Leibniz, Akademie-Ausgabe, Bd. I, 22 - Gottfried Wilhelm Leibniz ...

634 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1703 N. 373
A r i m a s p o s optime videris ex veteri lingua Celtica deducere; et A r m i n i u m
duplicem, prioremque I r m i n u m vel Herman, a quo H e r m i o n e s nomen acceperunt,
appellatum fuisse, non absque ratione adfirmas. Num autem nomina I r m i n -
s t r e e t et I r m i n s w a g h e ab eo, an vero ab Arminio, quem ut fortissimum Du-
5 cem Taciti aetate adhuc canebant Germani, res est ulteriore inquisitione dignissima;
fateor eum ut deum cultum non esse, nisi I r m i n s u l vetus Saxonum idolum ipsi
fuerit dicatum, et ab eo nomen habuerit, id quod multis conatur adstruere Gerhardus
van Maastright in peculiari dissertatione Duisburgi edita anno 1686. sed tamen
eum potuerunt canere in caelum, ut fortem virum, sublatum esse, et inde signa illa
10 ita adpellasse, postquam notitiam eorum a Romanis adepti sunt, I r m i n s t r e e t e t
I r m i n s w a g h e , ut significarent eum curru ea via vectum fuisse. Lux huic rei, si
quid video, magna accenderetur, si sciremus quando astronomia ad Germanos primo
pervenerit, vel saltem caelestium signorum nomina. Caesar lib. 6 de B. G. et Mela 3, 2,
scribunt, D r u i d a s m u l t a d e s i d e r i b u s a t q u e e o r u m m o t u , d e
15 m u n d i a c t e r r a r u m m a g n i t u d i n e d i s p u t a s s e , et eos p r o f e s s o s
e s s e , s e s c i r e t e r r a e m u n d i q u e m a g n i t u d i n e m e t f o r m a m
m o t u s q u e c a e l i a c s i d e r u m ; et facile iis credo; sed edoceri velim, an viam
lacteam etiam appellaverint e e n s t r e e t vel s t r a a t , et an currum w a g h e , vel
I r m i n s w a g h e antiquis temporibus, an vero postea a Romanis edocti haec nomina
20 sideribus indiderint; et quanquam D r u i d a s Germanis non tribuat Caesar, tamen alii
memorant eorum sacerdotes, et D r u i d a s C e l t a r u m , quo nomine et Germani
comprehenduntur, illique proculdubio iisdem artibus cum Gallorum Druidibus fuerunt
instituti. Neque tamen tuam illam sententiam rejicio, quin potius ut verosimilem amplector;
et haec tantum mitto, ut ita occasio tibi detur, penitius hanc rem examinandi.
6 eum non legi ut Deum cultum esse K 1 22 f. fuerunt imbuti K 1 24 exanimandi K 2 , korr.
nach K 1 Hrsg.
1 A r i m a s p o s : vgl. N. 272 S. 462 Z. 4–9 u. Erl. 2 f. H e r m i o n e s . . . acceperunt: vgl.
Tacitus, Germania, 2, 2. 5 Taciti . . . canebant: vgl. Tacitus, Annales, 2, 44. 8 dissertatione: G. v.
Mastricht, Dissertatio historica de origine vetustissimi Lippiensis agri monumenti Hermiensburgk et
Hermiensul, veterum Saxonum idoli, 1686. 14 f. D r u i d a s . . . d i s p u t a s s e : vgl. C. Julius
Caesar, De Bello Gallico, 6, 14. 15–17 p r o f e s s o s . . . s i d e r u m : vgl. Pomponius Mela, De
chorographia, 3, 2, 19.