408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek 408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
714 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 N. 419 ad 4) Nescio an ideo quod scriptura non negat quosdam articulos a pontificia parte propositos; dicere liceat, negationem 13 eorum extra Scripturam 14 non credendam. Rationis enim est affirmanti incumbere probationem, et negandum, articulum fidei esse nisi qui divinitus revelatus probetur. 5 ad 5) Concilium Tridentinum vel professio Pii IV. (si bene memini) provocant ad unanimem consensum 15 patrum; is si haberetur, magni utique momenti foret, praesertim si id quod sentiunt pro articulo fidei a se haberi ostendant, sed in iis quae inter nos controversa sunt, plerumque difficile est hunc unanimem consensum probare, et saepe antiquiores in alia omnia eunt. 10 ad 6) Quid de causis Ecclesiasticis 16 esset agendum, unione reddita facile constitui posset, nam pleraque circa hanc rem in Ecclesia Romana introducta sunt juris humani, ideoque varie ordinari possunt. Et constat olim pro maxima parte in imperatorum potestate fuisse; apud protestantes tamen a Consistoriis tractari, quae sunt judicia Ecclesiastica etsi sub principis autoritate, tamen nec sine Ecclesiae interventu. 15 De tractatione Gallorum 17 in aula Moguntina, circa religionis negotia nihil plane mihi compertum. Itaque potius suspicionem quam compertam veritatem esse puto quae D no Jablonskio sunt scripta. Caeterum ut Reformati ferre non possunt agi cum pontificiis, ita hi vicissim nolunt nobis rem esse cum reformatis. 13 〈unterstrichen:〉 negationem 14 〈unterstrichen:〉 extra Scripturam 15 〈unterstrichen:〉 unanimem consensum 16 〈unterstrichen:〉 causis Ecclesiasticis 17 〈unterstrichen:〉 tractatione Gallorum 2 f. Rationis naturalis L 2 3 probationem (1 ) omnesque articulos fidei esse negandos (2 ) , et negandum articulum L 1 5 Consilium Tridentinum L 1 , korr. Hrsg. nach L 2 8 plerumque difficillimum L 2 8 et (1 ) plerumque (2 ) saepe L 1 10 reddita fortasse facile L 2 10 f. facile (1 ) definiri posset (2 ) constitui posset L 1 6 unanimem consensum patrum: vgl. Denzinger, Enchiridion, 1863/995. 15 De tractatione Gallorum: Leibniz bezieht sich hier vielleicht auf den Brief P. Pictets (?) an D. E. Jablonski, von dem Fabricius ein Exzerpt als Beilage zu N. 397 an Leibniz für Molanus geschickt hatte.
N. 420 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 715 Dn. Jablonskius 18 in suis ad me honorificam Tui mentionem facit, cui me calculum adjicere facile credes. Multa cogitantur et moventur in rebus istis, sed pauca promoventur, quod scilicet non itur recta via, et pauci eorum qui in autoritate sunt rem serio tractant. Quod superest, vale et fave. Dabam Guelfebyti 13. Decemb. 1699 deditissimus G. G. Leibnitius. 5 420. LEIBNIZ AN JOHANN ANDREAS SCHMIDT Wolfenbüttel, 15. (25.) Dezember 1699. [418. 425.] Überlieferung: L 1 Abfertigung: Berlin Staatsbibl. Preuß. Kulturbesitz Ms. lat. qu. 551 Bl. 125–126. 1 Bog. 4 o . 3 S. Mit einigen Ergänzungen und Korrekturen. Eigh. Aufschrift. Siegelabriß. (Unsere 10 Druckvorlage.) — Gedr.: Veesenmeyer, Epistolae, 1788, S. 88–91. L 2 Auszug aus L 1 : LBr. 818 Bl. 166. 4 o . 1 S. (= S. 716 Z. 17 – S. 717 Z. 20 unseres Textes) mit geringfügigen Abweichungen u. Flüchtigkeitsfehlern; am Kopf der Seite Vermerk von Leibniz’ Hand: ” Ex literis meis ad Dn. Abbatem Schmidium‘‘. A Teilabschrift von L 1 : Halle Univ.- und Landesbibl. Hschr. Yg 8 o 23, D, Bl. 2. 1/2 S. von 15 Hand des 18. Jhs aus der Sammlung von Johann Friedrich Pfaff (= Z. 19 – S. 716 Z. 2 u. S. 716 Z. 12–16 unseres Textes.) Vir Maxime Reverende et Celeberrime Fautor Honoratissime Pro exemplo Reinesio-Bosianarum Epistolarum gratias ago. Errata non sunt tanti. Vestrum Responsum de Novo Calendario nostris non ingratum fore confido. 20 Optem apud vos cogitari de concipiendis quibus consulantur Galli et Angli, quae ego essem curaturus. Epistolam illam Dn. Schurzfleischii IC ti ad Dn. Nesselium non vidi, et videre pervelim. 18 〈unterstrichen:〉 Jablonskius 1 in suis: N. 390. Zu N. 420: L 1 antwortet auf N. 409 u. N. 418 und wird beantwortet durch N. 425. Die bereits am 13. (23.) Dezember 1699 geschriebene Abfertigung erhielt zwei Tage später den Vermerk: ” Literas ipse rursus aperui‘‘ und das PS., dessen Datum wir als Abfertigungsdatum nehmen. Mit diesem Datum hat Leibniz auch seinen Auszug aus dem Brief (L 2 ) versehen. 19 exemplo . . . Epistolarum: J. A. Schmidt, [Hrsg.], Thomae Reinesii et Jo. Andr. Bosii Epistolae mutuae, 1700. Vgl. N. 409. 20 Responsum: vgl. N. 102 Erl. 22 Epistolam: vgl. N. 409.
- Page 257 and 258: N. 393 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 259 and 260: N. 395 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 261 and 262: N. 397 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 263 and 264: N. 398 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 265 and 266: N. 399 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 267 and 268: N. 400 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 269 and 270: N. 402 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 271 and 272: N. 403 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 273 and 274: N. 404 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 275 and 276: N. 404 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 277 and 278: N. 405 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 279 and 280: N. 405 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 281 and 282: N. 405 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 283 and 284: N. 406 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 285 and 286: N. 407 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 287 and 288: N. 408 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 289 and 290: N. 409 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 291 and 292: N. 410 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 293 and 294: N. 410 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 295 and 296: N. 411 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 297 and 298: N. 412 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 299 and 300: N. 414 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 301 and 302: N. 416 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 303 and 304: N. 417 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 305 and 306: N. 419 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 307: N. 419 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 311 and 312: N. 420 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 313 and 314: N. 422 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 315 and 316: N. 423 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 317 and 318: N. 424 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 319 and 320: N. 425 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 321 and 322: N. 426 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 323 and 324: N. 427 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 325 and 326: N. 428 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 327 and 328: N. 430 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 329: V E R Z E I C H N I S S E
- Page 332 and 333: 738 korrespondentenverzeichnis 1699
- Page 334 and 335: 740 korrespondentenverzeichnis Dr.
- Page 336 and 337: 742 korrespondentenverzeichnis Stud
- Page 338 and 339: 744 korrespondentenverzeichnis Pari
- Page 340 and 341: 746 korrespondentenverzeichnis Gesa
- Page 342 and 343: 748 absendeorte der briefe Stockhol
- Page 344 and 345: 750 personenverzeichnis B a y l e ,
- Page 346 and 347: 752 personenverzeichnis 282. 287. 3
- Page 348 and 349: 754 personenverzeichnis E h r i c h
- Page 350 and 351: 756 personenverzeichnis G i a n n e
- Page 352 and 353: 758 personenverzeichnis H o l s t e
- Page 354 and 355: 760 personenverzeichnis K o n i n c
- Page 356 and 357: 762 personenverzeichnis L i b b e s
N. 420 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 715<br />
Dn. Jablonskius 18 in suis ad me honorificam Tui mentionem facit, cui me calculum<br />
adjicere facile credes. Multa cogitantur et moventur in rebus istis, sed pauca promoventur,<br />
quod scilicet non itur recta via, et pauci eorum qui in autoritate sunt rem serio tractant.<br />
Quod superest, vale et fave. Dabam Guelfebyti 13. Decemb. 1699<br />
deditissimus G. G. Leibnitius. 5<br />
420. LEIBNIZ AN JOHANN ANDREAS SCHMIDT<br />
Wolfenbüttel, 15. (25.) Dezember 1699. [418. 425.]<br />
Überlieferung:<br />
L 1 Abfertigung: Berlin Staatsbibl. Preuß. Kulturbesitz Ms. lat. qu. 551 Bl. 125–126. 1 Bog.<br />
4 o . 3 S. Mit einigen Ergänzungen und Korrekturen. Eigh. Aufschrift. Siegelabriß. (Unsere 10<br />
Druckvorlage.) — Gedr.: Veesenmeyer, Epistolae, 1788, S. 88–91.<br />
L 2 Auszug aus L 1 : LBr. 818 Bl. 166. 4 o . 1 S. (= S. 716 Z. 17 – S. 717 Z. 20 unseres Textes)<br />
mit geringfügigen Abweichungen u. Flüchtigkeitsfehlern; am Kopf der Seite Vermerk von<br />
<strong>Leibniz</strong>’ Hand: ” Ex literis meis ad Dn. Abbatem Schmidium‘‘.<br />
A Teilabschrift von L 1 : Halle Univ.- und Landesbibl. Hschr. Yg 8 o 23, D, Bl. 2. 1/2 S. von 15<br />
Hand des 18. Jhs aus der Sammlung von Johann Friedrich Pfaff (= Z. 19 – S. 716 Z. 2 u.<br />
S. 716 Z. 12–16 unseres Textes.)<br />
Vir Maxime Reverende et Celeberrime Fautor Honoratissime<br />
Pro exemplo Reinesio-Bosianarum Epistolarum gratias ago. Errata non sunt tanti.<br />
Vestrum Responsum de Novo Calendario nostris non ingratum fore confido. 20<br />
Optem apud vos cogitari de concipiendis quibus consulantur Galli et Angli, quae ego<br />
essem curaturus. Epistolam illam Dn. Schurzfleischii IC ti ad Dn. Nesselium non vidi, et<br />
videre pervelim.<br />
18 〈unterstrichen:〉 Jablonskius<br />
1 in suis: N. 390.<br />
Zu N. 420: L 1 antwortet auf N. 409 u. N. 418 und wird beantwortet durch N. 425. Die bereits am<br />
13. (23.) Dezember 1699 geschriebene Abfertigung erhielt zwei Tage später den Vermerk: ” Literas ipse<br />
rursus aperui‘‘ und das PS., dessen Datum wir als Abfertigungsdatum nehmen. Mit diesem Datum hat<br />
<strong>Leibniz</strong> auch seinen Auszug aus dem Brief (L 2 ) versehen. 19 exemplo . . . Epistolarum: J. A. Schmidt,<br />
[Hrsg.], Thomae Reinesii et Jo. Andr. Bosii Epistolae mutuae, 1700. Vgl. N. 409. 20 Responsum:<br />
vgl. N. 102 Erl. 22 Epistolam: vgl. N. 409.