bulletin des seances mededelingen der zittingen - Royal Academy ...

— 142 —
einde van een evolutie moet zijn. Daar de bouw en de inhoud overeenkomen
met de Kosa, heeft men gedacht dat de Hrdaya een samenvatting van de
Kosa was. In werkelijkheid is de Kosa een nieuwe Samyuktâbhidharmahrdaya,
een uitgewerkte Hrdaya.
Nog even vermelden dat we een handschrift van Dunhuang hebben (Stein
6659, Giles 4336) van Saipghadeva’s vertaling van de Hrdaya. Het biedt Taishö
ed. 1550, van p. 822c tot het einde, p. 832b. Het manuscript komt van de
vroege vijfde eeuw, kort na Saipghadeva’s tekst van 391. Dit manuscript toont
duidelijk dat de tekst tweehonderd vijftig strofen telt.
De tweede systematische uiteenzetting, de Ajfagrantha, werd ook door
Samghadeva vertaald. Het deel over oorzaken en omstandigheden, hetupra-
tyaya, in het zesde hoofdstuk, is later toegevoegd, in 379 of 390, na
Dharmapriya’s komst. Dharmapriya schreef ook een nawoord. Alle tradities
beweren dat deze tekst het werk is van Kâtyâyaniputra, maar er wordt
gesuggereerd dat hij veeleer compileerde en/of overleverde. De uitvoerige
commentaar, de Mahâvibhâçâ, zegt dat Kâtyâyaniputra de tekst in een
oostelijk gebied heeft samengesteld. Xuanzang zegt dat de tekst in Cinabhukti
werd samengesteld. De commentaar op Kâtyâyaniputra’s werk van
Buddhavarman, getiteld Vibhâçâ (Taishö ed. 1546), heeft een woord vooraf
van Daoyan. Hierin lezen we dat Dharmasrejthin vroeger dan Kâtyâyaniputra
werkzaam was. Het lijkt aannemelijk dat Kâtyâyaniputra in de eerste eeuw
v. Chr. te plaatsen is. Over de Indische titel van zijn werk bestaat onenigheid.
Men treft Aÿtagrantha en Ajtaskandha. De Chinese fonetische weergave
is Jiandu. In vroeg midden-Chinees moet dit als kian-do geklonken hebben.
P. Demiéville verkiest Skandha, op basis van het Prakrit kandho en op basis
van de vertaling van titels van hoofdstukken door Xuanzang. Ook is het zo
dat de afdelingen van de Jnânaprasthâna, zoals de tekst sedert de tweede
eeuw na Chr. genoemd werd, door Yasomitra skandhaka genoemd worden.
Het is echter zo dat Paramârtha in zijn biografie van Vasubandhu de titel
fonetisch weergeeft als Jialanta. Dit is grantha [12]. De Jian in jiandu wordt
gebruikt als weergave voor de klank kan in de Hantijd. Deze jian komt ook
overeen met de gan van gandharva. Daar de tekst samengesteld werd in een
tijd van Gândhâri, kan men aan een Gândhâri woord denken. Op basis van
de taal van de Gândhâri Dharmapada moet skandha kana worden, soms
kana geschreven. Hiervoor zijn talrijke voorbeelden. B.v. ana/ ana voor andha ;
bana voor bandha ; gana/gana voor gandha ; ganava voor gandharva.
Documenten uit Niya geven karndha voor skandha. Grantha moet overeenkomen
met gadha of gaipdha. De evolutie is van -nth-, -mdh-, tot -dh-. Hoewel
gr- meestal g- wordt, is gr- ook mogelijk. Dus is het zo dat het Gândhâri
voor jian (gaip, of graip) du (dho), en de transcriptie van grantha door
Paramârtha een titel Aÿfgrantha zeer waarschijnlijk maken. In dit verband
kan ik nog de Chinese versie van de naam van de stichter van de Jainabeweging
vermelden, Nirgrantha Jnâtiputra, Nigantha Nâtaputta in het Pâli. Voor