01.03.2013 Views

IXklasis

IXklasis

IXklasis

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1.1 nivTierebis raodenoba, moli<br />

mzesumziras marcval-marcval miirTmevT, magram Tu giyidiaT odesme<br />

mzesumzira saTiTaod _ marcvlebad?<br />

an asanTi Tu SegiZeniaT Rerebad, ko lofis gareSe? ratom?<br />

rac Seexeba atoms, magaliTad, wyalbadis<br />

atoms, imdenad mcirea, rom mzesumziris<br />

marcvlis zomisa daaxloebiT 200 milioni<br />

atomis grova iqneboda. asanTis Rerze ki<br />

SeiZleba erTmaneTis miyolebiT daaxloebiT<br />

400 milioni atomi moTavsdes.<br />

qimiuri reaqcia ki swored nivTi erebis<br />

Semad geneli nawilakebis _ atomebisa da<br />

molekulebis urTierTqmedebaa.<br />

magaliTad, reaqciaSi C + O2 = CO2 yoveli erTi atomi naxSirbadi urTierTqme<br />

debs erT molekula JangbadTan.<br />

am reaq ciaSi ki, 2H2 + O2 = 2H2O ori mo le kula wyalbadi urTier Tqme<br />

debs erT molekula JangbadTan.<br />

SesaZlebelia qimiuri reaqciisaTvis saWiro raodenobis atomebisa da<br />

molekulebis daTvla? awona?<br />

dagveTanxmebiT, rom Zalian mcire zomis nawilakebs Zalian mcire<br />

masa aqvs. amitom, calkeuli nawilakebis daT vla an awona praqtikulad<br />

SeuZlebe lia. magram, SesaZlebelia nawilakTa awonadi raodenobis SerCeva.<br />

aseT raodenobad qimi kosebma 12 g nax SirbadSi arsebuli atomTa ricxvi<br />

SearCies da mas moli uwodes.<br />

ramdeni atomia erT mol, anu 12 g naxSirbadSi?<br />

gaangariSebiT dadgenilia, rom 1 mol na x Sir badSi 600 000 000 000 000 000 000 000<br />

atomia. mas avogadros mudmiva ewodeba da aRi niSneba N -Ti. A<br />

N A = 6 . 10 23 moli -1<br />

Tu nulebis rao denobas dav T v liT da xarisxis<br />

maCveneblad davwerT, miviRebT 6 . 10 23 1/moli<br />

rodesac nivTierebis raodenoba 6 . 10 23 na wilakiT ganisazRvreba, amboben,<br />

rom gvaqvs erTi moli nivTiereba.<br />

sidides, romelic nivTierebis Se ma dgeneli nawilakebis (atomebis, molekulebis/ionebis)<br />

raodenobas aRricxavs (zomavs) molis saSualebiT, nivTierebis<br />

raodenoba ewodeba.<br />

moli nivTierebis iseTi raodenobaa, romelic Seicavs avogadros ricxvis<br />

tol struqturul nawilakTa erTobliobas.<br />

moli nivTierebis raodenobis erTeulia, is aRiniSneba berZnuli asoTi ν<br />

(niu).<br />

iangariSeT, ramdeni molia 18.1023 atomi naxSirbadi?<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!