28,8 MB - Euskaltzaindia

OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERKETA KONPARATIBOA
Denboraren pasatzeak hiltzea hurbil arazten du, amodioa eta heriotzearen
gaiak batuz, Petrarca-ren bertze poema batean atxeman dezakegun bezala:
«La vita fugge, e non s'arresta una ora,
e la morte vien dietro a gran giornate,
e le cose presenti, e le passate
mi dànno guerra, e le future ancora;
e 'l rimembrare e l'aspettar m'accora
or quinci or quindi, (...)» (Dal Canzoniere, CCLXXII)
Bainan, herioaren atarira garaman denborak, bultza gintezke ere biziaren
plazerrak alaiki jastatzera oraiaz baliatuz, Oihenarten espresibitate handiko
nehurtitz eder hauetan ikus dezakegun bezalaxe:
Badihoakun denbora,
Hurrantzen zahartzea,
Maitazarrea
Harzan engoiti gogara... (XI)
Heldu zaigu hor gogora Catullo-ren errana: «Vivamus, mea Lésbia, atque
amemus».
Ronsard-ek hain bereganatuko zuena:
«Vivez, si m'en croyez, n'attendez à demain:
Cueillez dès aujourd'hui les roses de la vie».
(Sonnets pour Hélène II, XXIV, I578)
eta Garcilaso de La Vega-k:
«coged de vuestra alegre primavera
el dulce fruto12, antes que el tiempo airado
cubra de nieve la hermosa cumbre». (Soneto XXIV)
Du Baïf-ek, bere mintzatzeko manera zuzenean, ideia bera agertuko du:
«Belle, que vous & moy serons bien à reprendre,
Hé si le bien present nous dédaignons de prendre
Tant que voyans le jour icy nous demourons». (Amours diverses
1)
Oihenarten «Badihoakun denbora»-ren gibelean argi dago entzun dezakegula
Petrarca-ren «Il tempo passa» (XXXVII); interesa baluke ere aipatzea gai
berarekin Scève-k sortarazten duen zoradura:
12 Ikus 10. nota. GARCILASO-ren neurtitz hauek OIHENARTen XXVII. poemarekin
paraleloan ezar daitezke:
«Bana zer probetxu azkenean
(...)
Lilitu, orstatu zarenean
Ezpadakarzu fruturik»
[27]
427