loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

01.03.2013 Views

dasavleT evropaSi, Tumca 700 wlis Semdeg damuSavebis saidumloeba dai- karga. sainteresoa, rogor SeZles Sua saukuneebSi mcxovrebma adamianeb- ma Tanamedrove teqnologiisa da malegirebeli elementebis ∗ damatebis gareSe aseTi gasaocari uJangavi da araCveulebrivad mtkice foladis mi- Reba? Tu damaskuri foladis warmoeba odesRac iyo aTvisebuli, ratom daiviwyes igi adamianebma? akademikosma vereSCaginma am kiTxvas ase upasu- xa: `is, rac SemTxveviT aris mignebuli eqsperimentis gziT da jer kidev ar aris gaazrebuli da gagebuli adamianebis mier, igi maT sanaxevrod ekuTvnis.~ zogierTi mkvlevaris azriT, madani, romelisganac damaskos fo- lads adnobdnen, volframs Seicavda. uZvelesma ostatebma swored imis wyalobiT SeZles bulatisaTvis damaxasiaTebeli saucxoo Tvisebebis mqone foladis miReba, rom masalad bunebrivad legirebul rkinas iye- nebdnen. unda vivaraudoT, rom amave mizeziT ver Rebulobdnen sxva meta- lurgiul centrebSi msgavsi Tvisebebis mqone liTons – saidumloeba xom adgilobrivi rkinis madnis SedgenilobaSi iyo damaluli. bulatis fo- ladis warmoebis Sewyveta dakavSirebuli unda iyos bunebrivad legire- buli madnis maragis amowurvasTan. sxvaTa azriT ki bulatma Tavisi mni- Svneloba dakarga cecxlsasroli iaraRis gamoCenis Semdeg da misi dam- zadebis saidumloebac gaqra. Tu daveyrdnobiT gamoCenili rusi metalurgis, p. anosovis kvle- vis Sedegebs, bulatis foladi Sedgeba rkinisa da rkinis karbidisagan. igi metad sufTa naxSirbadiani foladia, romelic unikalur Tvisebebs gansakuTrebuli reJimiT damuSavebis pirobebSi WedviT Rebulobs. bulatis burusiT mocul saidumloebas kidev ufro meti sicxade Semata saqarTvelos mecnierebaTa akademiis metalurgiis (amJamad f. Tava- Zis metalurgiisa da masalaTmcodneobis) institutis TanamSromelTa ga- mokvlevebma. aRmoCnda, rom bulatis specifikuri Tvisebebi Camosxmisa da Wedvis gansakuTrebuli meTodebis gamoyenebiT miiReba. pirveli safexuri _______________ ∗ malegirebeli elementi – qimiuri elementi, romelic sagangebod SehyavT ZiriTad liTonSi ama Tu im gansakuTrebuli (magaliTad, uJangavi) Tvisebis misaniWeblad. aseT folads legirebuls uwodeben. 43

iTvaliswinebs namzadis miRebas tigelSi gamdnari liTonis CamosxmiT ga- civebis gansakuTrebuli reJimis dacviT, xolo meore etapze mimdinare- obs naxevarfabrikatis maqsimaluri deformaciuli datvirTvis pirobebSi sxvadasxva daxriT Wedvis procesi. SemoTavazebuli teqnologiiT damza- debulma nimuSebma Tavisi fizikur-meqanikuri maxasiaTeblebiT istoriul bulatTan sruli Tanxvedra gamoamJRavna, rac imis mauwyebelia, rom bu- latis damzadebis saidumloeba warmatebiT amoixsna. zogierTi wyaros Tanaxmad, cnobil damaskos foladSi, romlisga- nac damzadebuli xmlebi karaqiviT Wridnen mtris xmlebsa da muzarads, dRevandelma mecnierebma cementitiT (Fe3C) gavsebuli naxSirbadis nano- ganzomilebis milakebi aRmoaCines. 10. rkina radgan rkina civilizaciis erT_erT safuZvels warmoadgens, Cvens saubars teqnikuri liTonebis Sesaxeb swored am elementiT daviwyebT. uZvelesi egviptelebi rkinas `vaaepre~-s (zogierTi wyaros Tanax- mad, `binipet~-s) uwodebdnen, rac TargmanSi ciur warmoSobils, ciur li- Tons niSnavs; mesopotamielebi - `an-bars~ (cis rkina), antikuri saberZne- Tisa da Crdilo kavkasiis macxovreblebi – varskvlovan liTons. es adas- turebs im mosazrebas, rom adamiani pirvelad meteoritul rkinas gaecno. rkinis miRebis teqnologia bevrad ufro gvian SemuSavda, radgan Wirda saWiro temperaturis miRweva. iyo dro, rodesac rkina oqroze Zvi- rad fasobda. magaliTad, Zvelegvipteli geografisa da istorikosis, strabonis cnobiT, afrikis zogierTi xalxi rkinaSi woniT aTjer met oqros iZleoda. homerosos nawarmoebSi `odisea~ moTxrobilia, rom Tama- SebSi gamarjvebulebs oqrosa da rkinis natexebiT asaCuqrebdnen. rkinis metismetad maRal Rirebulebas adasturebs agreTve skandinaviis samar- xebSi napovni xmali. igi mTlianad brinjaosgan iyo damzadebuli, xolo mWreli piri – rkinisgan. kacobriobis istoriaSi rkinis mniSvnelobis Sesaxeb kargad esmo- daT ZvelTa-Zveladac. romaeli swavluli, plinius ufrosi (I saukune) Tavis naSromSi aRniSnavda, rom rkina adamians aZlevs rogorc Cinebul, ise uborotes iaraRs. misgan damzadebuli xelsawyoebiT vWriT miwas, 44

dasavleT evropaSi, Tumca 700 wlis Semdeg damuSavebis saidumloeba dai-<br />

karga.<br />

sainteresoa, rogor SeZles Sua saukuneebSi mcxovrebma adamianeb-<br />

ma Tanamedrove teqnologiisa da malegirebeli elementebis ∗ damatebis<br />

gareSe aseTi gasaocari uJangavi da araCveulebrivad mtkice foladis mi-<br />

Reba? Tu damaskuri foladis warmoeba odesRac iyo aTvisebuli, ratom<br />

daiviwyes igi adamianebma? akademikosma vereSCaginma am kiTxvas ase upasu-<br />

xa: `is, rac SemTxveviT aris mignebuli eqsperimentis gziT da jer kidev<br />

ar aris gaazrebuli da gagebuli adamianebis mier, igi maT sanaxevrod<br />

ekuTvnis.~<br />

zogierTi mkvlevaris azriT, madani, romelisganac damaskos fo-<br />

lads adnobdnen, volframs Seicavda. uZvelesma ostatebma swored imis<br />

wyalobiT SeZles bulatisaTvis damaxasiaTebeli saucxoo Tvisebebis<br />

mqone foladis miReba, rom masalad bunebrivad legirebul rkinas iye-<br />

nebdnen. unda vivaraudoT, rom amave mizeziT ver Rebulobdnen sxva meta-<br />

lurgiul centrebSi msgavsi Tvisebebis mqone liTons – saidumloeba xom<br />

adgilobrivi rkinis madnis SedgenilobaSi iyo damaluli. bulatis fo-<br />

ladis warmoebis Sewyveta dakavSirebuli unda iyos bunebrivad legire-<br />

buli madnis maragis amowurvasTan. sxvaTa azriT ki bulatma Tavisi mni-<br />

Svneloba dakarga cecxlsasroli iaraRis gamoCenis Semdeg da misi dam-<br />

zadebis saidumloebac gaqra.<br />

Tu daveyrdnobiT gamoCenili rusi metalurgis, p. anosovis kvle-<br />

vis Sedegebs, bulatis foladi Sedgeba rkinisa da rkinis karbidisagan.<br />

igi metad sufTa naxSirbadiani foladia, romelic unikalur Tvisebebs<br />

gansakuTrebuli reJimiT damuSavebis pirobebSi WedviT Rebulobs.<br />

bulatis burusiT mocul saidumloebas kidev ufro meti sicxade<br />

Semata saqarTvelos mecnierebaTa akademiis metalurgiis (amJamad f. Tava-<br />

Zis metalurgiisa da masalaTmcodneobis) institutis TanamSromelTa ga-<br />

mokvlevebma. aRmoCnda, rom bulatis specifikuri Tvisebebi Camosxmisa da<br />

Wedvis gansakuTrebuli meTodebis gamoyenebiT miiReba. pirveli safexuri<br />

_______________<br />

∗ malegirebeli elementi – qimiuri elementi, romelic sagangebod<br />

SehyavT ZiriTad liTonSi ama Tu im gansakuTrebuli (magaliTad, uJangavi)<br />

Tvisebis misaniWeblad. aseT folads legirebuls uwodeben.<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!