung ina buaina chhuakah mi 20 an lo thi tawh bawk.<br />

Kum 2012 kum tir thla 6 chhung ngawt pawh khan Venezuela lung ina buaina avanga thi hi mi 300<br />

an tling. n [CNN]<br />

RUSSIA RAM-AH TLANG KANG PATHUM<br />

A RUALIN A PUAK<br />

Russia ram Kamchatka peninsula-ah tlang kang pathum a<br />

puak rual a, lava chirh sa tui a phuh chhuak a, vut pawh a<br />

phuh chhuak nasa a ni.<br />

Kamchatka peninsula-ah hian Shiveluch, Kizimen leh<br />

Plosky Talbachek tlangkang pathumte hi hmun hran hrana<br />

awm ni siin a rualin a puak hlawm a ni. Tlang kang puak vang<br />

hian vawi tam tak lir a nghin phah a. Air Traffic Controller te<br />

chuan tlang kang chung zawna thlawhna thlawh te an khap a,<br />

warning level ‘serthlum rawng’-ah an puang a ni.n<br />

CHINA RAM CHHIM LAMA AWM KHAW<br />

PAKHAT LEI MINAH MI 46 AN THI<br />

China ram chhim lama awm Yunan State-a khaw pakhat-ah<br />

lei a min a, khaw chhung mi 46 chu lei min hian chhilhin an<br />

thih vek thu an ram TV lamin 2013 January ni 12 khan an<br />

puang.<br />

Thi 46 zingah hian naupang 19 leh kum 60 chuanga upa<br />

7 an tel thu Xinhua chuan a tarlang bawk. Thite hming hi Xinhua<br />

Website-ah tarlan an ni bawk. Heti anga lei a min chhan<br />

hi ruah a sur nasat lutuk vang a ni a, vur pawh a tla nasa<br />

bawk. A hmuna Mine laih chhuah vang niin an hre lo. Natural<br />

Disaster vang liau liau niin an hotuten an sawi. He lei minna<br />

hmunah hian lei hi a min fo thin an ti bawk. Nikum September<br />

thla khan he hmunah hian lir a nghing a, mi 18-in nunna an lo<br />

chan tawh bawk. A hnu thla khat velah he hmunah tho hian lei<br />

a min a, mi 18 lai an lo thi tawh bawk a ni.n<br />

EGYPT RAMA KAWNG ZAWHNAAH<br />

MI 100 CHUANG INHLIAM<br />

Egypt rama khawpui deuh deuhva an president Mawsi duh<br />

lova kawng zawh tute chu police-ho nen an inti buai a, mi 100<br />

chuangin hliam an tuar. An khawpui Cairo-a Tahrir-ah awm<br />

hmun khuarin police-ho nen an intibuai a, mipui 61 leh police<br />

32-in hliam an tuar thu Sky-News chuan a tar lang. Police-ho<br />

hian mittui tlakna bomb an hmang a, mipui hian lungin policeho<br />

hi an vawm ve bawk.n<br />

CHHANGTHAWP LEI TURA INTLAR<br />

MIPUI CHU THLAWHNA ATANGA KAH<br />

NIIN MI 200 VEL SYRIA-AH AN THI<br />

Ni kum December<br />

22 khan Syria<br />

rama chhangthawp<br />

lei tura<br />

intlar mipui chu<br />

thlawhna atanga<br />

kah niin mi 200<br />

vel an thi a, Syria<br />

rama thlawhna<br />

atanga inbeihna<br />

thlengah chuan mi thi an la tam ber tum a ni.<br />

TV atanga a lo lan danin thil chhia leh mitthi ruang eng<br />

emaw zat chu rapthlak takin a lo lang a. Inhliam pawh mi za<br />

tam tak an awm.<br />

New York khawpuia awm Human Rights lam buaipuituten<br />

he thil hi an dem hle a, Syria sipaite hian helho awmna hi an<br />

hre tak tak lo niin an ngai. Syria rama tualchhung buaina hi<br />

thla 21 a ni tawh a, inbeihna hi a nasa chho zel niin an ngai.<br />

Chhang thawp lei tuma intlar hi mi 1000 chuang an ni. Syria<br />

ramah hian tui-alh-thei leh ei tur lam hi a vang tan hle a, ti hian<br />

chhang thawp lei tumin mipui hi hun rei tak chhung an intlar a<br />

ni.n[Daily Mail]


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

internAtionAL news<br />

EU SAWI DANGLAM A NIH LOH CHUAN ENGLAND RAMIN<br />

INHNUHDAWH A TUM<br />

European Union (EU) chu tuna a dinhmun hi<br />

tihdanglam a nih loh chuan EU member a nihna<br />

ata inhnuh dawh mai an tum thu England<br />

Prime Minister David Cameron chuan a sawi.<br />

Cameron chuan EU nena an inkar thu sawi fel<br />

a duh a, chumi hnuah an ram mipui duh dan<br />

hriat a duh bawk.<br />

EU nena an inbiak fel hnuah in hnuh dawh<br />

a tul chuan inhnuh dawh mai a duh thu Cameron<br />

hian a sawi. Britain ram inthlannaah Conservative<br />

lam an chak a nih chuan EU chungchang<br />

thuah mipui ngaihdan lak a duh thu<br />

Prime Minister hian a sawi a ni. Labour party-a ED Miliband thung chuan, "Prime Minister hian<br />

ama tanghma chauh a hai," a ti thung. Cameron chuan Conservative party an chak a nih chuan<br />

kum 2017-ah mipui ngaih dan lak a duh thu a sawi. EU nena an inkar boruak a tha a nih chuan<br />

EU member nih zel tha a tih thu Cameron chuan a sawi bawk.<br />

"British mi tan mahni duh dan sawi hun a ni. Europe-a Britain-in a policy sawi chhuah hun<br />

a thleng ta. British mi tan duh thlan hun a ni," tiin Cameron chuan a sawi. Conservation-ho hian<br />

Parliament-ah EU chungchang tlang taka sawitir an duh a, mahse an la bei fat fat chauh a ni.<br />

EU chungchang thuah chuan England ram mite duh danah a innghat thui hle niin an ngai. "Chu<br />

vangin ram puma mipuite ngaih dan hriat a tul. He mi chungchangah inhnialna pawh a awm ngei<br />

ang. Debate buatsaih a tul a ni," a ti. Heng a thusawite hi EU member hruaitu tam takin ngun takin<br />

an lo ngaithla nghe nghe.n[BBC]<br />

AL QAEDA HRUAITU LAWK THAH A NI<br />

Arabian Peninsula-a deputy leader<br />

of Al Qaeda, Saudi Arabia rama<br />

man an duh ber chu thah a ni. Hei<br />

hi January 22 khan Jihadist chuan a<br />

puang a. Yemen-a official lam erawh<br />

chuan a thihzia nemnghehna tur an<br />

hre lo. Thi hi Abu Sufyan al-Azdi a<br />

ni a, Saeed al-Shahri ti pawhin an<br />

hre lar hle. Zio-Crusader Campaign<br />

buainaah a thi niin Jihadist Abdulla<br />

bin Muhammad chuan a Twitter-ah a<br />

tarlang. Mahse Al-Azdi hi engtianga<br />

thi nge tih a chiang lo. SITE lamin an<br />

sawi danin December thlaa khalhtu awm lo drone thlawhnain a beihnaa thi a ni. The Arabik News<br />

Network Al-Arabiya pawhin Al-Azdi thih thu hi an sawi a, Yemeni Defense Ministry-a senior official<br />

3-te erawh chuan a thi ngei tih finfiahna tur a awm lo an ti.<br />

"A thi ngei tih kan finfiah thei lo, kan sawrkar chuan firfiak pawl hruaitute hi kan la zawng zel<br />

dawn," tiin official pakhatin CNN-ah a sawi. Ni kum December thla chhung khan Al Qaeda sipai<br />

80 vel chu thah an ni. Nikum September thla khan Yemen chuan Al-Azdi hi thah niin an lo puang<br />

tawh a. Mahse October thlaah Al-Azdi chuan ka thi lo tiin a rawn sawi ve leh a.<br />

Al-Azdi hi US sipai lung inah kum 6 chhung a lo tang tawh a, a tanna hmun hi Guatanamo<br />

Bay a ni a, kum 2007 khan chhuah a ni. Saudi Arabia atangin kum 2008 khan Yemen-ah a biru ta<br />

a ni. Firfiak pawlte drone hmanga beihna hi kum 2012 khan an lo ngawrh zual hle. Hmanni lawk<br />

pawh khan tuialhthei tamna province (Yemen)-a Marib-ah US lam hian drone hmangin firfiakte hi<br />

an bei chiam bawk. He beihnaah hian mi 2 chu an that thei a, mi 5-in hliam an tuar bawk. Yemeni<br />

President Abdu Rabu Mansour chuan nikum October thla khan US sipaite nen Al Qaeda hi lungrual<br />

taka beih an tum thu a lo puang tawh.<br />

Chu chu chhang letin Al Qaeda pawl lamin nasa takin tharum an thawh let ve bawk. Sipai<br />

leh security Commander pawh an thi nual. Civil mi pawh 60 chuang an thi niin Yemen's Interior<br />

Ministry chuan a tarlang.n[CNN]<br />

VULMAWI ART<br />

a0qm yef;csD wHqdyf½dkuf<br />

SILK SCREEN PRINTING<br />

T-Shirt, Sport uniform, Banner etc... puanthan chi reng rengah<br />

lehkha thlalak kan chhu thei e, Sign board kan ziak thei reng<br />

bawk e.<br />

GRANITE ART (Thlan lung)<br />

Lungchang ber chi-ah pawh Hawrawp mawi tak leh tha takin kan<br />

ziak thei a, thlalak kan chhutsak thei reng e, Granite Size chi<br />

hrang hrang kan nei a, min rawn pan ve rawh.<br />

ProP: Ngura<br />

Bogyoke Road, Sanmyo, Kalaymyo. Ph. 09400541472<br />

TAHANTIMES | 5<br />

NATO: PATRIOT MISSILE-TE CHU<br />

SYRIAN BORDER BULAH BUN FEL<br />

Syria ram beihna laka an him theih nan Patriot Missile 6 chu<br />

Turkey leh Syria ram ri bulah an dah fel tawh thu January 27<br />

khan NATO chuan a puang. Patriot Missile 5 pawh invenna<br />

liau liau atan nakina dah belh an tum thu an sawi bawk.<br />

Syria lamin Turkey ramri bula Scud Missile-te an dah hnu<br />

khan NATO foreign minister-te chuan December thla tawp lam<br />

khan Patriot Missile hi dah ve an tithlu ta a ni. Turkey-a Adana<br />

khawpui atangin Patriot Missiles Battery-te hi control a ni ang<br />

a. Turkey rama khaw pahnih Kahramanmaras leh Gaziantepte<br />

chu a venghim ber dawn a ni tiin NATO lam hian an sawi<br />

bawk. Turkey Foreign Minister Ahmet Davutoglu chuan beih<br />

an nih theih hun chhung zawng he Pariot Missile-te hi dah an<br />

ni ang a ti. Hmanni lawk pawh khan Syria ramah hian mi 96<br />

meuh thah an ni a. Thi zinga 37 hi Aleppo province-a thi an<br />

ni a, 29 chu Damascus-ah leh 18 chu Homs province-ah a ni.<br />

Aleppo-ah hian thlawhna atanga bomb-a beih a ni a. Iranian<br />

Senior official thung chuan Syria sawrkar do hi Iran dona ang<br />

a ni tiin Mehr News Agency a hrilh.<br />

Supreme leader of Iran, Ayatollah Ali Khamenci advisor ni<br />

bawk Ali Akbar Velayati chuan Hezabollah-ho Syria-in a pui hi<br />

a fak hle a, heng mite hi US chuan firfiaka che pawlah a dah<br />

thung.n [CNN]<br />

MALI RAMA KAWNGPUIAH FRANCE<br />

SIPAITE LEH ISLAM FIRFIAKTE AN INKAP<br />

Mali leh France ram chanchinbuin a tarlan danin Mali rama<br />

Dia Belli khuaah France sipaite leh Islam frifiak (hel)-ho chu<br />

kawngah an inkap chiam mai. Hei hi France lamin Islam firfiak-te<br />

lei lama an do hmasak ber tum a ni bawk.<br />

Dia Belli khua hi Mali khawpui Bamako atang hmar lam<br />

mel 220-a hlaa awm a ni a. January 14 khan he khua hi Islam<br />

firfiakho kutah a awm a. France sipaite hi January 18 khan<br />

Mali-ah lutin Islam hoin nawr chhuah tumin an bei ta a ni.<br />

France sipai hotu pakhat pawhin lei lama indona tan a nih<br />

tawh thu a sawi. France ram Defence Minister chuan, "Vawiinah<br />

lei lam sipai kan dah fel tawh a Bamako ah pawh lei lam<br />

sipai eng emaw zat an awm. Mite an him theih nan theih tawp<br />

kan chhuah. Bamako hmar lamah kan sipaite kan tir ta bawk,"<br />

a ti. Mali sipaite pawh France sipaite nen inkawpin Islam-ho hi<br />

an bei ve mek bawk.n[AP]


6 | TAHANTIMES<br />

KUM 12 RUAL SCHOOL NAUPANG SCHOOL ATANGA<br />

HNAWHCHHUAH VANGIN A INTIHLUM<br />

Kum 12 mi lek school naupang pakhat chu school<br />

atanga an hnawhchhuah avangin a intihlum<br />

ringawt. Britain rama Jordan Grand chu a mutna<br />

pindanah hruiin a lo inawkhlum reng mai a. Nikum<br />

lai hawla thil thleng a ni a, mahse a chhungte hian<br />

an lo zep tlat a, he thil lungchhiatthlak tak hi tunah<br />

an sawi chhuak leh chauh a, a thih dan chungchang<br />

hian sawi zui a hlawh hle a ni.<br />

School-ah 'Naupang Sual'-a chhiar a nih avangin<br />

ni khat school chawlhtir a nih hnuah a zualkai ta<br />

zel si a, ni 5 chawlhtir leh a ni a. Chutiang chuan<br />

2012 June thla khan headmaster chuan Jordan<br />

chu school atanga hnawh chhuah zai a rel ta a ni.<br />

Jordan chuan school-a thawktute chu aw<br />

rawl ring tak takin a au khum nghek a, a haw ta a.<br />

Darkar rei lo teah a intihlum ta a ni. Ina a thlen hian<br />

a nu hnenah school atanga hnawhchhuah a nih thu a hrilh a, "Hlim takin awm<br />

rawh. Kei chu mitthi ka ni tawh mai," te a ti a ni.<br />

Beauty Parlour hawng a nu Haidy chu a hnaah a kal ta a, a hnuah in lam a<br />

han phone a, tuman an chhan loh avangin a hawng ta a. A fapa a kalsan Jordan<br />

chu a thiante nen an la infiam vel turah a ngai a ni. York Shire Harrogate bial-a an<br />

ina Jordan-a ruang rawn hlawmtu damdawi in hnathawkte chuan a thihna darkar<br />

a tam fe tawh thu an sawi a.<br />

Hetia Jordan a thi ta hi Britain rama zirna khawvelah zawhna tam tak a pian<br />

phah. Jordan hi a tet lai chuan naupang fel tak a ni a, a pi a thih hnua, a nu leh<br />

pate an awm hran tak avang hian lehkha lam a ngaihsak lo tial tial a. Harrogate<br />

high school a thlen chinah phei chuan naupang sual tak a ni ta a, school atanga<br />

hnawhchhuah hial a tawk ta a ni.<br />

Assistant headmistress Ann Francis chuan he an thutlukna hi loh theih lohna<br />

avang chauha siam niin a insawi, Jordan chu engtia tih tur nge tih vawi tam<br />

an sawiho tawh a, zirtirtu dang dang thlakin an enkawl tir tawh a, tu thusawi mah<br />

Jordan hian a ngai thla duh lo a ni a ti. Naupang pakhat mahnia intihhlum duh<br />

ta mai chungchangah school lam atangin tih theih eng nge an neih tih hi sawiho<br />

a la ni reng. Jordan hi an chhungkua boruak avangin a rilru a hliam a, a buai ta<br />

niin a lang a, school-ah tumahin ani hi an hnuaichhiahin an tinawmnah ngai lo<br />

niin headmistress chuan a sawi ve thung.n[Daily Mail]<br />

SHRI LANKA-AH ONLINE ATANGA MI BUM TUMTU<br />

CHINA RAM MI 100 CHUANG MAN AN NI<br />

2012 Decemeber 21 khan Shri Lanka police te chuan China ram mi an man nual<br />

a, mi 100 chuang an man a ni.<br />

Lanka visa an keng a, heng China mite hian China ram Computer-a thuruk<br />

eng eng emaw an ru a, Shri Lanka Bank Account-a sum thawn (transfer) turin an<br />

ti vel a ni. Chutiang chu an mi bum dan niin police Chief thuneitu pakhat chuan<br />

a sawi. China police te chuan Shri Lanka police te hnenah tanpuina an dil a,<br />

December 21 khan Shri Lanka khawpui Colombo leh a chheh vel an dap chiam<br />

a, December 21 khan mi an man nual ta a ni.<br />

Hemi chungchang hi Colombo-a China Embassy chuan engmah a sawifiah<br />

duh lo va. Shri Lanka Chinate din project chi hrang hrangah China mi sang tam<br />

tak inhlawh, hna thawkin an awm a. A tam zawk chu tourist visa laa lut an ni a,<br />

hna dang dang an thawk ta thin a ni.<br />

South East Asia-ah China-in huvang a ngah tial tial a, Shri Lankaah pawh<br />

hian China mite hian sum tam tham tak tak an invest hlawm a ni. Nikum June<br />

thla pawh khan China sum puka an din Lawng chawlhna lian an neih hmasak<br />

ber Shri Lanka sawrkarin a hawng a ni.n<br />

computer<br />

Training<br />

center<br />

Bogyoke Street, <strong>Tahan</strong>, Kalaymyo. Tel. 21448<br />

worLd crime 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

CHICAGO AIRPORT-AH MIHRING LU 18<br />

Chicago O'Hare International Airport-a<br />

lo thleng mihring lu 18 ringawt mai chu<br />

investigator ten an dap chhuak a, heng<br />

mihring lute hi science research beih nan<br />

an taksa an hman hnua, paih tura an rawn<br />

thawn niin an ring.<br />

US custom te chuan thil fun rapthlak<br />

tak chu an haichhuak a, heng hi 2012<br />

Krismas hma lawka Italy atanga Chicagoa<br />

an rawn thawn thlen a ni. A thawnna<br />

lehkha velah thil fello a awm avangin agent te chuan lu bungte chu Cook County<br />

Medical Examiner hnenah vawn that turin an thawn phawt a ni. Heng mihring<br />

lute hi Rome-ah medical research tana hman a nih hnuah tha takin damdawia<br />

chiah an ni a, phui taka packing a nih hnuah thlawhnain an rawn thawn ta a ni<br />

tiin medical examinerte thupuangtu Mary Paleologos chuan a sawi.<br />

A hnuah heng 'Lu' phum tura mawhphurhna an pek company chuan 'a<br />

lehkha pawimawh' te chu medical examiner te hnenah an rawn thehlut leh<br />

chauh niin Mary Paleologos chuan a sawi. A sawi dan chuan federal thuneituten<br />

heng an lehkhate hi an finfiah fel hma chu heng 'Lu' te hi company kutah<br />

hlan a ni rih lovang.<br />

Hetih lai hian medical examiner chuan 'Lu' te chu 'X-ray a la, thla a la, record<br />

vawn that atan a ti a ni.n<br />

SANDY HOOK NAUPANGTE, BEIH AN TAWH HNUAH<br />

SCHOOL AN KAI TAN LEH<br />

Connecticut bial Newtown khua<br />

Elementary School naupangte chu<br />

thla kal taa inthahna rapthlak an<br />

tawh hnu khan January ni 3 atangin<br />

school an kai tan leh ta. An kaina<br />

school thar chu 'Winter Wonderland'<br />

tih mai tura chei thar vur a ni a, hetianga<br />

school thar building thar an<br />

nei hi khawvel puma naupang sang<br />

tam takte zarah a ni. December ni<br />

14-a silaia beih an tawh hnuah tun<br />

hi an school luh leh vawi khatna a ni<br />

a, Sandy Hook Elementary School<br />

naupang 400 chuang an lut tan leh<br />

a ni. January ni 2 tlai khan school<br />

naupang leh an nu leh pa te chu,<br />

school thar hmu turin sawm an ni a,<br />

an school thar hi thenawm Monroe<br />

khuaah a ni.<br />

A hmaa 'Chalk Hill Middle<br />

School' chu a hming an thlak a,<br />

'Sandy Hook Elementary School' tiin school hmelhmang thar, nuam em em<br />

hmel an puttir a, a chheh vel pawh mawi takin an chei tha a. Heng thu hi Newtown<br />

leh Monroe official ten school bul pangpar huana chanchinbu mite nen<br />

inkawmna an buatsaihnaah Newtown School Superintendent Jent Robinson<br />

chuan a sawi a ni.<br />

Adam Lanza-an silaia a kah chiam vanga mi 20 lai an thih hnua school<br />

lut tura lo kal leh naupangte hi an thlabar em avangin official te pawhin heng<br />

naupangte hi an ngaihsak lehzual a ni. Adam Lanza silaia a kah chiam vangin<br />

first grade naupang 20 an thi a, staff paruk an thi bawk a ni. US history-a school<br />

naupang beihnaah a rapthlak ber dawttu a tling.n<br />

• In chhung cheina bungraw chi hrang hrang:<br />

3 ကြန္နာ, ဇာလီ chi hrang hrang<br />

ေရလိႈင္းျပား,<br />

• ရွာထိုး,<br />

နေဘထိုး<br />

leh in chhung bungraw chi hrang hrang<br />

• Kawngkhar (chokut) chi hrang hrang mahni duh zawng<br />

thing ngei thlangin a chah theih reng<br />

• I in thleng pawhin kan rawn pe thei che<br />

Ngaihvenna tur:<br />

YCW thlang kawng peng thuamhnihna, <strong>Tahan</strong> 'G' Group<br />

Tel: 09-400458135, 400511902


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

KHAWVELA VAWT TAWRH CHHEL BERIN<br />

A AIA NASAIN A IN-SHOW<br />

‘Vur Pa’ an tih mai Jin Songhao chu khaw vawt tak karah minute<br />

46 a awm vel a, a taksa chanve chu vurah a inphum lehnghal a<br />

ni. Hei hi thlasik lai ngeiin a ni a tih. “Vur nena taksa indek, indai<br />

reng chunga awm rei thei ber’ Guiness World Records’ siamtu<br />

chuan a taksa chanve chu minus 20 degree Celsius-a vawt karah<br />

vurah a phum a ni.<br />

Jilin province-a kumtin an neih thin ‘Yanbian Arirang Ice<br />

and Snow Tourism Festival’-ah chuan mipui sang tam takin Jina<br />

thil tih mak chu thlir turin an lo kal hlawm a.<br />

Kekawr bul chauh ha leh boot bunin Jin-a chuan noodle<br />

vawt a ei a, beer vawt tak a in bawk a, hlate a sa a, thlir tute tan<br />

Chinese New year card-ah te lehkha a ziahsak a, lem te a ziak<br />

bawk a ni. A pen hman laite chu a vawh em avangin a tui a khal<br />

zung zung a, a thar dang thlak a ngai reng mai a ni.<br />

A ni hnihnaah chuan minute 20 vel hnuah vur atang chuan<br />

a rawn chhuak a, a hmai leh a kut kete tuiin a han sil thuak<br />

thuak a. Chumi hnuah vur tui vawt tak tin 60 in a chhip atangin<br />

a inleih ta a ni.<br />

Kum 58 mi Jin hian 2011 January ni 17 khan Guiness World<br />

Record a siam tawh a. Minute 46 leh second 7 chhung vur-ah<br />

a inphum a, hetih lai hian Jin chuan minus degree 30 Celsius-a<br />

vawtah swimming truncks chauha inbelin a awm a ni. Jin hian<br />

darkar hnih chhung vur-ah a inchiah bawk a ni.n<br />

KHAWVELA A VAWHNA BER RUSSIA<br />

RAMA OYMYAKON KHUA<br />

Khawvela mihringte chenna khuaa vawt ber an tih thin chu<br />

Russia rama Oymyakon hi a ni. Kumin kum tir lamah khan Russia<br />

rama khaw thenkhatah chuan a vawh lam hi -50 degree<br />

Celcius Oymyakon khuaah chuan -71 degree Celcius hial a<br />

tling a, khawvela a vawhna hmun ber a ni ta a ni. Khua a vawh<br />

em avang hian an motor-te pawh a khawl that lovin ni leng zan<br />

khuain an tinung thin. Mobile phone pawh hman theih a ni lo.<br />

Mitthi an phumna tur pawh vur a tam em avangin ni 3 chhungte<br />

an lai thin. Oymyakon khua hi tuifinriat mawng atanga tehin<br />

Meter 750-a sangah a awm a, mi 500 vel an cheng. He khua<br />

hi kum 1920/30 chho vela din a ni nghe nghe. Sakhi kaptute<br />

riahna ber a ni bawk thin. Kum 1924 atang tawh khan a vawh<br />

lam hi -71.2 degree Celcius a lo ni tawh thin. He khua hi 'Pole<br />

of Cold' tiin a hming an phuah. n<br />

Kalay-Yangon khual zin mite tana rawngbawltu<br />

generAL knowledge<br />

Direct-a Yangon thlen theihna Aircon (Express) motor changkang hmangin<br />

kan tlan ta e. Kalay - Yangon (Discount) 25,000/-<br />

Kalay atanga chhuah hun : Chawhnu dar 1:00<br />

Yangon atanga chhuah hun : Tlai dar 5:00<br />

CoNtaCt-Na tur<br />

Kalay Yangon<br />

Tel. 09-47043026, Tel. 09-47605700<br />

09-47078085, 09-400512035 09-400442020<br />

TAHANTIMES | 7<br />

FEBRUARY 29 HLIRA FA PATHUM NEI<br />

American nu pakhat chuan a zawnin February ni<br />

29-ah zel fa pathum a nei ta. Thil mak leh vang a<br />

tling a ni. Hetiang thil hi 1960 chho khan record<br />

siam a ni tawh a, kum 40 chuang hnuah a thleng<br />

leh a ni.<br />

David leh Louise Estes te fanu Jade chu 2012<br />

February 29 khan a piang a, hei hi an fapa Remington<br />

pian hnu kum li, an fapa dang Xarier pian<br />

hnu kum riata thil thleng a ni. Jade chu a hrin hun<br />

aia tlai ni 5-ah a piang a, February ni 29-ah a piang<br />

ta kha a ni a. Utah bial Provo-a Louise chuan The<br />

Daily Herald te chu, "Hetiang em em hian ka la vei rei lo va, a nghak thei dawn lo emaw ka tih<br />

hnuah zanlai kan thleng chho ta mai a, thil mak chu a thleng ta mai a ni," tiin a hrilh.<br />

"Kan fapa upa ber hian birthday vawi 4-na a hman hnuah car leisak kan tum," tiin Louise<br />

chuan KSL ten Salt Lake City-a an kawmnaah fiamthu a thawh a.<br />

Estes Family hian he ni khera piang lo fa dang pahnih an la nei tho. Hetianga Leap Day (February<br />

29) khera fa nei zawn hnem Guinness World Record siamtu chu Norway rama Henriksen<br />

chhungkua an ni a, 1960, 1964 leh 1968 February 29 te khan a zawnin fa pathum an nei ve a ni.<br />

Mr David chu chanchinbu miten, '2016 Leap Day-ah naute neih leh a record hmasa khum i<br />

tum em," tia an zawhna chu, "Tunah chuan a chhanna chu 'Aih' tih a ni ang a, tunge chiang taka<br />

sawi thei ang? tiin a chhang a ni.n<br />

MAL LIAN LEH TAKSA THAU NIH CHAUHVA HLIM THIN<br />

Mal pui lian tak leh taksa rih zawng pound 420<br />

ni mek Mikel Ruffinelli chuan a weight tih hniam<br />

a tum loh thu a sawi riap mai. He nu hian fa 4 a<br />

nei tawh a, a san zawng pawh feet 5 leh inches 4<br />

chauh niin a thau em em a ni. A bik takin a malpui<br />

hi a lian em em a ni. Amah hi America ram<br />

Los Angeles-ah a khawsa mek. A thau em avang<br />

a san zawng ai pawhin a taksa vang lam hi a sei<br />

mah mah zawk an tih chu. A thau lutuk hi a thian<br />

thenkhatten hlauh thawnpui mah se, ani chuan<br />

heti anga a thau hi a hlimpui em em a ni. “Tuna<br />

ka taksa len zawng hi tha ka ti. Ka hlimpui. Ei in<br />

lamah kan inkhuahkhirh dawn lo. A chhan chu hriselna lamah harsatna ka neih loh vang a ni,” a<br />

ti. A kawng len zawng hi inches 40 ni mah se, a taksa thau zawng nena khai khin chuan a lang<br />

lian lo. Mipa ho hian hmeichhe cher tak hi an duh lo, keimah anga cher hi an thlang zawng a ti<br />

bawk. A mal len em avangin car pangngai pawh a khalh thei lo va, truck motor a khalh thin. A mal<br />

len zawng hi feet 8 bial a ni a, khawvela mal lian ber a ni hial ang. He nu ‘Big Beautiful Women’<br />

Websites-a vawi khat a inlan a piangin dollar 1000 a hlawh thin.<br />

A khum hi feet 7-a zau a ni a, a thutna te pawh thir veka siam a ni. Kum 10 liam taa a neih a<br />

pasal hi a taksa len zawng hmanga a thlem thluk niin a sawi bawk. A tleirawl lai chuan pound 140<br />

chauhva rit a ni. Kum 22 a nihin fapa Andrew-a an nei a, tunah chuan kum 19 mi a ti tawh Mikel<br />

Ruffinelli hi Psychology subject-a degree la a ni bawk. Ni khata a thil ei zat heng ka ei inte hi an<br />

thahnem lem lo a ti. Big Beautiful Women Websites-a a lan thin hian amah leh amah inrin tawkna<br />

a siam bawk. A thawmhnaw thuisak thin pawh mi pahnih an ni a. A kawr tur thui chu a harsa lo.<br />

Mahse a taksa hnuai lam tana thawmhnaw an thui apiangin harsatna an tawk thin.n<br />

RAM PAWN ATANGA LO KAL, INKAWP MAI MAI LEH MIMAL TE TANA<br />

NAU PAISAK INDIA-IN A KHAP<br />

Ram pawn atanga lo kal, neih inang inkawp, leh mimal tan India hmeichhiatena nau lo paisak<br />

chu India sawrkar chuan a khap ta. India-ah hian mi nau pai hlawh hi hna lar tak a ni a, nau<br />

nei lo emaw, nau pai thei lo emaw, mimal te emaw-in danin a phal bakah senso a tam vak loh<br />

avangin India-ah 'Chhul hawh' turin an lo kal chawk thin a. Sawrkar dan tharah chuan hetianga<br />

mi chhul hawha nau paitir duh te chuan dan ang taka inneihna certificate an nei tur a ni a, mipa<br />

leh hmeichhia, an inneihna pawh a tlem berah kum hnih a ni tawh tur a ni. n<br />

E X P R E S S


8 | TAHANTIMES ceLebrity 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

ZAI THIAM RIHANA CHUAN<br />

THAWMHNAW PAN TAK HAIN<br />

NIGHT CLUB-AH HUN A HMANG<br />

Rihana chuan Skirt pan taka inthuamin night<br />

club a hmang. Heti anga a inthuam hi amah<br />

pawhin tha a ti hle. A kekawrte thlengin fiah<br />

takin a lang tlang thei. Night club-ah hian a<br />

thiante nen hun nuam tak an hmang. Kum<br />

24-a upa Rihana hi Skirt tawi tak, pheikhawk<br />

ke artui sanga inthuamin a hmui pawh sen<br />

takin hnawihsen a hnawih a. A lang itawm hle<br />

niin an sawi.<br />

A thiante nena night club an hmanna hi<br />

Hollywood-a Luxurious Eden-ah a ni. Heti<br />

anga thawmhnaw sexy taka a inthuam hi a<br />

vawi khatna pawh a ni hauh lo. Music Magazine<br />

lamah pawh sexy takin a lo inpho lang<br />

tawh thin.n<br />

rEÅav;<br />

၂၂ လမ္း၊ ၈၆×၈၇ လမ္းၾကား<br />

ျခေသ့ၤၾကီးႏွစ္ေကာင္အနီး။<br />

Tel. 09 402705580, 09 402514585<br />

JENNIFER LOPEZ IN-SHOW<br />

January 24 khan Jennifer Lopez chu a film thar<br />

theh larin a inshow nasa mai. New York-a MO-<br />

MA-ah thawmhnaw var lama sexy taka inthuamin<br />

a show kual vel a nih chu.<br />

Amah hi kum 43-a upa ni tawhin pop star lar tak<br />

a ni a, a pasal hlui Mark Anthony nen darkar<br />

chanve chhung a rukin an inhmu nghe nghe.<br />

New York Post-in a tarlan danin Lopez-i hi London<br />

Hotel-ah a thleng ngei a ni awm e. Mark Anthony<br />

pawh hi kum 44 mi niin he hotel-ah hian a<br />

ruk tein a nupui hlui nen hian an inhmu niin an<br />

tarlang hlawm. 'Amah chu a lo kal ngei. Mi hmuh<br />

a duh loh avangin a rawn kun lut," tiin amah lo<br />

hmu chiangtu chuan Page Six-ah a report. Jennifer<br />

Lopez pawh a sexy thei ang berin a inchei.<br />

Skirt tawi te a feng a, Jacket hain a inchei sexy<br />

hle niin an sawi.n<br />

(Air Con) ယဥ္ငယ္အသင္းမွ<br />

rEÅav; uav; wrl;<br />

ခရီးစဥ္မ်ားကို<br />

(၇-၁-၂၀၀၃) ရက္ေန႔စျပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ<br />

မွာယဴတင္သြင္းခဲ့သည့္<br />

GRAND CABIN-G (Air Con)<br />

(၁၀) ေယာက္စီး ယဥ္ငယ္မ်ားျဖင့္<br />

စတင္ေျပးဆြဲေနပါျပီ။<br />

ယဥ္စီးခႏႈန္းထားမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း<br />

ၾကိဳ/ပို႔<br />

စနစ္ျဖင့္<br />

ေျပးဆြဲသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။<br />

မႏ ၱေလး - ကေလး 20000 အေရွ႕ခန္း 25000<br />

မႏ ၱေလး - တမူး 25000 အေရွ႕ခန္း 30000<br />

ၾကိဳတင္လက္မွတ္မ်ားကို<br />

တယ္လီဖုန္းျဖင့္မွာယူပါက<br />

(ျမိဳ႕တြင္း) ေနအိမ္အေရာက္ပို႔ေပးပါသည္။<br />

uav;<br />

ေရႊဒိုင္နမို<br />

ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />

ပင္လံုရပ္ကြက္<br />

(ပင္လံုအရံမီးသတ္႐ံုးအနီး)<br />

Tel. 09 400541418, 09 420744969<br />

vufrSwf ta&mif;Xmersm;<br />

uav;<br />

ေရႊျခေသၤ့ဂိတ္<br />

TAYLOR SWIFT CHU WHITE MINI-DRESS-A<br />

IN THUAMIN A LANG SEXY HLE<br />

Hman zan lawk khan Madrid-a music bash-ah Taylor Swift chu<br />

white mini-dress-a inthuamin a intheh thil ve a ni awm e. He<br />

nu hi kum 23-a upa a ni tawh a, Kaufman Franco Frock leh<br />

Christian Louboutin heels-a inthuamin a inlan vel a ni. He mi<br />

hnu hian 40 Principles Awards Ceremony-ah International Artist<br />

Award an hlan nghal. Ani chuan, "Zanin hi 40 Principles<br />

Awards Madrid-a ka dawn hmasak ber tum a ni. A ropui hle.<br />

International Artist Award fante chungah ka lawm em em a<br />

ni," a ti. Love Story singer hi a la danglam chho zel dawn niin<br />

a lang. One Direction zai thiam nen an rawn inlan a. Amah hi<br />

a bialpa a ni nghe nghe. An inkar boruak pawh a tha hle ni tur<br />

a ni. A hun te chu nuam lo taka hmang duh lovin hlim takin a<br />

hmang thin. A bialpa Harry hi hun tha tak a pe fo thin.n<br />

စမ္းၿမိဳ႕ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအေနာက္ဘက္<br />

ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊<br />

ေတာင္ဇလပ္ရပ္ကြက္<br />

Tel. 073 22066<br />

wrl;<br />

၀င္း မိသားစု<br />

အာရွလမ္းမႀကီး၊ ေစ်းတန္း(၉)ရပ္ကြက္<br />

Tel. 073 40251


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong> entertAinment<br />

A VAWI 70-NA GOLDEN GLOBE AWARD<br />

January 13 khan America ram California State-a Beverly Hilton Hotel-ah a vawi 70-na Golden Globe Award semna<br />

buatsaih a ni a. Kum 2012 chhunga an entir Cenema film atangin heng lawmmante hi pek an ni.<br />

Film tha ber (Drama) - Argo<br />

Film tha ber (Musical or Comedy) - Les Miserables<br />

Chang thiam ber mipa (Drama) - Daniel Day-Lewis (Lincoln)<br />

Chang thiam ber hmeichhia (Drama) - Jessica Chastain (Zero Dark Thirty)<br />

Chang thiam ber mipa (Musical or Comedy) - Hugh Jackman (Les Miserables)<br />

Chang thiam ber hmeichhia (Musical or Comedy) - Jennifer Lawrence (Silver Linings Playbook)<br />

Best Supporting Actor - Christoph Watz (Django Unchained)<br />

Best Supporting Actress - Anne Hathaway (Les Miserables)<br />

Best Director - Ben Affleck (Argo)<br />

Best Script - Quentin Tarantino (Django Unchanged)<br />

Best TV Series - Girls<br />

n<br />

RAIN:SIPAI TAN LAIA A BIALNU A HMUH RUK<br />

VANGIN THUBUAI A NEI MAI THEI<br />

South Korean flim star lar Rain chu sipai a<br />

tan laiin a bialnu nen an inhmuh ruk avangin<br />

sipai danin a chungchang ngaihtuah a ni<br />

mai thei tiin Korea Defence Ministry-in an<br />

sawi chhuak a.<br />

Defence Ministry spoke person Kim Min<br />

Suh sawi danin he kum 30 rual singer, film<br />

star lar Rain hi January thla chhung hian<br />

sipai dan a bawhchhiat vang hian Discipline<br />

Committee hmaah a inlan a tul mai thei a ni.<br />

Mahse a sawi zel danin Rain hi a thil<br />

tihsual vanga lung in tan ngai khawp chu a<br />

ni kher lovang. Rain hi ram dan anga sipaia<br />

a tan hian artist a nih avangin Korea Army<br />

TV leh Radio program lamah te a thawk a. Hetia sipai a tan lai hian a<br />

bialnu flim star ni bawk Kim Tae-hee (32) nen an inhmu fal a, sipai dan<br />

bawhchhia ang a ni ta a ni. K-Pop khawvel leh Asia khawmuala mi uar leh<br />

lawm hlawh em em flim star, singer ni mah se Rain chu chutia dan bawhchhia<br />

ang a nih takah chuan mi tam takin a laka action la turin Defence<br />

Ministry-ah hming sign-in lehkhate an thehlut hlawm a ni.n<br />

ကၽြန္ေတာ့္အနာဂါတ္ေအာင္ျမင္မႈအတြက္<br />

ဒီသင္တန္းဟာ အေကာင္းဆံုးေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုပါ<br />

Zam Ngaih lian<br />

IELTS-6.5[July, 2012]<br />

The TOEFL & IELTS Specialist<br />

international english language proficiency<br />

ETs TOEFL [PBT]<br />

Cambridge IELTS<br />

SaYa MiChael KhuPPi<br />

PCM Venglai (သံုးထပ္ဘုရားေက်ာင္း)<br />

အေရွ႕ဘက္<br />

တာဟန္းေစ်း အေနာက္ဘက္<br />

test preparation course<br />

• Foundation Cours/Test-prep Course ျဖင့္<br />

တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး<br />

သင္ၾကားေပးေနပါသည္။<br />

လစဥ္ တန္းခြဲသစ္<br />

လက္ခံသည္။<br />

TAYLOR SWIFT-IN<br />

A HNUTE A ZAI EM?<br />

He nu hi thingtlang khaw tea awm<br />

thin a ni a, tunah chuan khawvela<br />

mi lar hmingthang a ni ta. Holly<br />

Wood khawvelah hre lo pawh an<br />

awm tawh awm lo ve. Hetianga lar<br />

chho tur hian a taksa peng thenkhat<br />

pawh a zaitir a ni.<br />

He zaithiam hian a hnute a lan<br />

mawi zual theih nan a zaitir niin thu<br />

a thang chiam mai. People's Choice<br />

Awards semnaa a lo kal chu ti hian<br />

a hnute zai thu hi a rawn thang ta<br />

chiam a ni. Amah hre hauh lo doctor<br />

pakhat chuan, "Taylor Swift hian a<br />

hnute a zaitir nge ka hre lo. Mahse a<br />

hnute chu tun hma aiin a lian sawt,"<br />

a ti.n<br />

TAHANTIMES | 9<br />

TOP 10 BOXOFFICE<br />

1 Hansel & Gretel:Witch Unters $20M<br />

2 Mama $49M<br />

3 Zero Dark Thirty $70M<br />

4 Silver Linings Playbook $69M<br />

5 Parker $7M<br />

6 Django Unchained $146M<br />

7 Movie 43 $5M<br />

8 Ganster Squad $40M<br />

9 Les Miserables $138M<br />

10 Broken City $15M<br />

TOP 10 MusIC AlBuMs<br />

1 Long.Live.A$AP ASAP Rocky<br />

2 Kidz Bop 23 Kidz Bop Kids<br />

3 Pitch Perfect Soundtrack<br />

4 Red Taylor Swift<br />

5 Unorthodox Jukebox Bruno Mars<br />

6 Les Miserables Soundtrack<br />

7 The Lumineers The Lumineers<br />

8 The World From ... Phillip Phillips<br />

9 Babel Mumford & Sons<br />

10 Take Me Home One Direction<br />

Website: www.tahantimes.com<br />

E-mail: tahantime@gmail.com<br />

xl;jcm;csuf<br />

Past paper + Audio CD မ်ား၊ အမွတ္ေပး<br />

စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္<br />

သင္ၾကားေပးေသာေၾကာင့္<br />

အမွတ္ေကာင္းရဖို႔စိတ္ခ်ရသည္။<br />

ဆရာကိုယ္တိုင္<br />

TOEFL-610, TWE-5.5 of 6 / IELTS-8.0<br />

ရခဲ့သျဖင့္<br />

2012 တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး<br />

Top 10 စာရင္း၀င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္<br />

သင္တန္းသားမ်ားအတြက္ စိတ္ခ်ရသည္။<br />

• trSwfaumif;&csif&if trSwfjrifhjrifh&xm;wJh q&mxH oif,lyg •


10 | TAHANTIMES Article 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

hmanah chuan, hmanah chuan<br />

Kum 1975 vela <strong>Tahan</strong> khawtlang<br />

naupang dinhmun leh tun hi inang lo<br />

tak a ni. Khang hun lai naupangte kha<br />

chuan kut sil lovin chaw tlang kan keng<br />

mai thin a; hriselna kawngah chhuanlam<br />

tling tur khawpin natnain min tlakbuak<br />

hranpa lote kha, kan va han vannei<br />

tak em! Khawlaiah naupang vak mai<br />

mai hmuh tur kan thahnem thin hle. A<br />

chhun a zanin kan pawnto hi a ni ber<br />

mai. Silhfen tha nei kan awm meuh lo,<br />

kan thawmhnaw inbelte lah kha tet lo a<br />

bar hi a awm lo. Naupang zual deuhte<br />

phei kha chu saruakin tual kan chai mai<br />

thin a, zahna chang kan hre hauh lo.<br />

Tunlaia sikserh leh hritlang-awmna hi<br />

khang hun lai khan a awm ve lo a ni<br />

ang a, tih mai tur a ni. Nu leh paten leilet<br />

leh kut hnathawh dang an thawh thin<br />

avangin naupang an enkawl hman lo<br />

va, khawlaiah kan duh duhin kan lengin<br />

kan tal kual thin.<br />

tunah chuan, tunah chuan<br />

Hun a lo kal zel a, naupang tam tak<br />

chu pawna vak chhuak lo turin nu leh<br />

paten an khuahkhirh a. An duh zawng<br />

khalh tur an lei sak a, pawna chhuak<br />

lovin inah an awm a. Chhungkaw tam<br />

tak chu mahni inah hlim takin an inkawm<br />

dial dial thin a ni. Tichuan naupang an<br />

ril a tamin nu leh paten an ei leh in tur<br />

chhang emaw, thil dang eng emaw an<br />

ngaihtuah sak a. Zirlai naupang an nih<br />

chuan nu leh pa thenkhat chuan an<br />

fate lehkha zir an vilveng a. An zir zawh<br />

hmaa mutsan mai lovin, an menpui ve<br />

tang tang a, zingah lehkha zir turin an<br />

kai tho leh thin a ni. An riltam huna an<br />

ei leh in tur an lo buatsaihsak a. Kan ute<br />

High School kal tur (heng hun lai hian<br />

High School hi Kawlpuiah an kal thin)<br />

an chaw fun (Tiffin)-a artui phel an pai<br />

te kha kan it em em mai a, chilthli tla lek<br />

lekin kan thlir liam dauh dauh thin a ni.<br />

Nursery School<br />

Kum 1990 bawr atang chuan naupang<br />

awmna bik (nursery school)-ah<br />

kan indah tan a. Kum 1990 hma lamah<br />

chuan nursery school chu Kohhran<br />

hmingin hmun thenkhatah a lo awm<br />

ve tawh tho nain 1990 hnuah kan intih<br />

hmuhin kan uar sawt hle a. Hma kan<br />

sawn phah nangang mai. Naupang<br />

an hriselna a that mai bakah, an kum<br />

mila lehkha an zirtir avangin an nun a<br />

changkan phah em em a ni.<br />

TAHAN: HMAN LEH TUN<br />

Naupang thuam leh enkawl<br />

<strong>Tahan</strong> khawtlang hmasawnna pakhat<br />

leh chu, nu leh paten naupang<br />

kan enkawl dan hi a ni. Puipunna ilovah<br />

hmanah kha chuan a pui a pangin kan<br />

pungkhawm thin a. Kangmei a han<br />

chhuah palh changte hian mei thelh<br />

tibuai khawpin naupangte kan phar<br />

buai ve nuai nuai thin kha a ni a. Tunah<br />

chuan hetiang nikhuaah naupang<br />

hmuh tur an vang pharh tawh zu nia! A<br />

lawmawm tak meuh a ni. Chu mai a ni<br />

lo, naupang silh leh fen, thuam inbelah<br />

hma kan sawn chak hle a. Thangthar<br />

nu leh pa-te an fakawm hle. Naupang<br />

inkhawm leh an sikul kal tur silhfen an<br />

inthuam leh an inchei dan hi a thianghlimin<br />

a mawi a ni. Tunhmaa kan nu<br />

leh pate khan naupangte eng ang<br />

pawhin inthuam mahse, an ngaihsakin<br />

an pawisa hran lo niin a lang. Tunlaiah<br />

chuan an neih ang ang hi fai leh mawi<br />

takin an bel a, nu leh pa-ten an thlah<br />

liam thin a ni.<br />

Zirna<br />

Zirna lamah pawh kan naupan ve lai<br />

(han ti ve khanglang ila) chuan lehkha<br />

hi sikulah chauh zir tur emaw kan ti a.<br />

Sikulah bak lehkha kan zir lo. In lama<br />

lehkha chhiarte kha chu ‘mi phutkhat’ah<br />

kan ngai thin. Veng thenkhatah phei<br />

chuan ina lehkha chhiar thin chu an<br />

thianten pawnto pahin an bang awngah<br />

an bihthla a, an tibuai thin. Ka nu min<br />

hrilh ka hriat reng chu chunglai chuan<br />

Service Veng (‘D’ Group)-ah kan awm<br />

a, kum 1975 kha ni tain ka hria, “I ute<br />

lehkha chhiar kha kan veng tlangval<br />

khawlai leng thenkhatin he laia Kawlpa<br />

chu a ri leh bul bul tawh an ti thin”, tiin<br />

min hrilh a. Tun thlengin ka bengah a la<br />

cham reng.<br />

Chung laia zirna lama <strong>Tahan</strong> khawtlang<br />

dinhmun hniamzia kha aw! Matric<br />

pass kha kut zungtang thliah tham<br />

chauh an awm tih a ni thin. Chu chu<br />

kum 1990 thleng khan a la ni chho zel<br />

ti ila kan sawi sual em lo ang chu maw.<br />

Heng hun lai hian Tuition chu awm ve<br />

bawk mah se, Tuition kai thei kha kan<br />

tlem em em a. Tuition kai apiang kha<br />

chu an thiam bik turah kan ngai a, kan<br />

ngaisang em em a. Mahse, Tuition kai<br />

thei apiang an pass kher lo. Kum 1990<br />

hnu lamah phei chuan Tuition mai ni lo,<br />

Boarding sikul din a lo ni ta a. Kan bawh<br />

luih luih a, nasa takin zirnaah kan thang<br />

chho ta dawrh a. Zirlai tam tak mahni<br />

ina zir tha peih lote pawhin Boarder-ah<br />

B.lalBiaKhlira<br />

chuan discipline hnuaiah an awm bawk<br />

a. Kumtin mai hian a sawma sawm rual<br />

hi matric pass kan awm tih theih a ni.<br />

Chutih karah hlawhchhamte chu an<br />

awm ve tho. Nu leh pate tan sum leh<br />

pai sen erawh a hautak hle a ni.<br />

Zirna lam hma kan sawnna chhan<br />

pakhat leh chu Kalay University, (an din<br />

tirh chuan Kalay College tih a ni) kum<br />

1993-a lo ding hi a ni. Kalay University<br />

hi awm lo ngat se chuan zirlai matric<br />

pass a tam zawk hi chu College kan<br />

indah theiin a rinawm loh. Mon-ywa,<br />

Mandalay leh Yangon-a College inkal<br />

tir tur chuan chhungkaw tam tak dinhmunin<br />

kan tlin loh tur thil a ni. Chuvangin,<br />

Kalay University lo awm hian <strong>Tahan</strong><br />

khawtlang hi zirna lamah nasa takin<br />

min chawikang tak meuh meuh a ni.<br />

ram tawng (Kawl tawng)<br />

Zirna kawngah hmasawn hle mah<br />

ila, kawltawngah erawh hmanlaia kan<br />

nu leh pate dinhmun nen khaikhin ta ila,<br />

hma kan sawn teh chiam lo a ni lawm<br />

ni, tih theih a ni. Kan College zirlai nulatlangvalte<br />

zingah kawl tawng thiam tha<br />

tak mai kan vang hle niin a lang. M.A,<br />

M.Sc meuhte pawhin kawltawng kan<br />

nal chuang lo a ni lawm ni tih theih a<br />

ni. A bikin, Pathian biak inkhawmte hi<br />

kawl tawnga hmang turin keini Mizote<br />

hian kan tlangmi unaute hi kan tluk lo<br />

nasa hle mai. Heng kawngah hian Kristian<br />

thalaite'n nasa taka tan kan lak a tul<br />

tak zet tawh a ni. Kan ram tawng hi kan<br />

thiam that loh chuan thil tak tak tihna-ah<br />

kan mikhual ru riau ang a, khaw zuam<br />

lovin sorkar hnathawhte kan hreh phah<br />

fo dawn a ni.<br />

Khua leh tui<br />

Kan pi leh pu, kan nu leh pate kha<br />

an fakawm hle mai. Kawl tawng thiam<br />

miah lovin ram leh hnam chhan tura<br />

sipaiah te tangin hna an lo thawk a. Mi<br />

tam tak chuan ram leh hnam chhan nan<br />

an nunna hial an chan phah a ni. Keini<br />

an tu leh fa, thalai ziak leh chhiar thiam<br />

zirlai leh zirlai lo te pawh hian min thlahtute<br />

hnung zuiin kan ram leh hnam tan<br />

eng nge kan tih ve ang a, kan thawh ve<br />

theih awm ang tih hi chal dawm meuhva<br />

kan inngaihtuah ngun a pawimawh tak<br />

meuh mai. Min thlahtuten an vanglai<br />

huna ram leh hnam tana huaisen tak<br />

leh rinawm taka an inpekna chu kan<br />

ram sorkar chuan a hre reng a, eng<br />

tikah mah a theihnghilh tawh dawn lo<br />

a ni.<br />

Chuvangin, kum 1963 March ni 23<br />

khan Col. Lun Tin, North West Commander<br />

of Burma Army, Chin Affairs<br />

Council Member ni bawk te, Col. Van<br />

Kulh, Chairman, Security and Administrative<br />

Committee, Sagaing Division te<br />

<strong>Tahan</strong>ah an lo kal a. Upper Chindwin leh<br />

Chin Hills pum puia department hrang<br />

hranga lu ber te ko khawmin, Burma<br />

rama Mizote chu Burma khua leh tui dik<br />

tak an nih thu an puang ta a ni. (History<br />

of Mizo in Burma, B. Lalthangliana, M.A.<br />

Page 151) A Vawi 20-na Pyidhaungsu-<br />

Nih (Union Day) puala buatsaih ‘Taing-<br />

Yin-Tha Culture’ lehkhabu, kum 1967-a<br />

chhut, U Min Naing-a’n kan ram pum<br />

puia hnam 70-te Culture leh Tradition<br />

a ziah lehkhabu phek 93-naah Lusei te<br />

chu Sagaing Division, Kalaymyo, <strong>Tahan</strong><br />

khua tiamin khaw 14-ah an cheng tiin<br />

a tarlang a. Khaw khatah in 70 atanga<br />

100 inkar an khawsa tih a ni. <strong>Tahan</strong><br />

hi min thlahtuten an thisena an lei tih<br />

pawhin a sawi theih awm e.<br />

Chutiang zelin, kum 2008-a kan<br />

ram Danpui (Constitution) tur an duan<br />

thar lehnaah pawh Taing-Yin-Tha hnam<br />

100 zinga mihring 10,000 aia tam te<br />

ziaknaah No. 24-naah Lusei (Mihring<br />

19724) tih a chuang kuau a. Lusei-te<br />

chenna hmun chu Kalay leh Kabaw tia<br />

tarlan a ni. Zo hnahthlak a tam zawk<br />

chenna hmun Chin Hills bakah Kalay<br />

leh Kabaw-ah Zofate chen nan sorkarin<br />

hmun min pek hi a ropuiin chung<br />

Pathian malsawmna kan ti lo thei lo a ni.<br />

Sorkar hna<br />

Hun hmasaah khan sorkar hnathawk<br />

kan neihte chu sipai bang an ni<br />

tlangpui a. Lehkhathiam, degree nei<br />

chuan zirtirtu hna leh hna peng hrang<br />

hrang an thawk a ni. Township Party<br />

leh Council Member-ah an tel nual a,<br />

khawtlang pawhin kan tangkai pui nasa.<br />

Mi thenkhat phei chu sorkar-in an rinchhan<br />

em em a, an kut leh ke an tling<br />

hial, fakawm tak an ni. Hlawh a tlem<br />

vangin sorkar hna thawh hi kan hreh a<br />

ni mai thei, engmah thawk lova awm mai<br />

mai hian sawtna leh tangkaina chhete<br />

mah a nei lo. Nu leh pa thlazar hnuaiah<br />

thenrual kawma kan tei chhung hian<br />

kan College kai puite chuan hun rei<br />

lote chhungin sorkar officer nihna an lo<br />

chelh fur mai ang. Chung kan sikul kai<br />

puite nena kan inhmuh hunah chuan<br />

kan inchhir ang a, khua a tlai hman<br />

tawh si ang a, a pawi dawn em a sin!<br />

>>To Page 18


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

SAGAING REGION CHIN NATIONAL AFFAIRS<br />

MINISTER PU NO THAN KAP TAHAN-A<br />

VANTLANG INKHAWMAH<br />

Sagaing Region Chin National Affairs Minister Pu No Than Kap chu <strong>Tahan</strong>ah<br />

a lo kal a, vangtlang mipuite nen inkawmhona tha tak neih a ni. <strong>Tahan</strong> veng<br />

hrang hrang atanga lo kal mipuite nen January 19 zing lam dar 10:30 khan<br />

Nazarene Hall-ah an inkawm hlawm a.<br />

A hmasa berin Pu No Than Kap hian thuhmahruai tha tak tawi fel takin a<br />

sawi a. Chin National Affairs Minister hna hi hna la awm ngai lo a nih thu te, hei<br />

hi tlangmi zawng zawngte tana minister a nih thu leh kan harsatna, kan duh,<br />

kan duh loh thlenna tur minister a nih thu te, kan chhawr thiam kan inhman<br />

thiam a pawimawh thu te sawiin mipuite a fuih a.<br />

Chu mi hnuah mipui kal khawm atangin zawhna leh kawng hrang hrang<br />

dilna theh luh a ni a. Basic Education Middle School (No. 1) building sak chungchangah<br />

sum indaih loh thu report a ni a, cheng nuai 300 vela sak zawh theih<br />

tur niin Pu Kap hian a kawng a lo zawng dawn a ni. Chu bakah Basic Education<br />

Primary School (No. 8) chungchang pawh thu thlen a ni a. He school, school<br />

naupang 400 chuang awmnaa toilet (inthiarna), school naupang tana pakhat<br />

chauh a awm thu te, toilet grandthi dil a ni naa chan loh theih a nih avangin<br />

chang ngei ngei thei tura hma lak pui an ngaih thu te, school compound hungna<br />

a that loh vanga zirlai te leh school tan a him that loh avanga hung vat a tul thu<br />

te, leh headmistress hian transfer a dil avangin leh he school-a zirtirtu mipa pa<br />

khat chauh a awm avangin he school-a an rawn dah tur hi headmaster, mipa<br />

ngei nise an duh thu, te an thlen a. He mi chungchang thuah pawh kawng a lo<br />

ngaihtuah tur thu Pu Kap hian a sawi.<br />

<strong>Tahan</strong> bazar thuah pawh zing lama lirthei luh loh theih dan tur te, room pela<br />

inzar hluai an tam thu te, Kalaymyo leh <strong>Tahan</strong> khaw chhunga ke 12 nei motor<br />

lian luh loh dan tur te, Yuzana street metal loh thu te, zing hma taka bazara<br />

thute tana public toilet ruahman dan tur te leh thil hrang hrang zawh fiah a ni a.<br />

Pu Kap leh Kalaymyo Municipal hotuten tha takin an chhang hlawm a. Hma lak<br />

theihna hrang hranga hmalak an tum thu an sawi nghal bawk.<br />

Pu Kap chuan mipui Rights hi mipuiin hriat a tul thu te, mipuiin huai taka<br />

an duhna tihlan a tul thu te, Taingyintha minister hi mi 29 an awm thu te, heng<br />

minister-te hian kum khatah vawi 2 President an hmuh theih thute leh thil<br />

pawimawh hrang hrang a sawi nual bawk. Mipuiin an thlan Administrator leh<br />

hruaitu dang dang chu pawm mai a that thu a sawi tel a, mipuiin an mamawh<br />

chu sawrkar-ah an thlen ang a, sawrkarin a tihhlawhtlin thu te, amah kawm an<br />

duh phawt chuan englai pawha koh theih, sawm theih a nih thu te, Kalaymyo-a<br />

Sagaing Region Chin Affairs Office chu February 5-a hawn tan a nih tur thute<br />

pawh a sawi. Chhun dar 12-ah inkawm khawmna hi tihtawp a ni ta a ni.n<br />

Local News TAHANTIMES | 11<br />

KAWLPHAI ZOFATE TANA HUAPZO MAGAZINE AWMCHHUN<br />

HRUAITU ARSI<br />

• Kawlphai Zofate'na thu leh hlaa hma kan sawn theihna tura kan neih makmawh Huapzo<br />

Magazine chuan tlawmngaite enkawlnain a rawngbawlna a la chhunzawm zel a.<br />

• He Magazine hian neitu bik Kohhran mal emaw, pawl bik emaw a nei lo va, khawtlang tana<br />

mi tlawmngaite'n an enkawl a ni.<br />

• He Magazine hian hringnun kaihhruaina thu tha leh hla tha tak tak mite tan a chhawpchhuak<br />

reng a, Zofate tan chuan he Magazine hi lak ve a, chhiar ve ngei chi a ni e.<br />

• Tichuan, kan thu thiam hla thiamte pawh thu leh hla rawn thawh reng turin kan sawm reng a.<br />

• A bu la thar duh leh thu chhuah tur pe duhte tan Pu Kh. Lawmsanga, <strong>Tahan</strong> 'A' Group contact<br />

tur a ni e.<br />

TAHAN MWO BRANCH INTHLANG<br />

<strong>Tahan</strong> MWO Branch chuan 2013 January ni 13 tlai dar 3:30 khan kum 2013<br />

hruaitu tur an inthlang. Inthlanna hi <strong>Tahan</strong> 'E' Group-a Pu Lalhmangaiha inah<br />

buatsaih a ni. Inthlannaah hian mi 25 an kal a. Inthlan hma hian rorel a ni. Rorel<br />

zawh hian inthlan a ni a, inthlan hi Revd. B. Zosangliana (Believers' Church)-in a<br />

kaihruai. Inthlanna a neih hmasak hnuah thuchah tawi a sawi a. "Vawiina lo kal<br />

khawmte hi <strong>Tahan</strong> khawpui kal dan tura a herhna (steering) vuan pha chin thah<br />

in nih avangin in pawimawh em em a ni," tiin a sawi.<br />

Hemi zawh hian 2013 MWO, <strong>Tahan</strong> Branch hruaitu tur thlan a ni. Inthlan hi<br />

secret ballot –a inthlan a ni a. Inthlan result chu hetiang hi a ni.<br />

President : Pu Lalthangliana<br />

Vice President : Pu Lalnunhuma<br />

Secretary : Pu Chhiarpuiliana<br />

Assistant 1 : Pu Pu Lalrosanga<br />

Assistant 2 : Pu Lalthuama<br />

Treasurer : Pu Vanlalneia<br />

Auditors : Pu Vanmawia (Convener)<br />

Pu Vanlalchhunga<br />

Pu Rothangpuia<br />

Pu Lalpekthianga<br />

Inthlan hi tluang takin tlai dar 4:30 ah zawh fel a ni.n<br />

KALAYMYO BIAL DEP, CHIN STATE CHUNG<br />

MUAY TAUNG-PHA TAUNG PROJECT TITAWP TURIN<br />

AN NGEN DAWN<br />

Kalymyo bial dep, Chin State Muay Taung-Pha Taung-a khur chhuak thil laihna<br />

project chu 2013 January ni 2 atang khan a teh leh ilo vel Company-in an rawn<br />

bei tan a. 'Heng lai ram hi kan tichangkang ang a, he khur chhuak thil laih hi min<br />

thlawp rawh u,' an rawn ti ni awmin Zonuam khaw lal chuan a sawi.<br />

"He Muay Taung-Pha Taung velah hian ram ngaw, mau rua a la buk tha a.<br />

Kan khawsak a la changkang lo naa, he laiah hian hman hman atangin kan<br />

khawsa tawh a. He project vanga kan in leh lo, kan khua te kan chhuahsan tur<br />

chu thil ni thei a ni lo. Helai project ti tur hian China company hian 2005-2006<br />

atang tawh khan bul a rawn tan tawh a. Kan hriat hauh lohin hna tan an tum<br />

ringawt a.<br />

Hetiang leilung khur chhuak lai turte chuan thil hi zep leh thup lovin lang<br />

tlang takin ti thin se," tiin khawtual pa Pu Tum chuan a sawi. Chin State Muay<br />

Taung - Pha Taung project hi thawh tak tak a nih chuan Tedim bial khaw 18 leh<br />

Kalay bialah Mya Sein, Mya Linn, Kyauk Chat, Hinn Boke leh Shuh Khin Tha te<br />

sawn a ngai ang a, an leilet te pawh an chan thei dawn a ni. He project vang hian<br />

buh leh bal, bean, vaimim, nihawi chhuak tha em em, lo zau tak tak leh thing<br />

leh mau ram ngaw te a chereu ang a, ramsa te tan pawh tha lo tak a ni dawn a,<br />

Kalaymyo bial mipuite an thlaphang hle a ni.n<br />

TAUNG PHILA-A CHHANG KANNA DAWR<br />

No. 2 Basic High School thlen hmaah hian<br />

chhang kan dawr lun zet mai hi a awm a. Kum<br />

25 liam taah khan he chhang dawr hi hawn tan<br />

a ni. An chhang kan hi a tuiin a thar lam thei<br />

bawk a, dawrtu an tam hle thin. Chhang chi<br />

hrang hrang an kang thin a. Chi 8 vel an kang<br />

tlangpui.<br />

Sanmyo leh <strong>Tahan</strong> bazar velah pawh hetiang<br />

chhang zawrhna hi a awm bawk. Chhang<br />

pakhat hi tlangpui thuin cheng 50/- a ni a. Lei<br />

tam deuh chuan an belh nual thei bawk. Taung Phila-a chhang dawr hian ni<br />

khatah tel buk 13 vel an hmang deuh ber. Pathianniah phei chuan an hralh tam<br />

zual a. Ks. 150,000/- vel an hmu thin tih a zuartu Maw Mawi hnen atangin thu<br />

kandawng.n


12 | TAHANTIMES local news 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

KALAYMYO TOWN HALL HAWNNA LEH SAGAIN REGION CHIEF MINISTER LEH VANTLANG INKHAWM<br />

January ni 30 chhun dar 1:15 khan Kalaymyo Town Hall hawnna buatsaih a ni a, Sagain Region sawrkar hruaituten ribbon chet chatin an hawng. Town hall<br />

hawnna inkhawm zawh hian hall-ah vek hian Sagain Region Chief Minister U Tha Aye leh mipuite inkawmna vantlang inkhawm buatsaih zui a ni.<br />

Kalaymyo Town hall thar hi Kalaywa lam chhuahna kawngkam khawchhak lamah chhim hmar hawi zawnga sak a ni a. Hall hawnnaah hian Sagain Region<br />

Municipal Minister, Chin National Affairs Minister, Region Hluttaw Palai, Region Municipal Director leh khawtlang nu leh pa mi pali ten ribbon an chep chat hmasa<br />

a. Chumi zawhah Sagain Region Chief Minister U Tha Aye chuan remote control hmangin ‘City Hall’ sign board puanzara khuh chu a hmet hawng ta a ni. Hawnna<br />

program zawh hian hriatrengna thla lak nghak a ni a, Chief Minister chuan No (2) State High School zirlaite Band leh Pangpang Keng lama lam zirlaite chu lawmman<br />

a pe a. Lawmman hlan zawh hian Chief Minister leh a hote chuan Hall thar chu an en kual hmasa a ni. Tichuan Vantlang inkhawmin a chhunzawm nghal a.<br />

Vantlang inkhawmah hian Hall sak contractor Dr. Tin Aung Swe chuan hall sak chungchang report a hlan a. Hall sak nana Municipal, mipui vantlang mi thahnemngaite<br />

thawh zawng zawng tling khawm atanga an senso chu Ks. Nuai sanghnih zet a nih thu a tarlang. Hall hi a dung feet 72 a ni, a pawn lam lan danah<br />

Kawl design taka sak a ni. Mi 800 vel thawl taka leng tura ngaih a ni a, 2012 khan zawh fel a ni. Hemi nia vantlang inkhawmah hian sawrkar department lam leh<br />

mipui 500 tha an kal khawm a.<br />

Contractorin thu a sawi zawh hian khawtlang nu leh pa lam atangin Pu Gen Khan Pau lawmthu sawi turin a rawn ding chhuak ve leh. Kalay District, mipui<br />

280000 chuang khawsakna, sumdawnna kawng peng thuam, VIP leh Tourist ten an tlawhpawh nasatna khawpui pakhat a nih ve avangin Chief Minister hmalakna<br />

zara hetianga City Hall tha tak, khawtlangin a mamawh em em a lo ding ta a lawm thu a sawi. Lawmthu sawi zawh hian Chief Minister U Tha Aye chuan zirlaite<br />

tan ziak loh puan, Kangthelh sipaite tan uniform, Red Cross te tan uniform a pe hlawm a.<br />

Chief Minister chuan lawmthu a sawi ve leh a. He lai Myittha Lui kam phaizawla Kalaymyo tan he City Hall hi history lungphun a nih thu, India, ‘Look East’ policy<br />

hmang mek tan luh chhuahna kawngka tak, Asia, South East Asia kawngpui a nih tawh avanga khaw pawimawh a lo nih tawh thu, chuvangin he hall hi Kalymyo tan<br />

‘land mark,’ khaw mawitu a nih thu, Myittha Lui timawitu, Sagain Region khawthlang lam chhuahna kalkawnga awm Kalaymyo tana chhuan tlak, chhawr nahawm<br />

a nih avangin tha taka enkawl zui turin lawmthu sawi pahin fuihna a sawi nghal a ni.<br />

Hemi hnu hian Chief Minister chuan tunlai sawkar kalhmang te a sawi a. Inawp dan hi chung lam atanga thupek hnuai lamin bawhzui ngawr ngawr ni tawh<br />

lovin mahni department theuhah mawhphurtuten mawh lain mipui tan a tul tul thawh mai tur a nihzia te a sawi a, politics, economic, social leh hriselna leh education<br />

lama sawrkar hma lak mek dan te sawiin mipui tana tha, mipui base-a sawrkar hnathawkten hma la tur, hma la mek an nihzia te a sawi a ni.<br />

Vantlang inkhawm a zawh hian Chief Minister chuan mipuite a chibai kual a, ding chungin inkawmna hun a hmang leh a. Zan lam dar riatah khawtlang hruaitute<br />

nen inkawmna hun bik a neih leh dawn avangin dar 2:40-ah thlenin lam panin a chhuak leh ta a ni. Chief Minister hian he ‘Kalaymyo City Hall’ hawn hma hian<br />

Tuingo Lei kan tih mai, Ks. Nuai 1,000 senga dawh chu zing lam khan a va hawng tih thu kan dawng.n<br />

TUN LAI TAHAN BAZAR-A THIL MAN<br />

1. Antam tel 1 Ks. 50<br />

2. Nan Nan tel 3 Ks. 50<br />

3. China Nan Nan tel 1 Ks. 50<br />

4. Phai lam Alu buk 1 Ks. 800<br />

5. Maite buk 1 Ks. 500<br />

6. Parbawr buk 1 Ks. 800<br />

7. Tomato buk 1 Ks. 300<br />

8. Zawngtah kawm 3 Ks. 200<br />

9. Purunsen buk 1 Ks. 600<br />

10. Purunvar buk 1 Ks. 1000<br />

11. Hmarcha hring no 1 Ks. 200<br />

12. Hmarcha ro no 1 Ks. 500<br />

13. Sawhthing buk 1 Ks. 800<br />

14. Lengmaser tel 1 Ks. 100<br />

15. Khakhuan tel 1 Ks. 100<br />

16. Samtawk buk 1 Ks. 800<br />

17. Zikhlum buk 1 Ks. 800<br />

18. Bawkbawn buk 1 Ks. 500<br />

19. Fanghma pum 1 Ks. 500<br />

20. Serthur pum 1 Ks. 50<br />

21. Sadawpe No 1 Ks. 100<br />

22. Badam No 1 Ks. 350<br />

23. Dawlrep hlum 1 Ks. 200<br />

24. Aieng No 1 Ks. 400<br />

25. Pesi (Badam) buk 1 Ks. 3500<br />

26. Nihawi hriak buk 1 Ks. 3000<br />

27. Antam hriak buk 1 Ks. 3000<br />

28. Kalape No 1 Ks. 250<br />

29. Chini buk 1 Ks. 1000<br />

30. Changkha Lian buk 1 Ks. 1000<br />

31. Rahnal tel 1 Ks. 100<br />

32. Changkha te No 1 Ks. 150<br />

မိန္းမ၊ေယာက်္ားစီး ေဒါက္ဖိနပ္အမ်ဳိးမ်ဳိး<br />

အလွကုန္ပစည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး<br />

အမ်ဳိးသမီးကိုင္<br />

အိတ္အမ်ဳိးမ်ဳိး<br />

ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာစြာျဖင္႔ေရာင္းခ်ေပးေနပါျပီ<br />

၀ယ္ယူအားေပးမႈကုိအထူးေက်းဇူးတင္ပါသည္။<br />

qdkifydwf&ufr&Sd<br />

ဖြင္႔ခ်ိန္<br />

- နံနက္ ၇ နာရီ မွ ည ၈ နာရီ<br />

Ngwe ZiN Yaw<br />

33. Khuaizu Um 1 Ks. 2500<br />

34. Purun zung tel 1 Ks. 500<br />

35. Pe kawm ei buk 1 Ks. 1500<br />

36. Bul sen buk 1 Ks. 1000<br />

37. Bul uih tel 1 Ks. 100<br />

38. Artui pum 1 Ks. 100<br />

39. Mandali tui pum 1 Ks. 100<br />

40. Vahmim tui pum 1 Ks. 300<br />

41. Bawngsa ti buk 1 Ks. 5000<br />

A kaw chhung buk 1 Ks. 2500<br />

42. A lu buk 1 Ks. 10000<br />

43. A ke buk 1 Ks. 2500<br />

• Hmeichhia/mipa bun pheikhawk artui<br />

• sang leh pheikhawk chi hrang hrang<br />

• Cosmetic lam chi chi hrang hrang<br />

• Ipte chi hrang hrang<br />

• Man tlawm takin a lei theih ta.<br />

• Dawr khar ni a awm lo<br />

• Hawn hun: Zing dar 7 atang Zan dar 8<br />

ဗုိလ္ခ်ုပ္လမ္း၊<br />

ေတာင္ဇလပ္ရပ္ကြက္၊ ကေလးျမိဳ႕။ ဖုန္း - ၀၇၃-၂၁၆၈၃၊ ၀၉-၄၄၄ ၀၂၉ ၀၀၈<br />

Bogyoke Street, Taung Za Latt Ward, Kalaymyo. Ph. 073-21683, 09-444 029 008<br />

44. A ir buk 1 Ks. 3000<br />

45. A ruh buk 1 Ks. 2000<br />

46. A nak leh buk 1 Ks. 2500<br />

a nghawng ruh<br />

47. Vawksa buk 1 Ks. 5000<br />

48. A ke buk 1 Ks. 3000<br />

49. A hlap buk 1 Ks. 2000<br />

50. A thau buk 1 Ks. 2500<br />

51. A thi thun buk 1 Ks. 3000


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

domestic digest<br />

RAM PUMAH CHATUANA REMNA LEH<br />

TAINGYINTHA-HOTE INPUMKHAT NAN SIPAI LAM<br />

CHUAN AN THAWHPUI DAWN TIH DEFENCE<br />

MINISTRY LAMIN PUANG<br />

Ram puma chatuana remna a<br />

thlen theih nan leh Taiyinthahote<br />

inpumkhat nan KIO/KIA<br />

leh ram mipuite nen lungrual<br />

taka thawhho an tum thu Defence<br />

Ministry lam chuan January<br />

28 khan thu an chhuah.<br />

Kachin State-a indona thuah<br />

ram chhung leh pawna pawl<br />

thenkhat te, Ambassador<br />

thenkhat leh chanchinbu<br />

thenkhatin sawrkar leh sipaite<br />

mipuiin dik lo taka thil kalpuia<br />

an ngaih theih nan an ti a, mipui kalna kawng leh lei tam tak tihchhiat a nih thu<br />

puan ni mah se, chungte chu haiderin dik lo takin thu an chhuah a ni an ti bawk.<br />

Defence ministry lam chuan President office lamin mahni inven chauh tia<br />

Kachin helte do kawnga beihpui thlak lo tura order an chhuah hnuah sipai lam<br />

hian order chu dik takin an zawm a. KIA lam hian sipai lam hmalakna chu<br />

remchangah lain sipai camp lam hi an tibuai thin. Sipai lamin regu takin thil an<br />

kalpui pawh leia phum chi bomb hmangin an bei thin a, a huhova lo changin<br />

sipaite hi an bei ta thin a ni an ti. Hei vang hian sipai lam pawh an thi nual. KIA<br />

hian indona nena inkungkaih lo, kawng, lei, electric tower leh sawrkar building<br />

chu an bei thin a. Dan kenkawh a nih theih nana thawktu sawrkar departmentte<br />

leh police-te hi nasa takin an bei thin. Suala nei lo mipui pawh manin an<br />

hrem a, an that hial thin. Kachin State luhna kawng pui ber chu tichhiaa an lak<br />

avangin State-ah eiin tur a vang a, thil man a sang a, damdawi lam an indaih<br />

loh avangin natna pawh a hluar thu an tarlang bawk.<br />

Sipai lam chuan La Gyan Yan Camp-a sipaite himna tur leh Myit Kyina -<br />

Bamaw inkar kawngpui a him theih nan a tawk tein an thawk a, mahse Kachin<br />

hel lamte lo kala an rawn kah avanga kap let leh an nih thu an sawi. Remna hi<br />

sipai lam chuan a duh hle a, KIA lam pawh ram leh sipaiin an duh remna a thlen<br />

theih nan rilru dik taka hma an lak a tul. Sipaite chuan President thu chhuah<br />

mahni inven nana lo beih leh tih chauh lo chu nasa taka beih chiam loh tih chu<br />

a zawm angin KIO/KIA lam pawhin remna a awm theih nan president sawmna<br />

chu an zah a tul a ni an ti.n[Eleven Media]<br />

KACHIN STATE-A INDONA A LA AWM RENG THUAH<br />

AMERICA CHUAN A HLAUH THAWN THU A SAWI<br />

Kachin State-a indona a la awm zel thuah America chuan a hlauthawng a, civil<br />

mi eng emaw zat thi an awm hian inremna kawng zawn kawngah harsatna a<br />

thlen avangin he indona hi America chuan na taka a dem thu January 24 khan<br />

Yangon-a awm America Ambassador lam chuan an puang.<br />

Thu chhuah an siamnaah Kachin State-a mipuite an him theihna turin UNO<br />

leh khawvel puma mipuite zalenna leh himna, awm a tanpui ngaite tanpui thintu<br />

Agency-te nen thawk ho va, Kachin State-a zalen taka an luh theih nan Myanmar<br />

sawrkar chu a nawr thu an tarlang.<br />

Myanmar sawrkar chuan January 19 atang khan inkah hai puang mah se,<br />

KIO/KIA-te awmna Laiza bulah sipaiten beihpui an la thlak thu media lam leh<br />

NGO thenkhatin an tarlang tih pawh an ziak tel. KIO-in lak hmun chhungah ral<br />

tlan mipui hi mi 60000 chuang an awm mek a. Heng mite hian eiin tur leh damdawi<br />

lam an mamawh thu Laiza-a awm raltlanho chhanchhuaktu pawh chuan<br />

an sawi. n<br />

TAHANTIMES | 13<br />

UNION PEACE-MAKING COMMITTEE LEH<br />

DKBA TE INBIA<br />

DKBA leh Border Security<br />

Force te ralthuam hmanga<br />

inbiakna a thlen nawn tawh<br />

loh nan Union Peace-making<br />

Committee leh DKBA hote<br />

January 22 khan Karen State<br />

Myawaddy khuaah an inbiak<br />

thu Karen chanchin (KIC)-ah<br />

an tarlang.<br />

Chu inbiaknaah chuan<br />

Union Peace-making Committee<br />

vice chairman U Aung<br />

Minn leh Boorder Security<br />

Force Director Genenral<br />

Maung Maung Ohn hote leh<br />

DKBA lamah Senior General<br />

Saw La Pwe hote chu darkar thum chuang thu an sawiho a ni.<br />

DKBA thupuangtu Colonel Saw Sann Aung sawi danin, he an inbiaknaah<br />

hian DKBA Borrder Security Force te hnen atanga ralthuam an mansak te<br />

pek let leh chungchang DKBA leh Border Security Force te ralthuama inbeih<br />

a thlen nawn tawh loh nana intiamkamna sawihona mai a ni.<br />

Union Minister U Aung Minn chuan, "Kan sawi tlan chu, sipai awmna tur<br />

hmun chungchang te, Liaison office hawn chungchang te leh DKBA te ei leh<br />

bar tur lam thil chungchangte a nia," a tih thu KIC chanchinah tarlan a ni.<br />

Sawrkar leh DKBA te hi 2011 November thlatir lam khan inkah hai an remti<br />

tlang tawh a ni awm e.n[Eleven Media]<br />

INDONA HI RAM POLITICS NGHAWNG A NI A, RAM<br />

POLITICS BUAINA CHINFEL A NIH LOH AVANGIN<br />

REMNA TAK TAK HI A AWM THEI LO A NI TIIN KNU<br />

PRESIDENT CHUAN A SAWI<br />

Indona hi ram politics<br />

nghawng chhuah a ni<br />

a, ram politics buaina hi<br />

chinfel a nih loh avangin<br />

remna tak tak hi a awm<br />

thei lo a ni tiin KNU President<br />

General Saw Mutu<br />

Say Poe chuan a sawi.<br />

January 31 khan KNU<br />

Headquater-ah KNU Revolution<br />

day a vawi 64-na<br />

hman a ni a, he tah hian<br />

he thu hi a sawi chhuak.<br />

KNU President chuan, "Tun lai hian Myanmar ram sawrkar chuan ram<br />

chhunga remna a awm theih nan Taigyintha hel pawlte nen inbe turin inkahhai<br />

an puang , remna a awm theih nan an sawm mek. Inkah hai hi awm bawk mah<br />

se, a tak tak chu a la thleng thei lo. Hel lam pawhin thu an lo zawm bik lo," tiin<br />

a sawi bawk.<br />

Inbiakna neiha remna lo awm hi hlauhna a ni lo va, harsatna tawk mipuite<br />

tan a ni a ti. General SawMutu Say Poe hruai KNU hruaitute chu kumin kum<br />

tir lam khan president U Thein Sein sawmnain Nay Pyi Taw-ah U Thein Sein<br />

leh Chief Defence deputy Senior General Min Aung Hlain-te nen inkawmna<br />

an nei a. Inzahtawnna leh inrin tawnna a awm thu KNU lam chuan an puang.<br />

President U Thein Sein pawhin hel pawl, pawl 10 nen kumin kum tir hian<br />

remna thuah inbiakna neih a nih tur thu a sawi a, KIO pawl pawh an sawm thu<br />

January 19 khan a sawi.n[Eleven Media]


14 | TAHANTIMES<br />

LEHKHABU LEH CHANCHINBU ENDIK HNUA<br />

CHHUAH DAN CHU THIAT A NI TA<br />

Lehkhabu leh chanchinbu thuziak<br />

endika registration siamna<br />

department chu January 24 khan<br />

thiat a ni ta. Chu mi aiah publisher<br />

nihna neihtheihna leh registration<br />

siamna department-ah din a nih<br />

thu chu department-a executive<br />

secretary U Myo Myint Maungan<br />

a sawi.<br />

Department thiat tak hian<br />

thu ziak chhuak turte chu an lo<br />

endik hmasa phawt thin a, he hna hi kum 2012 August 20 thleng khan<br />

a thawk. Tunah chuan lo endik lawk hi a awm tawh lo vang. "Department<br />

hlui kha thiat a ni tawh. Tichuan department thar din a ni. Department<br />

thar hi ding tir a nih avangin a hna thawh tur chu chip chiar taka<br />

sawi theih a ni lo," tiin U Myo Myint Maung chuan a sawi. Kum sawm bi<br />

4 chhug meuh thu chhuah turte endik hna hi a lo thawk a, tunah chuan<br />

sawrkar phalnain thiat a ni ta a ni.<br />

Department thar hian Literaturer leh Arts lam chhuah phalna registration<br />

siam leh publish theihna leh lehkhabu chhuah phalna registration<br />

siam hnate a thawk phawt ang.n[7Day News]<br />

MYANMAR RAM SAWRKAR DAMDAWI IN PUI-<br />

AH TAWH PHAWT CHUAN EMERGENCY MI NA<br />

LEH NAU NEI ZAWNG ZAWNGIN A THLAWNIN<br />

AN INENKAWL THEI DAWN TA<br />

Myanmar ram chhunga sawrkar<br />

damdawi in puiah tawh phawt<br />

chuan emergency dam lo, nau nei<br />

leh emergency-a inzai ngaite chu<br />

a thlawna an inenkawl theih nan<br />

kumin kum tir thla 3 chhung daih<br />

damdawi leh damdawi hmanraw<br />

hman man chu sawrkar damdawi<br />

in tinah pek chhuah vek a<br />

nih tawh thu Health Ministry-a an<br />

hotu pakhat U Kyaw Htay chuan<br />

The Voice Weekly Journal a hrilh.<br />

Sawrkarin health ministry budjet a tihpun chhoh avangin damdawi leh<br />

damdawi bungruate a lei belh zel a, ram pumah a thawn chhuah thin<br />

tur thu Health Deputy Minister U Thein Thein Htay chuan a sawi bawk.<br />

"Damdawi inah emergency dam lo an lo kal hian lo intlar rawh u an lo<br />

tih thin avangin dam loten an pan duh vak lo. Hei hi tihdanglam tum a<br />

ni," a ti bawk. Heng inenkawlna tur sumte hi damdawi in sum accountah<br />

pawh an ziak lut vek tawh. An mamawh damdawi an lei theih nan<br />

tender pawh an koh tawh thu ruh lam enkawlna damdawi ina a head<br />

Dr. Win Myint chuan a sawi ve bawk.<br />

"Kan sawi tak enkawl ngai dam lo chi 3-te tan damdawi leh hmanruate<br />

a thlawna an hman theih nan sawrkar hian tum tha tak a nei a. Tuna<br />

sum an pek chhuah hmang hian damdawi leh a hmanrua pawh leiin a<br />

thlawna hmantir an ni tan tawh. Tul dang zel lo awm tur damdawi leh a<br />

hmanruate chu damlo lamin an lei chhunzawm ve tawh ang. Entirnan<br />

i ruh thlakna tur bungruate chu tumsak theih an ni lo vang. A vaiin a<br />

thlawna kalpui theih chu a ni lo," tiin Dr. Win Myint hian a sawi tel bawk.<br />

Tun hma atangin sawrkar damdawi inahte hian CMSD lam atang damdawi<br />

a lo pe tawh thin. Tuna mi ang hi chu a vawi khatna tur a ni.n<br />

INDIA-MYANMAR AN INKAL PAWHNA<br />

KHAR A NI A, INSUMDAWN TAWNNA<br />

PAWH A TAWP RIH<br />

India-Myanmar ramri-a Imphal kalna kawng chu January 14 khan khar<br />

a nih avangin ramri-a insum dawn tawnna pawh tawp rih a ni. India<br />

ram, Manipur State-a Moreh khuaah hnam pawl khat intel tual chuan<br />

silaia mi an beih avangin mihring leh motor kal chu tihtawp rih a ni.<br />

"Motor kawnga kal khap a ni a. Hei hi Moreh lama thleng a ni.<br />

Hman deuhva bomb puak nghawngte pawh a ni ang. Moreh-a in pakhatah<br />

bomb a puak a nih kha. Imphal leh Moreh kawng chu khar a ni<br />

a, Security lama fimkhur turin an infuih," tiin ramri insum dawn tawnnaa<br />

hotu pakhat chuan a sawi.<br />

India-Myanmar ramri insumdawn tawnnaah hian tun hma kha<br />

chuan bungraw chi 40 chauh phal a ni a. Tunah chuan buhfai, wheat,<br />

vaimim leh damdawite telin bungraw chi 62 hmanga in sumdawn tawn<br />

a ni tawh. He insumdawn tawnnaa sum che vel chu ni tin India pawisa<br />

vaibelchhe khat vel a ni a. Hetianga an khar tak avang hian ram pahnihah<br />

nghawng tha lo a thlen hle. Ram tan tax eng emaw zat hloh a ni<br />

tih an sawi bawk.<br />

Myanmar-India ramri insumdawn tawnna hmun hi hmun 2 (Rih leh<br />

Tamu gate) a awm a. Kum 2012 chhung khan Tamu gate atanga insum<br />

dawn tawnna USD maktaduai 9.236 a tling pha.n[Messenger]<br />

domestic News 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

COMMUNICATION MINISTER A INHNUHDAWH HNUAH AN<br />

DEPARTMENT HOTUTE AN ENFIAH MEK<br />

Communication leh Technology lam hotu<br />

Union minister U Thein Tun a inhnuhdawh<br />

hnuah an ministry hotute chu koh a enfiah<br />

mek an nih thu President aiawha thusawi<br />

thin U Ye Thut chuan The Voice Weekly a<br />

hrilh. Myanmar Communication hotu zinga<br />

CE pahnih leh hotu 8-te chu Home affair<br />

Ministry lamin kohvin an enfiah mek tih thu<br />

hi a thang nasa hle a, he thu hi a dik thu U<br />

Ye Thut hian a sawi ta a ni. Mahse tuten nge<br />

endik a, tute nge an endik tih chu sawi theih<br />

a la nih loh thu a sawi bawk. Endik hna kalpui<br />

zawh a nih hunah chauh an sawi ang. Minister U Thein Tun bakah he ministry-a hotu 50<br />

chu endik an ni. Ram pawisate la chhuaka dik lo taka an hman avangin thawktu 8 chu<br />

January 18 khan thubuai awrhtir an ni. He ministry hian kan ram chhunga Mobile phone<br />

project atana hman tur thil mamawh leina atan a chuang a liamin sum an lo la chhuak<br />

a, tlawm taka an lei leh si avangin ram sum chu an lo ei ru ta a ni. Ram sum dik lo taka<br />

ei rutute hi dan ang taka an chungthu rel turin Naypyidaw police station pakhcat chuan<br />

thubuai an siamsak ta a ni. An zinga pakhat chuan amah intihhlum a tum tih erawh thu<br />

thang dik lo a ni.n[The Voice]<br />

'SPIT FIRE' INDO THLAWHNA PHUM AN LA ZAWNG HMU LO<br />

Indopui zawhhlima Myanmar ram chhunga<br />

an phum nia sawi 'Spit Fire' indo thlawhna te<br />

chu awm ngeia rin a nih avangin leite laiin an<br />

zawng naa tuna an laihnaah chuan thlawhna<br />

phum a ni lo a ni ang tia geologist-ten an<br />

sawi thu BBC chanchinah tarlan a ni.<br />

Indopui zawh hlim khan Spit Fire 124<br />

lai Myanmar ram leilunga phum a ni tih thu<br />

a than angin an rinna lai lai chu an zawng<br />

ta a ni. Mahse geologist te chuan tuna an<br />

zawnna Mingaladon airport bulah engmah<br />

a awm loh thu an sawi a. Heng Spitfire te hi Indopui laia German thlawhna laka London<br />

khawpui venghimtu an ni. Heng indo thlawhna laihchhuah nana senso tumtu Wargame.<br />

net Company pawhin eng thlawhna them mah an hmuh loh thu an puang. An hmuh<br />

erawh chu electric hrui phum te a ni hlawm. Spirtfire zawn chungchanga a hruaitu ber<br />

David Cundall chuan an laihna hmun hi a zawn a dik lo a ni mai thei a ti a. Tuna an laihna<br />

hmun hi Yangon International Airport atanga yard 100 vela hlaah a ni. Hetia an laih vel lai<br />

chiah hian Kachin ram Myitkyina lamah pawh ho khatin an lai a, an zawng ve mek bawk<br />

a ni. Japan ral a lo lian a, British-ho khan Japan ral lo lutten an hman theih loh turin an<br />

phum bo niin titi a leng nasa a, chu chu a ngaihven miten an zawng ta chiam a ni.n<br />

SEA GAMES HUN CHHUNG ZAWNG FOREIGNER TE<br />

THLEN IN MAN MI PAKHAT DOLLAR 50 A NI ANG<br />

SEA Games laia foreigner lo zinte chu hotel thlen man<br />

mi pakhatah dollar 50 tuk an tum thu Hotel & Tourism<br />

MInistry lam atanga thu dawn a ni.<br />

Myanmar-ah South East Asian Games (27)-na<br />

nghah a ni a, a bul hnaia hotel te pawh an room te<br />

biak fel a, room man tur te pawh bithliah fel a ni tawh.<br />

Hotel and Tourism Ministry-a Director U Tint Tun Aung<br />

chuan, "Inbuatsaihna chu kan tizo ta. SEA Games hun<br />

chhungin foreigner te thlen in man mi pakhat tan ni<br />

khat dollar 50 a ni ang," a ti a ni. SEA Games intihsiakna<br />

chi hrang hrang hi 2013 December thla atangin<br />

Yangon, Nay Pyi Taw, Mandalay, Ngwe Saung-ah te<br />

an bei tan dawn a ni. Nay Pyi Taw-ah hotel 40, Yangon-ah 10, Mandalay-ah 4, leh Ngwe<br />

Saung-ah 3 an riruat sa a ni tih U Tint Tun Aung chuan a sawi bawk.<br />

Tunah hian international level hotel room man dollar 150 bawr a ni a, tun thla chhunga<br />

tihfel tum a ni tiin Mandalay Hotel Zone-a thuneitu pakhat chuan a sawi.<br />

Nikum 2012 chhung khan Myanmar-ah foreigner khualzin mi mtd chuang an lo lut a,<br />

Myanmar hian ram dang atanga rawn tlawhtu a ngah sawt hle a ni.n<br />

AMERICA-IN BURMA TIA KAN RAM A KO THIN CHU<br />

KAN RAM FOREIGN MINISTRY LAMIN DUH LO<br />

Sipai leh KIA indo an duh loh thu America sawrkarin January 25-a a thu chhuah siamah<br />

'Burma, Burmese Government, Burmese Military' tia a tarlang chu na taka an dem thu<br />

Myanmar Foreign Ministry lam chuan January 26 khan thu an chhuah.<br />

Thu chhuah an siamah hetianga Myanmar ram an ko hi International dan nen a inmil lo<br />

va, inzahtawn tura ram pahnihte lo din tawh thuthlung leh thawhho dan tur a tihchhiat<br />

theih avangin hun lo awm leh zel tura an hman tawh loh an beisei thu pawh ziak lan a ni.<br />

Kachin State-a indonaah America a hlauthawng hi kan hriat thiampui a, mahse America<br />

Ambassador lamin thu chhuah an siamah Laiza hmun chuah an kawhtir a. Kachin State<br />

hmun dang leh Shan State hmar lama KIA-in sipai hmun leh civil awmna hmun an beih<br />

thu an sawi tel lo hi mak an tih thu President office aiawha thu chhuah siam thin U Ye<br />

Htut chuan a sawi. President ordered anga sipaiten inkah hai an kalpui lai hian KIA/KIO<br />

lam pawhin an zawm ve a tul thu Foreign Ministry thu chhuahah tarlan a ni bawk.n


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

iNterview<br />

TAHANTIMES | 15<br />

CHIN ZAI THIAM MILLA HNIANG<br />

myanmar rama piang America-a khawsa Chin mi zai thiam Milla Hniang chuan a single album chu January 8 khan Tape Music Group Company atangin a theh<br />

darh ta. Music album siam thin company chu youtube atang in an lo ngaithla a, an ngainat zawng tak a nih avangin album siam thuah an inbe rem a, ti hian<br />

an release thei ta a ni. A naupan lai chuan Polio natna a vei thin a, tunah chuan USA-a khawsain ti hian music album hial a siam thei ta. A naupan lai chuan<br />

Lay Lay War, Kabia Bwe Hmu leh Iron Cross-ho hla hi a ngaina em em thin a. Ram dang mi zai thiam zingah Taylor Swift leh Shania Twain-te zai a ngaina hle,<br />

8 days chanchinbu chhiartute tan Milla Hniang chuan online atangin January 17 khan interview-na a neihpui a. Ti hian kan han tar lang a ni. A aw mawi tak<br />

ngaihthlak kan duh chuan www.playcrossroads.comI4I Milladhniang-lutin ngaihthlak theih reng a ni a. Playcrossroad-a a tel theih nan vote pawh a pek theih.<br />

Q: Milla, music i ngainat chhoh dan min hrilh<br />

thei em?<br />

a: Ka naupa lai atangin radio hi ka ngaithla peih<br />

em em a. Hei hi Chin State-a kan awm lai a ni. TV<br />

pawh kan nei lova thenawmah kan en mai thin. Kan<br />

thenawm te hian an kawngkhar pui atangin min auvin<br />

min zaitir thin. Hetia ka zawi zawh hian Cartoon<br />

film min entir thin. Heta tang hian music hi ka<br />

ngaina chho ta a ni.<br />

Q. i natna a reh theih nan america-ah engtin<br />

nge i inenkawl?<br />

a: Ka naupan lai chuan damdawi inah ka awm<br />

deuh reng thin a. Damdawi inah hian naupang<br />

dang angin infiam pawh min phalsak lo. Hei hi ka<br />

natna vang a ni a. Ka la hriat reng chu min zai fo<br />

kha a ni. Min zai zawh hnu lamah chuan taksa min<br />

sawizawitir a. Kha tih hun lai khan ka nu leh paten<br />

ka kuta vuanin, "Milla i tha leh mai dawn. A harsa<br />

deuh pawh a ni mai thei. I rilru ti khauh tlat ang<br />

che. Heti anga i tih hi i lo kal theiha hna te i thawh<br />

theihna tur a ni," tiin min fuih reng thin.<br />

Q. i pianna hmun atang america-ah engtin nge<br />

i kal?<br />

a: Chin State-a Hakha-ah ka piang a. Chu tah<br />

chuan kum 4 ka awm. Kum 4 ka nih atang kum 8<br />

ka nih thleng Yangon-ah kan awm. He mi zawh hian<br />

America-ah kan pem ta a ni. America rama Michigan<br />

khuaah kan khawsa. He mi hnuah Indiana-ah<br />

kan pem a. Tunah chuan Maryland-ah kan awm.<br />

Q. tuna lehkha i zirna?<br />

a: Maryland High School-ah ka zir chhuak a. Howard<br />

Community College-ah kum 2 ka zir leh a. Ka<br />

album kan release hma deuh khan lehkha zir hi rei<br />

lo deuh ka chawlh san.<br />

Q. eng tik hun atang khan nge hla i phuah i sak<br />

chhoh?<br />

a: Ka pa zin a lo haw hian Choirs leh Mizo Choir<br />

te a rawn hawn thin a. Ka tawng theih phat<br />

atangin hla hi ka sa ret ret thin. Kum 2 ka tlin<br />

atangin hla hi ka sa tan a ni ber. Kum 4 ka nih<br />

hian mi hmaah zam hauh lovin a zai. Kum 9<br />

atang kum 14 ka nih thleng chu biak inah<br />

te, inneihnaah te leh Christioan inhmuh<br />

khawmna hmunahte ka zai. High School<br />

ka kainaah American Idol tih ang<br />

chi 'Falam Idol' inzaisiakna hi<br />

kum tin an buatsaih thin a.<br />

Pakhatna pawh ka la ve<br />

nghe nghe.<br />

Grade 12 ka nih in 'Columbia Idol' inzai siaknaah<br />

ka tel, Mi 50 zingah pakhatna ka la a. He mi hnu hi<br />

chuan chanchibu leh TV lamahte ka chanchin an tar<br />

lang thin. Hei hian chakna leh huaisenna pawh min<br />

pe.<br />

Q. i tum lian ber?<br />

a: Kei mah anga hrisel lote an hringnun a bei dawng<br />

mai lova theih tawp an chhuah ka duh hle. Pathina in<br />

mi pek talent hi hmangin hla ka sa zel ang. Ka hlate<br />

hi mi thinlunga tuh ka duh. Miin harsatna eng pawh<br />

tawk sela ka zai an ngaihthlak hnua rilru hlimna an lo<br />

neih ka duh. Kei mah anga harsatna lo tawk tawhte<br />

theih tawpa tanpui ka duh a ni.<br />

Q.tape Music group (tMg) nena in incontact dan<br />

a: Ni kum Febuary thla khan 'Wagon Wheel' tih hla<br />

chu youtube-ah ka dah a. Chu chu lo hriain min rawn<br />

contact ta a ni. A hnuah contract pawh kan ziak fel<br />

ta a. Chu tih lai chuan ka hlim lutuka ka mittui a tla<br />

zawih zawih hial. Ka album (Gone)-a ka sak zawng<br />

zawng ka phuah vek a ni. Album kan hralh man 75%<br />

hi ka dawng a, 25% chu company-in an dawng thung.<br />

America-ah hian music series siam hi a har hle. Heti<br />

anga ka siam ve mai thei hi ka vannei em em a ni.<br />

Q. i private hla eng zat nge awm tawh?<br />

a: High School ka kai lai atangin hla hi ka phuah a.<br />

He tih laia ka suangtuahnate chu poetry ang deuhva<br />

dah in lehkhabuah ka ziak. Poetry 40 atang 50 inkar<br />

vel an awm tawh ang. Ka album tan hla 12/14 vel ka<br />

phuah bawk.<br />

Q. eng tik atangin nge music hi i zir. Myamar rama<br />

lo kal te i tum em?<br />

a: Music hi ka zir chiam lem lo. Mah niin ka tichhin a,<br />

ka duh dan angin ka kalpui mai thin. Music tui<br />

ve tho nuta pakhat ka nei a. Kum<br />

13 a nih atangin tingtang a<br />

perh tawh a. Kum 2012<br />

khan Full Soul University<br />

atangin music lamah<br />

degree a la, ka nuta<br />

hian tingtang, piano<br />

leh violin tih ang chi<br />

hi a tum thiam a. A<br />

chang chuan a nin<br />

a tum a, kei ka lo zai<br />

thin. Kum 16 ka nih<br />

a tum dan pawh<br />

ka zir chho ve a.<br />

Tingtang ka perh<br />

thia hle hnuah music<br />

dang hi ka zir.<br />

Piano hian ka hla<br />

key turte min hrilh.<br />

Myanmar-ah pawh<br />

lo kal ka tum. Ka tih<br />

theih chuan Myanmar<br />

fante tan eng<br />

emaw chu ka ti<br />

ang. Myanmar-<br />

ah hian Single Album pawh siam ka tum. Nakum thal<br />

lamah emaw Myanmar-ah ka kal ang.<br />

Q. internet atanga lo puitute eng tin nge i ngaih?<br />

a: Ka hlim lutuk. Engtianga lawmthu sawi tur nge tih<br />

pawh ka hre lo. Myanmar-a ka fante chu a mal mala<br />

chibai vek ka chak.<br />

Q. Facebook-a an dah 'Play Cross road' website<br />

thuah sawi duh i nei em?<br />

a: Maryland's Country Music Chart-ah Top One ka<br />

nih hlauh avangin ka intihsiaknaah hian ka lut thei a.<br />

100%-a ka tih that (puitu) ka neih chuan New Yorka<br />

Madison Square Garden-a an buatsaih tur Stage<br />

Show ropui takah zaithiam lar tak takte nen kan<br />

zaiho vang. He tah hian ka ngainat em em Keith Urban<br />

pawh a tel dawn.<br />

Q. Kum khat i pelh hnuah Polio natna i vei ta si a,<br />

engtin nge i chhungte nen hun in hman?<br />

a: Ka pian lai chuan ka hrisel hle. Ka kum khat birth<br />

day a thlen hma ni khat a duhah ka nuin ka ke a<br />

chiang lo, tih a hre tan a. Ka ke vei lam chuan ka ding<br />

hlei thei lo tih a hriat chuan Hakha damdawi inah min<br />

kalpui a. A tawpah doctor chu Polio natna ka nei tih a<br />

hre ta a. Yangon-a doctor thiam ber berte pawhin ka<br />

nunna an chhan thei dawn lo. Tichuan kan chhungte<br />

leh thenawm te hnenah ka nuin a sawi ta a. Ka dam<br />

theih hi tuman an ring lo. Ka nu leh paten an tuarna<br />

em em bik a. Ka nu phei chuan zan lam te min pawm<br />

reng a, a tap reng mai a nia. He mi hnu hian Falam<br />

damdawi inah min hruai leh a. Ka pa phei chuan<br />

kan ruang phurh haw lam ngawt a ngaihtuah tawh.<br />

Doctor enkawlna avangin tlemin ka rawn tha deuh<br />

va. Kum nga ka tlin thleng bawk vakin ka kal. Kum<br />

nga mi zai chu a harsat avangin damdawi hmanginn<br />

ka nung hram hram. Ka ke vei lam hi a kawm tlat a.<br />

Tichuan Yangon-ah min zai ta a. Kum nga chhung<br />

ka pain engmah thawk thei lova min enkawl avangin<br />

kan chhungkua pawh kan harsa ta hle. Kan rilru a<br />

hahin kan taksa pawh a rim em em thin.<br />

Q. i tawn tawhte atangin tleirawl/rawltharte fuih i<br />

duh em?<br />

a: Eng dinhmunah pawh ding ila mahni inhmangaih<br />

thiam zir tur a ni. Kan tumna pawh a hlawhtlin rin tlat<br />

tur. Kan rilru hi a tumruh tlat a pawimawh. Mahni insit<br />

zawnga insawi fo hi a awm thin. Hetiang mite hi tha<br />

takin kan kawm tur a ni. Hringnuna pawimawh ber<br />

chu rilru thianghlim tak put hi a ni a. Hlawhchhamna<br />

hi hlawhtlinna rahbi hmasa berah ka ngai. A tha lo<br />

zawngin engmah thlir ngai suh. Bei dawng lova i tum<br />

ram thleng tura i beih fat fat chuan i hlawhtling ngei<br />

ang. Kan panna leh chakna hi a inang thei lo. Hei hi<br />

chhuan zawk tur a ni. Mi dang nena inang chho turin<br />

awm ngai suh. Pathianin min pek kan nunna hi a hlu<br />

ber. Hlim taka awm tum hram hram ang che. Milla<br />

Hniang hi tumah anglo Milla Hniang a ni tawp mai.<br />

Beidawng lova ka tan sauh sauh avangin ka lo tum<br />

ruk ber Music Album pawh ka siam ve thei a ni. Keimah<br />

ang chiaha hringnun kawng zawh laia bei dawn<br />

hauh loh hi hlawhtlinna a ni. Tu<br />

nen maha inang lo<br />

i hringnun kha hlut<br />

tlat rawh. Ka fan<br />

zawng zawngte<br />

chungah lawmthu<br />

ka sawi e.n


16 | TAHANTIMES interview 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

INDIA RAM NATIONAL AWARD TO TEACHERS DAWNGTU<br />

PU C. BIAKNGHINGLOVA KAWMNA<br />

January 14 Thawhtan tuk khan Mizoram atanga lo zin India Ram National Award To TeacherS dawngtu Pu C. Biaknghinglova chu <strong>Tahan</strong> <strong>Times</strong> hminga<br />

kawm a ni a. A thusawi thenkhatte kan han tarlang a ni e.<br />

T.T : Pu Biak, i dam maw?<br />

B : Aw ka dam a nia.<br />

T.T : Engti tura lo kal nge in nih?<br />

B : Kan unaupa Pu Chalmura leh Pi<br />

Thanghleiveli te inneih Golden Jubilee<br />

lawm tura lo kal kan ni.<br />

T.T : Engtik kumah nge i pian? Fa eng<br />

zat nge i neih tawh?<br />

B : Kum 1959 khan ka piang a. Kum<br />

1976 khan Hrangmawii nen inneiin fapa<br />

3 leh fanu 1 kan nei.<br />

T.T : Eng tik kumah khan nge zirtirtu<br />

hna i thawh tan? Khawi hmunahte nge i<br />

thawh tawh?<br />

B : March 1, 1991 khan zirtirtu hna ka<br />

thawk tan a. Kum 1991 khan Primary<br />

School (P/S) Headmaster hna ka thawk<br />

tan a. Armed Veng P/S (IV), Edenthar<br />

P/S, Vanbawng P/S (I), Ramhlun P/S<br />

(IV), Ramthar P/S (III), N.Chaltlang P/S,<br />

Ramhlun P/S (I)-ahte ka thawk tawh<br />

a, tunah hian Ramhlun North P/S-ah<br />

ka thawk mek a, Ramhlun North-a kan<br />

chhungkuain kan khawsa mek.<br />

T.T : Zirtirtu tha chawimawina award i<br />

dawng nual tawh tih kan lo hria a, eng<br />

Award-te nge i dawn tawh?<br />

B : Kum 2005 khan State Award ka<br />

dawng a, Mizoram Governor A. R. Koh-<br />

li-an min hlan. Kum 2012 September<br />

5 khan National Award To Teacher<br />

(Presidential Award) chu India President<br />

Pranat Mukherjee-in min hlan a.<br />

He Award hi 'National Award to Meritorious<br />

and Outstanding Teacher' award<br />

an ti thin. Kan dawnna hmun hi New<br />

Delhi khawpuia Vigian Bhawan Hall ropui<br />

takah a ni nghe nghe. Hotel changkang<br />

takah min thlentir a, VIP ang<br />

chiahin min dawngsawng a ni.<br />

T.T : A va ropui ve. A nih National<br />

Award dawng tur hian tehfung eng ang<br />

nge an hman?<br />

B : Tehfung (Criteria) zawnga sawi<br />

chuan 40 lai a awm a. Sawi vek sen<br />

pawh a ni lo vang. A pawimawh leh<br />

langsar zual chauh sawi ta ila.<br />

He Award dawng tur hian State<br />

Award dawn phawt a tul a. School-a<br />

thawhpuite leh zirlai nu leh pate nena<br />

thawhhonaah boruak a tha em tihte<br />

pawh an en a. Mahni thawhna School<br />

atangin Merit Scholarship mi eng zatin<br />

nge dawng tih an en leh a. Hei hi<br />

zirlai ti tha zual Top 10 hnena hlan<br />

thin a ni. Ka thawh chhung hian ka<br />

thawhna School hrang hrang atangin<br />

he Scholarship hi zirlai 68-in an dawng<br />

tawh. Khawtlang leh NGO lamah an<br />

inhmang tha em tih hi, tehna zingah an<br />

ngai pawimawh khawp mai. Kei pawh<br />

Pathian zarah YMA tih ang chi-ahte ka<br />

lo inhmang ve nasa a. Consumer pawlah<br />

Unit President ka thawk ve mek a.<br />

NLUP, Ramhlun North Local Councilah<br />

chairman hna ka thawk mek bawk.<br />

Chubakah Kohhran rawngbawlna lam<br />

pawh an ngai pawimawh hle bawk.<br />

Pathian zarah Ramhlun North kohhran<br />

Upa ka ni ve a, tunah hian Kohhran<br />

Secretary hna ka chelh mek.<br />

Zirtirtu thawh chhunga Service<br />

Training (Ram State chhung leh<br />

pawnah) neih tam leh tam loh an en<br />

bawk a. Training-naa kan dawn Certificate<br />

pawh show vek a tul. Tunah hian<br />

Mizoram Primary Teacher Associationah<br />

President hna ka chelh mek a. He<br />

pawlah hian kum 20 chhung General<br />

Secretary ka lo ni tawh bawk. Hei<br />

bakah hian lehkha bu 2 ka lo ziak ve<br />

hlauh va. Heng bakah tehfung tam tak<br />

sawi tur a la awm. Ka sawi vek seng lo<br />

a ni.<br />

T.T : Tehna key an lo<br />

ngah hle mai maw? A<br />

nih National Award To<br />

Teacher hi mi eng zatin<br />

nge dawng thin, kum tin<br />

dawn thin a ni em?<br />

B : National Award<br />

To Teacher hi India ram<br />

State zawng zawng<br />

atangin mi 2 theuh<br />

hnenah kum tin hlan thin<br />

a ni. Elementary level leh<br />

Primary levelah zirtir 1<br />

ve vein an dawng thin.<br />

T.T : Thil dang daihah<br />

pakai ila. <strong>Tahan</strong> hi nuam<br />

in ti em?<br />

B : E khai, kum 1970<br />

khan ka lo kal tawh a.<br />

Chutih lai chuan buh kan<br />

seng tluk tluk mai a ni.<br />

Hei tunah kan lo kal leh<br />

a, kan lo suangtuah thin<br />

aia a let tam takin in lo<br />

changkang kan ti. (A nupui Pi Mawii'n<br />

a lo sawi ve zauh va- Nuam kan ti lutuk,<br />

haw pawh kan hreh, in hmun kan<br />

rawn lei ngei ang a ti a, kan nui dar dar<br />

a). <strong>Tahan</strong> <strong>Times</strong> chanchin bu pawh hi<br />

Mizoram lam chanchinbu aiin a changkang<br />

ka ti bawk.<br />

T.T : A nih Pu Biak, zirlai leh zirtirtute<br />

hnenah chah duh i nei em?<br />

B : E khai, nei teh meuh mai. A hmasa<br />

bera ka ngaih pawimawh chu taimakna<br />

(inpekna tak tak) leh rinawmna hi<br />

a ni. Hmangaihna tak taka zirlaite enkawla<br />

zirtir hi a pawimawh hle bawk.<br />

Chu bakah hun vawn dik hi tul tak a ni.<br />

Efficient Teacher ni tura mahni pawh<br />

kan infuih mawlh mawlh a tul reng a ni.<br />

T.T : Hei ka pu, hun chep tak karah i<br />

hun hlu tak sengin inkawmna hun min<br />

pe a, kan lawm tak zet a ni.<br />

B : Kei pawh ka lawm e.<br />

n


31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

VILANOVA: "REAL MADRID COACH NIH<br />

HI KA TIH NGAI LOH TUR PATHUM ZINGA<br />

PAKHAT A NI"<br />

Barcelona coach Tito Vilanova<br />

chuan Real Madrid enkawl (manage)<br />

chu football-a thil tih ngai loh<br />

tur pathum zinga pakhat a nih thu<br />

a sawi. Barcelona football club-in<br />

kumtina lehkhabu an tihchhuah<br />

thin, Ser del Barca-ah Vilanova<br />

chuan a dinhmun chiang takin a<br />

sawi a, "Real Madrid coach nih hi<br />

football nena inkungkaihna ka neih chhung chuan a thleng ngai<br />

lo ang a, ka tih ngai loh tur pathum zinga pakhat a ni. A dang<br />

pahnih chu chak loh luih leh damdawi hman phal loh hmang tura<br />

player te fuih a ni." tiin a sawi. Kum 44-a upa Vilanova hian tun<br />

season-ah Barcelona a chet thatpui hle a, La Liga bultan tha ber<br />

record siamin, tunah hian hma an hruai fal hle a ni. Hei bakah<br />

hian Champions League leh Copa del Rey-ah an la dam ve ve<br />

bawk.<br />

Ser del Barca-ah hian Vilanova bakah Barcelona mi ropui<br />

tak takten thu an ziak a. Barcelona coach hlui, season thara<br />

Bayern Munich manager tur Pep Guardiola pawhin Barcelona<br />

fans te chu an inpekzawh em avangin a fak hle a ni.<br />

Kum 2008 leh 2012-a trophy 14 zet lakpuitu Guardiola<br />

chuan, "Barcelona football club hi chu player te emaw, president<br />

emaw ringawt hi a ni ve lo a. Inkhel en tura rawn kal te hi thildang<br />

zawng zawng aia pawimawh an ni a, bar-a intihhlim paha patling<br />

rualin Barca chungchang an sawiho te hi he club-in mi nuna<br />

awmzia a neih thuk zia tilangtu a ni.<br />

"Engvangin nge Barca ka hmangaih tih min zawt a nih<br />

chuan, engvangin nge ka nu leh pate ka hmangaih tih min zawt<br />

ang a ni ang", tiin Barcelona a hmangaih thu a ziak a ni.n[Zofooty]<br />

LI NA A VANDUAI, AUSTRALIAN OPEN<br />

CROWN CHU AZARENKA CHUAN A HUM<br />

January 26 khan Australian<br />

Open Tennis Single<br />

hmei-chhe final khelh a ni<br />

a, nikuma lo champion tawh<br />

Azarenka leh China player<br />

Li Na-te chuan final hi an<br />

khel a. Li Na chu mipui lawm<br />

hlawh zawk a ni na a, vanneih<br />

thlak takin Azarenka<br />

hian a hneh a, nikuma a title<br />

chu humin World No. 1 a la<br />

ni ta zel a ni. Azarenka hi set hmasaah chuan a che tha lo hle<br />

a. Li Na-in a hneh. Mahse Li Na ke hi a nat tak avangin medical<br />

treatment pawh neih a ni a. Darkar 2 leh minute 40 chhung<br />

meuh an inkhel a ni. Azarenka hian 4-6, 6-4, 6-3-in Li Na hi a<br />

hneh ta. Li Na an enkawl chhung hi minute 10 vel a tling. Opening<br />

Set-ah Li Na chuan 5-2 meuhva hma hruaiin a che tha hle a.<br />

Mahse a ke na avangin duh angin a che thei ta lo a ni. Li Na hi<br />

Asian hmeichhe zinga grand slam singles title la hmasa ber a ni<br />

nghe nghe. Li Na-i ke na hi an inkhelh chhung hian vawi 2 meuh<br />

enkawl a ni.<br />

In khelh zawhah Li Na chuan, "Australian Open-ah a zawnin<br />

Azarenka hian pakhatna a la a, ka lawmpui hle. Ka naupang<br />

tawh lo nain, nakum lamah ka la khel zel ang," a ti. Azarenka hi<br />

Belorussian a ni a, pakhatna a lak avangin USD maktaduai 2 a<br />

dawng.n<br />

DROGBA GALATASARAY CLUB-AH<br />

Didier Drogba chu tunah chuan Turkey Club zinga lar tak Galatasaray<br />

nen thu an thlung nghet ta. Ivory Coast selected Striker<br />

hi China Club 'Shanghai Xinhua'-ah season chanve zet a khel a,<br />

hemi hnu hian Europe lamah a hawi leh ta a ni. A team 'Chelsea'<br />

chuan Drogba (34) chu season zawh thleng awm turin an sawm<br />

chiam na a, ani chuan a hnial thla a ni. Tichuan Galatasaray nen<br />

kum khat leh a chanve tan thu a thlung ta zawk a ni. Africa Cup<br />

khelh zawh fel a nih hnuah Galatasaray chu a rawn fin dawn a ni.<br />

Galatasaray nen thu an thlun fel hnuah Drogba chuan Twitter<br />

Website-ah "Europe-a top club team-a tel vena remchang<br />

chu ka hnial phal lo. Tunah hian Champions League-ah tel ve<br />

theihna ka nei leh ta, Europe-a team tha ber ber te nen pawh inhmachhawnna<br />

remchang a awm ngei ka beisei," tiin a ziak a ni.<br />

Galatasaray hi tun January thla khan insiksawi a, insiamrem hna<br />

fel tak hlawhtling takin a bei thei a, Drogba bakah Inter Milan-a<br />

midfielder Wesley Sneijder pawh a lut ta a ni. n<br />

soccer<br />

REAL MADRID "MONEY LEAGUE" AH AN<br />

SANG BER. SEASON KHAT AH 500M EU-<br />

ROS CHUANG LA LUT!!<br />

Deloitte in football club te season<br />

khat a an income a chhutsak<br />

dan "money league" ah<br />

Real Madrid chu sang ber in<br />

season khat (2011-12 ah khan<br />

Euros 512.6 millions lai la lut<br />

ang a chhut an ni a, a ni dawt<br />

ah hian Barcelona , Man Utd,<br />

etc te an intlar thla ve thung a<br />

ni. A sang zual sawm te zing ah England club 5, Spanish leh<br />

Italian club 2 ve ve leh German club 1 an lang a ni.<br />

1. Real Madrid : 512.6 m<br />

2. Barcelona : 483.0 m<br />

3. Man Utd : 395.9 m<br />

4. Bayern Munich : 368.4 m<br />

5. Chelsea : 322.6 m<br />

6. Arsenal : 290.3 m<br />

7. Man City : 285.6 m<br />

8. AC Milan : 256.9 m<br />

9. Liverpool : 233.2 m<br />

10. Juventus : 195.4 m<br />

Dan Jones Deloitte spokesman in a sawi dan in "Hei hian<br />

miten sports an lawm zia recession a awm pawh in a lang reng a<br />

ni, top levels club te hian broadcast leh commercial ah recession<br />

ah an buai ve vak lo, club 20 chuang hi 10% in an income a tha<br />

vek a, chumai bakah, a zavai a teh in kum 15 kal ta nen a chhut<br />

in a let li in hlawkna an hmu vek a ni , hei hian a than chak zia<br />

a tilang chiang hle" a ti a, "Manchester City hian field chhungah<br />

leh pawn ah hmasawnna an nei chak em em a, Chelsea leh<br />

Arsneal te rawn lehpel vat thei dinhmunah an ding mek a ni" a ti<br />

bawk. Manchester City hian an value pun na hi 51% vel dawrh<br />

a ni a, chutih laiin Manchester United pawh 11.1% vel a ni ang<br />

kum hnih khatah 500ml Euros chu income hmu ve thei mai tur a<br />

ngaih an ni bawk.n[Zofooty]<br />

LA LIGA-AH KAN CHAMPION THEI TAWH<br />

LO: JOSE MOURINHO<br />

Real Madrid manager Jose<br />

Mourinho chuan La Liga-a<br />

champion chu "thil theih loh" a<br />

nih tawh thu a sawi.<br />

Season hmasa-a champion<br />

Real Madrid hi La Liga-ah<br />

pathumna an ni mek a, hmahruaitu<br />

Barcelona nen point 15<br />

a inthlauin, pahnihna Atletico<br />

Madrid nen point 7 in an inthlau mek bawk. "La Liga chu a theih<br />

tawh loh, kan inkar hi a zau tawh lutuk deuh a ni. Tunah chuan<br />

Copa del Rey leh Champions League lamah kan insawrbing a<br />

ngai tawh ang. Hetiang hi chu ngaihtuah ngut ngut hi a hlawk lo<br />

a, engmah hi awlsam takin a champion theih loh a, ngaihtuah<br />

nasat lutuk chuan a buaithlak leh zual vek thei a ni. Tunah chuan<br />

rilru fim tak puin kan hmabak la awmah a tha thei ang berin kan<br />

che tawh ang", tiin RMC sport a hrilh. Real Madrid chhuahsan a,<br />

PSG a kal tur anga thuthang awm chu a dik loh thu sawiin, "PSG<br />

ka enkawl ka ring lo. Leonardo leh Ancelotti te enkawlna hnuaiah<br />

an che tha hle a, chuvangin manager thar an mamawh lo a, Europe<br />

hian Paris khawpui hi level sang bera khel ve turin a mamawh<br />

a, he project hi a hlawhtlin ngei ka ring." tiin a sawi bawk.n<br />

TAHANTIMES | 17<br />

PREMIER LEAGUE<br />

sat 9 Feb 2013<br />

Hotspur 7:15 Newcastle<br />

Chelsea 9:30 Wigan<br />

Norwich 9:30 Fulham<br />

Stoke City 9:30 <strong>Read</strong>ing<br />

Sunderland 9:30 Arsenal<br />

Swansea 9:30 QPR<br />

sun 10 Feb 2013<br />

Southampton 12:00 Man City<br />

Aston Villa 8:00 West Ham<br />

Man Utd 10:30 Everton<br />

Tue 12 Feb 2013<br />

Liverpool 2:15 West Brom<br />

sun 17 Feb 2013<br />

Liverpool 9:30 Swansea<br />

CHAMPIONS LEAGUE<br />

Wed 13 Feb 2013<br />

Celtic 2:15 Juventus<br />

Valencia 2:15 PSG<br />

Thu 14 Feb 2013<br />

Real Madrid 2:15 Man Utd<br />

Shakhtar 2:15 Dortmund<br />

Wed 20 Feb 2013<br />

Arsenal 2:15 Bayern Mun<br />

Porto 2:15 Malaga<br />

Thu 21 Feb 2013<br />

Galatasary 2:15 Schalke 04<br />

Milan 2:15 Barcelona<br />

EPl TOP sCOrEr<br />

R. van Persie Man Utd 18<br />

L. Suarez Liverpool 17<br />

D. Ba Newcastle 14<br />

Michu Swansea 13<br />

Walcott Arsenal 11<br />

Chief editor<br />

Ni Lian Sang<br />

editor<br />

Zalianthanga<br />

trANSLAtorS<br />

F. Lalbiakmawia<br />

C. Zaithankhuma<br />

MeMberS<br />

Laldinthari, Lalengkima<br />

The Rengs, Zothankhuma<br />

PAtroNS<br />

Lalsawmliana [LPS-Mizoram]<br />

Vanlal Zawma [UAE]<br />

B. Zarzoliana [Malaysia]<br />

Vanlal Dika [Canada]<br />

Pachhunga [Yangon]<br />

Vanlawmsanga [Germany]<br />

Lalrinsanga [Mandalay]<br />

Lalremsanga [Australia]<br />

Zoramchhana [USA]<br />

Lallawmthara [New Zealand]<br />

BAYERN MUNICH COACH THAR PEP GUARDIOLA<br />

Germany ram Bondes Liga club Bayern Munich chuan Barcelona coach hlui Pep Guardiola chu<br />

football season thara an coach thar atan an be fel ta. Tuna Bayern Munich coach thawk mek<br />

Jupp Heynckes chuan an club hi Bondes Liga khelh meka hmahruaituah a dah thei a, mahse<br />

season tharah chuan football khawvel hi chhuahsan a tum tawh a ni.<br />

Bayern Munich lam chuan, "Tuna kan coach hian Season tawp thlengin hnehna min lakpui<br />

ngei ang. Guardiola hian June thla atang chauhvin club hi a enkawl tan dawn a ni," an ti.<br />

Guardiola hi season hmasa tawp thleng khan Bacelona club-ah coach hna a thawk a. A chawlh<br />

chhung khan Man City, Chelsea, Arsenal leh AC Milan club-te an rim thin a, mahse an hlawhtling<br />

lo. Tuna an inbiak remnaah hian Bayern Munich-ah kum 3 chhung coach hna a thawk<br />

dawn. Bayern Munich hotu pakhat chuan, "Club tinin Coach-a an duh em em Guardiola kan<br />

koh theih avangin kan club pawh kan lawm hle. Ani hi khawvela coach hlawhtling ber a ni hial<br />

ang. Germany football khawvelah ani hian min hlawhtlinpui ngei kan beisei. Club-a a rawn kal<br />

hun June thla khi kan nghakhlel em em a ni," a ti.<br />

Bayern Munich president Uli Hoeness pawhin, "Tuna kan coach chungah hian kan lawm<br />

hle. Guardiola hian kan club hi min hlawhtlinpui ang em tih chu kan thlir chho dawn a ni," a ti ve<br />

bawk.n


18 | TAHANTIMES sport digest 31 January 2013 Thursday | <strong>Vol.2</strong> <strong>No.13</strong><br />

AWIHAWM LOH KHAWPA ANDY MURRAY<br />

A HNEH AVANGIN NOVAK DJOKOVIC A HLIM<br />

World number one Novak Djokovic chuan Australia Open-a a vawi lina<br />

atan hnehna a la chu mak a tiin a thin a phu nasa tih a sawi chhuak.<br />

Kum 25 mi 'Serb' val hian Britain-a Andy Murray chu 6-7 (2-7) 7-6<br />

(7-3) 6-3 (6-2) te-in a hneh a, Melbourne-ah kum 46 chhunga a zawna<br />

kum thum chak hmasa ber a ni ta.<br />

"Tunah hian ka hlim full a ni. Kumin season dang la awm tan pawh<br />

mahni inrin tawkna nasa takin min siam," tiin Djokovic chuan a sawi<br />

chhuak. 'History siam lam chu han chhunzawm hlek ila, a zawna vawi<br />

thum hnehna han chan hi thil namai a ni lo, awih a har, thin a phu a ni,"<br />

a ti bawk. Game hnihnaa set hnihnaah break point vawi thum a hum thei<br />

kha khami tuma amah vawrh dawrhtu niin Djokovic (25) chuan a ngai.<br />

Grand Slam champion vawi ruk lai lo ni tawh chuan, "Ani khan vawi tam<br />

a lo dawng thelh a nih kha," a ti zui.<br />

"Khatianga a pawimawh lai taka ka chan ka titha thei khan a hnuah<br />

ka rilru a tizangkhai a, a tir lam ai daihin khelmualah khan mahni inrintawkna<br />

ka neih zual phah a ni."<br />

Melbourne Park-a tum thum tlawm tawh Andy Murray chu set thumna<br />

atang rengin thlan sa phulkaiin a tang kawh nasa a, Djokovic chuan<br />

a thunun zawk ta a ni. Serb val chuan kum hnih kaltaa Briton pa nen<br />

an inkhelhna zawng zawng aiin tun tum ( Murray nen) an finalah hian a<br />

service (ball pe) tha hle a inti a ni.<br />

"Kan pahnihin kan service kan pe tha ve ve," "Kan service game<br />

reng rengah kan khel tha ve ve a ni. Na taka han nawr chiam ka tum<br />

thin a, chuvangin ka vaw na a, a bik takin a vawi thumna leh vawi lina<br />

game-ah te khan. Net zawnah pawh ka vuak tam phah reng a. A inkhelh<br />

pumpui kha ka thunun theih a ngai a, ka theih tawpa thain ka khel thei a,<br />

ka lawm tak tak a ni."<br />

He sports kalphung hi i thlak danglam ta em ni? tia zawhna chu<br />

Djokovic chuan, "Kum 25 ka ni tawh a, Grand Slam-ah vawi ruk ka chak<br />

tawh a, trophy pawh ka ngah tawh lutuk, a mak a ni." "He hun tha hi<br />

ka tawng mek a, ka theih ang anga chen ka tum a ni. Naktuk hian eng<br />

thil nge a rawn chhawpchhuah dawn tih hi ka lo thlir reng bawk," tiin a<br />

chhang a. Tuna khawvel tennis player tha ber pakhatna Djokovic hian<br />

Australia Open Tennis champion lawmman a dawn tum 4 -na a ni. Tennis<br />

khawvela 'Grand Slam' intihsiakna pui pali-a Djokovic hlawhtlin dan<br />

chu hetiang hi a ni:<br />

Australia Open - Champion (2008, 2011, 20012, 2013)<br />

French Open - Final (2012)<br />

Wimbledon - Champion (2011)<br />

US Open - Champion (2011) n<br />

CASILLAS BIALNUIN REAL INRELBAWL DAN<br />

A PUANG!<br />

Iker Casillas-a bialnu Sara Carbonero chuan Jose Mourinho chu Real Madrid Playerte'n<br />

chhuak turin an duh a ti.<br />

Casillas-a bialnu chuan tunah hian player-te inkhelh dawna an inthlaknaah Mourinho<br />

chuan a telpui ngai tawh lova, biak pawh a be pawp meuh tawh lo a ti bawk. Mourinho<br />

hian nikum nipui lai khan contract thar a ziak zo chiah a, chu thuthlungah chuan<br />

kum 2016 thleng cham tura tih a ni.<br />

Spain TV Sports Journalist Sara Carbonero chuan Bernabeu<br />

boss Jose Mourinho leh team player-te inkarah<br />

khi chat lian tak a awm thu a sawi. Karhmasa khan<br />

Spain a sports daily hralhchhuak hnem ber Marca<br />

chuan Casillas leh Sergio Ramos-te pahnihin an<br />

club Chairman Florentino Perez hnenah zualkovin<br />

an boss Mourinho chu ban turin an nawr<br />

tih thu a ziak a, hei mai bakah hian an manager<br />

hi an chhawr chhunzawm zel dawn<br />

a nih chuan player engemawzatin club<br />

chhuahsan zawk an hreh loh thu a<br />

tarlang bawk. Hei vang hian press<br />

conference siam khat tak Real<br />

Madrid President Perez chuan<br />

he thil chungchang vang hian<br />

thutharlakhawmtute a ko<br />

khawm a, he thil thleng<br />

chungchang hi club tihchhiat<br />

duhtute tawngkam<br />

mai mai a nih<br />

thu na takin a sawichhuak<br />

a, hei mai bakah<br />

hian Casillas leh Ramos-te<br />

pawhin thuchhuah intawm an<br />

siamnaah he thil chungchang hi<br />

an tih a nih loh thu an tarlang bawk.<br />

Casillas chungchang bikah hi<br />

chuan Chirstmas hma deuh khan<br />

Mourinho chuan mi mak tih khawpin<br />

captain kum engemawzat lo ni tawh chu<br />

a khelh tir duh lova, hei hi buaina rawn irh<br />

chhuahna a tih theih mai awm e. Mahse<br />

engpawh ni sela he Spanish International<br />

hi a kutzungpui veilam a tihnat vangin zai<br />

a tawk a, kar 12 vel chhung chu a chawlh<br />

a ngaih hmel a ni.<br />

Zanin zanlai dar 1:30 hian Real Madrid<br />

chuan La Liga hmahruaitu Barcelona chu<br />

King's Cup 1st Leg khel turin an mikhual<br />

ang.n[Zofooty]<br />

ZAUVI DRESS MAKER<br />

• Kum a lo thar a eng nge ka thawh ang a eng nge ka zir ang i ti mai thei. Puan thui leh Design lam te i tui ve zawng a nih chuan<br />

Zauvi Dress Maker-ah Coat, Long Pant, Jeans Style, Sequence chei mawi, Puan chei mawi, Emboidery la in puan thui thiam pa 4<br />

leh puan zaithiam tak pa 1 an mamawh a a thawk duh tan Zauvi Dress Maker-ah mah ni ngei in ngaihven theih a ni.<br />

• Hmun hla atang a zir duh leh thawk duh tan Hostel (free) buatsaih sak tum a ni.<br />

>>From <strong>Tahan</strong>: Hman leh Tun<br />

Chuvangin, tun atang hi chuan a lian emaw, a te emaw sawi lovin sorkar hna a nih phawt<br />

chuan theih tawp chhuahin thawh i tum hram hram ang u, khua a tlai hma hian.<br />

thukharna<br />

<strong>Tahan</strong> khawtlang chu tunhma ngaihtuah chuan nasa takin a thang chho zel a. In tha<br />

pui pui a ding nual tawh a, kal kawng a nuamin a thianghlim sawt hle. Mahse, sorkar<br />

hnathawh kan intihhmuh lo erawh a pawi khawp mai. <strong>Tahan</strong> mipui tam dan ngaihtuahin<br />

sorkar hnathawk kan tlem em em a ni. Kan mite sorkar hnathawk an tam pauh leh office te<br />

hi kan tlangnel phah ang a, kan tuitla bawk ang. Sorkar hna hi rinawm tak leh taima takin<br />

thawk ila, kawng engkimah kan tangkaipui ang a, hnam tan ro hial a tling dawn a ni. Chu<br />

vangin, sorkar hnathawh hi ngaizam mai lo vang u, mipuitling leh mi zahawm nihna a ni<br />

zawk.n<br />

ZauVi DreSS MaKer<br />

H.No. 10/14, <strong>Tahan</strong> [G]<br />

FG Glory (Ma Ma) Bike Workshop hmun nen inkawp,<br />

Letpanchaung kawng


wufaevif; December thla chhung discount<br />

• Mit lamah harsatna i neih chuan တက္ေနလင္း rawn pan ve mai rawh.<br />

• Tarmit man tlawm ber atang-in man tam ber thleng (rate dik takin)<br />

kan nei reng e.<br />

• Computer hmangin a thlawn-in i mit power kan en-sak thei bawk che.<br />

• Theih tawp chhuahin kan tanpui ang che.<br />

• Duhsakna sang tak nen kan hmuak reng che.<br />

Min rawn pan vat la, i inchhir hauh lovang.<br />

eleCtroNiC & SaNa<br />

• Sana chi hrang hrang leh, Mobile phone (GSM) chi hrang hrang, memory<br />

card, off set, TV chi hrang hrang pawh man tlawm takin lei tur a awm reng.<br />

(Sana chhia te pawh warranty nei-in kan siam-sak thei tawh e)<br />

BIKE SALE CENTRE<br />

EFCM Biak in kiang, <strong>Tahan</strong>, Kalaymyo.<br />

မ်က္စိက်န္းမာ၊ လူခ်မ္းသာ<br />

TarmiT leh Sana dawr<br />

Summer engliSh ClaSSeS<br />

Hming pek hun - Febuary 25 – 28<br />

Zir tan hun - March<br />

Zir hun chhung - March 1 – May 20<br />

Thla 3 chhung English Zirna Duhthusam, Speaking Zirna runah hian<br />

rawn lut la, theih tawpin kan lo tanpui ang che.<br />

Nursery – 10th Standard tan hming ziak luh theih a ni e.<br />

gCeC<br />

Taungzalatt Ward, Kalaymyo<br />

Tel: 09 47080672, 09 400506644<br />

Cherry Maung Soe + Sayama Ringi<br />

BIKE SALES & SERVICE<br />

Hei le! Kan mi leh sate rinchhanin “Bike” thar tha, “Che Koung” (Mu,facgifxkwf) packing ngat<br />

tlawm takin kan zuar ve ta.<br />

Duhsaka min rawn dawrtute hnenah present eng emaw pek zel in ni ang.<br />

Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman (yGJc)<br />

buatsaihsak in ni ang.<br />

Licence siam sa pawh kan zuar a, office kal buai ngai lovin min rawn pan mai dawn nia.<br />

တံတားဦးအနီး၊ျမသီတာကုန္စံုဆိုင္ေဘး၊ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္း၊ကေလးၿမိဳ႕။ဖံုး-၂၁၈၃၈၊၀၉-၄၇၀၇၃၅၆၂၊၀၉-၆၄၇၂၈၄၈<br />

Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo.<br />

Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848


Isua Krista hniak hnung zuiin<br />

HOLy LAND TOUR Kal<br />

Isua pianna Bethlehem khua, a sei lenna Nazareth, rawng a bawlna Galilee,<br />

'Tlang chunga thu sawi' a sawina Mt. of Beatitudes tlang, Isua chuanna lawng te,<br />

Zanriah hnuhnung an kilna Jerusalem khua, Kros pua a kalna, Zion tlang a panna kawng,<br />

Isua Krista a thawh lehna Garden Tomb thlan te bakah<br />

Bible-a hmun pawimawh langsar zual te, nun tam tak thlak thlengtirtu<br />

Ram Thianghlim tlawh turin<br />

April ni 10 leh 21 inkar (Tui theh kut lai)-in class sang tak luxury-a zin<br />

a tlawm thei ang bera ruahmanin mi pakhatah<br />

cheng nuai 29 leh sing 5 chauh.<br />

lam haw lam thlawhna ticket man,<br />

kalna apiangah motor standard changkang<br />

hlir hman, Professional English<br />

Tour Guide leh Kawl tawnga tawnglettu<br />

hruai tel an ni ang. '3 Star' level hotel<br />

lian hlira thlen tur a ni bawk. Israel Embassy-ah<br />

mahnia visa dil buai a tul lo, a<br />

huhovin Israel visa lak mai tur a ni.<br />

Kal tur zat bithliah a nih dawn avangin<br />

hming pek lawk vat a ngai. Passport la<br />

nei lo ten dil vat a tha ang. Chipchiar<br />

taka hre duh tan hetah hian biak pawh<br />

theih reng kan ni.<br />

Pu andrew lal lian thang [Pate]<br />

Managing Director<br />

Business Plus Travel and Tours Co., Ltd.<br />

141 Room 903 Bargayar Condo.,<br />

Sanchaung, Yangon.<br />

Tel: 01-518147,09-73194300 (office)<br />

09-5083710 (hp)<br />

မူပိုင္

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!