Philippe le Chancelier et son oeuvre : étude sur l'élaboration d'une ...

Philippe le Chancelier et son oeuvre : étude sur l'élaboration d'une ... Philippe le Chancelier et son oeuvre : étude sur l'élaboration d'une ...

theses.edel.univ.poitiers.fr
from theses.edel.univ.poitiers.fr More from this publisher
10.07.2015 Views

parfaitement lorsqu’elle est replacée dans le contexte de la construction d’ensemble dudiscours.Conduit Texte biblique Réf.O labilis sortis humane status.egreditur ut flos conterituret labitur homo labori natus.flens oritur vivendo moritur.in prosperis luxu dissolviturquasi flos egreditur et conteritur et fugit velut umbra etnumquam in eodem statu permanet.homo ad laborem nascituret ibi dissipavit substantiam suam vivendo luxurioseJb 14, 2Jb 5, 7Lc 15, 13cum flatibus fortune quatitur.lux subito mentis extinguitur.Ha moriens vita luxu sopita ;nos inficis fellitis condita.Quid igitur aura te popularis.quid dignitas. quid generositasextulerit ut gravius labaris.in laqueos quos tendis laberis.dum crapulis scortisque traheris.et luxibus opum quas congerisillicite miser immoreris.Dum effugis fecundam paupertatem;pre ceteris ditari niteris.sed laberis in summam egestatem.cum opibus mavis diffluerequam modicis honeste vivere.quod questibus fedis efficeredum satagis amans distrahere.vel autumans tibi sufficere.Hiis moriens christo sed vivis mundonon proficis vita sed deficis.qui proximi casu strides secundo.reatibus indignum afficis.et salibus amaris inficis.cui detrahis quem fictis allicisblanditiis. vultuque simplicis.huic ballneum meroris conficis.Dum diffluis hac labe labiorum.dum solito sordescis. subito advenietille sanctus sanctorum.qui dupplices linguas dissiciet.a paleis grana deiciet.et steriles plantas effodiet.Ha miserum te nunc excipiet.et debitis penis te puniet.Ubi vermis eorum non moritur et ignis non extinguiturnonne lux impii extinguetur nec splendebit flammaignis eiushomo qui blandis fictisque sermonibus […]et procaci vultu blanditur dicens[…] blantitiis labiorum protraxit illumEt unguatur sanctus sanctorumpaleas autem comburet igni inextinguibiliMc 9, 43Jb 18, 5Pr 29, 5Pr 7, 13Pr 7, 21Dn 9, 24Mt 3, 12Le début d’un texte se doit en effet de s’appuyer sur l’autorité du texte sacré. Lapremière strophe est le passage le plus métaphorique du conduit mais toutes les imagessont empruntées aux Écritures. Les trois strophes qui suivent reprennent les thèmes214

suggérés par les images et en développent le sens moral en relation directe avecl’auditoire. L’absence de référence biblique précise pendant tout ce passage s’expliquepeut-être par le désir d’une prise de parole plus personnelle et plus directe. Enfin, aumoment de l’évocation du Jugement dernier, le texte biblique sous-jacent refait sonapparition pour donner un poids supplémentaire au discours. L’utilisation des citationscorrespond donc à une réelle stratégie de construction du texte, empruntant par certainsaspects aux méthodes propres à d’autres discours chargés de diffuser la parole sacrée :la prédication d’une part, qui enseigne aux fidèles comment se comporter en suivant lavoie tracée par le Christ et d’autre part l’exégèse et ses méthodes d’explication pluscodifiées.215

parfaitement lorsqu’el<strong>le</strong> est replacée dans <strong>le</strong> contexte de la construction d’ensemb<strong>le</strong> dudiscours.Conduit Texte biblique Réf.O labilis sortis humane status.egreditur ut flos conteritur<strong>et</strong> labitur homo labori natus.f<strong>le</strong>ns oritur vivendo moritur.in prosperis luxu dissolviturquasi flos egreditur <strong>et</strong> conteritur <strong>et</strong> fugit velut umbra <strong>et</strong>numquam in eodem statu perman<strong>et</strong>.homo ad laborem nascitur<strong>et</strong> ibi dissipavit substantiam suam vivendo luxurioseJb 14, 2Jb 5, 7Lc 15, 13cum flatibus fortune quatitur.lux subito mentis extinguitur.Ha moriens vita luxu sopita ;nos inficis fellitis condita.Quid igitur aura te popularis.quid dignitas. quid generositasextu<strong>le</strong>rit ut gravius labaris.in laqueos quos tendis laberis.dum crapulis scortisque traheris.<strong>et</strong> luxibus opum quas congerisillicite miser immoreris.Dum effugis fecundam paupertatem;pre c<strong>et</strong>eris ditari niteris.sed laberis in summam egestatem.cum opibus mavis diffluerequam modicis honeste vivere.quod questibus fedis efficeredum satagis amans distrahere.vel autumans tibi sufficere.Hiis moriens christo sed vivis mundonon proficis vita sed deficis.qui proximi casu strides secundo.reatibus indignum afficis.<strong>et</strong> salibus amaris inficis.cui d<strong>et</strong>rahis quem fictis allicisblanditiis. vultuque simplicis.huic ballneum meroris conficis.Dum diffluis hac labe labiorum.dum solito sordescis. subito adveni<strong>et</strong>il<strong>le</strong> sanctus sanctorum.qui dupplices linguas dissici<strong>et</strong>.a pa<strong>le</strong>is grana deici<strong>et</strong>.<strong>et</strong> steri<strong>le</strong>s plantas effodi<strong>et</strong>.Ha miserum te nunc excipi<strong>et</strong>.<strong>et</strong> debitis penis te puni<strong>et</strong>.Ubi vermis eorum non moritur <strong>et</strong> ignis non extinguiturnonne lux impii extingu<strong>et</strong>ur nec sp<strong>le</strong>ndebit flammaignis eiushomo qui blandis fictisque sermonibus […]<strong>et</strong> procaci vultu blanditur dicens[…] blantitiis labiorum protraxit illumEt unguatur sanctus sanctorumpa<strong>le</strong>as autem combur<strong>et</strong> igni inextinguibiliMc 9, 43Jb 18, 5Pr 29, 5Pr 7, 13Pr 7, 21Dn 9, 24Mt 3, 12Le début d’un texte se doit en eff<strong>et</strong> de s’appuyer <strong>sur</strong> l’autorité du texte sacré. Lapremière strophe est <strong>le</strong> passage <strong>le</strong> plus métaphorique du conduit mais toutes <strong>le</strong>s images<strong>son</strong>t empruntées aux Écritures. Les trois strophes qui suivent reprennent <strong>le</strong>s thèmes214

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!