25.06.2013 Views

Télécharger le cours - CHU de Rouen

Télécharger le cours - CHU de Rouen

Télécharger le cours - CHU de Rouen

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Traumatologie du membre<br />

supérieur<br />

Spécificités <strong>de</strong> l’enfant<br />

Joël LECHEVALLIER<br />

Clinique Chirurgica<strong>le</strong> Infanti<strong>le</strong><br />

<strong>CHU</strong> <strong>de</strong> <strong>Rouen</strong><br />

www.chu-rouen.fr/


Fractures <strong>de</strong> la pa<strong>le</strong>tte<br />

huméra<strong>le</strong> <strong>de</strong> l’enfant<br />

Joël LECHEVALLIER (ROUEN)


3500<br />

3000<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

500<br />

0<br />

3421<br />

Epidémiologie<br />

3009<br />

2385<br />

2010<br />

1612<br />

Main Poignet Cou<strong>de</strong> Epau<strong>le</strong> Avant bras Bras<br />

172


3500<br />

3000<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

500<br />

0<br />

3009<br />

Epidémiologie<br />

1736<br />

910<br />

Poignet Clavicu<strong>le</strong> Pronation<br />

douloureuse<br />

764<br />

521<br />

FSC Phalange<br />

dista<strong>le</strong>


Fractures <strong>de</strong> la clavicu<strong>le</strong><br />

• Fracture fréquente,<br />

• Choc direct moignon<br />

<strong>de</strong> l’épau<strong>le</strong><br />

• Fracture obstétrica<strong>le</strong><br />

– 5 à 25 / 1000 naissances


Fracture en Y <strong>de</strong> la clavicu<strong>le</strong><br />

D’après J.L. Clément D’après moi


Fractures <strong>de</strong> la clavicu<strong>le</strong><br />

• Traitement orthopédique :<br />

– anneaux, écharpe pendant 3 semaines<br />

• Traitement chirurgical : exceptionnel<br />

– 1/3 externe (clavicu<strong>le</strong> en Y)<br />

– Complications cutanée ou vasculaire


Fracture du col <strong>de</strong><br />

l’humérus<br />

• Rares : 3,5 % <strong>de</strong>s fractures <strong>de</strong> l’enfant<br />

• Choc direct, chute avec réception sur <strong>le</strong><br />

cou<strong>de</strong> ou la main cou<strong>de</strong> en extension<br />

• Gran<strong>de</strong> capacité <strong>de</strong> remo<strong>de</strong>lage (80% <strong>de</strong><br />

la croissance)


Fracture du col <strong>de</strong><br />

l’humérus<br />

• Fracture métaphysaire : 77 %<br />

• Décol<strong>le</strong>ment épiphysaire <strong>de</strong> type I ou II :<br />

23 %


Fracture du col <strong>de</strong><br />

l’humérus<br />

• Fracture pathologique : kyste osseux<br />

essentiel<br />

– Cicatrisation plus rapi<strong>de</strong>?<br />

– Immobilisation simp<strong>le</strong><br />

– Traitement secondaire


Fractures du col <strong>de</strong><br />

Traitement<br />

• Immobilisation simp<strong>le</strong><br />

• Réduction<br />

orthopédique<br />

– Appareillage <strong>de</strong><br />

Dujarrier<br />

– Appareillage Thoracobrachial<br />

l’humérus


Fractures du col <strong>de</strong><br />

l’humérus<br />

Traitement<br />

• Immobilisation simp<strong>le</strong><br />

• Réduction orthopédique<br />

• Traitement chirurgical<br />

– Embrochage élastique<br />

• Fracture instab<strong>le</strong><br />

• Grand déplacement<br />

• Fracture pathologique connue<br />

• Pronostic fonctionnel excel<strong>le</strong>nt


La diaphyse huméra<strong>le</strong><br />

• Fractures peu fréquentes (1,5%)<br />

• Nerf radial


J 0 J 21<br />

J 120


La diaphyse huméra<strong>le</strong><br />

• Traitement orthopédique<br />

– Dujarier 30-45 jours si isolée<br />

– Attel<strong>le</strong> <strong>de</strong> Mer<strong>le</strong> d’Aubigné<br />

– Appareillage thoraco-brachial<br />

• Traitement Chirurgical<br />

– Embrochage élastique (polytraumatisé, grand<br />

enfant)<br />

• Séquel<strong>le</strong>s exceptionnel<strong>le</strong>s


Le cou<strong>de</strong><br />

• Fracture supra-condylienne (6.8%)<br />

• Fracture du condy<strong>le</strong> latéral<br />

• Fracture <strong>de</strong> l’épicondy<strong>le</strong> médial<br />

• Fracture du col du radius (3,5%)<br />

• Lésion <strong>de</strong> Monteggia<br />

• Fracture <strong>de</strong> l’olécrane<br />

• Luxation du cou<strong>de</strong><br />

• Subluxation:Pronation douloureuse (8,1%)


Traumatismes du membre<br />

14%<br />

supérieur<br />

18%<br />

1%<br />

32% 25%<br />

10%<br />

Epau<strong>le</strong><br />

Bras<br />

Cou<strong>de</strong><br />

Avant<br />

bras<br />

Poignet<br />

Main


Traumatismes du cou<strong>de</strong><br />

6%<br />

15%<br />

12%<br />

12%<br />

14%<br />

41%<br />

Supra-condyliennes Condy<strong>le</strong> Latéral<br />

Epicondy<strong>le</strong> médial Col du radius<br />

Olécrane Autres


Bases du diagnostic<br />

• Examen Clinique<br />

– Repères osseux<br />

– Oedème<br />

– Dou<strong>le</strong>ur<br />

– Hématome<br />

• Radio<br />

– Cartilages <strong>de</strong> croissance


Fractures supra-condyliennes<br />

4 sta<strong>de</strong>s (Rigault)<br />

– 1: Non Déplacé<br />

– 2: Bascu<strong>le</strong> postérieure<br />

– 3: Troub<strong>le</strong> rotationnel<br />

– 4: Perte <strong>de</strong> contact osseux<br />

Jacques LEFORT


4 sta<strong>de</strong>s (Rigault)<br />

Fractures supra-<br />

condyliennes<br />

– 1: Non Déplacé<br />

– 2: Bascu<strong>le</strong> postérieure<br />

– 3: Troub<strong>le</strong> rotationnel<br />

– 4: Perte <strong>de</strong> contact osseux<br />

Jacques LEFORT


4 sta<strong>de</strong>s (Rigault)<br />

Fractures supra-<br />

condyliennes<br />

– 1: Non Déplacé<br />

– 2: Bascu<strong>le</strong> postérieure<br />

– 3: Troub<strong>le</strong> rotationnel<br />

– 4: Perte <strong>de</strong> contact osseux<br />

Jacques LEFORT


4 sta<strong>de</strong>s (Rigault)<br />

Fractures supra-<br />

condyliennes<br />

– 1: Non Déplacé<br />

– 2: Bascu<strong>le</strong> postérieure<br />

– 3: Troub<strong>le</strong> rotationnel<br />

– 4: Perte <strong>de</strong> contact osseux<br />

Jacques LEFORT


Fractures supra-condyliennes<br />

4 sta<strong>de</strong>s (Rigault)<br />

– 1: Non Déplacé<br />

– 2: Bascu<strong>le</strong> postérieure<br />

– 3: Troub<strong>le</strong> rotationnel<br />

– 4: Perte <strong>de</strong> contact osseux


FSC: Principes du traitement<br />

• Réduction en urgence<br />

• Respecter <strong>le</strong>s ponts périostés<br />

• 4 mains


FSC: Reduction<br />

• Palpation <strong>de</strong>s reliefs osseux<br />

• Traction sur la main en supination et<br />

cou<strong>de</strong> en extension


FSC: Réduction<br />

• Palpation <strong>de</strong>s reliefs osseux<br />

• Traction sur la main en supination et<br />

cou<strong>de</strong> en extension<br />

• Correction du déplacement latéral<br />

• F<strong>le</strong>xion du cou<strong>de</strong>, en maintenant une<br />

pression sur l’olécrâne


FSC: Technique <strong>de</strong> Ju<strong>de</strong>t<br />

• Hyper f<strong>le</strong>xion<br />

• Amplificateur <strong>de</strong> brillance<br />

– Ne pas donner <strong>de</strong> Rotation Externe<br />

– Tourner l’amplificateur


FSC: Technique <strong>de</strong> Ju<strong>de</strong>t<br />

• Hyperf<strong>le</strong>xion<br />

• Contrô<strong>le</strong> ampli <strong>de</strong> brillance: pas <strong>de</strong><br />

rotation pour <strong>le</strong> profil<br />

• Deux broches externes


FSC: Métho<strong>de</strong> <strong>de</strong> Blount<br />

• Hyperf<strong>le</strong>xion<br />

• Ampli <strong>de</strong> brillance<br />

• Pas <strong>de</strong> rotation pour <strong>le</strong> profil<br />

• Immobilisation du cou<strong>de</strong> en<br />

hyperf<strong>le</strong>xion<br />

Contre indications<br />

Complication vasculaire<br />

Oedème<br />

Traitement retardé


FSC: Immobilisation <strong>de</strong><br />

• Plusieurs types…<br />

– Mayo<br />

– Dujarrier<br />

– Thoraco brachial<br />

l’épau<strong>le</strong>


FSC: Traction trans-<br />

olécranienne


FSC:Complications<br />

• Complications nerveuses (11%)<br />

– Pas d’indication en urgence<br />

– Chirurgie précoce si lésion complète<br />

– Surveillance si incomplète<br />

• Complications vasculaires (6%)<br />

– Réduction rapi<strong>de</strong><br />

– Main chau<strong>de</strong>: surveillance<br />

– Main blanche: exploration


Cubitus varus<br />

C’est un cal vicieux rotationnel<br />

et non troub<strong>le</strong> <strong>de</strong> croissance<br />

• Conséquences esthétiques<br />

• Risque <strong>de</strong> fracture itérative<br />

• Traitement chirurgical<br />

comp<strong>le</strong>xe et compliqué…


Cubitus valgus<br />

• Cal vicieux rotationnel<br />

• Moindres conséquences esthétiques


15%<br />

6%<br />

12%<br />

12%<br />

Condy<strong>le</strong> latéral<br />

14%<br />

41%<br />

Supra condylienne Condy<strong>le</strong> latéral<br />

Epicondy<strong>le</strong> médial Col du radius<br />

Olécrane Autres


Condy<strong>le</strong> latéral


Condy<strong>le</strong> latéral<br />

Pratiquement toutes <strong>le</strong>s fractures<br />

doivent être fixées


Condy<strong>le</strong> latéral<br />

Pratiquement toutes <strong>le</strong>s<br />

fractures doivent être<br />

fixées


Cal Vicieux


• Orthopédique<br />

Condy<strong>le</strong> latéral<br />

Traitement<br />

– BABP avec immobilisation <strong>de</strong> l’épau<strong>le</strong><br />

• Chirurgical<br />

– Brochage percutané: St 1<br />

– Brochage à foyer ouvert: St 2 et 3


15%<br />

6%<br />

12%<br />

Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

12%<br />

14%<br />

41%<br />

FSC Condy<strong>le</strong> Latéral<br />

Epicondy<strong>le</strong> médial Col du radius<br />

Olécrane Autres


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong> Classification <strong>de</strong> Marion et Faysse


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong> Classification <strong>de</strong> Marion et Faysse


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du cou<strong>de</strong><br />

Classification <strong>de</strong> Marion et Faysse


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong> Classification <strong>de</strong> Marion et Faysse


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong><br />

Peut être instab<strong>le</strong>


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong><br />

R<br />

E<br />

D<br />

U<br />

C<br />

T<br />

I<br />

O<br />

N<br />

Peut être instab<strong>le</strong><br />

Peut être stab<strong>le</strong>


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong><br />

R<br />

E<br />

D<br />

U<br />

C<br />

T<br />

I<br />

O<br />

N<br />

Peut être instab<strong>le</strong><br />

Peut être stab<strong>le</strong><br />

Jamais stab<strong>le</strong>


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• St 1: Non Déplacé<br />

• St 2: Déplacé<br />

• St 3: Incarcéré<br />

• St 4: Luxation du<br />

cou<strong>de</strong><br />

R<br />

E<br />

D<br />

U<br />

C<br />

T<br />

I<br />

O<br />

N<br />

Peut être instab<strong>le</strong><br />

Peut être stab<strong>le</strong><br />

Jamais stab<strong>le</strong><br />

Peut être stab<strong>le</strong>


Epicondy<strong>le</strong><br />

médial:complications<br />

• Paralysie nerf ulnaire<br />

– Déplacement secondaire<br />

– Fixation percutanée<br />

• Cal hypertrophique<br />

• Cicatrice inesthétique


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• Type 1: Stab<strong>le</strong><br />

– A: Non déplacé<br />

– B: Déplacé, Réductib<strong>le</strong><br />

• Type 2: Instab<strong>le</strong><br />

– A: Déplacé<br />

– B: Incarcéré<br />

TT Ortho.<br />

TT Chir.


Epicondy<strong>le</strong> médial<br />

• Sta<strong>de</strong> 1: Stab<strong>le</strong><br />

– A: Non déplacé<br />

– B: Déplacé, Réductib<strong>le</strong><br />

• Sta<strong>de</strong> 2: Instab<strong>le</strong><br />

– A: Non déplacé<br />

– B: Déplacé<br />

– C: Incarcéré


Luxation <strong>de</strong> la tête radia<strong>le</strong><br />

• Examen Clinique<br />

• Repères radiologiques


Luxation <strong>de</strong> la tête radia<strong>le</strong><br />

• Examen Clinique<br />

• Repères radiologiques


Luxation <strong>de</strong> la tête radia<strong>le</strong><br />

• Examen Clinique<br />

• Repères radiologiques<br />

• Rechercher la fracture <strong>de</strong> l’ulna<br />

• Réduire rapi<strong>de</strong>ment


Lésion Monteggia<br />

3 types (Trillat GEOP)<br />

• Type 1: fracture diaphysaire <strong>de</strong> l’ulna<br />

• Type 2: fracture <strong>de</strong> l’olécrane<br />

• Type 3: Fracture <strong>de</strong> l’ulna associée à<br />

toute autre fracture du membre<br />

supérieur


Lésion Monteggia<br />

2 mecanismes<br />

• Trauma direct<br />

– Luxation antérieure<br />

• Trauma indirect<br />

– Luxation postérieure<br />

– Luxation latéra<strong>le</strong><br />

– Luxation antérieure


Rappel


Lésion Monteggia<br />

Traitement<br />

• Réduction <strong>de</strong> la fracture et stabilisation<br />

• Abord <strong>de</strong> la luxation exceptionnel<br />

• Lésion ancienne: ostéotomie ulna


Déborah 5 ans


Recent case<br />

• Reduce the ulna fracture<br />

• If need be add a wire<br />

• Seldom open the elbow to reduce the<br />

dislocation<br />

• Hea<strong>le</strong>d case<br />

– Osteotomy of the ulna


15%<br />

Fracture du col du radius<br />

6%<br />

12%<br />

12%<br />

14%<br />

41%<br />

Supra condylienne Condy<strong>le</strong> latéral<br />

Epicondy<strong>le</strong> médial Col du radius<br />

Olécrâne Autres


Fracture du col du radius<br />

• Type 1: Non Déplacé<br />

• Type 2: Déplacé<br />

– Sans bascu<strong>le</strong>


Fracture du col du radius<br />

• Type 3: Déplacé<br />

– Bascu<strong>le</strong> < 30°<br />

• Type 4: Déplacé<br />

– Bascu<strong>le</strong> > 30°


Fracture du col du radius<br />

• Types 1 ,2, 3<br />

– Tt Orthopédique<br />

• Type 4<br />

– Métaizeau


Fracture du col du radius


6%<br />

15%<br />

Fracture <strong>de</strong> l'olécrâne<br />

12%<br />

12%<br />

14%<br />

41%<br />

Supracondylar Lateral condy<strong>le</strong><br />

Medial epicondy<strong>le</strong> Radial neck<br />

O<strong>le</strong>cranon Others


Fracture <strong>de</strong> l'olécrâne


Fracture <strong>de</strong> l'olécrâne<br />

• Non déplacée<br />

– TT ortho F30°<br />

• Déplacé<br />

– 2 broches en croix<br />

– Haubannage chez<br />

l’ado<strong>le</strong>scent


Rééducation


Fractures <strong>de</strong>s <strong>de</strong>ux os <strong>de</strong><br />

l’avant bras<br />

• Formes topographiques<br />

– Fractures « diaphysaires »<br />

– Fractures du quart inférieur<br />

– Fractures à la jonction<br />

« tiers moyen – quart inférieur »


Fractures <strong>de</strong>s <strong>de</strong>ux os <strong>de</strong><br />

l’avant bras<br />

• Formes anatomiques<br />

– Fracture complète<br />

– Fracture en bois vert<br />

– Fracture plastique


J 0<br />

Fractures <strong>de</strong>s <strong>de</strong>ux os <strong>de</strong><br />

• Fractures itératives<br />

l’avant bras<br />

J 30<br />

J 60<br />

J 90


Fractures du tiers moyen<br />

Traitement<br />

• BABP 3 mois


Fractures du tiers moyen<br />

Traitement<br />

• BABP 3 mois<br />

• ECMES


Décol<strong>le</strong>ment épiphysaire<br />

Salter 2


Décol<strong>le</strong>ment épiphysaire<br />

Salter 2 instab<strong>le</strong>


Fractures du quart inférieur<br />

Manœuvre <strong>de</strong> « Pilcher »<br />

Kapandji


Fractures <strong>de</strong> la main<br />

• Acci<strong>de</strong>nts domestiques, sportifs<br />

• Mêmes conditions <strong>de</strong> traitement<br />

que pour <strong>le</strong>s autres fractures<br />

• Fractures diaphysaires<br />

• Fractures métaphysaires<br />

• Fractures articulaires<br />

• Troub<strong>le</strong>s rotationnels<br />

Peu <strong>de</strong><br />

remo<strong>de</strong>lage<br />

Pas <strong>de</strong><br />

correction


Fractures <strong>de</strong>s métacarpiens<br />

• Fractures métaphysaires dista<strong>le</strong>s du 5éme<br />

métacarpien<br />

– Traitement orthopédique ou ostéosynthèse


Fractures <strong>de</strong>s doigts<br />

• DE II base P1<br />

La plus fréquente<br />

Traitement : réduction et attel<strong>le</strong><br />

Risque <strong>de</strong> déplacement secondaire


Fractures <strong>de</strong>s doigts<br />

• DE II base P1<br />

• Fracture métaphysaire proxima<strong>le</strong>


Fractures <strong>de</strong>s doigts<br />

• DE II base P1<br />

• Fracture métaphysaire proxima<strong>le</strong><br />

• Fracture diaphysaire

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!