28,8 MB - Euskaltzaindia

Beraz higanik
egin, jadanik,
noiz nakidina jin...124 dakidan
LUIS MARIA MUJIKA
Elkarrikustekaren toki aproposena, ikusia dugunez, «gorde-lekua» izanen
da, «han bat akidan» (Ibidem).
Topaketa-ezaren sentimenduak malura eta gorrotoa sortzen ditu maitamin
duarengan. Bizia aspergarri gertatzen zaio maiterik gabe; haren gabezia herio
da («Betor, betor herioa, /bizi'ne hastioa») 125 Hori dela eta, maitatu ordez,
gorrotatu eginen du («Mait'orde hig'ukena») 126. Jeloskorrari gehien mintzen
diona dama sekretuan ez ikustea da. Guztizkotasun esklusibozkoa jarrera
jeloskorraren eztena:
Aldiz naiz latzen,
bilhatuz batzen,
ban'ber ez zaitudanean127.
Susmoak, errezeloak eta ezmezeak samaldan datozkio maitamindurari.
Batzuek dama, oraindik, maitalearengana bil daitekeela diote, besteek, ordea,
ezetz:
Nitan gainen gudukatzen;
batak etzitukedala,
baietz bertzeak diostala128.
Barneko ezinegonaren tenorea isladatzen digu biziki hurrengo perpausak.
Bertan poetak gauzak argitzeko guraria azaltzen du, presa du. Bat ala bestea
hautatu beharrean da:
Orain jagoiti minzatzekoz
minza gaitezen garbiki,
zuk nigatik deus egitekoz
egin ezazu gaiziki...129.
124 III. atala, 8. ahap. Nakidina aditz-formulaz. Ikus Lafon, Le système du verbe basque
au xvIe siècle t. II, 34-35, 45.
125 VI. atala, 9. ahap.
126 XI. atala, 3. ahap. Dena den, Joanari eskainitako neurtitzetan garbi arbuiatuarren
errua bere gain hartuko duela: «Banau er'iraiziko /eztut ez gaitzetsiko /baizik ogen guzia
(nihaurtar' egotziko» (XIII. atala, 27. ahap.). Baita: «Ban'alaz! hambat dizut hugu (gorroto)
/zureki mintzatu ezina» (Ederragoari, 1 ahap.).
127 IV. atala, 8. ahap. Ber = bakarrik. Lafonek: «Au contraire, j'éprouve une impression
pénible quand, á force de vous chercher, mais pas seule...» (Art. c., 9 o.).
128 VII. atala, 7. ahap. Etzitukedala = izango ez zaitudala, «que je ne peux pas vous
avoir» (Lafon, «Traduction française...», 12 or.).
129 Beste zenbait olerki, I, 3 ahap. Gaiziki = azkar, berehala, fr. promptement (Lafon).
378 [28]
•