Klik hier - Centre for Historical Research and Documentation on War

More documents

Recommendations

Info

Studiedag voor jonge historici – Oorlog, herinnering en erfenis Journée d’étude “jeunes historiens” – Guerres, héritages et mémoires belangstelling bij de Belgische gezagsdragers in de Antwerpse diamantnijverheid immers sterk toegenomen. Hiermee waren echter niet alle moeilijkheden van de baan. Teneinde de interne vij<strong>and</strong>, onderdanen van vij<strong>and</strong>ige naties die in België hadden gewoond, economisch te fnuiken en buiten te houden, werden hun goederen en belangen onder dwangbeheer (sekwester) geplaatst. Naast de sekwesterwetgeving werkte ook de publieke opinie de terugkeer van vreemde diamantlieden niet in de h<strong>and</strong>. Een groot deel van de Belgische pers stak niet onder stoelen of banken dat deze diamantlieden niet langer welkom waren. De gunsten die de sector tijdens de oorlog van de Duitse bezetter had gekregen, was men evenmin vergeten. De regering en de publieke opinie waren erg verdeeld wat de vreemde (ex-vij<strong>and</strong>ige) diamantlieden betrof. Enerzijds was men van mening dat wie tijdens de oorlog tot het kamp van de vij<strong>and</strong> behoorde, dat nog steeds deed. In de regering waren het de minister van Economische Zaken Henri Jaspar, minister van Oorlog Fulgence Masson en Eerste Minister Charles de Broqueville die deze mening waren toegedaan. Onder de bevolking waren het hoofdzakelijk de burgerij, Franstalige en patriottistische kringen die dit st<strong>and</strong>punt verdedigden. Anderzijds waren er de socialistische minister V<strong>and</strong>ervelde, de liberale minister van Koloniën Franck, de katholieke minister van Posterijen, Spoorwegen en Telegrafie Jules Renkin en de socialistische pers die vonden dat men uitzonderingen moest maken voor bepaalde categorieën ex-vij<strong>and</strong>en. Het liquideren van alle eigendommen van (gewezen) vij<strong>and</strong>en achtten zij in strijd met de mensenrechten. Deze twee strekkingen vinden we weerspiegeld in het verschil tussen de wet en de praktijk van het oorlogssekwester. De bevoegde minister, minister van Justitie Emile V<strong>and</strong>ervelde, nam een afwachtende houding aan en stelde vele categorieën van voormalige vij<strong>and</strong>en vrij van de wet op sekwester. Algemene liquidatie bleef volgends de wet uiteindelijk enkel van toepassing op de onderdanen van het nieuwe Duitsl<strong>and</strong> en Oostenrijk. De bestuurlijke bevoegdheid over de sekwesters werd in de loop van 1919 echter overgedragen aan het ministerie van Economische Zaken. Minister Henri Jaspar liet aan de betrokken parketten en juristen meteen weten dat ze in naam van het Algemeen Belang niet mochten twijfelen om goederen van (voormalige) vij<strong>and</strong>en te liquideren. Zo werden voormalige vij<strong>and</strong>en wiens nieuwe nationaliteit nog niet voor bewezen werd geacht, toch ook geplaagd met de wet op sekwester. In de diamantsector werden uiteindelijk tweemaal zo veel (29) diamantlieden op grond van deze regel geliquideerd dan door toepassing van de eigenlijke liquidatiewetten voor Duitse en Oostenrijkse onderdanen (14). De diamantsector heeft wat het oorlogssekwester betreft, geen beroep kunnen doen op uitzonderingsmaatregelen of bijzondere privileges. In zekere zin kunnen we dus stellen dat de sekwesterwetgeving en –toepassing de betrachtingen heeft tegengewerkt van de ministers die de diamantsector zo snel mogelijk hersteld wilden zien. De liquidaties in de diamantsector leverden uiteindelijk om en bij de twee miljoen Belgische franken op (omgerekend naar v<strong>and</strong>aag is dat ongeveer 10,4 miljoen euro). De liquidaties betroffen voornamelijk privé-eigendommen en geen economische ondernemingen. De sekwesterwetgeving diende dan ook niet alleen economische belangen maar was tevens een middel van wraak nemen om ’de vij<strong>and</strong>’. De schade voor de Belgische diamantsector opgelopen door de repressieve naoorlogse maatregelen is uiteindelijk vrij beperkt gebleven. Dit heeft de sector te danken aan de ver<strong>and</strong>erde geopolitieke situatie en niet door een bevoordeling van de sector. Indien Polen, maar ook Armenië, Syrië, Tsjecho-Slowakije, enz. niet de onafhankelijkheid hadden 6
Studiedag voor jonge historici – Oorlog, herinnering en erfenis Journée d’étude “jeunes historiens” – Guerres, héritages et mémoires verworven na de oorlog waardoor ze van kamp waren ver<strong>and</strong>erd, zouden deze voormalige vij<strong>and</strong>ige onderdanen dezelfde repressieve maatregelen als Duitsers en Oostenrijkers ondergaan hebben. Wat de Duitse kolonie van Antwerpen betrof, hadden deze “l<strong>and</strong>zuiverende” maatregelen immers hun effect niet gemist, de Duitse kolonie behoorde voorgoed tot het verleden. Het voortbestaan van de diamantsector zou evenzeer in het gedrang zijn gekomen, indien men de onderdanen van de nieuw ontstane l<strong>and</strong>en blijvend als vij<strong>and</strong>en zou beschouwd hebben. Amsterdam en Londen zouden hen alvast een warm onthaal hebben geboden. 7
Page 1 and 2: STUDIEDAG VOOR JONGE HISTORICI JOUR
Page 3 and 4: Studiedag voor jonge historici - Oo
Page 5: Studiedag voor jonge historici - Oo
Page 57 and 58:
Studiedag voor jonge historici - Oo
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71:
show all

Klik hier - Centre for Historical Research and Documentation on War

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?