28,8 MB - Euskaltzaindia

gorde-lekura
eta hi han bat akidan56.
LUIS MARIA MUJIKA
Bihotzak duen malura eta samina adierazteko poetak ez du bakar-tokia
baino besterik opa. Askatasun eta egokitasun hobea du maitaleak ezkutuan
bihotza hustutzeko:
Kausit ahal baneza
nonbait berhez-berheza,
hunl'ene penatzea
baka bide bailezas57
Beste batzutan ezkutapena damaren aldetiko arbuioaren eta mesprezuaren
adierazpen da; ez poetaren desiragarri:
Aitziti ni ekus-eta, gorde
nahiz zabiltz' et' itzuri;
eta hunki-jin erran orde
ari zitzauzat belzuri58.
Galaiak, gainera, dama gauean ikusi nahi luke («Margarita, /jin-konjita/,
gauan behin zugana»)59.
VI. SUA
Suaren tematikak ez du halako garadurarik Oihenarten poetikan, nahiz
eta molde errenazentistaren aldetik esperatzekoa izan:
Bero huntarik lipar bat,
su huntarik huts inhar bat,
O, laztana, eretxeki
ahal banezazu zuri,
nintzatela zait iduri
sendo hainbertzereki60
56 III. atala, 8. ahap. «Eta hi han bat akidan» delakoak, garbiro, topaketaren egitatea
isladatzen du. Nakidina...jin = nakinan etor, itanozko femeninoan. Argia damari, oraindik,
bien artetik kanpoko ikusle oro arbuiatuz: «Bana zurcid nahi nikezi/ elizan nehor zuhaur
bezi,( et'ikuslerik ageri elizan/ lekutara zindiaurizan» (V aula, 2 ahap.). Zindiaurizan = jaugin
aditzaren sintetikoa, etor zintezen). Lafonek jaugin dela eta:» g est devenu r, comme dans
soul. tziauri «venez» («Notes pour...,» 69. or.).
57 X. atala, 15. ahap. Berhez-berheza = bakan-bakanka, bakar-bakarrik.
58 Beste zenbait olerki, V, 8 ahap. Ari zitzauzat = ari zatzazkit. Itzuri = ihesi.
59 II. aula, 18. ahap. Jin-konjita = etorri-baimena. Amodioa, beraz, suaren irudipean
adierazten da; suak bezala, amodioak erre egiten du maitalearen bihotza. Joana emazteari
zuzenduriko neurtitz batean su horren txinpart bat, bederen, eritasuna sendatzeko aski
Iitzatekeela dio:
60 XIV. atala, 4. ahap. Inhar = txingar. Hainbertzereki = besterik gabe.
364 [14]