'30-'50 - Centre for Historical Research and Documentation on War

Archief uit Moskou… en uit Parijs !Men moet het niet altijd ver zoeken… in dit geval niet verder dan de Archivesnationales te Parijs.Tijdens de Duitse terugtocht in 1944/45 konden Franse eenheden teMarburg beslag leggen op het gedeeltelijk bewaard gebleven archief v<strong>and</strong>e Militärbefehlshaber in Belgien und Nordfrankreich. Dit archief werdovergebracht naar Parijs en in tegenstelling tot door de Amerikanen in beslaggenomen Duits archief, nooit aan de Bondsrepubliek teruggegeven.In het kader van een lopend microfilmprogramma van het US HolocaustMemorial Museum (USHMM) over de genocide in Europa en de vervolgingvan politieke tegenst<strong>and</strong>ers werden ook grote delen van dit archief van deMilitärbefehlshaber Belgien in de Archives nationales verfilmd.Anderzijds heeft het USHMM ook een microfilmproject lopen van documentendie zich in het SOMA bevinden.Dankzij een ruilovereenkomst kan het SOMA gebruik maken van <strong>and</strong>ere microfilmsvan het USHMM en heeft zo verkregen dat een kopie van de verfilmdedelen van het archief Militärbefehlshaber Belgien hier voortaan raadpleegbaarzijn. Daarmee kan eindelijk een essentiële bron voor de geschiedenis van Belgiëtijdens de Tweede Wereldoorlog ook in eigen l<strong>and</strong> geconsulteerd worden.Het betreft hier vooral tienduizenden documenten over deeconomische plundering van de joden in België.Archives en provenance de Moscou.... et de Paris !Il n’est pas toujours nécessaire d’aller chercher loin…Dans ce cas, il suffisait de se rendre aux Archives nationales de Paris.Lors de la retraite allem<strong>and</strong>e de 1944-1945, les unités françaises purent saisirà Marbourg ce qui restait des archives originales du Militärbefehlshaberin Belgien und Nordfrankreich. Ces archives furent transportées à Paris et,contrairement aux archives allem<strong>and</strong>es saisies par les Américains, elles nefurent jamais rendues à la République fédérale.Dans le cadre d’un programme actuel de microfilmage mené par l’US HolocaustMemorial Museum sur le génocide en Europe et la persécution des opposantspolitiques, des pans importants de ces archives du Militärbefehlshaber Belgienprésentes aux Archives nationales ont été filmés. D’autre part, l’USHMMprocède actuellement au microfilmage de documents se trouvant au CEGES.Grâce à un accord d’échange, le CEGES peut faire usage d’autresmicrofilms de l’USHMM, et a ainsi obtenu qu’une copie de ce qui a été filmédes archives du Militärbefehlshaber Belgien soit dorénavant consultableici. Ainsi, une source essentielle pour l’histoire de la Belgique durant laSeconde Guerre mondiale peut enfin être consultée dans notre pays.Les microfilms acquis sont essentiellement riches de dizaines de milliers dedocuments relatifs à la spoliation des Juifs en Belgique.Dirk Martin18