CINEMATEK-2016-06_07_08

NL De adolescent Rivette, heel vroeg
al gepassioneerd door film, animeert
in zijn geboortestad Rouen een filmclub
en realiseert in 1949 op 21-jarige
leeftijd Aux quatre coins, zijn eerste
kortfilm. Daarna verhuist hij naar
Parijs om er aan de Sorbonne te studeren
en is bezoekt hij toegewijd de
filmclub van het Quartier Latin, waar hij
Eric Rohmer ontmoet. Hij is ook criticus
en essayist en treedt toe tot Cahiers
du Cinéma, waarvan hij later de hoofdredacteur
wordt. In 1956 draait hij Le
Coup du berger, die voor velen het
echte begin van de nouvelle vague
markeert. Twee jaar later volgt zijn
eerste langspeelfilm, Paris nous appartient,
waarin we reeds talrijke aspecten
van zijn werk terugvinden, zoals het
complot, de nonchalante intrige, het
zwerven, de initiërende speurtocht.
In 1966 maakt hij een adaptatie van
Diderots La Religieuse, een aanklacht
tegen de achttiende-eeuwse kloostergevangenissen,
vol religie-spot en
sensuele spelletjes. De film wordt
gecensureerd, maar na een brede steunbeweging
komt hij uiteindelijk het jaar
erop in de zalen. In 1969 regisseert
Rivette zijn eerste film-fleuve, L’Amour
fou, over de crisis van een echtpaar
– een theaterregisseur en zijn actrice.
Rivette is gepassioneerd door het theater
en geeft het drama ook in een
aantal andere films een centrale plek:
L’Amour par terre, La Bande des quatre,
Va savoir. In 1970 start hij zijn zonder
twijfel meest ambitieuze project,
Out 1 : Noli me tangere, een immens,
meer dan twaalf uur durend werkstuk
(in november 2015 in gerestaureerde
versie getoond in CINEMATEk) waarin
twee theatergroepen een toneelstuk
van Aeschylus repeteren terwijl er zich
langzaam een duister complot lijkt te
ontvouwen. Rivette vindt geen distributeur
en besluit er een kortere versie
van te maken, getiteld Out 1 : Spectre.
Doorheen zijn indrukwekkende filmografie
blijft Rivette trouw aan zijn
actrices, van Bulle Ogier of geraldine
Chaplin tot Jane Birkin, waarbij hij ze
liever geduldig observeert in plaats van
echt te dirigeren. Een andere constante
in zijn werk is het oscilleren tussen realiteit,
fantasie en parallelle werelden. Zie
Céline et Julie vont en bateau, Duelle,
een psychedelische film waarin twee
godinnen op aarde met elkaar in de
clinch gaan tijdens hun queeste naar
een kostbare talisman en Histoire de
Marie et Julien, over een horlogemaker
die probeert opnieuw contact aan
te knopen met een oude liefde, die na
haar zelfmoord een spook is geworden.
Het zijn stuk voor stuk films die het
grote publiek van de wijs brengen en het
echte succes blijft dus uit. In 1991 oogst
Rivette echter opnieuw succes met La
Belle Noiseuse, een heel vrije bewerking
van Balzacs Het onbekende meesterwerk,
waarvoor hij in Cannes bekroond
wordt met de grote Prijs van de Jury.
Er volgen nog een ambitieuze evocatie
– in twee delen – van het leven van
Jeanne d’Arc, vervolgens opnieuw een
verfilming van Balzac, met Jeanne
Balibar en guillaume Depardieu
in de hoofdrol (Ne touchez pas la
hache) en tenslotte Rivette’s laatste
film, 36 vues du Pic Saint-Loup, die
ons een kijkje geeft achter de schermen
van een klein dorpscircus.
Jacques Rivette stierf januari laatstleden
in Parijs op 87-jarige leeftijd. Hij
laat een origineel en verbijsterend werk
na: CINEMATEk nodigt u uit om het
integraal te komen (her)ontdekken.
08.06 20:30
L’Amour par terre
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1983, Geraldine
Chaplin, André Dussolier, Jane Birkin / couleur - kleur
/ 176’ / V: FR / ST - OND: —
FR Jeux de miroir entre la réalité et sa représentation
théâtrale qui amènent deux comédiennes
cherchant le fil, à se perdre dans les
labyrinthes fantasmatiques chers à Jacques
Rivette. Présenté dans sa version longue (176’)
et inédite.
NL Twee actrices worden benaderd door een
toneelschrijver om op te treden in een stuk dat
hij voor een eenmalige opvoering in zijn chateau
heeft geschreven. Ze worden meegesleept
in een complexe spiraal van verbeelding en
11.06 19:30
Paris nous appartient
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1960, Françoise
Prévost, Gianni Esposito, Jean-Claude Brialy /
NB - ZW / 141’ / V: FR / ST - OND: —
FR L’histoire d’un complot imaginé par un
paranoïaque, filmée par Rivette dans les
méandres d’une ville piège, investie par les
comédiens de la Nouvelle Vague. Sur un script
de Jean Gruault, tourné avec l’aide de la bande
des Cahiers du Cinéma contre le système de
production en place.
NL Jacques Rivette was de nouvelle-vaguecineast
die het dichtst bij Feuillade stond, de
“vader van de Franse narratieve cinema”. Ook
Rivettes eerste langspeler was een experiment
met fictie in het labyrint van de grootstad.
17.06 19:30
La Religieuse
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1966, Anna
Karina, Liselotte Pulver, Micheline Presle /
couleur - kleur / 139’ / ST - OND: NL
FR Adaptation par Rivette du réquisitoire de
Diderot sur les couvents-prisons de son époque,
avec détournement du sacré, brimades présadiennes
et jeux sensuels. Bien qu’en étant une
illustration assez sobre, le film a déclenché l’un
des plus spectaculaires scandales du 7 e art en
raison des motions de censure avant sa sorti.
NL Een jonge vrouw, tegen haar zin in het
klooster, is het slachtoffer van lichamelijke en
geestelijke foltering, maar verliest nooit haar
22.06 18:00
L’Amour fou
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1968, Bulle
Ogier, Jean-Pierre Kalfon / NB - ZW / 253’ / V: FR /
ST - OND: —
FR L’éclatement jusqu’au délire d’un couple
d’amants-acteurs, perturbés par la préparation
d’Andromaque. Quatre heures fascinantes à travers
crises verbales, longues improvisations,
vidéo introspective, assauts physiques et symbiose
à la Pirandello du métier et de la vie.
NL Tijdens de toneelrepetities voor Andromaque
van Racine en de verfilming ervan door een
tv-ploeg maakt een koppel, de regisseur en een
actrice, een crisis door. De opbouw van het stuk
en de breuk van het paar verlopen interactief.
26.06 19:30
Out 1: Spectre
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1974, Michael
Lonsdale, Jean-Pierre Léaud, Bernadette Lafont /
6
pièce d’Eschyle, alors qu’une sombre conspiration
semble se mettre en place. Un jeu de l’oie
09.06 19:30 CONFÉRENCE
Autour de Jacques Rivette
aux rebondissements imprévus, s’inventant au
Hélène Frappat
fur et à mesure de son déroulement, pour une
version remontée et réduite de Out 1: noli me
tangere.
rollenspel. Nooit eerder vertoonde integrale geloof. Rivettes meest klassieke en theatrale couleur - kleur / 253’ / ST - OND: EN
versie.
film bleef jarenlang verboden in Frankrijk. FR Deux troupes de théâtre répètent une
7
FR Conférence en français par Hélène Frappat,
écrivaine, traductrice, critique aux Cahiers du
Cinéma et auteure de l’étude Jacques Rivette,
secret compris.
09.06 20:30
Divertimento
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1991,
Michel Piccoli, Jane Birkin, Emmanuelle Béart /
couleur - kleur / 129’ / ST - OND: NL
FR Une version remontée (et écourtée) de La
Belle Noiseuse, dans laquelle Rivette offre un
nouveau point de vue sur ce huis clos adapté
d’une nouvelle de Balzac, réunissant dans un
domaine provençal un peintre vieillissant et
une séduisante modèle qui va lui redonner goût
à la création.
Précédé d’une introduction par
Hélène Frappat.
NL Omwille van contractuele verplichtingen
moest Rivette ook een korte versie van La Belle
Noiseuse maken. Deze Divertimento is echter
méér dan een ingekorte versie. Zo gebruikt
hij van sommige shots andere takes. Ook inhoudelijk
is deze anders: minder over de schepping
van een kunstwerk, meer over hoe het werk er
uiteindelijk uitziet.
Voorafgegaan door een inleiding
in het Frans van Hélène Frappat.
20.06 19:00 08.07 21:00
20.07 19:00
Jacques Rivette, le veilleur
Claire Denis & Serge Daney, France - Frankrijk 1989,
NB - ZW / 130’ / ST - OND: —
FR Une des irremplaçables monographies de
Cinéastes de notre temps, à la double signature
prestigieuse: la réalisatrice Claire Denis et un
script signé Serge Daney.
NL Portret in twee delen (telkens een uur)
van Jacques Rivette door Claire Denis en de
betreurde Serge Daney uit de serie Cinéastes
de notre temps.
Version restaurée
NL Dit is de korte versie – nu ja: vier uur – van
Rivettes film fleuve Out 1 – Noli me tangere.
Net als later bij Divertimento geldt: niet zo
maar een ingekorte versie, maar duidelijk een
zelfstandig werk over de gebeurtenissen van
twee theatergezelschappen en een misdaadverhaal
rond dertien samenzweerders.
Gerestaureerde versie
30.06 19:30
Céline et Julie vont en bateau
Jacques Rivette, France - Frankrijk 1974, Juliet Berto,
Dominique Labourier, Bulle Ogier, Marie-France
Pisier / couleur - kleur / 193’ / V: FR / ST - OND: —
FR Deux luronnes en vagabondage entre rêve
et veille, dans un univers fantasmé au gré du
plaisir. Une semi-improvisation en décors quotidiens,
transcendée par la magie des situations.
Une traversée du miroir, à la fois gavroche et
onirique, vue par Rivette.
NL Rivette trekt de lijn tussen twee actrices
uit de mei 68-generatie: Berto en Labourier. Hij
speelt spelletjes met hun stereotypen en hun
tics in een vaag verhaal over twee vriendinnen
om te tonen hoe verwisselbaar zij en hun personages
wel zijn.