Klik hier - Centre for Historical Research and Documentation on War

Studiedag voor jonge historici – Oorlog, herinnering en erfenis
Journée d’étude “jeunes historiens” – Guerres, héritages et mémoires
Wereldoorlog en de repressie te kunnen analyseren. Zij vervulden immers jarenlang een
cruciale hoeksteen in de Vlaamse natiewording.
Mijn studie naar de naoorlogse periode van de Witte Brigade verbindt een institutionele
geschiedenis met een inkijk in de rol van de organisatie in de strijd van het verzet na de
oorlog. Zo wilde ik bestuderen hoe de verzetsgroepering haar eigen sociale herinnering
opbouwde en via de nationale koepelorganisaties van de weerst<strong>and</strong> en de <strong>and</strong>ere
vaderl<strong>and</strong>slievende verenigingen meestreed voor haar idealen én haar aureool.
Naast organisatorische documenten, notulen van vergaderingen en briefwisseling is Steeds
Verenigd, het ledenblad dat dezelfde naam droeg als hun sluikblad, van grote waarde
gebleken voor het onderzoek. Om de acties van het verzet goed te kunnen kaderen werden
niet enkel interne documenten van de Witte Brigade en van koepelorganisaties doorgenomen
maar ook kranten met een liberale, socialistische of katholieke achtergrond. De liberale
familie wordt vertegenwoordigd door Het Laatste Nieuws en De Nieuwe Gazet, de
socialistische door Vooruit en Volksgazet en de katholieke door De St<strong>and</strong>aard en Gazet van
Antwerpen. Deze laatste is zeker interessant doordat de voormalige redacteur Louis Kiebooms
er steeds zijn mening kwijt kon. Deze CVP-politicus en oud-politieke gevangene staat
symbool voor de Belgischgezinde Vlaamse katholieken die de weerst<strong>and</strong> eerst nog gunstig
gezind waren maar deze later alsnog de rug toekeerden. Op deze manier konden de acties van
het verzet dieper worden uitgespit dan een puur personderzoek toelaat en werd de weerst<strong>and</strong>
echt als een actor in de strijd om de herinnering benaderd. Tegelijk werd de globale context
meegenomen door er de pers bij te betrekken. Door de focus voornamelijk te leggen op
straatmanifestaties rond de repressie werden momentopnames gekozen waarin de meningen
van voor- en tegenst<strong>and</strong>ers van de weerst<strong>and</strong> het meest duidelijk aan de oppervlakte komen.
De eigenlijke studie is geresulteerd in het weergeven van de karakteristieken van de Witte
Brigade als organisatie en een verfrissende kijk op hoe verzetsorganisaties met zichzelf en een
vij<strong>and</strong>ige Vlaamsgezinde katholieke opinie worstelden.
65