inter litra tour - Federatie van Zelforganisaties in Vlaanderen

gratuit
gratis
een intercultureel en literair parcours met als thema
un parcours interculturel et littéraire autour du thème
Zondag/dimanche 28-11-2010
11.00-20.30
interlitratour

interlitratour
NL Een brede samenwerking van Vlaamse
cultuurfondsen, literaire organisaties, zelforganisaties
en cultuurhuizen biedt u dit jaar alweer
een smaakvol parcours van literaire ontdekking
en muzikale pareltjes. Stel vast dat helden in
één land, monsters zijn in een ander, vergelijk
de waardering en eer die helden toekomt in de
vele literaire tradities uit de wereld, en toch allemaal
vertegenwoordigd in dit kleine Brussel.
Interlitratour is een smaakvolle cocktail van
voordrachten, gesprekken, bloemlezingen,
presentaties, wandelingen, theater en concerten.
En met uiteraard ook een aanbod voor de
kinderen.
De vele literaturen in deze wereld zijn op
zich al een culturele schatkist van onschatbare
waarde. De literaire kruisbestuiving in
smeltkroes Brussel verrijkt deze schatkist
met schitterende edelsteentjes.
telefoonnummer
(enkel de dag zelf):
0485 173 574
F Un cocktail littéraire et musical, composé
avec soin, vous est offert cette année-ci
par une large association de fonds culturels
flamands, organisations littéraires, groupes
d’entraide, centres culturels,… Une promenade
vagabonde le long de ce parcours vous
permettra de découvrir que les traditions littéraires
ne sont pas les mêmes partout, qu’un
acte héroïque n’a pas toujours la même valeur.
En effet, qu’est-ce qui distingue un héros
d’un monstre ? Traditions littéraires d’ici et
d’ailleurs, réunies à Bruxelles pour l’occasion.
Une infinie variété de conférences, entretiens,
morceaux choisis, présentations, promenades,
concerts, théâtre,…sans oublier les activités
pour enfants.
Aucune autre ville que Bruxelles, ce formidable
melting-pot qu’est notre capitale,
ne pourrait mieux accueillir la littérature
mondiale, ce trésor culturel d’une valeur
inestimable.
numéro téléphone
(seulement le jour même) :
0485 173 574
www.interlitratura.be

Brunch
Atte Jongstra & Marc Reynebeau over De Heldeninspecteur.
NL De Nederlandse schrijver Atte Jongstra (1956) publiceerde onlangs de historische roman De
heldeninspecteur en komt naar Brussel voor een middag omtrent heldendom en het ontstaan van
België. In De heldeninspecteur mengt Jongstra als vanouds op sprankelende en vermakelijke wijze
feit en fictie. In de zomer van 1830 komt de Nederlander Junius in Brussel terecht in de revolutie
die de Zuidelijke Nederlanden van de Noorderlijke zal losmaken. Als bevoorrecht getuige, wordt hij
door prins Frederik van Oranje benoemd tot officieel heldeninspecteur, een op het eerste gezicht
onschuldige functie...
Atte Jonstra is auteur van een veelzijdig literair oeuvre. Recente titels zijn De avonturen van Henry
II Fix (2007), de autobiografie Klinkende ikken (in de reeks Privé-domein, 2008) en De heldeninspecteur
(De Arbeiderspers, 2010). Over De heldeninspecteur: ‘Het resultaat is, welja, spectaculair:
Jongstra balanceert op de grens tussen spektakel en literaire historiografie. Ironie en zelfreflectie
gaan een bevreemdend gevecht aan met de ernst van de geschiedenis.’
Atte Jongstra wordt geïnterviewd door Marc Reynebeau.
Avant-programme (brunch)
De heldeninspecteur avec Atte Jongstra et Marc Reynebeau
F Atte Jongstra (1956), l’écrivain hollandais qui a publié le roman historique De heldeninspecteur,
est à Bruxelles pour une rencontre sur l’héroïsme et l’origine de la Belgique. De heldeninspecteur,
un savoureux mélange de la réalité à la fiction, nous raconte l’été 1830. Junius, citoyen hollandais,
est à Bruxelles et assiste à un moment-clé de l’histoire des Pays-Bas du nord et du sud. Le prince
Frédéric d’Orange le nomme ‘heldeninspecteur’ (inspecteur des héros), à première vue une fonction
innocente,...
Atte Jonstra est un écrivain aux talents multiples. Parmi les titres récents de son oeuvre littéraire,
nous citons De avonturen van Henry II Fix (2007), l’autobiographie Klinkende ikken (série Privé-domein,
2008) et De heldeninspecteur (De Arbeiderspers, 2010). A propos de De heldeninspecteur: ‘Le
résultat est tout simplement spectaculaire : Jongstra joue les équilibristes entre littérature spectacle
et historiographie littéraire. Ironie et réflexion sur soi-même dans un surprenant combat avec le
sérieux de l’histoire.’
NL van/de 11.00 tot/à 12.15, Passa Porta,
Rue Dansaertstr. 46, 1000 B
Latijns Amerkaanse helden
NL José Marti (Cuba), Augusto Sandino (Nicaragua), Salvador Allende
(Chili) zijn stuk voor stuk Latijns-Amerikaanse helden. Alle drie kwamen
ze op voor de bevrijding van hun volk, alle drie betaalden ze een zware
prijs voor hun inzet, hun eigen leven. Met plezier stellen de Brusselse
Latijns-Amerikanen hun helden voor in beeld, voordracht, muziek,
geschrift.
L’Amérique latine et ses héros
F José Marti (Cuba), Augusto Sandino (Nicaragua), Salvador Allende
(Chili)… trois héros de l’Amérique latine. Trois personnalités engagées
dans une lutte pour l’émancipation des couches populaires, trois hommes
politiques dont l’idéal s’inscrivait dans une perspective humaniste et
3 interlitratour

4 interlitratour
qui ont payé cet idéal du prix le plus cher, à savoir leur propre vie. C’est avec une grande fierté que les
Latino-américains de Bruxelles nous parlent de leurs héros… à travers des images, des déclamations,
des écrits, de la musique.
ES NL F van/de 12.30 tot/à 13.00, Arthis, Vlaamsesteenweg/Rue de Flandre 33, 1000 B
Klein Geschrijf, de Brusselse helden van Geert Van Istendael
NL Voor vele Brusselaars is het kleine Manneke Pis hun grote held. Groot is immers wie kan lachen
met het gezag en met zichzelf. Brusselaar en schrijver Geert van Istendael vertelt in zijn geheel eigen
stijl het oude, veelal onbekende verhaal van het beeldje en de bijhorende fontein. Hij wil daarbij wel
eens uitweiden over andere helden uit lang vervlogen tijden in de buurt van de Grote Markt.
“Klein Geschrijf” ou les héros bruxellois de Geert Van Istendael
F Pour beaucoup de Bruxellois, le (petit) Manneke Pis est un (grand) héros. En effet, la grandeur
d’âme se mesure à la force du rire, de l’ironie, l’humour ironique. N’oublions pas que se moquer du
pouvoir fait du bien à tout le monde. Dans un style qui lui est propre, Geert van Istendael, Bruxellois et
auteur, nous raconte l’histoire (très peu connue) de la statuette et sa fontaine. Son récit est parsemé
de parenthèses sur des années lointaines et leurs héros, le tout dans le quartier de la Grand Place.
NL van/de 13.00 tot/à 14.00, Beursschouwburg, Rue A.Ortstr. 20, 1000 B
Heldenwandeling door Jan Dorpmans
NL Brussel blijkt een onuitputtelijke literaire bron. Voor het thema van dit jaar lag de keuze misschien
niet zo voor de hand. Maar wat gedacht van Godfried van Bouillon, die zelfs voorkomt in de
gehypte ‘Da Vinci Code’? En wie kent de verhalen niet van Don Quichote? Everaerd t’Serclaes is die
bronzen figuur die iedereen graag streelt. Dat hij het onderwerp was van één van de vele boeken van
Hendrik Conscience is al veel minder bekend. En dan was er nog Gabrielle Petit, die tijdens de eerste
wereldoorlog door de bezetter werd gefusilleerd. Uw gids Jan Dorpmans vertelt er graag over, en
leest voor uit andermans werk.
Promenade héros par Jan Dorpmans
F Bruxelles, source d’inspiration littéraire intarissable. Choix difficile en raison du thème de cette
année ? Peut-être, mais il y a …Godefroid de Bouillon (le chevalier franc, cité dans le Da Vinci Code)
… Don Quichotte … Everard t’Serclaes, la statue en bronze que tout le monde aime caresser, mais
qui est aussi un personnage d’un des livres d’Hendrik (Henri) Conscience. Sans oublier Gabrielle
Petit, fusillée par l’occupant pendant la première guerre mondiale. Votre guide Jan Dorpmans vous en
dira bien plus, et donnera lecture de quelques passages instructifs.
FR de 13h à 14h, départ Passa Porta, 46 Rue Dansaert, 1000 B
NL van 16u30 tot 17u30, vertrekt Passa Porta, Dansaertstraat 46, 1000 B
De Russen in België, wie zijn ze, hoe leven ze , wie bewonderen ze
Een presentatie door Irina Troitskaia.
NL Irina Troitskaia werkt mee als stafmedewerker in Foyer en publiceerde onlangs het boek de
‘Russischtalige migranten in Brussel’. In deze presentatie gaat ze uiteraard in op dit boek, maar

ze doet nog meer. Ze vertelt over de Russische mentaliteit, stelt ons Russische helden zoals Peter
De Grote, Alexander Nevski en Alexander Poejskin voor, presenteert enkele Russische rituelen en
verklapt ons de normen en waarden die de gedragingen van een doorsnee Rus bepalen.
Les Russes en Belgique, qui sont-ils,
comment vivent-ils, qui admirent-ils
Une présentation par Irina Troitskaia.
F Irina Troitskaia, collaboratrice au Foyer, vient de publier un livre intitulé ‘Russischtalige migranten
in Brussel’ (les immigrés russophones de Bruxelles). Sa présentation se base évidemment sur
ce livre, mais Irina nous parle également de l’âme et de la mentalité russe, nous présente plusieurs
héros russes (comme Pierre Le Grand, Alexandre Nevski et Alexandre Pouchkine) et nous initie (en
paroles) à certains rites russes sans oublier de nous dévoiler quelques normes et valeurs qui déterminent
le comportement du Russe moyen.
NL RUS van/de 13.30 tot/à 14.00, Arthis, Vlaamsesteenweg 33 Rue de Flandre, 1000 B
Don Quichotte
NL Don Quichotte, de tragische held van de Spaanse auteur Cervantes. Hij kwam op voor vergeten
ridderidealen en streed en verloor tegen windmolens. In zijn heroïsche queeste werd hij bijgestaan
door de nuchtere en Sancho Panza. Diens lafheid belette niet dat hij steeds weer klaar stond op zijn
nooit aflatende meester op te rapen na zijn zoveelste nederlaag. Een presentatie van twee figuren uit
de wereldliteratuur door Spaanse ogen.
Don Quichotte
F Don Quichotte, héros tragique de l’écrivain espagnol Miguel
de Cervantes, défend un idéal chevaleresque en combattant
des moulins à vent. Don Quichotte ne serait pas un personnage
complet s’il n’était accompagné dans ses aventures de son cher
Sancho Panza. Le prosaïque Sancho, fidèle serviteur, n’hésite
jamais à s’occuper de son maître qui subit défaite après défaite.
Un duo très réussi, deux figures de la littérature universelle,
deux personnages vus avec des yeux espagnols.
ES NL F van/de 13.30 tot/à 14.00, Goudblommeke in
Papier/Fleur en Papier Doré, Rue des Alexiens/Cellebroerstraat 55, 1000 B.
De presentatie van Koning Ntare Rugamba, grote held in Burundi.
NL Zacharia Rwasa, dichter en verteller, vertelt ons het leven van één van de grootste helden
van de Grote Meren, Zijne Majesteit de Koning Ntare Rugamba ook “Ruborozantambara” genoemd
(1790-1845). Deze heeft als eerste de regio van de Grote Meren proberen te verenigen onder één
en dezelfde politieke autoriteit. Deze grote held regeerde een halve eeuw en een van zijn grootste
verdiensten was de uitbreiding van het koninkrijk en het creëren van eenheid in hetzelfde gebied.
Zacharie Rwasa werpt een interessante blik op deze buitengewone held.
5 interlitratour

6 interlitratour
La présentation du roi Ntare Rugamba, grand Héro du Burundi.
F Zacharie Rwasa, poète et conteur nous raconte la vie de l’’un des plus grands héros des Grands
Lacs, sa Majesté le Roi Ntare Rugamba, dit «Ruborozantambara» (1790-1845), qui fut le premier à
vouloir unir toute la région des Grands Lacs sous une seule et même autorité politique. Ce grand
Héro, régna pendant un demi-siècle et l’un de ses plus grand mérites fut l’élargissement du royaume
du Burundi et l’instauration de l’unité dans ce même royaume. Zacharie Rwasa jette un regard
exceptionnel sur ce héro hors du commun.
NL van/de 13.30 tot/a 14.00, VOEM, Rue de Lakensestraat 68, 1000 B
Lumumba, stem der stemlozen
Monoloog met Roger De Knijf.
NL Patrice Lumumba is een held voor de Congolezen. Voor velen onder hen is hij de verpersoonlijking
van de Congolese Onafhankelijkheid, waarvan we dit jaar vijftig kaarsjes uitblazen. Opvallend,
ook de Congolezen die rechtstreeks of onrechtstreeks medeplichtig zijn aan de moord op Lumumba,
hebben achteraf Lumumba op een voetstuk gezet. Lumumba is tezelfdertijd de gebeten hond voor
vele (oud) kolonialen die in hem niet meer dan een ordinaire oproerkraaier, dief en cryptocommunist
zien. Roger De Knijf werkte in opdracht van het Masereelfonds een monoloog uit over Lumumba
met als apotheose zijn roemruchte onafhankelijkheidsspeech. In een Interlitratour over helden, die
samenvalt met het verjaardagsfeest van de Congolese onafhankelijkheid van onze oude kolonie, mag
een stuk over Lumumba niet ontbreken.
Lumumba, la voix des sans-voix
Un monologue de Roger De Knijf.
F Patrice Lumumba, un héros pour les Congolais qui, aux yeux de nombreux
de ses compatriotes, est la personnification même de l’Indépendance du
Congo (dont nous célébrons les 50 ans cette année). Il est frappant de constater
qu’aujourd’hui, même les Congolais qui sont directement ou indirectement
complices de son assassinat, n’hésitent pas à mettre Lumumba sur un
piédestal. Ce même Lumumba, les anciens colons en veulent toujours à mort,
à leurs yeux il reste un vulgaire agitateur, un voleur, un cryptocommuniste. A
la demande du Masereelfonds, Roger De Knijf nous présente un monologue
sur Lumumba avec, en apothéose, le célèbre discours prononcé lors de la
cérémonie de l’Indepéndance du Congo. Il est évident qu’ au moment du 50ième anniversaire de
l’Indépendance de notre ancienne colonie, une pièce sur Lumumba ne pouvait manquer au répertoire
de notre Interlitratour.
NL van 14.15 tot 15.00, Arthis, Rue de Flandre 33 Vlaamse Steenweg, 1000 B
Helden op lemen voeten, bloemlezing uit de Europese literatuur
Door Gerlinda Swillen en Frank Jacobs
NL Helden worden door woedende menigtes van hun sokkel gehaald. Heldinnen kunnen minder
vallen. Vrouwen lijden immers minder onder personencultus dan mannen. Meestal staan helden voor
roem en macht. Ze veroorzaken volkstoelopen. Maar worden ze terechtgesteld of zijn kleine garnalen
hen te slim af, dan is het succes gegarandeerd… vooral voor die kleinen. Soms moet je trouwens er
je dood voor over hebben om held of heldin te worden.

Heeft onze tijd nog nood aan helden en heldenzangen? Trekt een voetbalspeler of een ster in een
show niet meer aandacht dan wie te midden van doodsbedreigingen mensen redt of voor hun vrijheid
strijdt? In ieder geval hebben Manneken Pis en zijn vrouwelijke tegenhanger meer bewonderaars dan
de graven van Egmont en Hoorn of Gabrielle Petit. Heine, Verlaine, Elsschot, Gezelle, Multatuli Myriam
Van Hee, Campert, Tillion en nog vele andere schrijvers leiden ons rond in die doolhof van heldendom.
Heldhaftigheid schijnt zeer broos en relatief, zeker in tijden waarin iedereen wel eens in beeld
komt en zich in zijn beperkte kring een hele baas of bazin waant. Verdienen onze Kampioenen dan
niet meer een heldenaureool dan de Bende van vier?
Colosses aux pieds d’argile dans la littérature européenne
Recueil de morceaux choisis par Gerlinda Swillen et Frank Jacobs
F Des foules en colère s’acharnent sur des monuments, arrachent les héros de leur socle. Un sort
qui est plus rarement réservé aux héroïnes, puisque les femmes souffrent moins des symptômes
du culte de la personnalité. Héros, synonyme de gloire et de pouvoir. Les héros attirent les foules
populaires, ou sont exécutés. Parfois, le simple citoyen se montre plus malin… succès garanti, pour
le simple citoyen, bien sûr. D’aucuns ont sacrifié leur vie sur l’autel de l’héroïsme.
A notre époque, les chants épiques et les héros, ont-ils encore de la valeur ? Un joueur de foot ou une
star du showbiz n’attirent-ils pas plus d’attention que quelqu’un qui, malgré les menaces de mort
qui pèsent sur lui, lutte pour la liberté ? Fait est que les statuettes de Manneken Pis et de Jeanneke
Pis ont plus d’admirateurs que les tombes des Comtes d’ Egmont et de Hoorn ou encore Gabrielle
Petit. Des écrivains comme Heinrich Heine, Paul Verlaine, Willem Elsschot, Guido Gezelle, Multatuli
ou encore Myriam Van Hee, Remco Campert, Germaine Tillion et bien d’autres nous servent de guide
dans les dédales de l’héroïsme. Héroïsme et bravoure semblent fragiles, relatifs aussi, surtout à une
époque où tout le monde peut (veut) faire partie de la « boîte à images », où chacun se croit Roi dans
son Royaume. Nos Champions ne méritent-ils pas plus le prestige et l’éclat de la gloire que Bande
des quatre?
NL F D GB ES … de/van 14.15 tot/à 15.00, Goudblommeke in Papier/Fleur en Papier
Doré, Rue des Alexiens 55 Cellebroerstraat, 1000 B
Wie niet sterk is, moet slim zijn: helden in de middeleeuwse literatuur
NL De middeleeuwse ridderliteratuur barst van de helden: ridders die alle mogelijke beproevingen
trotseren in dienst van hun vorst, ter verdediging van hun geloof, of om de jonkvrouw van hun dromen
te verwerven. Iedereen kent ook nu nog Karel de Grote, Roeland of koning Artur en zijn ridders
van de Ronde Tafel, maar ook minder bekende figuren als de mysterieuze tovenaar Malegijs en zijn
geliefde Oriande spraken tot de verbeelding. Zij wekten verbazing en bewondering op en werden het
publiek als voorbeeld voorgehouden.
Wat maakt deze figuren zo exemplarisch? Hoe komen zij uit de teksten naar voren? Welke eigenschappen
maken iemand eigenlijk tot een held? In hoeverre verschillen de ridders uit de romans van
de helden die in andere soorten teksten worden geportretteerd? En welke verschuivingen treden er
op? Die vragen proberen we in deze lezing te beantwoorden.
An Faems is wetenschappelijk medewerker Nederlandse literatuurstudie aan de KULeuven.
7 interlitratour

8 interlitratour
Quand on n’est pas le plus fort, il faut être le plus fin :
les héros dans la littérature du Moyen Age
F La littérature médiévale est riche en héros : de vaillants et courageux chevaliers qui n’hésitent
pas à aller au devant du danger pour défendre leur souverain, leur foi, … ou pour conquérir le
coeur d’une belle demoiselle. Qui ne se souvient pas de Charlemagne, de Roland ou du Roi Arthur et
ses Chevaliers de la Table Ronde. Sans oublier des personnages moins connus comme le magicien
Malegijs et sa bien-aimée, la fée Oriande. Tous avaient une fonction d’exemple et suscitaient
l’admiration et l’étonnement du public.
En quoi ces personnages étaient-ils si exemplaires ? Comment les textes les présentent-ils ? Quelles
sont les vertus du héros ? En quoi les chevaliers sont-ils différents des autres héros, glorifiés dans
d’autres textes ?
Nous essayons de formuler une réponse à toutes ces questions à l’occasion d’une causerie.
An Faems est collaboratrice scientifique à la KULeuven.
NL van/de 14.15 tot/à 15.15, VOEM, Rue de Lakensestraat 68, 1000 B
Leve het Systeem
NL Duwoh, dat is Bernard Van Lent en Anke Hintjens. Bernard Van Lent begeleidde wijlen Wannes
van de Velde op accordeon, werkte mee aan Mistero Buffo en verzorgde programma’s voor o.m. KJT,
MMT, Guido Belcanto. Anke Hintjens kent zelf een leven vol engagement, maar ook passie voor muziek.
Haar engagement en passie leeft ze uit in deze productie. Bekende en minder bekende liederen
over zaken die er toe doen. Crisis, onrecht, liefde, verzet en hoop. Van Bertolt Brecht via Pete Seeger
Bernard Van Lent & Anke Hintjens
brengen klassieke en hedendaagse liederen
van verzet en hoop in crisistijd
Leve
het systeem!
naar Tracy Chapman, via Dirk Witte over Friedrich Holländer naar
Wannes Van de Velde. In elke periode en in elk continent zetten
mensen hun verontwaardiging en hun verzet en hoop op muziek,
Leve het systeem! Het liedjesprogramma ‘Leve het Systeem’ werd
gemaakt in opdracht van het Masereelfonds, over de helden, vroeger
en nu, die vechten en vochten voor een sociale en democratische
samenleving.
Leve het Systeem (Vive le Système)
F Duwoh, ou Bernard Van Lent et Anke Hintjens. Bernard Van
Lent a accompagné Wannes van de Velde à l’accordéon, a collaboré
à Mistero Buffo et à des programmes pour KJT, MMT, Guido
Belcanto. Cette production est parfaite pour Anke Hintjens , elle y
exprime son engagement et sa passion pour la musique. Un réper-
toire composé de chansons connues et moins connues qui nous parlent de la crise, de l’injustice, de
l’amour, de la résistance, de l’espoir. Les chansons nous emmènent de Bertolt Brecht en passant par
Pete Seeger à Tracy Chapman, via Dirk Witte et Friedrich Holländer jusqu’à Wannes Van de Velde. Un
voyage à travers des époques différentes, des continents différents avec, comme dénominateur commun,
la musique pour véhiculer l’indignation, la révolte, l’espoir. Leve het systeem! Le programme
musical ‘Leve het Systeem’ a été composé à la demande du Masereelfonds et nous parle des héros
d’hier et d’aujourd’hui, tous engagés dans la lutte pour une société sociale et démocratique.
NL F GB I van/de 14.15 tot/à 15.15, Beursschouwburg, Rue A.Ortstraat 20, 1000 B

De Helden van de Belgische Revolutie
Causerie door Roel Jacobs
NL In een bepaald Vlaanderen is het “de bon ton” geworden om de Belgische onafhankelijkheidsstrijd
in 1830 af te doen als een operettegebeuren. Dat is niets minder dan brutale geschiedenisvervalsing.
De mensen die in 1830 een nieuw land gesticht hebben, leverden een bijdrage tot de
Europese geschiedenis die er mag zijn. Met hun Nederlandse koning als het kon, zonder hem als het
moest, wilden zij een nieuw politiek bestel verwezenlijken, in breuk met al het conservatisme dat
schering en inslag was in Europa sinds 1815. En naast de ideeën, waren er ook daden. De septemberbeweging
van 1830 heeft enkele honderden levens gekost, meer aan de kant van het geregelde
leger dan aan die van de opstandelingen. Grappig en paradoxaal is het feit dat de Vlaamse regering
vandaag haar ministeriële kabinetten gevestigd heeft op het plein dat meer dan welke andere plek in
België symbool staat voor dit verhaal.
Les héros de la Révolution Belge
Causerie par Roel Jacobs
F Pour une certaine Flandre, c’est
« de bon ton » de ridiculiser la lutte pour
l’indépendance belge de 1830 comme un
spectacle d’opérette. C’est rien de moins
qu’une falsification brutale de l’histoire.
Les gens qui ont fondé un pays nouveau en
1830, ont contribué d’une façon significative
à l’histoire européenne. Leur objectif
était la réalisation d’un nouveau système
politique, en rupture avec le conservatisme
qui triomphait en Europe depuis 1815. Leur
idée était de faire cela avec leur roi des
Pays-Bas si possible, sans lui si nécessaire.
Si les idées ne manquaient pas, les actes
non plus. Le mouvement de septembre 1830 a couté quelques centaines de vies. L’armée régulière
comptait plus de victimes que les insurgés. Et, ironie du paradoxe, aujourd’hui le gouvernement
flamand a installé ses cabinets ministériels sur le place belge la plus emblématique à ce sujet.
FR de 14h30 à 15h15, Place de Martyrs, 1000 B
NL van 15u15 tot 16u, Martelarenplein, 1000 B
Boekvoorstelling ‘Nemaiiubito’ van Gandy-Romulus R. Georgescu
NL De dichter Gandy-Romulus Georgescu hanteert en klassieke dichtstijl met romantische accenten.
In zijn boek “Nemaiiubito” (“Zij die niet meer bemind werd”) bundelt hij 302 gedichten in
brief- en rondelvorm, gewijd aan de onverslaagbare Heldin van de Liefde. De voorstelling van het
boek gebeurt door Georgiana Celeapca – muze van de dichter.
9 interlitratour

10 interlitratour
Présentation du livre ‘Nemaiiubito’ de Gandy-Romulus R. Georgescu
F Le poète Gandy-Romulus Georgescu cultive une lyrique de type classique avec des accents
romantiques. Dans son livre « Nemaiiubito » (« La femme qui n’est plus aimée ») il écrit 302 poèmes
épistolaires, rondéloïdes gandiens, dédié à l’éternel Amour – Héros.
Présentation du livre par Georgiana Celeapca – muse inspiratrice du poète.
‘Un cierge de Pâques’ (‘Een Paaskaars’) van Ion Luca Caragiale
NL Theatervoorstelling met Sebastian Radovici – Belgische acteur van Roemeense afkomst.
Ion Luca Caragiale is een helder en scherp observator van de maatschappij van zijn tijd. Hij klaagt
de clichés aan van onze omgangstaal en dagelijks gedrag – wat natuurlijk onvermijdelijk tot absurd
theater leidt.
Zijn personages zijn bekende tijdloze helden uit de Roemeense literatuur. In zijn zedenkomedies (‘Een
onweersnacht’, 1879; ‘Mijnheer Léonidas oog in oog met de reactie’, 1879, ‘Carnavalscènes’, 1885),
zien we al te herkenbare figuren die zich laten betrappen op hun politieke of familiaal gedrag. ‘Een
verloren brief’ (1884), meesterwerk in de Roemeense theaterwereld, is gebaseerd op een klucht van
verkiezingen, incompetente en corrupte politici. De werken ‘Schetsen’ (1897) en ‘Momenten’ (1901)
geven in enkele rake trekken een groteske wereld weer, waar het denken en de taal door automatismen
worden beheerst. Hij waagt zich ook aan het tragische register met het drama ‘Rampspoed’
(1890) en novellen die een ziekelijk universum beschrijven (‘een Paaskaars’, 1892, ‘Zonde’, 1892; ‘In
oorlogstijd’, 1899).
“Un cierge de Pâques” de Ion Luca Caragiale
F Spectacle de théâtre avec Sebastian Radovici – acteur belge d’origine roumaine.
Observateur lucide et acerbe de la société de son temps, Ion Luca Caragiale dénonce les clichés du
langage et du comportement quotidiens, annonçant ainsi le théâtre de l’absurde. Ses personnages,
tellement connus en Roumanie, sont des héros de la littérature qui ne meurent jamais. Ses comédies
de mœurs (Une nuit orageuse, 1879 ; Monsieur Léonidas face à la réaction, 1879 ; Scènes de
carnaval, 1885) créent des types représentatifs surpris dans leurs attitudes politiques ou familiales.
Une lettre perdue (1884), chef-d’œuvre de la dramaturgie roumaine, porte sur la farce électorale déclenchée
par des politiciens incapables et corrompus. Ses Esquisses (1897) et ses Moments (1901)
fixent en quelques touches rapides un monde grotesque, régi par des automatismes de pensée et
de langage. Il aborde aussi le registre tragique avec le drame Calamités (1890) et des nouvelles qui
peignent un univers pathologique (‘Un cierge de Pâques’, 1892 ; ‘Péché’, 1892 ; ‘En temps de guerre’,
1899).
RO NL F van/de 15.15 tot/à 16.00, Arthis, Rue de Flandre 33, Vlaamsesteenweg, 1000 B
“De Vos voor assisen”
Monoloog door Jacques Lesage
NL Op 28 november start het assisenproces tegen De Vos Reynaert, beschuldigd van moord, slagen
en verwondingen, verkrachting en mishandeling. Het hof wordt voorgezeten door rechter De Leeuw,
een assisenvoorzitter met jaren ervaring. De beschuldigde wordt verdedigd door meester Lesage die,
naar we hebben vernomen, de vrijspraak zal pleiten. De strafpleiter staat volgens diverse bronnen
voor een bijna onmogelijke taak maar zal, dank zij zijn gekende welsprekendheid, een moeilijke

tegenstander worden voor het Openbaar Ministerie. In elk geval zal hij de ongelukkige jeugd van zijn
cliënt aangrijpen om de jury te beïnvloeden bij het beantwoorden van de schuldvraag.
“De Vos voor assisen” (De Vos devant la Cour d’Assises)
Un monologue par Jacques Lesage
F 28 novembre, premier jour du procès devant les assises contre De Vos Reynaert, accusé
de meurtre, coups et blessures, viol et brutalités. La Cour est présidée par le juge De Leeuw, un
président avec beaucoup d’expérience. L’accusé est défendu par maître Lesage qui, d’après nos
informations, plaidera l’acquittement. Diverses sources affirment que la tâche de cet avocat pénaliste
sera sans doute une mission impossible, bien que, grâce à son éloquence et sa sagesse, maître Lesage
saura s’opposer au Ministère Public. Il n’hésitera pas à parler de la jeunesse difficile de son client
pour essayer d’influencer les membres du jury qui devront se prononcer sur la culpabilité de l’accusé.
NL van/de 15.30 tot /à 16.15, Goudblommeke in Papier/Fleur en Papier Dorée,
Rue des Alexiens/Cellebroerstraat 55, 1000 B
Helden in Zuid-Afrika
Poëzieprogramma met Frieda Groffy
NL Frieda Groffy studeerde Theater aan het Antwerpse Conservatorium en richtte met gelijkgezinden
het theatergezelschap Vlakaf op waarmee ze het land doorkruiste met politiek geëngageerde
poëzie. Ook vandaag nog streeft Frieda Groffy naar betere sociale omstandigheden in de arme
buurten van Zuid-Afrika. Met workshops voor jongeren en vrouwen helpt ze de plaatselijke bevolking
een betere toekomst op te bouwen. Ze publiceerde zeven boeken en gedichtenbundels waaruit haar
sterke affiniteit met Zuid-Afrika blijkt. Frieda Groffy zal een bloemlezing brengen uit haar werk.
Héros d’Afrique du Sud
Programme de poésie avec Frieda Groffy
F Frieda Groffy, ancienne élève du Conservatoire d’Anvers (formation théâtre) et cofondatrice de
l’ensemble Vlakaf a parcouru le pays avec sa poésie engagée. Aujourd’hui, Frieda Groffy continue sa
lutte pour l’amélioration des conditions sociales dans les quartiers pauvres des villes d’Afrique du
Sud. Elle organise des ateliers pour les jeunes, pour les femmes, dans le but d’aider la population
locale à se construire un avenir meilleur. Ses livres et ses recueils de poèmes traduisent son affinité
avec l’Afrique du Sud. Frieda Groffy présentera un recueil de morceaux choisis.
NL GB van/de 16.00 tot/à 16.30, VOEM, Rue de Lakensestraat 68, 1000 B
‘L’âge de l’homme’ (Het tijdperk van de mens)
Voorstelling met Roemeense volkspoëzie met Emil Boroghina
NL ‘L’âge de l’homme’ is een scenario waar de Mens centraal staat - zoals in een deel
van de Roemeense volkspoëzie. De Mens kan absoluut beschouwd worden als held: eindeloze
lotgevallen overkomen hem/haar, en hij slaagt er telkens opnieuw in ze het hoofd te bieden of zelfs
te overwinnen. In elk essay is de Mens ergens onderweg van de wieg naar het graf, bezingt het leven
en wijdt zich er totaal aan. Hij komt tot wijsheid, zij het een eenvoudige wijsheid, vrucht van zijn
levenservaring.
11 interlitratour

12 interlitratour
Emil Boroghina, één van de grote namen uit de Roemeense theaterwereld, zal ons een bloemlezing
brengen van folkloristische Roemeense poëzie. Emil Boroghina is Erelid van het Nationaal Theater
van Craiova, directeur en stichter van het Internationaal Festival Shakespeare, vice-president van het
Europees Netwerk voor Shakespearefestivals. Hij zet al zijn talent in, om eer te brengen aan de Mens,
held van alle tijden.
‘L’âge de l’homme’
Spectacle de poésie folklorique roumaine avec Emil Boroghina
F « L’âge de l’homme » est un scénario qui a dans son centre l’Homme, représenté dans une partie
de la lyrique populaire roumaine. L’Homme peut être conçu comme un héros car il fait face aux
diverses vicissitudes et il réussit à les affronter perpétuellement ou au moins à leur résister. A chaque
essai, l’Homme, dans son chemin, du berceau jusqu’au tombeau, chante et se penche sur la vie, en
atteignant la sagesse, une sagesse simple, fruit de son expérience de vie. Emil Boroghina, l’un des
grands acteurs des scènes roumaines nous présentera un récital de poésie folklorique roumaine.
Membre d’honneur du Théâtre National de Craiova, Directeur fondateur du Festival International
Shakespeare, Vice-Président du Réseau Européen des Festivals Shakespeare, Emil Boroghina met en
œuvre son talent pour rendre hommage à l’Homme, héros de tous les temps.
RO NL F van/de 16.15 tot/à 17.00, Beursschouwburg, Rue A.Ortstraat 20, 1000 B
Chinese helden bezingen onbaatzuchtigheid en patriotrisme
Bloemlezing uit de Chinese literatuur door Su-Yin Wang en Gerlinda Swillen
NL Su-Yin Wang en Gerlinda Swillen maken een flinke duik in de geschiedenis, en putten uit werken
zoals de Shiji (letterlijk:historische verslagen), de Liezhuan (letterlijk: exemplarische biografieën), de
Sanguo-Zhi en Sangua-Yanyi (de kroniek en de roman van drie rijken) en Shuihu Zhuan (het verhaal
van de wateroever). Hoewel het om oude verhalen gaat, zijn ze ook in het hedendaagse China razend
populair. Op die verhalen is immers de Wuxia gebaseerd, een fiction-genre dat voorliefde voor gevechtsporten
combineert met historische verhalen.
Maar moeten we het zo ver zoeken? In China heeft de kleine Chinees in het huis dat hij niet wou
verlaten, maandenlang wereldbelangstelling gekregen, tot hij zwichtte voor de machthebbers. Maar
het paard en de kleine visser blijven standhouden in de Chinese heldenliederen.
Le désintéressement et le patriotisme des héros dans la littérature chinoise
Recueil de morceaux choisis par Su-Yin Wang et Gerlinda Swillen
F Su-Yin Wang et Gerlinda Swillen font un bond en arrière dans l’histoire de la Chine et nous
présentent des Shiji (littéralement : rapports historiques), des Liezhuan (littéralement : biographies
exemplaires), le Sanguo-Zhi et le Sangua-Yanyi (la chronique et le roman de trois riches citoyens) et
Shuihu Zhuan (le récit du bord de l’eau). Des histoires qui, même si elles sont anciennes, restent très
populaires dans la Chine d’aujourd’hui. N’oublions pas que ces histoires sont la base du Wuxia , une
littérature de fiction qui combine le goût pour les sports de combat et les récits historiques.
Mais ne devrions-nous pas nous concentrer sur des faits plus simples, plus récents ? En Chine, un
Chinois qui ne voulait pas quitter sa maison, a reçu l’attention des media du monde entier, jusqu’à ce
qu’il décide de céder et de s’incliner devant les Puissants. Dans les épopées chinoises, le cheval et le
pêcheur occupent toujours une place centrale.
CN NL F van/de 16.45 tot/à 17.15, VOEM, Rue de Lakensestraat 68, 1000 B

Oum Kalthoum (1898-1975) en Rabia Al Adawya (717 AD), een ode
NL De dichters Fouad Sounni en Fatima Makhfi brengen, in samenwerking met de oudspeler
Azouz El Houri, een ode aan Oum Kalthoum en Rabia Al Adawya. Oum Kalthoum is zonder twijfel
de beroemdste en meest geliefde zangeres in de hele Arabische wereld. In de tijd dat de Arabische
landen verdeeld raakten, was zij de alles overbruggende factor. Ze gaf de Arabische culturele
identiteit als geen ander krachtige impulsen en werd bekend als ‘Kawkab al-Sharq’, de Ster van het
Oosten.
De liederen die ze zong, zijn voornamelijk gedichten. Dichtkunst kent een grote traditie in de Arabische
wereld. Oum’s liefde voor poëzie zorgt, naast haar krachtige stem en muzikaal talent, voor haar
enorme populariteit onder de gewone mensen. Haar begrafenis in 1975 bracht vier miljoen mensen
op de been in Caïro.
Rabia Al Adawya werd geboren in het begin van de 8e eeuw in Basra, Irak. Als jonge vrouw verloor zij
haar ouders tijdens een hongersnood. Ze kwam in het bezit van een slavenhandelaar en wisselde van
eigendom. Haar laatste meester gaf haar na verloop van tijd haar vrijheid terug. Ze leefde in armoede.
Zonder onderricht van een spirituele leraar, geheel alleen, leefde ze in een lemen hut in de woestijn.
Deze vrouw was een mystica, een godszoeker. Rabia is nooit getrouwd, maar de liefde speelde een
centrale rol in haar leven. De liefde voor God, welteverstaan. Rabia stond aan de wieg van een nieuw
soort mystiek, met minder nadruk op het fysieke ‘afzien’ voor God en meer op de allesomvattende
liefde in eenwording met Hem. De manier waarop Rabia over God spreekt is als die van een hopeloos
verliefde vrouw over haar minnaar. Eén van de beroemdste islamitische mystici was... een vrouw.
Oum Kalthoum (1898-1975), ode à la Diva égyptienne,
et Rabia Al Adawya (717 AD)
F En collaboration avec le musicien Azouz El Houri, les poètes Fouad Sounni et Fatima
Makhfi rendent hommage à Oum Kalthoum. Dans le monde arabe, Oum Kalthoum est sans aucun
doute la chanteuse la plus célèbre et la plus populaire. A une époque où le monde arabe était divisé,
elle réussit à être un facteur d’unification. Par les extraordinaires qualités de sa voix et par le prodigieux
effet de son chant sur la sensibilité arabe, elle donna un élan à l’identité culturelle arabe et fut
connue comme ‘Kawkab al-Sharq’, l’Etoile de l’Orient.
Passionnée par la poésie, Oum chante surtout des poèmes. Dans le monde arabe, la poésie occupe
une place importante. Son amour pour la poésie, sa voix incomparable, son talent musical inégalé
expliquent son exceptionnelle popularité. Au Caire, en 1975, plus de 4 millions de personnes l’ont
accompagnée vers sa dernière demeure.
«Ancienne esclave affranchie qui renonça jusqu’au mariage pour ne se consacrer qu’à Dieu, Rabi’a
al-Adawiya est une figure majeure de la spiritualité soufie.
Son immense rayonnement lui valut la vénération de ses
contemporains et les maigres écrits qu’il nous reste d’elle
en font également l’un des premiers chantres de l’amour
divin. Dans cet âge classique du soufisme, Rabia explore,
comme d’autres, les sentiers de cette mystique. La légende
raconte qu’elle aurait été vue dans les rues de Bagdad,
portant un seau dans une main et une torche dans l’autre et
criant qu’elle partait éteindre les feux de l’enfer et incendier
le paradis. Un passant l’arrêta et l’interrogea sur le sens
13 interlitratour

14 interlitratour
de ses dires. Elle répondit que les hommes d’aujourd’hui (guère plus d’un siècle après la mort du
prophète de l’islam Mahomet) n’adoraient Dieu que par interêt (la crainte de son courroux ou la
récompense de ses grâces) alors que la vraie dévotion consistait à ne l’adorer que pour Lui, par pure
aspiration à contempler Sa Face. (Cf aussi Tariqa).»
• arb van/de 17.30 tot /à 18.15, Beursschouwburg, Rue A. Ortstraat 20, 1000 B
Ozan Semdin en N’Faly Kouyaté, heldhaftig samenspel
NL Ozan Semdin, een Koerd geboren in 1955 in Zuidoost-Turkije, leeft al sinds 1988 in ballingschap
in Europa en zingt al meer dan dertig jaar traditionele Koerdische muziek. Als dêngbêj, vergelijkbaar
met de historische entertainers en epische dichters van andere culturen zoals de barden, zal hij de
heldendaden van Koerdische krijgers bezingen. Traditioneel zingen de dêngbêj ook over de tragedies
en verrukkingen van gewonnen en verloren liefdes, over de avonturen van zwervers en over de
veldslagen tussen de grote Koerdische stammen.
N’Faly Kouyaté uit Guinée wordt wel eens de ‘Jimi Hendrix van de Kora’. Hij houdt van diversiteit op
muzikaal en cultureel vlak, zoals mag bewezen worden door zijn groep Dunyakan. Deze muzikant
wordt wel eens als één van de grootste artiesten van Westelijk Afrika beschouwd. Hij speelde zowel
bij de opening van de Olympische Spelen in Athene als bij de overhandiging van de Nobelprijs aan
Nelson Mandela. Deze ‘behouder van de Guinese cultuur’ is ook lid van Peter Gabriels ‘Afro Celt
Sound System’. Op uitnodiging van Interlitratour spelen Ozan Semdin en N’Faly Kouyaté ook samen.
Een wereldprimeur!!
Ozan Semdin en N’Faly Kouyaté
F Ozan Semdin, un Kurde né en 1955 dans le Sud-Est de la Turquie, vit depuis 1988 en exil en
Europe. Depuis plus de trente ans il chante des chansons traditionnelles kurdes. Ce dêngbêj (appelé
troubadour ou barde dans d’autres cultures) chante et glorifie les actes héroïques des guerriers
kurdes. Les chants traditionnels des dêngbêj parlent également du charme et du bonheur de l’amour,
de la tragédie de l’amour malheureux, des aventures des nomades ou encore des guerres entre les
tribus kurdes. N’faly Kouyaté (Guinée) devenu célèbre en tant que ‘Jimi Hendrix de la kora» est un
adepte de la diversité aussi bien musicale que culturelle, comme en témoigne son groupe Dunyakan.
N’Faly Kouyaté compte parmi les grands artistes d’Afrique de l’Ouest. Ainsi, il joua à l’occasion de la
cérémonie d’ouverture des jeux olympiques à Athènes en 2004 et lors de la remise du prix Nobel à
Nelson Mandela en 2007. Le griot « gardien de la culture » guinéen est membre du groupe de Peter
Gabriel Band Afro Celt Sound System.
Interlitratour a invité Ozan Semdin et N’Faly Kouyaté de jouer ensemble. Un primeur mondial.
Van/de 18.30 tot/à 19.15, Beursschouwburg, Rue A.Ortstraat 20, 1000 B
Oost-Europese schrijvers in Brussel/Senakel
NL Rondetafelgesprek met schrijvers en journalisten uit België van Roemeense, Albanese, Bulgaarse,
e.a. herkomst. Het geheel wordt opgeluisterd met een folkconcert van Antoniu Nyerjak, en
er is een tentoonstelling van Roemeense, plastische kunstenaars te bewonderen. Met o.a. George
Stanca, Lek Pervizi, Gjovalin Kola, Elona Z Hana, Alexandra Davidescu.

Ecrivains de l’Est à Bruxelles/Senakel
F Une rencontre inédite ayant comme thème « Le Héros contemporain dans la littérature ». Autour
de la table nous retrouverons des écrivains et des journalistes de Belgique d’origine roumaine,
albanaise, bulgare etc. Parmi les participants, nous aurons à nos côtés : George Stanca, Lek Pervizi,
Gjovalin Kola, Elona Z Hana, Alexandra Davidescu. L’activité sera rehaussée par une exposition
d’artistes plasticiens roumains et par un récital de musique folk avec Antoniu Nyerjak.
RO AL BG F NL van/de 19.00 tot/à …,
Arthis, Rue de Flandre/ Vlaamsesteenweg 33, 1000 B
kinderprogramma
programme pour enfants
Wolf
NL In het kinderprogramma van INTERLITRATOUR kunnen kinderen tussen 6 en 11 zich uitleven
in de fantasierijke ruimtes van Le WOLF, Huis van de Literatuur van de Jongeren. Het Huis woont
op de hoek van de Hoedenmakersstraat en de Violetstraat, vlak bij de Grote Markt. Le WOLF is een
tweetalig initiatief van Franstalige origine.
Om 14 u en om 16 u zijn er telkens twee belevenissen van ongeveer drie kwartier met voorlezen
en animatie rond het thema ‘helden’, één in het Nederlands en één in het Frans,
F Le programme pour les enfants prévu dans le cadre d’INTERLITRATOUR permet aux enfants de 6
à 11 ans de s’éclater, de vivre un moment insolite dans la Maison de la Littérature de Jeunesse, le
Wolf. Cette maison est située à deux pas de la Grand Place, au coin de la rue des Chapeliers et de la
rue de la Violette. Le WOLF est une initiative bilingue d’origine francophone.
FR NL à 14.00 et à 16.00 : 2 animations d’environ 45 min. (des histoires à écouter et des
animations sur le thème des ‘héros’) sont prévues, chaque fois une animation en néerlandais
et une en français.
Nederlandstalig programma
NL Aurélie Vergieu laat de kinderen kennismaken met helden uit de boeken van Bart Moeyaert,
Susanne Berner, Annie Makkink, Annie MG Schmidt, Lorenz Pauli, de gebroeders Grimm en Leo Timmers.
Moet je echt door vuur en vlam gaan om dapper te zijn? Of zijn wij allemaal soms helden op sokken?
Aan het einde is het woord aan de kinderen om te zeggen wat zijzelf kei- en megadapper vinden.
“Helden hebben geen gat in hun hoofd” met Do Van Ranst
Helden hebben geen gat in hun hoofd... of juist wel? Gaten om goed uit hun ogen te kunnen kijken en
15 interlitratour

16 interlitratour
gaten om goed te luisteren of er geen gevaar op komst is. Helden... Wist je dat er meer dan honderd
jaar geleden al een naar de Zuidpool trok? Hij was een stoere Belg. Met zijn schuit zat hij een jaar
vast in het pakijs tot zijn bemanning zowat kierewiet werd. Toch ontdekte hij enkele eilanden. Zo is er
nog een held, Elkentrop. Hij hopt van planeet naar planeet om er pakjes af te leveren. Aan wie? Dat
weet geen mens. Alhoewel. Misschien weet Stievie het wel. Want op een dag stuit hij op die vreemde
planeethopper en sluit vriendschap. Do Van Ranst vertelt over de helden in zijn boeken. Meer info op
www.dovanranst.com. Tussen de bedrijven door kunnen de kinderen zoveel ze willen in de jukebox
naar verhalen luisteren in het Frans en/of het Nederlands.
Programme Francophone
« Ces héros rigolos » lecture par Nathalie Sacré
F Qui sont les héros rigolos des livres d’images? Des papas farfelus? Des loups prétentieux? Des
petites filles espiègles? Des cochons aventuriers? Une petite taupe détective? Venez écouter les
aventures rocambolesques de tous ces héros de papier à travers la lecture d’albums d’Alain Le Saux,
Philippe Corentin, Mario Ramos, José Parrondo, Geoffroy de Pennart, Emmanuelle Eeckhout, Babette
Cole, Wolf Erlbruch et tant d’autres.
Les enfants auront également l’occasion d’aller librement dans le juke-box écouter des histoires en
français et en néerlandais.
Praktische afspraken
NL Het aantal kinderen dat kan deelnemen is niet onbeperkt, een seintje is daarom nuttig en wordt
ook op prijs gesteld. info@lewolf.be, 02/512 12 30. De kinderen zijn bij Le WOLF in bekwame professionele
handen. Maar niet onbeperkt in de tijd; ten laatste om 17u moeten ze weer afgehaald zijn.
Modalités pratiques
F Le nombre de places est limité, merci donc de bien vouloir réserver. info@lewolf.be, 02/512 12 30
Pendant les animations, les enfants bénéficient d’un encadrement professionnel. Mais comme toute
bonne chose, l’accueil a une fin : merci aux parents de venir chercher leur(s) enfant(s) à 17h au plus
tard.
interlitratour
wordt u aangeboden door
vous est offert par…
ACCEM
Accem onthaalt en zorgt voor vluchtelingen en migranten,
bevordert hun integratie in de Belgische samenleving en
komt op voor gelijke rechten en plichten voor ieder individu,
ongeacht herkomst, geslacht, religie of sociale groep.
Acem komt op voor het burgerschap van migranten en
vluchtelingen die hier een nieuw bestaan zoeken.
ACCEM s’occupe de l’accueil et de l’intégration des migrants
et réfugiés à la société belge. ACCEM œuvre aussi
en faveur de l’égalité de droits pour tous, sans distinction
d’origine, de sexe, de religion ou d’appartenance à un
groupe social. ACCEM œuvre en faveur de l’octroi de la
citoyenneté aux migrants partis à la recherche d’une nouvelle
existence chez nous.
Contact : José Antonio Arranz
Rue de la Consolation 60, 1030 B / 02/241.91.70 –
0472/87.57.46 / internationaal.jaa@accem.es
ARTHIS Belgisch Roemeens cultureel huis /
La maison culturelle Belgo-Roumaine
Arthis vzw wil originele initiatieven opstarten, waarin een
artistieke dimensie hand in hand gaat met een sociaalemancipatorische
dynamiek. De activiteiten zijn gericht
op een multicultureel publiek, en in het bijzonder op Roemeenssprekenden
en wijkbewoners.
L’objectif primaire de cette organisation est de lancer des

initiatives originales liant une dimension artistique à une
dynamique sociale. Les activités s’adressent à un public
multiculturel, et particulièrement aux habitants du quartier
et aux personnes parlant le roumain.
Vlaamsestenweg 33 Rue de Flandre, 1000 B /
02/511 34 20 / info@arthis.org, www.arthis.org
August Vermeylenkring
De August Vermeylenkring - socialistisch, vrijzinnig en
Vlaams - is een sociaal-culturele vereniging. In haar werking
streeft ze naar een waardige en bevrijdende samenleving,
bepleit en stimuleert ze het ondogmatisch denken
en ijvert ze voor de ontplooiing van de eigen culturele
identiteit in contact met andere culturen. De Brusselse
August Vermeylenkring maakt deel uit van de koepelorganisatie
August Vermeylenfonds.
Le cercle socialiste, libre-penseur et flamand August Vermeylen
est une association socioculturelle oeuvrant pour
une société juste et émancipatrice qui prône et stimule
la pensée libre de tout dogme et encourage l’épanouissement
d’une identité culturelle propre en phase avec les
autres cultures. Le cercle bruxellois August Vermeylen fait
partie de l’organisation de tutelle August Vermeylenfonds.
Jacques Boonstraat 3 Rue Jacques Boon, 1070 Anderlecht
/ 02/552.42.48 / elke.roex@skynet.be
Davidsfonds
Al sinds 1875 brengt het Davidsfonds cultuur dichter bij
mensen. Vandaag zijn we een van de grootste cultuurverenigingen
in Vlaanderen en Brussel. Met onze enorme ervaring
en kennis willen we cultuur toegankelijk maken
voor iedereen. Taal en lezen, geschiedenis en kunst zijn
onze specialiteit. Nationale evenementen maar ook kleine
evenementen dicht bij de mensen zijn ons uithangbord.
Het Davidsfonds heeft 50.000 leden en 500 lokale
afdelingen, waarvan 20 in Brussel, met enthousiaste vrijwilligers.
Cultuur is verbonden zijn. Cultuur kan je leven
veranderen. Daar doen we het voor.
Depuis 1875 déjà, le Davidsfonds oeuvre à porter la
culture plus près des hommes. C’est aujourd’hui une des
plus grandes associations culturelles de Flandre et de
Bruxelles. Avec notre grande expérience et notre connaissance
approfondie de la matière, nous aspirons à rendre
la culture accessible au plus grand nombre. La langue et
la lecture, l’histoire et l’art sont nos spécialités. Nos manifestations
nationales mais aussi à petite échelle sont
conçues pour rapprocher les hommes de tous bords. Le
Davidsfonds compte 50.000 membres et 500 sections locales,
dont 20 à Bruxelles, animées par des bénévoles
enthousiastes. La culture, c’est la convivialité. La culture
peut changer votre vie. C’est notre raison de vivre.
Tweekerkenstraat 29/4 Rue des Deux Eglises, 1000 B /
02/512 89 43 / brussel@davidsfonds.be ,
www.davidsfonds.be
De Beursschouwburg
Als transdisciplinair kunstencentrum zoekt de Beursschouwburg
desnijvlakken en kruispunten op tussen creatie
en presentatie, reflectie en bevraging. We houden de
dialoog open tussen de verschillende kunstdisciplines,
tussen de kunstenaars en de publieken, dwars door alle
grenzen, gemeenschappen, generaties en overtuigingen
heen. Een dialoog over de kunsten, hun creatie en beleving,
maar ook over het leven en de mens.
En tant que centre d’art transdisciplinaire, le Beursschouwburg
se positionne sur le carrefour de la création et
présentation artistique, la réflexion et le questionnement.
Nous stimulons le dialogue entre les différentes disciplines
artistiques, artistes et publiques, générations et communautés,
cultures et convictions. Un dialogue sur les
arts et la vie, et sur l’homme même.
Beurschouwburg, rue Auguste Ortstraat 20-28,
1000 B / 02/550 03 50 / info@beurschouwburg.be,
www.beurschouwburg.be
De Buren
Het Vlaams-Nederlands Huis deBuren is een culturele organisatie
voor debat en reflectie. deBuren presenteert
schoonheid en wijsheid van de Lage Landen en biedt een
platform voor debat over cultuur, wetenschap, politiek en
samenleving in Vlaanderen, Nederland en de rest van Europa.
Kunstenaars, journalisten, wetenschappers en politici
krijgen er het woord. Bij deBuren wordt er even graag
naar elkaar geluisterd als gepraat.
De Buren, maison culturelle hollando-flamande, est aussi
une organisation de débat et de réflexion. De Buren essaie
de nous familiariser avec la beauté et la sagesse des
«Lage Landen» (Pays Bas) et offre un forum de débat sur
la culture, la science, la politique et la société en Flandre,
aux Pays-Bas et ailleurs en Europe. De Buren donne ainsi
la parole aux artistes, journalistes, scientifiques et autres
politiciens. De Buren stimule écoute et dialogue.
Prinsenstraat 10, 1000 B / 02/212.19.39,
0612/52.03.18 / www.deburen.eu
Casa Cuba
Casa Cuba is een culturele vereniging met als doel het
stimuleren van de Cubaanse cultuur door middel van diverse
artistieke en culturele uitwisselingen.
Casa Cuba est une association culturelle qui a pour but
de promouvoir la culture cubaine à travers de diverses
manifestations culturelles
Zuidstraat 41 Rue du Midi, 1000 B /
lacasacuba@gmail.com
FAAB
FAAB vzw, Federatie van Engelstalig Afrikanen in België, is
een koepelvereniging die door middel van empowerment,
17 interlitratour

18 interlitratour
sociaal-culturele activiteiten en educatie de participatie
van de Afrikaanse gemeenschap aan de Belgische samenleving
wil bevorderen.
FAAB vzw, Federatie van Engelstalig Afrikanen in België, is
een koepelvereniging die door middel van empowerment,
sociaal-culturele activiteiten en educatie de participatie
van de Afrikaanse gemeenschap aan de Belgische samenleving
wil bevorderen.
Vanderlindenstraat 17, 1030 B / 02/2188446,
0473919426
Federatie van zelforganisaties In Vlaanderen
Federatie van Zelforganisaties in Vlaanderen (FZO.VL) is
een sociaal-culturele overkoepelende vereniging die staat
voor integratie, participatie en emancipatie van de allochtone
gemeenschap in Vlaanderen en Brussel. FZO-VL
wordt als landelijke vereniging erkend en gesubsidieerd
door de Vlaamse Gemeenschap (ministerie van Cultuur).
Sinds 1 juli 2007 wordt FZO-VL ook erkend als verbond
door de Vlaamse Gemeenschapscommissie te Brussel.
La Federatie van Zelforganisaties in Vlaanderen (FZO.VL)
est une association socioculturelle de tutelle visant à l’intégration,
la participation et l’émancipation de la communauté
allochtone en Flandre et à Bruxelles. La FZO-VL
jouit du statut d’association nationale et est subventionnée
par la Communauté Flamande (ministère de la Culture).
La FZO-VL bénéficie aussi depuis le 1er juillet 2007
de subventions de la Commission Communautaire Flamande
à Bruxelles.
Vanderlindenstraat 17 Rue Vanderlinden, 1030 B /
02/215 04 33 / elizabeth.rodriguez@fzovl.be ,
www.fzovl.be
Het Beschrijf
Het Beschrijf is een literaire organisatie met hoofdkwartier
in Brussel, de meertalige, hybride stad die het uitgangspunt
van haar werking vormt. Het Beschrijf organiseert
literaire avonden, auteursontmoetingen, debatten,
festivals en bijzondere projecten over hedendaagse Nederlandse
en anderstalige literatuur.
Het Beschrijf est une organisation littéraire dont le siège
est à Bruxelles, cette ville plurilingue et hybride sur laquelle
elle fonde ses activités. Het Beschrijf organise des
soirées littéraires, des rencontres avec des écrivains,
des débats, des festivals et monte des projets ponctuels
autour de la littérature contemporaine, de langue néerlandaise
ou autre.
Dansaertstraat 46 Rue Dansaert, 1000 B /
02/223 68 32 / www.beschrijf.be
Internationaal Comite
Het Internationaal Comité vzw (IC) is een multiculturele
federatie. Het IC ondersteunt en verenigt zelforganisaties
van allochtonen in hun verscheidenheid, met als doel de
onderlinge solidariteit, samenwerking en integratie van
de verschillende etnisch-culturele gemeenschappen in
Vlaanderen en Brussel te bevorderen. Hiertoe ondersteunt
en begeleidt het IC sociaal-culturele activiteiten van allochtone
verengingen.
L’ Internationaal Comité vzw (IC) est une fédération multiculturelle
qui réunit et soutient les organisations et groupes
d’entr’aide d’allochtones, dans le respect de leur diversité.
L’IC a pour but de promouvoir la solidarité, la
collaboration et l’intégration des différentes communautés
culturelles et ethniques, tant à Bruxelles qu’en Flandre.
L’IC encadre les activités sociales et culturelles d’associations
allochtones.
Pletinckxstraat 19 Rue Pletinckx,1000 B /
02/557 87 75, 0495/68 93 99
ibrahim.kebe@internationaalcomite.be,
www.internationaalcomite.be
Koerdisch Instituut / L’institut Kurde
Koerdisch Instituut vzw te Brussel is een sociaal-culturele
organisatie die onafhankelijk is van gelijk welke politieke
partij. Het Koerdisch Instituut streeft enerzijds naar de bescherming
en de bevordering van de rechten van minderheden
in het Midden-Oosten, Turkije en de Kaukasus en
anderzijds streven wij als zelforganisatie naar de integratie,
emancipatie en participatie van de Koerden.
L’Institut Kurde de Bruxelles est une association socioculturelle
indépendente. D’une part, l’Institut lutte pour la
protection et le progrès des droits des minorités issues du
Moyen-Orient, de la Turquie et du Caucase. D’autre part,
l’Institut a pour but de favoriser l’intégration, l’émancipation
et la participation des Kurdes en Belgique.
Bonneelstraat 16, 1210 B / 02/230 34 02 /
kib@skynet.be , www.kurdishinstitute.be
Masereelfonds
Masereelfonds is een progressieve en onafhankelijke vereniging
die kritisch en onbevangen de maatschappelijke
en culturele actualiteit bevraagt. Het Masereelfonds verenigt
een groep mensen van diverse herkomst die vindt
dat Vlaanderen en Brussel nood hebben aan debatcultuur,
aan kritische zin, aan culturele alertheid.
Le Masereelfonds est une association progressive et indépendante
qui s’intéresse à l’actualité sociale et culturelle
avec sérieux et sans préjugés. Le Masereelfonds
rassemble un groupe de personnes d’horizons divers qui
estiment que la Flandre et Bruxelles ont besoin de nourrir
la culture du débat, le sens critique et la vigilance culturelle.
Kazernestraat 33 Rue de la caserne, 1000 B /
02/502 38 80 / brussel@masereelfonds.be ,
www.masereelfonds.be

Russisch Huis / Maison Russe
Het Russisch huis is een socioculturele organisatie. Zij
doen aan empowerment, helpen de Russische gemeenschap
bij hun integratieproces, ondersteunen allerlei initiatieven,
doen aan netwerking en bevorderen de relaties
tussen Rusland en België.
La maison russe est une organisation socioculturelle
agissant pour l’émancipation et l’intégration de la communauté
russe en soutenant toutes sortes d’initiatives, en
créant des contacts et en stimulant les relations entre la
Russie et la Belgique.
Rue Vanderlindenstraat 17, 1030 B / 0496/73 52 82 /
maisonrusse@hotmail.com,
www.maisonrusse.magusine.net
Vereniging voor de ontwikkeling
en emancipatie van moslims
De vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van
Moslims (V.O.E.M) probeert vooroordelen op te ruimen en
te voorkomen door een helder, maar tevens genuanceerd
beeld te geven van moslims en immigranten in ons land.
De VOEM vzw pleit voor een open en verdraagzame samenleving
waarin alle levensbeschouwingen met elkaar
in harmonie en verstandhouding kunnen leven.
Le VOEM - Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie
van Moslims tente de combattre les préjugés en donnant
une image claire mais nuancée de la communauté
musulmane et émigrée dans notre pays. Le VOEM plaide
pour une société ouverte et tolérante où tous les modes
de vie peuvent coexister dans l’harmonie et la compréhension
mutuelle.
Lakensestraat 68 Rue de Laeken, 1000 B /
02/503 13 25 / brusselsevoem@yahoo.com of/ou
brussel@voem-vzw.be , www.voem-vzw.be
Vzw Geert van Bruaene/Asbl Le Petit Gerard
De vzw ‘Geert van Bruaene’ wil, rekening houdend met de
beperkingen van de kleine ruimtes, een programmering
uitwerken in samenwerking met enkele culturele partners.In
de lijn van de historiek van het café wordt een forum
geboden aan diverse kunstgenres, zoals dichters,
schrijvers, theatermakers en kleine muziekgroepen.
L’asbl le Petit Gérard à comme mission de promouvoir et
de gérer les activités culturelles du café La Fleur en Papier
Doré. Elle est ouverte à toutes initiatives artistiques
ou scientifiques visant à faire revivre ce café. La préservation
d’un important patrimoine culturel bruxellois est
ainsi en de bonnes mains.
Cellebroersstraat 55 Rue des Alexiens, 1000 B
www.hetgoudblommekeinpapier.be,
gertvanbruaene@hetgoudblommekeinpapier.be ,
www.lafleurenpapierdore.be ,lepetitgerard@
lafleurenpapierdore.be
Willemsfonds
Het Willemsfonds is de oudste Vlaamse sociaal-culturele
vereniging. Vanuit haar liberaal-vrijzinnige visie op de wereld
stimuleert het Willemsfonds de persoonlijke groei van
elk individu en werkt het mee aan de verdere uitbouw van
een democratische, interculturele samenleving op lokaal,
provinciaal en regionaal niveau.
Le Willemsfonds est la plus ancienne association socioculturelle
de Flandre. Le Willemsfonds s’appuie sur sa vision
libérale du monde pour stimuler l’épanouissement
personnel de chaque individu et participe activement à la
bonne marche d’une société démocratique et interculturelle
au niveau local, provincial et régional.
Antwerpselaan 30 Boulevard d’Anvers, 1000 B /
02/218 44 88 / willemsfonds.brussel@skynet.be ,
www.willemsfonds.be
Le Wolf
Le Wolf, Huis van de Literatuur van de Jongeren, is een
magische plek voor kinderen en de jeugdliteratuur. Het
Huis ligt op de hoek van de Hoedenmakersstraat en de Violetstraat,
vlak bij de Grote Markt en is een tweetalig initatief
van Franstalige origine. De Wolf opende zijn deuren
in september 2009 en organiseeert activiteiten voor de
school en de familie: tentoonstellingen, verhaaltjes om te
beluisteren in de jukebox, een ongewone bibliotheek met
bijzondere boeken en spelletjes, ontmoetingen met schrijvers
en illustratoren en nog veel meer. Maar De Wolf is
ook een boekenwinkel met een Roodkapjes Eetcafé, een
schuilplaats om te ontdekken.
Le WOLF, la Maison de la Littérature de Jeunesse, est un
endroit magique qui propose aux enfants de découvrir la
littérature de jeunesse. Le WOLF, le résultat d’une initiative
bilingue prise côté francophone, est situé à deux pas
de la Grand Place, à savoir au coin de la rue des Chapeliers
et de la rue de la Violette.
La maison a ouvert ses portes en septembre 2009 et propose
des activités aux écoles (la semaine) et aux familles
(le week-end) : des expositions, des histoires à écouter
dans le juke-box, une bibliothèque insolite, des jeux, des
rencontres avec des auteurs et des illustrateurs... bref,
toute une panoplie d’ateliers pour enfants autour de l’album.
Avec la Boutique du Loup pour repartir avec le livre
rêvé et la Cantine du Chaperon pour un brunch du
Loup,… , le WOLF est vraiment un endroit idéal !
02/512 12 30 / www.lewolf.be
19 interlitratour

Programma/me
ARTHIS GOUDBLOM VOEM BEURSSSCHWBRG PASSA PORTA MARTELAREN
11.00
11.15
11.30
11.45
12.00
12.15
De heldeninspecteur
12.30 Latijns
12.45
13.00
Amerikaans
13.15
13.30
13.45
14.00
Russische
Bloemlezing
Don Quichotte
Afrika
grote meren
Van Istendael
Heldenwandeling
(français)
14.15
14.30
14.45
15.00
Lumumba
Europa
Bloemlezing M.E.Helden
Leve
het Systeem
Héros
Révolution
Belge (fr)
15.15
15.30
15.45
16.00
16.15
16.30
16.45
Georgescu
& Un cierge
de Pâques
Reinaert
Lesage
Frieda Groffy
China
Emil
Boroghina
Heldenwandeling
Helden
Belgische
revolutie (nl)
17.00
17.15
17.30
Bloemlezing
(nederlands)
17.45
18.00
18.15
Oum Kalthoum
18.30
18.45
19.00
19.15
...
Cenakel
podium
Ozam Semdin &
N’Faly Kouyaté
Permanent in VOEM: tentoonstelling Brusselse vrouwenportretten i.s.m. KAV-Intercultureel
Permanent in Goudblom tentoonstelling Derroll Adams
Permanent in Arthis: tentoonstelling diverse Roemeense kunstenaars
Permanent in Beursschouwburg (o.v.): tentoonstelling Frieda Groffy
v.u.: Bernard Desmet, Masereelfonds, Kazernestraat 33, 1000 Brussel