Sturlevr micherel evit degemer bugale Guide ... - Fryske Akademy
Sturlevr micherel evit degemer bugale Guide ... - Fryske Akademy Sturlevr micherel evit degemer bugale Guide ... - Fryske Akademy
52 Obererezhioù da gizidikaat ouzh ar yezh Un den dezhañ ur « gizidigezh yezhel » a zo gouest d’ober ar c’hemm etre stumm ha danvez ar yezh. Kregiñ a ra ar vugale da ziorren ar gizidigezh yezhel-se war-dro 4 bloaz, met a-raok an oad-se dija e c’hallont c’hoari e meur a zoare gant ar stummoù yezh, ha gant meur a yezh peurgetket. Gallout a reer, da skouer, lakaat ar vugale da veizañ ez eus ur ster gant ar gerioù hag e klot ar re-se gant sonioù disheñvel. Ret eo d’ar vugale bezañ diorroet ur gizidigezh yezhel a-raok gallout deskiñ lenn ha skrivañ. En em voazañ a ra ar vugale vihan ouzh ar stummoù yezh pa c’hoariont gant ar c’hlotennoù ha gant lusk ar yezh. Gant ar c’hanaouennoù, ar barzhonegoù hag ar rimadelloù e c’haller kehentiñ gant ar vugale en un doare naturel. Plijout a ra ar c’hanaouennoù hag ar rimadelloù d’ar vugale hag aes eo sachañ o evezh ganto. Ar babigoù zoken a blij dezho selaou rimadelloù, dreist-holl pa vezont liammet ouzh jestroù. Selaou prezeg an oadourien hepmuiken, ar c’hanaouennoù hag ar rimadelloù, kement-se a ya a-du gant diorroadur al lavar er vugale. Evit diorren kizidigezh yezhel ar vugale, e tle obererezhioù zo lezel anezho da baouez ha da selaou en un doare oberiant, da lavaret eo sikour anezho da gompren ha da vemoriñ, ha pa ne gomzfent ket c’hoazh (da skouer : respontoù gant jestroù). Gant bugale dindan 4 bloaz zoken, e c’hallit implijout obererezhioù-c’hoari pe c’hoarioù da voazañ anezho da glevet ar sonioù disheñvel a zo en o endro. Diwezhatoc’h e c’hallint ober ar sonioù-se ounan. Stlakal an daouarn, pavata pe hejañ ar penn en ur zistagañ silabennoù anvioù ar vugale a zo un doare dudius da gizidikaat ar vugale ouzh lusk ar yezh. Ar c’hoarioù da grouiñ gerioù kevrennek dre genstrollañ daou c’her (da skouer, doug + levrioù = doug-levrioù) a sach evezh ar vugale war stumm ar gerioù hag ivez war o ster. Activités de sensibilisation à la langue Une personne dotée d'une « sensibilité linguistique » est capable de faire la différence entre la forme et le contenu de la langue. Les enfants commencent à développer cette sensibilité linguistique vers 4 ans, mais ils peuvent même avant cet âge jouer de différentes façons avec les formes de langage et notamment avec plusieurs langues. On peut par exemple faire prendre conscience aux enfants que les mots ont une signification, et qu'ils correspondent à des sons spécifiques. Les enfants doivent avoir développé une sensibilité linguistique avant de pouvoir apprendre à lire et à écrire. Les jeunes enfants se familiarisent avec les formes de langage en jouant avec les rimes et le rythme. Les chansons, les poèmes et les comptines permettent d'interagir avec les enfants de façon naturelle. Les enfants aiment les chansons et les comptines, et il est facile de les y intéresser. Même les bébés aiment écouter des comptines, en particulier lorsqu'elles sont associées à des gestes. L'écoute passive du discours des adultes, les chansons et les comptines favorise le développement du langage chez les enfants. Pour développer la sensibilité linguistique des enfants, certaines activités doivent leur permettre de s'arrêter et d'écouter de façon active, c'est-à-dire les aider à comprendre et à mémoriser même s'ils ne parlent pas encore (exemple : réponses par des gestes). Même avec des enfants de 0 à 4 ans, vous pouvez donc avoir recours à des activités ludiques ou des jeux pour les habituer à entendre les différents sons de leur environnement. Ils pourront par la suite produire ces sons par eux même. Frapper dans les mains, taper des pieds ou hocher la tête en prononçant les syllabes des noms des enfants est une façon amusante de sensibiliser les enfants au rythme du langage. Les jeux de création de mots composés en combinant deux mots en un (par exemple, porte + livre = porte-livre) attirent l'attention des enfants sur la forme des mots ainsi que sur leur signification.
Klotennoù, rimadelloù ha kanaouennoù Pal ar seurt obererezh-c’hoari-mañ* eo boazañ ar vugale yaouank ouzh stumm ar yezh dre implijout klotennoù hag ul lusk ispisial. Kanit ha lennit rimadelloù gant ar vugale. Ar rimadelloù hag ar c’hanaouennoù a c’hallit implijout eo ar re a c’haller lakaat enno anvioù ar vugale, pe ar re a denn d’ar vuhez pemdez, evel ar re diwar-benn al lodennoù eus ar c’horf, an dilhad, al livioù hag ar c’hoarielloù. Kalz a lusk a zle bezañ er c’hanaouennoù hag er rimadelloù, ha klotennoù eeun ha sklaer a zle bezañ enno. Un dra vat eo dibab kanaouennoù ha rimadelloù brezhonek gouest da aesaat liammoù gant an diavaez evit chom gwriziennet er sevenadur. Setu amañ skouerioù eus rimadelloù ha kanaouennoù. Kavout a reot ar pozioù hag an enrolladennoù war lec’hienn genrouedad Divskouarn, pe gallout a rit goulenn anezho digant ar gevredigezh. Evit ar vugale etre bloaz ha 2 vloaz : • Ober a ran tro an ti (kanaouenn gant jestroù diwar-benn an dremm) • Ayota ( kanaouenn diwar-benn deizioù ar sizhun) • Pikoù, pikoù, (lusk) • Dav, dav, dav (rimadell gant ar bizied) • Avel zo (lusk + jestroù) • Marc'h Amon a ya da Vrest (lusk + c’hoari gant anvioù-bihan ar vugale) Rimes, comptines et chansons Le but de ce type d'activité ludique* est de familiariser les jeunes enfants à la forme du langage en utilisant des rimes et un rythme particulier. Chantez et lisez des comptines avec les enfants. Les comptines et chansons que vous pouvez utiliser sont celles qui permettent d'intégrer les noms des enfants ou celles qui traitent de la vie quotidienne comme les différentes parties du corps, les vêtements, les couleurs et les jouets. Les chansons et comptines doivent être très rythmées et présenter un système de rimes simple et clair. Il est judicieux de choisir des chansons et des comptines bretonnes susceptibles de faciliter des liens avec l'extérieur pour l'ancrage culturel. Voici des exemples de comptines et de chansons. Vous trouverez les paroles et l'enregistrement sur le site Internet de Divskouarn, ou sur demande auprès de l'association. Pour les enfants de 1–2 ans : • Ober a ran tro an ti (chansons à geste autour du visage) • Ayota ( chanson sur les jours de la semaine • Pikoù, pikoù, (rythme • Dav, dav, dav (comptine à doigts) • Avel'zo (rythme + gestes) • Marc'h Amon a za da Vrest (rythme + possibilité de jeu avec le prénom des enfants) 53 Obererezh da gizidikaat ouzh ar yezh evit ar vugale etre bloaz ha 2 vloaz / Activité de sensibilisation à la langue pour les 1–2 ans
- Page 4 and 5: 2 2 Authors: Johanna Sallinen and V
- Page 6 and 7: 4 E Friz/ En Izelvroioù : Fryske A
- Page 8 and 9: 6 Bugale liesyezhek Ret-holl e sebl
- Page 10 and 11: 8 Petra eo ar palioù anezhañ ? Em
- Page 12 and 13: 10 Marteze n’eus nemet un nebeud
- Page 14 and 15: 12 • grit gant ar selaou oberiant
- Page 16 and 17: 14 Krefen da brederiañ : • En em
- Page 18 and 19: 16 Alioù ha kuzulioù : • Roit l
- Page 20 and 21: 18 Krefen da brederiañ : • Kaoze
- Page 23 and 24: 21 Alioù ha kuzulioù : • Skrite
- Page 25 and 26: 23 Lodenn 4 : Alioù evit evezhiañ
- Page 27 and 28: 25 Ar pevar obererezh yezhel (3 blo
- Page 29 and 30: 27 Alioù ha kuzulioù : • M’ho
- Page 31 and 32: 29 Lodenn 5: Kinnigoù obererezhio
- Page 33 and 34: 31 Aesoc’h e vo deoc’h, marteze
- Page 35 and 36: 33 Alioù ha troioù-micher : • P
- Page 37 and 38: 35 Lodenn 6 : Diorren komz ar vugal
- Page 39 and 40: 37 1/ Traoù da c’houzout evit pr
- Page 41 and 42: 39 Evit ar vugale da c’hallout ko
- Page 43 and 44: 41 • implijit ul lidig pe ur sin
- Page 45 and 46: 43 Lodenn 7 : An obererezhioù-c’
- Page 47 and 48: 45 Ar c’hartennoù-skeudennoù E
- Page 49 and 50: 47 • gant ho kenlabourerien, note
- Page 51 and 52: 49 Lodenn 8 : Preder Emichañs oc
- Page 53: 51 Lodenn 9 : Fichennoù obererezhi
- Page 57: Klotennoù, rimadelloù ha kanaouen
- Page 60 and 61: 58 Obererezh da gizidikaat ouzh ar
- Page 63 and 64: “Ar sac’had souezhadennoù” U
- Page 65 and 66: « Al lodennoù eus ar c’horf »
- Page 67: « Tikedennoù evit al lec’h-dege
- Page 71 and 72: « Bras ha bihan » Pal an obererez
- Page 73 and 74: « An tri rummad » An obererezh-c
- Page 75: 73 Obererezhioù da vemoriñ ha da
- Page 78 and 79: 76 Obererezhioù da vemoriñ ha da
- Page 80 and 81: 78 Obererezhioù da vemoriñ ha da
- Page 83: « Ar c’horn fistilhat » Pal ar
- Page 86 and 87: 84 Obererezh da zeskrivañ ha da go
- Page 88 and 89: 86 Obererezh da zeskrivañ ha da go
- Page 91 and 92: 89 Roll levrioù hag alioù lennade
- Page 93 and 94: 91 Geriaouegoù, dornlevrioù ha le
- Page 95: 93 Lec’hiennoù Kenrouedad (Al le
- Page 98: 96 Glossaire des mots utilisés dan
Klotennoù, rimadelloù ha kanaouennoù<br />
Pal ar seurt obererezh-c’hoari-mañ* eo boazañ ar vugale yaouank ouzh stumm ar<br />
yezh dre implijout klotennoù hag ul lusk ispisial.<br />
Kanit ha lennit rimadelloù gant ar vugale. Ar rimadelloù hag ar c’hanaouennoù a<br />
c’hallit implijout eo ar re a c’haller lakaat enno anvioù ar vugale, pe ar re a denn<br />
d’ar vuhez pemdez, evel ar re diwar-benn al lodennoù eus ar c’horf, an dilhad, al<br />
livioù hag ar c’hoarielloù. Kalz a lusk a zle bezañ er c’hanaouennoù hag er<br />
rimadelloù, ha klotennoù eeun ha sklaer a zle bezañ enno. Un dra vat eo dibab<br />
kanaouennoù ha rimadelloù brezhonek gouest da aesaat liammoù gant an diavaez<br />
<strong>evit</strong> chom gwriziennet er sevenadur.<br />
Setu amañ skouerioù eus rimadelloù ha kanaouennoù. Kavout a reot ar pozioù hag<br />
an enrolladennoù war lec’hienn genrouedad Divskouarn, pe gallout a rit goulenn<br />
anezho digant ar gevredigezh.<br />
Evit ar vugale etre bloaz ha 2 vloaz :<br />
• Ober a ran tro an ti (kanaouenn gant jestroù diwar-benn an dremm)<br />
• Ayota ( kanaouenn diwar-benn deizioù ar sizhun)<br />
• Pikoù, pikoù, (lusk)<br />
• Dav, dav, dav (rimadell gant ar bizied)<br />
• Avel zo (lusk + jestroù)<br />
• Marc'h Amon a ya da Vrest (lusk + c’hoari gant anvioù-bihan ar vugale)<br />
Rimes, comptines et chansons<br />
Le but de ce type d'activité ludique* est de familiariser les jeunes enfants à la<br />
forme du langage en utilisant des rimes et un rythme particulier.<br />
Chantez et lisez des comptines avec les enfants. Les comptines et chansons que<br />
vous pouvez utiliser sont celles qui permettent d'intégrer les noms des enfants ou<br />
celles qui traitent de la vie quotidienne comme les différentes parties du corps, les<br />
vêtements, les couleurs et les jouets. Les chansons et comptines doivent être très<br />
rythmées et présenter un système de rimes simple et clair. Il est judicieux de<br />
choisir des chansons et des comptines bretonnes susceptibles de faciliter des liens<br />
avec l'extérieur pour l'ancrage culturel.<br />
Voici des exemples de comptines et de chansons. Vous trouverez les paroles et<br />
l'enregistrement sur le site Internet de Divskouarn, ou sur demande auprès de<br />
l'association.<br />
Pour les enfants de 1–2 ans :<br />
• Ober a ran tro an ti (chansons à geste autour du visage)<br />
• Ayota ( chanson sur les jours de la semaine<br />
• Pikoù, pikoù, (rythme<br />
• Dav, dav, dav (comptine à doigts)<br />
• Avel'zo (rythme + gestes)<br />
• Marc'h Amon a za da Vrest (rythme + possibilité de jeu avec le prénom des<br />
enfants)<br />
53 Obererezh da gizidikaat ouzh ar yezh <strong>evit</strong> ar vugale etre bloaz ha 2 vloaz / Activité de sensibilisation à la langue pour les 1–2 ans
Change language