Questions et réponses écrites Schriftelijke vragen en ... - de Kamer

QRVA 51 119 230852 - 5 - 2006sance de l’enfant ou, si cet établissement résulte d’unacte volontaire, au moment de cet acte.L’article 63, 1 o , du CODIP dispose que le droitapplicable en vertu de l’article 62 du même Codedétermine également (1 o qui est admis à rechercher ouà contester un lien de filiation. [...] Dans le cas quevous évoquez, le droit turc est applicable sur la basedes articles précités. Conformément à l’article 286 duCode civil turc, seul l’époux ou l’enfant peut introduireune demande en désaveu de paternité.La règle de rattachement prévue à l’article 62 duCODIP, selon laquelle la nationalité de chacun desauteurs concernés individuellement par l’établissementde la filiation sert de facteur de rattachement, romptavec la règle traditionnelle, qui ne trouvait d’autrebase légale que dans le prescrit très général de l’article3, alinéa 3, du Code civil. Il en était résulté, dans lajurisprudence, une dissociation selon la nature du liende filiation. Le CODIP a préféré à cette approche unesolution unitaire, qui rende compte de l’évolution dudroit de la filiation dans le sens d’une égalité entre lesenfants. En outre, l’application de la règle traditionnellea engendré un cercle vicieux en cas d’établissementde la filiation avant la naissance, suscité par larecherche de la filiation basée sur la nationalité del’enfant alors que la détermination de la nationalitédépend (dépendait) du lien de filiation. Enfin, la nationalitéde l’enfant sera le plus souvent celle de l’un deses auteurs (doc. parl., Sénat, SE 2003, n o 3-27/1, p. 96et suivantes; doc. parl., Sénat, n o 3-27/7, pp. 141, 245,251, 287; doc. parl., Chambre, n o 51-1078/5, p. 36).Le CODIP introduit toutefois un certain nombre depossibilités de correction permettant de rendre inapplicablela règle de rattachement désignée.Ainsi, l’article 19 du CODIP contient une clausegénérale d’exception, qui tend à exprimer le principegénéral de proximité qui inspire la codification (doc.parl., Sénat, 3-27/1, p. 14). Aux termes de cet article, ledroit désigné peut exceptionnellement être mis horsapplication lorsqu’il apparaît manifestement qu’enraison de l’ensemble des circonstances, la situation n’aqu’un lien très faible avec l’État dont le droit est désigné,alors qu’elle présente des liens très étroits avec unautre État.En outre, la règle de rattachement relative à l’établissementet à la contestation du lien de filiation,prévue à l’article 62 du CODIP, peut, comme touteautre règle de droit, être écartée si elle est incompatibleavec l’ordre public (article 21 du CODIP). Il ressort dede geboorte van het kind of, indien de vaststelling hetresultaat is van een vrijwillige handeling, bij het verrichtenvan die handeling.Artikel 63, 1 o WIPR bepaalt dat het recht datkrachtens artikel 62 WIPR van toepassing is, tevensbepaalt (1 o aan wie het toegelaten is een afstammingsbandte doen vaststellen of te betwisten. [...] In hetdoor u geschetste geval is op basis van de genoemdeartikelen het Turks recht van toepassing. Volgens artikel286 van het Turks Burgerlijk Wetboek kunnenenkel de echtgenoot of het kind een verzoek tot ontkenningvan verwantschap indienen.De in artikel 62 WIPR bepaalde verwijzingsregelwaarbij als aanknopingsfactor de nationaliteit van elkvan de verwekkers die individueel belang hebben bijde vaststelling van de afstamming, wordt genomen,breekt met de traditionele regel, waarvoor slechts dezeer algemene bepaling van artikel 3, derde lid, van hetBurgerlijk Wetboek een wettelijke grondslag bood.Dientengevolge werd in de rechtspraak een onderscheidgemaakt naar gelang van de aard van de afstammingsband.Het WIPR opteerde hiermee voor eeneenvormige oplossing die rekening houdt met de evolutievan de afstammingsband naar een gelijke behandelingvan alle kinderen. Door de toepassing van detraditionele regel ontstond bovendien een vicieuzecirkel bij vaststelling van de afstamming vóór degeboorte, doordat het onderzoek naar de afstammingbeheerst werd door de nationaliteit van het kindterwijl die nationaliteit alleen kon (kan) worden vastgesteldop basis van de afstammingsband. Ten slotte isduidelijk dat de nationaliteit van het kind meestal dievan één van zijn verwekkers zal zijn (Parl. St., Senaat,BZ 2003, nr. 3-27/1, blz. 96 e.v.; Parl. St., Senaat,nr. 3-27/7, blz. 141, 245, 251, 287; Parl. St., Kamer,nr. 51-1078/5, blz. 36).Het WIPR voert evenwel een aantal correctiemogelijkhedenin die toelaten de aangeduide verwijzingsregelbuiten toepassing te stellen.Zo bevat artikel 19 WIPR een algemene uitzonderingsclausuleom uitdrukking te geven aan het algemenebeginsel van de nauwste binding dat aan de codificatieten grondslag ligt. (Parl. St., Senaat, 3-27/1,blz. 14). Krachtens dit artikel kan het aangewezenrecht uitzonderlijk buiten toepassing worden verklaardwanneer uit het geheel van omstandighedenkennelijk blijkt dat het geval slechts een zeer zwakkeband heeft met de Staat waarvan het recht is aangewezenmaar zeer nauw verbonden is met een andereStaat.Verder kan de in artikel 62 WIPR bepaalde verwijzingsregelinzake de vestiging en de betwisting van deafstammingsband, zoals elke andere rechtsregel, buitentoepassing worden gesteld wanneer deze onverenigbaaris met de openbare orde (artikel 21 WIPR).CHAMBRE • 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006 KAMER • 4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE