28,8 MB - Euskaltzaindia

OIHENARTEN AMODIOZKO NEURTITZEN TEMATIKA
Hanbat beti
gotorreti
egiten derautazul38
Batzutan, luzez, luzez otoituz,
zure bihotz gogorra goithuz,
norabait jitez hitz badaidazu,
hur'ere ger'eztadukazu139.
Beltxaranari eskainitako neurtitzetan kexu garratza edertasunak ez duelako
amodiozko ordainik bihotzean. Gogorkeria azaltzen dio nagusiki:
Zer probetxu edertarzuna
da hire gorputzean,
tink bihotzean
badatxen gogortarzuna? 140
Solas gaitz baten andanan, protesta bera hurrengo ahapaldian ere maitearen
bihotz-gogorkeria dela eta:
Izterbegia minzatzen
delakoz guzaz, kexatzen
hark zaitu, hanti datorra
zure niganat gogorra141.
Hemen gogorra sustantibaturik, gogorra hitza (izenlagunezkoa) datorra
aditzarekin puntua egiteko egokiagoa izaki.
XVIII. SAMINA, PENA
Amodiozko poesitetan beste tematika errepikakorra samina eta dolorearekin
loturikoa da. Noski, arbuio eta mesprezuzko jokabideekin erlazionatzen da,
ezen eta maitaminduaren ukoak eta ihesak samina sortzen du maitearengan.
Alde anitz saminak Oihenarten neurtitzetan. Arbuioaren mende dagoen sentimendu
hau, behar bada, adierazkorrena:
Niri bai baten erraitera
etzenthozke ehoiz ere?
Orai, zure minez hiltzera
nohela, ikusiz berere142.
138 II. atala, 5. ahap.
13 9 V. atala, 3. ahap. Goithuz = garaituz, gaindituz. Jitez = etorriz.
140 XI. atala, 2. ahap. Badatxen = etxekitzen zain, femeninozko aditza. Ikus Lafon,
Système, I, 170-172.
141 XV. atala, 4. ahap. Izterbegi = etsai, arerio. Minzatzen = mintzatzen, kasu honetan,
beste askotan bezala, afrikaziorik gabeko NZ taldea.
142 I. atala, 7. ahap. Nohela = nohala.
[31] 381