01.03.2013 Views

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

lebuli mdgomareoba yofila. rogorc amboben fizikosebi da minerolo-<br />

gebi, TiTqmis mTeli samyaro kristaluria. amitom kristaluri agebule-<br />

bis Seswavla kristalografiis, liTonebis fizikisa da liTonmcodneo-<br />

bis erT-erTi pirvelxarisxovani, umniSvnelovanesi mimarTulebaa.<br />

myari nivTiereba SeiZleba amorful mdgomareobaSic arsebobdes.<br />

sityvebi `kristaluri~ ∗ da `amorfuli~ berZnuli warmoSobisaa. pirveli<br />

maTgani niSnavs yinuls, xolo meore – uformos.<br />

myari sxeulis normaluri mdgomareoba kristaluria. kristali,<br />

upirveles yovlisa, aris nawilakebis (atomebis, ionebis, molekulebis)<br />

uzarmazari raodenobis Tavmoyris adgili. sakiTxis gamartivebis mizniT<br />

yoveli atomi SeiZleba umcires sferod warmovidginoT. sivrceSi atome-<br />

bis urTierTganlagebisa da maT Soris aRZruli bmis Zalebis specifiku-<br />

ri xasiaTi kristals nivTierebisaTvis damaxasiaTebel sruliad axal<br />

Tvisebebs aniWebs.<br />

kristalisaTvis damaxasiaTebel yvelaze mTavarsa da zogad Tavi-<br />

seburebas nawilakebis (atomebis, ionebis, molekulebis) regularuli, mo-<br />

wesrigebuli, sivrceSi usasrulod ganmeorebadi ganlageba warmoadgens.<br />

aseTi uzarmazari raodenobis nawilakebis kanonzomieri, mowesrigebuli<br />

ganlageba sivrceSi gamoxatulebas poulobs kristalis garegnul for-<br />

maSic – nawilakebze moqmedi Zalebi maT rac SeiZleba axlo manZilze<br />

afiqsirebs raRac swor, samganzomilebian mdgomareobaSi, rac warmosax-<br />

viT sivrciT kristalur gisoss warmoqmnis. sivrceSi sferoebis umWidro-<br />

esi ganlageba ki SesaZlobelia ganxorcieldes ori saxis geometriul<br />

figuraSi:<br />

1. kubSi, sadac atomebs dakavebuli eqnebaT adgilebi wveroebSi da<br />

waxnagebis diagonalebis gadakveTis wertilebSi. atomebis aseT wyobas<br />

kubur waxnagdacentrebuls (wdk) uwodeben (nax. 1, a);<br />

2. heqsagonur prizmaSi, sadac garda wveroebisa, TiTo atomi gan-<br />

lagebuli iqneba zeda da qveda waxnagebis diagonalebis gadakveTis wer-<br />

tilebSi, sami ki – zeda da qveda waxnagebs Soris. aseT kristalur gi-<br />

soss mWidro heqsagonuri (mh) ewodeba (b). orive saxis kristalur gisos-<br />

________________<br />

∗ sityva `kristali~ espanur enaSi aRniSnavs minas, Tumca mina kris-<br />

talur nivTierebas ar miekuTvneba<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!