Remembranço QXP - Université de Provence

Remembranço QXP - Université de Provence Remembranço QXP - Université de Provence

univ.provence.fr
from univ.provence.fr More from this publisher
13.05.2013 Views

cucurèu, aquélei couesto-counihiero, aquélei goustous cicòri, aquélei mousselet tant tèndre, e aquélei bèu barbabou, qu’avian acampa long dei ribo ounte cercavian lei vióuleto: tant es verai de dire que, quand naisse un agnèu, naisse peréu uno cardello! Nouéstei maire óublidavon pas d’amaga dins nouéstei biasso quauco boueno boutiheto; uno avié d’aigo de coudoun, l’autro avié d’aigo de sàuvi, uno autro d’aigo de nose... Mai l’aigo-ardènt que li avié dedins, riscavo pas de nous metre en trin! Ah! la riboto de Sant-Jóusè, queto poulido regalado! Quand avian fini de dina, varaiavian dins nouéstei pòchi, e aqui avian lèu trouva ço que falié pèr la digestioun. N’en tiravian uno courdeto, e zóu! sauto que sautaras! n’en fasian de vinaigre, e dóu bouen! Quand avian proun sauta, ajustavian nouéstei couerdo, e leis estacavian d’un aubre à l’autre pèr si balança. Tant, de fes, arribavo que la couerdo petavo, e pataflòu au sòu! Mai cresès que nous fasian mau? Reboundavian coumo lei paumo qu’avian dins nouéstei poucheto. E noun avian besoun de faire, coumo vuei, atencioun ounte marchavian, pèr pas s’abima lei soulié, qu’èron proun fouert pèr supourta lei destrùssi que lei pourtavon, tant nous li metien de tacho à martèu pèr que durèsson mai! E aro, tè! li fau de soulié de pato o de pèu de cabrit, afin que siegon plus souple: mai, mei paureis agneloun, sias óubliga de pas quita lei raubo de vouesto mama o de vouesto bono! Nàutrei n’avian pèr bono qu’aquelo que, lou dimenche matin, nouesto maire metié dins l’oulo pèr nous faire un bouen bouioun; e subre qu’avian manja nouesto soupo, embaumado emé quauque brout de mento, nous vaqui mai partido en sautant de pèd-cauquet, pèr si retourna que lou sero, quand lou soulèu trecoulavo. Vàutrei, o paire e maire, que cresès de miés sougna vouésteis enfant en li metènt de bèlli frusco pansas un pau au tèms qu’erias enfantoun coumo élei, e demandas-vous se vous serias trouva urous, s’à tout moumen vous avien canta aviso-te de te pas councha!… Anen, Lèissas-lei en liberta, vouéstei bèu mignot: vendra que tròu lèu lou tèms ounte lou courre li passara! Es pas necit pèr que leis enfant siegon urous, que leis abihés coumo de segnour; que lei bourrés de bescuchello, que li croumpés d’aquélei titè que coueston cènt franc e que soun óubliga de regarda que de luen! Quand paure nistoun es engimbra coumo un prince, es autant malurous qu’un presounié. Quand es embouni emé de bounbounarié, l’es bèn mai de plagne encaro: qu’alor sei poulidei gauto, que déurien èstre roujo coumo de grafien, soun palinello; sei bèus uei vènon acata, sei parpèlo se crouesson; dirias que béu pas de boueno aigo. Sabès ço que li fau, eis enfant, pèr que trachigon? Fretas-li bounamen uno veno d’aiet sus un courchoun de pan, e leissas-lei viéure en liberta. E vàutrei que degaias tant d’argènt en de titè, voulès que vous digue coumo èro la miéuno? Eh! èro uno titè de pato! Ço qu’empachavo pas que li faguèsse de camié, de braieto de raubeto, de faudiéu, de capèu. E ma grand, que trenavo de paio, m’en pourgié toujour quauque bout, qu’acò servié pèr faire de capeloun à ma pipado. Mai coumo à l’oustau degun pourtavo de riban,

anave encò de la vesino, la pauro Madamo Abriéu, qu’èro faseiris de modo, e elo qu’èro boueno coumo la pasto dóu bouen Diéu, me dounavo de retaioun de tulo, de riban emé de picot; e iéu n’en pimpave ma pepeto de pato. Tout l’argènt que ma maire avié despendu pèr iéu siguè pèr me croumpa uno titè à ressort, que coustè bèn un sòu, encò de Misè Queirèty: e siguè tant lèu routo que me levè l’envejo de ploura pèr uno autro. E quand voulian aprendre pièi à faire boutigo, cresès que nous croumpavon, coumo aro, de balanço? Prenian lèu dous cruvèu de nose: li fasian tres trau; li passavian de fiéu, e vès-aqui uno archimbello! Avian de peireto pèr pes, e vendian nouesto marchandiso, tenès, au pes de l’or, d’abord qu’èro la joio que nous servié de mounedo. Pàurei pichoun, pèr qu iéu escrive aquéstei ligno, si poudias me coumprendre, vous metrias tóutei en revoucioun contro vouéstei mama! Quand vous aurien fa bèu e que vous dirien de pas boulega, esquihariéu coumo uno anguielo e jugariéu à qu courre lou mai! Ah! s’ère à vouesto plaço, vo li fariéu passa l’envejo de me rèndre esclau! Sautariéu lei ribo; escalariéu leis aubre, fariéu de toumbareleto, anariéu gasta de nis d’agasso sus lei plus àutei piboulo! E ‘m’ acò pièi, lou sero, quand arribariéu à l’oustau emé moun bèu vièsti estrassa e que ma maire voudrié m’escalustra e me charpa, li diriéu: «— Ve, laisso-me viéure coumo t’an leissado viéure! laisso-m’acampa de sang viéu, pèr quand sarai ome o fremo! Ah ! li diriéu, me voues metre un bèl abihàgi, pèr que rèste tout lou franc Diéu dóu jour coumo un santoun! Càspi! noun, acò sara pas ansin! Fai me de braio de pèu de diable o de cadis, se voues, coumo n’en pourtavo moun paire; fai-me de camié de telo de meinàgi, pèr que duron mai; mai laisso-me viéure en liberta! laissome barrula coumo lei lagramuso que bevon lou soulèu! laisso-m’ana long dóu riéu pèr cassa de tèsto d’ase! laisso-me champeira pèr ana manja d’agreno, d’amouro de bartas emé de fabrigoulo! laisso-m’ana coupa de cano pèr n’en faire d’escarbuto, e juga au le tant que voudrai! Alor, o maire, dirai que m’ames bèn!» Anen, digas un pau, vàutrei que fès d’esclau de vouésteis enfantoun, que li respoundrias se vous tenien un tau lengàgi? Trouvarias pas qu’an milo fes resoun? Es dins la liberta Qu’espelis la bounta. Jamai, de l’esclavàgi S’en fara ‘n bouen usàgi; E lou paure enfantoun Que tenès au courdoun, Pèr lou vougué tròu sàgi, Sara vièi avans l’àgi.

anave encò <strong>de</strong> la vesino, la pauro Madamo Abriéu, qu’èro faseiris <strong>de</strong> modo, e elo qu’èro<br />

boueno coumo la pasto dóu bouen Diéu, me dounavo <strong>de</strong> retaioun <strong>de</strong> tulo, <strong>de</strong> riban emé<br />

<strong>de</strong> picot; e iéu n’en pimpave ma pepeto <strong>de</strong> pato. Tout l’argènt que ma maire avié<br />

<strong>de</strong>spendu pèr iéu siguè pèr me croumpa uno titè à ressort, que coustè bèn un sòu, encò<br />

<strong>de</strong> Misè Queirèty: e siguè tant lèu routo que me levè l’envejo <strong>de</strong> ploura pèr uno autro.<br />

E quand voulian aprendre pièi à faire boutigo, cresès que nous croumpavon, coumo<br />

aro, <strong>de</strong> balanço? Prenian lèu dous cruvèu <strong>de</strong> nose: li fasian tres trau; li passavian <strong>de</strong> fiéu,<br />

e vès-aqui uno archimbello! Avian <strong>de</strong> peireto pèr pes, e vendian nouesto marchandiso,<br />

tenès, au pes <strong>de</strong> l’or, d’abord qu’èro la joio que nous servié <strong>de</strong> mounedo.<br />

Pàurei pichoun, pèr qu iéu escrive aquéstei ligno, si poudias me coumprendre, vous<br />

metrias tóutei en revoucioun contro vouéstei mama! Quand vous aurien fa bèu e que<br />

vous dirien <strong>de</strong> pas boulega, esquihariéu coumo uno anguielo e jugariéu à qu courre lou<br />

mai! Ah! s’ère à vouesto plaço, vo li fariéu passa l’envejo <strong>de</strong> me rèndre esclau!<br />

Sautariéu lei ribo; escalariéu leis aubre, fariéu <strong>de</strong> toumbareleto, anariéu gasta <strong>de</strong> nis<br />

d’agasso sus lei plus àutei piboulo! E ‘m’ acò pièi, lou sero, quand arribariéu à l’oustau<br />

emé moun bèu vièsti estrassa e que ma maire voudrié m’escalustra e me charpa, li<br />

diriéu:<br />

«— Ve, laisso-me viéure coumo t’an leissado viéure! laisso-m’acampa <strong>de</strong> sang viéu,<br />

pèr quand sarai ome o fremo! Ah ! li diriéu, me voues metre un bèl abihàgi, pèr que rèste<br />

tout lou franc Diéu dóu jour coumo un santoun! Càspi! noun, acò sara pas ansin! Fai me<br />

<strong>de</strong> braio <strong>de</strong> pèu <strong>de</strong> diable o <strong>de</strong> cadis, se voues, coumo n’en pourtavo moun paire; fai-me<br />

<strong>de</strong> camié <strong>de</strong> telo <strong>de</strong> meinàgi, pèr que duron mai; mai laisso-me viéure en liberta! laissome<br />

barrula coumo lei lagramuso que bevon lou soulèu! laisso-m’ana long dóu riéu pèr<br />

cassa <strong>de</strong> tèsto d’ase! laisso-me champeira pèr ana manja d’agreno, d’amouro <strong>de</strong> bartas<br />

emé <strong>de</strong> fabrigoulo! laisso-m’ana coupa <strong>de</strong> cano pèr n’en faire d’escarbuto, e juga au le<br />

tant que voudrai! Alor, o maire, dirai que m’ames bèn!»<br />

Anen, digas un pau, vàutrei que fès d’esclau <strong>de</strong> vouésteis enfantoun, que li<br />

respoundrias se vous tenien un tau lengàgi? Trouvarias pas qu’an milo fes resoun?<br />

Es dins la liberta<br />

Qu’espelis la bounta.<br />

Jamai, <strong>de</strong> l’esclavàgi<br />

S’en fara ‘n bouen usàgi;<br />

E lou paure enfantoun<br />

Que tenès au courdoun,<br />

Pèr lou vougué tròu sàgi,<br />

Sara vièi avans l’àgi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!