28,8 MB - Euskaltzaindia

AURELIA ARKOTXA
zaigunez, beti agertzen da traba bat eta emazteak maite duelarik gizona, zerbait
hor dago maitasun horren loratzearen kontra joateko.
I 2b: Kanpotik datozen oztopoak
* Ezkontz antolatua
Ezkontzen antolaketetan gurasoek daukaten boterea argiki dager. Farzari
(Molière) pentsa arazten digu batzuetan VI. poemaren zati batean bezala:
«Eztuzu zer uka, zarel'ogenduru,
Ez zer har ait'amen nahia ztakuru,
Ezta, maitezko gauzetan,
Haurren borx' ahalik hetan.
(...)
«Onarzun-truku huts, alab'ezkontzea,
Ezta hori ezkontze, bana da saltzea;
Haren erosle senarrak
Zer merezi luke? adarrak». (VI)
Ikusiz gaineko bertsu hauetan mutila dela mintzatzen, zergatik ez pentsa
VIII. poeman Oihenartek egoera bera, baina emaztearen aldetik ikusia, nahi
izan duela erakutsi, joko literarioa zabalduz?
«Zenbat leihorra zabal baita,
Ehon erakutsiko zaita
Anderaurenik, ez eta nezkatorik,
Ni nizan bezain, zorigaitzetakorik.
Maite dut, eta naiz maitatu,
Bana naiz hanbat dezditxatu
Ni maite nuen, nik maitenik dudana
Ezt'ehon hauzu hurbiltzera nigana.
Nihauren azkazi hurrenak
Dira poxelatzen dutenak,
Eta nutenak nihaur er'asaldatzen,
Zergati baitut hura hanbat maitatzen.
(...)
Maitarien jaun erregeak
Higu ditu bortxa-legeak,
Eta haren resuman libertatea,
Da gobernari, eta nabusi alkatea.
Halere, poema honen bukaeran badirudi emaztea erregela sozialen kontra
altxa daitekeela:
(...)
«Ni bizi eta hil nahi nuzu zureki
420 [20]