28,8 MB - Euskaltzaindia

PATRI URKIZU
242 Hira bera da hirgarri
La cólera, ella misma es generadora de cólera
Beraz hirgarri eta ez sorgarri «calmante», lehen hitzaren erroa bigarren
partean errepikatzen delarik idia nagusi bezala.
268 Haurgin beno burmin hobe da
Es preferible el dolor de cabeza al del parto.
Hots, burmin, burmuin,burzoro bezala osatua eta ez burgin, bestalde ezer
esan nahi ez duena.
Eskuzkribuan 349. errefrautik aurrera zenbatu gabe egon arren Mitxelenak
eman zenbakiari jarraituko diogu.
357 Eztezala desohora ahal iroena xora
No deshonres a quien te podría enloquecer (causar algún mal)
Lehen partea bederen oso garbi dago neretzat.
361 Gaizki eginari ondotik gaitz saria
A mala obra mala sanción
Mitxelenak, ordea, oguiz saria irakurtzen du, nere uste apalez garbi dago
zentzuari dagokionez bederen egokiagoa dela gaizki eginari, gaitz saria.
Hamar atsotitz hauen irakurketa zuzentzen saiatu bagara ez da izan, noski,
maisuaren lana gutxiestearren, zinen laguntzarik gabe gehienak irakurri ezinean
geldituko zitzaizkidan, baizik eta gorago eman dugun aipamenean zioenari,
bere irakaspenen izpirituari jarraikitzearren baizik.
4. ITZULPENEZ ETA IDAZ-MOTAZ
Duela guti J.A. Lakarrak47 aurkeztu izan ditu bere duda-mudak Urquijoren
iritzi harekin, alegia, RSen iturri nagusia Hernan Nuñezena dela eta zati larri
batean gaztelar errefrautagietarik itzulia. Nola Oihenart aski garbia den hitzaurrean
munduan barrena hedatuak eta ezagutzen zirenez mintzatzerakoan, hala
nola darabilen metodoaz, ez dut uste gehiegi luzatu behar denik arazo honekin,
baina nahiko nuke adibide bat hona ekarri, alegia, Hernán Nuñez-ek honela
ematen digun 524. errefraua:
»Quien a veynte nô es galan, ni a treynta tiene fuerça no
a quarenta riqueza, ni a cinquêta esperiencia, ni sera galan, ni
fuerte, ni rico, ni prudente»48.
i7 Joseba Andoni Lakarra, «RS-en testu kritikazko arazoak: Hernan Nuñez-engandik
itzula ote? (XVI. Mendeko bizkaierazko errefrauez II», Patxi Altunari Omenalda. Ed. E.
Perez Gaztelu, P. Urkizu, Mundaiz 1990, 177-190.
48 Arg. lib. f. 413
302 [8]