Télécharger le rapport (152 p.) - KCE

KCE reports vol. 19B Urgences 69
7. AANBEVELINGEN
Een beleidsstrategie die een gepast gebruik van spoedgevallendiensten wil
realiseren moeten verschillende maatregelen combineren. Als forfaitaire
persoonlijke bijdragen worden geïnd, moet die maatregel expliciet
gecombineerd worden met andere maatregelen. Individuele, losstaande
maatregelen (enkel financiële, enkel het uitbouwen van alternatieven, enkel
informeren) zullen niet het gewenste effect hebben op het gebruik van de
spoedgevallendiensten.
Willen beleidsmakers de burgers of patiënten responsabiliseren, moeten
negatieve financiële sancties gecombineerd worden met maatregelen die ook
de kennis en beeldvorming van burgers beïnvloeden waar ze met hun
zorgvraag terecht kunnen. De beschikbaarheid, de toegankelijkheid en de
gepercipieerde kwaliteit van dienstverlening voor het door de patiënt
ingeschatte medische probleem zijn veel belangrijker, dan financiële drempels.
Het gebruik van spoedgevallendiensten lijkt bijvoorbeeld in belangrijke mate
bepaald te zijn door maatschappelijke beeldvorming over deze diensten.
Goed doordachte maatregelen, die enerzijds uitgaan van een helder concept
van een oneigenlijke zorgvraag, en anderzijds evenwaardige (kwaliteitsvolle,
toegankelijke en ook voor de patiënt goedkopere) alternatieve
dienstverlening garandeert voor niet urgente medische vragen, kunnen de
zorgconsumptie beïnvloeden. Mogelijk kan in die context het innen van
persoonlijke financiële bijdragen bij oneigenlijk gebruik van spoeddiensten het
consumptiegedrag beïnvloeden. Bij dergelijk beleid moet overigens
uitdrukkelijk geanticipeerd worden op eventuele ongewilde of ongewenste
effecten op medisch, op sociaal en op economisch vlak.
Een forfaitaire persoonlijke bijdrage moet onmiddellijk vragen doen rijzen
over de billijkheid van de maatregel. Het innen van forfaitaire persoonlijke
bijdragen op spoeddiensten heeft potentieel negatieve gevolgen voor de
zwakste sociaal-economische categorieën, als geen degelijke en toegankelijke
alternatieven (zowel voor zorg als behandeling) worden aangeboden.
Bij het definiëren van eigenlijk gebruik (ÿ appropriate use ) van
spoedgevallen, moet expliciet rekening gehouden worden met criteria die
vanuit verschillende perspectieven (medisch, beleidsmatig, patient) kunnen
gebruikt worden. Het moet helder worden welke rollen de beleidsmakers
zien voor verschillende types zorgvoorzieningen in het behandelen van
zorgvragen.
De beleidsmaatregel centraal in dit onderzoek legt in haar huidige vorm het
accent op de patiënten. Willen beleidsmakers een gedragsverandering in de
hand werken, dienen kwalitatieve en zeer toegankelijke alternatieven
beschikbaar te zijn voor de eerstelijnspathologie die nu op de
spoedgevallendiensten toekomt. Het uitbouwen van performante,
toegankelijke eerstelijnsdiensten die goede en snelle zorg leveren in alle
omstandigheden, en eventueel van triagesystemen valt zeker te overwegen.
Bij het uitbouwen van alternatieven moet een continue bewaking en evaluatie
gebeuren van de geleverde kwaliteit van deze diensten. Kwaliteitscontrole en
onderzoek naar de mogelijke verkeerde oriëntering van echte urgenties is
een vereiste. Daaraan gekoppeld is behoefte aan genuanceerde en
diepgravende kosten-batenvergelijkingen die oog hebben voor het effect van
de alternatieven op de gezondheid van diverse sociale groepen. Uit
beleidsoogpunt moet het gezondheidsperspectief even belangrijk blijven als
het kostenperspectief.
Er moet onderzocht worden hoe patiënten binnen en buiten het ziekenhuis
door zorgverantwoordelijken worden aangespoord om
spoedgevallendiensten te raadplegen, om beter te begrijpen hoe het gedrag
van zorggebruikers wordt aangestuurd.