Bibliothèque / Bibliotheek - Centre for Historical Research and ...

Bibliotheek / Bibliothèque
trad, maar dat nog niet had inzake het
administratieve bestel, het gerecht en de
ordediensten.
In hetzelfde nummer 17 van de Bijdragen
tot de Eigentijdse Geschiedenis verscheen
een heel diepgravend artikel van Herman
Van Goethem : La Convention de La
Haye, la collaboration administrative en
Belgique et la persécution des Juifs à Anvers,
1940-1942. Door een scherpe juridische
door lichting van de Conventie van Den
Haag, en door het gebruik van nieuwe
bronnen waaronder het archief van het
Antwerpse parket, brengt Van Goethem
(de copromo tor van Nico Wouters)
weer nieuwe per spectieven aan die het
door Wouters ge voerde onderzoek nog
kunnen verfijnen. Ook hij oordeelt dat,
in tegenstelling tot in Nederland en in
Frankrijk, het centraal bestuur in België
tijdens de bezetting ont hoofd was of zelfs
onbestaande, waardoor het plaatselijk
bestuur aan belang won. Dat gaf ter plaatse
een grote marge om te onderhandelen met
de Militärverwaltung, marge waarvan in
Antwerpen geen ge bruik werd gemaakt
in 1940­1942, met rampzalige gevolgen
voor de Joodse be vol king. Van Goethems
betoog is heel over tuigend.
Maar in hetzelfde nummer 17 van de
Bijdragen struikelde ik over een passage
(p. 284) in Hein Klemanns recensie van het
werk van Herman Van der Wee en Monique
Verbreyt De Nationale Bank van België,
1… 1939-1945. De Belgische zoals de
Ne derlandse autoriteiten probeerden de
be zettingskosten die de Duitsers oplegden
te beperken, “maar of dat verstandig was
valt nog te bezien… Eerst bepaalden
de Duit sers welke goederen en diensten
ze mee wilden nemen en daarvan werd
243
afgeleid hoeveel geld zij uit het bezette land
moes ten persen om dit te betalen”. Door
de auteurs “wordt er bijna als vanzelf van
uitgegaan dat de vele onderhandelingen
tussen lokale monetaire autoriteiten [bedoeld
zijn de nationale autoriteiten van
elk bezet land; LW] en de bezetter er iets
toe deden. Feitelijk was dat nauwelijks het
geval. Wat resteert, is het verhaal van de
burgemeester in oorlogstijd die schippert
om erger te voorkomen, maar feitelijk
niets bereikt”. Tot daar Klemann.
De geschiedenis blijft “een discussie
zonder eind”. Ik hoop dat Nico Wouters als
zijn volgende bijdrage aan die discussie de
vergelijking van het gebeuren in België met
dat in Frankrijk, en vooral in Nederland,
verder zal uitdiepen.
V. Histoire sociale /
Sociale geschiedenis
Lode Wils
«Rouge Métal, cent ans d’histoire des métallos
liégeois de la FGTB»
Seraing, IHOES, 2006, 255 p.
“Cent ans de luttes doivent être rappelés”.
Tel est l’objectif annoncé de cette monographie
de l’histoire de la Fédération
syn dicale socialiste des métallurgistes des
provinces de Liège et de Luxembourg.
Ce magnifique ouvrage, abondamment
illustré, édité sur papier glacé épais, entend
s’adresser à “tous les travailleurs, tous nos
affiliés et tous les curieux du passé”. Conçu
comme un ouvrage de vulgarisation, “les
rares spécialistes de l’histoire sociale n’y
apprendront sans doute pas grand­chose”
ainsi que l’annonce encore sa préface.