saxelmZRvanelos gamoyenebis instruqcia - Ganatleba
saxelmZRvanelos gamoyenebis instruqcia - Ganatleba saxelmZRvanelos gamoyenebis instruqcia - Ganatleba
eqsperimentuli kvlevis meTodebia: dakvirveba da cda. gitaris (Conguris, fanduris) sims gamohkari TiTi da daakvirdi sims. ra Seicvleba, Tu aJRerebul sims mWidrod Seaxeb xels? ratom? dakvirvebis meTodi, umTavresad, gamoiyeneboda fizikis ganviTarebis sawyis safexurze. magaliTad, uZveles droSi miaCndaT, rom dedamiwa brtyeli iyo da mas eyrdnoboda cis TaRi. SemdgomSi, dakvirvebebis Sejamebis Sedegad, mividnen daskvnamde, rom dedamiwa sferuli formisaa. aseve dakvirvebis Sedegi iyo mzisa da mTvaris dabnelebis mizezebis aRmoCenac. ivaraude, ramdenjer meti dro dasWirdeba 2 litri wylis aduRebas, Tu imave pirobebSi (erTsa da imave WurWelSi da quraze) 1 litri wylis aduRebas dasWirda, vTqvaT, 10 wuTi. Seni varaudi saxlSi Seamowme cdiT da gamoitane daskvna. gansxvavebiT dakvirvebisagan, cdebis Casatareblad specialuri winaswari momzadebaa saWiro. xSirad mecnierebi gamoTqvamen varauds (hipoTezas), romelTa Semowmeba aucilebelia cdiT. cdis Catarebisas unda vicodeT, ra mizniT tardeba cda, ra xelsawyoebi gvWirdeba amisTvis, rogori TanmimdevrobiT unda CavataroT igi. bolos, unda SevZloT miRebuli Sedegis Sedareba im varaudTan (hipoTezas Tan), ris Sesamowmebladac Catarda cda, gamovitanoT daskvna da avxsnaT movlena. gaazreba gaixsene bunebaSi mimdinare sxvadasxva movlena da aRwere isini. saSinao davaleba eqsperimentuli davaleba dakvirveba wylis aduRebis xangrZlivobaze. mocemuli gaqvs: wyali, WurWeli wylis asaduReblad, qura, wammzomi. Caasxi WurWelSi erTi litri wyali. moaTavse anTebul quraze da aiTvale wylis aduRebis dro. daelode qvabis gacivebas. Caasxi qvabSi imave temperaturis ori litri wyali da Caatare igive cda. Seadare erTmaneTs wylis aduRebis dro pirveli da meore cdis SemTxvevaSi. gamoitane daskvna. cda aris garkveuli miznis misaRwevad sagangebod Seqmnil xelovnur pirobebSi movlenebis, sxeulebisa da faqtebis Seswavla.
1.2 fizikuri sidide SeiZleba uSualod gaizomos an gazomili sidideebiT iqnes gamoangariSebuli. 10 sm 10 ifiqre da imsjele 10 sm sur. 10 sur. 4 10 sm kubis moculoba = 10sm X10 smX10 sm = 1000 sm 3 fiziuri sidideebi sur. 5 sur. 8 sur. 6 ras zomaven TiToeuli am xelsawyoTi? sur. 7 sur. 9 yvelaferi, rac Cvens garSemoa, materiaa. materiis erTerTi saxe nivTierebaa. yoveli sxeuli nivTierebisgan Sedgeba da aqvs sakuTari forma, moculoba, masa, feri, suni da sxv. materia ganuwyvetliv moZraobs da icvleba. am cvlilebis erTerTi saxea fizikuri movlena. yvela sxeuli da fizikuri movlena xasiaTdeba fizikuri sidideebiT. fizikuri sidideebia: man Zili, dro, masa, temperatura, moculoba da sxv. yvela fizikur sidides aqvs ricxviTi mniSvneloba da sazomi erTeuli. fizikuri sididis ricxviTi mniSvnelobis sapovnelad saWiroa misi gazomva. amisaTvis fizikuri sidide unda SevadaroT am sididis erTeulad miRebul etalonur * sidides. magaliTad, sigrZis gazomvisas am sxeulis sigrZes adareben sigrZis etalons _ 1 metrs. masis gazomvisas am sxeulis masas adareben masis etalons _ 1 kilograms da sxv. sxvadasxva fizikuri sididis gasazomad iyeneben specialur xelsawyoebs (sur. 49). magram zogier Ti fizikuri sididis gazomva SeuZlebelia, radgan ar arsebobs misi gamzomi xelsawyo. magaliTad, SeuZlebelia kubis formis sxeulis moculobis uSualo gazomva. misi moculoba gamoiangariSeba gazomili gverdebis sigrZis namravliT (sur. 10). ___________ * sigrZisa da masis etalonebi specialurad aris daculi pariz Tan axlos, q. sevrSi, zomisa da wonis saerTaSoriso biuroSi.
- Page 1 and 2: saxelmZRvanelos gamoyenebis instruq
- Page 3: 1.1 ifiqre da imsjele movlena, dakv
- Page 7 and 8: 1.3 sur. 12 me12 suraTze a, b, g,
- Page 9 and 10: 14 II nivTierebis agregatuli mdgoma
- Page 11 and 12: 1 2.1 ifiqre da imsjele romel agreg
- Page 13 and 14: 1 2.2 wyalSi uSveben saRebavs. daak
- Page 15 and 16: 2.3 dnoba aris niv Tierebis gadas
- Page 17 and 18: 2.4 Seni azriT, ra fizikuri movlena
1.2<br />
fizikuri sidide<br />
SeiZleba uSualod<br />
gaizomos an gazomili<br />
sidideebiT iqnes<br />
gamoangariSebuli.<br />
10 sm<br />
10<br />
ifiqre da imsjele<br />
10 sm<br />
sur. 10<br />
sur. 4<br />
10 sm<br />
kubis moculoba =<br />
10sm X10 smX10 sm = 1000 sm 3<br />
fiziuri sidideebi<br />
sur. 5<br />
sur. 8<br />
sur. 6<br />
ras zomaven TiToeuli am xelsawyoTi?<br />
sur. 7<br />
sur. 9<br />
yvelaferi, rac Cvens garSemoa, materiaa. materiis<br />
erTerTi saxe nivTierebaa. yoveli sxeuli<br />
nivTierebisgan Sedgeba da aqvs sakuTari forma,<br />
moculoba, masa, feri, suni da sxv.<br />
materia ganuwyvetliv moZraobs da icvleba. am<br />
cvlilebis erTerTi saxea fizikuri movlena.<br />
yvela sxeuli da fizikuri movlena xasiaTdeba<br />
fizikuri sidideebiT. fizikuri sidideebia: man<br />
Zili, dro, masa, temperatura, moculoba da sxv.<br />
yvela fizikur sidides aqvs ricxviTi mniSvneloba da<br />
sazomi erTeuli. fizikuri sididis ricxviTi mniSvnelobis<br />
sapovnelad saWiroa misi gazomva. amisaTvis<br />
fizikuri sidide unda SevadaroT am sididis erTeulad<br />
miRebul etalonur * sidides. magaliTad, sigrZis<br />
gazomvisas am sxeulis sigrZes adareben sigrZis<br />
etalons _ 1 metrs. masis gazomvisas am sxeulis masas<br />
adareben masis etalons _ 1 kilograms da sxv.<br />
sxvadasxva fizikuri sididis gasazomad iyeneben<br />
specialur xelsawyoebs (sur. 49). magram zogier<br />
Ti fizikuri sididis gazomva SeuZlebelia, radgan<br />
ar arsebobs misi gamzomi xelsawyo. magaliTad,<br />
SeuZlebelia kubis formis sxeulis moculobis uSualo<br />
gazomva. misi moculoba gamoiangariSeba gazomili<br />
gverdebis sigrZis namravliT (sur. 10).<br />
___________<br />
* sigrZisa da masis etalonebi specialurad aris daculi pariz<br />
Tan axlos, q. sevrSi, zomisa da wonis saerTaSoriso biuroSi.