Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ... Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

05.12.2012 Views

698 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1703 N. 408 wo glaubwürdige Verfasser mit einander streitig, wenigstens beyde (nach Befinden) anzuführen, wissen. Ich wünsche Glück und guten Fortgang zu dieser so löblichen Arbeit; und verbleibe jederzeit Meines insonders Hochgeehrten Herrn dienstergebenster G. W. v. Leibniz. 5 Hannover, den 22. Nov. 1703. 408. LEIBNIZ AN AUGUSTINUS LEVESIUS Hannover, 30. November 1703. [173.] Überlieferung: L 1 Konzept: LBr. 556 Bl. 5–6. 1 Bog. 8 o . 3 S. Mit zahlreichen Korrekturen und Ergänzungen. 10 Bibl.verm. — Auf Bl. 6 v o L 1 von N. 78. L 2 Reinschrift von L 1 , zunächst vermutlich zur Abfertigung vorgesehen: Ebd. Bl. 7. 4 o . Goldschnitt. 1 S. Mit Korrekturen. Eigh. Anschrift. Bibl.verm. (Unsere Druckvorlage.) — Auf Bl. 7 v o L 2 von N. 78. Reverendissime pater 15 Quaesivi diu quomodo Tibi scriberem et gratias agerem, quod erudita et benevola Epistola me compellasti, et Maximi pontificis Homiliam Latinam sane pulcherrimam ad me misisti. Quot in ea sunt verba, tot pondera, aequatque verborum splendorem vis rerum: neque facile quicquam ejus generis, quod praeferas, apud veteres inveneris. 1 nach befinden erg. L 1 16 Latinam fehlt L 1 Zu N. 408: Die nicht gefundene Abfertigung antwortet auf N. 173. Sie war Leibniz’ gleichzeitigem Schreiben an Herzogin Eleonore von Celle (N. 78) zur Weiterleitung beigelegt und sollte durch den ehemaligen Gesandten Frankreichs in Celle und Wolfenbüttel, J. L. d’Usson de Bonnac, übermittelt werden, der den Brief jedoch verlor (vgl. Levesius’ Brief an Herzogin Eleonore von Celle vom 14. Mai 1704, LBr. 556 Bl. 8–9, und Leibniz’ Briefwechsel mit B. O. Mauro vom Sommer 1704, Druck in I, 23); vgl. auch das nächste überlieferte Stück der Korrespondenz, Levesius’ Schreiben an Leibniz vom 31. Juli 1704 (Druck in I, 23). 16 Maximi . . . Latinam: die Beilage zu N. 173 (vgl. Clemens XI., SV.).

N. 408 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1703 699 Caeterum quod nos ad redintegrandam pacem cum Romanis invitas, laudandus es caritatis Tuae; sed facile intelligis, quo minus fiat quod desideras, per nos non stare. Neque enim ut caetera taceam, per nostros sed per vestros publica autoritate conditi sunt anathematismi quibus Tridentina decreta obsignantur; ac tum primum schisma autoritatem accepit ac Legem. Itaque qui apud vos aliquid possunt, exhortandi sunt ut 5 viam complanent; tuamque in eo elaborare pietatem et prudentiam par erit. Quod si ergo commodas rationes promovendi tam salutaris negotii ostenderis mirifice Tibi Ecclesiam atque etiam Rempublicam obstringes, me certe semper obnoxium beneficio habebis. Quod superest vale et fave. Dabam Hanoverae 30 Novembris 1703 10 Deditissimus Godefridus Guilielmus Leibnitius R mo patri Augustino Levesio ord. praed. Warsoviam vel ubi nunc aget. 1 redintegrandam cum Romanis (1 ) unionem (2 ) communionem invitas L 1 1 f. laudandus es caritatis tuae, sed erg. L 1 2–5 stare: (1 ) Maximum scilicet obstaculum Tridentini posuere suis anathematibus, et tunc primum scissio autoritatem accepit ac legem. Qvomodo enim cum illis convenias, qvi conditiones ponunt qvae non sunt in potestate? Id ipsum R mo Episcopo Meldensi satis clare demonstravi cum ostenderem, vel solam illam insolentissimam Tridentinorum novitatem, qva perpetuitas dogmatis Catholici de discrimine Apocryphorum et Canonicorum Scripturae librorum sub anathematis denuntiatione oppugnatur, non permittere, ut vir bonus meliora edoctus, tale Concilium Sacrosanctum atqve oecumenicum profiteatur. Absatz Ut alia capita taceam, hujus enim ideo mentionem facio qvia facile in oculos omnium incurrit, ipseqve Meldensis Episcopus non habuit qvod ad plurima et clarissima veterum loca responderet. Absatz (a) Unam ego viam (b) Itaqve duas tantum ad redintegra bricht ab (c) Itaqve schisma (si vis absit, qvae ipsis svadentibus exitio erit) non puto nisi novo concilio tolli posse qvod melioribus qvam Tridentinum auspiciis congregetur habeaturqve, nec pro simplici paucarum nationum factione haberi possit. Aut Tridentinum autem vel diserte revocandum erit vel seponendum certe sententiis ejus interpretatione (aa) commoda (bb) in meliorem sensum deflexis. (2 ) Neqve enim ut caetera taceam (a) apud nos, sed apud vos (b) per nostros, sed per vestros publica autoritate conditi sunt anathematismi qvibus Tridentina decreta (aa) sunt refecta (bb) obsignantur, ac tum primum scissio autoritatem accepit et legem. L 1 7 negotii ostenderis (1 ) , vel mihi vel publi bricht ab (2 ) ostenderis L 1 10 Hanoverae (1 ) 14 janua bricht ab (2 ) 30 Novembris L 2 11 f. Serenissimus dux Antonius Ulricus jussit ut significarem literas Tuas recte redditas, gratiasque agerem ac benevolum animum bonisque consiliis promtum significarem. als P. S. am linken Rand erg. L 1 6 pietatem et prudentiam: vgl. N. 173 S. 278 Z. 7 f. 16 Episcopo Meldensi: J.-B. Bossuet, Bischof von Meaux. 17 ostenderem: vgl. I, 18 N. 368 und N. 374. 18 f. de discrimine . . . denuntiatione: vgl. Denzinger, Enchiridion, 1976, Nr. 1504, S. 365. 30 f. Serenissimus . . . significarem: vgl. auch N. 78.

N. 408 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1703 699<br />

Caeterum quod nos ad redintegrandam pacem cum Romanis invitas, laudandus es<br />

caritatis Tuae; sed facile intelligis, quo minus fiat quod desideras, per nos non stare.<br />

Neque enim ut caetera taceam, per nostros sed per vestros publica autoritate conditi<br />

sunt anathematismi quibus Tridentina decreta obsignantur; ac tum primum schisma autoritatem<br />

accepit ac Legem. Itaque qui apud vos aliquid possunt, exhortandi sunt ut 5<br />

viam complanent; tuamque in eo elaborare pietatem et prudentiam par erit. Quod si<br />

ergo commodas rationes promovendi tam salutaris negotii ostenderis mirifice Tibi Ecclesiam<br />

atque etiam Rempublicam obstringes, me certe semper obnoxium beneficio habebis.<br />

Quod superest vale et fave.<br />

Dabam Hanoverae 30 Novembris 1703 10<br />

Deditissimus Godefridus Guilielmus Leibnitius<br />

R mo patri Augustino Levesio ord. praed. Warsoviam vel ubi nunc aget.<br />

1 redintegrandam cum Romanis (1 ) unionem (2 ) communionem invitas L 1 1 f. laudandus es<br />

caritatis tuae, sed erg. L 1 2–5 stare: (1 ) Maximum scilicet obstaculum Tridentini posuere suis anathematibus,<br />

et tunc primum scissio autoritatem accepit ac legem. Qvomodo enim cum illis convenias,<br />

qvi conditiones ponunt qvae non sunt in potestate? Id ipsum R mo Episcopo Meldensi satis clare demonstravi<br />

cum ostenderem, vel solam illam insolentissimam Tridentinorum novitatem, qva perpetuitas<br />

dogmatis Catholici de discrimine Apocryphorum et Canonicorum Scripturae librorum sub anathematis<br />

denuntiatione oppugnatur, non permittere, ut vir bonus meliora edoctus, tale Concilium Sacrosanctum<br />

atqve oecumenicum profiteatur. Absatz Ut alia capita taceam, hujus enim ideo mentionem facio qvia<br />

facile in oculos omnium incurrit, ipseqve Meldensis Episcopus non habuit qvod ad plurima et clarissima<br />

veterum loca responderet. Absatz (a) Unam ego viam (b) Itaqve duas tantum ad redintegra bricht<br />

ab (c) Itaqve schisma (si vis absit, qvae ipsis svadentibus exitio erit) non puto nisi novo concilio tolli<br />

posse qvod melioribus qvam Tridentinum auspiciis congregetur habeaturqve, nec pro simplici paucarum<br />

nationum factione haberi possit. Aut Tridentinum autem vel diserte revocandum erit vel seponendum<br />

certe sententiis ejus interpretatione (aa) commoda (bb) in meliorem sensum deflexis. (2 ) Neqve enim ut<br />

caetera taceam (a) apud nos, sed apud vos (b) per nostros, sed per vestros publica autoritate conditi sunt<br />

anathematismi qvibus Tridentina decreta (aa) sunt refecta (bb) obsignantur, ac tum primum scissio autoritatem<br />

accepit et legem. L 1 7 negotii ostenderis (1 ) , vel mihi vel publi bricht ab (2 ) ostenderis L 1<br />

10 Hanoverae (1 ) 14 janua bricht ab (2 ) 30 Novembris L 2 11 f. Serenissimus dux Antonius Ulricus<br />

jussit ut significarem literas Tuas recte redditas, gratiasque agerem ac benevolum animum bonisque<br />

consiliis promtum significarem. als P. S. am linken Rand erg. L 1<br />

6 pietatem et prudentiam: vgl. N. 173 S. 278 Z. 7 f. 16 Episcopo Meldensi: J.-B. Bossuet, Bischof<br />

von Meaux. 17 ostenderem: vgl. I, 18 N. 368 und N. 374. 18 f. de discrimine . . . denuntiatione:<br />

vgl. Denzinger, Enchiridion, 1976, Nr. 1504, S. 365. 30 f. Serenissimus . . . significarem: vgl. auch<br />

N. 78.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!