CINEMATEK-2016-06_07_08

BELGORAMA
Lydia Chagoll
FR Née en 1931, Lydia Chagoll avait NL De in 1931 geboren Lydia Chagoll
déjà une vie riche en expériences –
danseuse, chorégraphe, comédienne,
écrivain, ardente avocate des droits de
l’enfant … – avant de rencontrer Frans
Buyens dans le courant des années
1970. Les deux cinéastes formeront un
couple jusqu’en 2004, année du décès
de Buyens. Ils étaient partenaires dans
la vie et collaborateurs dans l’élaboration
d’une oeuvre cinématographique
conséquente, dans laquelle on retrouve
des films de fictions, mais aussi et
principalement des films documentaires.
Documentaire immanquable
pour tout ceux qui veulent comprendre
leur méthode de travail, Duo portrait,
tourné par Chagoll après la mort de
son partenaire, retrace les 31 années de
had al een rijk leven achter de rug – als
danseres, choreografe, actrice, schrijfster,
voorvechtster voor de rechten van
het kind,… – toen ze in de eerste helft
van de jaren 1970 Frans Buyens ontmoette.
Ze zouden tot zijn dood in 2004
een koppel blijven: ze waren levenspartners
en werkten intensief samen aan
een enorm cinematografisch oeuvre
dat deels uit fictie en vooral uit documentaires
bestaat. Voor wie wil weten
hoe ze te werk gingen is Duo portrait:
Frans Buyens – Lydia Chagoll een
absolute must, een docu die Chagoll
na de dood van Buyens draaide
over hun 31-jarige samenwerking.
Het meest indrukwekkende onderdeel
van hun filmografie is wellicht
42
leur collaboration. Leur projet le plus Weten waarom, een negendelige documentairereeks
over het nazisme: van
Adolescente pendant la Seconde impressionnant est sans doute Savoir
43
Guerre mondiale, Lydia Chagoll a
été emprisonnée pendant trois ans
dans cinq camps japonais situés au
sein de ce qui était encore à l’époque
les Indes orientales néerlandaises.
Une sinistre expérience qui aura
eu une énorme influence sur son
travail artistique. Un portrait de
cette inlassable cinéaste et femme
engagée qui viendra personellement
présenter ce cycle pendant
une conversation avant la séance de
Duo portrait: Frans Buyens – Lydia
Chagoll le 16.06.
Als tiener tijdens de WO II zat Lydia
Chagoll drie jaar opgesloten in vijf
Japanse concentratiekampen in het
toenmalige Nederlands-Indië. Het
is een gebeurtenis die tot op de dag
van vandaag een invloed heeft op
haar artistiek oeuvre. Een portret
van deze onvermoeibare en geëngageerde
cineaste die deze cyclus zelf
komt inleiden tijdens een gesprek
op 16.06 voor de vertoning van Duo
portrait: Frans Buyens – Lydia
Chagoll.
pourquoi, un documentaire en neuf parties
sur le nazisme, de la montée du
régime à son effondrement à la fin de la
Seconde guerre mondiale, dans lequel
Chagoll et Buyens donnent également
la parole à plusieurs survivants des
camps. Ce n’est pas le seul film que les
cinéastes vont consacrer à la Seconde
guerre mondiale et ses conséquences.
On peut citer, entre autres, les documentaires
Au nom du Führer et Un jour les
témoins disparaîtront, ou le film de fiction
Sarah dit…, Leila dit…. Chagoll a
aussi réalisé des films seule, comme
Het verhoor ou le plus récent Ma Bister
dans lequel elle s’intéresse au sort
des Roms. Enfin, ce cycle reprend également
les films réalisés par Buyens, et
auxquels Chagoll a simplement contribué,
comme Moins morte que les autres
qui traite de l’euthanasie, sujet délicat
pour l’époque, ou encore Du temps
pour être heureux. Que Buyens et Chagoll
réalisent seuls ou en collaboration,
leur œuvre est marquée par la lutte
contre l’injustice et par une infaillible
empathie pour les opprimés : l’Humanisme
dans sa forme la plus accomplie.
de opkomst via de bloei tot het ineenstuiken
ervan, aan het eind van WO II.
Chagoll en Buyens laten ook overlevers
van de kampen aan het woord en verzetslieden.
Het is slechts een van hun
vele films over (de gevolgen van) WO II.
Zie bijvoorbeeld ook: de documentaires
In naam van de Führer en Eens
zullen de getuigen er niet meer zijn,
of de fictiefilm Sarah dit…, Leila dit….
Chagoll draaide ook films waarvan
zij als enige regisseur te boek staat,
zoals Het verhoor en het recente Ma
Bister waarin ze zich het lot van de
Roma aantrekt. Uiteraard komen in
deze cyclus ook films aan bod die door
Buyens geregisseerd zijn en waaraan
Chagoll heeft meegeholpen, zoals
Minder dood dan de anderen dat het
toen nog heikele euthanasiethema aansnijdt,
en Tijd om gelukkig te zijn.
Maar of Buyens en Chagoll alleen
dan wel met z’n tweeën de auteur
van een film zijn, altijd zijn die werken
doortrokken van een strijd tegen
onrecht en een onverdroten empathie
voor wie onderdrukt wordt.
Humanisme in zijn puurste vorm.