06_dictees_6_ok.pdf (1 MB) - Webnode
06_dictees_6_ok.pdf (1 MB) - Webnode
06_dictees_6_ok.pdf (1 MB) - Webnode
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
© Bordas 2011 – La grammaire par les exercices 6 e<br />
Dictées<br />
orthographe grammaticale<br />
1 Complétez les mots en gras après les avoir remplacés mentalement par un verbe<br />
du 3e groupe (faire, partir, prendre...).<br />
Il a été raccompagn. . é. . . . . par un camarade. Sans lui, il n’aurait pas pu rentr . er . . . . . . chez lui.<br />
2 Revoyez page 90 comment on distingue la, l’a, l’as, là et complétez cette phrase.<br />
. . . La . . . . . . . . . clé est dans cette boîte. C’est mon père qui . l’a . . . . . . . rangée . là . . . . . . .<br />
3 Le pronom personnel les n’est jamais sujet du verbe. Complétez les verbes en gras.<br />
Elle aperçoit ses amies, elle les appell. e. . . . . . . et les invit. e.<br />
. . . . . . chez elle.<br />
Conjugaison<br />
4 Conjuguez le verbe vouloir au présent. ( page 53)<br />
je . . . . veux . . . . . . . . . . . tu . . . . veux . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . veut . . . . . . . . . .<br />
nous . . . . voulons . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . voulez . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . . veulent . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe lexicale<br />
5 Observez et mémorisez l’orthographe de ces mots, puis copiez-les deux fois.<br />
débarrasser : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cueillir : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
(un) trône : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jumeau(x) : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe grammaticale<br />
Une fois la préparation corrigée, tournez la page et écrivez le texte que votre professeur dictera.<br />
préparation de la dictée n° 2<br />
« Un artiste très étourdi » - R. EscaRpit<br />
1 L’expression tout le monde est suivie d’un verbe au singulier, mais l’expression<br />
tous les gens est suivie du pluriel.<br />
2 Revoyez page 88 comment on distingue son et sont et complétez cette phrase.<br />
. . . Son . . . . . . . . frère et sa sœur ne . . . . . sont . . . . . . . . . . pas dans la même école.<br />
Conjugaison<br />
3 Conjuguez le verbe oublier à l’imparfait de l’indicatif. ( page 57)<br />
j’ . . oubliais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . oubliais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . . . . oubliait . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . oubliions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . . . . oubliiez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . oubliaient<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe lexicale<br />
préparation de la dictée n° 1<br />
« Qui sont Romulus et Remus ? »<br />
4 Décomposez le mot épouvantablement en syllabes sur ce modèle :<br />
interminablement in-ter-mi-na-ble-ment<br />
é-pou-van-ta-ble-ment<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5 Observez et mémorisez l’orthographe de ces mots, puis copiez-les deux fois.<br />
sculpteur : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . chapiteau(x) : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la préparation corrigée, tournez la page et écrivez le texte que votre professeur dictera.<br />
Les textes des dictées figurent sur les pages intérieures de la couverture.<br />
123
Dictée n° 1<br />
Dictée n° 2 Titre : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
124<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la dictée corrigée, copiez vos corrections dans ce tableau.<br />
Fautes d’orth. grammaticale Fautes de conjugaison Fautes d’orthographe d’usage<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Titre : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la dictée corrigée, copiez vos corrections dans ce tableau.<br />
Fautes d’orth. grammaticale Fautes de conjugaison Fautes d’orthographe d’usage<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Évaluez votre dictée : 2 points par faute de grammaire ou de conjugaison,<br />
1 point par faute d’usage, 1/2 point par faute d’accent d’usage.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Évaluez votre dictée : 2 points par faute de grammaire ou de conjugaison,<br />
1 point par faute d’usage, 1/2 point par faute d’accent d’usage.<br />
Les textes des dictées figurent sur les pages intérieures de la couverture.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Votre note : . . . . . . . . / 20<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Votre note : . . . . . . . . / 20<br />
© Bordas 2011 – La grammaire par les exercices 6 e
© Bordas 2011 – La grammaire par les exercices 6 e<br />
orthographe grammaticale<br />
1 On peut remplacer c’est par c’était, ses par son ou sa, et ces par ces ...-ci.<br />
Complétez ces phrases.<br />
Regarde . . . . ces . . . . . . . . . . . fleurs. • Il a oublié . . . ses . . . . . . . . . . . . livres. • Il faut partir, . . . . c’est . . . . . . . . . . . l’heure.<br />
2 Qu’elle(s) peut être remplacé par qu’il(s). Sinon, il s’agit de quel(s) ou quelle(s) qui<br />
s’accorde avec le nom qui suit. Complétez ces phrases.<br />
. . . . . Quelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . heure est-il ? • . . . Quels . . . . . . . . . . . . . . sont ces insectes ? • Il faut . . qu’elle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . revienne.<br />
Conjugaison<br />
3 Conjuguez le verbe soulager à l’imparfait de l’indicatif. ( page 57)<br />
je . . . . . soulageais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . . . soulageais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . soulageait<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . . soulagions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . . . . soulagiez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . soulageaient<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe lexicale<br />
4 Conjuguez le verbe s’enfuir au passé simple de l’indicatif : ( page 60)<br />
je . . . . . m’enfuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . t’enfuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . . . . . . . . . . . . s’enfuit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . . . nous . . . . . . . . . . enfuîmes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . vous . . . . . . . . . . . enfuîtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . . . . . . . . . s’enfuirent<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5 Observez et mémorisez l’orthographe de ces mots, puis copiez-les plusieurs fois.<br />
embarrassant : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
commencement : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe grammaticale<br />
Une fois la préparation corrigée, tournez la page et écrivez le texte que votre professeur dictera.<br />
préparation de la dictée n° 4<br />
« Le long sommeil de la princesse » - D’après ch. pERRault<br />
1 Dans peut être remplacé par à l’intérieur de. D’en peut être remplacé par de (+ verbe)<br />
+ de cela ou de là. Complétez ces phrases.<br />
Je n’aime pas être . . . . . . dans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cet endroit. J’ai hâte . . . . . . . . d’en . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . partir.<br />
2 Les pronoms relatifs composés s’accordent en genre et en nombre avec leur antécédent<br />
: lequel, lesquelles, duquel, desquels... Complétez cette phrase.<br />
Elle referma les tiroirs au fond . . . . . desquels<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . elle avait trouvé ce qu’elle cherchait.<br />
Conjugaison<br />
3 Conjuguez le verbe mourir au futur de l’indicatif. ( page 55)<br />
je . . . mourrai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . mourras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . mourra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . mourrons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . mourrez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . mourront<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe lexicale<br />
préparation de la dictée n° 3<br />
« Un don embarrassant » - P. GRipaRi<br />
4 Observez et mémorisez l’orthographe de ces mots, puis copiez-les deux fois.<br />
tapisserie : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . fuseau : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la préparation corrigée, tournez la page et écrivez le texte que votre professeur dictera.<br />
Les textes des dictées figurent sur les pages intérieures de la couverture.<br />
125
Dictée n° 3<br />
Dictée n° 4<br />
126<br />
Titre : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la dictée corrigée, copiez vos corrections dans ce tableau.<br />
Fautes d’orth. grammaticale Fautes de conjugaison Fautes d’orthographe d’usage<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Titre : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la dictée corrigée, copiez vos corrections dans ce tableau.<br />
Fautes d’orth. grammaticale Fautes de conjugaison Fautes d’orthographe d’usage<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Évaluez votre dictée : 2 points par faute de grammaire ou de conjugaison,<br />
1 point par faute d’usage, 1/2 point par faute d’accent d’usage.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Évaluez votre dictée : 2 points par faute de grammaire ou de conjugaison,<br />
1 point par faute d’usage, 1/2 point par faute d’accent d’usage.<br />
Les textes des dictées figurent sur les pages intérieures de la couverture.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Votre note : . . . . . . . . / 20<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Votre note : . . . . . . . . / 20<br />
© Bordas 2011 – La grammaire par les exercices 6 e
© Bordas 2011 – La grammaire par les exercices 6 e<br />
préparation de la dictée n° 5<br />
« Dans l’antre de Smaug, le dragon » - J.R.R. tOlkiEn<br />
orthographe grammaticale<br />
1 Complétez les mots en gras après les avoir remplacés mentalement par un verbe du<br />
3e groupe (faire, partir, prendre...). Accordez le participe passé.<br />
Nous allons ramass. er . . . . . . . . . . les prunes tomb ées . . . . . . . . . . . .<br />
Conjugaison<br />
2 Conjuguez le verbe paraître à l’imparfait de l’indicatif. ( page 57)<br />
je . . . . paraissais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . . . . paraissais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . . . paraissait<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . . . . paraissions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . . paraissiez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . . . paraissaient<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
3 Conjuguez le verbe apercevoir au passé simple de l’indicatif. ( page 60)<br />
j’. . . . . . . aperçus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . aperçus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . . . aperçut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . . . . aperçûmes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . aperçûtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . . aperçurent<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe lexicale<br />
4 Observez et mémorisez l’orthographe de ces mots, puis copiez-les deux fois.<br />
ronflement : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bouffée : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
perçant : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tunnel : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la préparation corrigée, tournez la page et écrivez le texte que votre professeur dictera.<br />
préparation de la dictée n° 6<br />
« Une ruse d’Ulysse » - G. chandOn<br />
orthographe grammaticale<br />
1 On peut remplacer ses par son ou sa, et ces par ces ...-ci. Complétez cette phrase.<br />
Le chat a abîmé . . . . ces . . . . . . . . . . . . . . . . . rideaux avec . . . . . . ses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . griffes.<br />
2 Revoyez page 86 comment on distingue a et à et complétez ces phrases.<br />
Pense . . . . . . . . . . . . fermer la porte. • Il . . . . . . . . . . . . fermé la porte. • Elle . . . . . . . . . . . . téléphoné . . . . . . . . . . . . sa mère.<br />
3 Pour distinguer les terminaisons -ais (imparfait) et -ai (passé simple), on met le verbe<br />
à la 3e à a a à<br />
personne du singulier : -ais devient -ait et -ai devient -a. Complétez les verbes.<br />
Je march. . ais . . . . . . . . . . depuis longtemps, quand enfin j’arriv. . ai . . . . . . . . . . à destination.<br />
Conjugaison<br />
4 Conjuguez les verbes : a. occuper ; b. suspendre au passé simple. ( pages 59 et 60)<br />
occupai occupas occupa<br />
a. j’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . . . occupâmes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . . . occupâtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . . . occupèrent<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
suspendis suspendis suspendit<br />
b. je . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . il, elle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
nous . . . suspendîmes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vous . . . . . suspendîtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ils, elles . . . . . suspendirent<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
orthographe lexicale<br />
5 Observez et mémorisez l’orthographe de ces mots, puis copiez-les deux fois.<br />
recommander : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . empoigner : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la préparation corrigée, tournez la page et écrivez le texte que votre professeur dictera.<br />
Les textes des dictées figurent sur les pages intérieures de la couverture.<br />
127
Dictée n° 5<br />
Dictée n° 6<br />
128<br />
Titre : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la dictée corrigée, copiez vos corrections dans ce tableau.<br />
Fautes d’orth. grammaticale Fautes de conjugaison Fautes d’orthographe d’usage<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Titre : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Une fois la dictée corrigée, copiez vos corrections dans ce tableau.<br />
Fautes d’orth. grammaticale Fautes de conjugaison Fautes d’orthographe d’usage<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Évaluez votre dictée : 2 points par faute de grammaire ou de conjugaison,<br />
1 point par faute d’usage, 1/2 point par faute d’accent d’usage.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Évaluez votre dictée : 2 points par faute de grammaire ou de conjugaison,<br />
1 point par faute d’usage, 1/2 point par faute d’accent d’usage.<br />
Les textes des dictées figurent sur les pages intérieures de la couverture.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Votre note : . . . . . . . . / 20<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
Votre note : . . . . . . . . / 20<br />
© Bordas 2011 – La grammaire par les exercices 6 e
Dictée n° 1<br />
Conseil<br />
On repère les verbes et, pour chacun<br />
d’eux, on pose la question Qui est-ce<br />
qui ? (ou Qu’est-ce qui ?) pour trouver<br />
le sujet. On accorde chaque verbe avec<br />
son sujet.<br />
Dictée n° 2<br />
Conseil<br />
Pour chaque nom, on vérifie<br />
s’il est au singulier ou au<br />
pluriel, en observant son<br />
déterminant. On met la<br />
terminaison qui convient.<br />
Dictée n° 3<br />
Conseil<br />
Quand on peut remplacer la<br />
par le, on l’écrit l-a. Quand on<br />
peut le remplacer par ci ou ici,<br />
on l’écrit l-à.<br />
⦁<br />
⦁<br />
⦁<br />
Dictées<br />
Qui sont Romulus et Remus ?<br />
Les jumeaux Romulus et Remus sont les fils d’une mortelle et du dieu<br />
Mars. Leur grand-père, le roi d’Albe, a été dépossédé de son trône par son<br />
frère. Comme celui-ci veut se débarrasser des jumeaux, il ordonne à un<br />
serviteur de les jeter dans le fleuve. Mais le serviteur a pitié d’eux et les<br />
dépose dans une corbeille qui flotte jusqu’à la rive. Là, ils sont recueillis<br />
par une louve qui les nourrit.<br />
Légendes de la fondation de Rome.<br />
Un artiste très étourdi<br />
On le considérait comme le plus habile sculpteur de toute l’Irlande.<br />
Il faisait des statues, des chapiteaux, des tables, des cheminées. Tout le<br />
monde l’admirait beaucoup.<br />
Seulement, il avait un grave défaut : il était épouvantablement étourdi.<br />
Il oubliait tout, sauf l’heure des repas, et encore parce qu’il avait faim. Il<br />
oubliait jusqu’à son nom.<br />
Même dans son métier, il avait des distractions lamentables.<br />
R. Escarpit, Les Contes de la Saint-Glinglin, p. 9, © éd. Magnard Jeunesse, 1991.<br />
Un don embarrassant<br />
(Le père de Martine comprend que sa fille a un don extraordinaire.)<br />
– Chaque fois qu’elle dit un mot ordinaire, elle crache une petite perle.<br />
Mais quand c’est un gros mot, elle en crache une grosse.<br />
À partir de ce jour-là, les parents obligèrent Martine à ne plus dire que<br />
des gros mots au-dessus du saladier. Au commencement, cela la soulageait,<br />
mais bientôt les parents la grondèrent chaque fois qu’elle disait autre chose<br />
qu’un gros mot. Au bout d’une semaine, cette vie ne lui parut plus tenable,<br />
et elle s’enfuit de la maison.<br />
P. Gripari, Contes de la rue Broca, © éd. de La Table Ronde, 1967.
⦁<br />
⦁<br />
⦁<br />
Dictées<br />
Dictée n° 4 Le long sommeil de la princesse<br />
(Une méchante fée a lancé un mauvais sort à une petite princesse, le jour<br />
de son baptême. Heureusement, une jeune fée bienveillante est là.)<br />
Conseil<br />
• Le GN formé de ces + nom peut être<br />
remplacé par ces + nom + ci. Le GN<br />
formé de ses + nom peut être remplacé<br />
par les siens ou les siennes.<br />
• Un fuseau est un instrument terminé<br />
par une pointe à chaque extrémité, qui<br />
sert à enrouler le fil.<br />
Dictée n° 5<br />
Conseil<br />
Pour tout adjectif ou participe<br />
passé employé comme<br />
adjectif, on pose la question<br />
Qui (Qu’) est-ce qui est +<br />
l’adjectif ? On trouve ainsi<br />
avec quel nom ou pronom<br />
on doit l’accorder.<br />
Dictée n° 6<br />
Conseil<br />
• On ne doit pas confondre la préposition<br />
sur et l’adjectif sûr que l’on peut<br />
remplacer par certain et qui a donné le<br />
nom sûreté (synonyme de sécurité).<br />
• Les mots de la famille de poing sont<br />
poignée et empoigner. On trouve dans<br />
ces mots les lettres o-i-g-n.<br />
À ce moment, la jeune Fée sortit de derrière la tapisserie, et dit tout<br />
haut ces paroles : « Rassurez-vous, Roi et Reine, votre fille ne mourra<br />
pas ; il est vrai que je n’ai pas assez de puissance pour défaire entièrement<br />
le sort lancé par cette Fée. La Princesse se percera la main d’un<br />
fuseau ; mais au lieu d’en mourir, elle tombera seulement dans un profond<br />
sommeil qui durera cent ans, au bout desquels le fils d’un Roi viendra<br />
la réveiller. »<br />
D’après Ch. pErrault, La Belle au bois dormant.<br />
Dans l’antre de Smaug, le dragon<br />
Smaug paraissait certainement plongé dans un profond sommeil ;<br />
il semblait mort et sombre, et il y avait à peine un ronflement en plus<br />
d’une bouffée de vapeur invisible quand Bilbo jeta une nouvelle fois<br />
un regard depuis l’entrée. Il allait pénétrer sur le sol de la cave, quand<br />
il aperçut soudain un rayon rouge, mince et perçant, qui sortait de la<br />
paupière abaissée de l’œil gauche de Smaug. Il ne faisait que semblant<br />
de dormir ! Il surveillait l’entrée du tunnel !<br />
J.R.R. tolkiEn, Bilbo le hobbit, trad. F. ledoux, © éd. Stock, 1969.<br />
Une ruse d’Ulysse<br />
(Ulysse et ses compagnons sont prisonniers du Cyclope Polyphème. Ulysse<br />
a trouvé un stratagème pour s’enfuir.)<br />
J’attachai trois à trois de robustes béliers et sous celui du milieu je fixai<br />
un de mes compagnons en lui recommandant de se faire aussi petit que<br />
possible.<br />
Tous ces préparatifs nous occupèrent jusqu’à l’aurore, et lorsque le<br />
Cyclope appela ses bêtes au-dehors, je n’avais pas eu le temps de songer<br />
à ma propre sûreté. Heureusement, le bélier conducteur du troupeau<br />
était grand et fort. Je me glissai sous son ventre, et empoignant à<br />
pleines mains les grandes boucles de sa toison, je me suspendis à lui.<br />
G. chandon, Contes et récits tirés de l’Iliade et de l’Odyssée, © éd. Nathan, 1984.