28,8 MB - Euskaltzaindia
28,8 MB - Euskaltzaindia 28,8 MB - Euskaltzaindia
d) Liliak: 3) Metale preziatuak: a) Urrea = biloa (ilea): OIHENARTEN AMODIOZKO NEURTITZEN TEMATIKA Sagartzeak, lilitan jarten bad'eta, lilitu ondoan ostatzen ere, gero ekarten du frutua ber'aroan (Beste zenbait olerki, V, 3 ahap.) Nik hatsean, lili orde, zuten bat'ukan ditut karezak (Ibidem, 4 ahap.) Geroz oihana lilitu da bait'ar'orstatu lauretan ud'ere negu, negi'uda gerthatu da hainbertzetan (I atala, 2 ahap.). Buruko bilo hori urhea bezain hori, bana gordatzen du, eta salhatze'ez da sori236. Ile urrestatu horiak nadukate harturik237. b) Zilarra = eriak, hatzak: 4) Elemendu bitxiak: Gero ahutz araldea, potarentzat lardea, ezt'igeltsu, ezta zilar, bana kristal-ordea238. Esku eta zango biak xuri bezain guriak, erhi mehe, gainetik zilharztatu iduriak239. a) Korala = ugatzak, ezpainak: Ugatz gogor, lar-xuri, leunez balouz'iduri; 236 XII. atala, 7. ahap. Sori = zilegi. 237 Beste zenbait olerki II. 2. ahap. 238 XIII. atala, 11. ahap. 239 X. atala, 9. ahap. [47] 397
mokoetan xartaturik koralez bi mohuri240 b) Marfila = okotza: Bidar hori, berhala nola boli-zotala241. c) Perla = lepoa, masaila: Lepoa perla biziz orhatua bezala242. Mazelak xuri-gorri, perla hutsez bidarra243. d) Kristala = kopeta: Kristalez du belarra sudurr'oro zillarra244. 5) Beste zenbait elemendu: a) Esnea = hortzak: Ezpainak arros'orri gorriak bezain gorri: hortzak aitzintzen, xuriz, ezein ezne isurkorri245. LUIS MARIA MUJIKA Hemengo irudietan metafora zenbait lotuta, damaren deskribapen somatikoa egitean eta emaztekia karakterizatzean irudi berezitara jotzen baitu. Halanola, zeta, burdina, tragaza (gezia), beruna, altzairua, enara, hautsa, igeltsua ildo horretakoak. Tragaza, garbiro, irudi ernazentistaren ildokoa amodioaren trataeran. a) Enara: Zerik inhara naiteeno akit, noa horra, hara, nor'ezpaitakik246 240 XII. atala, 18. ahap. Mohuri = bihi, ale. Balouz(a) = fr. velours, gazt. terciopelo. Baita: «Ezpainak badirudi dela koral isuri» (XII atala, 9 ahap.). 241 XIII. atala, 17. ahap. Baita sudurrari dagokionez: «Kristalez du belarra/sudurr'oro zillarra» (XII. atala, 8. ahap.). 242 XIII. atala, 17. ahap. 243 XII. atala, 8. ahap. Mazela = masaila, lat. maxillam-etik. 244 XII. atala, 8. ahap. Azken irudi gehienok gaztetako Beltxarana damari eskainitakoak. 245 XIII. atala, 14. ahap. Azken hau Joana emaztekiari eskainitako neurtitzetan. 246 XVI. atala, 5. ahap. 398 [48]
- Page 331 and 332: ANDRES URRUTIA baitira fede publiko
- Page 333 and 334: ANDRES URRUTIA tirabiretan nolabait
- Page 335 and 336: ANDRES URRUTIA 4.2. Oihenarten erre
- Page 337 and 338: LUIS MARIA MUJIKA somatismoa eta po
- Page 339 and 340: LUIS MARIA MUJIKA Bestalde, poetak
- Page 341 and 342: eti tink eta ekhuru; zein, manura e
- Page 343 and 344: LUIS MARIA MUJIKA Ene gogoa baliaki
- Page 345 and 346: et'ohartzen zeren zordun zaudeen35.
- Page 347 and 348: ezpadidan, lur orotan, zeren hik hi
- Page 349 and 350: gorde-lekura eta hi han bat akidan5
- Page 351 and 352: hon eztaritzozunari, moien apur bat
- Page 353 and 354: adimenduz, eranzun nik ezin bezalak
- Page 355 and 356: ain'engoiti Jainkoagati dakidan nik
- Page 357 and 358: erhi mehe, gaineti zilharztatu idur
- Page 359 and 360: Ildo beretik: LUIS MARIA MUJIKA Ald
- Page 361 and 362: LUIS MARIA MUJIKA Ederragoari deitu
- Page 363 and 364: Beraz higanik egin, jadanik, noiz n
- Page 365 and 366: LUIS MARIA MUJIKA Salaketa, oraindi
- Page 367 and 368: LUIS MARIA MUJIKA Saminezko aitorpe
- Page 369 and 370: LUIS MARIA MUJIKA Ohizkoa denez, sa
- Page 371 and 372: LUIS MARIA MUJIKA Gonparaketaren lo
- Page 373 and 374: XX. KOLOREAK LUIS MARIA MUJIKA Oihe
- Page 375 and 376: LUIS MARIA MUJIKA batean. Ondorengo
- Page 377 and 378: k) Ahoa eta mihia: 1) Hortzak: 11)
- Page 379 and 380: LUIS MARIA MUJIKA batez ere, hemen
- Page 381: LUIS MARIA MUJIKA d) Elurra = eskua
- Page 385 and 386: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 387 and 388: OIHENARTEN 4MODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 389 and 390: Santillana-k: OIHENARTEN AMODIOZKO
- Page 391 and 392: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 393 and 394: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 395 and 396: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 397 and 398: OIHENARTEN 4MODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 399 and 400: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 401 and 402: OIHENARTEN AMODIOZKO POESlEN AZTERK
- Page 403 and 404: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 405 and 406: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 407 and 408: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 409 and 410: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 411 and 412: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 413 and 414: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 415 and 416: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 417 and 418: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 419 and 420: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 421 and 422: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 423 and 424: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 425 and 426: Kopeta (Belar): Lepo: Matel, Ahutz:
- Page 427 and 428: Ugatz, Bulharr OIHENARTEN AMODIOZKO
- Page 429 and 430: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
- Page 431 and 432: OIHENARTEN AMODIOZKO POESIEN AZTERK
d) Liliak:<br />
3) Metale preziatuak:<br />
a) Urrea = biloa (ilea):<br />
OIHENARTEN AMODIOZKO NEURTITZEN TEMATIKA<br />
Sagartzeak, lilitan jarten<br />
bad'eta, lilitu ondoan<br />
ostatzen ere, gero ekarten<br />
du frutua ber'aroan (Beste zenbait olerki, V, 3 ahap.)<br />
Nik hatsean, lili orde, zuten<br />
bat'ukan ditut karezak (Ibidem, 4 ahap.)<br />
Geroz oihana lilitu da<br />
bait'ar'orstatu lauretan<br />
ud'ere negu, negi'uda<br />
gerthatu da hainbertzetan (I atala, 2 ahap.).<br />
Buruko bilo hori<br />
urhea bezain hori,<br />
bana gordatzen du, eta<br />
salhatze'ez da sori236.<br />
Ile urrestatu horiak<br />
nadukate harturik237.<br />
b) Zilarra = eriak, hatzak:<br />
4) Elemendu bitxiak:<br />
Gero ahutz araldea,<br />
potarentzat lardea,<br />
ezt'igeltsu, ezta zilar,<br />
bana kristal-ordea238.<br />
Esku eta zango biak<br />
xuri bezain guriak,<br />
erhi mehe, gainetik<br />
zilharztatu iduriak239.<br />
a) Korala = ugatzak, ezpainak:<br />
Ugatz gogor, lar-xuri,<br />
leunez balouz'iduri;<br />
236 XII. atala, 7. ahap. Sori = zilegi.<br />
237 Beste zenbait olerki II. 2. ahap.<br />
238 XIII. atala, 11. ahap.<br />
239 X. atala, 9. ahap.<br />
[47] 397