Armes: Le tournoi <strong>de</strong> <strong>Bruxelles</strong> donne les mêmes armes. Référence: <strong>1439</strong>-B, n° 21-02 27. Ranst (Jean van) – 1431/1433 (Anvers) - <strong>1439</strong> (<strong>Bruxelles</strong>) - d'argent à trois pals <strong>de</strong> gueules. Armes: Le tournoi <strong>de</strong> <strong>Bruxelles</strong> donne les mêmes armes. Référence: <strong>1439</strong>-B, n° 21-01 28. Werve (Arnould van <strong>de</strong>) - 1431/1433 (Anvers) - <strong>de</strong> sable à quatre chevrons d'argent, au franc quartier d'or au lion <strong>de</strong> sable, à la fasce <strong>de</strong> gueules brochant sur le lion. Armes: Le tournoi <strong>de</strong> <strong>Bruxelles</strong> donne pour son frère Guillaume: <strong>de</strong> sable à trois chevrons d'argent, au franc quartier d'or au lion <strong>de</strong> sable, à la fasce <strong>de</strong> gueules brochant sur le lion; au lambel d'azur brochant sur le tout et pour cimier, une hure <strong>de</strong> sanglier <strong>de</strong> sable, sortant d'un bourrelet d'argent et <strong>de</strong> gueules. Bergshammar donne pour ‘van <strong>de</strong> werve’ <strong>de</strong> sable à trois chevrons d'argent, au franc quartier d'or à la fasce <strong>de</strong> gueules au lion issant <strong>de</strong> sable et comme cimier, une hure <strong>de</strong> sanglier <strong>de</strong> sable, sortant d'un bourrelet d'or et <strong>de</strong> gueules (Adam, Brabançonnes, n° 692 - <strong>1439</strong>-B, n° 09-13 - 1450-B, n° 344). Sceaux: Son frère Guillaume van <strong>de</strong> Werve, échevin d'Anvers en 1441, 1451 et 1452, scellait: trois chevrons, au franc quartier chargé d'une fasce et d'un lion brochant, issant du bord inférieur <strong>de</strong> la fasce et comme cimier, une hure <strong>de</strong> sanglier (<strong>de</strong> Raadt, Sceaux, T. IV, p. 225). Notes: Arnould van <strong>de</strong> Werve, chevalier, fils <strong>de</strong> Nicolas, seigneur d’Hovorst, et <strong>de</strong> Catherine van Wilre, succéda en 1430 à son frère Jean dans l’office d’amman <strong>de</strong> la ville d’Anvers. Il épousa Machteld Pots et mourut le 21 septembre 1433. Il fut enterré aux Dominicains à Anvers. Sa veuve épousa ensuite Barthelomeus van Raephorst (Butkens, Trophées, T. II, p. 480 - t’Serclaes, van <strong>de</strong> Werve, pp. 273 et 307 – Schmitz, van <strong>de</strong> Werve, pp. 308-309 - Vriendts, Nobilitas, p. 37). 29. Werve (Guillaume van <strong>de</strong>) - 1460 (Anvers) - écartelé aux 1 et 4, (d’or) au sanglier <strong>de</strong> (sable) ; aux 2 et 3, <strong>de</strong> (sable) à trois chevrons (d’argent). Armes: Lalaing donne pour ‘werve’: écartelé aux 1 et 4, d’or au sanglier passant <strong>de</strong> sable ; aux 2 et 3, <strong>de</strong> sable à trois chevrons d’argent et pour cimier, une tête <strong>de</strong> sanglier <strong>de</strong> sable, défendue d’argent (Adam, Brabançonnes, n° 692 – 1560-L, n° 35). Sceaux: Guillaume van <strong>de</strong> Werve, échevin d’Anvers en 1441, scelle: trois chevrons; au franc quartier chargé d’une fasce et d’un lion brochant, issant du bord inférieur <strong>de</strong> la fasce et pour cimier, une hure et col <strong>de</strong> sanglier. Son fils Rasse van <strong>de</strong> Werve, échevin d’Anvers en 1491-1492 scelle: écartelé aux 1 et 4, un sanglier passant; aux 2 et 3, trois chevrons; sur le tout, chargé d’une fasce et d’un lion brochant, issant du bord inférieur <strong>de</strong> la fasce. ‘Here Claus van <strong>de</strong>n Werve’, chevalier, fils d’Arnould, échevin d’Anvers en 1399 et 1415, scelle: écartelé aux 1 et 4, un sanglier passant; aux 2 et 3, trois chevrons et pour cimier une hure et col <strong>de</strong> sanglier. Pierre van <strong>de</strong> Werve, fils <strong>de</strong> Nicolas et <strong>de</strong> Catherine Mickaert, époux <strong>de</strong> Catherine d’Herbais, échevin d’Anvers en 1463, 1470, 1484 et 1489, scelle, écartelé aux 1 et 4, un sanglier passant; aux 2 et 3, trois chevrons (<strong>de</strong> Raadt, Sceaux, T. IV, pp. 225-226 – Donnet, Anvers, 1912, p. 198 - Schmitz, van <strong>de</strong> Werve, pp. 447-449). Notes: Peut-être s’agit-il ici du même Guillaume van <strong>de</strong> Werve, seigneur <strong>de</strong> Schil<strong>de</strong>, qui participa au tournoi <strong>de</strong> <strong>Bruxelles</strong> (ref. 09-13), mais sans doute avec un écusson erroné? Son fils Guillaume, écoutète du Waterland, époux <strong>de</strong> Marie van Cruyninghen, fille <strong>de</strong> Rasse et <strong>Tournoi</strong> <strong>de</strong> <strong>Bruxelles</strong> 184
<strong>de</strong> Marie Pot, mort sans postérité, était mineur en 1461 (Dek, Cruijningen, pp. 108 et 113 - t’Serclaes, van <strong>de</strong> Werve, pp. 309-311 – Schmitz, van <strong>de</strong> Werve, pp. 340-341). 30. Zevenbergen (Arnould, seigneur <strong>de</strong>) - 1441 (Utrecht) - (). Armes: La Cour Amoureuse donne, d’argent à trois flanchis <strong>de</strong> gueules et pour cimier, <strong>de</strong>ux bras <strong>de</strong> gueules et d’or, tenant chacun un coeur l’un d’or, l’autre <strong>de</strong> gueules. Gelre donne pour ‘die he’ và sevebergen’, d’argent à trois flanchis <strong>de</strong> gueules et pour cimier, <strong>de</strong>ux pattes d’aigle renversées, l’une <strong>de</strong> gueules et l’autre d’argent, tenant chacune un coeur d’argent, le tout issant d’une couronne partie d’argent et <strong>de</strong> gueules. Gorrevod donne pour son père ‘her aert va’ sevenbgh’ l’écu brisé en abîme d’un écusson <strong>de</strong> gueules à la roue à six rayons d’or (Heus<strong>de</strong>n) et pour cimier <strong>de</strong>ux pattes d’aigle renversées d’argent et <strong>de</strong> gueules, tenant chacune une roue <strong>de</strong> l’écusson, sortant d’une couronne (Adam, Brabançonnes, n° 734 - Bozzolo, Cour, n° 308 – Popoff, Gelre, n° 1053 - van Helmont, Co<strong>de</strong>x, n° 88). Sceaux: ‘Arnoldi <strong>de</strong> Sevenberghen’ scellait en 1419, trois flanchis (<strong>de</strong> Raadt, Sceaux, T. III, p. 354). Notes: Il s’agit d’Arnould, chevalier, seigneur <strong>de</strong> Zevenbergen, fils d’Arnould, écoutète du marquisat d’Anvers et du pays <strong>de</strong> Ryen <strong>de</strong> 1410 à 1414 et <strong>de</strong> 1419 à 1420 et drossard <strong>de</strong> Heus<strong>de</strong>n, et <strong>de</strong> Marie van Rotselaer. Il était le petit-fils <strong>de</strong> Hugeman van Strijen, seigneur <strong>de</strong> Zevenbergen. Arnould épousa Gerarda van Vianen. De 1426 à 1428, il occupa <strong>de</strong>s postes importants en Hollan<strong>de</strong> pour Philippe le Bon et <strong>de</strong>vint, dès 1438, panetier <strong>de</strong> l’ordonnance du Brabant et échanson <strong>de</strong> Philippe le Bon. Il est cité en 1441, avec son frère Gerrit, au tournoi d’Utrecht. Il fut fait chevalier en 1452 et mourut en 1492, <strong>de</strong>rnier mâle <strong>de</strong> sa lignée (Bozzolo, Cour, n° 308 – Damen, Staat, p. 499 - Galesloot, Inventaire, T. I, p. 197 – Kruse, Hofordnungen, 11-125 et 131, pp. 163-164 et 15-112, p. 241 - Mertens, Antwerpen, T. I, p. 509 - Paravicini, Expansion, p. 309 – Paravicini, Soziale, p. 167 - Raad-Breda, Aernt van Strijen – van Helmont, Co<strong>de</strong>x, n° 88 - van Rheineck, Zevenbergen, pp. 107-108). <strong>Tournoi</strong> <strong>de</strong> <strong>Bruxelles</strong> 185
- Page 1 and 2:
E TOURNOI DE BRUXELLES DU LUNDI 4 M
- Page 3:
SENSUYT LE TOURNOY DE BRUXELLES TEN
- Page 6 and 7:
L’armorial inédit qu’il passe
- Page 9 and 10:
folio 01
- Page 11 and 12:
folio 03
- Page 13 and 14:
folio 05
- Page 15 and 16:
Folio 07
- Page 17 and 18:
folio 09
- Page 19 and 20:
folio 11
- Page 21 and 22:
folio 13
- Page 23 and 24:
folio 15
- Page 25 and 26:
folio 17
- Page 27 and 28:
folio 19
- Page 29 and 30:
folio 21
- Page 31 and 32:
folio 23
- Page 33:
folio 25
- Page 36 and 37:
frais de leur équipage. Il en alla
- Page 38 and 39:
Les copies de ce tournoi ont été
- Page 40 and 41:
En 1433, 22 % des fonctions à la C
- Page 42 and 43:
N° NOMS NOMS / MANUSCRIT NOMS ECUS
- Page 44 and 45:
N° NOMS NOMS / MANUSCRIT NOMS ECUS
- Page 46 and 47:
Les noms de famille: o Dans 66 % de
- Page 48 and 49:
Ø Oisy (14-11) Ø Houte (15-03) Ø
- Page 50 and 51:
1426 comme conseiller et dès 1431,
- Page 52 and 53:
1427 dans les bandes d'ordonnances
- Page 54 and 55:
Cour, n° 402 - Leuridan, Epigraphi
- Page 56 and 57:
02-01 Bourgogne (Philippe, duc de)
- Page 58 and 59:
Gelre, n° 467 - Clemmensen, Arras,
- Page 60 and 61:
seigneur de Charny plusieurs mois
- Page 62 and 63:
02-11 Mériadec (Hervé de) mediede
- Page 64 and 65:
Notes: Charles de Bourgogne, comte
- Page 66 and 67:
03-06 Damas (Guillaume) guille de d
- Page 68 and 69:
4 Le comte d’Etampes mène 8 cava
- Page 70 and 71:
04-04 Jaucourt (Philibert de) phili
- Page 72 and 73:
Armes: Bergshammar donne pour ‘m
- Page 74 and 75:
5 Jean de Neufchâtel, seigneur de
- Page 76 and 77:
comme cimier, une tête d’homme b
- Page 78 and 79:
panetier de Philippe le Bon. Il ét
- Page 80 and 81:
6 Jean, seigneur de Créquy, mène
- Page 82 and 83:
06-04 Haplincourt (de) apelaincourt
- Page 84 and 85:
Sceaux: Guillaume van den Dorpe, sc
- Page 86 and 87:
07-02 Harchies (de) harchies - éca
- Page 88 and 89:
Armes: La famille Goegnies-Chaussé
- Page 90 and 91:
07-07 Lalaing (Guillaume de) lalain
- Page 92 and 93:
Notes: Sans doute un fils de Guilla
- Page 94 and 95:
Notes: Hue de Mailly, chevalier, se
- Page 96 and 97:
10 Philibert de Vaudrey mène 4 cav
- Page 98 and 99:
Notes: Jean de Vaudrey, seigneur de
- Page 100 and 101:
1438, il est cité dans une charte
- Page 102 and 103:
09-06 Pinnock (Jean) jan pinnock -
- Page 104 and 105:
09-08 Rotselaer (Antoine van) anton
- Page 106 and 107:
Sceaux: En 1347, un Egidius Lachman
- Page 108 and 109:
13 Baudouin de Hennin dit de Boussu
- Page 110 and 111:
10-04 Limminghen (Louis Uten) lodew
- Page 112 and 113:
10-06 Huldenberg (Jean van) jan van
- Page 114 and 115:
15 Waleran de Berlettes, seigneur d
- Page 116 and 117:
11-03 Rosimbos (Jean de) rosimbos -
- Page 118 and 119:
16 Jean de Poitiers d’Archy mène
- Page 120 and 121:
11-09 Busseuil (de) ( ) - fascé d'
- Page 122 and 123:
12-02 Mol (Ywain de) wein de mol -
- Page 124 and 125:
12-08 Bois (Antoine du) antoine deb
- Page 126 and 127:
13-02 Sinte-Goericx (Henri van) hen
- Page 128 and 129:
19 Henri ‘t Seraerts mène 3 cava
- Page 130 and 131:
20 Louis de Luxembourg, comte de Sa
- Page 132 and 133:
14-03 Mailly (de) mailly al huldenb
- Page 134 and 135:
14-07 Kestergate (Jean d'Enghien di
- Page 136 and 137:
14-11 Oisy (Gérard d’) de couter
- Page 138 and 139:
Lille. Il épousa Elisabeth de Bour
- Page 140 and 141:
Armes: Gelre donne pour ‘diederic
- Page 142 and 143:
15-10 Wallenrodt (Hans von) hans va
- Page 144 and 145:
Notes: Englebert, comte de Nassau e
- Page 146 and 147:
était présent au traité de paix
- Page 148 and 149:
23 Jacques van Abcoude, seigneur de
- Page 150 and 151:
Sceaux: ‘Ian de Swaef’, châtel
- Page 152 and 153:
Armes: Bergshammar donne pour ‘de
- Page 154 and 155:
17-11 Ophem (Ywain van) wein van op
- Page 156 and 157:
18-02 Swaef (Claes) h claes de swae
- Page 158 and 159:
18-06 Swaef (Jean) jan swaef - éca
- Page 160 and 161:
25 Jean de Glymes, seigneur de Berg
- Page 162 and 163:
Zevenbergen. Dès 1449, il est cit
- Page 164 and 165:
I, p. 577 - Verkooren, Chartes, 1-3
- Page 166 and 167:
Notes: Sans doute s’agit-il d’H
- Page 168 and 169: 27 Jean van Assche mène 4 cavalier
- Page 170 and 171: 28 Jean van der Bruggen mène 4 cav
- Page 172 and 173: Sceaux: Jean van der Meere scellait
- Page 174 and 175: 21-07 Bouchoute (Laurent van) laure
- Page 176 and 177: Inventaire, T. I, p. 184 - Lindeman
- Page 178 and 179: 22-02 Berchem (Aernt van) aert van
- Page 180 and 181: 32 Renier van der Heelt mène 4 cav
- Page 182 and 183: 22-09 Borchoven (Jean van) jan vand
- Page 184 and 185: et comme cimier, un vol. ‘Walter
- Page 186 and 187: 23-06 Roelofs (Louis) louis roelof
- Page 188 and 189: 23-08 Dalem (Guillaume van) willem
- Page 190 and 191: Notes: Un Pierre Bode, chevalier, f
- Page 192 and 193: 24-06 Dussen (Floris van der) flori
- Page 194 and 195: 37 Wauthier Pipenpoy mène 6 cavali
- Page 196 and 197: 25-05 Noot (Goessen van der) goetse
- Page 198 and 199: Informations sur les participants L
- Page 200 and 201: Nom N° Brx Anv Lv Mal Bra B-S Ha A
- Page 202 and 203: Nom N° Brx Anv Lv Mal Bra B-S Ha A
- Page 204 and 205: Le duc se mesurait aussi aux bourge
- Page 206 and 207: ADDENDUM I : Une chronique sportive
- Page 208 and 209: ‘Item int jaer van lx den xije fe
- Page 210 and 211: L’an 1437 à Bruxelles (An° 1437
- Page 212 and 213: Liste alphabétique des participant
- Page 214 and 215: 11. Gaesbeeck (Jean, bâtard de) -
- Page 216 and 217: 18. Kets (Floris van) - 1431/1433 (
- Page 220 and 221: Table des participants aux différe
- Page 222 and 223: ADDENDUM II : Tournoi de Bruxelles
- Page 224 and 225: Corneille, bâtard de Bourgogne, à
- Page 226 and 227: 8 écuyers, à cheval, portant des
- Page 228 and 229: 2 fous de cour, à pied. 8 valets,
- Page 230 and 231: de Lorraine. Il mourut en 1489, ell
- Page 232 and 233: Sceaux: Adolphe de La Marck, seigne
- Page 234 and 235: Armes: D’après l’armorial de l
- Page 236 and 237: Armes: D’après l’armorial de l
- Page 238 and 239: Burcht (B-2070) 24-05 Busseuil (F-7
- Page 240 and 241: Massy (F-71250) 01-06 Maumigny (F-5
- Page 242 and 243: Table des noms des familles Aa (van
- Page 244 and 245: Doirne (van) 24-02 Dordrecht (van)
- Page 246 and 247: Melun (de) 07-04 - 14-02 Mengersfru
- Page 248 and 249: Uden (van) 16-04 Uffele (van) 09-11
- Page 250 and 251: aigle(s) 217 bande 217 bandé. 218
- Page 252 and 253: andes (5) G/O franc quart plain G
- Page 254 and 255: croix G/A abîme croix Sa/A acc 1 e
- Page 256 and 257: fasce O/G 18-01 Jauche (Gilles, sgr
- Page 258 and 259: hamaide G/A abîme lion O/Sa ch ban
- Page 260 and 261: losangé-bande A-Az losanges (10) A
- Page 262 and 263: pals (3) pals (4) Va/G éc 2-3 léo
- Page 264 and 265: Table des cimiers du tournoi de 143
- Page 266 and 267: vol-antique arm Neufchâtel (de) 05
- Page 268 and 269:
chien-tête O sortant bourrelet O-S
- Page 270 and 271:
monstre-tête A mordant et houppe o
- Page 272 and 273:
vieillard-tête Na coiffée et col
- Page 274 and 275:
Table des participants aux tournois
- Page 276 and 277:
Borselen, comte de 52-03 de sable
- Page 278 and 279:
Clèves (Jean de) 15-01 parti en I,
- Page 280 and 281:
Fiennes (Thibaut de Luxembourg, sgr
- Page 282 and 283:
Harvengt (Jean de Marchiennes dit d
- Page 284 and 285:
Lannoy, sgr de Lys et de Rumes (Jea
- Page 286 and 287:
Mol (Arent de) 12-03 de gueules sem
- Page 288 and 289:
Raephorst (Barthelomeus CvH-26 van)
- Page 290 and 291:
Sinte-Goericx (Henri van) Sinte-Goe
- Page 292 and 293:
Werve (Guillaume van de) Werve (Gui
- Page 294 and 295:
E. de Boos, L'armorial Le Breton, P
- Page 296 and 297:
A. Fahne, Geschichte der Kölnische
- Page 298 and 299:
H. vander Linden, Itinéraires de P
- Page 300 and 301:
M. Sommé, Isabelle de Portugal, du
- Page 302 and 303:
P. Feuchère, Les douze Familles de
- Page 304 and 305:
M. de Troostembergh, Généalogie d
- Page 306 and 307:
Table des matières Préface d’He