28,8 MB - Euskaltzaindia

PATRI URKI2U
egin nahi izan zituen, zeren esdrújulo -i dagokienez ez dut uste ezagutu
zitzakeenik, François Morpain-en etxean Bordelen inprimarazi zuen Euskal
Poesian, zein geroago baina akatsez josia Erruanen Adrian
f25
Morront-enean 110 bermoldiztegiratu den. Bere obra engainatzen ez banaiz,
saratarra, eta Bordeleko Parlamentuan Erregeren abokatu jenerala zen Leheteko
jaunari eskaini zion. Bi partetan banatua dago, lehenak Doctrina Christianaren
pasarte batzuek ematen dizkigu, eta besteak (bere kartzelatze auhenez
aparte) amodiozko neurtitzak, aski errespetu gutxikoak eliz gizon batentzat,
eta batipat arimazain den apez bati ez dagozkionak.
Bai errimaren kalitate pobre eta eskasagatik, bai bere bertsoak kantarazten
zituen doinu eta musikagatik, esan dezaket bertso arrak egiteko asmoa izan
zuela, baina metodo txar batez baliatu zela, hau da, bortxatu egin zituela
berez labur zirenak, bertsolerro bakoitzeko azken silabak luzeak bilaka zitezen.
Hona nola hasten den:
Mundian t 11 den gizon orok behar luke pensatú,
Jaungoikoak nola duien bat bedera formatú,
Bere Iduri propiara, gure arima kreatú,
Memoriaz, borondatez, endelguiaz goarnitú.
Denak hamabost silabako bertsolerroak dira, berdinik ez dutenak poeta
frantses, italiano eta espainolen artean, (zinen baitan bertsolerro luzeenak
hamahiru silabako alexandrino emeak diren), are gutxiago latinezkoen artean.
Bertsolerro hauen mozte eta atseden uneak leku askotan ere irregularrak
dira.
f26
Honen ondoren izan zen beste apaiz bat Donibane Garazin jaioa, Jean
d'Etchegaray 12 Jauna ditua, euskal poesian aritua eta Artzain gorria izeneko
10 Adrien Morront Erruanen moldiztegigile (1604-1630), Ambrosio Salazar-en Ias clavellinas
de recreación...» (1614) ere argitaratu zuena (Gallia Typographica...par George Lepreux,
T. III, Paris 1912, 334).
"' Doctrina Christana
Munduyâ den guiçon oroc behar luque pêsatu
langoycoac nola duyen bat bedera formatu
Bere irudi propara gure arima creatu
Memoraz vorondatez endelguyaz goarnitu.
(Iinguae Vasconum Primiciæ, per Doniinum Bernardum Dechepare Rectorem Sancti Michaelis
veteris, François Morpain, Bordeaux, 1545)
12 Bidarten 1601. urtean apaiz zegoen Jean Detchegaray bera ote? (Bibliothèque Municipale
de Bayonne, Archives....FF 357, H H 181)
326 [32]