408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek 408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek

04.05.2013 Views

714 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 N. 419 ad 4) Nescio an ideo quod scriptura non negat quosdam articulos a pontificia parte propositos; dicere liceat, negationem 13 eorum extra Scripturam 14 non credendam. Rationis enim est affirmanti incumbere probationem, et negandum, articulum fidei esse nisi qui divinitus revelatus probetur. 5 ad 5) Concilium Tridentinum vel professio Pii IV. (si bene memini) provocant ad unanimem consensum 15 patrum; is si haberetur, magni utique momenti foret, praesertim si id quod sentiunt pro articulo fidei a se haberi ostendant, sed in iis quae inter nos controversa sunt, plerumque difficile est hunc unanimem consensum probare, et saepe antiquiores in alia omnia eunt. 10 ad 6) Quid de causis Ecclesiasticis 16 esset agendum, unione reddita facile constitui posset, nam pleraque circa hanc rem in Ecclesia Romana introducta sunt juris humani, ideoque varie ordinari possunt. Et constat olim pro maxima parte in imperatorum potestate fuisse; apud protestantes tamen a Consistoriis tractari, quae sunt judicia Ecclesiastica etsi sub principis autoritate, tamen nec sine Ecclesiae interventu. 15 De tractatione Gallorum 17 in aula Moguntina, circa religionis negotia nihil plane mihi compertum. Itaque potius suspicionem quam compertam veritatem esse puto quae D no Jablonskio sunt scripta. Caeterum ut Reformati ferre non possunt agi cum pontificiis, ita hi vicissim nolunt nobis rem esse cum reformatis. 13 〈unterstrichen:〉 negationem 14 〈unterstrichen:〉 extra Scripturam 15 〈unterstrichen:〉 unanimem consensum 16 〈unterstrichen:〉 causis Ecclesiasticis 17 〈unterstrichen:〉 tractatione Gallorum 2 f. Rationis naturalis L 2 3 probationem (1 ) omnesque articulos fidei esse negandos (2 ) , et negandum articulum L 1 5 Consilium Tridentinum L 1 , korr. Hrsg. nach L 2 8 plerumque difficillimum L 2 8 et (1 ) plerumque (2 ) saepe L 1 10 reddita fortasse facile L 2 10 f. facile (1 ) definiri posset (2 ) constitui posset L 1 6 unanimem consensum patrum: vgl. Denzinger, Enchiridion, 1863/995. 15 De tractatione Gallorum: Leibniz bezieht sich hier vielleicht auf den Brief P. Pictets (?) an D. E. Jablonski, von dem Fabricius ein Exzerpt als Beilage zu N. 397 an Leibniz für Molanus geschickt hatte.

N. 420 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 715 Dn. Jablonskius 18 in suis ad me honorificam Tui mentionem facit, cui me calculum adjicere facile credes. Multa cogitantur et moventur in rebus istis, sed pauca promoventur, quod scilicet non itur recta via, et pauci eorum qui in autoritate sunt rem serio tractant. Quod superest, vale et fave. Dabam Guelfebyti 13. Decemb. 1699 deditissimus G. G. Leibnitius. 5 420. LEIBNIZ AN JOHANN ANDREAS SCHMIDT Wolfenbüttel, 15. (25.) Dezember 1699. [418. 425.] Überlieferung: L 1 Abfertigung: Berlin Staatsbibl. Preuß. Kulturbesitz Ms. lat. qu. 551 Bl. 125–126. 1 Bog. 4 o . 3 S. Mit einigen Ergänzungen und Korrekturen. Eigh. Aufschrift. Siegelabriß. (Unsere 10 Druckvorlage.) — Gedr.: Veesenmeyer, Epistolae, 1788, S. 88–91. L 2 Auszug aus L 1 : LBr. 818 Bl. 166. 4 o . 1 S. (= S. 716 Z. 17 – S. 717 Z. 20 unseres Textes) mit geringfügigen Abweichungen u. Flüchtigkeitsfehlern; am Kopf der Seite Vermerk von Leibniz’ Hand: ” Ex literis meis ad Dn. Abbatem Schmidium‘‘. A Teilabschrift von L 1 : Halle Univ.- und Landesbibl. Hschr. Yg 8 o 23, D, Bl. 2. 1/2 S. von 15 Hand des 18. Jhs aus der Sammlung von Johann Friedrich Pfaff (= Z. 19 – S. 716 Z. 2 u. S. 716 Z. 12–16 unseres Textes.) Vir Maxime Reverende et Celeberrime Fautor Honoratissime Pro exemplo Reinesio-Bosianarum Epistolarum gratias ago. Errata non sunt tanti. Vestrum Responsum de Novo Calendario nostris non ingratum fore confido. 20 Optem apud vos cogitari de concipiendis quibus consulantur Galli et Angli, quae ego essem curaturus. Epistolam illam Dn. Schurzfleischii IC ti ad Dn. Nesselium non vidi, et videre pervelim. 18 〈unterstrichen:〉 Jablonskius 1 in suis: N. 390. Zu N. 420: L 1 antwortet auf N. 409 u. N. 418 und wird beantwortet durch N. 425. Die bereits am 13. (23.) Dezember 1699 geschriebene Abfertigung erhielt zwei Tage später den Vermerk: ” Literas ipse rursus aperui‘‘ und das PS., dessen Datum wir als Abfertigungsdatum nehmen. Mit diesem Datum hat Leibniz auch seinen Auszug aus dem Brief (L 2 ) versehen. 19 exemplo . . . Epistolarum: J. A. Schmidt, [Hrsg.], Thomae Reinesii et Jo. Andr. Bosii Epistolae mutuae, 1700. Vgl. N. 409. 20 Responsum: vgl. N. 102 Erl. 22 Epistolam: vgl. N. 409.

N. 420 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 715<br />

Dn. Jablonskius 18 in suis ad me honorificam Tui mentionem facit, cui me calculum<br />

adjicere facile credes. Multa cogitantur et moventur in rebus istis, sed pauca promoventur,<br />

quod scilicet non itur recta via, et pauci eorum qui in autoritate sunt rem serio tractant.<br />

Quod superest, vale et fave. Dabam Guelfebyti 13. Decemb. 1699<br />

deditissimus G. G. Leibnitius. 5<br />

420. LEIBNIZ AN JOHANN ANDREAS SCHMIDT<br />

Wolfenbüttel, 15. (25.) Dezember 1699. [418. 425.]<br />

Überlieferung:<br />

L 1 Abfertigung: Berlin Staatsbibl. Preuß. Kulturbesitz Ms. lat. qu. 551 Bl. 125–126. 1 Bog.<br />

4 o . 3 S. Mit einigen Ergänzungen und Korrekturen. Eigh. Aufschrift. Siegelabriß. (Unsere 10<br />

Druckvorlage.) — Gedr.: Veesenmeyer, Epistolae, 1788, S. 88–91.<br />

L 2 Auszug aus L 1 : LBr. 818 Bl. 166. 4 o . 1 S. (= S. 716 Z. 17 – S. 717 Z. 20 unseres Textes)<br />

mit geringfügigen Abweichungen u. Flüchtigkeitsfehlern; am Kopf der Seite Vermerk von<br />

<strong>Leibniz</strong>’ Hand: ” Ex literis meis ad Dn. Abbatem Schmidium‘‘.<br />

A Teilabschrift von L 1 : Halle Univ.- und Landesbibl. Hschr. Yg 8 o 23, D, Bl. 2. 1/2 S. von 15<br />

Hand des 18. Jhs aus der Sammlung von Johann Friedrich Pfaff (= Z. 19 – S. 716 Z. 2 u.<br />

S. 716 Z. 12–16 unseres Textes.)<br />

Vir Maxime Reverende et Celeberrime Fautor Honoratissime<br />

Pro exemplo Reinesio-Bosianarum Epistolarum gratias ago. Errata non sunt tanti.<br />

Vestrum Responsum de Novo Calendario nostris non ingratum fore confido. 20<br />

Optem apud vos cogitari de concipiendis quibus consulantur Galli et Angli, quae ego<br />

essem curaturus. Epistolam illam Dn. Schurzfleischii IC ti ad Dn. Nesselium non vidi, et<br />

videre pervelim.<br />

18 〈unterstrichen:〉 Jablonskius<br />

1 in suis: N. 390.<br />

Zu N. 420: L 1 antwortet auf N. 409 u. N. 418 und wird beantwortet durch N. 425. Die bereits am<br />

13. (23.) Dezember 1699 geschriebene Abfertigung erhielt zwei Tage später den Vermerk: ” Literas ipse<br />

rursus aperui‘‘ und das PS., dessen Datum wir als Abfertigungsdatum nehmen. Mit diesem Datum hat<br />

<strong>Leibniz</strong> auch seinen Auszug aus dem Brief (L 2 ) versehen. 19 exemplo . . . Epistolarum: J. A. Schmidt,<br />

[Hrsg.], Thomae Reinesii et Jo. Andr. Bosii Epistolae mutuae, 1700. Vgl. N. 409. 20 Responsum:<br />

vgl. N. 102 Erl. 22 Epistolam: vgl. N. 409.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!