28,8 MB - Euskaltzaindia

adimenduz, eranzun
nik ezin bezalako76.
IX. MAITASUNAREN DENBORA
LUIS MARIA MUJIKA
Aldia da amodioaren unea. Maitatzeko aldi oro da on, maitaleak jarrera
absolutua, guztizkoa eskatzen baitu. «Eia bada,/ordua da,/ zuretan has ziteen/
ene hartzen» 77 . Guztizkotasun hori gau-egunak eta goiz-arratsak une-aldarteak
seinalatzean (beste eginkizun zenbait «edate-jatean /ebiltze-gelditze» ere ahantzi
gabe):
Gau-egun, goiz-arrats...
zuzaz dizut penamendu
neure penen luzamendu78.
Maitalearen dolua une eta egoera gehienetara luzatzen da. Bestalde, Xuria
damari, nahiz-eta berandu izan, etortzeko eskatzen dio. Hobe da, beraz, berant
hurbiltzea, inoiz ez ailegatzea baino:
Hobe duken ainik ere,
honki egite', engoiti,
ezi ez jagoiti.
Hel akit, berant bad'ere79.
Joana emaztekiari eskainitako neurtitzetan ere aspaldi, orano, luzcan,
neguan gisako denborazko kontzeptuak jokuan. Iraupena eta aldia lotuta, noski:
Zeren nol'ene maite
ukeiteak iraite
baitu, hur'ere agian
luzean goga daite80.
Eta Ederragoari deritzan ataleko oin-errepikan edo estribiloan «orai eta
sekulakoz /zure nizatealakoz» 81 delakoa denborari atxikita, amodioaren aitorpen
absolutu gisa.
76 XIII. atala, 5. ahap. Spritu = kultismoa, izpiritu. Laugarren ahapaldian, beti Joanari
eskainitako neurtitzetan, zuhurtzia eta jakintasuna goresten dira: «Zeren dena guzia /baita
zeren ber zuhurtzia, /eta jakitarzunez/orozaz gainti utzia• (XIII. atala, 4. ahap.). Gainti =
gainetik. Jakitarzuna = jakinduria.
77 II. atala, 12. ahap.
78 VI. atala, 7. ahap. Ordua, gainera, maiteagatik hiltzeko eta bizitzeko tenore aparta da:
«Ezi ordu dut jakinsu izan,/hil, ala bizigei nizan> (VII. atala, 7. ahap.).
79 IX. atala, 4. ahap.
80 XIII. atala, 30. ahap. Txillardegiren azalpenean: «Zeren, ene maite-ukaiteak iraupena
bait du, hura ere luzaroan gogara etor daiteke» (Op. c. 177. or).
81 Ederragoari, estribiloa. Baita: «HeI zazkit gaurger'otian,/heltzekoz zure bizian. (XV.
atala, 9. ahap.).
368 [18]