408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek 408 - Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek
614 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 N. 369 369. LEIBNIZ AN WILHELM ERNST TENTZEL Hannover, 26. Oktober (5. November) 1699. [353. 375.] Überlieferung: L1 Abfertigung: Gotha Forschungs- u. Landesbibl. Chart. B 199 Bl. 455–456. 1 Bog. 4o . 2 S. 5 Aufschrift. Siegel. Postverm. (Unsere Druckvorlage.) L2 Auszug aus L1 : LBr. 915 Bl. 147. 4o . 1 S. mit der Überschrift: Ex meis ad Dn. Tenzelium ” 27 octob. 1699‘‘ (= Anfang – S. 615 Z. 4 unseres Textes). — Auf Bl. 147 vo Aufschrift: A ” Monsieur Monsieur Papin Medecin et Conseiller de S. A. S. franco Cassel‘‘. A Auszug nach L1 : Berlin Staatsbibl. Preuß. Kulturbesitz Ms. lat. fol. 311 C, Bl. 66 ro . 8o . 10 Nr. 61. 7 Z. von der Hand von Chr. G. v. Murr (entspr. Z. 16–19 Aveo . . . expungantur‘‘ ” unseres Textes). Vir Celeberrime Fautor Honoratissime Alius accepit literas meas ad Te scriptas et remisit. Itaque cum non dubitem vicissim meas ad illum Tibi redditas, decussato inscriptionis errore; eas ut remittas peto pro Tuis 15 quas nunc accipis. Aveo intelligere quid usui rei literariae moliaris. Arnoldi Historiam Ecclesiasticam nondum legi: cum magno multorum applausu legatur, dignam putem quae a viro egregie in illo studii genere versato, qualem Te esse agnoscimus presso pede examinetur, ut errores si qui insunt expungantur. Audio autorem multa dicere acriter et invidiose in ordinem 20 sacrum quod nollem. Nam si persuadere vult, non ea ratio valida est animos flectendi. Permissum cuique est sententiam dicere, dum fiat sine acerbitate. Vidi aliquando versus Germanicos qui eidem autori non vane credo attribuuntur. Ibi erant quaedam in eos qui nunc docent in Ecclesiis et Academiis quae animum exulceratum et odio in [eos] fla- 23 [eos] erg. nach L 2 Hrsg. Zu N. 369: L 1 wird zusammen mit N. 353 beantwortet durch N. 375. 5 Aufschrift: LBr. 915 Bl. 147 gehörte ursprünglich zu L von N. 353; diesen Brief hatte Leibniz zunächst irrtümlich an D. Papin adressiert, vgl. N. 375. 13 Alius: D. Papin. 13 literas meas: N. 353. 13 remisit: mit seinem Brief vom 23. Oktober (2. November) 1699 (LBr. 714 Bl. 112; Druck in Reihe III). 14 meas ad illum: Brief vom 20./30. Oktober 1699 (LBr. 714 Bl. 182–183; Druck in Reihe III). 16 Arnoldi Historiam Ecclesiasticam: G. Arnold, Unparteyische Kirchen- und Ketzer-Historie, T. 1, 1699. 21 f. Vidi . . . attribuuntur: vgl. N. 285 Erl.
N. 370 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 615 grantem significare videbantur. Quanto satius agerent qui pietatis promovendae studium prae se ferunt, si abstinentes turbulenta illa dicendi ratione quae schisma facere potest, exemplo mansuetudinis et caritatis argumentorumque pondere ostenderent. Profectum aliorum a se non plausum vulgi, vindictam, factiones quaeri. Sed haec Tibi non possunt non esse perspectissima. Vale et me ama. Dabam Hanoverae 26 Octob. 1699 5 deditissimus G. G. Leibnitius. A Monsieur Monsieur Tenzelius Historiographe de la S me Maison Ducale de Saxe Gotha franco Cassel 370. HERMANN VON DER HARDT AN LEIBNIZ Helmstedt, 26. Oktober (5. November) 1699. [356.] 10 Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 366 Bl. 170–171. 1 Bog. 4 o . 3 S. Feirabetum resuscitare jussus, feriam omnem, praeter pauculas horas somno nocturno sacras, plane ignoro, qui singulis momentis in omnes partes distrahor. Concilium Constantiense sub finem hujus anni finem quaerit; Inveniet etiam, spero. Nisi typographus, illoque nequior bibliopola, moram injecerit, circulosque vel et terminos, ut solet 15 uterque, turbaverit. Taedium, quod in illo opere instruendo, ex illis rei literariae ministris vel servis potius devoravi, facile suaserit Feirabeti cultum atque amorem. Perfecti operis tot habebis exempla, quot in mea fuerint manu; Nec Anglorum immemores esse debebimus. Occupatus jam sum in adornando opere, haud exiguo, hactenus ut credo nondum impresso, Gubernaculo Conciliorum, Andreae, Episcopi Magorensis, 20 Hispani, qui Constantiensi Concilio interfuit, ac in memorabili Sessione quinta, coram toto Concilio solemnem orationem habuit. Sed quis ille Andreas, Episcopus Magorensis, Hispanus? Num A n d r e a s d e E n g u b i o , Decretorum Doctor, Generalis primum Zu N. 370: K antwortet auf N. 356. Der nächste Brief der Korrespondenz (v. d. Hardt an Leibniz) datiert vom 30. März 1700 (Druck in I, 18). 14 f. typographus: Chr. Gensch. 15 bibliopola: S. Schnorr. 20 f. Gubernaculo . . . Hispani: Andreas, Episcopus Magorensis, Gubernaculum Conciliorum, in: H. v. d. Hardt, Magnum oecumenicum Constantiense concilium, T. 6, 1700, Sp. 139–334. 23–616,1 Num . . . ordinis: Tatsächlich handelt es sich um den spanischen Benediktinermönch Andreas von Randuf.
- Page 157 and 158: N. 337 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 159 and 160: N. 339 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 161 and 162: N. 340 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 163 and 164: N. 342 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 165 and 166: N. 342 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 167 and 168: N. 344 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 169 and 170: N. 346 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 171 and 172: N. 347 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 173 and 174: N. 348 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 175 and 176: N. 348 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 177 and 178: N. 351 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 179 and 180: N. 352 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 181 and 182: N. 352 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 183 and 184: N. 352 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 185 and 186: N. 353 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 187 and 188: N. 355 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 189 and 190: N. 357 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 191 and 192: N. 357 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 193 and 194: N. 358 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 195 and 196: N. 359 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 197 and 198: N. 361 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 199 and 200: N. 363 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 201 and 202: N. 365 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 203 and 204: N. 366 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 205 and 206: N. 366 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 207: N. 368 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 211 and 212: N. 371 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 213 and 214: N. 371 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 215 and 216: N. 372 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 217 and 218: N. 372 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 219 and 220: N. 372 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 221 and 222: N. 373 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 223 and 224: N. 374 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 225 and 226: N. 376 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 227 and 228: N. 378 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 229 and 230: N. 380 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 231 and 232: N. 380 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 233 and 234: N. 381 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 235 and 236: N. 381 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 237 and 238: N. 381 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 239 and 240: N. 381 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 241 and 242: N. 382 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 243 and 244: N. 382 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 245 and 246: N. 384 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 247 and 248: N. 386 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 249 and 250: N. 387 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 251 and 252: N. 389 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 253 and 254: N. 390 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 255 and 256: N. 391 ii. allgemeiner und gelehrte
- Page 257 and 258: N. 393 ii. allgemeiner und gelehrte
N. 370 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1699 615<br />
grantem significare videbantur. Quanto satius agerent qui pietatis promovendae studium<br />
prae se ferunt, si abstinentes turbulenta illa dicendi ratione quae schisma facere potest,<br />
exemplo mansuetudinis et caritatis argumentorumque pondere ostenderent. Profectum<br />
aliorum a se non plausum vulgi, vindictam, factiones quaeri. Sed haec Tibi non possunt<br />
non esse perspectissima. Vale et me ama. Dabam Hanoverae 26 Octob. 1699 5<br />
deditissimus G. G. Leibnitius.<br />
A Monsieur Monsieur Tenzelius Historiographe de la S me Maison Ducale de Saxe<br />
Gotha franco Cassel<br />
370. HERMANN VON DER HARDT AN LEIBNIZ<br />
Helmstedt, 26. Oktober (5. November) 1699. [356.] 10<br />
Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 366 Bl. 170–171. 1 Bog. 4 o . 3 S.<br />
Feirabetum resuscitare jussus, feriam omnem, praeter pauculas horas somno nocturno<br />
sacras, plane ignoro, qui singulis momentis in omnes partes distrahor. Concilium<br />
Constantiense sub finem hujus anni finem quaerit; Inveniet etiam, spero. Nisi typographus,<br />
illoque nequior bibliopola, moram injecerit, circulosque vel et terminos, ut solet 15<br />
uterque, turbaverit. Taedium, quod in illo opere instruendo, ex illis rei literariae ministris<br />
vel servis potius devoravi, facile suaserit Feirabeti cultum atque amorem.<br />
Perfecti operis tot habebis exempla, quot in mea fuerint manu; Nec Anglorum immemores<br />
esse debebimus. Occupatus jam sum in adornando opere, haud exiguo, hactenus<br />
ut credo nondum impresso, Gubernaculo Conciliorum, Andreae, Episcopi Magorensis, 20<br />
Hispani, qui Constantiensi Concilio interfuit, ac in memorabili Sessione quinta, coram<br />
toto Concilio solemnem orationem habuit. Sed quis ille Andreas, Episcopus Magorensis,<br />
Hispanus? Num A n d r e a s d e E n g u b i o , Decretorum Doctor, Generalis primum<br />
Zu N. 370: K antwortet auf N. 356. Der nächste Brief der Korrespondenz (v. d. Hardt an <strong>Leibniz</strong>)<br />
datiert vom 30. März 1700 (Druck in I, 18). 14 f. typographus: Chr. Gensch. 15 bibliopola:<br />
S. Schnorr. 20 f. Gubernaculo . . . Hispani: Andreas, Episcopus Magorensis, Gubernaculum Conciliorum,<br />
in: H. v. d. Hardt, Magnum oecumenicum Constantiense concilium, T. 6, 1700, Sp. 139–334.<br />
23–616,1 Num . . . ordinis: Tatsächlich handelt es sich um den spanischen Benediktinermönch Andreas<br />
von Randuf.