LIBER AMICORUM - IBR

40· ANNIVERSAIRE I.R.E.
Rekening houdend met de verschillende kwaliteit van de vermogens (nietopgevraagd,
achtergesteld, niet-achtergesteld, bevoorrecht) is er in feite geen sprake
van bv. «de» schuldgraad maar dient de betreffende ratio gedefinieerd in functie van
de gebruiker van de ratio.
Naargelang de entiteit gedefinieerd wordt als de juridische eenheid enerzijds, of als de
economische graep van de met elkaar verbonden ondernemingen (bij consolidatie)
anderzijds kunnen de ratio's aanzienlijk verschillen. Een duidelijk voorbeeld is de
schuldgraad vermits bij consolidatie (een deel van) het eigen vermogen van de dochters
geelimineerd wordt tegenover de deelnemingen wat aanleiding geeft tot een stijging
van de genoemde ratio.
5. c. Rendabiliteit
In binnen- en buitenland zijn vele werken verschenen die systematisch alle mogelijkheden
opsommen om de rendabiliteit van een onderneming in de ene of de andere richting
te duwen. De meeste mogelijkheden situeren zich rand de keuzes m.b.t. de
periode-toerekening en de daarbijhorende activeringspolitiek en de keuzes m.b.t. de
waarderingsmogelijkheden. Als voorbeeld voor de activeringspolitiek kunnen we de
oprichtingskosten en de kosten van onderzoek en ontwikkeling aanhalen.
Bij het activeren en stelselmatig afschrijven van bv. oprichtingskosten of kosten van
onderzoek en ontwikkeling zal de rendabiliteit minder schoksgewijze be"invloed worden
dan bij de alternatieve optie: rechtstreeks ten laste nemen van de resultatenrekening.
Nochtans, en dit ter verzachting van wat zopas werd gesteld, zal er bij een
constante jaarlijkse investeringsinspanning na een aantal jaren alvast geen verschil op
het resultaat meer optreden naargelang de gekozen optie. Het totaal actief zal echter
stelselmatig hoger blijven liggen bij activering.
M.b.t. waarderingsmogelijkheden den ken we aan de voorraden.lnzake voorraadwaardering
dient tussen zoveel opties gekozen te worden (FIFa, UFO, gewogen
gemiddelde, individualisering; integrale of direct costing; met of zonder winsttoerekening)
dat de verzameling van waarderingen en dus de verzameling van mogelijke
resultaten en rendabiliteitsratio's schier oneindig is.
Daarbuiten zijn er nog andere elementen zoals de mogelijke variaties inzake lengte
van het boek«jaar», de verschuiving van de afsluitdatum ... Dit zijn evenveel voorbeelden
van «getrauwe beelden» die onze waakzaamheid bij een aantal ratio's moet
doen toenemen.
In een laatste (tegen )voorbeeld illustreren we dat de wetgever, precies door de beperking
van optiemogelijkheden, de vergelijkbaarheid van de gegevens tussen de ondernemingen
bevordert. Het KB op de jaarrekening legt immers een compensatieverbod
op, behalve in die gevallen expliciet door het KB voorzien. Zonder ons uit te spreken
over de bedrijfseconomische relevantie hiervan is toch toe te juichen dat hierdoor vermeden
wordt dat twee ondernemingen, die zich overigens in een zelfde situatie
bevinden, door de analyst anders zouden beoordeeld worden. Het is duidelijk dat bv.
112