Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1.1 nivTierebis raodenoba, moli<br />
mzesumziras marcval-marcval miirTmevT, magram Tu giyidiaT odesme<br />
mzesumzira saTiTaod _ marcvlebad?<br />
an asanTi Tu SegiZeniaT Rerebad, ko lofis gareSe? ratom?<br />
rac Seexeba atoms, magaliTad, wyalbadis<br />
atoms, imdenad mcirea, rom mzesumziris<br />
marcvlis zomisa daaxloebiT 200 milioni<br />
atomis grova iqneboda. asanTis Rerze ki<br />
SeiZleba erTmaneTis miyolebiT daaxloebiT<br />
400 milioni atomi moTavsdes.<br />
qimiuri reaqcia ki swored nivTi erebis<br />
Semad geneli nawilakebis _ atomebisa da<br />
molekulebis urTierTqmedebaa.<br />
magaliTad, reaqciaSi C + O2 = CO2 yoveli erTi atomi naxSirbadi urTierTqme<br />
debs erT molekula JangbadTan.<br />
am reaq ciaSi ki, 2H2 + O2 = 2H2O ori mo le kula wyalbadi urTier Tqme<br />
debs erT molekula JangbadTan.<br />
SesaZlebelia qimiuri reaqciisaTvis saWiro raodenobis atomebisa da<br />
molekulebis daTvla? awona?<br />
dagveTanxmebiT, rom Zalian mcire zomis nawilakebs Zalian mcire<br />
masa aqvs. amitom, calkeuli nawilakebis daT vla an awona praqtikulad<br />
SeuZlebe lia. magram, SesaZlebelia nawilakTa awonadi raodenobis SerCeva.<br />
aseT raodenobad qimi kosebma 12 g nax SirbadSi arsebuli atomTa ricxvi<br />
SearCies da mas moli uwodes.<br />
ramdeni atomia erT mol, anu 12 g naxSirbadSi?<br />
gaangariSebiT dadgenilia, rom 1 mol na x Sir badSi 600 000 000 000 000 000 000 000<br />
atomia. mas avogadros mudmiva ewodeba da aRi niSneba N -Ti. A<br />
N A = 6 . 10 23 moli -1<br />
Tu nulebis rao denobas dav T v liT da xarisxis<br />
maCveneblad davwerT, miviRebT 6 . 10 23 1/moli<br />
rodesac nivTierebis raodenoba 6 . 10 23 na wilakiT ganisazRvreba, amboben,<br />
rom gvaqvs erTi moli nivTiereba.<br />
sidides, romelic nivTierebis Se ma dgeneli nawilakebis (atomebis, molekulebis/ionebis)<br />
raodenobas aRricxavs (zomavs) molis saSualebiT, nivTierebis<br />
raodenoba ewodeba.<br />
moli nivTierebis iseTi raodenobaa, romelic Seicavs avogadros ricxvis<br />
tol struqturul nawilakTa erTobliobas.<br />
moli nivTierebis raodenobis erTeulia, is aRiniSneba berZnuli asoTi ν<br />
(niu).<br />
iangariSeT, ramdeni molia 18.1023 atomi naxSirbadi?<br />
7