13.03.2024 Views

avpao-para-commando-154-def

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

MORTS POUR LA DÉFENSE DE LA LIBERTÉ<br />

ET DES DROITS DE L'HOMME<br />

Christophe DUPONT<br />

Thierry LOTIN<br />

Yannick LEROY<br />

Alain DEBATTY<br />

Marc UYTEBROECK<br />

7 avril 1994 7 april 1994<br />

Christophe RENWA<br />

Louis PLESCIA<br />

Stéphane LHOIR<br />

Bruno BASSINE<br />

Bruno MEAUX<br />

GEVALLEN VOOR DE VERDEDIGING VAN<br />

DE VRIJHEID EN DE MENSENRECHTEN<br />

Revue de Tijdschrift van<br />

Amicale Nationale Para-Commando Vriendenkring<br />

Maart – Mars 2024 – Prijs – Prix : 3,00 € N°<strong>154</strong>


Para-Commando N° <strong>154</strong><br />

Amicale Nationale<br />

Para - Commando<br />

Inhoud – Sommaire<br />

59ste jaargang – 59e année<br />

Maart – Mars 2024<br />

Le mot du Président en fonction<br />

Het woord van de dienstdoende Voorzitter3<br />

Toespraak Frédéric Linotte, Colonel BEM Comd<br />

SO Regt en Wim Denolf, Colonel (GS)<br />

Director SOCOM - 30/01/2024 stadhuis Brussels..........4<br />

Discours Frédéric Linotte, Colonel BEM Comd<br />

SO Regt et Wim Denolf, Colonel (GS)<br />

Director SOCOM - 30/01/2024 hôtel de ville Bruxelles....5<br />

Nationale Para - Commando<br />

Vriendenkring<br />

A.N.P.C.V.<br />

Il y aura 30 ans le 7 avril 1994<br />

Un drame au pays des mille collines éclatait..................8<br />

30 Jaar geleden op 7 april 1994<br />

Vond een drama plaats in het land der duizend heuvelen ....9<br />

Ere aan de slachtoffers van Detmold en Veckershagen<br />

Hommage aux victimes de Detmold et Veckershagen<br />

26 oktober - 26 Octobre 2023....................................... 11<br />

Hulde aan Koning Boudewijn.......................................12<br />

Hommage au Roi Baudouin .........................................13<br />

They only fly away.......................................................19<br />

Editeur responsable – Verantwoordelijke uitgever :<br />

Michel Leenaers<br />

Siège Social – Sociale Zetel<br />

Club Prince Albert<br />

Rue des Petits Carmes 20<br />

1000 Bruxelles<br />

Compte en banque - Bankrekening:<br />

BE56 7360 31 94 45 88<br />

Secrétaire – Secretaris<br />

092-30.23.84<br />

Trésorier – Penningmeester<br />

02-377.54.28<br />

Rédacteur en chef – Hoofdredacteur :<br />

E. Genot (milo.genot@gmail.com)<br />

Comité de Rédaction – Redactiecomité :<br />

M. Leenaers – W. Mertens – M. Daemen – S. Stienlet<br />

Photos - Foto's :<br />

J. Grauls<br />

Lay-out – Drukkerij / Mise en page –<br />

Imprimerie : Van der Poorten.<br />

Me and my pal - le vendredi 13 septembre a<br />

Woluwe Saint Lambert<br />

Me and my pal op vrijdag 13 september in<br />

Sint-Lambrechts Woluwe....................................................19<br />

Luitenant John Van der Heyden werd in de nacht van 9<br />

op 10 augustus 1944 met zijn « squad » ge<strong>para</strong>chuteerde<br />

ten zuiden van Monschau. Hij is de eerste geallieerde<br />

officier die, in uniform, duitsland binnendringt............20<br />

Le Lieutenant John Van der Heyden, largué avec<br />

son « squad » au sud de Monschau dans la nuit du 9<br />

au 10 août 1944 est le premier officier allié à pénétrer<br />

en allemagne en uniforme.............................................21<br />

Guy Beck ancien Para-Commando et poète<br />

Un homme de chez nous...............................................30<br />

Guy Beck gewezen Para-Commando en dichter<br />

Een man van bij ons.....................................................31<br />

Assemblée Générale de l’ANPCV (AG)<br />

ANPCV Algemene Vergadering (AV)..........................33<br />

Dates a ne pas oublier - Data om niet te vergeten.........33<br />

Les Parachutistes de la 82 ème Airborne<br />

Dans la bataille de Cheneux..........................................34<br />

De Parachutisten van de 82 e Airborne<br />

In de veldslag van Cheneux..........................................35<br />

Un peu d'humour – Even lachen...................................42<br />

Website : www.anpcv.be<br />

La Régionale de Mouscron<br />

Une exposition des Paras pendant le Service Militaire.....43<br />

2<br />

Para-Commando Nr <strong>154</strong>


Mot du président en fonction<br />

Woord van de dienstdoende voorzitter<br />

Permettez-moi tout d’abord de renouveler les vœux<br />

que notre past-président vous a déjà adressés<br />

lors de son mot de départ dans le Para-Commando<br />

153. Après son départ inopiné pour raisons personnelles,<br />

je me permets de vous adresser ces<br />

quelques mots.<br />

Je suis entré au conseil d’administration de<br />

l’ANPCV en 2007, recruté par Milo Genot, et<br />

j’avais déjà acté comme président faisant fonction<br />

en 2017 lors du départ de Paul Van Neste, avant<br />

de contacter la plupart des anciens commandants de<br />

régiment qui avaient tous refusé de reprendre la présidence.<br />

C’est alors que je m’étais tourné vers le Général<br />

de Brigade Pascal Laureys, jeune retraité en provenance de<br />

Brunssum sur les conseils de Richard Schepkens. Je tiens tout d’abord<br />

à lui rendre hommage et le remercier pour les cinq années qu’il a<br />

passées auprès de nous. Je peux confirmer qu’il s’est engagé à fond<br />

dans cette tâche et qu’il a participé régulièrement aux activités tant<br />

nationales que celles organisées par les régionales. Pendant sa prési<br />

dence, il fut fort apprécié par tous les membres du Comité Exécutif<br />

National ainsi que par les conseils d’administration des régionales.<br />

Comme le Général e.r. Laureys l’a annoncé dans son éditorial,<br />

2024 sera pour les <strong>para</strong>-<strong>commando</strong>s une année de célébration. En<br />

plus de nous revoir pour les 60 ans des opérations Red et Black<br />

Dragon et les 30 ans de la commémoration des 10 <strong>commando</strong>s tués<br />

à Kigali, je vous informe que se tiendra une autre cérémonie le<br />

15 novembre 2024 au Musée Africain de Tervuren, en présence<br />

de beaucoup d’autorités tant militaires que civiles, dont le général<br />

Aviateur Karel Vervoort, pilote lors de l’opération. Cette activité est<br />

organisée par l’ASBL « Mémoires du Congo » et se tiendra de 10 à<br />

12 hr, suivi d’une moambe au prix de 35 €. Tous les anciens seront<br />

cordialement invités.<br />

En ce qui me concerne, je ne tiens pas personnellement à reprendre<br />

la tête de l’ANPCV ayant déjà d’autres fonctions de direction dans<br />

d’autres organismes civils et/ou reconnus par la Défense. Je continuerai<br />

cependant à assumer ma fonction de président f.f. national au<br />

service de l’ANPCV. C’est la raison pour laquelle je fais appel aux<br />

jeunes officiers retraités (ou moins jeunes) qui viennent de quitter les<br />

<strong>para</strong>-<strong>commando</strong>s de se porter candidats pour reprendre la présidence.<br />

Ils peuvent me contacter sans problème au 0497/680195 ou par mail<br />

à mon adresse : leenaersm@hotmail.com<br />

J’espère de tout cœur que le Spirit qui nous caractérise motivera<br />

les hésitants.<br />

Michel Leenaers<br />

Colonel BEM e.r.<br />

Président en fonction ANPCV<br />

United we Conquer !<br />

Never Surrender !<br />

Staat u mij allereerst toe de wensen te hernieuwen<br />

die onze vorige voorzitter al tot U had gericht<br />

in zijn afscheidswoord in Para-Commando 153. Na<br />

zijn onverwacht vertrek om persoonlijke redenen<br />

wil ik graag deze paar woorden tot u richten.<br />

Ik werd in 2007 lid van de raad van bestuur<br />

van de ANPCV, gerekruteerd door Milo Genot,<br />

en ik was al dienstdoende (d.d) voorzitter in 2017<br />

toen Paul Van Neste vertrok. Ik nam contact met<br />

de meeste vorige regimentscommandanten, die<br />

weigerden om het voorzitterschap over te nemen.<br />

Op dat moment wendde ik mij op advies van Richard<br />

Schepkens tot Brigadegeneraal b.d. Pascal Laureys, een<br />

jonge gepensioneerde uit Brunssum. Ik wil eerst hulde aan<br />

hem brengen en hem bedanken voor de vijf jaar die hij bij ons heeft<br />

doorgebracht. Ik kan bevestigen dat hij zich volledig voor deze taak<br />

heeft ingezet en dat hij regelmatig heeft deelgenomen aan zowel<br />

nationale als regionale activiteiten. Tijdens zijn voorzitterschap werd<br />

hij enorm gewaardeerd door alle leden van het Nationaal Uitvoerend<br />

Comité en door de regionale raden van bestuur.<br />

Zoals Generaal b.d. Laureys aankondigde in zijn editoriaal, zal<br />

2024 een celebratie jaar zal zijn voor de <strong>para</strong><strong>commando</strong>’s. Buiten dat<br />

wij ons zullen weer zien voor de 60e verjaardag van de Operaties Red<br />

en Black Dragon en de 30e verjaardag van de herdenking van de 10<br />

<strong>commando</strong>’s die in Kigali zijn omgekomen, deel ik U mee dat er op<br />

15 november 2024 nog een ceremonie in het Afrikaans Museum in<br />

Tervuren zal worden gehouden, in aanwezigheid van vele autoriteiten,<br />

zowel militaire als civiele, waaronder Generaal Vlieger Karel Vervoort,<br />

piloot tijdens de operatie. Deze activiteit wordt georganiseerd door<br />

de VZW “Mémoires du Congo” en zal plaatsvinden van 10.00 tot<br />

12.00 uur, gevolgd door een moambe aan de prijs van € 35. Alle leden<br />

ANPCV die in de operaties deel namen zijn van harte uitgenodigd.<br />

Wat mij betreft wil ik niet persoonlijk het hoofd overnemen van de<br />

ANPCV, als ik al andere managementfuncties heb bij andere civiele<br />

organisaties en/of erkend is door Defensie. Ik zal echter mijn rol als<br />

nationaal dienstdoende voorzitter in dienst van de ANPCV blijven<br />

vervullen. Daarom roep ik jonge gepensioneerde officieren (of niet<br />

zo jong) die net de <strong>para</strong><strong>commando</strong>’s hebben verlaten op om zich<br />

kandidaat te stellen voor het voorzitterschap. Zij kunnen mij zonder<br />

probleem contacteren op het nummer 0497/680195 of per e-mail op<br />

mijn adres: leenaersm@hotmail.com<br />

Ik hoop oprecht dat de Spirit die ons karakteriseert, de aarzelaars<br />

zal motiveren.<br />

United we Conquer !<br />

Never Surrender !<br />

Michel Leenaers<br />

Kolonel SBH b. d.<br />

Dienstdoende voorzitter ANPCV<br />

United We Conquer Never Surrender Who Dares Wins<br />

3


Toespraak Frédéric LINOTTE, Ir Colonel BEM Comd SO Regt<br />

en Wim DENOLF, Colonel (GS) Director SOCOM -<br />

30/01/2024 Stadhuis Brussels<br />

2024: Een jaar van omwenteling<br />

Dames en Heren, 2024 belooft een jaar van grote veranderingen<br />

te worden voor de Belgische Special Forces. Terwijl<br />

België het voorzitterschap van de Europese Unie op zich neemt, wordt<br />

onze grootschalige oefening, Storm Tide, een showcase van onze<br />

nationale evacuatiecapaciteit van Belgische en Europese onderdanen<br />

ingebed in een Europese partnerschap tussen België, Frankrijk,<br />

Groot-Brittannië en Spanje. Dit jaar, met federale verkiezingen en een<br />

wereldwijd politiek landschap dat in 40% van de landen gekenmerkt<br />

wordt door volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit,<br />

benadrukt de cruciale rol van onze Special Forces in het handhaven<br />

van stabiliteit en veiligheid. In de woorden van een andere militaire<br />

grootheid, Generaal Dwight D. Eisenhower: ‘plans are nothing,<br />

planning is everything’. Deze woorden weerspiegelen de noodzaak<br />

van constante aanpassing en voorbereiding, een essentieel aspect van<br />

onze strategische benadering. Wij hebben daarbij heel erg oog voor<br />

de Lessons Learned in de actuele conflicten, die wij implementeren<br />

in onze doctrines.<br />

Dames en Heren, Geachte Gasten in uw rangen, titels en kwaliteiten<br />

en leden van het Belgian Special Operations Command<br />

en Special Operation Regiment,<br />

Bij deze veelbelovende gelegenheid om 2024 in te luiden, willen<br />

Wim en ikzelf onze oprechte dankbaarheid betuigen aan elk van jullie.<br />

Vanavond is niet alleen een viering van het nieuwe jaar, maar ook<br />

een reflectie op de ontembare geest en de niet aflatende toewijding<br />

die onze Belgische Speciale Operatie Strijdkrachten kenmerkt; niet<br />

alleen de Speciale Strijdkrachten en de ParaCommando’s, maar ook<br />

de vele helpers die deze bijzondere SOF geest uitdragen.<br />

© sal<strong>para</strong>dis / Adobe Stock<br />

Meer concreet, in 2024, dragen de Belgische Special Operations<br />

Forces ook bij aan het Nieuwe NATO Force Model en wij maken de<br />

delta tussen wat we zeggen wat we kunnen doen en wat we effectief<br />

doen voor de NATO zo klein mogelijk. Wij willen met verschillende<br />

Taskgroups van verschillende niveaus bijdragen aan wat de NAVO<br />

van ons vraagt. 2024 is daarvoor het opwerkjaar en bovendien plannen<br />

wij de ontplooiing van FSF (Forward Special Operation Forces)<br />

die het terrein, de cultuur en de partners beter moeten leren kennen.<br />

Specifiek ook voor dit jaar vieren we de significante realisatie<br />

van het STOL-project, waarmee we ons eerste vliegtuig met vaste<br />

vleugels, toegewijd aan de Special Operations Forces (SOF), hebben<br />

verworven. Daarnaast hebben we concrete stappen gezet met<br />

het contract voor de Rotary Wing (RW) Light Utility Helicopter en<br />

de succesvolle afronding van de operationele test- en evaluatiefase<br />

voor de A400M, die nu volledig operationeel is. Deze vooruitgang<br />

markeert een grote stap richting de implementatie van het «jointness»-<br />

concept voor Special Operations Forces in België.<br />

In the face of adversity, courage is the key to triumph... Deze diepe<br />

woorden weerspiegelen het ethos van onze troepen, die veerkracht<br />

en moed tonen bij elke ondernomen missie.<br />

Speciale dank aan onze gewaardeerde internationale gasten, die<br />

de eenheid symboliseren die essentieel is voor wereldwijde veiligheid.<br />

Aangezien Speciale Operaties meestal worden uitgevoerd in<br />

een interdepartementale omgeving, willen we ook onze collega’s<br />

van de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, het NCCN, de<br />

VSSE (en onze Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst) eren.<br />

Inderdaad, zoals Clemenceau zei: «Oorlog! Het is een te ernstige<br />

zaak om aan militairen toe te vertrouwen.» Tenslotte willen we ook<br />

de burgemeester van Brussel en het stadsbestuur bedanken voor<br />

het ter beschikking stellen van dit prachtige symbolische gebouw<br />

in het hart van Brussel en meer nog deze zaal van Sint-Michael<br />

(de patroonheilige van de <strong>para</strong>chutisten). Op die manier is onze<br />

doelstelling van een ‘speciale’ lokalisatie bereikt. Onze band met<br />

het hart van Brussel en onze samenwerking met PolBru in de strijd<br />

tegen het terrorisme, samen met onze collega’s van Federale Politie<br />

en CGSU, versterkt nog onze inzet voor de veiligheid van onze<br />

stad en natie.<br />

D.g.à.d. : Colonel BEM F. Linotte, le bourgmestre de Bruxelles<br />

Ph. Close et le Colonel W. Denolf<br />

V.r.n.l. : Kolonel SBH F. Linotte, de burgemeester van Brussel<br />

Ph. Close en Kolonel W. Denolf<br />

4


Discours Frédéric LINOTTE, Ir Colonel BEM Comd SO Regt<br />

et Wim DENOLF, Colonel (GS) Director SOCOM -<br />

30/01/2024 Hôtel de ville Bruxelles<br />

Mesdames et Messieurs, chers invités en raison de vos grades,<br />

titres et qualités, membres du Commandement des opérations<br />

spéciales et du Régiment d’opérations spéciales de Belgique,<br />

En cette occasion propice à l’avènement de 2024, Wim et moimême<br />

exprimons notre sincère gratitude à chacun d’entre vous. Ce<br />

soir n’est pas seulement une célébration de la nouvelle année, mais<br />

une réflexion sur l’esprit indomptable et le dévouement inébranlable<br />

qui définissent nos forces d’opérations spéciales belges ; non<br />

seulement les forces spéciales et les <strong>para</strong>-<strong>commando</strong>s, mais aussi<br />

les nombreux facilitateurs qui disposent de cet esprit particulier des<br />

forces d’opérations spéciales.<br />

Face à l’adversité, le courage est la clé du triomphe... Ces mots<br />

profonds font écho à l’éthique de nos forces, qui font preuve de<br />

résilience et de courage dans chaque mission entreprise.<br />

Nous remercions tout particulièrement nos estimés invités internationaux,<br />

qui symbolisent l’unité essentielle à la sécurité mondiale.<br />

Les opérations spéciales étant le plus souvent exécutées dans un<br />

environnement interdépartemental, nous tenons également à saluer<br />

la présence de nos collègues du Service public fédéral des Affaires<br />

étrangères, du NCCN, du VSSE (et de notre Service Général du<br />

Renseignement et de Sécurité). En effet, comme le disait Clemenceau,<br />

«La guerre ! C’est une affaire trop sérieuse pour être confiée aux<br />

militaires». Enfin, nous tenons également à remercier le bourgmestre<br />

de Bruxelles et l’administration communale pour la mise à disposition<br />

de ce magnifique bâtiment symbolique au cœur de Bruxelles et surtout<br />

de cette salle Saint-Michel (qui est le patron des <strong>para</strong>chutistes).<br />

De cette manière, notre objectif d’avoir une localisation «spéciale»<br />

a été atteint. Notre lien avec le cœur de Bruxelles et notre collaboration<br />

dans la lutte contre le terrorisme avec la Police de Bruxelles,<br />

aux côtés de nos collègues de la Police Fédérale (FedPol) et de la<br />

CGSU, renforcent encore notre engagement en faveur de la sécurité<br />

de notre ville et de notre nation.<br />

2024 : Une année de bouleversements<br />

Mesdames et Messieurs, 2024 s’annonce comme une année<br />

de grands changements pour les Forces Spéciales belges.<br />

Alors que la Belgique assume la présidence de l’Union européenne,<br />

notre exercice à grande échelle, Storm Tide, sera une vitrine de notre<br />

capacité nationale d’évacuation des ressortissants belges et européens<br />

dans le cadre d’un partenariat européen entre la Belgique, la France,<br />

la Grande-Bretagne et l’Espagne. Cette année, avec les élections<br />

fédérales et un paysage politique mondial marqué par la volatilité,<br />

l’incertitude, la complexité et l’ambiguïté dans 40 % des pays, le<br />

rôle crucial de nos forces spéciales dans le maintien de la stabilité<br />

et de la sécurité est mis en évidence. Pour reprendre les mots d’un<br />

autre grand militaire, le général Dwight D. Eisenhower : «les plans<br />

ne sont rien, la planification est tout». Ces mots reflètent la nécessité<br />

d’une adaptation et d’une pré<strong>para</strong>tion constantes, un aspect essentiel<br />

de notre approche stratégique. Ce faisant, nous sommes très attentifs<br />

aux enseignements tirés des conflits actuels, que nous mettons en<br />

œuvre dans nos doctrines.<br />

Cette année encore, nous célébrons la réalisation importante du<br />

projet STOL, grâce auquel nous avons acquis notre premier aéronef<br />

à voilure fixe destiné aux forces d’opérations spéciales (SOF). Nous<br />

avons également franchi des étapes concrètes avec le contrat relatif<br />

à l’hélicoptère utilitaire léger (LUH) à voilure tournante et l’achèvement<br />

réussi de la phase d’essai et d’évaluation opérationnels de<br />

l’A400M, qui est désormais pleinement opérationnel. Ces progrès<br />

marquent une étape importante vers la mise en œuvre du concept<br />

d’interarmisation pour les forces d’opérations spéciales en Belgique.<br />

Bilan de 2023<br />

Regardons maintenant le passé proche : l’année 2023. En<br />

2023, notre gouvernement a pu compter sur nous. Malgré un<br />

environnement mondial fortement incertain et volatile, nous étions<br />

toujours prêts et préparés. Chaque crise majeure a fait l’objet d’une<br />

planification minutieuse d’options possibles, parfois, de détachements<br />

précurseurs ou de protection de Very Very Important Persons ont été<br />

envoyés en zones de conflit.. Les ‘Speciales operation Forces’ belges,<br />

nos forces spéciales et nos <strong>para</strong><strong>commando</strong>s ont ainsi été déployés<br />

l’année passée dans 15 pays différents, sous l’égide de 20 différents<br />

mandats ou missions. Nos troupes sont restées inébranlables, incarnant<br />

les leçons apprises du passé. Pendant ces missions, nous devons<br />

nous assurer d’être prêts au combat et même prêts pour une mission<br />

24 heures sur 24 et 7 jours sur 7 pour un certain nombre de tâches.<br />

Comme le mentionnait le Général George S. Patton : ‘le succès, c’est<br />

rebondir haut lorsque vous touchez le fond’. En 2023, nous avons<br />

démontré que notre capacité à nous adapter et à surmonter les défis<br />

n’est pas seulement un témoignage de notre passé, mais aussi un<br />

phare qui nous guide vers un avenir incertain. Dans ce cadre, Wim<br />

et moi voudraient spécialement remercier les commandants des<br />

composantes, le leadership et personnel de HR et MR et également<br />

notre IF, sans eux, notre transformation serait impossible.<br />

Plus concrètement, en 2024, les forces spéciales de la Belgique<br />

contribuent également au nouveau modèle de force de l’OTAN et<br />

nous minimisons le delta entre ce que nous disons pouvoir faire<br />

et ce que nous faisons effectivement pour l’OTAN. Nous voulons<br />

contribuer, avec différents groupes de travail de différents niveaux,<br />

à ce que l’OTAN nous demande. 2024 est l’année de montée en<br />

puissance pour cela et, en outre, nous planifions le déploiement des<br />

FSF (Forward Special Operation Forces) pour mieux connaître le<br />

terrain, la culture et les partenaires.<br />

5


Toespraak Frédéric LINOTTE en Wim DENOLF<br />

Terugblik op 2023<br />

Laten we eens kijken naar het nabije verleden: het jaar 2023.<br />

In 2023 kon onze regering op ons rekenen. Ondanks een zeer<br />

onzekere en volatiele mondiale omgeving waren we altijd klaar en<br />

voorbereid. Elke grote crisis was het voorwerp van een nauwgezette<br />

planning van de mogelijke opties, en soms werden vooruitgeschoven<br />

of beschermende detachementen van Very Very Important Persons<br />

naar conflictzones gestuurd. De Belgische Special Operations Forces,<br />

onze speciale strijdkrachten en <strong>para</strong><strong>commando</strong>’s werden vorig jaar<br />

ingezet in 15 verschillende landen, onder 20 verschillende mandaten<br />

of missies. Onze troepen bleven standvastig en belichamen de lessen<br />

uit het verleden. Tijdens deze missies moeten we ervoor zorgen dat<br />

we 24/7 gevechtsklaar en zelfs missieklaar zijn voor een aantal taken.<br />

Zoals generaal George S. Patton zei: ‘Succes is hoog terugveren als<br />

je de bodem hebt bereikt’. In 2023 hebben we laten zien dat ons<br />

vermogen om ons aan te passen en uitdagingen te overwinnen niet<br />

alleen een bewijs is van ons verleden, maar ook een baken dat ons<br />

de weg wijst naar een onzekere toekomst. In deze context willen<br />

Wim en ik in het bijzonder de commandanten van de onderdelen,<br />

de HR- en MR-leiding en het personeel bedanken, en ook onze FI,<br />

zonder wie onze transformatie onmogelijk zou zijn.<br />

Transformatie & visie 2040<br />

Onze transformatie is in volle gang. Voorbeelden van<br />

nieuwe capaciteiten en nieuwe missies en een nieuwe<br />

organisatie voor de bataljons tonen onze flexibiliteit en vastberadenheid<br />

om voorop te blijven lopen. Terwijl we ons ontwikkelen<br />

om de steeds veranderende dreigingen het hoofd te bieden, zetten<br />

we ons in om onze bijdrage aan vrede en veiligheid voortdurend<br />

te vernieuwen.<br />

In de woorden van Sun-Tzu: “In het midden van chaos zijn er ook<br />

kansen». Deze transformatie biedt ons niet alleen de kans om onze<br />

effectiviteit te vergroten, maar ook om nieuwe wegen te verkennen<br />

om ons land en de internationale gemeenschap te dienen.<br />

Na 20 jaar CT, waarin Special Operations Forces leidend en ondersteunend<br />

was, bevinden we ons nu weer in de realiteit van peerto-peer<br />

conflicten, waarin SOF in de meeste gevallen een ondersteunende<br />

rol zal hebben. Vergis je echter niet: de realiteit in Oekraïne<br />

laat dagelijks zien hoe SOF zeer relevant zijn op het slagveld en het<br />

verschil maken in de gevechten door hun gezamenlijkheid, gelaagdheid,<br />

creativiteit en moed.<br />

Als we vooruitkijken naar 2030-2040, zien we een ambitieuze toekomst<br />

voor de Belgische Defensie en de Special Operations Forces.<br />

Het Sterrenplan, het toekomstige Sterrenplan+ en onze ontwikkeling<br />

van de BELSOF Visie 2040 geven de weg aan naar modernisering en<br />

innovatie. Maar, zoals een bekend gezegde luidt, ‘de enige bron van<br />

kennis is ervaring’. Zoals eerder vermeld, vormen de lessen die we<br />

getrokken hebben uit recente gebeurtenissen, zoals die in Oekraïne,<br />

een schat aan kennis van onschatbare waarde.<br />

Hoewel we er niet op uit zijn om onze aantallen te verhogen,<br />

maar om ervoor te zorgen dat ons huidige OT goed gevuld is met<br />

de kwalitatieve mensen die we nodig hebben, staat het Belgische<br />

SOF de komende decennia voor de uitdaging om de flexibiliteit aan<br />

te passen aan de veranderende geopolitieke dynamiek en technologische<br />

vooruitgang.<br />

De transformatie van onze strijdkrachten stemt overeen met de<br />

doelstellingen die in de bovenvermelde documenten zijn uiteengezet<br />

en weerspiegelt de evoluerende aard van oorlogsvoering. Onze<br />

wereldwijde inzet en de aan SOF toegewezen taken onderstrepen<br />

hun relevantie in hedendaagse operaties.<br />

Geschiedenis en herdenkingen<br />

Tot slot wordt 2024 ook een jaar van herdenken en gedenken.<br />

Zoals kolonel Blondeel, oprichter van de Belgische SAS,<br />

ooit zei: «Wie het verleden negeert, is een dwaas voor het heden en<br />

gedesoriënteerd voor de toekomst».<br />

Onze oorsprong gaat terug tot de Tweede Wereldoorlog, toen<br />

kleine groepen <strong>commando</strong>’s en <strong>para</strong>chutisten werden gevormd, getraind<br />

en operationeel ingezet. Hun motto’s waren «wie durft, die<br />

wint» en «samen overwint». We wilden je inzicht geven in deze<br />

oorsprong en daarom is er een kleine tentoonstelling ingericht met<br />

kleding en uitrusting uit die tijd. En op een heel bijzondere manier<br />

wordt ook het Manneken Pis-<strong>commando</strong> uniform tentoongesteld.<br />

Speciale waardering is op zijn plaats voor het Commando Museum<br />

en het Pegasus Museum, bewaarders van onze geschiedenis. Door<br />

hun toegewijde inspanningen bewaren ze het erfgoed van onze strijdkrachten<br />

en vormen ze een bron van inspiratie voor toekomstige<br />

generaties.<br />

Het jaar 2024 is ook een gedenkwaardig jaar, met meerdere significante<br />

jubilea. Het is het 80-jarig jubileum van de landing in<br />

Normandië (D-Day), met deelname van ons regiment aan de grote<br />

herdenking met inzet via <strong>para</strong>chutage. Het is ook het 80-jarig jubileum<br />

van de bevrijding van België en Operatie Market Garden. Maar<br />

in 2024 vieren we ook het 60-jarig jubileum van Operatie Dragon<br />

Rouge en Noir. Deze risicovolle evacuatie werd in Congo in 1964<br />

uitgevoerd, met de steun van twaalf Amerikaanse C-130. Vandaag<br />

de dag worden ze nog altijd hernomen als schoolvoorbeeld van een<br />

NEO in het Amerikaanse Defense College. Ten slotte herdenken we<br />

ook de 30 jaar van de Genocide in Rwanda waar wij tien van onze<br />

collega’s hebben verloren.<br />

Om af te sluiten:<br />

Het onderscheid tussen en de unieke taken van het Special<br />

Operations Regiment en het Special Operations Command<br />

benadrukt de unieke capaciteiten en verantwoordelijkheden van SOF,<br />

evenals de bereidheid om zich te ontwikkelen zoals onze internationale<br />

partners doen. In het streven naar geheimhouding klinken<br />

de woorden van generaal Eisenhower door: ‘de ware soldaat vecht<br />

niet omdat hij haat wat voor hem ligt, maar omdat hij houdt van<br />

wat achter hem ligt’. De vertrouwelijkheid rond onze operaties is<br />

niet alleen een kwestie van noodzaak, het is een bewijs van onze<br />

toewijding om de natie te beschermen.<br />

Laten we tot slot beginnen aan de uitdagingen en kansen die<br />

2024 biedt. Moge dit jaar een bewijs zijn van onze gezamenlijke<br />

toewijding aan uitmuntendheid, innovatie en de bescherming van<br />

onze mooie natie.<br />

Leve de SOF, Vive la Belgique.<br />

6


Discours Frédéric LINOTTE et Wim DENOLF<br />

Histoire et commémorations<br />

Finalement, 2024 sera aussi une année de commémorations<br />

et de souvenir. Comme nous le livrait le Colonel Blondeel,<br />

fondateur des SAS belges : «celui qui ignore le passé, est un ahuri<br />

du présent et un déboussolé du futur».<br />

Nos origines remontent en effet à la Seconde Guerre mondiale,<br />

lorsque de petits groupes de <strong>commando</strong>s et de <strong>para</strong>chutistes ont été<br />

formés, entraînés et déployés opérationnellement. Leurs devises<br />

étaient « who dares wins » et « united we conquer”. Nous tenions<br />

à vous donner un aperçu de ces origines, c’est pourquoi une petite<br />

exposition de vêtements et de matériel de cette époque est mise<br />

en place. Et de manière très spéciale, l’uniforme de <strong>commando</strong> de<br />

Manneken Pis y est également exposé. Une reconnaissance spéciale<br />

est due au Musée Commando et au Musée Pegasus, gardiens de notre<br />

histoire. Grâce à leurs efforts dévoués, ils préservent l’héritage de nos<br />

forces, servant de source d’inspiration pour les générations à venir.<br />

Transformation et vision 2040<br />

Notre transformation est en fait bien engagée. Des exemples<br />

de nouvelles capacités et de nouvelles missions, ainsi qu’une<br />

nouvelle organisation des bataillons, témoignent de notre flexibilité<br />

et de notre détermination à rester à l’avant-garde. Alors que nous<br />

évoluons pour faire face à des menaces en constante évolution, nous<br />

nous engageons à renouveler sans cesse notre contribution à la paix<br />

et à la sécurité.<br />

Comme le disait Sun-Tzu : Au milieu du chaos, il y a aussi une<br />

opportunité». Cette transformation nous offre non seulement la possibilité<br />

d’améliorer notre efficacité, mais aussi d’explorer de nouvelles<br />

voies au service de notre pays et de la communauté internationale.<br />

Après 20 ans de Contre Terrorisme, où les forces spéciales dirigeaient<br />

et soutenaient les opérations, nous sommes à nouveau<br />

confrontés à la réalité des conflits d’égal à égal, dans lesquels les<br />

forces spéciales auront dans la plupart des cas un rôle de soutien.<br />

Néanmoins, il ne faut pas se tromper : la réalité en Ukraine montre<br />

quotidiennement que les forces spéciales sont très pertinentes sur<br />

le champ de bataille et qu’elles font la différence dans les combats<br />

grâce à leur jonction, à leur échelonnement, à leur créativité et à<br />

leur courage.<br />

À l’horizon 2030-2040, nous envisageons un avenir ambitieux<br />

pour la défense belge et les forces d’opérations spéciales. Le Plan<br />

Étoile, le futur Plan Étoile+ et notre développement de la Vision des<br />

forces d’opérations spéciales de Belgique 2040 indiquent la voie<br />

vers la modernisation et l’innovation. Cependant, comme le dit un<br />

proverbe bien connu, «la seule source de connaissance est l’expérience».<br />

Comme nous l’avons déjà mentionné, les leçons tirées des<br />

événements récents, tels que ceux survenus en Ukraine, constituent<br />

un trésor inestimable de connaissances.<br />

L’année 2024 est également une année importante, avec plusieurs<br />

anniversaires significatifs. C’est le 80e anniversaire du Débarquement<br />

en Normandie (D-Day), et notre régiment participera à la grande<br />

commémoration en se déployant en <strong>para</strong>chute. C’est aussi le 80e<br />

anniversaire de la libération de la Belgique et de l’opération Market<br />

Garden. Mais 2024, c’est aussi le 60e anniversaire de l’opération<br />

Dragon Rouge et Noir. Cette évacuation à haut risque a été menée au<br />

Congo en 1964, avec l’appui de vingt C-130 américains. Aujourd’hui<br />

encore, on se souvient de cette opération comme d’un exemple classique<br />

de NEO au sein du Collège de défense américain. Enfin, nous<br />

commémorons également les 30 ans du génocide au Rwanda, où<br />

nous avons perdu 10 de nos collègues.<br />

Pour conclure :<br />

La distinction entre le régiment d’opérations spéciales et le<br />

commandement des opérations spéciales, ainsi que les tâches<br />

qui leur sont propres, mettent en évidence les capacités et les responsabilités<br />

uniques des forces d’opérations spéciales, ainsi que la<br />

volonté d’évoluer comme le font nos partenaires internationaux. Dans<br />

la quête du secret, les mots du général Eisenhower résonnent : «Le<br />

vrai soldat se bat non pas parce qu’il déteste ce qui est devant lui,<br />

mais parce qu’il aime ce qui est derrière lui». La confidentialité qui<br />

entoure nos opérations n’est pas seulement une question de nécessité,<br />

elle témoigne de notre dévouement à la sauvegarde de la nation.<br />

En conclusion, nous nous lançons dans les défis et les opportunités<br />

que nous offre 2024. En restant unis dans nos objectifs et<br />

notre détermination, que cette année soit un témoignage de notre<br />

engagement commun en faveur de l’excellence, de l’innovation et<br />

de la sauvegarde de notre belle nation.<br />

Leve de SOF, Vive la Belgique.<br />

Bien que nous ne cherchions pas à augmenter nos effectifs, mais<br />

à nous assurer que nos forces opérationnelles actuelles sont bien<br />

remplies par les personnes de qualité dont nous avons besoin, dans<br />

les décennies à venir, les forces spéciales belges devront relever le<br />

défi d’adapter leur flexibilité aux dynamiques géopolitiques changeantes<br />

et aux avancées technologiques.<br />

La transformation de nos forces s’aligne sur les objectifs décrits<br />

dans les documents mentionnés ci-dessus, reflétant la nature évolutive<br />

de la guerre. Nos déploiements dans le monde entier et les<br />

tâches assignées aux forces d’opérations spéciales soulignent leur<br />

pertinence dans les opérations contemporaines.<br />

7


Il y aura 30 ans le 7 avril 1994<br />

Un Drame au pays des Mille Collines éclatait<br />

10 Para-Commandos perdaient la vie<br />

Près d’un million de Ruandais étaient victimes d’un génocide<br />

Texte : E. Genot<br />

Photos : Archives ANPCV<br />

Un peu d’Histoire<br />

Vers la fin des années 1950, peuplant le pays à plus 80 % et<br />

appuyés par l’administration belge, les Hutus du Rwanda se<br />

révoltent contre l’autorité ancestrale du Mwami. Les Tutsis, amés de<br />

lances et de machettes réagissent en menant des actions agressives :<br />

massacres, incendies de huttes, destructions de cultures et de bétails…<br />

auxquelles répondent les Hutus.<br />

Les unités de la Force Publique, composées essentiellement<br />

de Congolais ne suffisent plus pour maintenir l’ordre. De plus, au<br />

lendemain de l’Indépendance du Congo, elles seront désarmées et<br />

renvoyées dans leur pays. Dès lors, début 1960, afin de faire cesser<br />

les combats, deux bataillons Para-Commandos s’installeront dans<br />

les deux protectorats belges, le 4 Commando au Ruanda et le 3 Para<br />

en Urundi où la situation est également préoccupante.<br />

Ces deux unités, renforcées périodiquement par le 1 Para et par<br />

des Compagnies de Marche, constamment sur la brèche dans des<br />

opérations de maintien et de rétablissement de l’ordre, parviendront<br />

à restaurer la paix. Mais après l’organisation d’élections communales<br />

et législatives, remportées par les Hutus et la proclamation de la<br />

République du Ruanda, de nombreux Tutsis s’expatrient dans les<br />

pays limitrophes.<br />

Accédant à l’Indépendance le 1 er juillet 1962, ces deux anciens<br />

protectorats ne souhaitent pas de présence de militaires belges dans<br />

leur pays, toutes les unités belges auront quittés l’Afrique à la miaoût.<br />

Tandis que le Burundi sera régulièrement perturbé par des conflits<br />

sanglants entre ethnies rivales, le Rwanda, profitant pendant de<br />

nombreuses années d’un régime dirigé par le Président Kayibanda,<br />

sera considéré par beaucoup comme un pays d’Afrique centrale ayant<br />

adopté un style de gouvernement suscitant l’exemple. Néanmoins,<br />

les Tutsis restés au pays sont écartés des fonctions importantes.<br />

Dans les années 70, le pays subissait un changement de pouvoir<br />

après le coup d’Etat du Général Juvénal Habyarimana mais continuait<br />

à se développer tant socialement qu’économiquement, profitant<br />

d’aides économiques internationales. En instaurant un régime présidentiel<br />

fort, Habyarimana refusera, lui aussi, toute participation de<br />

Tutsis et même d’opposants Hutus au gouvernement ! Si au cours<br />

des années qui se succéderont après l’Indépendance, ces Tutsis réfugiés<br />

dans les pays voisins feront régulièrement parler d’eux par des<br />

interventions à l’ONU ; en 1990, un tel coup de tonnerre dans ce<br />

pays calme et serein, venant d’Ouganda, ceux-ci déclenchent des<br />

hostilités contre les Forces armées rwandaises -FAR- . Des bandes<br />

armées bien organisées envahissent le nord du pays, nécessitant alors<br />

l’intervention de l’Armée Française et du 2 Commando (renforcé par<br />

d’un peloton de l’Escadron Recce Para-Commando) en octobre afin<br />

d’occuper l’aérodrome de Kigali, protéger les expatriés et procéder<br />

à des évacuations.<br />

Les FAR renforcées pendant un certain temps par des unités<br />

zaïroises, opposent une résistance farouche aux troupes du Front<br />

Patriotique Rwandais -FPR- mais ne parviennent pas à les refouler<br />

en Ouganda.<br />

.<br />

Les accords d’Arusha<br />

Depuis le déclenchement de ces troubles, le pays cherche vainement<br />

à retrouver la paix et à accéder à un régime démocratique.<br />

De conférence en conférence, les antagonistes se rencontrent.<br />

Après 17 ans de parti unique, Habyarimana instaure le multipartisme<br />

le 10 juin 1991 et fin décembre de la même année, neuf<br />

partis politiques sont reconnus. Grâce à une médiation difficile de la<br />

Communauté économique des pays des Grands Lacs, Hutus et Tutsis<br />

parviennent à signer les accords d’Arusha le 4 août 1993.<br />

Un processus de paix patronné par les Nations Unies est alors<br />

en marche…Une force de l’ONU, dont le 1 Para s’installe dans le<br />

pays. En décembre 1993, un bataillon FFR, escorté par le 1 Para,<br />

fait son entrée à Kigali et le Président de la République nomme une<br />

Première Ministre, Madame Uwilingiyimana, pour constituer un<br />

gouvernement d’union nationale. Mais Habyarimana, freiné par son<br />

aile dure, tarde à élargir le Parlement à des hommes de l’opposition…<br />

Alors que le 2 Commando a repris la mission du 1 Para (au sein<br />

des casques bleus) à partir du 15 mars 1994, le 6 avril, rentrant de<br />

Tanzanie, l’avion du Président Habyarimana, dans lequel a pris<br />

place également son homologue burundais, Cypprien Ntaryamira,<br />

atteint par des tirs, s’écrase en flamme dans les environs de l’aérodrome<br />

de Kigali!<br />

L’Unamir<br />

Au lendemain de ces assassinats, le Rwanda bascule brutalement<br />

dans la guerre civile, plongeant le pays dans l’anarchie<br />

en ravivant les antagonismes et suscitant des massacres entre les deux<br />

races, provoquant la mort de centaines de milliers de Rwandais et<br />

des exodes massifs de populations !<br />

L’Unamir (United Nations Assisted Mission In Rwanda), sur<br />

place depuis novembre 1993, avait déployé quelque 2.500 hommes<br />

dont quelque 400 Para-Commandos belges. Cette force disposant de<br />

moyens de feux limités, soumis à des ROE (Rules Of Engagement)<br />

de « Peace keeping » maintien de la paix dispersée à Kigali et dans<br />

le nord du pays, s’est brutalement retrouvée au milieu de conflits<br />

entre ethnies rivales et des combats entre FPR et FAR s’accusant<br />

mutuellement d’avoir assassiner le Président dans une campagne<br />

de désinformation anti-belge. Le Gouvernement Rwandais accuse<br />

même la Belgique de cet attentat !<br />

Le Drame<br />

Le 7 avril, dix Para-Commandos du Peloton Mortiers du<br />

2 Commando, en mission d’escorte de la Première Ministre,<br />

se voient encerclés par des militaires de la Garde Présidentielle<br />

et sont sauvagement massacrés. Les derniers moments de nos dix<br />

camarades sont mal connus. Nous savons qu’ils ont été interceptés<br />

8


30 jaar geleden op 7 april 1994<br />

Vond een drama plaats in het Land der Duizend Heuvelen<br />

10 Para-Commando’s vonden de dood. Bijna een miljoen Ruandezen<br />

werden het slachtoffer van een genocide<br />

Tekst: E. Genot<br />

Vertaling: W. Mertens<br />

Foto’s: Archieven ANPCV<br />

Een stuk geschiedenis<br />

Tegen het einde der vijftiger jaren, met meer dan 80 % van<br />

de bevolking en gesteund door de Belgische administratie,<br />

komen de Rwandese Hutu’s in opstand tegen de voorouderlijke<br />

autoriteit van de Mwami. De net speren en manchetten gewapende<br />

Tutsi’s reageren op agressieve wijze met moorden, brandstichtingen<br />

van hutten, vernietigen van oogsten en vee, waar de Hutu’s dan<br />

weer op reageren. De eenheden van de Openbare Weermacht, die<br />

hoofdzakelijk uit Congolezen bestaat, slagen er niet neer in van de<br />

openbare orde te handhaven. Ze zullen na de onafhankelijkheid<br />

worden ontwapend en teruggestuurd naar hun land. Daarenboven<br />

zullen begin 1960 twee bataljons Para-Commando, positie nemen<br />

in de twee Belgische protectoraten, het 4 e Commando in Rwanda<br />

en het 3 e Para in Urundi, waar de situatie ook onrustwekkend is.<br />

Deze twee eenheden worden regelmatig versterkt met eenheden<br />

van1 Para en Marscompagnies, die permanent ingezet worden voor<br />

het handhaven of herstellen van de openbare orde. Maar na de door<br />

de Hutu’s gewonnen gemeentelijke en grondwettelijke verkiezingen<br />

en de proclalatie van de Republiek Ruanda trekken veel Tutsi’s naar<br />

de buurlanden.<br />

Na de onafhankelijkheid op 1 juli 1962 wensen de twee gewezen<br />

protectoraten geen Belgische militairen op hun grondgebied. Die<br />

militairen verlaten dan ook Afrika rond half augustus.<br />

Terwijl Burundi geregeld verstoord wordt door bloedige ethnische<br />

conflicten, zal Rwanda, dat jaren genoten heeft van een regime, geleid<br />

door President Kayibanda, door velen worden beschouwd als een<br />

land in Centraal- Afrika met een stijl van regeren die als voorbeeld<br />

wordt beschouwd. Nochtans krijgen de Tutsi’s, die in het land zijn<br />

gebleven, geen belangrijke functies.<br />

In de jaren 70 kent het land een grondige verandering na de<br />

machtsgreep van Generaal Juvenal Habyarimana die nochtans<br />

doorgaat net sociale en economische hervormingen dank zij de internationale<br />

steun. In zijn sterk presidentieel regime zal Habyarimana<br />

ook elke deelname van Tutsi’s en Hutu-opposanten weigeren in de<br />

regering!<br />

In de jaren na de onafhankelijkheid gaan de in de buurlanden<br />

verscholen Tutsi’s geregeld van zich laten horen via hun interventies<br />

in de VN. In 1990, donderslag bij heldere hemel in dit kalm en sereen<br />

land: vanuit Oeganda vallen gewapende en goed georganiseerde groepen<br />

het leger, de ‘Forces Armées Rwandaises-FAR- in het noorden<br />

van het land aan zodat in oktober de interventie van het Frans Leger<br />

en het 2 e Commando (versterkt met een peloton van het Escadron<br />

Recce Para-Commando) noodzakelijk wordt om het vliegveld van<br />

Kigali te bezetten, de expats te beschermen en over te gaan tot hun<br />

evacuatie.De FAR, gedurende een zekere tijd versterkt met Zaïrese<br />

eenheden bieden hevig weerstand aan de troepen van het FPR, maar<br />

slagen er niet in hen terug te drijven naar Oeganda.<br />

De akkoorden van Arusha<br />

Van bij de start van de onlusten zoekt het land naar vrede en<br />

herstel van een democratisch regime. Conferentie na Conferentie<br />

komen de antagonisten samen. Na 17 jaar eenheidsspartij gaat<br />

Habyarimana op 10 juni 1990 over naar het multipartijenstelel en<br />

in december van hetzelfde jaar worden negen partijen erkend. Dank<br />

zij de moeilijke bemiddeling van de Economische Gemeenschap<br />

van de landen van de Grote Meren slagen Hutu’s en Tutsi’s er in op<br />

4 augustus 1993 de akkoorden<br />

van Arusha te ondertekenen.<br />

Een vredesproces, geleid<br />

door de VN gaat van<br />

start. Een VN vredesmacht,<br />

waaronder 1 Para installeert<br />

zich in het land. In<br />

december 1993, doet een<br />

FFR bataljon, begeleid<br />

door 1 Para, zijn intrede in<br />

Kigali en de President van<br />

de Republiek benoemt Madame<br />

Uwilingiyimana als<br />

eerste minister en belast<br />

haar met een regering van<br />

nationale eenheid samen te<br />

stellen. Maar Habyarimana,<br />

geremd door zijn harde<br />

vleugel, twijfelt om het Parlement<br />

uit te breiden met leden<br />

van de oppositie.Het 2 e<br />

Commando heeft op 5 maart<br />

1994 de opdracht van 1 Para<br />

overgenomen (in de schoot<br />

van de blauwhelmen).Op<br />

6 april, tijdens de terugvlucht<br />

van Tanzania, wordt<br />

het vliegtuig van President<br />

Habyarimana, waarin ook<br />

zijn Burundese homoloog,<br />

Cypprien Ntaryamira, zich<br />

bevindt, neergeschoten en stort brandend neer in de omgeving van<br />

het vliegveld van Kigali!<br />

Unamir<br />

De dag na de beide moorden begint in Rwanda een brutale<br />

burgeroorlog die het land in totale anachie stort, het antagonisme<br />

opwekt, aanzet tot moord tussen beide rassen, met honderd<br />

duizenden Rwandese doden en een massale uitwijking van de bevolking<br />

tot gevolg!<br />

De Unamir (United Nations Assisted Mission In Rwanda), in<br />

Rwanda sinds november 1993, had 2.500 manschappen ontplooid,<br />

waaronder 400 Belgische Para-Commando’s. Deze strijdmacht met<br />

beperkte vuurkracht, onderworpen aan de ROE (Rules Of Engagement)<br />

en van « Peace keeping » (bewaren van de vrede), verspreid<br />

over Kigali en het noorden van het land, op brutale wijze beland<br />

in een etnisch conflict en gevechten tussen FPR en FAR, elkaar<br />

beschuldigend van moord op de President in een anti-Belgische<br />

perscampagne van desinformatie. De Rwandese regering beschuldigt<br />

zelfs België van de aanslag!<br />

Het Drama<br />

Op 7 april worden tien Para-Commando’ van het Peloton<br />

Mortieren van het 2 e Commando, gelast met een begeleidingsopdracht<br />

ten voordele van de Eerste Minister, omsingeld door<br />

militairen van de Presidentiele garde en op brutale wijze vermoord.<br />

9


7 avril 1994 – 7 april 1994<br />

vers 8hr45, que la Première Ministre a été assassinée, que leur chef<br />

de peloton, le Lieutenant Lotin, a eu un contact avec le bataillon<br />

expliquant qu’il est entouré de militaires très vindicatifs exigeant<br />

que ses hommes remettent leurs armes. Il lui est alors conseillé de<br />

palabrer et de tâcher de rejoindre un des cantonnements belges. Deux<br />

minutes plus tard, il précise que sa situation devient précaire et que<br />

les militaires rwandais refusent tout compromis et exigent toujours<br />

qu’il remette ses armes.<br />

Vers 9h05, le commandant de bataillon, le Lieutenant-Colonel<br />

BEM J. Dewez parle pour la dernière fois avec son chef de peloton<br />

à l’aide d’un Motorola et il comprend que ses hommes se trouvent<br />

dans une situation difficile, ensuite plus rien…<br />

Nous n’en savons pas plus sinon que les dix Commandos sont<br />

emmenés au Camp Kigali ! Des enquêtes de l’ONU et de la Défense<br />

Nationale ont fait ap<strong>para</strong>ître qu’un officier togolais, observateur des<br />

Nations Unies, a assisté à ces derniers événements. Hélas, quelques<br />

heures plus tard, les dépouilles de nos malheureux amis et d’un<br />

coopérant belge sont retrouvées à la morgue de Kigali !<br />

Nous n’en connaitrons probablement jamais plus sur les circonstances<br />

exactes et les auteurs de ces assassinats ! Ce que nous pouvons<br />

affirmer, c’est que nos camarades ont été faits prisonniers et en toute<br />

méconnaissance de la Convention de Genève, ont été sauvagement<br />

massacrés !<br />

Acte que nous réprouvons avec énergie !<br />

Nous ne souhaitons nullement susciter ni haine ni vengeance,<br />

sentiments que nous réprouvons tout autant, mais nous sommes<br />

forcés d’admettre que :<br />

…nos camarades ont été tués par ceux que nous n’avons cessé<br />

d’aider économiquement, socialement et militairement depuis<br />

des décennies,<br />

…nos camarades ont été tués par ceux qu’ils étaient censés<br />

protéger…<br />

Le devoir de mémoire<br />

Une folie meurtrière s’est développée au Ruanda et de nombreux<br />

Ruandais ont été assassinés. Un monument a été érigé<br />

à leur mémoire afin d’immortaliser ce génocide<br />

A l’endroit où les dix Para-Commandos ont été assassinés un lieu<br />

de mémoire a également été érigé et de nombreuses fois, hommages<br />

leur ont été rendus par des délégations du 2 Commando.<br />

De laatste ogenblikken van onze tien kameraden zijn niet gekend.<br />

We weten dat ze onderschept werden rond 8ur45, dat de Eerste Minister<br />

werd vermoord, dat de pelotonscommandant Luitenant Lotin,<br />

contact heeft gehad met het bataljon, zeggend dat hij omringd was<br />

door wraaklustige militairen die eisen dat zijn manschappen hun<br />

wapens afgeven. Men raad hem aan zijn wapens af te geven, te palaveren<br />

en te trachten een der Belgische kantonnementen te bereiken.<br />

Twee minuten later meldt hij dat zijn situatie ernstig wordt, dat de<br />

Rwandese militairen elk compromis weigeren en nog steeds eisen<br />

dat ze hun wapens afgeven. Rond 9h05 spreekt de bataljonscommandant,<br />

Luitenant-kolonel SBH J. Dewez voor de laatste maal<br />

met de pelotonscommandant langs een Motorola en begrijpt dat zijn<br />

mannen zich in een benarde situatie bevinden, en dan …niets meer.<br />

We weten niets ten zij dat de tien Commandos naar Kamp Kigali<br />

werden gebracht! Uit onderzoeken van de VN en de Nationale Defensie<br />

blijkt dat een Togolese officier, VN waarnemer, getuige was<br />

van deze laatste gebeurtenissen. Halaas worden enkele uren later de<br />

stoffelijke overschotten van onze kameraden en van een Belgische<br />

coöperant terug gevonden in het mortuarium van Kigali!We zullen<br />

waarschijnlijk nooit nog iets vernemen over de juiste omstandigheden<br />

van de moord noch van hun daders! Wat we kunnen bevestigen is dat<br />

onze kameraden zijn gevangen genomen en met volledige miskenning<br />

van de Conventie van Geneve op brutale wijze werden omgebracht!<br />

Een daad die we met volle kracht afkeuren!<br />

We willen geenszins haat of wrok aanwakkeren, en hoewel het<br />

gevoelens zijn die we afkeuren moeten we toegeven dat<br />

…onze kameraden werden omgebracht door hen die we gedurende<br />

tientallen jaren op economisch, sociaal en militair gebied<br />

hebben geholpen<br />

…onze kameraden werden gedood door hen die ze veronderstelden<br />

te beschermen.<br />

De plicht tot gedenken<br />

Een dodelijke gekte ontwikkelde zich in Ruanda en een groot<br />

aantal Rwandezen werd vermoord. Een monument werd<br />

opgericht ter hunner nagedachtenis om deze genocide te vereeuwigen.<br />

Op de plaats waar de tien Para-Commando’s werden vermoord<br />

werd ook een gedenkplaats opgericht waar menig maal eer werd<br />

gebracht door delegaties van het 2 Commando.<br />

La perte de nos dix Para-Commandos a plongé la<br />

communauté <strong>para</strong>-<strong>commando</strong> dans la tristesse et<br />

l’amertume.<br />

Formant une famille réunie par un esprit né d’efforts et<br />

d’idéaux communs, perdre dix camarades, en pleine condition<br />

physique et enthousiastes à la cause humanitaire qu’ils<br />

défendaient, ne peut qu’évoquer tristesse et nostalgie !<br />

Amertume, parce qu’aguerris par quatre mois de missions<br />

en 1993 en Somalie, ces hommes n’étaient plus des<br />

débutants mais des militaires ayant déjà fréquemment<br />

essuyé le feu d’adversaires belliqueux et vécu des actions<br />

de combats.<br />

Amertume, parce que nous ne sommes pas persuadés<br />

qu’ils disposaient des moyens efficaces pour se défendre<br />

ou pour effectuer leur mission, de plus, ils se sont trouvés,<br />

isolés, dans une situation particulièrement difficile.<br />

Malgré ces deux sentiments et contrairement à ce qui a<br />

parfois été dit ici ou là, nous voulons solennellement proclamer<br />

que leur sacrifice n’a pas été vain. Ils sont morts<br />

pour faire respecter des valeurs universelles, celles qui<br />

doivent rassembler les hommes par-delà les frontières :<br />

la liberté et les droits de l’homme, valeur aussi noble que<br />

l’amour de la patrie !<br />

Si nous sommes tristes et remplis d’amertume, nous<br />

sommes fiers de leur générosité, fiers du travail accompli<br />

par le 2 Commando et la Brigade Para-Commando (opérations<br />

« Silver Bag et Blue Safari » ) pour se porter au<br />

secours des expatriés menacés et organiser leur évacuation.<br />

H<br />

et verlies van onze tien Para-Commando’s heeft<br />

de Para-<strong>commando</strong> gemeenschap met droefhed<br />

en bitterheid geslagen.<br />

Tien enthousiaste kameraden in een goede fysieke<br />

conditie verliezen in een familie, verenigd door een spirit<br />

geboren uit inspanningen en gemeenschappelijke idealen,<br />

enthousiast voor de humanitaire zaak die ze verdedigden,<br />

kan enkel droefheid en nostalgie oproepen!<br />

Bitterheid, want gehard door vier maanden opdrachten<br />

in 1993 in Somalië, waren die mannen geen beginnelingen<br />

meer maar militairen die al vaak onder vuur hebben<br />

gelegen van een oorlogszuchtige vijand en gevechtsacties<br />

hebben meegemaakt.<br />

Bitterheid omdat we niet overtuigd zijn dat ze over de<br />

doeltreffende middelen beschikten om zich te verdedigen<br />

of om hun opdracht uit te voeren. Daarenboven waren ze<br />

geïsoleerd in een bijzonder moeilijke situatie. Ondanks<br />

deze twee gevoelens en, in tegenstelling met wat soms hier<br />

en daar werd verteld, willen we plechtig verklaren dat<br />

hun offer niet vruchteloos is geweest. Ze zijn gestorven<br />

om universele waarden te doen eerbiedigen, waarden die<br />

de mensen moeten samen brengen over de grenzen heen:<br />

de vrijheid en de mensenrechten, waarden, zo edel als de<br />

liefde voor het vaderland!<br />

Indien we droevig zijn en vol bitterheid, zijn we fier voor<br />

hun edelmoedigheid, fier over het gepresteerde werk van het<br />

2 e Commando en de Brigade Para-Commando (operaties<br />

« Silver back en Blue Safari » ) om hulp te brengen aan de<br />

bedreigde expats en voor het organiseren van hun evacuatie.<br />

10


Ere aan de slachtoffers van Detmold en Veckershagen<br />

26 oktober 2023<br />

Foto's - Photos : J. Grauls<br />

Hommage aux victimes de Detmold et Veckershagen<br />

26 octobre 2023


Hulde aan Koning Boudewijn<br />

Tekst: E. Genot<br />

Vertaling: W. Mertens<br />

Foto's: Archieven ANPCV<br />

De zomer van 1993 zal nog lang in de geheugens gegrift blijven!<br />

De dag na de Nationale Feestdag verlieten Koning Boudewijn en Koningin<br />

Fabiola België voor Motril in Spanje om er hun verlof door te brengen.<br />

Maar in de nacht van 31 juli overlijdt Koning Boudewijn aan een hartaanval.<br />

Van bij de aankondiging van zijn overlijden, brengen de media veelvuldig commentaar<br />

op de dood van de Vorst. Gerepatrieerd in België naar het Koninklijk<br />

Paleis van Brussel, wacht hem een ontroerend eerbetoon door een talrijk publiek.<br />

Het volk stroomt dag en nacht toe…<br />

Op de begrafenis wordt de rouwstoet gevolgd door de leden van de Koninklijke<br />

familie en een groot aantal staatshoofden, Kardinaal Godfried Danneels, aartsbisschop<br />

van Mechelen-Brussel leidt de uitvaartliturgie. Een licht gepantserd voertuig<br />

zal het stoffelijk overschot van de Koning naar de kerk van Laken vervoeren, waar<br />

het zal worden bijgezet in de Koninklijke Crypte, naast zijn voorgangers.<br />

« Para-Commando » wenst deze droevige gebeurtenis te herdenken door enkele<br />

foto’s van zijn bezoeken aan het Regiment Para-Commando en enkele uittreksels<br />

uit zijn toespraken te publiceren uit zijn 43-jarig bewind, eerst als Koninklijke<br />

Prins, daarna als Koning!<br />

De Koning gaat daarna verder in het Engels:<br />

Ik groet eerbiedig de bemanningen van de Luchtmacht der Verenigde<br />

Staten die, dank zij hun meesterschap en hun koelbloedigheid<br />

deze uitgebreide en uiterst delicate operatie van luchttransport en<br />

<strong>para</strong>chutage met succes tot een goed einde hebben gebracht. De<br />

honderden gijzelaars die werden bevrijd zullen, samen met hun<br />

families, deze bemanningen nooit vergeten.<br />

Toespraak gehouden in Parijs op 24 mei 1961 ter gelegenheid<br />

van een diner, aangeboden door Generaal de Gaulle:<br />

De grootsheid van uw land doorheen de geschiedenis, Mijnheer<br />

de President, komt door de cultus van de essentiële waarden die<br />

aan de basis liggen van onze beschaving en die de erfenis zijn van<br />

het christendom.<br />

Op 1 december 1964, bij de terugkeer van de Para-Commando’s<br />

uit Congo, drukt Koning Boudewijn, in naam van het<br />

hele land, zijn erkentelijkheid uit voor het welslagen van de<br />

humanitaire operaties « Rode Draak » en « Zwarte Draak » in<br />

volgende woorden:<br />

…Officieren, onderofficieren en soldaten van het Regiment Para-<br />

Commando, de moed en de vastberadenheid die u hebt betoond bij de<br />

uitvoering van uw opdracht gaan recht naar het hart van ons volk.<br />

Om uw militaire plicht te vervullen had u voor een elitewapen gekozen<br />

dat reeds in vredestijd het aanvaarden van risico’s en de betrokkenheid<br />

van de persoonlijkheid inhield. Maar de zware opleiding en de<br />

uitdagingen die u hebt aanvaard hebben hun vruchten afgeworpen.<br />

Op enkele dagen van aangehouden inspanningen, gesteund door<br />

een medisch detachement en bemanningen van de Amerikaanse<br />

Luchtmacht hebt u tweeduizend landgenoten en vrienden gered van<br />

een vreselijke dood. Voor die humanitaire opdracht hebben enkelen<br />

hun bloed en hun leven gegeven. Hun offer is een eer voor uw Regiment<br />

en onze jeugd.<br />

De solidariteit tussen uw eenheden, hun geestdrift, hun pit, de<br />

discipline, de zelfopoffering die u hebt bewezen, zijn nu in eenieders<br />

geheugen gegrift. Door deze kwaliteiten terug gevonden te hebben<br />

bij de elite die u bent, vervult mij met fierheid en vertrouwen in de<br />

toekomst van ons land.<br />

1954: Eerste bezoek van Koning Boudewijn aan het TrgC Cdo<br />

1954 : Première visite du Roi Baudouin au CECdo<br />

12


Hommage au Roi Baudouin<br />

L’été 1993 restera gravé dans bien des mémoires !<br />

Au lendemain de la fête Nationale, Le Roi Baudouin et la Reine Fabiola<br />

quittent la Belgique pour Motril en Espagne afin d’y passer leurs vacances.<br />

Mais dans la nuit du 31 juillet, le Roi Baudouin décède d’une crise cardiaque.<br />

Dès son annonce, les médias commentent abondamment l'événement.<br />

Rapatrié en Belgique au Palais Royal de Bruxelles, un hommage émouvant lui est<br />

rendu par un nombreux public. Nuit et jour, le monde afflue…<br />

Le jour des funérailles, les membres de la famille royale et de nombreux chefs<br />

d’état suivent le cortège funèbre, le Cardinal Godfrey Danneels, archevêque de<br />

Malines-Bruxelles célèbre la liturgie des funérailles et un blindé léger transportera<br />

la dépouille mortelle du Roi à l’église de Laeken où elle sera inhumée dans la Crypte<br />

royale aux côtés de ses prédécesseurs.<br />

« Para-Commando » souhaite marquer cet événement douloureux en publiant<br />

quelques photos de ses visites au Régiment Para-Commando et quelques extraits<br />

de ses allocutions prononcées pendant ses 43 ans de règne, comme Prince Royal<br />

d’abord, ensuite comme Roi !<br />

Texte : E. Genot<br />

Photos : Archives ANPCV<br />

Le 1 er décembre 1964, au retour des Para-Commandos du<br />

Congo, le Roi Beaudouin, au nom du pays, exprime sa reconnaissance<br />

pour l’accomplissement des opérations humanitaires<br />

« Dragon Rouge » et « Dragon Noir » en ces termes :<br />

…Officiers, sous-officiers et soldats du Régiment Para-Commando,<br />

le courage et la détermination que vous avez montrés dans<br />

l’accomplissement de votre mission sont allés droit au cœur de tout<br />

notre peuple. Pour remplir votre devoir militaire, vous aviez choisi<br />

une arme d’élite qui dès le temps de paix, postule l’acceptation d’un<br />

risque et l’engagement de la personne. Mais l’entraînement exigeant<br />

et les épreuves de volonté que vous avez acceptés ont porté des fruits.<br />

En quelques jours d’efforts, soutenus par un détachement médical<br />

et par des équipages de la Force Aérienne Américaine,vous avez<br />

sauvé deux mille compatriotes et amis d’un sort redoutable.<br />

1957 : Major Roman offre un<br />

Poignard Commando au Roi Baudoin<br />

Majoor Roman biedt een Commandodolk aan<br />

aan Koning Boudewijn<br />

Pour cette œuvre humanitaire, certains ont donné leur sang et leur<br />

vie. Leur sacrifice fait honneur à votre Régiment et à notre jeunesse.<br />

La solidarité de vos unités, l’enthousiasme, l’allant, la discipline<br />

et l’abnégation dont vous avez fait preuve sont désormais inscrit dans<br />

la mémoire de tous. D’avoir retrouvé ces qualités parmi l’élite que<br />

vous constituez me remplit de fierté et de confiance pour l’avenir<br />

de notre pays.<br />

Prenant ensuite la parole en anglais, le Roi poursuit :<br />

Je salue avec reconnaissance les équipages de la Force aérienne<br />

des Etats-Unis qui, grâce à leur maîtrise et à leur sang-froid, ont<br />

exécuté cette vaste opération de transport et de <strong>para</strong>chutage dans<br />

des circonstances particulièrement délicates et avec plein succès. Les<br />

centaines de civils qui ont été sauvés et leurs familles n’oublieront<br />

jamais ces équipages.<br />

1957 : Remise du béret vert au 1 er Sergent Th Van Mol au cours<br />

d’une cérémonie à Namur à l’occasion du 15 ème anniversaire de<br />

la création de la Troupe Commando.<br />

1957: Uitreiking groene muts aan 1 e Sergeant Th Van Mol op een<br />

plechtigheid te Namen ter gelegenheid van de 15 e verjaardag van<br />

de oprichting van de Troop Commando.<br />

Discours prononcé le 24 mai 1961 à Paris, à l’occasion d’un<br />

dîner offert par le Général de Gaulle :<br />

La grandeur de votre pays à travers l’histoire, Monsieur le Président,<br />

vient de ce qu’il a gardé le culte des valeurs essentielles<br />

qui sont à la base de notre civilisation et qui sont l’héritage du<br />

christianisme<br />

13


Hulde aan Koning Boudewijn<br />

Op een galadiner in Moskou op 25 juni 1975:<br />

Het bestaan van verschillende ideologieën binnen een land of<br />

tussen verschillende naties kan een gezonde vorm van competitie<br />

bevorderen. Het succes van een bepaalde levensvisie kan echter niet<br />

alleen worden afgemeten aan hoe wijdverspreid deze geografisch is.<br />

Belangrijker is dat deze levensvisie een uitdrukking is van de vrije<br />

wil van de betrokken bevolking, wat impliceert dat het draagvlak<br />

en de acceptatie ervan door de mensen cruciaal zijn voor het meten<br />

van succes.<br />

Uit een toespraak van 1984 gericht aan de autoriteiten van<br />

het land:<br />

De economische wereldcrisis, die vandaag haar elfde jaar ingaat,<br />

heeft enkele grondige veranderingen teweeg gebracht. De meest<br />

pijnlijke gevolgen er van zijn de enorme verhoging van de werkloosheid<br />

in de geïndustrialiseerde landen en een nog grotere ellende in<br />

de ontwikkelingslanden.<br />

Op 18 januari 1985, aan de autoriteiten van het land:<br />

De verdraagzaamheid is een andere fundamentele kwaliteit van<br />

een ware democratie. Ze omvat de eerbied voor de ander, ondanks<br />

het verschil in filosofische, economische of sociale opvattingen,<br />

vooral in ons land met zijn verschillende gemeenschappen. In dit<br />

soort samenleving moeten de burgers zich veilig voelen en elke vorm<br />

van geweld moet geweerd worden.<br />

Koning Boudewijn woont enkele belangrijke<br />

plechtigheden bij in het Regiment Para-Commando<br />

Tijdens zijn bewind heeft Koning Boudewijn vaak zijn belangstelling<br />

en zijn sympathie getoond voor het Regiment Para-<br />

Commando.<br />

De veelvuldige bezoeken aan de eenheden zijn er het duidelijkste<br />

bewijs van.<br />

Op 24 november 1954 gaat Koning Boudewijn naar het TrgC<br />

Cdo waar hij wordt ontvangen door Luitenant-Kolonel G.Vivario<br />

(commandant van het Regiment Para-Commando), Majoor F. Renard<br />

(commandant van het 2 Commando), en Kapitein R. Meunier<br />

commandant van de Kampcompagnie. De Koning woont <strong>commando</strong>demonstraties<br />

bij, laat zich de aanwezige officieren en onderofficieren<br />

voorstellen, tekent het gulden boek van het 2 Commando en neemt<br />

deel aan de lunch in de mess der officieren.<br />

In zijn Kerstboodschap van 1985 zegt hij:<br />

Het gezin is geen op zich terug getrokken cel. Het is volgens mij<br />

iets heel anders. Het is een haard van verstandhouding en luisterbereidheid,<br />

van onderlinge steun en solidariteit, van openheid en<br />

tederheid.<br />

In zijn toespraak van 21 juli 1988 zegt de Koning:<br />

Eerst en vooral houden we er aan u te zeggen dat we u graag zien.<br />

U weet dat we zelf geen kinderen hebben. We hebben lang nagedacht<br />

over de zin van dit lijden. Langzamerhand hebben we begrepen dat,<br />

door zelf geen kinderen te hebben, onze harten meer open stonden<br />

om alle kinderen graag te zien, volstrekt allemaal.<br />

Voor de eerste keer heeft de Koning zich positief uitgedrukt<br />

over het federalisme, maar met het behoud van België als Staat:<br />

Daarom moet de Staatshervorming de cohesie en de samenwerking<br />

tussen de verschillende meer autonoom geworden entiteiten en het<br />

centraal gezag verbeteren. Het gaat dus over een federalisme dat de<br />

eenheid moet bevorderen, dat de solidariteit tussen de veschillende<br />

componenten bewaart en die elke vorm van expliciete of verdoken<br />

se<strong>para</strong>tisme verwerpt.<br />

De meerderheid van de Belgen wenst dat de eigenheid van de<br />

Regio’s en de Gemeenschappen erkend wordt en zich kan ontplooien.<br />

Maar ze wil ook verenigd leven in ons land, gericht op Europa en de<br />

wereld, zonder tegenstrijdige maar eerder zich aanvullende belangen.<br />

Ze beseffen dat federeren in feite verenigen betekent.<br />

In zijn Kerstboodschap van 1991 herinnert de Vorst aan de<br />

operatie die hij niet zo lang geleden heeft ondergaan:<br />

Ik wil net besluiten zonder uit de grond van mijn hart het groot<br />

aantal personen te danken die hun wensen hebben gestuurd na mijn<br />

operatie en u zeggen dat ik, dank zij de operatie, die voor mij een<br />

positieve levenservaring was, ik dit beter heb begrepen. Iedereen<br />

beseft op een bepaald moment in zijn leven zijn grote kwetsbaarheid,<br />

samen met de grootheid van de menselijke conditie. Dit brengt ons<br />

in de realiteit. We onderscheiden dan beter wat essentieel en wat<br />

voorbijgaand is in het leven. Onze kwetsbaarheid doet ons tevens<br />

beseffen hoe fundamenteel we op elkaar gelijken en met dezelfde<br />

eerbied moeten worden behandeld.<br />

Dit versterkt ook mijn wil om te vechten tegen elke vorm van<br />

uitsluiting en discriminatie.<br />

In verschillende landen, waaronder het onze, steekt het racisme op<br />

een onrustwekkende wijze de kop op. Er is geen compromis mogelijk<br />

met een houding die de menselijke en fundamentele democratische<br />

waarden miskent. We moeten ze bestrijden, samen met die situaties<br />

die het extremisme en de onveiligheid in de grote steden bevorderen.<br />

April 1960: de Koning overhandigt de standaard van het 4 e Commando<br />

aan Lt-Kol V. Bruneau<br />

Avril 1960, le Roi remet l’étendard du 4 Commando au Lt-Col<br />

V. Bruneau<br />

Op 8 maart 1958 woont de Koning op de place Saint-Aubain in<br />

Namen de herdenking bij van de 15 e verjaardag van de oprichting,<br />

in Engeland, van de 4 e Troop. Tijdens de plechtigheid overhandigt<br />

de Koning de groene muts aan de 1 e Sergeant Th. Van Mol, aan<br />

KRO Vandenbergh, aan KROO R Van de Rostijne en aan soldaten<br />

Guevorsts, Harvengt en Van Schil. Veel anciens van Engeland worden<br />

aan de Koning voorgesteld door Luitenant-Kolonel G. Danloy.<br />

In mei 1955, tijdens zijn bezoek aan Congo schouwt de Koning<br />

de Para-Commando’s van het 4 e Detachement.<br />

Op 3 mei 1956 woont de Koning de inhuldiging bij van het<br />

Gedenkteken der Parachutisten in de Home der Parachutisten, Kasteleinstraat<br />

in Brussel.<br />

Op 1 april 1960 overhandigt de Koning plechtig op het voorplein<br />

van het Jubelpark te Brussel de standaard van het 4 e Commando aan<br />

Majoor Bruneau, die voor de gelegenheid speciaal met een escorte<br />

uit Kitona was gekomen.<br />

14


Hommage au Roi Baudouin<br />

Lors du dîner de gala à Moscou, le 25 juin 1975 :<br />

L’existence d’idéologies à l’intérieur d’un pays comme dans<br />

diverses nations peut avoir un effet de saine émulation. Mais pour<br />

nous, le succès d’une conception de vie ne peut se mesurer à son<br />

extension géographique, si elle n’est pas l’expression de la libre<br />

volonté des populations concernées<br />

Dans son discours aux autorités du pays en 1984 :<br />

La crise économique mondiale, qui dure aujourd’hui depuis onze<br />

ans déjà, a entraîné des changements profonds. Les conséquences<br />

les plus pénibles en sont l’augmentation considérable du chômage<br />

dans les pays industrialisés et une grande misère encore dans les<br />

pays en voies de développement.<br />

Le 18 janvier 1985, aux autorités du pays :<br />

La tolérance est une autre qualité fondamentale d’une vraie démocratie<br />

pluraliste. Elle implique le respect de l’autre, au-delà des<br />

différences de conception philosophique, économique ou sociale et<br />

plus particulièrement dans notre pays au-delà des différences entre<br />

communautés. Dans une telle démocratie, les citoyens doivent aussi<br />

se sentir en sécurité, et toute violence doit être combattue.<br />

Dans son discours de Noël 1985, il déclare :<br />

La famille ne doit pas être une cellule repliée sur elle-même. Elle<br />

est à mon sens tout autre chose. Elle est un foyer de compréhension<br />

et d’écoute, de soutien mutuel et de solidarité, d’ouverture et de<br />

tendresse.<br />

Le Roi dans son allocution du 21 juillet 1988 :<br />

D’abord nous voulons vous dire que nous vous aimons beaucoup.<br />

Vous savez que nous n’avons pas d’enfants. Longtemps nous nous<br />

sommes interrogés sur le sens de cette souffrance. Peu à peu, nous<br />

avons compris qu’en n’ayant pas d’enfants à nous, notre cœur était<br />

plus libre pour aimer tous les enfants, absolument tous.<br />

Pour la première fois, le Roi s’est prononcé de manière positive<br />

à propos du fédéralisme, mais avec le maintien de la Belgique<br />

comme Etat :<br />

Pour cela, la réforme de l’Etat doit assurer la cohésion et la<br />

coopération entre les différentes entités devenues plus autonome, et<br />

entre celles-ci et le pouvoir central. Il s’agit donc d’un fédéralisme<br />

qui doit favoriser l’union, maintenir une solidarité entre les diverses<br />

composantes et rejeter toute forme de sé<strong>para</strong>tisme explicite ou larvée.<br />

La majorité des Belges souhaite que la personnalité propre des<br />

Régions et des Communautés soit reconnue et puisse s’épanouir. Mais<br />

elle veut aussi vivre unie dans notre pays, ouverte sur l’Europe et<br />

le monde, et elle désire que ces volontés ne s’opposent jamais et se<br />

complètent l’une l’autre. Elle sait que fédérer signifie unir.<br />

Août 1960, revue par le Roi d'une Compagnie Para-Commando<br />

ayant participé aux opérations au Congo.<br />

Augustus 1960, receptie door de koning van een Para-Commandocompagnie<br />

die deelnam aan operaties in Congo.<br />

Dans son message de Noël 1991, le Souverain évoque l’opération<br />

qu’il a subie peu de temps au<strong>para</strong>vant :<br />

Je ne voudrais pas conclure sans remercier du fond du cœur<br />

les nombreuses personnes qui m’ont envoyé leurs vœux après mon<br />

opération et vous dire ce que j’ai mieux compris grâce à l’épreuve<br />

qui fut pour moi, une expérience de vie très positive. Chacun perçoit<br />

à un moment de son existence son extrême fragilité en même temps<br />

que la grandeur de sa condition humaine. Cela nous place dans la<br />

vérité. Nous distinguons mieux alors ce qui est essentiel et ce qui est<br />

passager dans notre vie. Notre fragilité nous permet aussi de réaliser<br />

combien nous sommes fondamentalement semblables et devrions être<br />

traités avec le même respect. Cela renforce ma volonté d’œuvrer<br />

contre toutes les exclusions et les discriminations.<br />

Dans plusieurs pays, dont le nôtre, le racisme refait surface de<br />

manière inquiétante. Il n’y a pas de compromis possible avec une<br />

telle attitude qui nie les valeurs humaines et démocratiques fondamentales.<br />

Il faut la combattre et en même temps nous attaquer à<br />

des situations qui favorisent l’extrémisme comme l’insécurité dans<br />

les grandes villes.<br />

1982 Le Roi Baudoin assiste à une céremonie à Marche-les-Dames et remet le bérèt vert au Prince Philippe à l'issue de son Camp<br />

Commando.<br />

1982 Koning Boudewijn woont een ceremonie bij te Marche-les-Dames et reikt de groene muts uit aan Prins Filip op het einde van<br />

zijn Commando Kamp.<br />

15


Hulde aan Koning Boudewijn<br />

Op 17 december 1982 heeft Koning Boudewijn er aan gehouden<br />

om de groene muts en het Commandobrevet te overhandigen aan<br />

Prins Filip. De groene muts heeft hij maar een dag gedragen. Omdat<br />

hij aansluitend een bevelvoeringsstage ging doen bij het 3 Para, ging<br />

hij de attributen van 3 Para moeten dragen.<br />

Na de operatie « Red Bean », ontvangt de Koning een belangrijke<br />

delegatie van het 3 Para onder leiding van Majoor SBH G. Couwenberg,<br />

terwijl het bataljon de wacht opgaat aan het Koninklijk paleis<br />

van 26 augustus tot 11 september 1997.<br />

In 1982 kent Z.M. de Koning de titel van baron toe aan twee<br />

gewezen Regimentscommandanten Para-Commando, Generaal-<br />

Majoor o.r. G.Danloy en Luitenant-Generaal o.r Vivario.<br />

Ter gelegenheid van de 40 e verjaardag van de oprichting van<br />

de eerste eenheden van Parachutisten en Commando’s, ontvangt<br />

de Koning op 3 juni 1982 in zijn paleis van Laken, een delegatie<br />

gewezen SAS <strong>para</strong>chutisten, geleid door Ereluitenant-Kolonel E.<br />

Blondeel en, op 26 maat 1983, een groep gewezen Commando’s<br />

van 1942 en 1944, met aan het hoofd Generaal o.r. Baron Danloy.<br />

1964: Koning Boudewijn en zijn oom, Koning Olav van Noorwegen.<br />

1964 ; Le Roi Baudouin et son oncle le Roi Olav de Norvège<br />

Begin augustus 1960 schouwt Koning Boudewijn de 11 e en 14 e<br />

Onafhankelijke Compagnies Para-Commando bij hun terugkeer uit<br />

Congo, waar ze hulp brachten aan de Europeanen.<br />

Op 22 september 1964 gaat de Vorst, begeleid door zijn oom,<br />

Koning Olav van Noorwegen, naar het TrgC Commando, bevolen<br />

door Majoor J.Militis en wonen er de demonstraties bij die hen een<br />

idee geven van de <strong>commando</strong>training.<br />

Op 1 december 1964, na hun humanitaire interventie in Stanleyville<br />

en Paulis, huldigt de Koning de Para-Commando’s bij hun<br />

terugkeer in België.<br />

Hij verleent het Kruis van Commandeur in de Orde van Leopold<br />

II aan Kolonel Ch. Laurent, commandant van de operatie, en aan<br />

de Amerikaanse Kolonel Gradwell, commandant van de Escadrille<br />

C-130.<br />

Op 23 september 1966 gaat de Koning naar het TrgC Para in<br />

Schaffen. Hij wordt er ontvangen door Ch. Poswick, Defensieminister<br />

Kolonel SBH P. Roman, commandant van het Regiment Para-Commando<br />

en Majoor P. Desprechins, commandant van het Centrum.<br />

Nadat hij een briefing heeft bijgewoond over de opdrachten van<br />

het Centrum, bezocht hij de installaties en de verschillende secties.<br />

Hij heeft vervolgens een groet gebracht aan het monument ter ere<br />

van de 33 <strong>para</strong>chutisten, omgekomen bij het vliegtuigongeval te<br />

Detmold op 26 juin 1963.<br />

Op 11 oktober 1982 begeeft Koning Boudewijn zich naar de<br />

DBR ter gelegenheid van het manœuver Cross-Eifel, georganiseerd<br />

door Generaal-Majoor R. Depoorter. Tijdens zijn bezoek gaat hij<br />

naar de CP van 3 Para, waar hij wordt ontvangen door Luitenant-<br />

Kolonel SBH R. Reynders.<br />

Tijdens een plechtigheid op 17 december 1982 in het TrgC Cdo<br />

overhandigt de Koning de groene muts en het Commandobrevet aan<br />

zijn petekind Prins Filip.<br />

Verschillende commandanten van het Regiment-Para-Commando<br />

hebben de functie uitgeoefend van Vleugeladjudant van Koning<br />

Boudewijn, hetzij tijdens, hetzij na hun bevelvoering: Kolonel G.<br />

Danloy, Kolonel SBH Vivario, Kolonel SBH R.Delperdange, Kolonel<br />

SBH P Roman, Kolonel SBH J.Segers, Kolonel SBH R.<br />

Depoorter en Kolonel SBH L. Verstraeten.<br />

Luitenant-Kolonel E. Blondeel was benoemd tot Vleugeladjudant<br />

van de Prins Regent. Luitenant-Kolonel SBH P. Roman en<br />

Luitenant-Kolonel SBH M. Jacqmin onder het regentschap van<br />

Prins Albert II.<br />

Op 24 september 1967, tijdens de viering op de Grote Markt van<br />

Brussel, van de 25 e verjaardag van de oprichting van de Parachutisten<br />

en de Commando’s, schouwt Koning Boudewijn de eenheden, samen<br />

met de commandant van het Regiment Para-Commando, de Kolonel<br />

SBH P. Roman, van de Minister van Defensie, Ch Poswick, van de<br />

Generaal-Majoor G. Danloy en van Luitenant-Kolonel E. Blondeel.<br />

Hij laat zich enkele veteranen voorstellen en geeft vervolgens<br />

een speech waarin hij lof brengt aan alle militairen: officieren, onderofficieren<br />

en dienstplichtige Para-Commando’s voor hun inzet<br />

in een elite-eenheid.<br />

Op 22 april 1978, gaat de Koning, begeleid door Prins Albert<br />

en Prinses Paola, op privébezoek aan het TrgC Para. Ze worden<br />

ontvangen door Majoor du Bois de Vroylande, commandant van<br />

het Centrum. De leden van de Koninklijke familie wonen de laatste<br />

sprong bij voor het B-brevet <strong>para</strong> van Prins Filip. Prins Filip deed<br />

een stage bij de Nationale Federatie van Belgische Parachutisten<br />

(FNPB), gepaard gaand met een sessie van het B-brevet van de<br />

leerlingen van de Koninklijke Kadettenschool<br />

1955. Bij een bezoek aan onze vroegere kolonie bracht de Koning<br />

de groet aan de standaard van het 3 Para op de Basis van Kamina.<br />

1955. Lors d'une visite à notre ancienne colonie, le Roi salue<br />

l'étendard du 3 Para à la Base de Kamina.<br />

16


Hommage au Roi Baudouin<br />

1967 : Cérémonie à la Grand Place<br />

de Bruxelles à l’occasion du 25 ème<br />

anniversaire de la création des unités<br />

Parachutiste et Commando et le 15 ème<br />

anniversaire de la création du Régiment<br />

Para-Commando.<br />

1967: Plechtigheid op de Grote Markt<br />

van Brussel ter gelegenheid van de 25 e<br />

verjaardag van de oprichting van de<br />

Parachutisten en Commando eenheden<br />

en de 15 e verjaardag van de oprichting<br />

van het Regiment Para-Commando.<br />

Le Roi Baudouin assiste à quelques cérémonies<br />

importantes au Régiment Para-Commando<br />

Au cours de son règne, le Roi Baudouin, à de nombreuses<br />

reprises, manifesté son intérêt et sa sympathie pour le Régiment<br />

Para-Commando.<br />

De fréquentes visites aux différentes unités en sont un témoignage<br />

probant.<br />

Le 24 novembre 1954 : le Roi Baudouin, se rend au CECdo où<br />

il est reçu par le Lieutenant-Colonel G.Vivario (commandant du<br />

Régiment Para-Commando), le Major F .Renard (commandant du 2<br />

Commando), et le Capitaine R.Meunier commandant la Compagnie<br />

Camp. Le Roi, assiste à des démonstrations Commandos, se fait<br />

présenter les officiers et sous-officiers présents, signe le livre d’or<br />

du 2 Commando et déjeune au mess des officiers.<br />

Le 8 mars 1958, le Roi assiste, sur la place Saint- Aubain à<br />

Namur, à la commémoration du 15 ème anniversaire de la création, en<br />

Angleterre, de la 4 ème Troupe. Au cours de la cérémonie, le Roi remet<br />

le béret vert au 1er Sergent Th. Van Mol, au COR Vandenbergh, au<br />

CSOR Van de Rostijne et aux soldats Guevorsts, Harvengt et Van<br />

Schil. De nombreux anciens d’Angleterre sont présentés au Roi par<br />

le Lieutenant-Colonel G. Danloy.<br />

En mai 1955, lors de sa visite au Congo, le Roi passe en revue<br />

les Para-Commandos du 4ème Détachement.<br />

Le 3 mai 1956, le Roi, assiste à l’inauguration du Mémorial<br />

des Parachutistes au Home des Parachutistes, rue du Chatelain à<br />

Bruxelles.<br />

Le 1er avril 1960, le Roi remet solennellement, sur l’esplanade<br />

du Cinquantenaire à Bruxelles, l’étendard du 4 Commando au Major<br />

Bruneau, venu spécialement avec une escorte de Kitona.<br />

Début août 1960, le Roi Baudouin passe en revue les 11ème et<br />

14ème Compagnies Indépendantes Para-Commandos, rentrées du<br />

Congo après s’être portées au secours des Européens.<br />

Le 22 septembre 1964 : le Souverain, accompagné de son oncle,<br />

le Roi Olav de Norvège se rendent au CECdo commandé par le<br />

Major J.Militis et assistent à des démonstrations donnant un aperçu<br />

de l’entraînement Commando.<br />

Le 1er décembre 1964, après l’intervention humanitaire à Stanleyville<br />

et à Paulis, le Roi s’adresse aux Para-Commandos, à leurs<br />

rentrées en Belgique, pour leur rendre hommage.<br />

Il décore de la Croix de Commandeur de l’Ordre de Léopold II,<br />

le Colonel Ch. Laurent, commandant de l’opération, et le Colonel<br />

américain Gradwell, commandant de l’escadrille C-130.<br />

1978 : Réception de Para-Commandos au Palais de Bruxelles<br />

après l’opération « Red Bean » au Katanga.<br />

1978: Ontvangst van Para-Commando’s in het Paleis van Brussel<br />

na de operatie « Red Bean » in Katanga.<br />

Le 23 septembre 1966, le Souverain se rend au CEPara à Schaffen.<br />

Il est reçu par Ch. Poswick, ministre de la Défense, le Colonel<br />

BEM P. Roman, commandant le Régiment Para-Commando et le<br />

Major P. Desprechins, commandant le centre.<br />

Le Roi après avoir assisté à un briefing sur les missions du centre,<br />

a visité les installations et les différentes sections. Il s’est ensuite<br />

incliné devant le monument érigé à la mémoire des 33 <strong>para</strong>chutistes<br />

décédés lors de l’accident d’aviation de Detmold le 26 juin 1963.<br />

Le 24 septembre 1967, lors de la célébration du 25 ème anniversaire<br />

de la création des unités Parachutiste et Commando à la Grand-Place<br />

de Bruxelles, le Roi Baudouin passe les unités en revue, accompagné<br />

du commandant du Régiment Para-Commando, le Colonel BEM<br />

P.Roman, du ministre de la Défense, Ch Poswick, du Général-Major<br />

G .Danloy et du Lieutenant-Colonel E. Blondeel.<br />

Il se fera présenter quelques vétérans et prononcera ensuite un<br />

discours rendant hommage à tous les militaires ; officiers, sousofficiers<br />

et miliciens Para-Commandos pour leur engagement dans<br />

une unité d’élite.<br />

17


Hommage au Roi Baudouin<br />

En 1982, S.M. le Roi décerne le titre de baron à deux anciens<br />

commandants du Régiment Para-Commando, le Général-Major e.r.<br />

G.Danloy et le Lieutenant-Général e.r Vivario.<br />

A l’occasion du 40 ème anniversaire de la création des premières<br />

unités Parachutiste et Commando, le Roi reçoit en son palais de<br />

Laeken, le 3 juin 1982, une délégation d’anciens Parachutistes SAS,<br />

conduite par le Lieutenant-Colonel Hre E. Blondeel et, le 26 mars<br />

1983, un groupe d’anciens Commandos de 1942 et 1944, à la tête<br />

de laquelle se trouvait le Général e.r. Baron Danloy.<br />

1983 : Réception d'anciens Commandos au Palais de Laeken<br />

Ontvangst van gewezen Commando's in het Paleis van Laken<br />

Le 22 avril 1978, le Roi, accompagné du Prince Albert et la<br />

Princesse Paola, se rend en visite privée au CEPara. Reçus par le<br />

Major du Bois de Vroylande, commandant le centre, les membres<br />

de la famille royale assistent au dernier saut du Prince Philippe pour<br />

l’obtention du brevet B Para. Le Prince Philippe a effectué un stage<br />

de la Fédération Nationale de Parachutisme (FNPB) jumelé à une<br />

session de brevet B destinée aux élèves de l’Ecole Royale des Cadets.<br />

Le 17 décembre 1982, le Roi Baudouin a tenu à remettre le béret<br />

vert et son brevet Commando au Prince Philippe. Béret qu’il n’a<br />

porté qu’un jour. Etant destiné à effectuer un stage de commandement<br />

au 3 Para, il revêtira ensuite les attributs du 3 Para.<br />

Après l’opération « Red Bean », le Roi reçoit une délégation<br />

importante du 3 Para conduite par le Major BEM G. Couwenberg,<br />

alors que le bataillon monte de garde aux Palais Royaux du 26 août<br />

au 11 septembre 1978.<br />

1966 : Visite du Roi Beaudouin au CEPara<br />

Bezoek van Koning Boudewijn aan het Trg C Para<br />

Le 11 octobre 1982, le Roi Baudouin se déplace en RFA à l’occasion<br />

de la manœuvre Cross-Eifel organisée par le Général-Major<br />

R. Depoorter. Au cours de sa visite, il se rend au PC du 3 Para où il<br />

est reçu par le Lieutenant-Colonel BEM R. Reynders.<br />

Le 17 décembre 1982, le Roi remet le béret vert et le brevet<br />

Commando à son filleul, le Prince Philippe, au cours d’une cérémonie<br />

au CECdo.<br />

Plusieurs commandants du Régiment-Para-Commando ont exercé<br />

la fonction d’Aide de Camp du Roi Baudouin, soit pendant leur<br />

commandement soit après ; le Colonel G.Danloy, le Colonel BEM<br />

Vivario, le Colonel BEM R. Delperdange, le Colonel BEM P. Roman,<br />

le Colonel BEM J. Segers, le Colonel BEM R. Depoorter et le<br />

Colonel BEM L.Verstraeten.<br />

Visite du Roi au 3 Para en 1982, lors d'une manœuvre en Allemagne.<br />

Bezoek van de Koning aan 3 Para in 1982, tijdens een manœuver<br />

in Duitsland.<br />

Le Lieutenant-Colonel E. Blondeel avait été nommé aide de<br />

camp du Prince Régent.<br />

Les Lieutenants Colonels BEM T. Roman et M. Jacqmin l'ont<br />

été sous le règne du Prince Albert II.<br />

18


They only fly away<br />

Nous avons le triste devoir de vous informer du décès de:<br />

Wij hebben de droevige plicht u het overlijden te melden van:<br />

Freddy Morelle geboren te Thuin op 24 september 1932,<br />

overleden in Soignies op 4 december 2023. Gewezen voorzitter<br />

van de Vriendenkring Commando voor de oprichting<br />

van de ANPCV. Heeft gedurende talrijke jaren de “Chesty<br />

George” georganiseerd.<br />

Freddy Morelle né à Thuin le 24 septembre 1932 et décédé<br />

à Soignies le 4 décembre 2023. Ancien président de la Fraternelle<br />

Commando avant la création de l’ANPCV, a organisé le<br />

« Chesty Georges » pendant de nombreuses années.<br />

Prosper Bavay, geboren te Aarlen op 20 april 1933 en<br />

overleden te Libramont op 23 januari 2024.<br />

Heeft zijn militaire loopbaan begonnen met een groene<br />

muts in het Regiment Commando. Daarna is hij TS operator<br />

in het hoofdkwartier Regiment Para-Commando met een rode<br />

muts geworden. Hij was onder de groene mutsen één van de<br />

eersten die de twee brevetten Commando en Parachutist behaalde.<br />

Zeer goed klimmer, één van de sporen in Marche-les-Dames,<br />

“La Prosper”, draagt zijn naam. Hij wordt instructeur “Rotsen” in<br />

het Trg C Cdo gedurende enkele jaren met tussentijds een verblijf<br />

in de GVP Compagnie in Weiden.<br />

Na de oprichting van het TrgCCdo in Kota Koli wordt hij instructeur,<br />

met de graad van adjudant, gedurende enkele jaren.<br />

Kolonel b.d. SBH Gus Couwenberg overleden op 27<br />

januari 2024.<br />

Na de Koninklijke Militaire School, sectie “Alle Wapens”<br />

en de cursus in de Infanterieschool in Aarlen heeft hij mutatie<br />

gedaan naar de Schoolcompagnie Para-Commando, waar hij<br />

pelotonscommandant was in het 2 Commando met verblijven<br />

in Afrika. Daarna officier in het 3 Para te Lombardsijde.<br />

Stafbrevet (SBH) na de Krijgsschool. Korpscommandant van<br />

3 Para gedurende de operatie “Red Bean” in Katanga op mei 1977.<br />

Prosper Bavay, né à Arlon le 30 avril 1933 et décédé à<br />

Libramont le 23 janvier 2024.<br />

A commencé sa carrière militaire comme béret vert au<br />

Régiment Commando, ensuite est passé au QG Régiment<br />

comme opérateur radio en portant alors le béret lie de vin. Il<br />

fut parmi les premiers à obtenir les deux brevets <strong>commando</strong><br />

et <strong>para</strong>chutiste. Excellent grimpeur, une voie « La prosper »<br />

porte son nom. Il devient ensuite instructeur « Rochers » au CECdo<br />

pendant plusieurs années avec entretemps un passage à la Compagnie<br />

ESR à Weiden.<br />

Lors de la création du CECdo à Kota Koli en République Démocratique<br />

du Congo, il sera durant de longues années, alors comme<br />

adjudant, instructeur.<br />

Colonel e.r. BEM Gus Couwenberg décédé le 27 janvier<br />

2024.<br />

Arrivé à la Compagnie Ecole Para-Commando à Wartet<br />

après avoir suivi les cours à l’Ecole Royale Militaire division<br />

« Toutes Armes » et son école d’armes à Arlon.<br />

Breveté Para-Commando, il est passé au 2 Commando et<br />

a effectué plusieurs séjours en Afrique. Ensuite Officier au 3<br />

Para à Lombardsijde.<br />

Devenu Commandant du 3 Para de 1978 à 1980 à Tielen. il a<br />

participé avec son bataillon à l’opération « Red Bean» au Katanga<br />

in mai 1977.<br />

De Redactie van « Para-Commando » biedt aan de beproefde familieleden haar deelneming aan.<br />

La Rédaction de “Para-Commando” présente ses plus sincères condoléances aux membres de leur famille.<br />

ME AND MY PAL<br />

LE VENDREDI<br />

13 SEPTEMBRE A<br />

WOLUWE SAINT LAMBERT<br />

ME AND MY PAL<br />

OP VRIJDAG<br />

13 SEPTEMBER IN<br />

SINT-LAMBRECHTS WOLUWE<br />

Rendons les hommages à l’opérations<br />

STAN ET PAULIS 1964<br />

Communiquez nous l’adresse de vos amis<br />

qui y ont participé<br />

pour recevoir l’invitation<br />

meandmypal.wsl@gmail.com<br />

Laten we hulde brengen aan operaties<br />

STAN EN PAULIS 1964<br />

Stuur ons de adressen van je vrienden<br />

die hebben deelgenomen<br />

om de uitnodiging te ontvangen<br />

meandmypal.wsl@gmail.com<br />

19


Luitenant John Van der Heyden werd in de nacht van 9 op 10 augustus<br />

1944 met zijn « squad » ge<strong>para</strong>chuteerde ten zuiden van Monschau. Hij is<br />

de eerste geallieerde officier die, in uniform, Duitsland binnendringt<br />

Tekst: E. Genot en M. Neyt<br />

Foto's: E. Genot<br />

Vertaling: W. Mertens<br />

Officier, artillerist, <strong>para</strong>chutist, twee SAS opdrachten achter de linies: « Chaucer<br />

» in Frankrijk en « Bergbang » in België. Operatie « Regent » in de<br />

Belgische Ardennen. De veldtocht « Larkswood » in Holland … oprichting<br />

van de School voor valschermspringen in Schaffen, Commandant van het 3 Para-<br />

Cdo op de Basis van Kamina, Commandant van het Regiment Para-Commando.<br />

Een loopbaan die eindigt met de graad van Luitenant-generaal en die we u voorstellen<br />

ter gelegenheid van de 80 e verjaardag van de operatie « Bergbang ».<br />

Zijn militaire studies<br />

V<br />

an der Heyden Raymond, (John voor de vrienden), Edmond,<br />

Antoine, Pierre, Paul werd geboren in Kilo-Moto<br />

(Belgisch Congo) op 12 juni 1917. Hij is de zoon van Raymond Van<br />

der Heyden, bestuurder van bruggen en wegen en Leonie Van Lint.<br />

Hij beëindigt zijn Grieks-Latijnse middelbare studies in 1934 in<br />

het Instituut Saint-Louis in Brussel. In hetzelfde Instituut doet hij<br />

van 1934 tot1935 een extra wetenschappelijk studiejaar als voorbereiding<br />

op de ingangsexamens van de Koninklijke Militaire School.<br />

Hij slaagt en wordt op 18 oktober 1935 lid van de 96 e Polytechnische<br />

Promotie Artillerie Genie!<br />

Op 26 december 1937 wordt hij aanvaard in het officierenkader.<br />

(Stamnummer 38403), en gaat daarna, op 26 augustus 1939, naar<br />

de Applicatieschool van de Artillerie. In 1940 wordt hij lid van het<br />

Korps der Artillerieofficieren.<br />

Wanneer op 10 mei 1940 de oorlog uitbreekt, vertrekt zijn promotie<br />

naar Frankrijk, waar veel Belgische militairen hergroeperen na<br />

de Achtiendaagse Veldtocht, in de hoop het gevecht verder te zetten.<br />

Hij blijft er van 18 mei tot 21 augustus 1940. Na de wapenstilstand,<br />

ondertekend door Pétain keert hij terug naar België, waar hij in het<br />

bezette land zonder werk valt.<br />

Op 28 maart 1941 beslist hij een ontsnappingspoging te wagen richting<br />

Engeland. Hij steekt de Belgische grens en de demarcatielijn over,<br />

gaat het door de Duitsers belette Frankrijk en dat van Vichy binnen,<br />

steekt de Pyreneeën over maar wordt gearresteerd door de Spaanse politie<br />

en opgesloten door de Seguridad van Madrid van19 april tot 5 mei<br />

1941. Daarna wordt hij opgesloten in het sinistere concentratiekamp van<br />

Miranda de Ebro. Daar wordt hij bevrijd dankzij de interventie van de<br />

Ambassadeur van België en opgenomen als Luitenant in de getalsterkte<br />

van de Belgische Strijdkrachten in Groot-Brittannië op 24 november<br />

1941. Hij gaat naar de 1st Belgian Battery op 26 november 1941 en<br />

daarna op 24 januari 1942 als vrijwilliger naar de Luchtvaartcompagnie<br />

maar wordt er ongeschikt verklaard wegens gebrekkig zicht.<br />

In maart 1942 gaat hij naar de Signal School.<br />

Officier SAS Parachutist<br />

Van der Heyden is vrijwilliger om de training van <strong>para</strong>chutist<br />

te volgen. Hij maakt deel uit van de groep, waartoe ook<br />

Kapitein E.Blondeel behoort en die naar de Parachutageschool van<br />

Ringway gaat.<br />

De 20 vrijwilligers worden allen op 2 mei 1942 gebreveteerd. Bij<br />

de oprichting van de « D (Parachute) Company van het 2 e Bataljon<br />

Fusiliers » op 8 mei 942, die achteraf in juli 1942 de « Belgian<br />

Independant Parachute Company » wordt, is Van der Heyden er<br />

pelotonscommandant<br />

Hij volgt verschillende stages in de Engelse Scholen: in september<br />

1942 in de « Polish Brigade », de Street fighting course in de<br />

1st Airborne Division in februari 1943 en bij de Airborne Forces<br />

Experimental Establishment in april 1943.<br />

Op 19 december 1942 huwt hij de Engelse Dorothy Williams<br />

Hazel.<br />

Een amusant detail, het is Kapitein E.Blondeel die de plechtigheid<br />

op de piano begeleid.<br />

De eenheid, nu officieel bevolen door Kapitein Eddy Blondeel,<br />

wordt op 4 februari 1944 aangehecht aan de « Special Air Service<br />

Brigade » met als naam « Belgian SAS Squadron » (5Th SAS).<br />

Hij is er Commandant van de « A Troop »!<br />

Hij kan in maart 1944 nog de « Demolition course » volgen.<br />

In operatie<br />

J<br />

ohn Van der Heyden wordt aangesteld als kapitein voor de<br />

duur van zijn opdracht. Hij wordt in de nacht van 9 op 10<br />

augustus 1944 in Normandië, ten zuidoosten van Nogent-le-Rotrou<br />

met 15 man ge<strong>para</strong>chuteerd met een bestokingsopdracht.: « Operatie<br />

Chaucer ».<br />

Lt. Van der Heyden<br />

20


Le Lieutenant John Van der Heyden, largué avec son « squad »<br />

au sud de Monschau dans la nuit du 9 au 10 août 1944 est le premier<br />

officier Allié à pénétrer en Allemagne en uniforme<br />

Officier, artilleur, <strong>para</strong>chutiste, deux missions SAS derrière les Lignes « Chaucer<br />

» en France et « Bergbang » en Belgique, opération « Regent » dans<br />

les Ardennes belges, Campagne « Larkswood » en Hollande…création<br />

de l’Ecole de Parachutage à Schaffen, commandant du 3 Para-Cdo à la Base de<br />

Kamina, commandant du Régiment Para-Commando…<br />

Une carrière qu’il terminera avec le grade de lieutenant-général que nous vous<br />

présenterons à l’occasion du 80 ème anniversaire de l’opération « Bergbang ».<br />

Texte : E. Genot et M. Neyt<br />

Photos : E. Genot<br />

Ses études militaires<br />

V<br />

an der Heyden Raymond, (John pour les intimes), Edmond,<br />

Antoine, Pierre, Paul est né à Kilo-Moto (Congo Belge) le<br />

12 juin 1917. Il est le fils de Raymond Van der Heyden, qui exerce<br />

la profession de conducteur des ponts et chaussées et de Léonie<br />

Van Lint.<br />

Il achève ses humanités gréco-latines à l’Institut Saint-Louis à<br />

Bruxelles en 1934. Il suit dans la même école, une année spéciale<br />

scientifique en 1934-1935 afin de préparer les examens d’entrée à<br />

l’Ecole Royale Militaire. Examens réussis, il est admis à la 96 ème<br />

Promotion Artillerie Génie Polytechnique le 18 octobre 1935!<br />

Nommé au grade de sous-lieutenant du cadre des officiers de<br />

carrière le 26 décembre 1937 (matricule 38403), il passe ensuite à<br />

l’Ecole d’Application de l’Artillerie le 26 août 1939 et est admis<br />

dans le Corps des officiers d’Artillerie en 1940.<br />

A la déclaration de guerre, le 10 mai 1940, sa promotion est dirigée<br />

vers la France où de nombreux militaires belges vont se regrouper après<br />

la Campagne des 18 jours en espérant reprendre le combat. Il y séjourne<br />

du 18 mai au 21 août 1940. Rapatrié en Belgique après l’armistice<br />

signé par Pétain, il se retrouve sans emploi en Belgique occupée.<br />

Il décide de s’évader de Belgique le 28 mars 1941 et de tenter de<br />

rejoindre l’Angleterre.<br />

Il traverse la frontière belge, franchit la ligne de démarcation<br />

entre la France occupée par les Allemands et la France de Vichy,<br />

traverse les Pyrénées mais est arrêté par la police espagnole et détenu<br />

à la Seguridad de Madrid du 19 avril au 5 mai 1941. Il est ensuite<br />

interné dans le sinistre camp de concentration de Miranda de Ebro.<br />

Libéré grâce à l’intervention de l’Ambassadeur de Belgique, il<br />

est repris en force comme lieutenant aux Forces Belges de Grande-<br />

Bretagne le 24 novembre 1941 et rejoint la 1st Belgian 7d Battery le<br />

26 novembre 1941, passe ensuite à la Compagnie Aéronautique le 24<br />

janvier 1942 comme volontaire pilote mais est déclaré inapte pour<br />

vue insuffisante. Il est alors muté vers la Signal Section en mars 1942.<br />

Officier SAS Parachutiste<br />

V<br />

an der Heyden se porte alors volontaire pour suivre l’entraînement<br />

<strong>para</strong>chutiste. Il fait partie d’un quatrième groupe le<br />

comprenant ainsi que le Capitaine E.Blondeel qui se rend à l’Ecole<br />

de Parachutage de Ringway le 26 avril et les 20 volontaires sont tous<br />

brevetés <strong>para</strong>chutistes le 2 mai 1942.<br />

Il devient ensuite chef de peloton, à la création à la « D (Parachute)<br />

Company du 2 ème Bataillon de Fusiliers » le 8 mai 1942 et<br />

qui deviendra la « Belgian Independant Parachute Company »<br />

en juillet 1942.<br />

Il suit plusieurs stages de formation dans des écoles anglaises: à<br />

la Polish Brigade en septembre 1942, à la 1st Airborne Division en<br />

octobre 1942, le Street fighting course en février 1943 et à l’Airborne<br />

Forces Experimental Establishment en avril 1943.<br />

Friz Hill (England 1943)<br />

D.g.à.d. / V.l.n.r.: Radino, Dr. J. Limbosch, Van der Heyden, F. Limbosch, G. Kirschen<br />

21


Luitenant John Van der Heyden<br />

Op het voorziene uur komen twee « Stirling » vliegtuigen aangevlogen<br />

op lage hoogte boven de DZ waar het eerder afgeworpen<br />

« squad » van de « advanced party », bevolen door Luitenant Ghys,<br />

hen opwacht. De valschermen zijn met moeite open wanneer de SAS<br />

de grond raken. Enkele, waaronder Sergeant-Majoor Devignez, zijn<br />

zwaargekwetst aan de wervelkolom, met enkele maanden hospitaal in<br />

het verschiet, maar de drie anderen zullen aan de volgende operaties<br />

deelnemen. Het « squad » begint zijn opdracht van bestoken van<br />

Duitse kolonnes en overmaken van inlichtingen.<br />

… De bestokingsacties gebeuren soms in samenwerking met de<br />

Weerstand. De Weerstand in mijn sector beslist van het dertigtal<br />

Duitsers van Nogent-le-Rotrou te verjagen en vragen hen te steunen.<br />

Wanneer de vijand de stad verlaat legt hij mijnen op de wegen. Het<br />

« squad » van Luitenant Ghys neutraliseert er een zestigtal terwijl<br />

mijn « squad » de terugtocht van de Duitsers in het noorden van de<br />

lokaliteit tracht af te snijden.<br />

Wanneer de Amerikanen op 14 augustus in het zicht van de stad<br />

komen zijn alle toegangen open zodat van Le Mans tot Chartres<br />

langs Nogent-le-Rotrou, de Amerikanen geen enkele Duitser meer<br />

ontmoeten. De 15 e gaan we naar het hoofdkwartier van het 3 e Leger<br />

en daarna naar Engeland via de haven van Arromanches.<br />

(J. Van der Heyden).<br />

John Van der Heyden wordt de nacht van 6 op 7 september<br />

1944, met tien man, op 3 km ten zuiden van Monschau ge<strong>para</strong>chuteerd<br />

voor een tweede SAS opdracht met bestoking. Het is de<br />

Operatie « Bergbang ». Door een vergissing bij het <strong>para</strong>chuteren,<br />

de voorziene plaats was Solwaster, zijn deze mannen onvrijwillig<br />

de eerste Geallieerden die, in uniform, Duitsland binnendringen.<br />

Het « squad » moet nu, in de gietende regen en zonder kaart van<br />

de streek, de hindernissen van de Siegfriedlinie overschrijden, om<br />

België op 8 augustus te bereiken en bestokingsacties uit te voeren op<br />

door de Duitsers gebruikte assen. Wanneer hij, na het bestoken van<br />

de vijand, zijn basis bereikt, verneemt Van de Heyden dat Sergent<br />

Pus en 11 <strong>para</strong>chutisten gedropt werden met containers munitie en<br />

voedsel. De twee « squads » zetten zich in om het Duits verkeer tot<br />

12 september te verstoren, datum waarop ze vaststellen dat er geen<br />

Duitsers meer zijn in de streek.<br />

Met een Ford, veroverd in de Duitse staf van Sart, met een andere<br />

Ford en twee camionnetten, trekken de <strong>para</strong>chutisten naar het op 13<br />

september bevrijde stadhuis van Brussel, waar Kapitein Blondeel,<br />

ge<strong>para</strong>chuteerd in Gedinne, rendez-vous had gegeven aan de zes<br />

« squads », die in België waren ge<strong>para</strong>chuteerd. Bij zijn aankomst<br />

verneemt Van der Heyden dat zijn strijdmakker Luitenant Freddy<br />

Limbosch en Sergeant Jean Melsens in Limburg zijn gesneuveld.<br />

In het Eskadron SAS<br />

Het gehergroepeerd eskadron komt terug uit Engeland en<br />

installeert zich in oktober1944 in de Kazerne der Twee Leeuwen<br />

in Tervuren. De eenheid groeit in personeel, wordt uitgerust met<br />

een veertigtal half gepantserde jeeps en wordt het « Belgian SAS<br />

Recce Squadron ».<br />

Van der Heyden wordt commandant van de 1 e Verkennerstroop.<br />

Wanneer op 16 december 1944 het offensief « von Rundstedt » begint,<br />

voert hij van 19 tot 23 december 1944 met zijn « Troop » (24 jeeps)<br />

patrouilles uit langs de Maas om inlichtingen in te winnen over de<br />

bezetting van de bruggen door de Amerikanen.<br />

…Patrouilleren van Luik tot Givet om te beletten dat de Duitsers<br />

de Maas oversteken, wat neerkomt op meer dan honderd kilometer<br />

kronkelende banen baan controleren met 24 jeeps. Wat een opdracht<br />

« O boy, o boy » roept Van der Heyden uit.<br />

Ze denken dat we een brigade zijn, zelfs een divisie!<br />

Ondanks enkele moeilijkheden tijdens de uitvoering van hun<br />

opdracht; de Amerikanen nemen de Belgische SAS voor de mannen<br />

van Skorseny (1), vervult Van der Heyden perfect zijn opdracht en<br />

keert naar Brussel terug met de gevraagde inlichtingen.<br />

Kapitein / Capitaine Van der Heyden<br />

Het eskadron wordt dan volledig ingezet in de operatie « Regent »<br />

in het tegenoffensief in de Ardennen.<br />

Van der Heyden leidt zijn mannen zonder onderbreking in het<br />

gevecht van 28 december 1944 tot 13 januari 1945.<br />

Hij voert verschillende verkenningspatrouilles uit op jeep vanaf<br />

Froidfontaine, waar Kapitein E. Blondeel zijn <strong>commando</strong>post heeft<br />

opgesteld. Het eskadron heeft als opdracht patrouilles uit te voeren<br />

op de vordering as van het 62 e Recce: Halma, Chanly, Tellin, Bure,<br />

Saint-Hubert, terwijl het de Britse rechterflank dekt en verbinding<br />

houdt met de Franse SAS, opgesteld in Libin en de linkerflank van<br />

het 3 e Amerikaans leger beschermt.<br />

Op 31 december worden twee groepen gevormd, een bevolen<br />

door Luitenant Van der Heyden, de andere door Luitenant Renkin.<br />

In het noorden bezet Van der Heyden de kapel van Bure om vanaf<br />

deze observatiepost de Duitse kanonnen op te sporen. Hij slaat dan<br />

de baan Telin-Wavreille in en na twee kilometer verlaat een van zijn<br />

jeeps, bevolen door Sergeant G. d’Oultremont, de baan en rijdt over<br />

het veld in de richting van de kapel. Daar vallen ze op zes Duitsers<br />

die ze gevangennemen. De ploeg van Renkin vordert op de beboste<br />

hoogten van de rechterflank. Na een vordering in verharde sneeuw,<br />

door veldwegen en velden, vallen ze onder vuur van een belangrijke<br />

weerstand. Een projectiel raakt de jeep van P. Renkin. De officier en<br />

de <strong>para</strong>chutisten C. de Villermont en E. Lorphevre worden gedood.<br />

Als machteloze getuige van het drama beslist Van der Heyden om<br />

tot de actie over te gaan. Hij infiltreert tot aan de eerste huizen van<br />

het dorp en ontdekt de juiste posities van de twee antitankkanonnen.<br />

Deze informatie zal toelaten dat de artillerie ze vernietigt.<br />

De daaropvolgende dagen zet het eskadron onvermoeid zijn opdracht<br />

verder. Tijdens een patrouille komen Blondeel en Van der<br />

Heyden aan de plaats waar Renkin en zijn ploeg gesneuveld zijn.<br />

Maar door de intensiteit van het vijandelijk vuur slagen ze er niet in<br />

de lichamen die dag te evacueren. (2).<br />

(1) In het offensief « von Runstedt » had Skorseny ploegen Duitsers, uitgerust in Amerikaanse uniformen aangeworven, vervoerd met buitgemaakte Amerikaanse voertuigen met de<br />

bedoeling de Amerikaanse linies te infiltreren.<br />

(2) Ze zullen in februari worden begraven op het kerkhof van het dorp en daarna aan de families worden overhandigd.<br />

22


Lieutenant John Van der Heyden<br />

Il épouse une Anglaise, Dorothy Williams Hazel, le 19 décembre<br />

1942 et détail amusant, c’est le Capitaine E.Blondeel qui accompagnera<br />

la cérémonie de mariage au piano.<br />

Son unité alors commandée officiellement par le Capitaine Eddy<br />

Blondeel est affectée à la « Special Air Service Brigade » sous le<br />

nom de « Belgian SAS Squadron » (5th SAS) le 4 février 1944. Il<br />

y est alors commandant de la « A Troop »!<br />

Il a encore l’occasion de suivre le « Demolition course » en<br />

mars 1944.<br />

En opération<br />

J<br />

ohn Van der Heyden, commissionné capitaine pour la durée<br />

de sa mission, est <strong>para</strong>chuté en Normandie dans la nuit du 9<br />

au 10 août 1944, au sud-est de Nogent-le-Rotrou avec 15 hommes<br />

en mission de harcèlement, l’ « Opération Chaucer ».<br />

A l’heure prévue, deux avions « Stirling » se profilent très bas au-dessus<br />

de la zone de saut où les attend le « squad » de l’ « advanced party »<br />

commandé par le Lieutenant Ghys <strong>para</strong>chuté quelques jours plus tôt.<br />

Les <strong>para</strong>chutes ont à peine le temps de s’ouvrir que les SAS touchent<br />

déjà le sol: quatre hommes sont blessés dont le Sergent-Major Devignez<br />

gravement atteint à la colonne vertébrale ce qui lui occasionnera quelques<br />

mois d’hôpital mais les trois autres participeront aux prochaines opérations.<br />

Aussi le « squad » commence-t-il ses actions de harcèlement des<br />

colonnes allemandes et de transmissions de renseignements.<br />

… Les actions de harcèlement se déroulent parfois en collaboration<br />

avec la Résistance. Dans mon secteur, les résistants décident<br />

de déloger la trentaine d’Allemands de Nogent-le-Rotrou et nous<br />

demande de les appuyer. En quittant la ville, l’adversaire place des<br />

mines sur les routes. Le « squad » du Lieutenant Ghys en neutralise<br />

une bonne soixantaine, tandis que mon « squad » s’efforce de couper<br />

la retraite des Allemands au nord de la localité.<br />

Lorsque les Américains arrivent en vue de la ville le 14 août, tous<br />

les accès sont débloqués, si bien que du Mans à Chartres par Nogentle-Rotrou,<br />

les Américains ne rencontreront pas un seul Allemand.<br />

Le 15, nous rejoignons l’état-major de la 3 ème Armée, ensuite l’Angleterre<br />

en passant par le port d’Arromanches. (J. Van der Heyden).<br />

John Van der Heyden est <strong>para</strong>chuté pour une seconde opération<br />

SAS dans la nuit du 6 au 7 septembre 1944, à 3 kilomètres au sud de<br />

Monschau, avec dix hommes, toujours en mission de harcèlement<br />

dans l’opération « Bergbang ». Par suite d’une erreur de largage,<br />

alors qu’ils auraient dû atterrir à Solwaster, ces hommes sont involontairement<br />

les premiers Alliés à pénétrer en uniforme en Allemagne.<br />

Le « squad » doit franchir, par une pluie battante, à revers,<br />

sans carte de la région, les obstacles de la Ligne Siegfried et rentrer<br />

en Belgique le 8 octobre pour y remplir sa mission: effectuer du<br />

harcèlement sur les routes fréquentées par les Allemands se retirant<br />

vers l’Allemagne.<br />

Ayant rejoint sa base, après avoir harcelé l’ennemi, Van de Heyden<br />

apprend que le Sergent Pus et 11 <strong>para</strong>chutistes ont été <strong>para</strong>chutés<br />

avec des conteneurs contenant des munitions et des vivres. Ces deux<br />

« squads » vont s’efforcer de perturber le trafic allemand jusqu’au<br />

12 septembre, date où ils constateront qu’il n’y a plus d’Allemands<br />

dans la région.<br />

A bord d’une Ford capturée à l’état-major allemand de Sart, d’une<br />

autre Ford et de deux camionnettes, les <strong>para</strong>chutistes rejoignent<br />

l’hôtel de ville de Bruxelles libérée, le 13 septembre où le Capitaine<br />

Blondeel, <strong>para</strong>chuté à Gedinne, avait donné rendez-vous, en fin de<br />

mission, aux six « squads » <strong>para</strong>chutés en Belgique.<br />

En arrivant, Van der Heyden apprend que son camarade le Lieutenant<br />

Freddy Limbosch et le Sergent Jean Melsens avaient perdu<br />

la vie en opérant dans le Limbourg.<br />

Au sein de l’Escadron SAS<br />

L<br />

’escadron regroupé, rentre d’Angleterre et prend ensuite<br />

ses quartiers à la Casernes des Deux Lions à Tervuren en<br />

octobre 1944. L’unité se renforce en personnel et est équipée d’une<br />

quarantaine de jeeps semi-blindées pour se reconvertir en « Belgian<br />

SAS Recce Squadron ».<br />

Van der Heyden y est commandant de la 1 ère Troop de reconnaissance.<br />

A la suite du déclenchement de l’offensive « von Rundstedt »,<br />

le 16 décembre 1944, il exécute avec sa « Troop » (24 jeeps) une<br />

mission de patrouilles, le long de la Meuse du 19 au 23 décembre<br />

D.g.à.d. / V.l.n.r.: Van der Heyden, een Engels officier, Eddy Blondeel, E. Delelienne, G. Kirschen<br />

23


Luitenant John Van der Heyden<br />

De « Well done », voldoening uitgedrukt door Kapitein Blondeel<br />

aan het adres van Luitenant Van der Heyden, klinkt droevig en bitter<br />

op deze avond van 31 december, wanneer de gevechten worden verder<br />

gezet terwijl de kapitein enkele lessen trekt uit de gebeurtenissen van<br />

de dag: de helm moet permanent worden gedragen, de brand van de<br />

jeep van Luitenant Renkin deed beslissen dat de volle tanks op de<br />

achterkant van de jeeps moesten verdwijnen. Tenslotte, wanneer men<br />

een dekking moet verlaten het beter is van te voet te gaan.<br />

(J. Temmerman).<br />

De operatie « Regent » eindigt op 13 januari en het Eskadron<br />

keert terug naar de kazerne van Tervuren. Maar niet voor lang want<br />

de 17e wordt het naar Antwerpen gestuurd. In die regio, geteisterd<br />

door de V1 en V2 bommen, worden ze belast met een opdracht van<br />

oppervlakteverdediging tot de 2 e februari.<br />

In de schoot van het Regiment<br />

SAS Parachutisten<br />

Versterkt met de in september aangeworven vrijwilligers,<br />

wordt de eenheid nu het « Belgian SAS Regiment » met<br />

drie eskadrons, bevolen door Majoor E. Blondeel.<br />

Op 5 april 1945 wordt Van der Heyden, aangesteld met de graad<br />

van kapitein, commandant van het eerste Eskadron, bestaande uit<br />

een troop op jeep en een Stormtroop.<br />

…Het Regiment wordt, vanaf 5 april 1945, ononderbroken als<br />

verkenningseenheid van het 2 e Canadese Corps ingezet in Holland,<br />

in de operatie « Larkswood », Van der Heyden leidt zijn eskadron<br />

ononderbroken in het gevecht tot 15 april 1945. Op 15 april, vordert<br />

hij op de baan Beerta- Finsterwolde.<br />

Het eskadron is verdeeld in drie groepen met jeeps en drie Stormtroops.<br />

Jeeps : Luitenant Romnée, Stormtroop: Aspirant Tinchant.<br />

Jeeps: Onderluitenant d’Oultremont, Stormtroop: Sergeant<br />

Jeukens<br />

Jeeps : Sergeant Crèvecoeur, Stormtroop : Sergeant Goffinet<br />

Een Duitse achterwacht op fietsen wordt ingehaald aan de rand<br />

van Beerta. De Duitsers installeren zich in een verlaten hoeve. De<br />

Stormtroop van Aspirant Tinchant en die van Sergeant Jeukens<br />

ontplooien en, onder dekking van het vuur der jeeps van Luitenant<br />

Romnée en van Sergeant Van Broekhuizen vallen ze de hoeve aan.<br />

De vijand vlucht in wanorde. Voortgaand op hun impuls veroveren<br />

de <strong>para</strong>chutisten het dorp in lichte looppas. De Duitsers laten acht<br />

doden en twee gekwetsten achter. Er worden 23 gevangenen gemaakt<br />

met 20 geweren en bajonetten. De Duitsers slagen er in het munitiedepot,<br />

die ze hadden ingericht in de school, in brand te steken.<br />

Luitenant Romnée en Sergeant Van Broekhuizen gaan tot voorbij<br />

het kruispunt buiten het dorp maar stoten op een vernielde brug. Om<br />

16h30 uur, gaat de commandant van het Eskadron, Kapitein Van<br />

der Heyden, tot aan het kruispunt om een nieuwe vordering as te<br />

bepalen. Granaten en mortierbommen vallen met nauwkeurigheid<br />

op het kruispunt. De kapitein wordt gekwetst door granaatscherven<br />

voor hij een schuilplaats kon vinden en heeft een open wonde aan<br />

de linkerarm. De Poolse liaisonofficier vraagt tegenbatterijvuur<br />

aan. Luitenant Romnée beveelt de verspreiding van de voertuigen<br />

en organiseert de verdediging van twee kruispunten van het dorp<br />

want hij vreest dat de bommenregen de voorbode is van een tegenaanval<br />

komend vanaf de Duitse grens. Een bericht verwittigt de<br />

eenheid dat ze haar posities moet houden en dat bij aankomst van<br />

een versterking van zes tanks ze de vordering in de richting van de<br />

zee moet verderzetten. Ondanks de felle waarschuwingen van zijn<br />

officieren weigert Kapitein Van der Heyden zich naar achter te laten<br />

afvoeren voor de aankomst van de tanks. Met zijn open breuken van<br />

de ellepijp en de linker radius wordt hij tenslotte afgevormd naar<br />

een Canadees veldhospitaal.<br />

(J. Timmerman).<br />

Nieuwe opdracht …<br />

de School voor Parachutage oprichten<br />

Na de herstelperiode op het einde van de vijandelijkheden<br />

wordt hij door Majoor Blondeel aangeduid om vanaf 1 april<br />

1947 de School voor Parachutage te Schaffen op te richten. Het is<br />

geen eenvoudige taak, er moeten despatchers worden gevormd, ook<br />

plooiers en herstellers van valschermen, ballonisten. Bestellen en in<br />

ontvangst nemen van materiaal. Het plein en de gebouwen moeten<br />

tot 1949 gedeeld worden met de Elementaire Vliegschool van de<br />

Luchtmacht.<br />

Op 11 september 1947 vindt de eerste <strong>para</strong>chutage van DC-3<br />

plaats op het plein van Schaffen en Kapitein Van der Heyden springt<br />

als drifter.<br />

De eskadrons met dienstplichtigen beginnen daarna te springen en<br />

op vrijdag 17 oktober 1947 wordt de duizendste sprong uitgevoerd.<br />

Op 28 november 1947 is de ballon operationeel en de drie eerste<br />

kooien van de ballon met actief personeel springen op de DZ van<br />

Schaffen.<br />

Stafofficier<br />

Van der Heyden wordt eindelijk benoemd met terug erkende<br />

kracht op datum van 26 december 1946, met de graad van<br />

kapitein op 23 juni 1947. Hij wordt leerling in de Krijgsschool op<br />

3 november 1947. Hij wordt op 1 september 1948 benoemd tot ordonnansofficier<br />

van de Prins Regent voor de duur van vier maanden.<br />

Op 4 oktober 1948 wordt hem het brevet van Stafadjunct en<br />

op 1 augustus 1950 het hoger stafbrevet toegekend. Hij wordt dan<br />

op 2 augustus 1950 lid van het kader van de Krijgsshool en op<br />

1 september 1951 lid van het HK van het 1(BE) Corps en benoemd<br />

tot de graad van kapitein -commandant stafbrevethouder (SBH) op<br />

26 december 1952.<br />

In het Regiment Para-Commando<br />

Hij wordt lid van het HK van het Regiment Para-Commando<br />

op 7 maart 1955 en op 26 maart 1955, wordt hij benoemd<br />

tot de graad van majoor SBH. Op l september 1955 wordt hij de<br />

eerste Korpscommandant van het 3 e Bataljon Para-Commando, dat<br />

de tradities van het Vrijwilligerskorps voor Korea overneemt en<br />

gestationeerd wordt op de Basis van Kamina. Het is tijdens zijn<br />

bevelvoering dat de overlevingsproef in 1956 wordt gestart onder<br />

leiding van Kapitein Militis. Van der Heyden was een der eersten<br />

om de proef te ondergaan.<br />

24


Lieutenant John Van der Heyden<br />

1944, afin d’obtenir des renseignements sur l’occupation des ponts<br />

par les Américains.<br />

…Patrouiller de Liège à Givet pour empêcher le franchissement<br />

de la Meuse par les Allemands, soit donc plus de cent kilomètres de<br />

routes sinueuses avec 24 jeeps, en voilà une mission. « Oh boy, oh<br />

boy » s’exclame Van der Heyden. Ils croient que nous sommes une<br />

brigade, voire une division!<br />

Malgré quelques difficultés rencontrées lors de la mission; les<br />

Américains prenant les SAS belges pour des hommes de Skorseny<br />

(1), Van der Heyden remplît parfaitement sa mission et rentre à<br />

Bruxelles avec les renseignements demandés.<br />

L’escadron, en entier, est ensuite engagé dans l’opération « Regent<br />

» au sein de la contre-offensive des Ardennes. Il mène sa troupe<br />

au combat sans désemparer du 28 décembre 1944 au 13 janvier 1944.<br />

Il participe à de nombreuses patrouilles de reconnaissance sur<br />

jeeps à partir de Froidfontaine où le Capitaine E.Blondeel a installé<br />

son poste de commandement.<br />

L’escadron a pour mission d’organiser des patrouilles, sur l’axe de<br />

progression du 62 Recce: Halma, Chanly, Tellin, Bure, Saint-Hubert<br />

tout en protégeant le flanc droit britannique et en établissant la liaison<br />

avec les SAS français basés à Libin qui assurent la protection du<br />

flanc gauche de la 3 ème Armée américaine.<br />

Le 31 décembre, deux groupes sont constitués, l’un commandé<br />

par le Lieutenant Van der Heyden, l’autre par le Lieutenant Renkin.<br />

Au nord, Van der Heyden occupe la chapelle de Bure pour s’efforcer<br />

de cet observatoire, de distinguer les canons ennemis. Il s’engage<br />

sur la route de Telin-Wavreille et après deux kilomètres, une de ses<br />

jeeps, commandée par le Sergent G. d’Outremont, coupe à travers la<br />

campagne en direction du calvaire. Le sergent et ses hommes tombent<br />

sur six Allemands installés dans la chapelle et les font prisonniers.<br />

L’équipe de Renkin s’avance en flanc droit sur les hauteurs boisées.<br />

Après une progression dans la neige durcie, par des chemins de<br />

campagne et à travers champs, elle tombe sous le feu d’une importante<br />

résistance. Un obus touche la jeep de P. Renkin. L’officier ainsi que les<br />

<strong>para</strong>chutistes C. de Villermont et E. Lorphevre sont tués sur le coup.<br />

Témoin impuissant de ce drame, Van der Heyden décide de passer<br />

à l’action; il se faufile jusqu’aux premières maisons du village,<br />

découvre les positions exactes de deux canons Anti-Tanks et les<br />

renseignements précis permettront à l’artillerie de les détruire.<br />

Dans les jours qui suivent, l’escadron continue inlassablement<br />

sa mission. Au cours d’une patrouille, Blondeel et Van der Heyden<br />

parviennent à l’endroit où sont tombés Renkin et ses hommes. Mais la<br />

densité du feu ennemi les empêche d’évacuer les corps ce jour-là (2).<br />

…Le « Bien fait », satisfaction exprimée par le Capitaine Blondeel<br />

au Lieutenant Van der Heyden, se teintait de tristesse et d’amertume en<br />

ce soir du 31 décembre, toutefois les combats se poursuivaient et déjà<br />

le capitaine tirait certaines leçons de la journée; le casque devait être<br />

constamment porté, l’incendie de la jeep du Lieutenant Renkin indiquait<br />

que les réservoirs placés à l’arrière devaient être supprimés; enfin s’il<br />

fallait abandonner un couvert, il était préférable de le faire à pied.<br />

(J. Temmerman).<br />

Le 13 janvier, l’opération « Regent » se termine et l’Escadron<br />

rejoint ses cantonnements de Tervuren. Mais pas pour longtemps<br />

puisque le 17, il est dirigé vers Anvers. Dans cette région harcelée<br />

par les bombes volantes V1 et V2, il est chargé d’une mission de<br />

défense en surface jusqu’au 2 février.<br />

Au sein du Régiment SAS Parachutiste<br />

Renforcée par des volontaires recrutés en septembre, l’unité se<br />

transforme en « Belgian SAS Regiment » à trois escadrons,<br />

commandés par le Major E. Blondeel.<br />

Van der Heyden commissionné au grade de capitaine le 5 avril<br />

1945, devient commandant du 1er Escadron composé d’une troupe<br />

sur jeeps et d’une troupe d’assaut.<br />

(1) Au cours de l'offensive von Runstedt, Skorseny avait engagé, des équipes Allemandes<br />

équipées d'uniformes et de véhicules Américains, afin de s'infiltrer derrière les lignes<br />

Américaines.<br />

(2) Ils seront enterrés en février 1945 dans le cimetièrre de Bure, avant d'être rendus aux<br />

famille.<br />

…Le régiment étant engagé dans l’offensive de Hollande comme<br />

unité de reconnaissance du 2 ème Corps Canadien dans l’opération<br />

« Larkwood » à partir du 5 avril 1945, Van der Heyden mène son<br />

escadron, sans désemparer, au combat jusqu’au 15 avril 1945.<br />

Le 15 avril, il progresse sur la route Beerta- Finsterwolde. Il a<br />

réparti son unité en trois groupes de jeeps et trois groupes d’assaut.<br />

Jeeps: Lieutenant Romnée, assaut: Aspirant Tinchant.<br />

Jeeps: Sous-Lieutenant d’Oultremont, assaut: Sergent Jeukens<br />

Jeeps: Sergent Crèvevoeur, assaut: Sergent Goffinet<br />

Une arrière-garde ennemie à vélo est rejointe aux lisières de<br />

Beerta. Les Allemands s’établissent dans une ferme isolée. Les sections<br />

d’assaut de l’Aspirant Tinchant et du Sergent Jeukens se<br />

déploient et, couvertes par le feu des jeeps du Lieutenant Romnée et<br />

du Sergent Van Broekhuizen attaquent la ferme. L’ennemi s’enfuit<br />

en désordre. Poursuivant sur leur lancée, les <strong>para</strong>chutistes nettoient<br />

le village au pas de gymnastique. Les Allemands abandonnent huit<br />

morts, deux blessés, 23 prisonniers, 20 fusils et des bicyclettes mais<br />

parviennent à incendier le dépôt de munitions qu’ils avaient établi<br />

à l’école.<br />

Le Lieutenant Romnée et le Sergent Van Broekhuizen dépassent<br />

le carrefour situé à la sortie du village et se heurtent à un pont détruit.<br />

A 16h30, le commandant de l’Escadron, le Capitaine Van der<br />

Heyden avance jusqu’au carrefour pour établir un nouvel axe de<br />

progression vers le Lieutenant Romnée. Des obus et des bombes<br />

mortiers s’abattent avec précision sur le carrefour, le capitaine,<br />

touché par des éclats avant d’avoir trouvé un abri, a une fracture<br />

ouverte du bras gauche.<br />

L’officier de liaison polonais demande alors un tir de contrebatterie.<br />

Le Lieutenant Romnée ordonne aux véhicules de se disperser<br />

et organise la défense de deux carrefours du village, car il craint que<br />

ce déluge d’obus ne soit prélude à une contre-attaque en provenance<br />

de la frontière allemande.<br />

Un message avise l’unité qu’elle doit garder ses positions et<br />

qu’à l’arrivée d’un renfort de six tanks, continuer sa progression<br />

vers la mer.<br />

Malgré les objurgations de ses officiers, le Capitaine Van der<br />

Heyden refuse de se laisser évacuer avant l’arrivée des tanks.<br />

Atteint de fractures ouvertes du cubitus et du radius gauche, il<br />

est finalement transporté vers un hôpital de campagne canadien.<br />

(J. Timmerman).<br />

Nouvelle mission …<br />

créer l’Ecole de Parachutage<br />

Sorti de convalescence après la cessation des hostilités, il est<br />

chargé par le Major Blondeel, de créer l’Ecole de Parachutage<br />

à Schaffen à partir du 1 avril 1947.<br />

La tâche n’est guère aisée: il faut former des despatchers, des<br />

plieurs et des ré<strong>para</strong>teurs de <strong>para</strong>chutes, des ballonistes, commander<br />

et réceptionner le matériel… tout en partageant la plaine et les<br />

bâtiments avec l’Ecole de Pilotage Elémentaire de la Force aérienne<br />

jusqu’en 1949.<br />

Le 11 septembre 1947 a lieu le premier <strong>para</strong>chutage de DC-3<br />

sur la plaine de Schaffen, et le Capitaine Van der Heyden saute<br />

comme drifter.<br />

Les escadrons de miliciens commencent ensuite à sauter et le<br />

vendredi 17 octobre 1947, le millième saut est accompli.<br />

Le 28 novembre 1947, le ballon est opérationnel et les trois premières<br />

cages de ballon avec du personnel d’active sont droppés sur<br />

la DZ de Schaffen.<br />

Officier d’Etat-Major<br />

Van der Heyden est enfin nommé, (avec effet rétroactif pour<br />

l’ancienneté à la date du 26 décembre 1946), au grade de<br />

capitaine le 23 juin 1947. Il passe comme élève à l’Ecole de Guerre<br />

le 3 novembre 1947. Il est nommé officier d’ordonnance du Prince<br />

Régent pour une durée de quatre mois le 1 er septembre 1948.<br />

Il obtient ensuite le brevet d’adjoint d’Etat-Major le 4 octobre<br />

1948 et le brevet supérieur d’Etat-Major le 1 août 1950. Il devient<br />

alors membre du cadre de l’Ecole de Guerre le 2 août 1950.<br />

Il est affecté ensuite au QG du 1(BE) Corps le 1 er septembre 1951<br />

et est nommé au grade de capitaine-commandant breveté d’état-major<br />

(BEM) le 26 décembre 1952.<br />

25


Luitenant John Van der Heyden<br />

…Als lid van het 7 e detachement op de Basis van Kamina, heb<br />

ik gedurende iets meer dan zes maanden onder zijn bevel gewerkt.<br />

Het is een veeleisend Korpscommandant met een grote ervaring,<br />

opgedaan in de loop van zijn carriere. Hij dwingt respect af. Hij<br />

is de man die ik het meest heb gewaardeerd in het Regiment Para-<br />

Commando. (E.Genot).<br />

Na twee jaar (6 e , 7 e en 8 e Afrikadetachementen) wordt hij Stafchef<br />

van de Basis van Kamina.<br />

Hij wordt op11 februari 1960 ambtshalve overgebracht naar het<br />

korps der officieren van de infanterie.<br />

Op 2 maart 1960 gaat hij naar het HK Regiment Para-Commando<br />

en wordt benoemd tot luitenant-kolonel SBH op 26 maart 1960. Hij<br />

is terug op de Basis van Kamina tijdens de onafhankelijkheid van<br />

Congo en organiseert de bevrijding en evacuatie van veel Belgische<br />

burgers door Para -Commando’s.<br />

OP 24 augustus 1960 wordt hij benoemd tot commandant<br />

van het Regiment Para-Commando, functie die hij uitoefent tot<br />

1 februari 1963. Hij werkt aan de herscholing van het Regiment tot<br />

steuneenheid van het 1 (BE) Corps.<br />

In de functies van Generaal-Majoor<br />

en Luitenant-Generaal<br />

Na het verlaten van het Regiment Para-Commando gaat hij,<br />

tot aan zijn pensioen, veel belangrijke functies bekleden.<br />

Hij gaat naar het Defensiecollege van de NAVO in Parijs en daarna,<br />

op 16 augustus 1963, naar het (BE) Part van het HK LANDCENT.<br />

Op 1 januari 1964 wordt hij kabinetschef van de Chef van de<br />

Landmacht Centraal Europa.<br />

Op 26 september 1964 wordt hij benoemd tot kolonel SBH. Van<br />

5 februari tot 19 oktober 1966 is hij ter beschikking gesteld van de<br />

Militaire Technische Coöperatie in Congo.<br />

Hij gaat op 2 december 1966 naar de Generale Stafen krijgt op<br />

1 oktober 1968 de functie van Sectiechef Planning en Programmatie<br />

in de Staf van de Landmacht. Hij wordt Generaal-Majoor op<br />

26 september 1969.<br />

Op 1 oktober 1969 wordt hij Militair Attaché te Land, ter Zee<br />

en in de Lucht, bij de Ambassades van België in de VS en Canada<br />

te Washington.<br />

Hij zal nog op 17 oktober 1972 de functie bekleden van « Assistant<br />

Chief of Staff, Logistic Division » van SHAPE.<br />

Op 26 september 1973 wordt hij benoemd tot Luitenant-Generaal<br />

en op 1 september 1974 tot Voorzitter van de Commissie voor de<br />

Nationale Defensieproblemen.<br />

Luitenant -Generaal John Van der Heyden gaat op 1 juli 1978<br />

met pensioen.<br />

Hij overlijdt in Tervuren op 14 oktober 1991.<br />

Drager van een groot aantal<br />

eervolle onderscheidingen<br />

Groot officier in de Leopoldsorde, Groot officier in de<br />

Kroonorde, Militair Ereteken 1 e Klas, Oorlogskruis 1940-<br />

1945 met palm,<br />

Herinneringsmedaille Oorlog 1940-19454 met gekruiste zwaarden,<br />

Kruis van de Ontsnapten, Croix Militaire Française Oologskruis<br />

met zilveren ster, Luxemburgs Oorlogskruis, 1939-1945, Star,<br />

France and Germany Star (UK), Medaille van Bevrijd Frankrijk.<br />

Vermelding bij het Military Cross<br />

Lt Van der Heyden Raymond, John (38403)<br />

SAS operation Bergbang in September 44 (Belgium)<br />

Showed high qualities of courage and leadership. The group<br />

under his command was dropped in Germany by error 35 miles away<br />

from the intended DZ. He found his maps useless and was unable<br />

to locate his position. His presence was immediately detected by the<br />

enemy, yet he led his men fighting westwards through hostile country<br />

and across the Siegfried Line, successfully engaging and destroying<br />

interfering enemy. The party having reached Belgium in a state of<br />

exhaustion, he inspired them by his example and started at once<br />

harassing the enemy, so successfully that he forced the German Staff<br />

established in Sart, to abandon their billets and leave for Germany.<br />

3 Para - Défilé à Léopoldville / Défilé in Leopoldstad<br />

En tête / Op kop Major BEM J. Van der Heyden, Major E. Debèfve, Adj Chef B. Schils<br />

26


Lieutenant John Van der Heyden<br />

L'Étendard du 3 Para / De standaard van 3 Para<br />

Au Régiment Para-Commando<br />

Il réintègre le QG du Régiment Para-Commando le 7 mars 1955<br />

et le 26 mars 1955, il est nommé au grade de major BEM.<br />

Il va ensuite devenir, le 1 er septembre 1955, le premier chef de<br />

Corps du 3 ème Bataillon Para-Commando, reprenant les traditions du<br />

Corps des Volontaires pour la Corée et stationné à la Base de Kamina.<br />

C’est sous son commandement que sera créé l’exercice de survie<br />

par le Capitaine Militis en 1956 et Van der Heyden a été parmi les<br />

premiers à effectuer l’épreuve.<br />

…Faisant partie du 7 ème détachement à la Base de Kamina, j’ai<br />

l’occasion de travailler sous ses ordres pendant un peu plus de six<br />

mois. Il est le chef de Corps exigeant mais ayant acquis une grande<br />

expérience en cours de sa carrière, il en impose. Il est celui que<br />

j’ai le plus apprécié au cours de ma carrière au Régiment Para-<br />

Commando. (E.Genot).<br />

Mais après deux ans (6 ème , 7 ème et 8 ème détachements d’Afrique) de<br />

commandement, il devient chef d’Etat-Major de la Base de Kamina.<br />

Il sera transféré d’office dans le Corps des officiers d’Infanterie<br />

le 11 février 1960.<br />

Il passe au QG Régiment Para-Commando le 2 mars 1960 et est<br />

nommé au grade de lieutenant-colonel BEM le 26 mars 1960. Il se<br />

retrouve à la Base de Kamina lors de l’Indépendance du Congo et<br />

organise la libération et l’évacuation de nombreux civils belges par<br />

des unités Para-Commandos.<br />

Il est alors nommé commandant du Régiment Para-Commando<br />

le 24 août 1960, fonction qu’il va exercer jusqu’au 1 er février 1963.<br />

Il entamera alors la reconversion du Régiment Para-Commando en<br />

une unité en appui du 1 (BE) Corps.<br />

Dans les fonctions de Général-Major<br />

et de Lieutenant-Général<br />

Ayant quitté le Régiment Para-Commando, il va occuper de<br />

nombreuses fonctions importantes jusqu’à sa pension.<br />

Il passe au Collège de Défense de l’OTAN à Paris ensuite au (BE)<br />

Part QG LANDCENT le 16 août 1963.<br />

Il devient chef de cabinet du Chef des Forces Terrestres alliées<br />

Centre Europe le 1 janvier 1964.<br />

Il est nommé au grade de colonel BEM le 26 septembre 1964, sera<br />

mis à la disposition de la Coopération Technique Militaire au Congo<br />

le 5 février 1966, fonction qu’il exercera jusqu’au 19 octobre 1966.<br />

Il passe ensuite à l’Etat-Major-Général le 2 décembre 1966, en<br />

fonction de Chef de Section Plans et Programmes à l’Etat-Major de<br />

la Force Terrestre le 1 octobre 1968. Et sera nommé général-major<br />

le 26 septembre 1969.<br />

Il occupera ensuite le poste d’Attaché Militaire, Naval et de l’Air<br />

à Washington, auprès des Ambassadeurs de Belgique aux Etats-Unis<br />

d’Amérique et du Canada le 1 er octobre 1969.<br />

Il occupera encore la fonction de « Assistant Chief of Staff,<br />

Logistic Division » du SHAPE le 17 octobre 1972.<br />

Nommé au grade de Lieutenant-Général le 26 septembre 1973, il<br />

deviendra Président de la Commission pour les Problèmes Nationaux<br />

de Défense le 1 septembre 1974.<br />

Le Lieutenant Général John Van der Heyden sera admis à la<br />

pension le 1 juillet 1978.<br />

Il décédera à Tervuren le 14 octobre 1991.<br />

Porteur de nombreuses<br />

Distinctions Honorifiques<br />

Grand officier de l’Ordre de Léopold, Grand officier de<br />

l’Ordre de la Couronne, Décoration Militaire de 1 ère<br />

Classe, Croix de Guerre 1940-1945 avec palme, Médaille Commémorative<br />

de la Guerre 1940-1945 avec deux sabres croisés et<br />

croix en émail rouge, Croix des Evadés, Military Cross, Croix<br />

de Guerre française avec étoile de vermeil, Croix de Guerre<br />

luxembourgeoise, 1939-1945 Star, France and Germany Star<br />

(UK), Médaille de la France Libérée.<br />

Citation accompagnant l’attribution de la Military Cross<br />

Lt Van der Heyden Raymond, John (38403)<br />

SAS operation Bergbang in September 44 (Belgium)<br />

Showed high qualities of courage and leadership. The group<br />

under his command was dropped in Germany by error. 35 miles<br />

away from the intended DZ. He found his maps useless and was<br />

unable to locate his position. His presence was immediately detected<br />

by the enemy, yet he led his men fighting westwards through hostile<br />

country and across the Siegfried Line, successfully engaging and<br />

destroying interfering enemy. The party having reached Belgium<br />

in a state of exhaustion, he inspired them by his example and<br />

started at once harassing the enemy, so successfully that he forced<br />

the German Staff established in Sart, to abandon their billets and<br />

leave for Germany.<br />

27


Luitenant John Van der Heyden – Lieutenant John Van der Heyden<br />

Vermelding op de dagorde van het Legerkorps (FR)<br />

bij de toekenning van het Frans Oorlogskruis<br />

Aan het hoofd van een peloton <strong>para</strong>chutisten, werd op 8 augustus<br />

1944 in Normandië in de rug van de vijand ge<strong>para</strong>chuteerd,<br />

(Collines de Perche). Toonde grote dapperheid en aanvalskracht<br />

in de bestokingsopdracht die hem werd bevolen en droeg zodoende<br />

bij tot de ontreddering van de vijand en zijn neutralisatie.<br />

Voorstel voor de Tekening van het Kruis van Officier<br />

in de Kroonorde met palm en toekenning van<br />

het Oorlogskruis met palm.<br />

Officier die in actie de mooiste getuigenis heeft gebracht van<br />

moed en zelfopoffering. Een eerste maal ge<strong>para</strong>chuteerd op kop<br />

van zijn manschappen achter de vijandelijke linies in Normandië<br />

op 8 augustus 1944, daarna een tweede maal op 5 september<br />

in Duitsland (de eerste Geallieerde militair in uniform op Duits<br />

grondgebied), hij leidt op briljante wijze zijn manschappen in de<br />

aanval, op de vijandelijke konvooien en depots. Na de Siegfriedlinie<br />

te zijn overgestoken van oost naar west, komt hij terug aan in<br />

België, waar hij een Duits HK in Sart (Luik) vernietigt. Gedurende<br />

de Veldtocht in de Ardennen, tijdens het offensief von Rundstedt,<br />

leidt hij persoonlijk raids met gepantserde jeeps op de vijandelijke<br />

posities, daarbij handigheid durf en voorzichtigheid combinerend.<br />

Hij speelde een grote en belangrijke rol in de Veldtocht in Holland<br />

in April 1945.<br />

Voortdurend in contact met de vijand, tijdens offensieve verkenningen,<br />

heeft hij zich bijzonder onderscheiden aan het hoofd van<br />

zijn eskadron, op 12 en 13 april, in de gevechten om Veele-Wedde<br />

(waar zijn Regiment de overgang van een kanaal afdwong), hierbij<br />

10% van zijn effectief verloor, dan op 15 april in Beerte, waar hij<br />

met twee tegen drie aanviel en in hevige gevechten huis na huis<br />

veroverde ( de vijand 50 % verliezen aan doden en gekwetsten<br />

toebrengend) en achteraf stand hield in een hevig bombardement<br />

van mortieren en zware kustbatterijen, maar in die actie een officier<br />

en twee onderofficieren verloor. Zelf zwaargekwetst door shrapnel<br />

blijft hij in bevel, ondanks de afkeuring van zijn officieren die aandrongen<br />

op zijn evacuatie naar achter. Hij liet zich pas afvoeren na<br />

aankomst van de versterkingen die de plaats veiligstelden voor een<br />

vijandelijke tegenaanval. Het is dankzij het dynamisme van deze<br />

jonge en energie chef dat we in grote mate de snelle vordering en<br />

de beslissende resultaten van het Belgisch Regiment Parachutisten<br />

België hebben te danken.<br />

Kreeg het British Military Cross voor zijn briljante houding in<br />

Normandië en in België.<br />

Citation à l’Ordre du Corps d’Armée (FR) accompagnant l’attribution<br />

de la Croix de Guerre française avec Etoile de vermeil.<br />

Commandant un peloton de <strong>para</strong>chutistes, fût lâché derrière<br />

les lignes en Normandie (Colline de Perche) le 8 août 1944. Fit<br />

preuve d’une grande bravoure et d’un mordant splendide dans la<br />

mission de harcèlement qui lui avait été confiée, contribuant ainsi<br />

à la désorganisation des Forces adverses et à leur neutralisation.<br />

Etat de proposition pour l’octroi de la Croix d’Officier de<br />

l’Ordre de la Couronne avec palme et attribution de la Croix<br />

de guerre avec palme.<br />

Officier qui a montré en action les plus belles qualités de courage<br />

et d’abnégation. Parachuté une première fois derrière les lignes<br />

ennemies en Normandie le 8 août 1944 à la tête de ses hommes,<br />

puis, une deuxième fois le 5 septembre en Allemagne (le premier<br />

militaire allié en uniforme à fouler le sol ennemi), il mène brillamment<br />

ses hommes à l’attaque de l’adversaire, détruisant ses convois<br />

et ses dépôts, ayant traversé la ligne Siegfried d’Est en Ouest, il<br />

rentre en Belgique, attaque et disperse un Etat-Major allemand à<br />

Sart (Liège). Pendant la Campagne d’Ardennes, lors de l’offensive<br />

von Rundstedt, il conduisit personnellement des raids en jeeps<br />

blindées contre les positions allemandes, combinant habillement<br />

audace et prudence.<br />

Il joua un rôle de premier plan, lors de la campagne de Hollande<br />

en avril 1945. Toujours au contact de l’ennemi, au cours de<br />

reconnaissances offensives, il s’est particulièrement distingué à la<br />

tête de son escadron, les 12 et 13 avril, aux combats de Veele-Wedde<br />

(où son Régiment força le passage d’un canal) perdant 10% de<br />

son effectif, puis le 15 avril, à Beerte, qu’il attaqua, deux contre<br />

trois, et enleva, maison par maison, de haute lutte (infligeant à<br />

l’ennemi 50 % de pertes en tués et blessés) et qu’il tint ensuite<br />

sous un bombardement violent de mortiers et de batteries côtières<br />

lourdes, perdant dans cette action un officier et deux sous-officiers.<br />

Grièvement blessé par un schrapnell, il garda le commandement de<br />

ses troupes, malgré les objurgations de ses officiers qui le pressaient<br />

de se faire transporter vers l’arrière, il ne se laissa évacuer qu’après<br />

l’arrivée de renforts mettant la place à l’abri d’une reprise par<br />

l’ennemi. C’est au dynamisme de ce chef jeune et énergique que<br />

l’on dut en grande partie l’avance rapide et les résultats décisifs<br />

obtenus par le Régiment Parachutiste Belge au cours des missions<br />

qui lui furent confiées.<br />

S’est vu décerner la Military Cross britannique pour sa brillante<br />

conduite en Normandie et en Belgique.<br />

A l'occasion du 70ème anniversaire<br />

de la Force Publique, les<br />

Forces Métropolitaines ont organisé<br />

à Léopoldville, le 5 juillet<br />

1956, un meeting d'aviation et<br />

de <strong>para</strong>chutage en collaboration<br />

avec la Force Publique.<br />

D.g.à.d. : Général-Major Janssens,<br />

Commandant en Chef de<br />

la Force Publique et le Colonel<br />

Gheysen, Commandant en Chef<br />

des Forces Métropolitaines,<br />

Monsieur Léo A.M. Pétillon,<br />

Gouverneur-Général du Congo<br />

Belge et du Ruanda-Urundi, le<br />

Major BEM Van der Heyden,<br />

Commandant du 3 Para, le<br />

Lieutenant-Colonel Danloy,<br />

Fondateur des Commandos en<br />

1942.<br />

Ter gelegenheid van de 70ste<br />

verjaardag van de Openbare<br />

Machten, hebben de Metropolitaanse<br />

Strijdkrachten te<br />

Leopoldville, op 5 juli 1956, een<br />

vliegmeeting georganieerd met<br />

<strong>para</strong>chutage, in samenwerking<br />

met de Openbare Machten.<br />

V.l.n.r. : Generaal-Majoor<br />

Janssens, Bevelhebber van de<br />

Openbare Machten, Kolonel<br />

Gheysen, Bevelhebber van<br />

de Metropolitaanse Strijdkrachten,<br />

De Heer Léo A.M.<br />

Pétillon, Gouverneur-Generaal<br />

van Belgisch Congo en Rwanda-Ururndi,<br />

Majoor BEM Van<br />

der Heyden, Bevelhebber van<br />

3 Para, Luitenant-Kolonel<br />

Danloy, Stichter van de Commandos<br />

in 1942.<br />

28


Boetiek ANPCV – Boutique ANPCV<br />

Pins<br />

Vétérans<br />

Veteranen<br />

4,00 Euros<br />

Medaille 40 jaar/ans A.N.P.C.V 40,00 Euros<br />

Ecrin/doos 40 ans/jaar A.N.P.C.V 6,00 Euros<br />

Badge Blazer A.N.P.C.V.<br />

16,00 Euros<br />

Cravate<br />

Das<br />

A.N.P.C.V.<br />

15,00 Euros<br />

Ruban - Kraaglintje<br />

ANPCV 5,00 Euros<br />

Pins A.N.P.C.V<br />

4,00 Euros<br />

20,00 Euros<br />

KW A.N.P.C.V<br />

21,00 Euros<br />

Pins Marguerite commémoration<br />

1914/1918<br />

Madeliefje herdenking<br />

1914/1918<br />

5,00 Euros<br />

Médaille<br />

Ops Humanitaires<br />

Eretekens van<br />

Humanitaire Ops<br />

28,00 Euros<br />

Porte emblème<br />

Embleemhouder<br />

8,50 Euros<br />

Autocollant<br />

Sticker<br />

3,00 Euros<br />

Barettes<br />

Baretten<br />

10,00 Euros<br />

Chemise 70% coton / 3<br />

0% polyester poche gauche<br />

Hemd 70% katoen /<br />

30% polyester linkerzak<br />

LM 30,00 Euros<br />

CM / KM 28 Euros<br />

Pet<br />

Casquette<br />

22,00 Euros<br />

Tous les articles peuvent être commandés via le site de l'ANPCV national rubrique "boutique".<br />

Alle artikelen zijn via de site van de nationale ANPCV rubriek "boetiek" bestelbaar.<br />

Frais de poste non-inclus- Verzendkosten niet inbegrepen<br />

Prijslijst – Liste des prix<br />

Badge<br />

24,50 Euros<br />

29


Guy Beck Ancien Para-Commando et Poète<br />

Un homme de chez nous<br />

Texte : E. Genot<br />

Dans l’avant-propos de ce livre, il avait écrit :<br />

…Ecrit dans la suite des événements qui ont marqué ces vingt<br />

mois, pour relater des instants, captés sur le vif.<br />

Chaque texte revit le moment du drame, de la passion, du désir,<br />

des regrets qui marquent chaque fois l’émotion comme la révolte,<br />

mais aussi la fascination du moment.<br />

Chaque texte est encore une suite du précédent qui s’arrête<br />

insaisissable et parfois…incompréhensible au dernier mot.<br />

Les textes furent écrits durant mon service militaire du 1 er<br />

février 1954 au 30 septembre 1955.<br />

Compte tenu du caractère poétique et du style particulier de<br />

l’auteur, nous avons décidé de ne pas les traduire en néerlandais<br />

mais de les soumettre à votre réflexion en français.<br />

En 2023, nous avons appris le décès de Guy Joseph Zoé Marie<br />

Beck.<br />

Cet ancien Para-Commando, était né le 11 août 1929, habitait<br />

à Waremme et avait été incorporé en février 1954.<br />

Il avait quitté Ostende à bord du TNA Kamina le 28 février 1955,<br />

et séjourné au Congo, à la Base de Kamina au sein du 4 ème Détachement,<br />

commandé par le Capitaine H. Hazée.<br />

Milicien le plus âgé de sa promotion, il avait rejoint la Belgique<br />

après avoir séjourné au Congo du 16 mars au 3 septembre 1955.<br />

Après avoir débarqué du TNA Kamina à Ostende le 21 septembre<br />

1955, il avait été démobilisé fin septembre après 20 mois de service<br />

dont trois de volontaire de carrière à court terme.<br />

Membre assidu de l’ANPCV, il avait été victime d’un accident.<br />

Après avoir assisté à une cérémonie dans la province de Luxembourg<br />

et en rentrant à Arlon à bord d’une voiture pilotée par le Lieutenant-Colonel<br />

Hre Uytdebroeks, celui-ci avait eu un accident et était<br />

décédé le 14 juin 2015 tandis que Guy avait été blessé gravement.<br />

Membre très actif de l’ANPCV, il consacrait également une partie<br />

de ses loisirs à l’écriture, il avait publié sept recueils de poésies,<br />

sous le titre des « Les Cahiers du Geer » ; le Geer étant une rivière<br />

prenant sa source au village de Geer en Wallonie et se jetant dans la<br />

Meuse en aval de Liège.<br />

Ses œuvres, publiées en quelques exemplaires pour ses proches<br />

et dont il m’avait offert un exemplaire illustré de quelques belles<br />

photos assez originales, comportent :<br />

L’avent-Premier « Estivités »,<br />

Le premier « Le Face à Main »<br />

Le second « « La Voie Impériale »<br />

Le troisième consacré à son service militaire, « Le Cheval Ailé »<br />

Le quatrième « Domaine ».<br />

Le cinquième « Colloque dans le Rêve »<br />

Le sixième « Les Bas-Reliefs ».<br />

Schaffen 29-09-1954<br />

Attentif, ton fleuve<br />

Poursuit<br />

Nos destinées.<br />

Nul ne te désire,<br />

Et pourtant<br />

On t’appèle.<br />

Qu’ai-je à craindre<br />

De tes flots glacés,<br />

De ta main loyale ?<br />

Ton lit gelé<br />

Ne m’ouvre-t-il pas une voie<br />

Nouvelle ?<br />

Nul audacieux<br />

N’a foulé ton onde.<br />

Tu caresses mon rêve !<br />

Né par ton appel ;<br />

J’e t’espère<br />

Et en vain t’éloigne.<br />

Tu es mon fantôme !<br />

Qu’attends-tu donc,<br />

………..Pour agir<br />

Dans le présent « Para-Commando » nous souhaitons lui<br />

rendre hommage pour son engagement au 1 Para, sa participation<br />

à nos activités et sa créativité poétique en publiant quelques<br />

extraits de son « Le Cheval Ailé ».<br />

Le livre situe le parcours des 20 mois de service vécus au CI<br />

Para-Commando à Namur, ensuite à la Citadelle de Diest : au<br />

1 Para 1 ère Compagnie 1 er Peloton, au C.E Para, au Camp de Poulseur<br />

et au 4 ème détachement d’Afrique à Kamina.<br />

30


Guy Beck Gewezen Para-Commando en dichter<br />

Een man van bij ons<br />

Sur le TNA Kamina<br />

le 10-03-1955<br />

…Mer :<br />

Voile de soie bleue<br />

Aux franges incolores<br />

Où clignote<br />

Des haleines étoilées.<br />

…La voie marine<br />

Est là sur la mappemonde…<br />

Je suis seul<br />

Avec mes rêves,<br />

Avec mon cœur ému<br />

Qui ne cesse de battre<br />

Ce que mon esprit lui propose<br />

En fait de taquineries,<br />

Avec la mer<br />

Qui est un autre cœur<br />

(…Qui se bat et se déchire.)<br />

…Je suis seul<br />

Avec devant moi<br />

Et la mer bleue,<br />

Et le ciel bleu,<br />

Et les nuages blancs,<br />

Et les mouettes blanches,<br />

Et là-bas, bien loin,<br />

Ça doit être…l’horizon ?<br />

Ah ! oui l’horizon…<br />

Et, par-delà peut-être :<br />

La terre…ferme ?<br />

TERRE ! TERRE !<br />

Vite, que je lance<br />

A l’amarre lointaine,<br />

Miroitant dans mes pensées,<br />

Le filin de silence argenté<br />

A ma très aimée ABSENCE…<br />

Illusion d’optique…<br />

Un lit aux draps d’eau claire<br />

Ou se prélasse<br />

Ma très limpide<br />

… Aimée.<br />

Que se ferment les portes<br />

D’où se faufile le rêve<br />

Qui m’enveloppe !<br />

Au lit aux draps limpides<br />

Plus de formes attendries :<br />

Le lit VIDE !<br />

Mon rêve se vide…<br />

Devant moi…<br />

C’est la mer aux mystérieuses<br />

…Surprises,<br />

C’est le ciel aux escapades<br />

…Solitaires.<br />

Là-bas, l’horizon se devine :<br />

…Figure géométrique !<br />

Et puis, il y a ça<br />

Et en rêve…..<br />

Tandis que le navire,<br />

TNA-Kamina,<br />

Suit sa voie maritime<br />

….Tracée,<br />

Tekst: E. Genot<br />

Vertaling: W. Mertens<br />

In 2023 vernamen we het overlijden van Guy Joseph<br />

Zoë Marie Beck.<br />

Deze oud- Para-Commando, geboren de 11 augustus<br />

1929, woonachtig in Waremme, was in dienst getreden in<br />

Februari1954 in het Opleidingscentrum van Namen.<br />

Hij was uit Oostende afgevaren aan boord van de TNA<br />

Kamina op 28 februari 1955 en verbleef in Congo op de<br />

Basis van Kamima met het 4 e Detachement, bevolen door<br />

Kapitein H. Hazée. Hij was de oudste milicien van zijn<br />

promotie en was hij naar België teruggekeerd na een verblijf<br />

in Congo van 16 maart tot 3 september 1955.<br />

Na zijn ontscheping van de TNA Kamina in Oostende op<br />

21 september 1955, was hij gedemobiliseerd eind september,<br />

na 20 maanden dienst, waaronder drie als beroepsvrijwilliger<br />

op korte termijn.<br />

Trouw lid van ANPCV, was hij het slachtoffer geworden<br />

van een ongeluk. Na een plechtigheid te hebben bijgewoond<br />

in de provincie Luxemburg en bij het terug rijden<br />

naar Aarlen aan boord van een voertuig bestuurd door Ere<br />

Luitenant-Kolonel Uytebroeckx, hadden ze een ongeluk.<br />

Uytebroeckx overleed op 14 juni 2015 terwijl Guy zwaargekwetst<br />

was maar overleefde.<br />

Als actief lid van ANPCV, besteedde hij een deel van zijn<br />

vrije tijd aan het schrijven. Hij had al zeven verzamelbundels<br />

gepubliceerd met als titel « Les Cahiers du Geer »: de Geer<br />

is een rivier die in het dorp Geer in Wallonië ontspringt en<br />

uitmondt in de Maas stroomafwaarts van Luik.<br />

Dit werk, slechts uitgebracht in enkele exemplaren voor<br />

zijn familieleden en waarvan ik een exemplaar had gekregen,<br />

geïllustreerd met enkele mooie originele foto’s begint net:<br />

de voorlaatste:<br />

« Estivités »,<br />

de eerste: « Le Face à Main »,<br />

de tweede: « « La Voie Impériale »,<br />

de derde, gewijd aan zijn militaire dienst: « Le Cheval<br />

Ailé »,<br />

de vierde: « Domaine »,<br />

dee vijfde« Colloque dans le Rêve »,<br />

de Zesde: « Les Bas-Reliefs ».<br />

In deze « Para-Commando » willen we hem een hulde<br />

brengen voor zijn inzet in het 1 Para, voor zijn deelname<br />

aan onze activiteiten en zijn dichterlijke creativiteit door<br />

enkele uittreksels uit zijn « Le Cheval Ailé » te publiceren.<br />

Het boek vertelt het parcours van de 20 maanden in het<br />

OC op de Citadel van Namen, in het 2 e Peloton, op de Citadel<br />

van Diest: 1 Para 1 e Compagnie, 1 e Peloton, CE Para,<br />

Kamp van Poulseur,4 e detachement van Afrika in Kamina.<br />

In het voorwoord van dat boek had hij geschreven:<br />

…Opgetekend naargelang de gebeurtenissen die deze<br />

twintig maanden hebben gekenmerkt en ter plaats waren<br />

genoteerd.<br />

Een dramatisch moment herleeft in elk verhaal, maar<br />

de passie, het verlangen, de spijt die moet telkens de emotie<br />

verbergen, maar ook de fascinatie van elk moment.<br />

Elke tekst is het vervolg van de voorgaande die onvatbaar<br />

stopt en soms onbegrijpelijk wordt op het einde.<br />

De tekst werd geschreven tijdens mijn militaire dienst<br />

tussen 1februari 1954 en 30 september 1955.<br />

Rekening houdend met het dichterlijk karakter en de<br />

bijzondere stijl van de auteur, hebben we beslist van de<br />

teksten niet in het Nederlands te vertalen maar ze u in de<br />

originele versie aan te bieden.<br />

31


Un homme de chez nous – Een man van bij ons<br />

Là, sur la MAPPEMONDE.<br />

Croix du SUD<br />

Kamina, le 15 avril 1955.<br />

Croix du Sud !<br />

Brise fraiche du soir<br />

Où mon visage tout entier<br />

S’enfonce<br />

Et me réjouit.<br />

Croix du Sud !<br />

Je suis du regard<br />

Ta directive.<br />

Quels pays illuminés<br />

Vais-je connaître<br />

Ainsi à te suivre ?<br />

Croix du Sud !<br />

Que de voies étranges<br />

Nous entretiennent :<br />

Et déjà me grisent !<br />

Croix du Sud !<br />

Dispense<br />

Ton climat<br />

Fugitivement<br />

Complice.<br />

Croix du Sud !<br />

Quiète sérénité<br />

Dans la lourde tiédeur du soir,<br />

Où je me retrouve<br />

Solitairement inquiet.<br />

Croix du Sud !<br />

Je me souviendrai longtemps encore<br />

Comme, quand enfant,<br />

Je rêvais d’étoiles<br />

Ou d’imaginaires aventures.<br />

Que de joies inconnues émues !<br />

Ô CROIX du SUD…<br />

Reste,<br />

Reste bien là-haut<br />

A me veiller<br />

…Souverainement.<br />

NAJE, l’eau pure !<br />

La KILUBI, le 03 juin 1955.<br />

A la frêle fontaine,<br />

Je me suis baigné<br />

Les pieds.<br />

A la frêle fontaine<br />

Je me suis baigné<br />

Tout entier.<br />

L’eau était si fraîche,<br />

Si fraîche….<br />

Qu’elle m’a bercé !<br />

Et le chant des oiseaux<br />

Si doux….<br />

Que j’en fus enivré !<br />

A la claire fontaine,<br />

Un jour d’école buissonnière,<br />

Tout entier,<br />

Je m’y suis glisse.<br />

Et l’eau,<br />

Si fraîche…si frêle,<br />

M‘a tant délassé.<br />

Et, dans ce silence enchanté<br />

Bercé de rêves et d’eau<br />

Je m’endormis bientôt.<br />

Et, à la pure fontaineµ<br />

J’y dormis,<br />

Dormis en l’eau si frêle,<br />

Si frêle….<br />

Que depuis, je ne me suis<br />

…..Réveillé !<br />

Venus du CIEL<br />

Manono, 05 juillet 1955<br />

De la D.Z. à Manono-ville.<br />

…Bwana Sana !<br />

Tu passes sans me regarder,<br />

Tu passes la mine hautaine,<br />

Et je balais ton chemin.<br />

…Bwana Sana !<br />

Dis-moi le murmure<br />

Des nuages vus d’en bas ?<br />

Et leurs chants mêlés d’azur !<br />

…Bwana Sana !<br />

Toi, tu as vu les nyota…<br />

…Et la mwezi ?<br />

…Bwana Sana !<br />

Donne- moi un peu de ta joie<br />

A traverser<br />

A franchir<br />

A conquérir<br />

Ces fastueux espèces !<br />

…Bwana Sana !<br />

J’ai une calebasse pleine<br />

De MAJI<br />

Pour te fraichir<br />

Et t’essuyer la sueur<br />

Du visage.<br />

…Ô Bwana Sana…<br />

L’AIGLE<br />

KINEMENA, 08-08-1955<br />

Dans le ciel bleu,<br />

Indolemment,<br />

Un aigle planant,<br />

L’œil aux aguets,<br />

Et narguant le chasseur…<br />

…L’aigle<br />

S’est posé, là-bas,<br />

Sur le roc tourmenté.<br />

Hautain<br />

Et l’orgueil à l’œil,<br />

Il nargue le danger.<br />

Mais il n’a pas vu<br />

L’ignoble chasseur<br />

Guettant…sa proie.<br />

Et, frappé à mort,<br />

Il est venu,<br />

De son vol gracile et doux,<br />

Se prosterner à genoux<br />

Devant cet impitoyable rival.<br />

Puis, dans sa suprême agonie,<br />

Il s’est retourné,<br />

Et de son ultime regard,<br />

Il a salué<br />

Ses roches hautaines<br />

Et sa demeure escarpée<br />

Où réside à jamais<br />

…Son passé déchu.<br />

32


Assemblée générale<br />

de l’ANPCV (AG)<br />

ANPCV<br />

Algemene vergadering (AV)<br />

Date : 26 juin 2024<br />

Endroit : Caserne Cdt de Hemptine<br />

Hertogstraat 184 3001 Heverlée<br />

09 :30 - 10 :30 : accueil (café, eaux)<br />

10 :30 - 11 :30 : assemblée générale<br />

11 : 30 – 12 :15 : séance académique<br />

12 :15 – 13 : 00 : apéritif et pré<strong>para</strong>tion salle<br />

13 :00 – 16 : 30 : repas<br />

16 :30 : clôture AG<br />

Inscriptions pour le repas: 35 € p/p<br />

À payer par régionale et à verser pour le 10 juin 2024 sur le compte<br />

de la SROR nationale.<br />

Indiquer : Nom Prénom membre/partenaire régionale.<br />

ATTENTION : Suite au coût prohibitif de l’envoi de brochures<br />

Para-Commando par courrier postal à l’étranger (+/- 2000 €/an), il<br />

est instamment demandé aux destinataires des brochures résidant à<br />

l’étranger de contacter par courrier postal le secrétaire général pour<br />

confirmer leur adresse avant le 10 avril 2024. Les membres ne répondant<br />

pas à cette demande NE recevront PLUS le Para-Commando<br />

à partir du juillet 2024.<br />

Une adresse mail est fortement recommandée.<br />

Adresse du secrétaire général<br />

Freddy De Mulder<br />

Tuinwijk ter heide, 73<br />

9050 Gentbrugge<br />

Datum: 26 juni 2024<br />

Plaats: Kazerne Cdt de Hemptine<br />

Hertogstraat 184 3001 Heverlee<br />

09:30 - 10:30: onthaal (Koffie, water)<br />

10:30 - 11:30: algemene vergadering<br />

11:30 – 12:15: academische toespraak<br />

12:15 – 13: 00: Aperitief en voorbereiding zaal<br />

13:00 – 16: 30: maaltijd<br />

16:30: Sluiting AV<br />

Inschrijvingen voor de maaltijd: 35 € p/p<br />

Per regionale te betalen en op de rekening van nationale ANPCV<br />

betalen voor 10 juni 2024<br />

Wel specifiëren: Naam Voornaam Lid/partner Regionale<br />

OPGEPAST: Rekening houdend met een te grote kost voor het<br />

versturen van de brochures Para-Commando naar het buitenland<br />

(+/- 2000 €/jaar), is het dringend gevraagd aan de bestemmelingen<br />

in het buitenland per brief onze algemene secretaris te contacteren<br />

om hun adressen te bevestigen voor 10 april 2024. De leden die geen<br />

antwoord geven zullen de brochure Para-Commando vanaf juli 2024<br />

NIET MEER krijgen.<br />

Een mailadres is zeer wenselijk<br />

Adres van de nationale secretaris<br />

Freddy De Mulder<br />

Tuinwijk ter heide, 73<br />

9050 Gentbrugge<br />

DATES A NE PAS OUBLIER – DATA OM NIET TE VERGETEN<br />

Date Datum Régionale Activité - Activiteit<br />

2024/04/19 National 10:30Hr : CEN CPA - 11 Hr Conseil des présidents<br />

2024/05/08 National Escalade MLD - Klimdag MLD<br />

2024/06/26 National AG Heverlee - AV Heverlee<br />

2024/07/21 National Défilé Bruxelles - Defile Brussel<br />

2024/09/13 National Me & my Pal Woluwe St Lambert<br />

2024/10/11 National 10:30Hr : CEN CPA - 11 Hr Conseil des présidents<br />

2024/10/25 National Fête Saint Michel - St Michaëls feest<br />

2024/11/07 National Escalade MLD - Klimdag MLD<br />

2024/11/11 National Cérémonies Armistice Bruxelles - Wapenstilstand plechtigheid Brussel<br />

2024/11/15 National Fête du Roi - Koningsdag<br />

2024/12/13 National 10:30Hr : CEN CPA - 11 Hr Conseil des présidents<br />

33


Les Parachutistes de la 82 ème Airborne<br />

dans la bataille de Cheneux<br />

Texte : E. Genot<br />

Photos : Archives de l’époque, E. Genot<br />

Après la libération de la France, de la Belgique et l’échec de l’opération<br />

« Market Garden » en septembre 1944, les Alliés se réorganisent durant<br />

le dernier trimestre et s’installent en défensive derrière la Ligne Siegfried.<br />

Mais lorsqu’en décembre, les Allemands déclenchent l’offensive « Herbstnebel » (1)<br />

(Brouillard d’automne), l’effet de surprise est total chez les Alliés! Nos Ardennes,<br />

libérées trois mois plus tôt, vont se retrouver au centre de violents combats.<br />

Bastogne encerclé, deviendra célèbre par le « Nuts » du Général Mac Auliffe aux<br />

Allemands lui demandant de se rendre…et par les combats victorieux des hommes du<br />

Général Patton et de la 101 ème Airborne pour refouler les Allemands vers l’Allemagne.<br />

Alors que les combats héroïques de la 82 ème Airborne dans le nord du saillant ont<br />

été moins glorifiés, nous vous proposons de les développer dans le présent article.<br />

Rappel historique<br />

La bataille de Normandie s’est terminée par un échec des<br />

Armées allemandes. Mais, après une retraite réorganisée<br />

par le Feldmarschall Model, les forces du 3 ème Reich se regroupent<br />

en Hollande et aux frontières de l’Allemagne. Hitler se convainc<br />

de la nécessité d’une contre-offensive sur le front des Ardennes<br />

belges avec pour objectif d’atteindre Anvers, par Bruxelles en se<br />

développant entre Dinant et Liège.<br />

Le 16 décembre à 5hr30, 250.000 combattants, 1.900 canons, 700<br />

chars, concentrés dans l’Eifel, face aux forces américaines vont se<br />

ruer vers l’ouest, de Monjoie à Echternach, en souhaitant réaliser la<br />

même percée qu’en mai 1940.<br />

Les Américains surpris par cette offensive doivent céder du terrain<br />

face aux deux percées extrêmes : dans le nord, jusqu’à La Gleize et<br />

dans le sud, jusqu’à Celles.<br />

Initialement, les unités alliées impliquées dans la bataille font<br />

partie de la 1 ère Armée américaine commandée par le Général Hodge.<br />

Mais à partir du 20 décembre, sur ordre du Général Eisenhower une<br />

articulation comprenant plusieurs divisions britanniques et canadiennes<br />

(50.000 hommes) est effectuée. Certaines unités Belges<br />

(bataillons de fusiliers, SAS belges) et SAS français étaient également<br />

présents.<br />

A 250 kilomètres de là, à Mourmelon, (France) le 18 décembre,<br />

très tôt dans la matinée, 11.000 combattants de la 82 ème Airborne<br />

étaient tirés en hâte de leur cantonnement, embarqués dans 380<br />

camions et envoyés vers l’important noeux routier de Bastogne.<br />

Mais arrivée sur place, l’unité recevra l’ordre de se diriger vers<br />

Werbomont.<br />

Six heures plus tard, la 101 ème Airborne avec 12.000 hommes et<br />

420 camions démarrait à son tour vers son objectif initial Bastogne.<br />

La Percée du Kampfgruppe dans le nord<br />

Face au rideau des troupes américaines, se massait entre autres<br />

la 1 ère SS Panzer Division fractionnée en quatre groupes principaux<br />

dont le premier, commandé par l’Obersturmbannführer<br />

Joachim Peiper comprenant le 1 er Régiment Panzer, le fer de lance<br />

de la division. Celui-ci s’appuyait sur la puissance de troupes blindées<br />

équipées des chars les plus perfectionnés du moment, mais<br />

consommant énormément de carburant.<br />

Il devait sans s’occuper de ses flancs, progresser vers l’ouest,<br />

c’est-à-dire Stavelot, Trois-Ponts, Werbomont, Ouffet et Ombret-<br />

Rausa près de Huy.<br />

(1) Également nommé « Offensif Von Runstedt »<br />

Carte présentant l’extrême avancée de Peiper<br />

les 23 et 24 décembre.<br />

Kaart met voorstelling van de extreme opmars<br />

van Peiper op 23 en 24 december.<br />

34


De Parachutisten van de 82 e Airborne<br />

in de veldslag van Cheneux<br />

Na de bevrijding van Frankrijk en België en na de mislukte operatie « Market<br />

Garden » in september 1944, hergroeperen de Geallieerden zich gedurende<br />

het laatste trimester en nemen <strong>def</strong>ensieve stellingen in, achter de Siegfriedlinie.<br />

Maar wanneer in december de Duitsers het « Herbstnebel »-offensief (1) ontketenen,<br />

is het verrassingseffect totaal bij de Geallieerden!<br />

Onze drie maanden eerder bevrijde Ardennen zullen zich in het centrum bevinden<br />

van hevige gevechten. Bastogne geraakt ingesloten en wordt beroemd door het<br />

« Nuts » van Generaal Mac Auliffe wanneer de Duitsers hem tot overgave willen<br />

dwingen… en door de zegenrijke gevechten van de mannen van Generaal Patton<br />

en van de 101 ste Airborne om de Duitsers terug te dringen richting de Rijn.<br />

Terwijl de heldhaftige gevechten van de 82 e Airborne in het noorden van de Duitse<br />

opmars minder glorierijk werden, willen wij deze gevechten hier nader toelichten.<br />

Tekst: E. Genot<br />

Foto’s: Archieven van destijds, E. Genot<br />

Vertaling: G. Poriau<br />

Historisch overzicht<br />

De landing en de strijd om Normandië werden beslecht met<br />

een nederlaag van de Duitse Legers. Maar na een gereorganiseerde<br />

terugtocht door Feldmarschall Model, hergroeperen de<br />

machten van het 3 e Reich zich in Holland en dicht bij de grenzen<br />

met Duitsland. Hitler vindt het nodig een tegenoffensief te ontketenen<br />

aan het front van de Belgische Ardennen met als objectief het<br />

forceren van een doorbraak tussen Dinant en Luik om Antwerpen<br />

te bereiken via Brussel.<br />

Op 16 december om 5u30 gaan 250.000 soldaten, 1.900 kanonnen,<br />

700 tanks, samengebracht in de Eiffel tegenover de Amerikaanse<br />

troepen, oprukken naar het westen, van Monjoie tot Echternach, in<br />

de hoop eenzelfde doorbraak te verwezenlijken als in 1940.<br />

De Amerikanen zijn verrast door dit offensief en moeten terrein<br />

prijsgeven tegenover de twee meest laterale doorbraken: in het noorden<br />

tot aan La Gleize en in het zuiden tot aan Celles.<br />

Aanvankelijk maken de geallieerde eenheden die in de strijd<br />

verwikkeld zijn deel uit van het 1 ste Amerikaanse Legerkorps onder<br />

bevel van Generaal Hodge. Maar vanaf 20 december wordt op bevel<br />

van Generaal Eisenhower een geleding welke meerdere Britse<br />

en Canadese divisies omvat (50.000 man) in de strijd geworpen.<br />

Sommige Belgische eenheden (fuselierbataljons, Belgische SAS)<br />

en Franse SAS maken daar eveneens deel van uit.<br />

(1) Ook het « Offensief Van Runstedt » genaamd<br />

Op 250 km daar vandaan, te Mourmelon in Frankrijk,<br />

worden op 18 december bij het ochtendkrieken 11.000 strijders<br />

van de 82 ste Airborne in allerijl uit hun kantonnement gehaald,<br />

ingescheept in 380 vrachtwagens en naar het belangrijke<br />

wegenknooppunt van Bastogne gestuurd. Daar krijgt de<br />

eenheid echter het bevel zich naar Werbomont te begeven.<br />

Zes uur later spoedt het 101 ste Airborne zich op zijn beurt met 12.000<br />

man en 420 vrachtwagens naar het initiële objectief Bastogne.<br />

Doorbraak van de Kampfgruppe<br />

in het noorden<br />

Tegenover dit gewapende gordijn der Amerikaanse troepen,<br />

boetseert zich onder meer de 1 ste SS Panzer divisie, opgesplitst<br />

in vier voornaamste gevechtsgroepen, waarvan de eerste,<br />

aangevoerd door Obersturmbannführer Joachim Peiper, het 1 ste<br />

Regiment Panzer omvat, de speerpunt van de divisie. De kracht van<br />

deze pantsertroepen steunt op hun uitrusting met de meest geperfectioneerde<br />

tanks van dat ogenblik, maar met als nadeel een enorm<br />

verbruik van brandstof.<br />

Zonder zich te hoeven bekommeren om de flankverdediging<br />

moest de eenheid doorstoten naar het westen, namelijk Stavelot,<br />

Trois-Ponts, Werbomont, Ouffet en Ombret-Rausa nabij Huy (Hoei).<br />

Dessins sur la bataille réalisés par Philippe Jardinet<br />

né en 1948 et habitant La Gleize<br />

Tekeningen van het strijdtoneel gerealiseerd door<br />

Philippe Jardinet geboren in 1948 en inwoner van La Gleize.<br />

35


Nieuws Les Parachutistes van de Brigade la – 82 Nouvelles ème Airborne de la dans Bri- la bataille de Cheneux<br />

Reuben Tucker<br />

Après avoir eu plusieurs engagements avec des unités américaines<br />

dont la pression s’accentue, les unités de tête arrivent le 19 décembre<br />

à Cheneux. Des ponts sautés vont forcer Peiper à faire des détours,<br />

de plus, il ne parviendra pas à s’emparer des dépôts d’essence américains<br />

stationnés dans la région.<br />

Et au soir, les Forces US vont arrêter l’élan de Peiper à la gare<br />

de Stoumont.<br />

Ses éléments avancés s’arrêtent à Cheneux où il parvient à franchir<br />

l’Amblève, le pont n’ayant pas été détruit mais où de violents<br />

combats vont se dérouler.<br />

La population de Cheneux<br />

e matin du 18 décembre 1944, la rumeur d’une nouvelle<br />

…Linvasion allemande se répand dans la localité. L’instituteur<br />

du village renvoie les élèves chez eux. Par peur de réquisitions,<br />

beaucoup de jeunes quittent le village.<br />

En début d’après-midi, les troupes allemandes conduites par<br />

Peiper et venant de Trois-Ponts, traversent le village de La Gleize<br />

et se dirigent vers Cheneux en espérant rejoindre la route de Werbomont<br />

et ensuite Huy.<br />

La colonne de chars allemands arrive... Quelques habitants circulent<br />

à proximité du pont sur l’Amblève quand tout à coup, le char<br />

de tête tire en direction du pont. Plusieurs habitants du village sont<br />

tués ou blessés. Mais les Allemands poursuivent leur offensive.<br />

Profitant d’une éclaircie, des bombardements alliés viennent<br />

ralentir leur avancée. Un char se renverse dans le talus bordant la<br />

rue de l’abreuvoir, un autre est à l’arrêt, ce qui ralentit la progression<br />

de la colonne. Tandis que l’armée alliée bombarde, Peiper se<br />

réfugie dans le fortin construit à l’entrée du village par l’Armée<br />

belge fin des années 30.<br />

Du 18 au 25 décembre 1944, les villages de La Gleize, Stoumont et<br />

Cheneux sont au premier plan de cette dernière offensive allemande.<br />

Face aux redoutables chars « Tigre Royal », les troupes américaines<br />

ne parviennent à refouler l’attaque que le 25 décembre après<br />

avoir essuyé de sévères pertes.<br />

Au cours de ces combats, la population de Cheneux vit des moments<br />

douloureux !<br />

L’intervention de la 82 ème Airborne Division<br />

L<br />

’après-midi du 20 décembre, de l’autre côté de l’Amblève,<br />

à quelques kilomètres, le 504 ème Régiment d’Infanterie <strong>para</strong>chutiste<br />

de la 82 ème Division aéroportée envoie une patrouille vers<br />

Cheneux. Son commandant, le Colonel Reuben H. Tucker devait<br />

s’emparer du village parce que celui-ci était situé à une altitude plus<br />

élevée que Rahier où se trouvaient ses propres troupes et parce que<br />

Cheneux et son pont voisin aux mains des Allemands constituaient<br />

une menace pour toute la division.<br />

D’ailleurs comme le découvrit rapidement la patrouille, les Allemands<br />

occupaient Cheneux en Force.<br />

Au milieu de l’après-midi, un épais brouillard limitait la visibilité<br />

à moins de 200 mètres. Tucker renvoya vers Cheneux, deux<br />

compagnies (B et C) déployées en tirailleurs, à terrain découverts.<br />

Le brouillard empêchait un tir d’artillerie précis. Tout à coup, les<br />

hommes des deux compagnies s‘aplatirent au sol, menacés par le tir<br />

des mitrailleuses et des canons anti-aériens allemands.<br />

Quand la nuit tomba, les commandants de compagnies firent<br />

replier leurs hommes à la lisière d’un petit bois.<br />

Mais lorsque le Tucker fut informé du repli, il insista pour que<br />

ses hommes repartent à l’assaut.<br />

L’attaque du 18 décembre au pont de Cheneux<br />

Aanval op 18 december aan de brug van Cheneux.<br />

36


Na verschillende schermutselingen met Amerikaanse eenheden die de<br />

druk opvoeren, bereiken de stooteenheden op 19 december Cheneux.<br />

Opgeblazen bruggen dwingen Peiper lange omwegen te maken,<br />

wat hem vooral verhindert zich meester te maken van aanzienlijk<br />

benzinedepots opgeslagen door in de streek gestationeerde Amerikanen.<br />

En tegen de avond zullen de US Forces het elan van Peiper<br />

breken aan het station van Stoumont. Zijn voorposten worden gestopt<br />

in Cheneux waar hij er toch in slaagt de niet vernietigde brug over<br />

de Amblève te overschrijden en verder naar het dorp toe hevige<br />

gevechten te ontketenen.<br />

De Parachutisten Nieuws van de van 82 e Airborne de Brigade in – de Nouvelles veldslag van de la Cheneux Bri-<br />

De bevolking van Cheneux<br />

e ochtend van 18 december 1944 doet in het dorp het<br />

…Dgerucht de ronde over een nieuwe Duitse invasie. De<br />

dorpsonderwijzer stuurt zijn leerlingen terug naar huis. Uit schrik<br />

voor opeisingen verlaten talrijke jongelui de streek.<br />

In de vroege namiddag trekken de Duitse troepen komende van<br />

Trois-Ponts onder leiding van Peiper door het dorp La Gleize richting<br />

Cheneux, met de bedoeling de weg naar Werbomont en vervolgens<br />

Huy te bereiken.<br />

De Duitse tankkolonne ratelt naderbij… Enkele bewoners zijn op<br />

pad in de omgeving van de brug over de Amblève, wanneer plots de<br />

voorpost een salvo afvuurt in de richting van de brug. Verscheidene<br />

dorpsbewoners zijn dood of gekwetst. Maar de Duitsers zetten hun<br />

opmars verder.<br />

Profiterend van een opklaring in het wolkendek komen geallieerde<br />

bommenwerpers de Duitse opmars bestoken. Een tank kantelt in de<br />

berm langsheen de weg naar de drenkplaats (rue de l’Abreuvoir), een<br />

andere staat geblokkeerd, waardoor de kolonne opgehouden wordt.<br />

Terwijl het geallieerde eskadron bommen uitgooit, zoekt Peiper<br />

beschutting in de kleine bunker bij het binnenkomen van het dorp,<br />

eind jaren 30 gebetonneerd door het Belgisch leger.<br />

Van 18 tot 25 december 1944 bevinden de dorpen La Gleize, Stoumont<br />

en Cheneux zich in de vuurlijn van dit ultiem Duitse offensief.<br />

Tegenover de geduchte “Tigre Royal» pantsers, slagen de Amerikaanse<br />

troepen er pas op 25 december in de aanval af te slaan,<br />

echter niet zonder zware verliezen te hebben geleden, en het is evident<br />

dat ook de burgerbevolking van Cheneux pijnlijke momenten heeft<br />

meegemaakt tijdens deze gevechten.<br />

James Gavin<br />

De interventie van de 82 ste Airborne Divisie<br />

De namiddag van 20 december, op enkele kilometers aan de<br />

andere kant van de Amblève, stuurt het 504 e Regiment Parachutisten<br />

Infanterie van de 82 ste Divisie Luchttroepen een patrouille<br />

naar Cheneux. Zijn bevelhebber Kolonel Reuben H. Tucker had<br />

tot taak het dorp te veroveren want het is hoger gelegen dan Rahier<br />

waar zijn eigen troepen gelegerd waren en ook omdat Cheneux met<br />

de nabijgelegen brug in handen van de Duitsers een rechtstreekse<br />

bedreiging vormde voor de ganse divisie. Ten andere, zoals de patrouille<br />

al gauw zou ondervinden, de Duitsers bezetten Cheneux met<br />

een verpletterende macht.<br />

Tegen halfweg de namiddag beperkte een dikke mist het zicht tot<br />

minder dan 200 meter. Tucker stuurde naar Cheneux twee compagnies<br />

(B en C) ontplooid “en tirailleurs” in onbeschut terrein. De mist<br />

maakte een precies artillerievuur echter onmogelijk.<br />

Les civils enfermés dans la chapelle de Cheneux.<br />

Burgers opgesloten in de kapel van Cheneux.<br />

37


Nieuws Les Parachutistes van de Brigade la – 82 Nouvelles ème Airborne de la dans Bri- la bataille de Cheneux<br />

Dans l’obscurité, les <strong>para</strong>chutistes avancèrent malgré les clôtures<br />

de barbelés qui déchiraient leurs uniformes.<br />

Ils étaient à 200 mètres d’un barrage routier en bordure du village<br />

lorsque les Allemands ouvrirent un feu foudroyant. De nouveau,<br />

les hommes s’aplatirent au sol mais comme le tir continuait, le 1er<br />

Sergent-Major Georges Walsh, de la Compagnie B, se leva et cria :<br />

« Attrapons ces fils de garces », ce qui relança l’attaque. Des hommes<br />

tombèrent… mais les survivants continuèrent d’avancer.<br />

Walsh et quelques hommes furent bientôt sur le barrage. Luimême<br />

jeta une grenade à main sur un véhicule d’artillerie AA, tuant<br />

l’équipage. Un autre soldat sauta dans un véhicule antiaérien et tua<br />

le pointeur.<br />

Le combat corps à corps continuait quand deux chasseurs de chars<br />

autotractés que, depuis des heures Tucker s’était efforcé de retrouver,<br />

s’avancèrent enfin. Á l’aide de ces deux pièces, les survivants des<br />

deux compagnies purent pénétrer dans le village mais si peu de soldats<br />

restaient qu’ils furent incapables de nettoyer tous les bâtiments.<br />

Entretemps, Tucker décida d’encercler le village afin d’arriver<br />

derrière les Allemands au pont sur l’Amblève. Il envoya son 3 ème<br />

Bataillon et ce n’est que tard dans l’après-midi du 21 décembre, que<br />

ce bataillon arriva à la hauteur dominant le pont.<br />

A ce moment, les Allemands étaient isolés à Cheneux et la Compagnie<br />

G envoyée en renfort intervint pour terminer de nettoyer le<br />

village.<br />

Dans l’obscurité qui tombait, quelques-uns des Allemands s’enfuirent<br />

et traversèrent l’Amblève. Ils laissaient derrière eux quatorze<br />

véhicules antiaériens, une batterie de canons d’assaut de 105mm<br />

autotractés, six half-tracks, quelques camions, d’autres véhicules et<br />

de nombreux Panzergrenadiere SS morts.<br />

Au cours de l’attaque contre Cheneux, les deux compagnies du<br />

Bataillon de Harisson, perdirent 23 tués et 200 blessés. Ainsi, la<br />

Compagnie B fut réduite à 18 hommes et la Compagnie C à 38<br />

hommes et 3 officiers.<br />

L’assaut de ces deux compagnies fut une action incroyablement<br />

héroïque. Quel que fut le courage déployé, ce fut une attaque d’infanterie<br />

sans appui d’artillerie, à travers des terrains découverts<br />

entrecoupés de clôtures de barbelés.<br />

Mais cette bataille de Cheneux marqua un tournant dans la<br />

bataille des Ardennes car elle fut le signe que l’Armée Américaine,<br />

après 5 jours de contre-offensives allemandes foudroyantes, était<br />

elle-même capable de contre-attaquer avec succès.<br />

Bunker à l’entrée du village où s’est abrité Peiper pendant un<br />

bombardement allié.<br />

Bunker aan de ingang van het dorp waar Peiper dekking zocht<br />

gedurende een geallieerd bombardement.<br />

Jochem Peiper<br />

La place de Cheneux à la fin des combats.<br />

Plaats van Cheneux tegen het einde van de strijd.<br />

38


De Parachutisten Nieuws van de van 82 e Airborne de Brigade in – de Nouvelles veldslag van de la Cheneux Bri-<br />

De brug van Cheneux.<br />

Le pont de Cheneux.<br />

Onverwacht barstten de salvo’s los. De mannen van de twee compagnies<br />

moesten plat op de grond dekking zoeken onder dreigend<br />

Duits mitrailleurvuur en luchtafweergeschut. Bij het vallen van de<br />

avond lieten de compagniecommandanten hun mannen terugplooien<br />

naar de rand van een klein bos. Maar dit paste niet in Tucker’s kraam<br />

en hij beval de strijders onmiddellijk weer in de aanval te gaan.<br />

In de duisternis vorderden de <strong>para</strong>chutisten, ondanks de prikkeldraad<br />

afsluitingen die hun uniformen aan flarden scheurden. Zij<br />

bevonden zich op 200 meter van een wegversperring aan de rand<br />

van het dorp wanneer de Duitsers een moordend spervuur openden.<br />

Opnieuw moesten de mannen tegen de grond maar het geschut hield<br />

aan waarop 1 e Sergeant-Majoor Georges Walsh, van Compagnie<br />

B, recht sprong en schreeuwde: «Vermorzel dat hoerengespuis »,<br />

wat de aanval opnieuw aanjoeg. Soldaten sneuvelden… maar de<br />

overlevenden konden weer vooruit.<br />

Walsh en enkele van zijn mannen stonden weldra op de versperring.<br />

Zelf gooide hij een handgranaat naar een voertuig van de<br />

luchtartillerie waarbij de bemanning omkwam. Een andere soldaat<br />

sprong in een voertuig van de luchtafweer en doodde de schutter.<br />

Het lijf aan lijf gevecht bleef maar duren toen twee zelfrijdende<br />

tankjagers, die Tucker al urenlang had trachten op te sporen, eindelijk<br />

kwamen opdagen. Met de steun van deze twee geschutstukken<br />

konden de overlevenden van de twee compagnies het dorp binnendringen<br />

maar ze waren met zo weinig over dat het onmogelijk was<br />

alle gebouwen te zuiveren.<br />

Bijgevolg besloot Tucker het dorp om te trekken teneinde achter<br />

de Duitsers te geraken aan de brug over de Amblève. Deze opdracht<br />

vertrouwde hij toe aan zijn 3 e Bataljon en het is slechts laat in de<br />

namiddag van 21 december, dat dit bataljon de dominante hoogte<br />

bereikte aan de brug.<br />

Op dat ogenblik waren de Duitsers in Cheneux geïsoleerd zodat<br />

Compagnie G met versterking kon aanrukken om de zuivering van<br />

het dorp te beëindigen.<br />

Intussen konden enkele Duitsers van de ingevallen duisternis<br />

gebruik maken om te ontkomen en de Amblève over te steken. Zij<br />

lieten veertien luchtafweer voertuigen achter, evenals een batterij<br />

zelfrijdende 105 mm aanvalskanonnen, zes halftracks, enkele vrachtwagens<br />

en andere voertuigen met daarenboven talrijke gesneuvelde<br />

SS Panzergrenadiere.<br />

In de loop van de aanval tegen Cheneux, betreurden de twee<br />

compagnies van het Bataljon van Harisson, 23 gesneuvelden en<br />

200 gekwetsten. Zodoende werd Compagnie B gereduceerd tot 18<br />

man en Compagnie C tot 38 man en 3 officieren.<br />

De stormaanval door deze twee compagnies was een ongelooflijk<br />

heldhaftige actie. Er werd danig veel moed betoond, het was<br />

een infanterie aanval zonder artilleriesteun doorheen open terrein<br />

doorsneden met prikkeldraad afsluitingen.<br />

Maar het gevecht van Cheneux markeerde een ommezwaai<br />

in de slag van de Ardennen vermits dit aantoonde dat het Amerikaanse<br />

Leger, na 5 dagen verwoede Duitse tegenoffensieven te<br />

hebben doorstaan, zelf in staat was met succes tegenaanvallen<br />

op touw te zetten.<br />

L'exode vers Rahier.<br />

De vlucht naar Rahier.<br />

39


Nieuws Les Parachutistes van de Brigade la – 82 Nouvelles ème Airborne de la dans Bri- la bataille de Cheneux<br />

Témoignages de <strong>para</strong>chutistes<br />

e mercredi 20 décembre, une première unité de la 82ème<br />

…Ldivision aéroportée débarque à Werbomont des camions<br />

non bâchés qui les ont trimbalés depuis Mourmelon, la veille. Ils<br />

montent en file indienne vers plusieurs villages dont celui de Cheneux,<br />

sur l’Amblève, près de Stoumont-La Gleize.<br />

Le combat qui va s’engager est un des plus violents de toute<br />

l’histoire de leur unité d’élite. Les Allemands, des grenadiers SS,<br />

occupent Cheneux depuis la veille.<br />

(Mike Holmstok faisant partie de la première vague d’assaut).<br />

…La nuit était froide et brumeuse. Il devait être six ou huit heures<br />

du soir quand nous avons quitté le couvert des bois pour traverser<br />

500 mètres de prairies à découvert avant le village de Cheneux. Nous<br />

étions à peu près au milieu du champs traversé par des clôtures,<br />

quand les armes automatiques allemandes ont ouvert le feu. En plus<br />

des mitrailleuses et mitraillettes, ils avaient plusieurs chenillettes<br />

de canons anti-aériens qu’ils avaient tournées dans notre direction.<br />

Heureusement pour moi, je passais sous une clôture à ce moment-là,<br />

je n’ai pas été touché mais les rafales étaient terribles autour de<br />

moi. Aussi, j’ai pu ramper jusqu’à une vingtaine de mètres d’une<br />

des chenillettes de Flak, dans un petit fossé, près d’un pommier.<br />

J’ai tiré sur les servants, mais ceux-ci ont perçu l’éclair de départ<br />

de mon arme. Ils ont tourné leurs canons dans ma direction et je<br />

pouvais voir les balles traçantes arriver dans ma direction. J’ai<br />

plongé derrière un arbre, mais pas assez vite, car j’ai été touché au<br />

front par un éclat et j’ai commencé à saigner abondamment. J’ai<br />

reculé en rampant jusqu’à notre antenne médicale où je me suis fait<br />

rafistoler avant de repartir au combat.<br />

Á l’entrée du village, le Sergent Walsh attaquait une des chenillettes<br />

avec quelques hommes. Ceux-ci ne parvenaient pas à sortir<br />

des fossés et le sergent était grièvement blessé à la main et à l’épaule<br />

gauche. Il a pris une grenade et me l’a tendue en me disant de la<br />

dégoupiller, après quoi, il a couru jusqu’à la chenillette et balancé<br />

la grenade à l’intérieur.<br />

Le Panzer Tiger II 213 exposé devant le musée de La Gleize.<br />

De Panzer Tiger II 213 opgesteld voor het museum van La Gleize.<br />

Les Allemands étaient hors d’action. Puis le Sergent Snow et le<br />

soldat Halliday ont sauté dans le véhicule. Ils ont réussi à le mettre<br />

en marche et ont foncé dans le village en tirant sur les Allemands<br />

avec leurs propres armes.<br />

Avec d’autres vagues d’assaut successives, nous avons fermement<br />

pris pied dans le village en attaquant à la baïonnette. C’était terrible :<br />

au couteau, à la mitraillette, à la grenade…Je me souviens que le<br />

lendemain matin à l’aube, j’étais assis sur un petit mur avec un<br />

autre gars de ma compagnie et nous tremblions comme des feuilles.<br />

Pas moyen d’arrêter de trembler ; c’était sans doute notre taux<br />

d’adrénaline qui baissait. Nous avons été appelés pour entasser<br />

les morts sur la route, afin que la commission mortuaire puisse les<br />

identifier et les enterrer.<br />

Le sol était rouge de sang. Il y avait des morts et de l’équipement<br />

partout. Presque tous mes camarades étaient morts ou blessés. Je<br />

ne comprends pas comment j’ai pu survivre …<br />

Le Général James Gavin, commandant de la 82 ème Airborne a<br />

déclaré plus tard :<br />

…Pour moi, la bataille de Saint-Vith est beaucoup plus importante<br />

que ce qui s’est passé à Bastogne parce que c’est au nord que les<br />

Allemands voulaient passer.<br />

Ils n’auraient jamais pu réussir ; ils auraient manqué de carburant<br />

et nous aurions pu mettre en ligne des réserves bien plus grandes,<br />

mais pour mon unité, la 82 ème Aéroportée, la bataille d’Ardenne a<br />

été une des plus dures de toute la guerre. Nous nous sommes battus<br />

dans le désert d’Afrique du Nord, en Sicile où les combats ont été<br />

violents…en Italie, mais l’Ardenne avait quelque chose de terrible :<br />

le froid glacial. Nous n’avions pas d’uniformes adaptés à la neige,<br />

alors nous avons pris les draps de lit que les Belges nous donnaient<br />

et comme toute division <strong>para</strong>chutiste a des machines à coudre pour<br />

les ré<strong>para</strong>tions aux <strong>para</strong>chutes, nous nous sommes confectionné des<br />

tenues de neige, devenues indispensables après Noël.<br />

J’admire beaucoup la manière dont mes hommes ont tenu le coup<br />

dans leur trou, nuit après nuit. Les pieds gelés ont été nombreux. Le<br />

froid était glacial mais ils ont accompli leur travail…et bien.<br />

Le château de Froidcourt, vu de Cheneux, situé à Stoumont qui<br />

a été utilisé par les Allemands comme antenne médicale et de<br />

lieu de détention de prisonniers américains. Peiper avait installé<br />

son PC dans la maison du garde du château.<br />

Kasteel van Froidcourt, gezien vanuit Cheneux, gelegen te<br />

Stoumont. Werd door de Duitsers gebruikt als medische antenne<br />

en voor detentie van Amerikaanse krijgsgevangenen.<br />

Peiper had er zijn PC geïnstalleerd in het huis van de kasteelwachter.<br />

Amis, si vous passer dans la région, ne manquez pas<br />

d’aller visiter le musée de La Gleize où vous y trouverez<br />

des pièces d’équipement et des armes des armées<br />

retrouvées presque toutes sur le champ de bataille, des<br />

reconstitutions historiques, des photos et une projection<br />

de la bataille qui s’y est déroulée.<br />

Vous pourrez voir à l’entrée le dernier type de char<br />

allemand engagé dans la bataille, le Panzer II 213 (Tigre<br />

Royal) (2), un nouveau char lancé peu avant le déclenchement<br />

de l’offensive allemande et qui consommait 800 litres<br />

d’essence au 100 kilomètres.<br />

(2) Il n’existe plus que trois exemplaires de ce type de char, un à La Gleize, un à Saumur<br />

en France et un troisième aux Etats-Unis.<br />

40


De Parachutisten Nieuws van de van 82 e Airborne de Brigade in – de Nouvelles veldslag van de la Cheneux Bri-<br />

Plaats te Werbomont waar de 82ste Airborne is neergestreken.<br />

Een gedenkzuil werd er opgericht en er prijkt een kanon van<br />

de artillerie-batterij.<br />

Place à Werbomont où est arrivée la 82ème Airborne. Une stèle<br />

commémorative a été érigée et un canon de la batterie d’artillerie<br />

est exposé.<br />

Gelukkig kroop ik op dat moment onderdoor een prikkeldraadafsluiting,<br />

ik werd niet geraakt maar de kogelregen rondom mij was<br />

verschrikkelijk. Ook kon ik tot op een twintigtal meter van één van<br />

de FLAK rupswagens kruipen in een kleine gracht nabij een appelboom.<br />

Ik schoot op de bedienaars maar zij moeten de lichtflits uit de<br />

vuurmond van mijn geweer hebben bemerkt en draaiden ogenblikkelijk<br />

hun kanonnen in mijn richting. Ik kon de lichtkogels op mij<br />

af zien komen. Ik dook achter een boom maar blijkbaar niet snel<br />

genoeg want ik kreeg een scherf in het voorhoofd en begon hevig te<br />

bloeden. Al kruipend week ik terug tot aan onze medische antenne<br />

waar ik mij liet oplappen alvorens mij weer in de strijd te werpen.<br />

Bij de ingang van het dorp lanceerde Sergeant Walsh met enkele<br />

van zijn mannen een aanval tegen een van de rupswagens. Ze<br />

geraakten niet uit hun dekkingsgrachten en de sergeant was zwaargekwetst<br />

aan de hand en de linker schouder. Hij greep een granaat,<br />

hield me die voor om de pin uit te trekken, rende vervolgens tot aan<br />

de rupswagen en gooide de granaat naar binnen.<br />

De Duitsers waren uitgeschakeld. Daarop sprongen Sergeant<br />

Snow en soldaat Halliday in het voertuig. Zij slaagden erin om dit<br />

in gang te krijgen en ratelden het dorp in schietend op al wat Duits<br />

was met diens eigen wapens.<br />

Doorrazend met andere opeenvolgende aanvalsgolven hebben<br />

wij vaste voet gekregen in het dorp al vechtend met de bajonet. Het<br />

was verschrikkelijk: met de dolk, het machinepistool, granaten… Ik<br />

herinner me nog dat ik ‘s anderendaags ‘s morgens op een muurtje<br />

zat met een makker van mijn compagnie en dat we rilden als een<br />

riet. Geen middel om het beven te doen stoppen; allicht was ons<br />

adrenaline-gehalte danig laag gezakt. Er werd ons opgedragen de<br />

doden langs de weg te leggen, opdat de commissie voor de overledenen<br />

hen kon identificeren en begraven.<br />

De aarde zag rood van het bloed. Overal lagen doden en stukken<br />

uitrusting. Bijna al mijn kameraden waren dood of gekwetst. Ik<br />

begreep zelf niet hoe ik het heb kunnen overleven…<br />

Generaal James Gavin, commandant van de 82 ste Airborne, heeft<br />

later verklaard:<br />

…Voor mij is de slag van Sankt-Vith veel belangrijker dan<br />

wat zich heeft afgespeeld in Bastogne omdat het juist in het<br />

noorden is dat de Duitsers wouden doorbreken. Dat zou hen<br />

nooit gelukt zijn; zij zouden brandstof tekortgekomen zijn en<br />

wij zouden in lijn veel grotere reserves hebben kunnen aanleggen,<br />

maar voor mijn eenheid, de 82 ste Luchtlandingsdivisie, was<br />

de slag der Ardennen één van de hardste van de hele oorlog.<br />

Wij streden in de woestijn van Noord-Afrika, in Sicilië waar ook<br />

hevige gevechten woedden… in Italië, maar de Ardennen hadden iets<br />

vreselijks: de ijselijke kou. Wij hadden geen uniformen aangepast<br />

aan de sneeuw, terwijl wij ons moesten behelpen met de lakens die de<br />

Belgen ons gaven, maar vermits elke <strong>para</strong>chutisten-divisie beschikt<br />

over naaimachines om de <strong>para</strong>chutes te herstellen, konden wij onze<br />

sneeuwovertrekken stikken, die onontbeerlijk werden na Kerstmis.<br />

Ik sta in bewondering voor de manier waarop mijn mannen stand<br />

hebben gehouden in hun vossenhol, nacht na nacht. Velen hadden<br />

bevroren voeten. De koude was ijzig maar zij hebben zich van hun<br />

taak gekweten… en hoe.<br />

…O<br />

Getuigenissen van <strong>para</strong>chutisten<br />

p woensdag 20 december ontscheept een eerste eenheid<br />

van de 82 ste Luchtlandings-divisie te Werbomont<br />

in open vrachtwagens, die hen de vooravond al vanuit Mourmelon<br />

hebben meegezeuld. In eenmanskolonne gaan ze op pad naar diverse<br />

dorpen waaronder Cheneux op de Amblève nabij Stoumont-La Gleize.<br />

Het gevecht dat zal losbarsten is een van de hevigste uit de ganse<br />

geschiedenis van hun elite-eenheid. Duitse SS grenadiers bezetten<br />

Cheneux sedert de vooravond.<br />

(Mike Holmstok maakte deel uit van de eerste aanvalsgolf).<br />

…De nacht was koud en mistig. Het moest tussen zes en acht uur<br />

van de avond zijn wanneer we de beschutting van het bos hebben<br />

verlaten om 500 meter open weiland over te steken voor het dorp<br />

Cheneux. Wij bevonden ons ongeveer in het midden van het met prikkeldraad<br />

doorsneden veld, wanneer de Duitse automatische wapens<br />

het vuur openden. Behalve hun mitrailleurs en machinepistolen<br />

(stenguns) hadden ze nog meerdere op rupsbanden gemonteerde<br />

luchtafweerkanonnen die ze eveneens op ons richtten.<br />

Vrienden, wanneer u in de streek bent, laat niet na een<br />

bezoek te brengen aan het museum van La Gleize,<br />

waar u uitrustingsstukken en wapenrustingen zult zien die<br />

haast allemaal zijn teruggevonden op het slagveld. Er zijn<br />

historische reconstructies voorhanden, o.m. met foto’s en<br />

een film van de strijd die er is uitgevochten.<br />

Aan de ingang ziet u het recentste type Duitse tank in<br />

de strijd verwikkeld: Panzer II 213 (Tigre Royal) (2), een<br />

nieuw type gevechtspantserwagen gelanceerd kort voor<br />

het uitbreken van het Duitse offensief, met een verbruik<br />

van 800 liter benzine per 100 km.<br />

(2) Van dit type tank bestaan nog slechts 3 exemplaren, een in La Gleize, een in Saumur<br />

in Frankrijk en een derde in de USA.<br />

41


Un peu d'humour – Even lachen<br />

Les derniers dessins de Stephane Stienlet : le Chef de Corps,<br />

le RSM et le Caporal de Corps du Special Forces Group.<br />

e nieuwe tekeningen van Stephane Stienlet: de Corps Comman-<br />

de RSM en de Korporaal van het Special Forces Ddant, Group.


La vie dans les Régionales<br />

La Régionale de Mouscron<br />

Une exposition des Paras pendant le Service Militaire<br />

Texte : T. Turillon (Presse Locale (L'Avenir)<br />

Photos : Com. + D. Hooghe<br />

y aller" est l'intitulé éloquent d'une exposition à voir au Musée de<br />

folklore, à partir de ce vendredi, dans le cadre des 50 ans de l'amicale<br />

«Fàllait<br />

<strong>para</strong><strong>commando</strong> hurlue.<br />

Commc nous avons déjà eu l'occasion de l'écrire, l'amicale<br />

<strong>para</strong><strong>commando</strong> de Mouscron célèbre ses 50 ans. A cette<br />

occasion, ses forces vives mettent en place plusieurs rendez-vous.<br />

Aussi pour les écoles<br />

Le prochain débute ce vendredi 1 er septembre avec une exposition<br />

sur le service militaire belge. Pour l'occasion, le Musée<br />

de folklore vie frontalière met certains de ses espaces à disposition.<br />

« Instauré en 1913, le service militaire obligatoire est suspendu<br />

en 1994. L'exposition se focalise sur le quotidien des militaires et<br />

surtout sur l'évolution de leurs objets durant les décennies, en les<br />

mettant en vis-à-vis : à quoi ressemblait par exemple une gourde<br />

en 1914 et en 1994 ? Il y aura des objets communs et d'autres plus<br />

rares, comme une boussole belge de la Première Guerre mondiale<br />

recherchée par les collectionneurs. Il y aura des vitrines, des mannequins<br />

avec des tenues spécifiques de l'armée belge et des pannaux<br />

didactiques incluant photos et explications, détaille Dominique<br />

Hooghe, visage de l'amicale hurlue et coordinateur de l'exposition.<br />

Cela devrait rappeler bien des souvenirs à ceux qui ont effectué<br />

leur service militaire mais ce sera aussi éclairant pour les jeunes<br />

qui ne l'ont pas connu. On espère d'ailleurs voir des écoles visiter<br />

l'exposition pour comprendre ce passé pas si lointain… »<br />

Grâce à de nombreux acteurs de l'ombre<br />

L<br />

'amicale <strong>para</strong> remercie quelques personnes et associations pour<br />

des prêts de mannequins, du matériel et des engins motorisés, à<br />

savoir la conservatrice du Musée de folklore. Véronique Van de Voorde,<br />

Bruno Marquant de la Fraternelle <strong>para</strong>-<strong>commando</strong> de Tournai, Aurélien<br />

Deleforterie du Tir national de Tourcoing ainsi que Fernand Verheylesonne,<br />

Hubert Fache, Johnny Knockaert, Alain Leplat, Philippe<br />

Plateau, Mickaël Deconninck, Sébastien Lapie, Christophe Yzerbyt et<br />

le Colonel Guy Dobbelaere, commandant de la Province de Hainaut.<br />

Bivouac<br />

Canif Militaire pour Ruban<br />

Dinghy<br />

Le merci de Mme la Bourgmestre<br />

43


La vie dans les Régionales<br />

Moto et Pers...<br />

Le service militaire belge est suspendu – et non supprimé – en<br />

1994. Il laisse bien des souvenirs que la Régionale de Mouscron<br />

propose de retrouver mais aussi d'expliquer aux plus jeunes.<br />

Speech de Mme la Bourgmestre<br />

Visiteurs<br />

Eqt anciens<br />

Visiteurs

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!