loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

01.03.2013 Views

mosuli gisosi damatebiTi gare datvirTvebis zemoqmedebiT bolos da bolos daingres da nakeToba mwyobridan gamovides. gare datvirTva ne- bismier gaxurebul liTonSi ganapirobebs marcvlis sazRvrebze Siga da- Zabulobebis TandaTan dagrovebas da liTonuri konstruqciis ucabed ngrevas. es gansakuTrebiT Zlierad mJRavndeba heqsagonuri kristaluri gisosis mqone liTonebSi, rac, albaT, imiT aris ganpirobebuli, rom ga- xurebis procesSi liTonis marcvlebi erTi mimarTulebiT ufro Zlier farTovdeba, sxva mimarTulebiT ki – sustad. amasTan, marcvlis Tavisu- fal gafarToebas xels uSlis mezobeli marcvlebi, rac kidev ufro did daZabulobebs warmoqmnis am ubnebSi. kuburi gisosis gafarToebis koeficienti praqtikulad erTnairia yvela mimarTulebiT, amitom aseTi struqturis mqone liTonebis gaxure- bisas marcvlis sazRvrebSi didi daZabulobebi ar warmoiqmneba, liTonic mniSvnelovnad nela kargavs simtkices. aqedan gamomdinare, mxurvalmtki- ce masalebis fuZed swored aseTi kristaluri agebulebis mqone liTone- bis gamoyenebaa mizanSewonili. rogorc zemoT aRvniSneT, temperaturis gazrdiT kristaluri gi- sosi aramdgrad mdgomareobaSi gadadis. aseTi mdgomareoba xSirad gana- pirobebs atomebis gadajgufebas sivrceSi da sruliad gansxvavebuli formis gisosis Camoyalibebas. magaliTad, 911 0 C-mde rkinisaTvis damaxasi- aTebelia sivrciT dacentrebuli kuburi kristaluri gisosi, xolo am temperaturis zemoT gisosis geometriuli forma icvleba da igi waxnag- dacentrebul kubSi gadadis. gaxurebisas aseTi gardaqmna zrdis liTo- nis plastikurobasa da siblantes, magram Zlier amcirebs misi simtkicis maxasiaTeblebs. imisaTvis, rom rkinis ion-atomebs Soris gaizardos SeWidulobis Zalebi da garTuldes gadakristalebis procesi, rkinas umateben Znel- dnobad liTonebs – volframs, molibdens, niobiums. volframi rkinas erTdroulad aniWebs sisales, romelic SenarCunebulia Senadnobis wi- Tel varvarebamde gaxurebisas. dislokaciebis gadaadgilebis unars mniSv- nelovnad zRudavs aluminisa da titanis danamatebi. ukeTesia, Tu malegi- rebeli elementebi rkinaSi Zneldnobad karbidebs warmoqmnian. mxurvalmtkice SenadnobebSi mavne minarevebs miekuTvneba advil- dnobadi nivTierebebi – gogirdi, tyvia da bismuti, romlebic Tavs iyrian 71

marcvlis sazRvrebSi da auareseben foladis Tvisebebs. amitom mxurval- mtkice Senadnobebis misaRebad aucilebelia sufTa sawyisi masalebis ga- moyeneba. Tanamedrove mxurvalmtkice Senadnobebi zogjer Seicaven aTze met malegirebel danamats. Termuli damuSavebis dros Senadnobis fuZi- dan malegirebeli elementebis atomebi metad wvrili nawilakebis saxiT gamoiyofa, romlebic upiratesad Tavs iyrian fuZeliTonis marcvlis sazRvrebSi da xels uSlian bzarwarmoqmnis procesis ganviTarebas. pirveli mxurvalmtkice Senadnobi rkinis fuZeze Seqmnilia XX sa- ukunis 40-ian wlebSi. misgan damzadebuli airturbinis TaTebis saeqsplu- atacio temperaturuli Weri 600-700 0 C Seadgenda. SedarebiT gviani mxurvalmtkice Senadnobebis fuZed gamoyenebu- lia rkinis mezoblebi periodul sistemaSi – nikeli da kobalti. aseT SenadnobebSi atomebs Soris SeWidulobis Zalebi SedarebiT gazrdilia da, aqedan gamomdinare, ufro maRali dnobis temperaturiT xasiaTdebian. miuxedavad amisa, saeqspluatacio temperaturuli Weri mxolod 1000 0 C-is zRvrebSi mdebareobs. bunebrivia, ufro mxurvalmtkice Senadnobebis misa- Rebad fuZed Zneldnobadi liTonebis gamoyenebaa saWiro. sufTa volframi (t dn=3410 0 C) ar xasiaTdeba mxurvalmedegobiT, radgan ukve 700 0 C-ze misi Jangeulebi advilad qrolavs. arakeTilSobili liTonebis mTavar damcav fenas xom swored maT zedapirze warmoqmnili mdgradi oqsiduri firebi warmoadgens. vakuumSi an inertuli airis atmos- feroSi volframs Jangva ar emuqreba, xolo haerze muSaobisaTvis ki sa- Wiro xdeba rTuli Sedgenilobis Senadnobebis gamoyeneba an mis zedapir- ze koroziamedegi danafaris xelovnurad Seqmna. volframisa da sxva Znel- dnobadi liTonebis fuZeze SenadnobTa miReba ar aris ioli, radgan mra- vali malegirebeli elementi volframis gadnobamde iwyebs aorTqlebas. molibdenis (t dn=2610 0 C) Senadnobebi ukve poulobs gamoyenebas mrewvelobaSi. misgan amzadeben TviTmfrinavis, raketisa da kosmosuri aparaturis iseT sapasuxismgeblo detalebs, romlebic muSaoben maRal temperaturebze erTdrouli Zlieri datvirTvis pirobebSi. tantalis (t dn=3000 0 C) Senadnobebi volframTan da hafniumTan (t dn= =1975 0 C) simtkices inarCuneben 2000 0 C-mde da ar myifdebian absolutur nu- 72

marcvlis sazRvrebSi da auareseben foladis Tvisebebs. amitom mxurval-<br />

mtkice Senadnobebis misaRebad aucilebelia sufTa sawyisi masalebis ga-<br />

moyeneba.<br />

Tanamedrove mxurvalmtkice Senadnobebi zogjer Seicaven aTze<br />

met malegirebel danamats. Termuli damuSavebis dros Senadnobis fuZi-<br />

dan malegirebeli elementebis atomebi metad wvrili nawilakebis saxiT<br />

gamoiyofa, romlebic upiratesad Tavs iyrian fuZeliTonis marcvlis<br />

sazRvrebSi da xels uSlian bzarwarmoqmnis procesis ganviTarebas.<br />

pirveli mxurvalmtkice Senadnobi rkinis fuZeze Seqmnilia XX sa-<br />

ukunis 40-ian wlebSi. misgan damzadebuli airturbinis TaTebis saeqsplu-<br />

atacio temperaturuli Weri 600-700 0 C Seadgenda.<br />

SedarebiT gviani mxurvalmtkice Senadnobebis fuZed gamoyenebu-<br />

lia rkinis mezoblebi periodul sistemaSi – nikeli da kobalti. aseT<br />

SenadnobebSi atomebs Soris SeWidulobis Zalebi SedarebiT gazrdilia<br />

da, aqedan gamomdinare, ufro maRali dnobis temperaturiT xasiaTdebian.<br />

miuxedavad amisa, saeqspluatacio temperaturuli Weri mxolod 1000 0 C-is<br />

zRvrebSi mdebareobs. bunebrivia, ufro mxurvalmtkice Senadnobebis misa-<br />

Rebad fuZed Zneldnobadi liTonebis gamoyenebaa saWiro.<br />

sufTa volframi (t dn=3410 0 C) ar xasiaTdeba mxurvalmedegobiT,<br />

radgan ukve 700 0 C-ze misi Jangeulebi advilad qrolavs. arakeTilSobili<br />

liTonebis mTavar damcav fenas xom swored maT zedapirze warmoqmnili<br />

mdgradi oqsiduri firebi warmoadgens. vakuumSi an inertuli airis atmos-<br />

feroSi volframs Jangva ar emuqreba, xolo haerze muSaobisaTvis ki sa-<br />

Wiro xdeba rTuli Sedgenilobis Senadnobebis gamoyeneba an mis zedapir-<br />

ze koroziamedegi danafaris xelovnurad Seqmna. volframisa da sxva Znel-<br />

dnobadi liTonebis fuZeze SenadnobTa miReba ar aris ioli, radgan mra-<br />

vali malegirebeli elementi volframis gadnobamde iwyebs aorTqlebas.<br />

molibdenis (t dn=2610 0 C) Senadnobebi ukve poulobs gamoyenebas<br />

mrewvelobaSi. misgan amzadeben TviTmfrinavis, raketisa da kosmosuri<br />

aparaturis iseT sapasuxismgeblo detalebs, romlebic muSaoben maRal<br />

temperaturebze erTdrouli Zlieri datvirTvis pirobebSi.<br />

tantalis (t dn=3000 0 C) Senadnobebi volframTan da hafniumTan (t dn=<br />

=1975 0 C) simtkices inarCuneben 2000 0 C-mde da ar myifdebian absolutur nu-<br />

72

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!