05.12.2012 Views

Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

N. 271 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1703 459<br />

Meam sententiam in quibusdam Eruditorum diariis explicui; nempe Harmoniam<br />

inter animam et corpus fuisse ab initio utriusque praestabilitam, neque substantiam simplicem<br />

sive Monada ab alia creata substantia accipere aliquid posse sed suae naturae<br />

leges sequi: et quemadmodum tribus modis effici potest consensus exactus duorum horologiorum;<br />

ita et duarum substantiarum. 5<br />

1 o . Si unum Horologium in aliud influxum haberet, ita ut a se invicem moverentur<br />

qualis communis est scholarum de duabus substantiis opinio, etsi hunc a plurimis<br />

deseratur, cum influxus ratio nulla intelligi inter animam et corpus possit.<br />

2 o . Si perpetuus esset custos horologiorum, qui corrigendo manumque admoliendo<br />

consensum efficeret, quod respondet, novae Cartesianorum motuum opinioni, qui volunt 10<br />

deum occasione corporis, animae aliquid imprimere, et vicissim occasione 〈volitationum〉<br />

animae movere corpus.<br />

3 o . Si ambo horologia initio tam exacte essent elaborata, ut proprias sequendo leges<br />

consentirent, qualis mea de duabus illis substantiis sententia est.<br />

Ex his ni fallor manifestum est ultimam consensus rationem, maxime opifice dignam, 15<br />

et solam in duabus illis substantiis intellegibilem esse. Animae enim ea natura data est,<br />

ut in iis quae confuse percipit exprimat corpus.<br />

Res nostrae Regiae Scientiarum Societatis nondum eo loco sunt, ut viros doctos<br />

sublevare possimus, tantum enim mediocres quidam ex re calendaria reditus hactenus<br />

habentur, qui aegre sumtibus necessariis sufficiunt, et, ne sufficient quidem ubi abso- 20<br />

luto observatorio quod Serenissimus Rex exstrui curat, instrumenta erunt comparanda.<br />

Caeterum ego satis eo Te ingenio esse scio, ut prae multis aliis juvari mereare.<br />

Quantitas anni Tychonica hactenus omnium commodissima visa est, satisque respondit<br />

experimentis, ut pro usu Civili interim sufficere videatur. Gnomon, qui excedat<br />

11 occasione (1 ) voluntarum (2 ) volitatonum L korr. Hrsg. 16 f. Animae . . . corpus erg. L<br />

1 quibusdam . . . diariis: Gemeint sind vermutlich <strong>Leibniz</strong>’ Schriften De primae philosophiae emendatione,<br />

et de notione substantiae. In: A c t a erud., März 1694, S. 110–112, Système nouveau de la<br />

nature et de la communication des substances. In: J o u r n a l des Sçavans, 27. Juni 1695, S. 444–454<br />

u. 4. Juli 1695, S. 455–462 der Amsterdamer <strong>Ausgabe</strong> sowie Extrait d’une lettre de M. de <strong>Leibniz</strong> sur<br />

son hypothèse de philosophie. In: ebd., 19. Nov. 1696, S. 707–713. (gedr.: Gerhardt, Philos. Schr., 4,<br />

1880, S. 468–470 bzw. S. 477–487 bzw. S. 500–503; Druck der drei Texte für Reihe VI vorgesehen). Das<br />

Uhrengleichnis findet sich nur im letztgenannten Text (S. 708 f.). 21 Rex: Friedrich I. 23 Quantitas<br />

. . . Tychonica: T. Brahe hatte für die Dauer eines Jahres eine Zeitspanne von 365 Tagen, 5 Stunden, 48<br />

Minuten und 45 Sekunden berechnet.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!