28,8 MB - Euskaltzaindia

OIHENARTen ATSOTITZAK ETA POETIKA BERRIRAKURRIZ
Quocumque in loco fuero
Mecum Jesum desidero.
Non quocumque hitzaren e-a kendu behar den bestela bertsolerroa bedera
tzi silabakoa bailitzateke, beste guztiak bezala zortzi eduki beharrean. Baina
idazle honek ez du elisiorik egiten beste bertso pila batean, hala nola Santo
Tomas Canterbury-ko 107 apezpikuaren martirioaz Stapleton-ek argitaraturiko
De Tribus Thomis idazlanean moldaturiko bertsootan:
Ante chaos iurgium indigestae molis
Adhuc hyle gravida faetu magnae prolis,
Necdum orto lumine lunae neque solis
Nec discretis aëre, terra, mari, polis.
In natura, in serie rerum mundanarum
Natura hitzaren azken a eliditu, jan egin behar da, bestela bertsolerroak
hamalau silaba izanen lituzke. Eta ondorengo lapsu hitzaren u-a arrazoi
beragatik jan egin behar da, edo lotu, sineresia medio, hurrengo e-arekin bertso
honetan bezala:
Thomas 108 lapsu erigitur incipit finitus
Eta gorago aipatu Diruaren edo Lukurreriaren kontrako Satira-n aipatutakoetan
gauza bera:
Heu, quanta numme operaris
Quod plus quam deus amaris
A clero et a populo.
Clero hitzaren o-a kendu edo lotu egin behar da, sineresia medio, jarraian
doakion hitzaren e-arekin.
Egoki irudituko litzaidake bertso eme eta esdrujulo-ak nahasiz, seikoak
ontzea nahiko balitz, emeak lehenik joango balira, ezen, aurretik badoaz
esdrujulo-ak eta emeak ixten hirukoa, hain atsegina ez den poesia, argi eta
garbi baita.
f21
Lauda, Sion, Salvatorem/Lauda ducem et pastorem/In hymnis et canticis.... eko
testuak ondoroengoak baino askoz ere grazia handiagoa dut noski:
Res est admirabilis
Virgo venerabilis
Parit sed intacta,
107 Prontuarium Catholicum ad instructionem Concionatorum contra haereticos nostri
temporis...De Martyrio S. Thomae Cantuariensis Archiescopi Carmen Rythmicum, Historicum,
Alle^oricum et Mora/e....1588; 982.
08 Idem, 987
[29]
323